حفاظت صنعتي

طاهره واحدی

283 صفحه
7 بازدید
24 آذر 1404

برچسب‌ها

صفحه 1:

صفحه 2:
فرایند صنعنی سدن. موجب استفاده فراینده از ابزار و سس ماشین آلات فني شده است. عدم رعایت اصول صحیح در ساخت با استفاده از وسایل. حوادث ناشي از اثار را افزاسی ذاده است: ‎aly‏ ]225 المللي کار در سال 2003 روزانه هزار نفر در أثر حوادت ناشى از كار جان مى دهند و خسارت سالانه —— ۱ z 00

صفحه 3:
وقوع نقلاب صنعتي 1۳30-1760 در انگلستان 0 - بخار 1782 جیمزوات) و سرایت به دیگر کشورهاي اروباتي و ‎PIR SECS OTT yee |‏ 9 قاس ی ل ا ا ل م توليدات و سرعت در انجام كار شد كه نتيجه آن افزليش خطر در ‎rear .‏ سس 00ت =

صفحه 4:
بين ترتيب استفاده از انرزي ماهيجة اتب ال رس ‎ae‏ ‏همجنين به جاي استفاده از انرزي باد. حیوانات و جریا استفاذه از انرزي بخار(توربين بخار) و انرزي سوخت (بنزين» در 0 مسرت دندصوسی تال ار تعلولين و مصدومين ‎SA ela ۳۹9 mies‏ سرت نت ‎ROM rere 0‏

صفحه 5:
IEA SD ‏ل‎ ed Se lh ‏اور ما نان‎ lk ل ات 1ل 1 مزارع به صتایع روي آورند. دوواد سدم و8 اتوجةانه حفاظت مطرح نبوده و كارهاي سخت و

صفحه 6:
اولين قانون براي ايمني محيط كار و بازرسي آز أن درس در انكلستان تصويب شد. كروهي از روحانيون و قضات بظور ‎ROR FTI RCC aT TSS Cer =)‏ ل قبلي یک اداره رسمي براي بازرسي ایجاد شد و در م 2 ا رن ا ‎TS‏ ‎

صفحه 7:
كر 2 ورس ‎Ibi‏ رب ی در سال 1867 در فرانسه احم ۳ = بيشكيري أز حوادث تشكيل شد. 0 دس تس ل ل لك شده بود: اصاحب کارخانه عاوج۳99/نیخید رکه به رای حسمي و روحي کارگران ero noi eo arihe 5 PITS ‏ددم بر‎ سدم دحي رس 0

صفحه 8:
در پروس در سال 1839 آبین نامه ای براي یک نظام بازرسی در ‎eres recs tarry in pee neces cs‏ وزارت كشور و دا ارابي يروس توصیه شد که بازرس طبي داشته ‎EMM Ee) re‏ م0 ‎PRC ePO eo ‏ار را‎ ‎TSS T‏ سن ‎peg‏ نتن ‎a ee‏ ‎

صفحه 9:
نظام های واقعي و موثر در زمیته باررسی کارخانه ها در دانمارک و سوئیس در سالهای 1873 و 1877 بوجود آمد وانتتتانذاره‌های مربوط به حفاظت و بهداشت به اجرا در آمد. ‎ire sait<p 5s‏ ل ل ا نالك قاض يد شك 1807 اغار سد و سرائجام از سال ‏85 ل اصل مسئوليت كإرفزما در صورت بروزهحوادنت ان ره عا ‏در متررات ‎fesse‏ ‎

صفحه 10:
ی توس يم 0 ‎ae‏ ۱ وا را ‎Fy‏ ین شرکت ها بازرساني براي اطمینان از اتخاذ تدابير ‎gets‏ اسرد نهر اراس ‎a)‏ پيشگيري حوادث بتدریج گسترش یآفت. ‏در سال 1889 5رَيرَأمولهوز با مجاهدت هاي آنجل دولفوس تدابير ‎ ‏بيني شد. و البومى از تصاوير ‎1 ‏ان‎ Pe Ine 2222 ‏مساك جود کیت كل وله داب سنوي ‎

صفحه 11:
‎epee Nan 5‏ = 1839 بار 1801 رن اور راون اور اطلاعات مربوط به توسعه قوانین حفاظتي منجر شد بطوریکه اجراي پا ۳ ان مورد تأكيد قرار كرفت ا ار ۱۱ بلژیک سوئد و انگلستان" این نهادها شکل گرفت. شوراي ملي کوبا ‎TT nee Cie nen omen‏ مسح ی زیت ات با ۱ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎

صفحه 12:
علل عمده افزایش سوانج و حوادت ناشي از کار در محیط هاي صنعتي __ بعد از انقلاب صنعتي: ات انش بسیار سرحت سرات اه سار سرد 0 انسان. ‎Bea 5252‏ ۱ 3.افزايش قدرت ماشين,آلات:و ييجيدكي كار آنها. ۳ تس اندك فقتل ريدت ‎eee‏ الست أ ‎

صفحه 13:
علل عمده افرایش سوانح و حوادت ناشی از کار در محبط هاي صنعنی . بعد از انقلاب صنعتی (ادامه): = = ۱ ‏ا ا‎ ‏تب رات رات‎ 5 ‏لي‎ eal ea Ce Rea are aoe ea bcs eer c sa اب

صفحه 14:
‎pepe a prs = an oom ge Ur‏ هت در طول سالیان دراز دلمشفولي بسياري از افراد بوده است. رابرت ۳ آون انگلیسی در سال 1818 پیشنهاد نمود که مسائل مربوط به ‏و ‎Syne‏ کار" در سطح بین المللي بررسي شود. آما ‏اس سا در ار را اه( ۱ کار ‎Foe‏ ‏را ا 1 ای روز 2 ۱۱ ‎i‏ تا ‎Jel Se Nee)‏ ات ‎ ‎ ‎(ie TNO ‏مر‎ ‎38581911: ‏قانونج‎

صفحه 15:
‎ies‏ مساعد کار و امکانات كافي ‎es) aly‏ و سطح زندگي مناسب براي ‏117 دا نا شد و هدف ار تاسیس لن اس فرار عدالات آجتماعي. آزادي وآمتیت اقتصادي و ایجاد فرصت هاي مساوي براي آحاد ‏لقا ارود معدو رب را را در ار ‎ ‏در حال حاضر 174كد تدا سار ‏ملع ا ‏56 ‏کات لت ات

صفحه 16:
»پآ نا خبلادلفها كيين كرديك واذر زمينة محيط و شرايط كار وطايف زركر اكع 3ه دارج * بهبود امور حفاظت و بهداشت در محيط كار به جلوكيري از امراض و 1 ‎ape‏ 1 Te ‏ا‎ aero — ~~

صفحه 17:
pore pene ‏ار‎ ١ se pes oes Pee ey a ce ESOT OTS ‏كمك به كزينش تكنولوزي مناسب به عنوان وسيله اي جهت بهبود و‎ ۱ ۱ ‏اا‎ ‏انجمن هاي كارفر مالي" واتنْديكاهائ كشورهاي مختلف.‎ تسس . —

صفحه 18:
ا سالیانه یکی ا ل ل تح نماینده (دو نماینده ‎eae wi geil‏ ل ان مه نت مي نمايند. استانداردهاي ب ۳۹ ‎ep e‏ ۳ زمان؛ بودجه و برنامه کار اس قشر لين ری یس و خرن نات مديرة لت افر ۱ اد رکب 8 نماینده دولت و 28 تبت ووو كت الو 0 ا ‎goo Peo‏ 5100000 نت ۳ ‎ea‏ 9 جهان کا :

صفحه 19:
در سال 1946 سازمان بین المللي کار جرء سا ‎Sra‏ ‏ار ار رل ال تزا نت ور ال 19 19 عضو انس كت ——

صفحه 20:
اتعريف كار کار مجموعه اعمللي است که انسان به کمك مغزء عسي استفاده عملى از مأده روي آن انجام مى دهد. سسرب: تعریف ‎Anes‏ ۱ ۲ * حادته عبار تست |ازوزويدادى كه بطور تصادفى و بنا به عللى ناشناخته و غیرقابل پيشگيري رخ مي:دهد. : 1 ae ey yeeros ‏سح‎ oa 2 ١ ‏سوق حوارم‎ ۱ ‏ال‎ ce 3 ‏نشده که بدون برنامه قبلی رخ می دهد و سبب‎ پب 2 7 ل مي ‎Rye)‏ ‏20

صفحه 21:
حادثه ناسي از 5 ‎eee‏ که در هنگام-- کار روي مي دهد و جریان ن عادي کار را متوقف مي سازد: از ممكن است داراي ييامدهاي جسمي و رواني براي كاركنان و ‎ence‏ ل ا ل ‎eee‏ ار كا مت را که در ‎ ‎ ‎BSE) 2 ۳ ‏حين‎ cle ‏سبب انجام وظیفه رخ دهد.‎ ‎21

صفحه 22:
أنواع. حاذ نه حوادثي كه مستقيماً سبب آسيب ديدكي مي شود در كتفرانتق جهاني | ایا الا سر — 9 0 00 3 1 i 7 22

صفحه 23:
ole esi! es oro ‏رانك كه السقيما سَبب‎ ‏يفك رن اس ار در از ت را‎ 963 thoes کت کاوه یکیو و تلاش بیش از حد 6 برخورد يا ارتباط با حوادث غیر متعارف جه

صفحه 24:
ال له ناشي از کار: 1- از نظر انساني : شخص کارگر و خانواده وي را تحت ‎ma‏ قرار مي دهك. موس و ان که باعث ار کارافتادکی می شود. باعث ‎Be ae aca DS‏

صفحه 25:

صفحه 26:
ln pI WAI ‏تیم‎ ef} C or OnE NRC yO eet EVO PTE <I ra ‏سمل آنگاری درسآگاه شازی و نصب علائم هشداردهنده و استفاده‎ ‏نکردن ار وها ناج‎ كت —— 26

صفحه 27:
۳ ۱۱ > er ov Seve pot arg ee 1 ‏ل‎ ee sca Ae ER een aoe ‏ا ل ل‎ ec ro yey ‏عوامل دیگر نظیر مدیویت. طراحي نامناسب محیط کار نامناسب‎ a i eee —— 27

صفحه 28:
نقسیم بندي علل بروز حوادث به علل رفناري و محيطي سس چا [۱ ere Nee 6 oe SONU r nae rea ae و 1 —— — 28

صفحه 29:
ee ‏جسمان‎ Ta -. ‏کنشهاي مفزي و‎ ‎Ear Ip ces Ones VE) SPD Oa‏ 0[ ی ‎Nene eNews meres]‏ ۱ ‎re ume en‏ ‎DN eee re‏ ‎SSE EET apr Ee pe Se °‏ عادات فرهنگي و اجتماعي, نقديرگرايي ‎ ‎ ‎29

صفحه 30:
(OE PETRA ier ee ee | aso wll, ‏ا‎ ‎... ‏كرماء نور و‎ اموسر 000225 كنز | ركونوصي ‏ ماندد ماو اك#ازاتبيرمحيط كار كه از راحتي و آسودكي مي 0 ‏اک‎ 05000 BV SLY 2 5 es ‏تسیر‎ و ارگوئومي کلان تلم کننده رابطه ‎ee‏ ‏ورك را 2 و فناوري مي باشد. 30

صفحه 31:
ij eo) Ener eae ec ‏بان‎ ‏حالات زیر مي داند‎ 3 لد در کارشان بارش اس رال سر مس و رت باشد. ب: بدستور كارفرما ذر خارج ارت ا 00 فحت لك تورات کی ات ‎ees te‏ هنگامبوفت وآمد از 7۳ ۲ و ‏بالعكس رخ مي دهد مشروط بر آنكه در اوقات متعارف كار رخ دهد. ‏لك ‎ ‎ ‎

