صفحه 1:
صفحه 2:
عنوان سمینار :
گیاه نعناع
استاد مربوطه :
تهیه کننده :
بهار ۹۸
صفحه 3:
گونه های گیاهی موجود در تیره 870136636] بالغ بر ۴۰۰۰ گونه بوده که در ۲۰۰ جنس جای داده شده اند. در
بین گیاهان تیره نعناع گونه های دارویی وجود دارند که در درمان بیماریها مورد استفاده قرار می گيرند. برخی حاوی
اسانس بوده و تعداد زیادی از انها به مصارف تغذیه (به حالت خام یا پخته) می رسند و یا به علت دارا بودن گلهای زیبا
و معطر » پرورش می یابند ( زرگری ۰ ۱۳۶۹
گیاهان دارویی و اسانس دار خانوادهنعناعیانبه دلیل انعطاف اکولوژی بسيار زياد نسبت به قلیمهای متنوع به عنوان
یکی از ذخایر ژنتیکی مهم گیاهی محسوب میشوند و به واسطه وجود ترکیبات معطره بسیار متنوع موجود در انها در
صنایع ارایشی و بهداشتی نیز کاربرد فراوان دارند. کبرزاده . ۱۳۸۲)
صفحه 4:
تيره تعناع . يكى از بزركترين تيره های گیاهی است که دارایپراکنش جهانی است,گیاهانمتعلق به اين تيره از نظر نيازهاى اكولوزيكى
و فرم زنداكى , بسيار متفاوت مى باشئد.
كياهانى هستند علفى . خشبی و يك ساله . دو ساله و يا جندساله با ساقه جهار تكوش . با بركهابى متقابل و صليبى شكل.
كلها عموما نا منظم و جام دارای دو لب پایین و بالاست. تعداد پرچم گیاهان تیره تعناع ۴عدد است که دو تای انها كوتاهتر از بقيه.
است. كلها به صورت خوشه هابى كه در نواحى فوقانى ساقه هابى كه از زاويه بين بركها با ساقه خارج مى شوند. قرار كرفته اند
تخمدان جهار قسمتى است. معمولا كياهان اين تيره به واسطه داشتن لبانس از بوى مطبوع و گاهی تند برخوردارند.
اسانس معمول در كركهاى ترشحى يا در حجره هاى موجود در برگ ساخته و ذخیره می شود
SL SPE SBS ging Sg a Saal ag JU gr ala Cla ag al NS a A
اتقريبا در تمام نقاط جهان , به خصوص در نواحى مديترانه اى . كسترش دارند.
سطح بلونيدى در كوته هاى مختلف إين تيره متفاوت است ٠ به طور مثال : در نعناع فلفلى ( كياهى أست هيبريد و به صورت خودرو
مشاهده تشده است) 48 2 20 دراويشن 20030 .در مريم كلى 16, 14 2 28 و..
انمناع از كياهان رطويت دوست محسوب مى شود.
صفحه 5:
صفحه 6:
جایگاه نعناع در طب سنتی :
نعتاع از زمانهای بسیار دور شناخته شده است. قدما درباره ان می نویسند : کشنده کرم اسکاریس . زیادکننده میل
جسن + ارام کندده تتکنکه است برای اسهال و استفراغ مفید ات » تهوع را از بین .مین برداو به عض کمک سی:
نماید.
* طبیعت ان گرم و خشک دانسته شده. از خونریزی و انعقاد شیر جلوگیری و معده را تقویت می کند. برای يرقان مفید
از درو های مقوی قلب و نشاط اور و نیز تحلیل برنده نفخ است.
صفحه 7:
مصارف امروزی گیاه نعناع :
ایی و همچنین به عنوان دارو می باشد. ارزش
دارو و یا در عطر سازی و لوازم ارایشی و بهداشتی مورد استفاده قرار می
وی اجزای عمده اسانس انها مانند منتول و تيمول.
نعناع گیاهی است که دارای خواص فراوان داروبی و مصرف ان به اشکال مختلف از جمله تازه . خشک شده . اسانس ۰
آفمکرده» پودر وسلفگان: پذیر است.
نعناع یه طور گستر
با شکلات در کوکی و کلوچه و .... امروزه مورد استفاده قرار می
در اشپزی . در کرم ها . خمیر دندان . ادامس . خوشیو کننده ها . اینبات ها و به غنوان یک
صفحه 8:
صفحه 9:
برخی تحقیقات انجام شده در زمینه کشت بافت نعناع :
آع Mentha sp) ( یک سبزی مهم و اقتصادی با کاربرد های دارویی و غذایی مختلف است . با وجود استفاده فراوان از این گیاه اطلاعات
خی از تحقیقات انجام شده بر روی کشت بافت نعناع را بررسی می نماییم.
