گزیده نکات مدیریتی در نهج البلاغه

صفحه 1:
Di so 2M AM CATES Sy هت لكل هيء رخاة و زخاة العله نشره 

صفحه 2:
عنوان ۶ خکسه کتاب گریده تکات عدیریتن در نهج البلاغه پر اساس کناب : دکتر لطفى الله فروزنده و افتخار السادات نوابی نژ انتشارات : پیام نور تهیه و تنظیم : علی بستان ‎gpl Sg Higa‏ سنا 

صفحه 3:
آشنایی با نهج البلاغه این کتاب جلیل, مجموعه ای است از سخنان سید مولای ماءامیرمومنان, علی بن ابی طالب ( كرم الله وجهه) كه سیدشریف رضی از سخنان متفرق آن حضرت, گزینش و گزدآوری کوممروتام آن‌برا قمع البلاتهتتقاجماسی: روش شناسی در نهج البلاغه در اين روش, موضوعی خاص, مورد نظر قرار می گیرد و به نهج البلاغه عرضه می شود و کلیه مطالبی که مستقیم یا غیر مستقیم, موضوع مورد نظر را می کند, استخراج می شود. و پش از برزسی دسته بندی مق انشود و بیتیتین ‎Ol waa a>‏ مطالب اراقهمی:بنود: 

صفحه 4:
فصل اول الاو کاربرد باهن‌ها و اعقادات وى د مسرت از آنجایی که موضوع اصلى مديريت (( انسان)) است لذا بحث در خصوص مديريت ‎٠‏ ‏مرتبط بر شناخت انسان است در واقع شناخت انسان از جهاتی پیش نیاز مديريت است. مدیریت متضمن بایدها و نبایدهایی در رفتار فردی و اجتماعی و سازمانی افراد است لذا بر مبنای باورها و اعتقادات افراد, اصول و سبک مدیریت اسلامی بر اساس نوع (( نگاه اسلام به انسان)) شکل خواهد گرفت. 

صفحه 5:
دين و شناخت خدا سرآغاز دين خداشناسى استء و كمال شناخت خداء باور داشتن اوء و كمال باور داشتن خداء شهادت به يكانكى اوست. و کمال توحید اخلاص, و كمال اخلاص خدا را از صفات مخلوق جدا كردن است. | عبرت نكرفتن از عدم ایطال‌تبه غیب در گرداب شهوات فرو | تكيه بردرأف و ‎fe‏ خويش داشتن ( خودرآیی) عوامل هلاکت انسان 

صفحه 6:
علت سکوت و کناره گیری از خلافت پیامیر(ص) خطاب به حضرت علی(ع) فرمودند: اگر در امر حکومت کار به جدال و خونریزی کشیده شود؛ سكوت كن. بر لساس فرمايش حضرت على (ع) ثقل اكبر» قرآن و ثقل اصغر عترت بيامبر(ص) مى باشد. خطبه ‎COP‏ برترين انسان ها بس بدان برترين بندكان خدا در بيشكاه او رهبر عادل است كه خود هدايت شده و ديكران را هدايت مى كند» و بدترين مردم نزد خدا رهبر ستمكرى است كه خود كمراه لست و مايه كمراهى ديكران نيز مى باشد. اجل نكهبان خوبى است(حكمت ‎(ODO‏ 

صفحه 7:
حكمت © آزادی و اختیار انسان خداوند بندگان خود را فرمان داد در حالی که اختیار دارند و نهی فرمود تا بترسند و چیز دشواری را تکلیف انفرمود. حكمت 48 ارزش هاى والاى انسانى و درود خداوند بر او فرمود: ارزش مرد به اندازه همت اوست. و راستگویی او به ميزان جوانمرديش؛ و شجاعت او به قدر ننگی است که احساس می کند» و پاکدامنی او به اندازه غیرت اوست. و درود خدا بر او فرمود: قناعت ثروتی لست که پایان نمی پذیرد ( حكمتم 7©) 