صفحه 32:
9 حوادئي که در اوفات ار( دهد . مشروط برس لت يد يت نا ركاه بوده و در زمان و مسج عدار ‎Sion‏ ‏ه: خوادث مربوط به نجات سايرين و مساعدت به آنان كه در ارتباط با کارگاه رخ آمي دهد. براي احراز اينكه:حادثه به,سبب انجام وظيفه رخ مي دهد بايد ‎ee ae‏ اه ‎

صفحه 33:
02229982 سب 5< تا مدرد ی رت ره ۷ نظریه حاکم بر تجارت بود که بر ‎ero‏ كا ل ال 1 حوادث ناشي از بكاركيري كالاهاي غيرايمن و خطرناك بعهده ‎seg‏ نخواهد بودء — = در ‎cain’‏ ا ناس فروشنده در مورد بذي يا مخاطرات كال مسئول دارد. 33

صفحه 34:
نظربه مسامحه (عهعب() = =< — ‎so Jog SOO)‏ بر اثر اهمال کاري وي به طرف دیگر وارد مي شود بر عهده دارد. رل 0 Beer] Oa ero ‏ل‎ ear ape) Emre prey ee) ere SP eared ta ‏ادن دررهرحادنه,هوطرف ممکن است سس‎ 2 34

صفحه 35:
نظربه حادنه پذيري — برخي بر این باورند که احتمال بروز حوادث براي عده اي از کارکنان بیش از دیگران است. این افراد را حادثه پذیر و مستعد کانته ی ناشند. ویژگی لین افراد بلید شناسایی شود و افراد حلئز اين ويزكي ها بايد.ازيمشاغل يرخطر دور باشند. <<" ns 35

صفحه 36:
= ‏تست حاذته‎ yey ‏هر حافثه معلول رويدادي اوليه است.به كمك‎ ‏مي توان ربشه و علت اصلي بروز حادثه را تعيين نمود. درخت‎ ‏ال روشي منطقي براي تعیین پيامدهاي مختلف احتمالي‎ ‏حادثه اي است که حادثه اولیه نامیده مي شود. بدین ترتیب علل‎ ‎sia 2‏ هه ‎eas‏ رت ‎۳ ‎ ‎ ‎ ‎36

صفحه 37:
مدالهايي هستند که براي بررسي ‎ee) ee‏ ‎Soe eames Corry Ane eee Rar nese‏ مدلها بعنوان يك راهنماي كلي براي دستيابي به محیط ایمن کار ال ۳ كت —— 37

صفحه 38:
| يي —— مسا مر ‎Snes‏ ار را - متوجله ‎PU‏ 0( 550515557055952 0 ‏ا‎ a eee aaa ete ‏بل سر سر ل سر زرا‎ ‏ورموقعيتهاي|متوتسطببا يكديكر موجب بروز حوادث مي شوند و ارتباط اين وضعيت هابا‎ یکدیگر مانند ‎ca pares a nT‏ | داده شوند کهباافتادن يكي از ‎i Berea‏ عامل مدیریت (ساختر و نظارت) نام ‏برده اند ‎Bis‏ ‎

صفحه 39:
مدل فیرنز 2 ۳) ا و ار ی مرس معد رق ال اكاك كات ودر ار رت ال ‎os ASEM, Gp at es,‏ بعق939)2[۳۳تقاان انسان. ماشین و محیط. تصميماتي بر اساس اطلاعات اتخاذ نيدت ا تولید مي کند هر چه اطلاعات براي ‎ae‏ ا ‎ee eee cae — eee cee ‏9 را ‏اسان سس سرت ‎eh‏ 101 ‎39 ‎ ‎

صفحه 40:
= ۱ را ‎Se‏ ‏بدنبال دارند كه بطور مستقيم كاركر و كارفرما از آن متضرر مى شوند ودر مرحله بعد اقتصاد و صنعت از آن صدمه مى بينند. كك «السيب ضار تسازلك ‎yeti‏

صفحه 41:
خسارات ناشي از حوادث كار را مي توا ‎=i tines i‏ 7 ‏تا‎ ep eee nee ‏خسارات قابل سنجش شامل همه هزينه هايي كه براي جبران خسا ارت‎ 0 ‏ا‎ ones ‏يرداخت مى شود مانند هزينه هاي درما ان»‎ مستمري بأزقانهكاو؟ أو مور سس تا ۱۵۳ آنها در درا 7 Rib eect ry ors.) 41

صفحه 42:
غرامت هاي برداخني به حادثه ديدكان ‎2s‏ يي 5 ‎eee me eT‏ ل ل ار 7 و مستمري بازماندگان بسا محدودی,برداخت,مي شود 42 Pe ‏ا‎ gom eer iso aa ori oe ara yD ee ar ey ree Pyne eee pees ۳ عسي مل هزینه هاي زا را

صفحه 43:
و يا كار ز درم آید و شعله زار پر 0 نزو لسن بات در سر مات سل سس 2 1 ‎ala 2‏ 0 و با ی 2 ‏غليظ انیت رس ‎ ‎ ‎ ‎43

صفحه 44:
(ie eer een eee ee Dea aes ‏مي دهد حدود 15 تا 80 درصد آتش سوزي هخا و‎ | ار ا ا ل لك > 14

صفحه 45:
کل زو ی 7 شدت حريق مى كردد. بعضى مواد و توليك اکسیژن مي نمايد ‎Fy‏ ا 0 تك کارا یار بر ار لا سل طریق تماس لب با تجهیزات 0-0 ‎SNe re ene‏

صفحه 46:
2 بودر خشک استفادم,‌می‌شود تااکسیژن زر تس ۳ : 5 16 Se ee Obes al سس سس خاکستر بجا مي‌گذارد مانند مفواء کاعد. لباس جوب.برای خامونیمکردن 7 ادن نوع انس از ا 0 تب در رخ قر رف ا ل ار ل تا سر سار بجا نمی‌گذارد مانند,مواد نفتي» روغن‌هاي صنعتي و رنگ‌ها. براي خاموش ۱ 3 / ova i

صفحه 47:
اقلا که بسرعت به گاز تبدیلل می‌شوند بوجود می‌آید. مثل برویان مایع که __ ‎Saag eee BOY we ire coord re Cl ee Srey nrc vere me‏ = ‎re eer ey vie ere a ayy eee er‏ 60 استفاده مي‌شوند. pM REET oad 8 منیزیسم. پناسیم و آلومینیم براي خاموش کردن ایسن نوع و ‎ghey 1‏ ات 9 ‎poll‏ نون "۳ سرت رع نبودن |

صفحه 48:
000000 ‏ا‎ ee ‏اك‎ caren sera) Retail Se, AeA sie. ‏استفاده ميشود. استفاده از فيوز در كاهش اين نوع حريق بسيار مؤثر‎ ‏لا را اب لا ات سرت ار ا لل كك كر‎ 5 BIS Serer yes nec a Fer eo ECC

صفحه 49:
محتوي کف که از هوا سسنگین‌تر و از مک تا سبک‌تر است روي این مایعات شناور مي‌شود و ارتباط آنها را با اسر ات ۳ خاموش كنندههاي محتوي يودر عموما شامل يودر بيكربنات سديم يا بتاسيم مىباشد كه ‎TO CRMC ate‏ ‎La‏ 10 3 استفاده شود 49

صفحه 50:
ss 27227 50 بوجود آمده در حريق‌های نوع ‎Recs One‏ توجه یه ینس نکته صورت گیرد که بخصوص با پاشیدن روی فلزات داغ» تولید كازهاى سمى م ىكند لذا در فضاى محدود خطرناك مىباشد 9 ۳ نمىباشند يساز مصرف در دستگاه‌های الكتريكي 0 براساس استاندارد: ‎os‏ خاموش کننده‌های محتوی لب به رنگ رت کب رت ‎See‏ )یه رنگ ‎eyez‏

صفحه 51:
5 ا ا 0 ‎ad‏ وال کر سنده ناس 05 آتش سيكار 51777ضز119151!انكيداري نامناسب مواد قاب اشتعال مانند رنك. توجه به ايمني آنبارهاء آموزش ذینفعان و وجود سيستم‌هاي اطفا و اعلام اهمیت زيادي دارد. ‎٠‏ كازهاي فشرده اصولاً ‎1 ‎ ‎2200005: ‎ ‏ا ا را

صفحه 52:
لل 2 تحریک مي‌کند. در فضاي بسته نیز کاهش دید و گيجي را باعث مي‌شود. بودر متو آمونيوم فسفات در صورتيكه با كمي آسب مخلوط شود خوردكي در فلزات را سبب سس مي‌شود. را ار ۱ هالوزندار سمي بوده و لذا ورود به محل حريق حتي بس از اطفاء بايد با احتياط صورت ‎RES‏ 1 داده ‎em‏ فاق ‎52

صفحه 53:
اصولا آلکتریسته قابلیت ایجاد دوخطر آثش سوزي و شوک الكتريکي زا دارد. قوس الكتريکي و جرقه در محل‌هایی که گرد و غباروبخافات قانل 7 ‎roe ee]‏ داره نش سوزي در بي دارد: أضافكة بر اكع ۱ داد ار را سر ار( ۱۱ ۳ را استفاده تاد ‎Biss ie‏ استائدا زقاز مس الكتريكي» نصب ناة 53

صفحه 54:
‎ls‏ ات در انیا رز سسکا لورت * _ متناسب با وضعیت محل و به میزان كافي استفاده شود. . ِا ‎١‏ ‎٠‏ مرتباً بازرسيو"تأیید شود. ‏در مکان مناسب و ثابت قرار داده شود. ‎aaa ‎= a ‎mal ‎ ‎54

صفحه 55:
۳۳ دهنده,ها دار ‎ees‏ سرت محل وقوع آتش سوزي را اعلام مي درند. آنها یک مدار آكتريگي ‎Bren ce occa DD)‏ یا بسته مي نمایند و سیستم هشدار دا ۱ 1 ‏انواع ‎BED‏ رت ۱0 ‎

صفحه 56:
: ببسشى بيني دو ساختمان و تأسينات أز سل 2۳ ا ل 0 ‎vase sis‏ درب هاء پله ها و روشنايي هاي اضطراري )۰ تهویه و . Ny reer G tier ae يت انجام تمرینات دوره اي و بازرسي هاي مرتب امكان اعلام بموقع 3 56

صفحه 57:
57 Sar ioe = ee ‏انفجار به مفهوم‎ ا ۱۳۳ زمان ممکن خارج مي شود. ‎ie‏ ‏شيميليي که بر لثر یک محرک خارجي ( ضربه» حرارت. الکتریسیته و غیره) تغییر شکل ناگهاني دهد و از حالت جامد یا مایع بصورت گا تبدیل شود رب سولفوره؛ متانول با غبارهاي آلي شامل نشاسته. چوب پنبه یا گردهاي فلزي ۳ دآلومینبوم,بارمنيزيمرمی تواند ماده منفجوم تون( نو براي جلوگيري ات ۱ 5 ِ درجه حرارت نیز در قایی پایین تر از حد انفجار | er Mere e MU etn oa orl C

صفحه 58:
این گروهها عندالاقتضاء می توانند شامل گروه تأمین» گروه = يزشكي» كروه تخليه و كروه آتش نشاني باشد. ص 2

صفحه 59:
جریا برق یک روش بسيار مي‌باشد ‎eve‏ رت ب انرون اعمال 1 كه یت رت رت برق شامل موارد زير ممكن است باشد: ere es ere 2 00 sy des