۱) در لین تحقیق تاثیر ژنتوتیپد سه نوع ژنوتیپ نعنا ۰۱۵۲01۴013 , ۷۳0/۳۵6۲2۵ ,۷.50212 ) . ت رکیبات مختلف
تنظیم کننده های رشد و نوع ریز نمونه (مریستم دیسک های برگی و گره ) بر کالوس دهی و جولنه نی و باززلیی گیاه كلمل ارزيابى
غا بتوان روش مناسبی جهت ریز ازدیادی گنه های نعنا ارلثه کرد. بر اساس نتایج.به منظور ريزازديادى لين كوندها بايد به نوع
ٍوتیپ. نوع ریزنمونه و نوع تیمار هورمونی نوجه گردد. در دو گونه M. spicata , M.longifolia با وجود تولید کالوسهاء
قشرده در اطراف ریزنمونههای برگی. هیچ گونه باززلیی مشاهده نشد. نکته حائز اهمیت در این تحقیق این است که دو گونه
1۱۰۱۵91۶۵3 , 1۱.5۳162۴2 در اکثر تیمارهای هورمونی اعمال شده تملیلبه تولید کالوس داشتند و سپس کالوسها متمایز
دیثه و تولید شاخساره و ريشه نمومند و از آنجا که احتمال وجود تنوع در گیاهان باززا شده از کشت بلفت از ارزش اقتصادی این گیاهان
i بتبراین تشخیص
تنوع در مراحل اولیی رشد لازم به نظر میسرسد. در این تحقیق از هر گونه یک گیاه مادری به همراه ۱۵ كياه باززا
© در/مجموع چیزی حدود ۴۸ گیاه جهت ارزیلبی ثبات ژنتیکی انتخاب شدند. بررسی تنوع سوماکلونی توسط ۱۱ جفت ترکیب آغازگر
8 /صورت گرفت. متوسط میزان نوار از هر آغازگر از 1۷3(1۰] )تا ۲۶ نوار(24/2 ) متیر بود. طبق لین تحقیق وجود تنوع
اکلوال در گیاهان باززا شده وابستهبه ژنوتیپ گیاه مادری است و هم چنین تفاوت در میزان تنوع میتولند ناشی از منبع ریزنمونه
ك باشد(حیدری نبی ۰ ۱۳۹۰)
صفحه 10:
برخی تحقیقات انجام شده در زمینه کشت بافت نعناع :
* ؟)كياه نمناع فلفلى با نام علمى 61]8 66م 1۸6۳۱۵13 متعلق به خانواده 10110136636 گونهای هیبرید است که از تلاقی
eas Jeb Menthaspicata, Menthaaquatic ce, كه به انگلیسی به as Peppermint oJ]
میشود.نعناعقلفلی به لحاظ دارا بودن مواد موثره ومتابولیت های ثنویه اثرات دارویی بسیاری را تشان می دهد: بدین جهت
تحقیق حاضر در زمینه بهینه سازی محیط کشت از لحاظ ترکیبات مختلف هورمهنی و تعیین بهترین نوع ریز نمونه
جهت تشکیل کالوس, اندام هولیی. ريشه زليى از کالوس انجام گردید. به منظوربهترین شرلیط تشکیل کالوس در سطوح
مختلف (0/5/-1/5-1) ۱۷۵۸۵( میلی گرم بر لی) و (0/3-0/2-0/1) 0-4,2] میلی كرم بر ليتر) در قالب طرح كاملا
تصادقی با ۲ تکرر صورت گرقت. بیشترین میزان تشکیل کالوس از کشت ریز نمونههای برگی در تیمار | میلی گرم بر
لیتر 1۵8 و۰/۲ میلی گرم بر لیتر 0-۲.۴] بدست آمد. کالوس های برگی در محیط باززایی که حاوی سطوح مختلف
8۴ وکینتین ( هر کدام در ۴ سطح: ۱-۰۵ - ۱/۵ و ۲ میلیگرم بر لیتر) کشت شدند. جهت القای آندام هولیی. قطعات ساقه
ای دارای گره در محیط کشت پلیه 1۷5 حاوی سطوح مختلف 88 و 8 هر کدام در ۴ سطح: ۰/۵- ۱ -۱/۵ و۲ میلی گرم
بر لیتر کشت شدند. نتایج دست آمده نشان داد که مناسب ترین تیمار جهت القای اندام هولیی. ریز نمونه نوک ساقه
درتیمارهای حاوی ۲ میلی گرم بر لیتر 8/۸8 و ۱ میلی گرم بر لیتر 1600 میباشد. جهت ریشه زليى نيز هورمونهای