صفحه 8:
حکمت 6*2- اوصاف انسان های بی ارزش اقسام مردم ( مردم شناسی) : مردم سه دسته اند» دانشمندان الهی و آموزنده ای بر راه رستگاری و پشه های دست خوش باد و طوفان و هميشه سرگردان» که به دنبال هر سرو صدایی می روند. ارزش والای دانش : دانش بهتر از مال است زیرا علم تو را نگهبان است و مال را تو باید نگهبان باشی» مال با بخشش کاستی پذیرد اما علم با بخشش فزونی گيرد. ارزش دانشمندان : ثروت اندوزان بی تقوا مرده گرچه به ظاهر زنده اند. اما دانشمندان! تا دنیا برقرار است زنده اند بدن هایشان گرچه در زمین پنهان اما یاد آنان در دل ها هميشه زنده است. نامه 00 اخلاق رهبری با انسان ها ( روش برخورد با مردم) به مردم نگوء به من فرمان دادند و من نیز فرمان می دهم؛ بايد لطاعت شود که این گونه خودبزرگ بینی دل را فاسد» دین را پژمرده؛ و موجب زوال نعمت هاست. 

صفحه 9:
سل دوم اعتقاد و باور به خدل ( خداباوری) اساس دین لسلام بر خداپرستی و توحید استوار است و هدف خلقت خداپرستی و عبادت خدلوند کریم است. اصل(( اعتقاد به یگانگی خداوند)) پایه و اساس هر رویکرد و پارادایم مدیریت اسلامی است که بر تمام اصول و فنون و روش ها حاکم است. 

صفحه 10:
اعتقاد به قدرت و نظارت خداوند چنان آشکار است که فراتر لز او جيزى نیست و چنان نهان است که محفی تر از او یافت نمی شود. اقرار به عظمت خداوند: شناخت انسان به قدرت خداوند او را خاضع و متواضع خواهد کرد. " هر واحد و تنهایی جز او اندک است و هر عزیزی جز او ذلیل و هر نیرومندی جز او ضعیف و ناتوان است* ترس از خدای متعال : ترس از خداوند لازمه عدالت مداری یک مدیر لسلامی است. هرگاه خدا بخواهد بنده ای را خوار بگرداند دانش را از او دور می گرداند( حكمت ©©©) 

صفحه 11:
فصل سوم آخرت گرایی صفات پرهیزکاران : نفس او از دستش به زحمت ولی مردم از او در آسایشند برای قيامت خود را به زحمت می افکند ولی مردم را به رفاه و آسایش می رساند. پرهیزکاران گرامی ترین افراد نزد خدا هستند. قلسفه وجودی انسان انجام عمل نیکوست. مدیر اسلامی در مجموع دنیا را فرصت طلایی و در عین حال کوتاه می داند. روحیه تعادل در اثر آخرت گرایی در انسان ایجاد می شود. روحیه مبارزه با ستمگری از آثار آخرت گرایی است. 

صفحه 12:
روحیه گشایش کار با توکل به خدا باعث می شود حتی در سخت ترین شرلیط اميد و نشاط داشته باشد» همین روحیه امید و نشاط باعث تلاش حداكثر خواهد شد كه نتیجه آن خروج منطقی از بحران است. وقتی انسان خود را وابسته کامل به خدا دانست. روحیه استقلال و آزاد اندیشی در او تقویت می شود. مدیر آخرت گرا می داند مقام» دائمی نیست و یک فرصتی است برای کسب ره توشه آخرت لذا به منابع فردی فکر نمی کند و سعی می کند از امکانات و توانمندی ها در جهت حاکمیت ارزش های الهی و اهداف مقدس سازمان بهره گیرد. 

صفحه 13:
فرد آخرت گراء نه تنها به دنبال اصلاح خود است. بلکه با توجه به روحیه امر به معروف و نهی از منکر عامل رشد و پویایی و بالندگی جامعه خواهد شد. استجابت دعا بزرگترین ابزار تقویت روحیه و امید به آخرت است. مفهوم آخرت گرایی : آخرت گرایی یعنی توجه به لینکه دنیا مزرعه آخرت است و هرچه بکاری در آخرت توشه راه تو می شود. آثار آخرت گرایی در رفتار سازمانی : آخرت گرایی روحیه تیمی را تقویت می کند کم کاری را کاهش داده؛ هدف های فردی و سازمانی را تلفیق می کند. 