صفحه 60:
شوک الكتريكي باعث ایجاد درد و در موارد شید باعت سوختگی ۳ مي شود. اختلاف يتانسيلء شدت جريان مقاومت بافتء نوع جريان اا ۱ ل الل ا 0 = الكتريكي مي‌شود و ا دچار سانحه م ىكند. = —— 60

صفحه 61:
بیس از 25 حریق‌ها ناشي ازنقصان در.یک وسیله برفي با ‎se‏ برقي مي‌باشد. مهمترین دلایل این حریق‌هاءاتصال کوتاه 7۳ برق ۰ گرم شذن گابل‌ها و تجهیزات. جرقه در محیط حاوي گاز و بخار قلبل احتراق . علیق کابل‌هاء نشت لب و خم کردن و پیچیدن کابل‌ها رخ دا ک را رم درم ین پم<ل هاربه ‎AEE a‏ اتصال منجر مین تُفاده زیاد ‎sl Be‏ ‘ 3 سا 61

صفحه 62:
فوس کي ی ی کر ار ۰ ۱۳ اون ریاد قرار دارد بات 13 3 5 ل ار ‎ony‏ معو را ی را ۱ میدان الكتريكي در یگ نارساناایجاد مي‌شود. تخلیه بار اعترسیته ساکن گاهي مي‌تواند ا ‎SD ce eee me Ea‏ نبا بو سل هس رل ا بتالسيل بين ابر ر رسيرق تا 100 ميليون ولت ميرسد. 2

صفحه 63:
ا حوادت برقي در این وسایل 1 ‎Ermer‏ دسو الكتريکي بوده است که غالباً مربوط به کابل‌هاي لین وسایل مي‌باشد. 5ن كلدي ريصورني كه ولتاز برق بيش از 50 ولت باشد احتمال آسیب جدی وجو3 اد رطوبت و وجود گازهاي قابل اشتعال در ‎i‏ اس 5 | سیب 5525 63

صفحه 64:
علاوه بر آموزش مخاطرات برق و چگونگي کمک‌هاي اولبه براي, سس :مصدومین» موارد زیر مي‌بايستي مورد توجه قرار گیرد Re CoM yee or sree oe) 9 fee Cae concer ‏ا‎ 7 - سس 64

صفحه 65:
‎ly‏ سب هار وا اتسوا دماي بالا با پایین صدمات ناشي از حیوانات. گیاهان و گردوغبار) باید ‎igre re reaver cele) eee‏ 0 مناسب صورت كيرد و سيستمهاي جايكزيني تامين برق بايد ‎

صفحه 66:
اتصال بدنه به زمین فیوز عایق‌ساز 3 رعایت استانذاژ هر دوري از قسمت‌هاي برق‌دار

صفحه 67:
67 و پ۰ بسا ۱۳ ‎eS‏ ‏آميرء ماهيجه ها در حللت انقباض باقي مي ماند. در جريان 20 تا ان از ۱ تنقس قطع مي شود و خفكي و مرك در جند دقيقه رخ مي دهد. در رت مرا کر رب کر ” ‎ES‏ سه

صفحه 68:
تسج وص زب تامحدود. 65 میلي اسر براي يك ثائیه و 500 میلي آمپر براي 1/0 انیه بي ح رت ۳۳ مستي تعرز مان سای انار 1 و بازو به بازو و بازو به ياء يرخطرترين است. زر 0 ترند. به همین جهت آزمایشات ‎ea pe Sears‏ اله 68

صفحه 69:
رن ‎Jukes‏ ساكل ‎alter (leprae les‏ سا موسوم سا ل 3 ‎i‏ ee a sss ‏ساب ا‎ آنها را بررتتي مي کنیم. تسس 6د 69

صفحه 70:
1" جا ومکان و وسابل و تجهیزات = = — فضاي مناسب کار براي کارکنان و امکان دسترسي آنان به وسایل و تجهیزات 15.595 ری دارد: م ل ل ل رتك بوجود مي آور3. ا ا ا اك ا 1 0 نيازهاي شغلي كاروكنان ,بايد بخوبي شتاسابي شود و سرويس هاي عموميء فنيء بهداشتي و غيره به ميزان

صفحه 71:
5 0 e. : ‏بطور كلى نور مناسب داراي محاسن زير است‎ 2 coe ‏جلوكبري‎ ‎iG 56 3‏ 9 ۳ بهره وري ‎71

صفحه 72:
تا رالد رت ۱ ميلي ميكرون قرار دارد. واحد شدت نور عقانا في ناشت عوامل مؤثر در رويت اجسام - اندازه اشیاء رنگ اشیاء : هر چه رنگ اشیاء به سفید نزدیک تر باشد نور بيشتري انعکاس مي 5-5 ‎Sey‏ ۱ 4 و سیاه ‎SS a ere = palate‏ مدان ‎re‏ 110 زارط ‎oo ESS‏ و براي رويت بقيه اشياء خارج از اين زاويه بايد حركات كردن و دیگر اندامها صورت گیرد. 72

صفحه 73:
مارا Fay bes ety pret i ‏0ك كه يك شيئي قابل رويت 7 0 ثانیه است اما حداقل‎ ‏است. بنابرایین کارگران حرکت قسمتهاي‎ oo Wee rae) ‎ed eer ome cca)‏ ل ‏در رفت و آمد بين يكي و روشنايي زماني براى تطبيق شرابط جد ‎Re 1‏ ‎

صفحه 74:
بین جسم و رمینه طبق تعریف بر سک با اختلاف سبي درح کی ‎SSeS‏ ۳۵ ook towel bows Peirce saa cw ‏بان‎ ‏سر رت یرم‎

صفحه 75:
لته زر( = نور مي تولند منشاء طبيعي يا مصنوعي داشته باشد أكر جه تور طبيعي بهترين نور و داراي آثار بهداشتي نيز هست ولي بدليل ‎Ir isk‏ 2357 رل ورمديريت أن ناجار به استفاده از نور ‎ee ‎ ‎

صفحه 76:
میزان روشنايي لازم براي برخي مشاغل در جدولي زیر آمده است: ار دانير نزيو لکد تلو 7 ۱ حسابداري 0 ‎as ee‏ رام بل با ie ‏زرت‎ ماشین آلات چوب بری بي استاندارد (لوكس) 600 600 600 500 0 200 200 150

صفحه 77:
77 بايد دقت نمود كه اكر جه نور كافي براي محيط كار ضرورى است . أما نور اضافي نيز مضاري دارد. بوييه كاهي انجام كار با“توليد نور اضافی همراه است نظیر کوره های یا تحمل تابش بیش از حد حزرسی-د. سیر ثرا خارج از محدوده نور ديدني نيز ضررهليي ا 0 ا ل — eo

صفحه 78:
2 78 امواج با طول موح 780 نلئو متر ا ا ا لت لل | قرمز نامیده مي‌شود. اين امواج اگر به حد کافي متراکم شود بوسيله بوست بصورت كرما احساس مي شود. در مشاغلى نظير صایع شیشه. بلورسازي» ذوب فلزات و آهنگري ضرورت دارد كه ‎inne yy say ge|‏ ارات تدأحتلة نكاه كتند كه اشعه ‎Pee Pee ey ENON INE‏ ات سر از عينك هاي متخضوص در اين مورد ضرورت

صفحه 79:
یی ال اس اد تسس تابش اين اشعه بويزه براي كسانى كه زير نور مستقيم خورشيد كار می کنند بخصوص در کنار دریا و ارتفاعات سبب کم شدن عرق. ‎ee ee‏ پوستي مي شود. . همجنين اشعه ماورا از جوشكاري (بخصوص جوش الكتريكي) سرخي ‎ee eee ee‏ حسب مورد توص ‎evra‏ 79

صفحه 80:
-3 80 رل تهوبه در محیط کار عبارتست از کنترل کيفي هوا از تظر دره حرارته ا ا ۱۳ درجه حرارت مناسبء در شرايط مختلف متفاوت است و با میزان رطوبت مربوط استهوجه میزان رطوبت اضافه شود درجه حرارت کمتری قابل سا را ‎OMA‏ ‏دماي محيط كار نيز تبليد نوعاً از 21 درچه باشد. دماي کمتر از 5/15 درجه 0 ‏شود و‎ ne 3 2 و 5 دا بسن توت سا فا اب كنترل شود.

صفحه 81:
قاطي ترات مخاطرات ۳ 1۳۳ تحت كرما ناشى زا و[ اتجام کار مي باشد. كاركراني كه در محيط هاي كرم كار مي كنند بايد استعداد,تحصل, گرما را داشته باشند و همچنین به استراحت آنان بويزنه هنكاة"تكركقق "زياد توجه شود. ممكن است با استفاده از حجابهايي مانند حت انعکاس,دهنده ‎ne‏ ا 0 راركت > استفاده از لباس ۲ ات این و ای ‎BPN i‏ 81

صفحه 82:
تایبا 22 تداییر حفاظني برای محاطرات ناشی ار سرما < ces rp oe UA ‏هی راد ار‎ 5) A al ‏را در بر فى شونا و الآرم أت كشاني كه‎ 5 ‏ل لح ا‎ SoD ‏ا ا‎ SUIS CS ID ‏ا ار تست سر‎ — SS) See ener eer)

صفحه 83:
سس = 2 مان ‎eta ee‏ كرماتي ادص ا ل ا ل ل ا ل 00 ‎Bee ney eee‏ کرامپ گرمايي هنگامي رخ مي‌دهد که کارگران در محيط‌هاي گرم كارهاي ا ‎ee‏ مانن كاركران معادن كورههاي ذوب فلزات و شيشه‌سازي. كافج قبل از شروع علائم بيماري نظير دردهاي شديد در ‎ares 1‏ ا ا ‎ee‏ ‎ole‏ ار و رل رز الکترولیت‌هایی نظیر سدیم مي باشد. ‎٠‏ قرص نمك ‎ee‏ | 53

صفحه 84:
آغاز این بيماري ناگهاني بوده و دفعتاً بیمار ببهوش مي‌شود و فمای ۳ بدن وي بالا ميرود علت بيماري ناتولني مركز تنظيم حرارت در مغز ۱ ‏ا‎ ‎| pore) ue eo neo) كد 2 54

صفحه 85:
و رای سم ورس شروع مي‌شود و علاتمي چون کار نامرتب دستگاه گوارش ملاحظه مي شود اذماي بدن بالا ميرود و نبض تند ميزند يوست مرطوب مي شود واعلاتوتتتقازي ضعف كردش خون در جبران مايعات از دست امد ۱ را 00 a

صفحه 86:

صفحه 87:
— 2 از ‎PCI‏ ‏استراحت. معانیات ی و تهیه و تامین آب و نمک مي‌باشد.

صفحه 88:
آلآت را باعث شده و در نتيجهء بشر در زندكي روزمره و شغلي خود با ‎SA OO‏ نشان می‌دهد که ترازرشدت صدا در جوامع ارتباط مستقیم با > ان جمعبت دارديد, هدر جرا 5 سوم 5 0 88

صفحه 89:
سس ‎eee eres‏ ‎aes‏ است. طیف 0 تا 20000 هرتز آماج صوتي مجح شنوليي ميكويند فركانسهاي كمتر از آنرا مادون صوت و بيش از اين طیف را ماوراء صوت يا فراصوت مي نامند فركانسهاي كفتكوي روزانه 00000 ‎uy eae‏ ل ار رل رل ‎Cy al oy‏ ات دار 9 ناراحتي‌هاي اجتماعي إلا در بر مي کي ‎ ‎89

صفحه 90:
اشخاصي که در كارگاههاي مختلف صنعتي مانند صنایع, کین دور ةكت ان راد اف( فاص روص موسای ‎IT BES) Sere SiC ieee nes)‏ بته فا ‎a me ers es‏ آهنگري. نجاري و غیره مشفولتد در الا تست دی تا قرار دارند. ‎aye na ne ae‏ ا 1 ‎1B ۱ operas‏ 90

صفحه 91:
۳ فاصله30متری:

صفحه 92:
rE oe BS Prd rene eas coe ۱ 00 90 ys 95 oy را 110 115 را تا( ات ۱ ات J 5/0 025/0

صفحه 93:
اصولا صداهاي 35 تا 222 ‎Saree‏ ‏نظریه ۳۸ براي کار فكري 75 دسي بل و ال 0 بل است. ‎eee bade‏ ل لك ‎FEN renee egos] Bp cone ee ‏نی یی‎ ‏م ‎ ‎93

صفحه 94:
اا ها ات اس مي يلبد ‎ikea ecg‏ موقتي یت سس م24 مس ۰۰ در صورت تکرار دائمي ‎(res)‏ ا سر مگ خواهد بود. . عواملي مانند سابقه كارء نزادء تغذيه و بيماري نيز در اين سس رت با از ار سرب) و برخي داروها"مانند استروپتومایسین (3۲) نیز ا 0 6 26د 94

صفحه 95:
جگونکي فرلیند شنوايي = — صوت بصورت امواج مكانيكي و ارد كوش مي شود و يرده كوش رآ تم تم 5اخلى أنه اواك الكتريكي تبديل مي شود و به مغز مي رود. كد 2 95

صفحه 96:
ر سعیط بر Sound pressure level (AD 5625.10" NY اه ۳ 300 FOG 1065S requsnes(H2)| Curves of equal loudness detained expeinentaly by Hstehey, Hand Mune, W.A, (1935) Jscouet Soe tan. 628 ‏ی‎ chys.unsw. edu ou/"jheoring nl

صفحه 97:
0 اي كش عوك ‎Cs‏ ا" وان عبت روزبره بین 500 نا 000 4هرتز است. Uli goatee لد رای گوش دردناك هستند. بطوریکه در فرکانس ها سییر ترس امواج اف رين 0 50 ‎Sy‏ اسيبا ديدكي كوش داخلى غير قابل باركقت لت 57

صفحه 98:
آثار سروصدا 1 عوارض رواني وعصبی :این اثر به مشخصات فيزيکي (فرگانس. فشار و ‎To [۱ rye pri ST (eee‏ اعصاب ا 1[ و ‎Crys awe‏ ‏تطبر سردرس سر مر .بي خوابي و عصبیت ظاهر ‏ مي ‎Bie‏ عوارض ‎ley‏ ايجاد "مي كند. ‎SILLS! jo Jel ‏مت( اسر ‎mal‏ ‎exer‏ ل ‏دائم) درد گوش بالا رفتن فشارخون» زخم معده ‎ ‎ ‎ ‎598

صفحه 99:
قدرت شنوابی بر حسب شدت صوت صدا درجه شنوايي Fee eee Ne ees 0 نشنیدن صداي با شدت 30 | نقص در مکالمه آشکار مي شود نشنیدن صداي با شدت 45 ‎wee‏ ‏نشنیدن صدای با شدت 85 ‎‘Ba‏ وو دسي بل

صفحه 100:
كاهش و كنترل سروصدا مي توان براي كاهش و كنترل سروصدا در كار كاههاي صنعتي از روشهاي. تعويض وسايل تر ایا ‎Mees pee li‏ ار روغنكاري. لا را جرب ااصتت رد مس هل ارس مس مات سس ‎ail) a eed,‏ ۳ ددا ‎ea‏ ريم Soa Peaa = a ‏د‎ oe Cleo Bey yes ی قطعات فرسوده استفاده از قطعات لاستیکی استفاده نمود. همجني 100

صفحه 101:
0 ‏ا‎ Dep Te eer) Fy et RICO ra AEE en anny MEST CS ered Canny ۱ one ep orca ‏رل‎ ‏ات را در اه‎ eed eat acted ota MOI) ‏ترا ور ارت‎ eer تس تا ات مت ‎pene Fem)‏ ۱ 5 101

صفحه 102:
‎Sle ee‏ رس ۳ سره بازده کار را کاهش مي‌دهد و اعمال فیزیولوژیک بدن رآ دجار اختلال مي‌کند. وسابلی‌رورابزارهليي نظیر مته برقي و چکش بادي را در بین 99۳ رل ۳ مفاصل دست‌هاء مج و ات وازد تموده: و تولید درد می‌نمایند. کیست‌هاء ‎ ‏ين صدمه ‎ ‎102

صفحه 103:
‎ee‏ ا ار ‎oa ‏دورلني 60 ‎E‏ 120000 565 55 44.35 مي باشد كه حتي در مجد ودم آتار20رهوتح ‎ie‏ را مي كردد. ار ‎eS ee rere eae‏ » است که در لد اند ها ا د ل 1ه ي از اثرات فيزيولوزيك ناشي رتست بر سر بر بپد بستگي دارد. "مهندسي کنترل ارتعاش " در ‎ea oe‏ اسست.. 3 از ‎oo ae‏ ۳ ۱۳ 3 ‎PO Es‏ ركوو ‎yy Ler rR‏ ناراحتي‌هاي عمومي ‎ee‏ ‎ ‎ ‎ ‏بدن امروزه ب ‎ ‎ ‎ ‎103

صفحه 104:
وسایل و ابزارهاي هواي فشرده و بادي که در جح ‎seed‏ رق استقادمت مي شود انرفي ارتعاشي زيادي توليد م يكند و به دست وزو ‎eee‏ ‎eel‏ موج نرم. ‎okay‏ کر در استخوان‌هاي کف دست. 7 ار ‎Pe emg rca (IPE‏ وده ۳ مسرت سس (ناشي از كم خوني موضعي ا ل ا ‎SS‏ ز نتليج كار با لين دستگاه‌هاست که ‎ar‏ دمي ون ‎PORTE ec‏ ردیر حفظ بازده کار سلامتاا یم ی ری بوه ال يت ‎104

صفحه 105:
* با استفاده از فتربندي‌هاي مناسب» صتداي‌هاي روغدي و بادي صورت مي كيرد. ۴ میراکردن ارتعاش دست و بازو *_شامل ميرا كردن ابزار ۱7 ‎nn BRO nee‏ ۳ 105

صفحه 106:
‎ores)‏ را به وقوع پدیده رزونائس منجر مي‌شود اثرات فیزیولوژیک و رواني ارتعاشات ۳ مکیکی رال ی رای با تحریک گيرنده‌هاي مکانيکي بدن تشدید مي‌شود و ‎MSS Resear‏ رتعاشي منجر مي‌گردد. ‏البته عوامل متعددی درا بدن فرد. وضعیت سر سس 2 ‎

صفحه 107:
‎ee 1 7‏ ار ‎Lye rT‏ ی ات مغز نیز ‎She‏ أن ات باشد. بر ‎REE Rene cree NET SDRC ES ol ce kare‏ ‏فرکانس پایین (کمتر از 2 هرتر) توسط و ستیبول گوش داخلي درک مي‌شود. ‎‘denne ا ‏كذ‎ 5 - ‏ال ‎Ome Oring‏ لدت ‎ ‎ ‎107

صفحه 108:
بل قبال ارتعاشات علاوه بر زیر نا مرت و تاو رس از دیگر بخش‌هاء نصب ماشین‌ها روي تکیه گاه‌هاي منعطف. نصب چرح‌های ۳" لاستيكي زیر برخي از دستگاه‌هاء عدم استقرار افراد روي قسمت‌هاي مرتعش: ‎este cae‏ صحیح از دستگاه‌هاي مرتعش و همانطور که گفته شد كاهش و را ار ۱ ‎ ‎108

صفحه 109:
فشار هوا در مجاورت سطلح ازاد دري 70 سانتي مدر_جيوه است وومقدار- جروبی که بر هر سانتی متر مربع از سطح بدن وارد مي شود 1033 گرم و اه لكك يدن 17 تا 20 هزار کیلوگرم است.با توجه به تعادل بیین )2 ا ‎Oe en ea‏ مي شود. تغیی لك 0 ا ا تا 109

صفحه 110:
‎pa ae‏ توت 0 متری عشر فشار يك جو است. با افزایش ارکناعبضهاهاک 759 رت ‎aE IL Ua ary‏ درد سس ای رس له ات[ ‎IEE sp oo Gl a‏ را رن ‎aes eee ac an‏ ‎ ‎ ‎ne ae: ae ‏عو عم رخون و ريوي در ارتفاعات‎ ‎

صفحه 111:
‎Se 2 2‏ بر ا ار رس السو هار اضافه مي شود. تا ۱ ا ل ا ل كساني ا ا ا ا ا ا ‎ee Me Neo he‏ ‎Sos‏ 0 عضلات. سركيجه و تهوع و عدم تعادل در حركت: ايجاد ملكولهاى هوادر مغز كد به كته ل تج مي شود ‎le‏ 241 ماعت بعد آشكار زر ‎DARE‏ ‎BO ye rie‏ تت ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‏كوت لع ‎111

صفحه 112:
= =r are ‏ا ال‎ Se ae ‏ل الل‎ eee Ee ee) تشعشعات اتمي نظیر اشعه «, الکترون هاء پروتونها و نوترونها مي باشد. اجسام راد یو|کتیو ايزوتوپهليي از رح قرار ‎ie‏ ی ‎coos‏ با چند وکلدون و تث 0

صفحه 113:
امروزه خاصیت رادیواکتیویته را با ‎rae acces‏ کر هسته های بابتار در بطور مصنوعي نیز درست مي کنند. منلبع تولید اشعه رآدیواکتیو ۳ = ‎wea‏ سس 0:98 010 مدرو 500 <<" ۳ 113

صفحه 114:
سید چم سل ۱ : — ‎Fee acts eee CeO) pee eae ay‏ مقدار معيني از راديوايزوتوب رخ مي دهد و معادل فعاليت يك كرم راديوم اسن گري : مقذار در جذّب شده ا ل ‎ee Se‏ دهد يك گری نامیده می شود. ۳۳۹95 Ls ۶ ee CS nL كه اين تفاوت را معلوم مي كند دز معادل نام دارد: 114

صفحه 115:
را ضریب تأثیر بيولوژيك مي نامند. واحد دز معادل (6009» رم با ۳" سیورت 9:7 مي باشد.

صفحه 116:
Photons > 4 MeV 07 Bparticles < 30 keV 17 Bpaticles > 30 keV 1 Slow neutrons 4005 Fast neatrons 10 Protons 10 a particles Heavy ions

صفحه 117:
نوی ‎ocupntional e=porare‏ "Comibined whele-body occupational exporare ‘Prospective anal kent S sems in any one year Rowespective annual ‏اتسيف‎ 10-15 roms sn any one year ‘Long-term accumulation to age N years (Y= 18) x 5 ses Skin 15 ems in amy one year Hands 15 rems in any one year (25 per quater) 053 30 sems in any one year (10 per quarter) Other cegans, tissues, and organ systems 15 ems in any one year Fertile women (oth respect to fetus) (S per quarces) Dose limits for nonoccupationally exposed 0S xem in gestation period Population average 0.17 sem in any one year An individual in the population (0.5 rem in any one year Students (0.1 rem in any one year “eure Nara Commo ov ‏ذه جموة لقعت سس ممهلا ات ومسة مسقم‎ Wackgon, DG, 1087

صفحه 118:
‎eed‏ و لت ‎ ‎Diagnostic x rays, nuclear medlicine ‎Global fallout ‎Nuclear power ‎ ‎

صفحه 119:
شناخت برنوها و درات بونساز: = 1- ذره 0 : ذرات 0 دارای جرم زیاد می باشند. مسیر حرکنتان"مستقیم است. ‎cleo s‏ ل ا ا ا ‎ery Se‏ كم ‏تبدیل مي شوند. ذرات با توجه به انريي خود بين 2 تا 10 سانتي متر در ‏هو نفوذ مي کسد. درب و مخيظهاي جامد نفوذ ‎i‏ ‏| راد ‎ier‏ ‏ورود آنها از بیرون به بدن چندان خطرناک نیست اما اگر ‏ا ل ا ا ل ار 119 ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎

صفحه 120:
‎OS) Se‏ :ارژي ذرات ۵ که از هسته هاي رادیوا ‎os‏ خارج مي شون متفاوت است و بدين دليل برد آنها اختلاف دارد. قدرت تفود انها ر یج ا ا ا لل 0 فكاة 2 ور مرور أنرقي 0 از دست مي دهند و موجب يونيزه كردن ‎ereries- ee rede‏ ۳ ‎eed‏ رت خود را درصورت ورود به بدن در داخل بدن پراکنده مي ‎oy‏ ‎

صفحه 121:
ری ‎aa an Messe op ool‏ == رود بدست مي آید قدرت یونیزاسیون اشعه ۷ ‎re ronan‏ تن 5 1 كن بسيار ال ار يرتوهاي ‎el)‏ صفحه آلومینیومی به ضخامت چند ميلي متر متوقف مي ‎ern‏ ا ا كم ال ا ‎eu celle yp‏ دازا اترسی, حلي ‎NST VIE BY)‏ سي زمولكولهاي: جسسم ‎a)‏ نز ان ۱ ‎ens‏ ‏وی ‏در مدار مزیور و صدور فوتون مي شود) توليد مي كردد. ‎pyar‏

صفحه 122:
ترون: پرتو نوترون فاقد بار الكتريكي است و به صورت نوترون هاي. سر رارف دكن تقرس ناس سم

صفحه 123:
آثار تشعشات بونيزه —— ‎Si) 3} <1‏ رم وم ي.. ايجاد وقفه در تقسيم سلول جهش زني شكست كروموزومي يا تعییر ساختمان وترکیب کروموزوم هاي آسیب دیده مرگ سلولي

صفحه 124:
‎on ul‏ وت آثار زودرس: ‏الف: اثرات پوستی: نظير سرخي» 00 ‎el‏ پوست. ‎ ‎SEED recs ‏ار مرا‎ ae (oS 6 ‏استخوان (در دزهاي بالا تا حدود‎ ‎ ‎ ‏701 ا ا عت هاي ‎Rv‏ ‎124

صفحه 125:
آثار عمومي در تمام بدن: سس رس انعر ‎eS‏ رش نز تي و کاهش زود تشر اس سس مر اتا لزنا ۳ 77 ز ol eae cies ROT 125

صفحه 126:
نیزه آثار تأخيري: Pen ace eel LU oe SSB ‏ا ا‎ 0 NO OES ica NO) Stee = a 126

صفحه 127:
در یرل ‎sis‏ — حفاظت در برابر برتو, كس ل رس ماسح مجاز و به ميزان حداقل ممكن باشد. سار را 3 1" کنترل دز دربافتي و مراقبت از عدم دریافت دز توسط حداقل افراد. ‎Scans Sk ea ١‏ دارند. 127

صفحه 128:
ex HI 9° ا ا ار ۱ - بيماريهاي پزوشستی و زخم هاي آشکار 00 خونساز و آمراض عفوني,وعدم خوردن غذا. کشیدن سپگار و ...در محیط رادیواکتیو ‎Pas‏ كليه وسايل و لباسنرها و اشياء آلوده. 3 —— 128

صفحه 129:
رفع الودكي از مواد راد يواكتيو از روش هاي مكانيكيء » رقيق كردن مادهء كشت رَمَان ليسه حمرهاي کوتاه) و شستشو مي توان استفاده نمود. روشهاي شيميليي شامل استفاده از © مجلولهاى اسيدي و قليايي براي جداكردن موادراد ا مواد آلي با 1 iL yee ‏م‎ 2 9 = 2 ۳ 129

صفحه 130:
ا ابعاد مهم انسان. ابعاد روحي و ۱ سار تأثير مي گذارد. بيماربهاي رواني و عصتبي بي آشکار 9 محيط هاي كار ملاحظه مي شود بطوريكه كفته مي شود حدود 4020 کرت ن ازآسن رنج مي برند و حدود 4630 غيبت هآ ناشي از وضعيت ‎Pe nen sexy TPE RU CAEN Peon tty peer Ea‏ افت بهره وري مي باشد» <<" 0 426 130

صفحه 131:
باری از حوادت نشي از کر ناشي از بي مب است عوامل زیر در این آمر دخیل باشد : ‎RP olny PAG ered) (lies) yes‏ ار ار ‎PR 7‏ اجراي ندیسر حفاتي فرماردري را نشان سي دهد و يروي کار زاین اسر رین ورراندمان را كاهش مي دهد و سرعت انجام كار تقليل مي يابد.

صفحه 132:
محبط و شرابط کار = محیط کار عامل رولني مهمي به شمار مي آید. رویط اه وهای بو كاركران و 100000 را سل بر ‎Pyaar]‏ ‏- ساعت كار معدم تبعيض »امکانات رفاهي. تضمین آتیه. وضع اس مهمي در تا مر رترب نات بسح مور الا زا مناسب ‎ens‏ در 132

صفحه 133:
۰ ‏نز‎ oF ‏جسمي و‎ ees Sree teas tara ee ‏حم رس لاح بر ربرحره از درت‎ ‏ی‎ Cl Werte Bom Renee Lema aE Ct Dee eee ene ‏اهاي مختلف از عوامل سورمنازٌ بحساب مي آيند.‎ 0 te ‏9ب‎ ‎ROC apo ces Ena eee 133

صفحه 134:
ply ‏بر‎ 00 ا ‎Oe a)‏ می دارند اما اینک معلوم شده که عوامل متعددی بشرح دییل در خستکی ۲ موّثر است: بى علاقه بودن به كار و يكنواختي محيط كار 0 eran sary PPIER Corte cote ‏سس‎ Caine ke —

صفحه 135:
‎iis‏ خانواهکی و مادي = سح مسائل اجتماعي سياسي ‏كت ‏8( شصي و تعطیلات نامناسب و تبعیض در محیط کار ‎STI‏ ترا رس رم ‎oe re‏ ‎

صفحه 136:
‎ail‏ عالق تالا رورا رات | 1 تنفس, ترشحات»عصبي و .. افزایش بیمارها ‎ ‎ ‏تقلیل تونايي انجام ‏7 عدم توانابي الجَام ويف و تكاليف ‎re‏ وا با ديكران ‏8 پيري زودرس و كوتاهي عمر.

صفحه 137:
رز سر راصح رل مرس ie ‏ل‎ tee hee ea ee att snes ae peerage ‏ا ل‎ ibe) yeas als ait) 7 "توجه به شرلیط بهداشتي محیط کار و پاكيزگي و زيبليي آن (درجه حرارت. روشنليي: رطوبت و ۰۰۰) يك Wed pe ‏ا ار رك‎ Se) Ss) rea a ‏ري‎ ON incites 5 ‏شايسته سالاري.‎ 137

صفحه 138:
138 توجه به توانايي کار گران در ارجاع کار (ز ‎a‏ به تيروي ‎pen‏ و حسي و سیستم اعصاب کاهش مي یابد. ‎ ‎= ‏ار‎ sores sore ‏أنجام درست كار و عدم اتلاف بي مورد انرزي و قواي فكري و بدني و دارا بودن مهارت ‏0 ‏وجود تنوغ گافي در کار ‎ee ess rer ‏پیش بینی استراحت کافی در کارها ی سخت» کارهاي شبانه ‎ ‎ ‎—

صفحه 139:
ت: ذرمان خستگي هاي عادي نیاز کت ا ‎Serr rEg‏ در سایر حالات درمان ن هاي زیر ضمن ضرورت یافتن علت. پیشنهاد مي گردد: 3 حرظن على ثبریک.. ۰ ار راد رت رح برلر بر ن عضلات, و دفع مواد سمي. 0070

صفحه 140:
سس صداقت صمیمیت تواند آمیدوار نمود. کاهي ام 140 ۱ ‏را‎ Ss (1 50 پس از رعایت علت يابي و و یافتن دا 2 ‎Eas‏ اد رازه مورد استفاده قرار گیرد. درمانهاي رواني : درماندگي و بي حوصلگي انجام حرکات غيرارادي و ا لت ال از ار ۱2 اين شرايط باشد. جلب ای ای و ‎iil eee‏ برخورد با ا ص اك ‎Be‏ ‏براى ادامه درمان در اختيار خود داشته باشند.

صفحه 141:
141 | رشك رت 7 حيات بشر با مخاطرات بسيا ياري مواجه شده است: توليك ‎SS‏ ‎eee EE Seb‏ ا اا ا ل آلودكي محيط هاي كاري شده و سلامتي شاغلين در صنايع را تهديد ‎user‏ ارو ا 1 ا ا ل 0 مصنوعى و آلى,يا,معدنه:باشند. <<" ۳

صفحه 142:
براي بندي بيماريهاي ناشي از را ۰ می توان انجام داد: .” بيماريها و مسموميتهاي ناشي از جذب مواد از طريق دستكاه تنفسي (جذب 3 6 ۲ بیماریها و مسَوسَِتَي تاشي از جذب مواد از طریق دستكاه كوارش مانند جذب ارسنیاكه فستفر و ‎TS‏ ‎eons‏

صفحه 143:
اعمال مکانيکي مانتد خردکردن.اره کردن» منه کردن» سانیدنو وس ۰( ال وس تن ‎ira oa ames)‏ ی - دوودستي تقسيم كرد: ل ‎ese‏ م ا 143

صفحه 144:
۳75 ey ‏كردوغبار و طول مدت تماس از ظرفيت تنفسي مي كاهتد و‎ ‏ور ل ل‎ ‏سیلیکاتهاء زغال سنگ.‎ Bons ‏مهمترین آنها عبارتند از رن‎ ‏و کروماته | آرسنياده حشره کش هاء‎ fe Oe ear, eos _ ‏رقاي‎ ۳ )= انح ثر بر رت ایجاد سرطان؛ ‎by sa‏ ل 0ك ۱ 144

صفحه 145:
SSS wen seas eer ere بنيابيني و نوع نگهداري و چیدمان میزان مخاطرات آنهاء تعداد 6 ۳ ثارتاد ملع تولد آلودکی افدامات کنترلی و ل ا ‎De SD aS‏ وضعیت كاري كاركران ا 0 8 مت ۳ وراد و اد مربوط به آنه نغلاة إل : نا گون و ی لازم 145

صفحه 146:
جر رس روج جانمايي. تجهیزء محصور کردن» جداسازي و سيستم‌هاي هب و تهویه. دقت در بسته‌بندي, نظام بازرسي و کنترل. کاهش سطح مواجهه باامخاطرات 4 استفاده از وسایل حفاظت فردي متناسب با آلايندهها و مخاطرات همراه كت مسائل بهداشتي 1 كك سازي. د 146

صفحه 147:
راهيناي پيشكيري و کنترل درات در محیط کار ۲ کنترل عامل تولیدکننده آلودگي شامل جایگزی: هاي مرطوب. تعمیر و نگهداري و نظافت عمومي ESE gee seme ne Oa Esmee Ife EE ( 1 ۳ ore: تغییر روش کار» روش ترل عوامل کار شامل آزماد 147

صفحه 148:
كازها = بت را و ور ‎y Sy up she Si‏ شیر ۱ ا ا ال آنها باشد.