۱۷۵۸ و 8۸ اهر کنام در ۲ سطح. صفره ۰/۵ و ۱ میلیگرم برلیتر به طور جداکلنه مورد استفاده قرار گرفتند.نتلیج بدست
آمده در مرحله ریشهزلیی نشان داد که تیمار حاوی ۰/۵ میلی گرم برلیتر 18۸0 بهترین تیمار د, تلمد , دشه ا
( گلچین و همکاران . ۱۳٩۱
صفحه 11:
اصلاح گیاه نعناع :
مرحله اصلاح انها محسوب می شود » اکرچه در بدو امر هدف از کش
کشت گیاهان دارویی اولین مر 2 بوب می شود + اگر و امر هدف از
کشت می شوند. اختلافهای فاحشی با انواع وحشى خود پیدا می کنند . خود افراد کشت شده نیز ممکن است
داخل یک جمعیت با اصلاح افراد جمعیت های جدا از هم متفاوت استفراد داغل یک جمعیت . بلید همگن شوند زیر ديده شده
لا اقرد گیهنعناع که برای چهار سال دز یک کرت می روییدند .از مقادیر مختلفی اسانس » بین ۱۴ تا ۳.۱۹ درصد برخورداربوده ند
یکی از روشهای اصلاح کلاسیک ۰ روش انتخابی است. اصلاح به روش انتخابی هنگامی موثرخواهد بود که به شکل برداشت توده ای انجام گیرد
انجام
ونهای نعناع در طی چهارسال . نشان داده است که مقدار اسانس کلونهای مذکور در مقایسه با وقتی که
درون جمعیت برداشته می شوند» فرق,میفات کمتری دارند
در برخی از مراکز تحقیقاتی جها انتخاب کلون انجام می گیرد. از گیاه نعناع در بلتارستان کالتیواری به نام متا
0163 باع
است كشت مى شوند. ولی ا كنون به طور قلبل توجهى اصلاح نشده لند .به بيان ديكر . در حال حاضر
فاقد كالتيوار ها (بليه هاى ) اصلاح شده مى باشنسو هنوز هم روند اصلاح كباهان دارويى نسبت به كياهان
امید بیکی . ۱۳۹۳)
رچه گیاهان
اغلب گینه های گیاهان داروبی +
معمول زراعى فاصله بسبار زياد
صفحه 12:
برخی تحقیقات انجام شده در زمینه اصلاح نعناع
0 بررسی تنوع ژنتیکی اکوتیپ های گیاه درویی نعناعفلقلی با استفاده از نشنگرهای مولکولی ۴3۵۴ و ۸۴۱
* در اين مطالعه تنوع زنتيكى درون و بین ۳۵ اکوتیپ جمع آوری شده از نواحی مختلف کشور با استفاده از
نشانگرهای ۵۳18 و 80۳80 مورد بررسی قرار گرفت. ۲۰ ترکیب آغازگر نشانگرهای ۸۵۳18 و ۱۵ آغازگر
RAPD مورد استفاده به ترتیب ۳۲۰ و ۲۵۰ نشانگر در لین اکوتیپ ها را بوجود آوردن. مقدار میانگین 16 برای
نشانگرهای ۸۸۴۱۴ و 80 به ترتیب ۰۶۲ و ۰.۵۳ درصد محاسبه گردید. لین مقادیر کارایی لین نشانگرها جهت
تفکیک اکوتیپ های آزمایشی را نشان می دهد. بیشترین فاصله ژنتیکی بر اساس شاخص شانون: مربوط به
اکوتیپ های بهبهان و شیراز و کمترین فاصله به اکوتیپ های یاسوج وگرگان تعلق داشت. تجزیه واریانس
مولکولی تنوع ژنتیکی بین و در 1 ۱ درصد محاسبه و معنی دار بود.تجزیه خوشه ای
داده ها با استفاده از فاصله ژنتیکی, اکوتیپ ها را در ۵ دسته تقسیم بندی نمود. لین گروه بندی در برخی از گروه ها با
الکوی تنوع جفرافیایی مطابقت: داشت. تجزیه به مختصات اصلی با ۳ مولفه معتی دار دز مجموع ۵۵ درصد از تفییرات
کل را توجیه نمودند. تجزیه به مختصات اصلی روند گروه بندی با استفاده از كلاستر بندى را تابيد نمود. نتليج اين