صفحه 14:
فصل چهارم بخش اول سيره و اخلاق رسول اكرم(ص) سيره و اخلاق رسول اكرم(ص) به عنوان الكوى برتر مديريت مطرح است. يكى از شاخص هاى براهميت اسلام» اخلاق» منش و كلام دلاويز و يرجاذبه رسول اكرم(ص) و ائمه اطهار با انسان هاست. سه جيز در بيشرفت اسلام نقش به سزايى داشت : ‎Er‏ پیمبر (ص) *شمشیر و مجاهدات حضرت علی (ع) *انقاق ثروت حضرت حضرت خدیجه(س) بی تکلفی پیامبر : وقتی فردی وارد جمع می شد اگر پیامبر را نمی شناخت. نمی توانست تشخیص دهد پيامبر در کجای مجلس نشسته اند. قاطعیت پیامیر : عده ای خدمت آن حضرت رسیدند و گفتند: ما به تو ایمان می آوریم به شرط این که بت ها را عبادت کنیم و نماز نخوانیم اما پیامبر(ص) نپذیرفتند زیرا حاضر نبودند حتی به قیمت زیاد شدن پیروان بخشی از آموزه های مکتب اسلامی آسیب ببیند. پیامبر اکرم(ص) هدف از بعثت خود را کامل کردن مکارم اخلاق بیان کرده اند (( من برای کامل کردن فضایل اخلاقی مبعوث شده ام.)) 

صفحه 15:
بخش دوم ویژگی امامت و امام على(ع) ‎PPO dead‏ ويؤكى ها و شرايط امامت : اى مردم! سزاوارترين به خلافت؛ آن كسى است كه در تحقق حکومت نیرومندتر» و در آگاهی از فرمان خدا داناتر باشد. خطبه 000 اصول گرایی امام در مشی سیاسی سوگند به خدا! معاویه از من سیاستمدارتر نیست. اما حیله گر و جنایت کار است. اگر نیرنگ ناپسند نبوده من زیرک ترین افراد بودم ولی هر نیرنگی گناه و هر گناهی نوعی کفر و انکار است. خطبه 0*0 اعلان اصول سیاست اجتماعی توحیدی امام ذلیل ترین افراد نزد من عزیز است تا حق لو را بازگردانم و نیرومند در نظر من پست و ناتوان است تا حق او را بازستانم. حکمت 10 افراط و تفریط در نزد امام ممنوع دو تن به خاطر من به هلاکت رسیدند : دوست افراط کننده و دشمن دشنام دهنده. خطبه 1660 امام و وحدت اجتماعی آگاه باشید! هرکس که مردم را به شعار تفرقه و جدایی دعوت کند او را بکشیده هرچند زیر عمامه من باشد. 

صفحه 16:
بخش سوم حكومت عدل امام زمان(عج) انتظارء مهمترين فلسفه اميد و عدالت خواهى در مديريت اسلامى است. انتظارء نهايت آرمان مدير اسلامى است كه رسالت و افق ديد لو را تعيين مى كند. عشق به حضرت مهدى(عج) و حكومت حقش مهمترين انكيزه تشكيل و اداره حكومت و جامعه اسلامى است. ‎OG Ayes‏ وصف حضرت مهدى(عج) زره دانش برتن دارد» و با تمامی آداب» و با توجه و معرفت کامل آن را فرا گرفته است» حکمت گمشده اوست كه همواره در جستجوی آن می باشد. 

صفحه 17:
فصل پنجم آیین حکومت داری» حکومت و مدیریت تشکیل حکومت یکی از اهداف مدیریت اسلامی است که بدون آن امکان اجرای اوامر و دستورات الهی محدود یا غیر ممکن است. در مکتب اسلام سیاست بخشی از دين است همان طور که شهید مدرس فرمود دیانت ما عین سیاست ماست و سیاست ما عین دیانت ماست. حکمت ‎IPO‏ ابزار ریاست و حکومت بردباری و تحمل سختی هاء ابزار ریاست است. نامه 00- مستولیت های رهبری و نظامیان مشاوره و تبادل نظر با سطوح مختلف سازمانی در اداره امور» مگر در خصوص موارد دارای حکم شرعی. 

صفحه 18:
اطلاع رسانی به افراد و پرهیز از پنیان کاری مگر در مسائل استراتژیک. پرداخت به موقع حقوق مادی و معنوی کارکنان؛ برقراری مساوات و عدالت در میان افراد و ارزش دادن به قابلیت ها و شایستگی ها برخورد قاطع با افراد خطاکار و مجازات به موقع آنها, روش صحیح مدیریت» چشم پوشی از لشتباهات افراد بسته به نوع و اهمیت آن هاء حفاظت از منافع و خواسته های افراد و جلوگیری از استثمار نیروی کار» عدم تعجیل در تصمیم گیری ها و بررسی همه جانبه مسائل پیش از لتخاذ موضع. مردم داری در اجرای سیاست هاء دادن فرصت به افراد برای اصلاح؛ نظارت و بازرسی بر کارگزاران است. 

صفحه 19:
خطبه ©16- اخلاص در بيروى از امام همانا حکومت الهی حافظ امور شماست. بنابراین زمام امور خود را بى آن كه نفاق ورزيد يا كراهتى داشته باشيد به دست امام خود سباريد. تمام كارهاى نيكو و جهاد در راه خداء برابر امر به معروف و نهى از منكرء جونان قطره اى بر دريا مواج و پهناور است. در ميان حقوق الهى؛ بزرگترین حق» حق رهبر بر مردم و حق مردم بر رهبر است. 

صفحه 20:
اثرات مطلوب اداء حقوق رهبری و مردم در قبال یکدیگر عبارتند از : *عزت یافتن حق در جامعه *پدیدار شدن راه های ‎Op‏ ‏*برقراری عدالت *پایداری سنت پیامبر *اصلاح آمور مردم *امیدواری ملت به تداوم و پایداری حکومت *ناامیدی دشمنان در رسیدن به اهداف خود 

صفحه 21:
عواقب عدم رعایت حقوق رهبر و مردم در جامعه اسلامی در قبال یکدیگر عبارتند از : *از بين رفتن اتحاد ملی *بالا كرفتن ظلم و ستم *افزايش نيرنك و بدعت در دين *كمرنك شدن سنت بيامبر *بيروى از هوا و هوس و ارجحيت يافتن منافع شخصى بر منافع اجتماعى *از بين رفتن تدريجى دين *افزايش مشكلات روحى *بى تفاوت شدن مردم و مسئولان نسبت به رواج بى عدالتى در جامعه “رواج فساد در جامعه *خوار و زبون شدن افراد نیکوکار و به قدرت رسیدن افراد فاسد( مصداق کیفر الهی) 

صفحه 22:
das ‏ضرورت ها و ارزش ها‎ ‏حکمت 060- ضرورت آینده نگری : هر کس را پایانی است. تلخ یا شیرین.‎ ‏خطبه 16 ضرورت اخلاق نیک : با اخلاق نیک می توان خداء خلق خدا و هم خود را شاد کرد و موفق‎ ‏و سریلند شد.‎ ‏خطبه 60- ضرورت اطاعت از رهبری : در مدیریت برای حفظ یکپارچگی و انسجام گروه و سازمان‎ ‏اصل مهم اطاعت از رهبری و اعتماد به او ضروری است.‎ ‏تقوا دژی محکم و شکست ناپذیر است.‎ خودبزرگ بینی و غرورء مخالف راستی و آفت عقل است. 

صفحه 23:
نامه 16- ضرورت رعایت ملسله مراتب فرماندهی : من مالک اشتر پسر حارث را بر شما و سپاهیانی که تحت امر شما هستند فرماندهی دادم. گفته او را بشنوید و از فرمان او اطاعت کنید. حکمت 00 ضرورت عمل گرایی : دعوت کننده بدون عمل» چون تیر انداز بدون کمان است. لازمه رسیدن به هر هدفی استقامت است. اعتقادلت مدير اسلامى : *نظام هستى ناشى از اراده خداوند است ( توحيد) *مبناى حركت بشر در جهان؛ عقل و وحى است ( نبوت و امامت) * نظام تنبیه و تشویق وجود دارد ( عدل و معاد) 

صفحه 24:
رکن اصلی هر سازمان انسان ها هستند. استفاده به موقع از فرصت ها رمز موفقیت و پیروزی مدیران است. ترسناک ترین تنهایی» خود پسندی است و گرامی ترین ارزش خانوادگی» اخلاق نیکوست. ارزشمندترین بی نیازی» عقل است و بزرگترین فقر» بی خردی است ( حکمت98) بخشندگی نگهدارنده آبروست (حکمت900) موفقیت در کارها سه رکن دارد علاقه» استعداد و پشتکار. در نظر داشتن خدا در امور؛ بهترین مرجع کنترل درونی (خودکنترلی) است. 

صفحه 25:
فصل هفتم بخش اول اخلاق اجتماعی و سیاسی مدیر یکی از مهمترین عناصر جذب انسان ها رعایت اخلاق است. ارتباط با مردم مهمترین مهارت هر مدیر در سطح جامعه و سازمان است. علل سقوط جامعه *خلاق پست زمامداران *اختلاف و پراکندگی میان افراد *نفاق و دورویی *ضعف در دین و ایمان علل تضعیف جامعه *کمرنگ شدن نیکی و خیر و افزایش شر و بدی *پررنگ شدن مکر و فریب شیطان *عدم شکرگزاری و کفران نعمت های خداوندی *دوری از خدا و توجه به ظواهر دنیا *اجتتاب از امر به معروف و نهی از منکر 

صفحه 26:
بت عمل گرایی : کسی که کردارش او را به جایی نرساند؛ افتخارات خاندانش او را به جایی نخواهد رساند. حکمت 000.- عوامل مزثر در امنیت اجتماعی خدا ایمان را برای پاکسازی دل از شرک نماز را برای پاک بودن از کبر و خودپسندی» زكات را عامل فزونی روزی روزه را برای آزمودن اخلاص بندگان» حج را برای نزدیکی و همبستگی مسلمانان» جهاد را برای عزت اسلام. امربه معروف را برای اصلاح توده های ناآگاه. نهی از منکر را برای بازداشتن بی خردان از زشتی هاء صله رحم را برای فراوانی خویشاوندان» قصاص را برای پاسداری از خون هاء اجرای حدود را برای تحقق عفت» ترک زنا را برای سلامت نسل آدمی» ترک لواط را برای فزونی فرزندانگواهی دادن را برای به دست آوردن حقوق انکار شده ترک دروغ را برای حرمت نگهداشتن راستی» سلام کردن را برای امنیت از ترس هاء امامت را برای سازمان یافتن امور لمت» و فرمانبرداری از امام را برای بزرگداشت مقام رهبری واجب کرد. 

صفحه 27:
حکمت20. ارکان ایمان ایمان بر چهار پایه استوار است : صبر یقین» عدل و جهاد. صبر نیز بر چهار پایه قرار دارد : شوق. هراس, زهده انتظار. یقین نیز بر چهار پایه استوار است : بينش زيركانه؛ دریافت حکیمانه واقعیت هاء پندگرفتن از حوادث روزگار و پیمودن رله درست پیشیتیان. عدل نيز بر جهار بايه قرار دار : فکری ژرف اندیش؛ دانشی عمیق و به حقبقت رسیده»نیکو داوری كردن و استوار بودن در شکیبایی. جهاد نیز بر چهار پایه استوار است : امر به معروف؛ نهى از منكرء راستگویی در هر حال» دشمنی با فاسقان, 

صفحه 28:
فصل هشتم بخش اول ارتباطات و روش های آن یکی از مسائل روابط انسانی و مدیریت» ارتباطات است. بر اساس نگاه نهج البلاغه مهم ترین و اساسی ترین ارتباط ارتباط انسان با خداست. آئین دوستیابی : ناتوان ترین مردم کسی است که در دوستیابی ناتوان است و از او ناتوان تر آنکه دوستان خود را از دست دهد. (حكمت©0) حكمت0)- روش برخورد با دشمن چون بر دشمن ظفر یافتی» عفو و كذشت را شكرانه بيروزيت قرار ده. حكمت6)0©©- روش استفاده از نعمت ها كمترين حقى كه خداى سبحان را بر عهده شماست اين است كه از نعمت هایش در راه نافرمائیش یاری نخواهی, حكمت6©©- روش ياكسازى كناهان بزرك از كفاره هاى كناهان بزرك»ء به فرياد رسيدن ستمديدكان است و شاد كردن غمكينان. 

صفحه 29:
بخش دوم هدایت و رهبری ملاک ارزشی بودن در رفتار علاوه بر حسن رفتار» انگیزه و نیت افراد توجه به حسن فعلی و فاعلی است. ان بزرگترین مانع برای دینداری و زیانبارترین و آتش افروزترین فرد برای دنیای شماست. هشدار از استفاده ناروای بیت المال : همانا پست فرمانداری برای تو وسیله آب و نان نبوده» بلکه امانتی در گردن توست. 

صفحه 30:
بخش سوم منشور لخلاقی مدیریت اسلامی یکی از نکات مهم در مدیریت نهج البلاغه» سفارش های فردی و اجتماعی است که باعث قوام و پویایی مدیریت می شود. اين سفارش ها به عنوان اصول مدیریت تلقی می شود. بر اساس دیدگاه نهج البلاغه مبنای اصلی موفقیت مدیریت تقوا و جهاد با نفس است. فردی که در ساختن خود موفق باشد در صحنه مدیریت نیز موفق خواهد بود. من از جد شما پیامبر(ص) شنیدم که فرمود : (( اصلاح کردن بین مردم از نماز و روزه یک سال برتر است.)) 

صفحه 31:
فصل نیم بخش اول عدالت امام صادق(ع) فرمودند : اگر در میان مردم به عدالت رفتار شوده همه بی نیاز می گردند. تماد واقعی حق و عدالت حضرت علی (ع) است. عدالت لز نگاه حضرت علی(ع) تدبیر عمومی است. بخش دوم قدرت حکمت 2060 مشکل همتشینی با قدرتمندان : همنشین پادشاه» شیرسواری را ماند که دیگران حسرت منزلت او را دارند ولی خود می داند که در جای خطرناکی قرار گرفته است. 

صفحه 32:
فصل دهم نظارت و کنترل در مدیریت اسلامی نظارت. نظام مند و همه جانبه است. مهمترين نظارت» تقول یعنی تزکیه نقض و حفاظت از نفسانیت است که نتیجه آن خود کنترلی است. فقها چهار شرط را برلی امر به معروف و تهی از منکر ذکر کرده اند : *علم و معرفت "اختمال تاثير *نبودن ضرر *ادامه و اصرار متخلف یعنی آن کس که معروف را ترک کرده و اصرار بر گناه دارد. به نظم دارد. زیر بنای یک حرکت اصولی و منطقی نظم است. تقوا بدون نظم محقق نخواهد شد و کنترل : 

صفحه 33:
تدبیر حاوی دو نکته است :ٍ *ژرف اندیشی *عافيت نكرى حضرت على(ع) مى فرمايند : دورانديش ترين شما پارساترین شماست. تقوا در احاديث به عنوان ارزشى مثبت و نيرويى قدرتمند؛ بازدارنده و مصونيت دهنده و عامل قوى خود كنترلى معرفى شده است. حضرت على (ع) مى فرمايند : همانا كه تقوا داروى شفابخش بيمارى هاى قلب شما و سبب بينايى جشم دل هاى شما مى باشد, و در جایی دیگر نیز می فرمایند : تقوا کلید هدایت و استقامت و توشه آخرت می باشد. تقوا سبب آزادی از بندگی ها و وسیله نجات از هلاکت هاست. اولین مرحله کنترل نفص مشارطه؛ دومین مرحله مراقبه و سومین مرحله حسابرسی اعمال است. ريشه همه گرفتاری ها حب دنیاست. در فرهنگ قرآنی شهادت بالاترین ارزش است. 

صفحه 34:
فصل يازدهم هدف كذارى و ذكر و يادآورى خداوند هدف به عنوان عامل و انكيزه حركت فرد و سازمان محسوب مى شود. هدف نتایج مورد انتظار است كه فرد تلاش می کند به آن دست هدف مدیریت اسلامی هدایت و رشد انسان هاست. سعادتمند کسی است که از زندگی دیگران عبرت بیاموزد. وجه تمایز مدیریت اسلامی از سایر نظامها در نظام ارزشی است. 

صفحه 35:
تکات کلیدی مهمترین ارزش مورد تاکید حضرت علی(ع) به دنبال رضایت الهى بودن است. خصوصیت اصلی یک مدیر خدا باور انس با خداست. عدم حسادت یکی دیگر از خصوصیات مدیر اسلامی است. ين بنده خدا کسی است که خدا او را در پیکار با فش یاری داده است. غرور مانع بالندگی و تکامل و زمینه در جا زدن و نرسیدن به موفقیت است. آشکار کردن سیمای فاسدان از مسئولیت های مدیر اسلامی است. قله بلند اسلام جهاد است. روزه ماه رمضان به عنوان سيرى در برابر عذاب الهى است. امر به معروف و نهى از منكر از اركان جهاد است. در روش تنبيه خطاكار حفظ أبرو و حيثيت فرد حائز اهميت است. کاری را بزرگ شمردن سبب خاموش شدن نور حق مى شود. بهترین سفارش مومنان و بهترین پایان نامه کار در پیشگاه خداوند تقوای الهی است. وسيله يوشائدن عيب ها برسش كردن است.