صفحه 149:
كازهاي سمي 2 — خواص ياره اي از كازهاي سمي در اين بخش توضيح دادة مي شودة ا وى گازي استببيبوبي رنگ و بدون مزه. از احتراق ناقص کربن تولید مي شود سر ار سر تست ‎et‏ | "tate Serer ‏شود‎ Bay ‏دعن‎ استفاده از ا ا دفع اين گازها از ریه اف ان 149

صفحه 150:
لك ۳ تمه گازي است بي رنگ با بوي گنديدگي تخم مرغ. از تجزیه مواد آلي گوگرددار و قاضلاب ها تولید مي شود ‎Pe oor Pile ee pga cae‏ 1۱ ea ‏ا‎ — ۲ 0 426 150

صفحه 151:
5 كاز آمونياك ‎CO‏ = كازي بي رنك كه در توليد کودهاي شيميليي استفاده مي شود و لد پروسه هاي سنتر در صنايع شيميايي مانند چسب سازي مورد استفاده قرار مي كيرد.,دروتماس با يوست ايجاد سوختكي مي نمايد و مخاطرات بسيا ردك ‎Se rele eran‏ دنه ‎Hey Sal) Ale‏ ی رت PET ee eee ect ne ear

صفحه 152:
1 کاز کلر مات = ‎a‏ ‏براي تهیه مواد سفيدكننده؛ الياف مصنوعيء ضدعفوتي سس << آشاميدني سا ‎ee oy‏ #رتهوع از عوارض آلن است. تهويه ‎ll‏ و استفاده از وسایل تا كت تورات 5 دود ‎do‏ بسيار خطرناك مي تواند باشد. 152

صفحه 153:
دستگاههای کنترل مواد ال 0000 == 1 براي رس را زار اس را را ‎rem rer heer errant‏ ل ۱9[ سیلیس و غیره سب نوع گاز) ‎٠‏ تقطير (كم كردن در ارت وا ۲ اي یود

صفحه 154:
| براي لين كار از روش اتاقك هاي ته ‎ge‏ (عبور كاز با سرعت بسيار كم براي ریزش ذرات) . گردگيري سيليكوني ( با استفاده از نيروي گربز از 2 مركزيوفيلترها (بصورت يك 1-7 ‎ee ay Lapse‏ ‎ee Ce he‏ كاهي تركيب لين روش ها استفاده مي شود. <<" ns 154

صفحه 155:
براي برخي ‎i‏ يي ريات جا كدق رس هاي عفونيء انكل ها و يا فراورده هاي مربوط موجب بتمارى فى شود ‎gts oo‏ ا ا ل ‎ey ee anee|‏ ا ل كت ‏2 بيماريهاي ناشي ا ۱ ‎wages‏ نندت .5 ۳ = ‎sols 4s 5 ‎ ‎

صفحه 156:
—== = ‏سس(‎ eb aes ‏7ج ترس‎ ۱ ere ‏براي دی‎ ‏كردن الصا ور و ل دوه تردن وروت حروانات و رونت اهاز‎ tes pve EON ve Dares c ea IS Ps FS ey ۳ ‏ال ل ل لك‎ Up SU cas een emereeore Cre. ee

صفحه 157:
‎les!‏ و عوارض ناشي ‎j‏ لس رت ‏أركونومي را تطلبق علمي كار و محيط كا و انسان تعریف کرده اند.دعدم توجه به اصول ارگونومي منجر به بروز احتلالات اسکلتي عضلاني در انسان مي شود. ‎Le SS ECCI ‏اور سر‎ Bese eer ere eye ierronle ys ‎ ‎ ‎Robs ree, kuigeee vie ir vere RUIN EY ‏را‎ ‎0 el Rerc ats ee

صفحه 158:
رز بر — این حوزه شاخه اي از فيزيولوژي انساني ‎aa comm‏ ا ار اركونوميوتلاش ,مي شود شرايطي تأمين شود كه افراد بدون خستكي غيرضروري قاكار'بة ‎pl‏ كار خود باشند. gas ت۳۷ ین 158

صفحه 159:
4- بررسي صدمات اسكلتي - در رز ست زر کمك اجراي اصول ارگونومي مي توان ۱ ۰ب ‎psn |eey‏ ات ل <<" ns 159

صفحه 160:
< بیومکانیك شفلي = 2 Soe pe ace EES one SCE Ion ‏هاي مختلف بدني هنگام انجام کار برآورد و توصیه هايي مبني بر چگونگي‎ 0 2 ‏ا ل اه‎ 3 a ‏در طراحي ايستكاههاي كار رَعَايَت جنبه هاي اركونوميك كا‎ = 160

صفحه 161:
سل را ارت ‎al‏ نب ‌فاهی ارس رز سای اختلالات دست و بازو اختلالات؟زؤاتى

صفحه 162:
عواعل زبست سس موجب بيماري هاي ‎fer‏ زر ی اسان سس می‌شوند. عفمنت نتیجه نفوذ و رشد میکروب‌ها در داخل بدن بوده در را( ا رگانيستم‌ها تحت بيماري در انسان نمی‌شوند. آنتی‌ژن‌ها قادرند با ‎IES oy yee Retr‏ ل "aca ‏و و سر‎ Ce ROSS SINC) ‏لد‎ ژن‌ها هستند. البته همه 162

صفحه 163:
لس مت سس رت سس ترس 0 نيازمند م0 هستند هوازي و به آنهايي كه در غياب 00 به حيات خوةاقاقة كامس بي هوازي كفته مي شود. باكتريها با جوشاندن از بین مي‌روند. ‎er‏ شه ‎ ‎ ‏می‌باشد: ‎163

صفحه 164:
این کروه شامل مخمر و کیک‌هاست. فارج‌ها عمدنا روي سطح ‎SES‏ فا ار مي شوند وجود دارند و در محيط‌هاي کشاورزي مزارع- صنایع کاغذ[واتتاژهاي میوه به وفور بافت مي‌شوند. بیش از 40 گونه fer SS Crs 0) ee aT ee eee ABE Cre) rei) Cie 55) ara rece 164

صفحه 165:
مخمرها نیز در ظرفشويي‌هاء آشپزخانه‌هاء شيربني‌پزي‌ها و سابر صنایع غذلیي یافت مي‌شوند. بيماري‌هاي ناشي از قارچ‌ها و مخمرها مي‌تواند درماتیت‌هاء التهابات ريوي و کاهش پلاکت خون باشد. برخي از مواد ‎ee‏ م بادام زميني و پسته و غذاهاي حيواني تحت شرلیط خاصي از نظر دماء زمان» رطوبت. مواد غذليي و ۳) تولید 1 نمایند که بشدت طإن زا 7 لل ل لزنا 165

صفحه 166:
ویروس‌ها ار کوچکترین عوامل عفونی هستند بظوربکه فلدرند در دس تب لا رس ‎SNe Sed oe‏ دامداري‌هاء کشتارگاهي و مراکز پزشكي روي مي‌دهد. لین عفونت‌ها در را درس ملد ‎Ree tS ceri cea BO Sie se ants) corres) reas‏ _= ee 166

صفحه 167:
میکروارگانیسم‌های زنده مانند باکتری‌ها. قارج‌هامتمرها لک ۳ هستند كه داراى اندازههاى كمتر از 10 ميكرون بوده و بواسطه #«عطسه. سرفه و غيره در محيط يخش شده ونا مدتها در هوا معلق — ۲ 0 426 167

صفحه 168:

صفحه 169:
er ain ae een On Cnr aL برای تطابق با توانائیها و محدویت های انسان. ارگونومی به مفهوم "تناسب کار با فرد"است ‎aks 2255-59‏ ۳ کردن شرایط محیط کار و ان 0 #استراتز ی: ارگونومی توانائیها 9 220000 پر ۳ رءوظايف ورمحيط ۷ ا 1 169

صفحه 170:
‎ae 7‏ زو ‎Sn‏ ‏ا ل اك ‎=e‏ 5 زاره ار ورا ا ا ررك 2 ل ‎pre‏ ل ۱0[ ‎Te) pk 5 ‏و‎ ‎is na ‏ببخستگی‎ ‎171

صفحه 171:

صفحه 172:
براك دشيارى به اهداف اركونومى بايد به وياكيوات سه هولفه تزدر تريب شود

صفحه 173:
اندازه و ابعاد بدن.قدرت جسمی دستگاه قلبی عروقی و تنفسی ‎Uae Sheer EWES pC‏ ۱2 ‎ree‏ رز ان تطابق و تناسب ‎174

صفحه 174:

صفحه 175:
* عضلات: بدن را استوار وحرکات بدن را ممکن می سازند. ‎CREE) | SPE Fae?‏ د ‎Ber Een Povo ey peer eva Peete S18) | rove cA ‎ ‏حرکات ستون فقرات"زا«ممکن می سازند. ‏© اسصاب ؛ حواس رامتعل واطاتا ار و ‎176

صفحه 176:

صفحه 177:
وه هر عمل يا حرکتي که سل 591۳۹ تست — وظیفه انجام مي دهد کار اطلاق مي گردد. 2 J مجموع انلاژاي و اطلاعاتي که براي تحقق یافتن يك وظیفه ‎tame ee EE‏ ات بریف انرژي ‎ere)‏ 178

صفحه 178:
تست اس سر يه ای لح

صفحه 179:
9 ‏را‎ > ep Care ل ا زفيرّبولوزى انسانى كه تغییرات بافتها و اندامها در كار را بررسى مى كند 180

صفحه 180:
= ‏كت‎ a reps ao iyerer oa ‏های آنرزی در کار و حستکی بحت‎ . " متابوليسم :يكي از يديده هاي اصلي ‎ole‏ ‏آست ‎a‏ سوخت و ساز مواد غذايي كه per pe eo ol di Sed | J —_ ۲ 5 ‏ام اسب‎ ۰ Sn OS rae ۴ متابولیسم پایه 060060 کیلو كالري در 06۳ ساعت است. 181

صفحه 181:
#انرزى ‎i‏ شده در اثر تجزیه مواد غذایی بطور ال ل ا ا ا 20 بلكه بايد بصورت تركيبى به نام 64002 درامده و در ‎aoe‏ ار ات — 0000 COMES TTL ‏-منابع غذایی مورد استفاده 2- دستگاه گوارشی‎ 1 3- دستگاه تنتفسى 4- دستگاه قلبى عروقى ‎oS‏

صفحه 182:
۰ 257 رد ‎aa Au oe‏ 66 درصد بصورت گرما تلف می شود. ‎ee‏ أمنابع )021002 ير انرزى) بدن محدود است به اين دليل سيستمهايى در بدن,ووجود دارند كه 072002 را بانسازى مى ‎

صفحه 183:
حت د اين وصعیت بازبدن به ری —s ES obs ‏فا‎ ‏ی‎ naga 000 ee ae _ : ۸ Ae ‏زود-‎ ‎ic.) lapdeve eee!‏ وا وت انجام دهد خسته می شود ‎184

صفحه 184:
5 ال رت زردبی و کاهش مستقیم آنرژی. 185

صفحه 185:
‎ee‏ ان مركا = سح ‏* خواب كم(بيدار شدن فبل از ساعت 6 صبح. و خوابدن< بعد از ساعت 10 شب منجر به كسر خواب و تجمع ان ‎(Opera) 5 ‏* نوبت کاری(شب کاری با شیفت عصر بدلیل برهم زدن ‎ ‎0 Jud jl aebuol Glare Lala ‏ی نیز خستگی را افزایش می دهد‎