مطالعه نشان داد لین دو مارکر مولکولی برای مطالعه ساختار ژنتیکی اولیه جمعیت های گیاه دارویی نعناع
کارایی داشته و در حفاظت. طبقه بندی و اصلاح اکوتیپ های نعناع موثر می باشد.( طباطبایی, ۱۳۸۹)
صفحه 13:
برخی تحقیقات انجام شده در زمینه اصلاح نعناع :
* ۲ در تحقیقی دیگر رولبط ژنتیکی شانزده نمهنه جمعیتی متعلق به سه گونه .506۵13:01 ۲۸۰
LM. piperata , longifolia استفاده از نشان گر جدید و ترکیبی 1551-]. مورد بررسی
قرار گرفت. دوازده ترکیب آغازگری ۱۵۵ نوار را تکثیر نمودند که ۱۴۶ نوارلن
چندشکلی تعیین شده در مجموعه ژنوتیپ-های مورد بررسی شده ۱۹/۹۴ بود. نمودار خوشه""ای بر اساس ضریب
تشابه جاکارد و روش 3۷لا ژنوتیپها را در دو گروه کلی طبقه بندی نمود و تجزیه به مولفه-های اصلی
هماهنگ شده (/۳)۵) نتلیج نجزیه خوشهای را تایید نمود. ژنوتیپ-های متعلق به گونه 0106۲۵13 ۲۰
تجزیه خوشهای از دو گونه دیگر جدا شدند و تجزیه واریانس مولکولی (۵40۵) نشان دهنده تنوع د,
گونه-ای بیشتر (۰۱/۷۳ /) در مقایسه با تنوع بین گونه-ای (6۹۹/۲۶) بود. 0106۲213 .1۷ یک هیبرید طبیعی
از دو گونه 200131168 ۰ و 5016818 .۷ می<باشد و نتلیج لین پژوهش نشان داد که خصوصیات
ژنتیکی کمتری از گوته 5۳016813 ۰ در گونه 0۳6۲3۷2 ۷1۰ به ارث رسیده است. شباهت بالای
دو گونه 50168۴3 ۱۰ و12ا0؟۱۵۳91 1۰ راعی توانبه هیبریداسیون طبیعی در طی تکلمل جنس
نعناع مرتبط دانست.
بودند. میانگین درصد
صفحه 14:
برخی تحقیقات انجام شده در زمینه اصلاح نعناع
۳) موناژن های شیمیایی با ثرهای موتاژنی. خزانه ژنی متنوعی را در منابع كياهى ايجاد كرده و به عنوان يك ابزاتر
تکمیلی در فرایندبهتژادی به کار گرفته می شوند. در این پژوهش به منظور ایجاد تغیبر صفت های مورفولوژیک و
تغییر در میزان مواد موثره در گیاه نعناع فلفلی از غلظت های مختلف ماده موتاژن اتیل متان سولفانات ۶۱۷5 در
شرایط درون شيشه ای و مزرعه استفاده شد. استفاده از موتاژن 05 در گیاه نعناع فلفلی هم در نمونه های کشت
بافتی و هم در بوته های تیمار شده در مزرعه باعث تحریک و رشد سریع جوانه های جانبی گیاه شد که باعث افزایش
سطح گیاه و در نتیجه افزایش عمل کرد گیاه شده بود.استفاده از غلظت های بیش تر از ۰.۰۵ 1۷15 در زمانها های
۴ ۴۸ ساعت باعث از بین رفتن نمونه های کشت بافتی و مزرعه ای شد.(رجبی و همکاران ۰ TAD
صفحه 15:
دکتر رضا امید بیگی . ۱۳۹۳ . تولید و فراوری گیاهان داروبی . ناشر :انتشارات اسان قدس رضوی ۰ مشهد . ایران
امير رجبى . سعید قريب بلوك . سید کمال کاظمی تبار« جعفر مسعود سینکی ,۱۳۹۵.بررسی صفت های گیاهموتالت
gles فلفلى با روش استفاده از جهش زائی موتاژن EMS مجله تازه های بیوتکنولوژی سلولی - مولکولی . دوره
ششم . شماره بيست و جهار
فرزانه حیدری نبی ۱۳۹۰۰ ۰ کشت درون شيشه ای دو ژنوتیب نعتاع از گونه های ۰10/۷6۴01۸ و
۷.5 . پایان نامه
ایمان طباطیایی» ۰۱۳۸۹ بررسی تنوع اکوتیپ های گیاهان دارویی نعناع فلفلی با استفاد
مولکولی 8۵2 , ۰۵۳۱۳ جهاد دانشکاهی
نگر های
صفحه 16: