کاروان سرا یا سرای کاروان

کاروان سرا یا سرای کاروان

اسلاید 1: كاروان سرا يا سراي كاروان

اسلاید 2: تعاريفكاروانسرا: ساختمان بزرگي با اتاقهاي فراوان براي آسايش وآرامش مسافران بر سر شاهراه ها و راه هاي ميان شهري كاربات(كربات): ساختماني شبيه كاروانسرا با چندين اتاق و پاياب و... از روزگاران پيش از اسلام ساباط (سابات): روي هم رفته به آسايشگاه گفته مي شود ونيز ساختمان كوچك كنار جاده كه يك تخت گاه، يك آب انبار و گاه يك يا دو اتاق براي آسايش دارد ونيز به اطاق هاي روي كوچه نيز گفته مي شود

اسلاید 3: کاروانسراساختمانی برای کاروان است وکاروان ازکاربان مشتق شده است و کاربان کسی است که کاروان از پاسداری می کند یعنی هیاتی از تجار که به منظور محافظت دربرابر راهزنان متحد شده اند سیمای استحکامی کاروانسرا که فقط دارای یک ورودی است و اطراف آن نیز با دیوارها و استحکاماتی بسته شده است به راحتی بیانگر این امر است. (نظر هلین براند) رباط: پناهگاهي ميان راهي؛ رباط هاي كهن، ايستگاههاي نگهباني ساده اي بودند در كنار مرزها كه مي توانستند پناهگاه گروهي از جنگاوران باشند. رباط از ربط می آید به معنی بستن اسب که در واقع به مفهوم توقف کوتاه دارد و در صدر اسلام به پادگان های اسلامی در جنگ با کفار اتلاق می شد.

اسلاید 4: كاروانسرا هاي پيش از اسلام هرودت مورخ يوناني در كتاب پنجم خود از منزل گاههايي گفتگو مي كند كه توسط هخامنشيان بين شوش وسارد ساخته شده است اين مورخ از 111 بناي شبيه كاروانسرا (چاپار خانه) نام مي برد كه در طول حدود 2500 كيلو متر فاصله بين هخامنشي وسارد را مي پيمود كاروانسراهاي دوره اشكاني در دوره اشكاني همانند هخامنشي حمايت از راه وكاروانيان از اهميت زيادي بر خوردار بود متاسفانه مطالعات زيادي در اين دوره صورت نگرفته و هنوز كاملا روشن وشفاف نيست

اسلاید 5: چاپار خانه غرب شيرازقاجاريه

اسلاید 6: كاروانسرا در دوره ساساني دوره ساساني يكي از ادوار مهم تاريخي در تاريخ ايران مي باشد به علت وضعيت خوب اقتصادي وقدرت سياسي به عنوان دومين قدرت بزرگ جهان ايجاد راههاي ارتباطي و امنيت آنها از اعتبار ويژه اي برخوردار بود كاروانسراها عموما 4 ايواني و با مصالح سنگ،آهك،گچ،خاك كاروانسراهاي « ديرگچين» در مسير جاده تهران به قم رباط « انوشيروان» در مسير جاده سمنان به دامغان كاروانسراهاي دروازه گچ وكنار سياه در استان فارس

اسلاید 7: كاروانسراي دير گچين چهارايواني ساساني-صفوي مصالح سنگ وآجر

اسلاید 8: كاروانسراي دير گچين

اسلاید 9: كاروانسراي دير گچين

اسلاید 10: كاروانسراي دير گچين-شترخان

اسلاید 11: كاروانسراي انوشيروان جاده سمنان به دامغان

اسلاید 12: كاروانسراي دروازه گچ چاده شيراز به فيروز آباد ساسانيسنگي

اسلاید 13: كاروانسراهاي بعد از اسلام

اسلاید 14: کاروانسرا بیش از سایر بناهای اسلامی تابع قاعده است پلان آن معمولا مربع یا مستطیل است دارای سردربی پیش آمده با ارتفاع چشم گیر است برجهای دیده بانی،کوشه هاووسط اضلاع آن رامشخص می کند کریاس(هشتی) طاق پوش بین ورودی وحیاط داخلی آن قراردارد حیاط آن به وسعتی است که توان قرارگیری چهار صد حیوان را دارد طاق نماهایی دور تا دور حیاط آن را تقسیم می کند در پس این طاقنماها حجراتی برای اقامت مسافران قرار دارد.

اسلاید 15: در کاروانسراهای دو طبقه حجره های تحتانی مخصوص انبار وحجرات فوقانی اختصاص به مسافر دارند حیوانات را در طویله ها یا درون حیاط قرار می دهند آب مورد نیاز را از چاه یا از آب انبار مرکزحیاط تامین می کنند بارگیری و تخلیه بار در حیاط صورت می گیردوسکوهای برآمده اطراف حیاط تسهیلات لازم را فراهم می کرد.

اسلاید 16: كاروانسرا هاي صدر اسلام عوامل تاثير گذار اجتماعي، مذهبي و سياسي در شكل گيري توجه به مسائل عام المنفعه در دوران آل بويه،سامانيان،آل زيار ربا ط «چاهه» يا « ماهي » در جاده مشهد به سرخس كه بنا به روايتي به يادبود فردوسي توسط دخترش بنا شده است