صفحه 186:
* برهم زدن 1 ‎ae Sa‏ = 2 كيرى) 5ه سح * کاهش هوشیاری سب * بروز خطا و حوادث مر ۱ * بد خلقی 2 ۳ شامل وو سن ا 0 0

صفحه 187:
SoS) ‏رس تس‎ 2 aS ‏ات‎ ‏که‎ a) ee DE ee ee eS ‏مصرف شود باید آنقدر استراحت داده شود تا بطور. متوسط در‎ vO To ‏ل‎ Ne Bev Kee 46: PrERI We CS ONES IO ‏ا 2 ل‎ ee ۳ Oy! = 008 cee 00 0/06 در 188

صفحه 188:
و ی - زیچ مد «.- به تلور استفاده در طراحی 52-2205 تجو د راكب ow ‏ا لل ا ل ا ل‎ Ha: ie ‏و تجهیزات‎ iy ‏انسان‎ + oll os ‏سوت‎ = ” Buk opowetrics “ 5 189

صفحه 189:
‎J) de et ad elo)‏ شم " اطلاعات استانیک(ساخناری) ‏ - ‎۳ ‎ ‎190

صفحه 190:
‎nt ۹‏ در و وضعيت ‎aa‏ تلز ۲ سس نسشسته با ایستاده. ‏"انواع ‎۷ Sore FNM] IS ‏" فاصله بِيِنَ"مفاصل :يدن ‎ ‎ ‏7۳۳۳ ۳ *نقطه ثقل *بعاد نشسته و ایستاده

صفحه 191:
> Sitting height, erect (6) —t eve neight, sitting (7) Elbow test height >) 8 Thigh cleerance height (9) Knee height (10) Buttock-knee length (11) 3 Elbow-to-elbow breadth (14)} Hip breacthy (15) Stature height (1) L eye neight (2) Shoulder height (3) Etbow eight (4) Knuckle evant (5)

صفحه 192:
اد دس بادیشتت جم ‎Pope)‏ در نی تحت است. * این اطلاعات برای نشان دادن حرکت رت ار ‎Saree‏ ‎SE‏ ‎cya 9‏ روعت

صفحه 193:
در انترويومتر 3 دبنامیک ال و اندازه کر به ره صفحه ساجتال ركرك ‎CIN GO: OES 5‏ سرت Transverse PlaneFrontal Plane Sagittal Plane cele

صفحه 194:
{[Source: North, 1980] 195

صفحه 195:
هر کونه فعالیتی که مستلزم اعمال نیرو توسط .- فرد برای بلند کردن,بایین آوردن.هل 0 dor Yrs. yolo ‏اه‎ 2 BUY] meer) ca] Ea] E

صفحه 196:

صفحه 197:
روش جدید 158

صفحه 198:
7 CURYED SEMI-CURVED STRAIGHT BACK P BACK BACK 4 Hy ‏ام‎ ? Hg | 8 GAITERIA STOOP LIFT- SQUAT LIFT- DEEP SQUAT LIFT- PARALLEL STANCE PARALLEL STANCE — STRADDLE STANCE PEAK LS5/St 5300 N 7002 N 4527 N COMP. FORCE MAX, LUMBO- 9.3% 3.7% 0 (WITH DORSAL FASCIA FLATTENED STRAIN BACK) ۱ % MEN CAPABLE 20% 73% 31% STRENGTH (HIP Limit) (AIP Limit) IKNEE LIMIT) Figure 12.3 The typical “stoop lift” posture on the left is compared with two alfferent types of squat lifting of a 400-N box (as adapted from Anderson and Chaffin, 1986).

صفحه 199:

صفحه 200:
‎sc oo‏ 5 سا ای ۳۹ تست تغییرات در ماهیت کارها(کار جسمي ‏ کار فكري) 25 ۴ وضعیت انجام کار عمدتا نشسته ‏" فشار وارد بر ديسك هاي بين مهره اي در وضعيت نشسته جح( ۱۳۹ ايستاده است, وربیشترین فشار روعا#ه پنجم كمري است که 5 تقرييا نقطه ثقل ‎ ‎201

صفحه 201:
= = ی شار وارد بر ‎el‏ ‏و تحلیل تدريجي آنها * كردش خون ضعيف در ياها و عضلات كمري و يشتي * صعیف شدن قلب .. * بهم خوردن تناتب"انذام 202

صفحه 202:

صفحه 203:
| Sagittal (Lateral) View Posterior View | Cervical (Lordosis) Thoracic (Kyphosis} Lumbar (Lordosis) Sacral {Kyphosis) ‘Coceyx (Tailbone)

صفحه 204:

صفحه 205:
= 2 رت لا ند كاري نامناسبچیدمان نادرست»صندلي 1ك ‎Calne‏ #۲ 206

صفحه 206:
ل بر کردن 412 ۰

صفحه 207:
۲" پوسچرها نأمناسب اغلب عبارتند از: 2 "دسترسى به يشت سر *کار در.ارتفاع بالای سر "زانو زدن — Pope eo 208

صفحه 208:
———— ‎NRE ee eae Tee Sele DIOS TED‏ متالهايي از وضعيت هاي نامناسب بدني در ار تمایل مفاصل بدريك جهترهستند) ل ‎SIS TENE‏ کنید . eo 209

صفحه 209:
25 ‏بر بدن بت‎ 2 es ‏ناكهاني‎ res: poten ks * حالات و حرکات بدنب را تغییر دهیدذ.نباید مدت طولاني در رل * مدت زمان انجام,هرهگونه کار ماهیچه اي مداوم را محدود 210

صفحه 210:
حفاطت از نبروي كار بدون استقاد ار وساي حفاطت تردي ممكر نیست. آنها وسایلی هستند که شخص با استفاده از ‎ES)‏ | سر | خطرهاي كوناكون ن تا حدي محافظت مي نماید. ‎pelea)‏ لت 000 د 0 ؛ انواع كفش ها و غيرة ‎sie)‏ 000 سن عو رك نك سروك سر ساخته مي شود و باید سبك عایق و متناسب با ۳

صفحه 211:
=e es 3 1 جوشكاريء كار در كوره ها ‎Se pease‏ - عرو نس مر عندالاقتضاء بدون ن منفذ استفاده مي شوند. ا متفاوت 9 می باشد. + حفاظ کوشمها:بای"فحیط های پرسروصدا ۱ تا ۱۳

صفحه 212:
= Sea ea ae wae ec pe CO KC rg Sg ‏تا‎ ‎NE le NCO ener) Ree oye 0e] FW fe JNO Feo gp epee Cee, FO ‏در ل(‎ سا > 213

صفحه 213:
دك ار اراك وروا ل بور ان و ۰ | ار دز | بازبيني شوند و دقیقا متناسب با سرابظ کار وح شوند. يك وسيله حفاظت ۱ حادثه اي خاص طراحي شده ممكن است در حادثه اي ديكر و محيط كاري متفاوت كارآيي = باشد. گاهي استفاده از وسایل حفاظت ,فردي از كارآيي و توانا و و یت 7 عدم استفاده ار این و 3 eres ۳ ‏ی‎ تنبيهي براي استفاده مرتب از این وسایل گاهي ضرورت 4مي يايد.

صفحه 214:
روش‌هاي مهندسي و مديريتي صورت مي‌گیرد و سپس بعنوان,مکعل.- از این وسایل استفاده مي‌شود. براي استفاده از وال حناظتي ا ا ا ل د ‎em‏ ییات شيميايي مضر. منابع نوره گرصاء صوت. كردوغبارء و ‎3١ ١‏ نسو يازياعماك روش ها رمديربتى. و لت از رز حفاظتي ‎ae‏ : و 8 1 ‎ ‎215

صفحه 215:
مخاطراتي که چشم را تهدید مي‌کند بشرح ذیل است: — ‎ae‏ ار سس" مواد مذاب 5 آسیدها و سایر مواهآشيميايي ا ا كا 216

صفحه 216:
مرا براي حفاظت | زجشم از سا ‎ei‏ استفاده می‌شود. ae SF ۱ ‎ayo Jian‏ 16م عاى ۱ ای مرا و 5 ايمني ‎tron See eT RSet eal cay‏ ‎<<" ns ‎ ‎217

صفحه 217:
ل ا ل الال ا ااا اشیاء از بالا و کار در مجاورت هادي‌هاي جریان برق انتتفاده از کلاه ۳" لازم لكر ‎Dae EnPBeSRe rN) ERE fe fora‏ جات ا 1 00 5355 ميرايي ‎Sele‏ مي باشد. كلاهاي در ‎ceed eS ree er (Oe ip care‏ ل ا ل مشابه. حفاظت در قبال, جریان برق و کارهای,سبکنظیرم تن ات 218

صفحه 218:
نمایند و بدین لحاظ حسب نوع کار و مدت زمان مواجیه با این اصوات؛ از وسايل حفاظتي فردي مختلفي ضرورت دارد كه استفاده ا ‎Seen Cr NCS Meer SNCs ere er cs‏ مي‌گردند ‎ere‏ براساس قدرت كاهندكي در فرکانس‌هاي مختلف ‎Sn‏ ما ‎ ‎219

صفحه 219:
هنگامي که لد موجود در هوای محبط کار از ح تس ۱ از 3 ‎pole ty‏ مو باشند كه بيني ن دشان با تمام خورت و س راز تز ۳ مي يوشلند تا الابنده‌هاي موجود در هوا وارد سيستم تنفسي نشود و هواي كافي درس رن ۳ (الطور كلى جهار روش براي كنتزن خطرات _تنفسىي وجوديداديوكد ‎Siem‏ يم م 220

صفحه 220:
آلابنده‌های دره‌ای رن رگ مب روص ۰:15 (گردوغبار» فیبرهاء م؟؟ اهاء دمه‌ها و آلاينده‌هاي بيولوژيکي) آلاينده‌هاي كاز و بخار

صفحه 221:
سس شنت ‎eS‏ هايي ‎oreasee es‏ 0 رك تا لا ار ‎RS eee‏ مرگ منجر مي‌شود. آلابندههاى بيولوزيك: شامل باكترىيها (مانند باكتريسل) ویروس‌هاء فارج‌ها مى بإشند ودر صورت استنشاق مشكلات تنفسي ایجاد مي‌نماید. را 1۳ ل سس اا = مدفوع وادرار حیوانات تست بوجود آيد. 222

صفحه 222:
درس صنعتي توليد مي شونك. . تيزهاي رنگ. استن. تربانتین. ‎ea see‏ تک زر سب عون رس بيني» كلوء ريدها يوست و كاهي موارد ورود به خون و سيستم اعصاب وا با انهاي داخلي كاهي فوري و كاهي بعد از مدت ‎ee. a ener‏ م ‎ere‏ أين آثار الببراتزرها جاا فاك رهاق الس ‎

صفحه 223:
2 در سس می‌شود ار ۳ كيجي 358+ كه 5 8 صورت تداوم و کاهش بیشتر اکسیژن آسیب به مغز و توقف قلب ظرف چند دقیقه می‌شود. این اتفاق در فضاهای محصور مانند ‎RENT gee CET eercye or yore‏

صفحه 224:
‎lah ele‏ 3 كم رسپراتورها گاهي با نيروي محرکه و گاهي بدون نيروي محرکه | مي پو ‎ESS eed‏ كاهي براي تنظيم فشار ل ‎ ‎

صفحه 225:
رسییرانورها ممکن است دارای کار تریح باشند کارنویج‌ها شامل ذغال فعال و دیگر ترکیبات شيميايي مي‌باشند که آلاینده‌ها را به دام مي اندازند. اشباع كارتريجها باعث كاهش يا رآ با | یک سیستم هشدار دهنده 1 ‎a‏ تسس ‎

صفحه 226:
‎ere 1‏ مانند سند يلاست» ‎Sesser Bains‏ و متدكاري دا بوجود ميآيند ا ‎ole eas‏ ريه مي‌شوند و بيماريهاي خطرناكي را باعث مي كردند ‎Sips Se,‏ ‎gaia‏ ولاف آزینست مي‌توانند باعث ایجاد سرطان شوند. ‏كد 2 ‎ ‎227

صفحه 227:
قطرات ريز مايعات كه در عمليات روغن كاري بوجود ميرايند كح 3 زان اسپري رنگ تولید مي‌شوند مخاطرات بسیاری "ایجاد ‎eID Eg Cenk ree ont oe ee eres eee] Sipe‏ را ‎cin‏ دا سب ام مي‌شود. . میست‌ها باعث ‎nik‏ ‎ee yee ere‏ و مجاري تنفسي مي شوند. احتي بعضي — موادي 50 مي‌کنند که دا ‎aes‏ Leyla i aos ce 228

صفحه 228:
خطرات عمده براي یا در محبط‌های صنعي امل موارد رو سوه ‎aot‏ ‏اس استانداردهاي خاص آستفاده ‎Eee‏ ‏افتادن یریس رت ۱ ا ‎Boni‏ ‎ya cy‏ ف مخاطرات را — ظرت ار 1 229

صفحه 229:
تنس دست فرد ی رت ‎Ser‏ أست: ‎ta‏ خطر خراشيدگي. خطر بريدگي» خطر سوراخ شدن ‎Pe eee eigen ara eo‏ ‎ay‏ حفاظت از دست‌هاء ‎ee‏ ری وجود دارد که ‎

صفحه 230:
حفاظت از بدن در مقابل مخاطرات زیر صورت مي‌گیرد. ارت سل ید 2 توالت آلات و تجهیزات 4.بريدكي 0تماس با مواه عفونق مثل خون 7.تشعشعات 231

صفحه 231:
ار باه شده از 2 ۰ لاوس لباسهاي بلند ولباسهاي سرتاسري استفاده ‎Ee)‏ هت برس تاق و ری و ری سر ا ا مک | مرو نوم كت —— 232

صفحه 232:
مواه خطرناک در محیط کار ممکن است ‎a‏ حوادث بوناکون - شون قبل از هر چیز نگهداري فهرست این و ‎Fy‏ ۱ ‎CIO ewe cs en cee‏ ا ‎Bes‏ 1 6 ‏ابن مواد برانسّاس استاند|رههاي رليج‎ Ber, ore تدص لقت 233

صفحه 233:
«واکنش‌پذيري» و نظایر آن در ادبیات مربوط به حفاظت ‎See‏ ‏دقیق و روشني دارد. از ,تماسس ووووود مواد شيميايي به بدن از طريقم كوارشء تماس با نز _ ye) ‏,رمستندسازی‎ ۳ 234

صفحه 234:
می خاص مورد نظارت مستمر قرار کیرد سفارش حرید این مواد: ‎POE peo e) ges Lear‏ ۳ که در مورد این مواد در تولید صورت مي‌گیرد و رفع آنها همه باید پراساس یکت نظام نامه تن تبرت بدیرد زبزتر سای یر واکنش‌پذیری» ایا ناسازگاري و نظایر ن باید مطابق نظامي مشترك را خصوعين ‎Ca‏ ا 5 235

صفحه 235:
منظور از بهسازی محیط کار مراعات اصول ,= براي جلوگيري از ‎erie cr‏ و ‏مراجعان ن محیط کار را بخطر مي اندازد. ‎Sane a teal‏ ۳ عمومی و مشترك محیط هاي کار پرداخته مي شود. ‎ ‎ ‎— ۲ 0 426 ‎ ‎236

صفحه 236:
میعترین مسائل عمومي بهسازی محیط کار بر ربر 1- تأمین آب آشامیدنی و غذاي سالم مناسب: تأمین لب آشامیدنی بهداشتي و غذاي سالم و کافي و تخصیص فرصت و مکان,مناسيبواي صرف غذا آهمیت بسياري دارد. بهداشت تهیه و توزیع غذا در کارگاه توجه زياد‌ي را مي طلبد و در صنابع نسبتا بزرگ حضور ا ا ا كت الك 237

صفحه 237:
< 1 رد سوت رد لا ۱ در هر صنعتي با هر راندملني, مقداري مواد زلید در فرا = = ان - محبط يجداق ل آلودكي و مخاطرات را ايجاد نمايد. علاوه بر أن فاضلاب هاي تولید: 3159 ممكن ااست مشكلاتى را برای محیط ایجاد نماید. این مشکلات بشرح" زیر اننت: <<" 0 426 توليد به وجود 238

صفحه 238:
72 کاهش اکسیزن محلول در آب: ورود واگ كيك ‎La ap apes eee Seo eee‏ فرایند تجزیه این مواد مي شود تا حدي که گاه لب فاقد اکسیژن مي شود. اب اا م ال ا ا 1 اتلاف آنها از عوارض ‎Bei ie eno ear parr‏ ماد راب را ‎Foy‏ 1 71111 239

صفحه 239:
2 اه تشینی مواه ‎e‏ مواد و درات ردر و درنست جامد معلق در ‎See‏ صنایع در متابع آلب محیط رسوب مي کنند و آتار زبانبار ایحاد مي نمایند. فاضلاب معادن. ذوب فلزات و فولادسازي. كاغذسازيء كاغذ و مقواسازی و بعضي از صنایع شيميايي از این جملهآند. ره بر شيميايي كوناكوني در صنعت مورد استفاده قرار مي (5 240 15) poo EB oh el Dp 8 ees بر وت مر ‎aad‏ 0

صفحه 240:
3 ma ‏اه و‎ oe eae - el SS So rere vr edi cor rer ۱۳ ۱ ‏ار‎ ‏ناس تا زهاي‎ cee ‏طعم نامطلوب موجودات دريايي مبي شوند. اين‎ 9 AG ‏رو‎ ‏صنایع کاغذسازي«نساجي با لیاف مصنوعي استخراح و تصفیه نفت.‎ شیم ودب ‎Pe‏ ی 241

صفحه 241:
‎Ce‏ مي 00 ‎rally gs‏ تب ایجاد مي کنند لنگرگاه سس کشتیها از جمله آلوده ترین مناطق دريايي مي باشند که خروج نفت و ‎ ‎242

صفحه 242:
را ی = ‎a‏ حشرات گوناگون در صنایع بویه صنایع غذايي ناقل ارگانیسم هاي بيماري زا ‎PE‏ ا ا ا ‏9 مبارزه با پنامگاههاي آنان و استفاده از سموم موثر بصورت دوره اي ضرورت در بر ‏جوندگان ‎aa‏ موش موجد بيماري ‎a‏ تب ‎ee‏ و تیفوس موز ‎— ‎ ‎ore pany‏ - ادر ساختمان کارخانه و ‎Cha EO Rea Se See‏ ‎243

صفحه 243:
5 : Savon rarest ee ee ‏باشد بتر بيني هاي خاصي براي جلوگيري از عفونت ها ضرورت دارد.‎ ‏هاي بهداشتي» در درس برد نان تعداد كافي‎ 006 ‏ار که‌بدان كان از دارند) .رخت | اطاق‎ Deer ced ‎igre por)‏ نأنَ و أكاهي هاي عمومي براي رعايت بهداشت ضرورت دارد ‎ ‏مدرن براي سرت 2 له رفك ات رس اس ‎Rs‏ ‏زراك وك قاور لاسب ‎244

صفحه 244:
5- ال بهداشت كار > بت برابر ماده 47 قانون کار. وجود مراکز بهداشت کار در کارگاه 0 يش ها ضرورت دارد و کارشناسان و پزشك متخصص حسب موقعیت کار گاه باید ا ل ا ات ات ات 0 رولني کارگران" در محیط هاي کار باید مورد توجه و بازبيني هاي دوره ۳ 9 مقطعي قرار کیرد: :4 د 00 : "<< 245

صفحه 245:
ويد وعاقى شين ‎cere ea el‏ 5 ی سین رس سار ‎pp Lary‏ 9 شناخت افراد افزايش يابد. ‎se‏ لا اك ا كناخ ارکنان مي دهد و میزان حوادث را کاهش مي دهد: بستازي از حوادث 1 عدم كان يا 2 كافي ‏جه ‎

صفحه 246:
227 مهارت لازم براي ۷ رت ‎ie‏ ای دربركيرنده سه موضوع زير باشد: ‎ool‏ إكاهى هاى افراد در زمينه اهميت ايمنى و بهداشت در صنعت ارتقاء سملخ أكاقق؟كرٌ زمينه جلوكيري از حوادث و ارتقاء شناخت افراد از ‎nr ren nese‏ سر ار ‎ane‏ ‏اراس 2 ار ‎

صفحه 247:
Saas ai 5 ‏ار ار‎ av eo ecaes ۲ ‏دوره أي آموزش هاي ايمني بمنظور جلب توجه مجدد آقراد صرورت‎ ‏همجنين آموزش ها بايد متناسب با حرفه افراد و نياز آنان تهيه شود و آنان را‎ ‏با مخاطرات مجتمل آشنا نماید. انجام صحیح کار در برنامه هاي آموزشي باید‎ 9 تور ۱ ران تليل كاربويزة ‎ee ii a‏ 55 مرو ل 11 اجرا و نظارت و بررسي ذوره هاي آموزشي 248

صفحه 248:
آموزش ايمني با ۳ زر سرت تس مر ‎ae‏ نب درس ات حفاظتي: ‎er‏ هاي حفاظتى ‎BC Pen OE PREC eA emmeseiny ep‏ ‎rec eer eel nee NS eel a Ee‏ 1ك در یوررب کتجکاوي: ‎es el‏ الا ۳۱ ‎Pareles‏ ‎eee‏ مسوم هاي و لي م 249

صفحه 249:
علاوه بر آنكه بايد براي كار در شرايظ خاص معاينَاك و ملاحظات خاص أبمني. صورت پذیرد براي دسته هاي جوأنان» زنان» سالمتدان ‎Sas a le A PE‏ خاصي صورت پذیرد. ۳- جوانان

صفحه 250:
‎ee a 1‏ مر ‎ye ene I)‏ و از ی از کشورها بر ظحه كار با نرب ربراک رال رت بان ‎BOR OI pe tea‏ ‏* استادکاران و کارشنانتان با تجربه و دلسوز به آموزش روش صحیح انجام کار به جوانان رن ری رح ال اسر رس ‎le a are eeemnctlennl ‎

صفحه 251:
زنان دو تغارت با سردان دارئد. از تظر وشمیست نیزیزولوژیات و از نطسرر سنا هاي اجتماعي 0 ‎a‏ ل ا ا ا دردرس در مقا نوا “ا روسن ور ار رنب ‎a‏ رت ی در کار 252

صفحه 252:
زنان ازججته یداه ‎SoS nc ai,‏ زارت دنق نگهداري ‎al‏ شیرخوار بي نظمي هاي اجتاب لد اه ‎epee ear gE pe pesca ea aa‏ 7 550 3 وران بارداری بیش از ساير مواقع است و مب اراس پات پر سامت است. اضافه برلّن به ‎ee ery eS 5 ke ne SEC eby se nee‏

صفحه 253:
از نظر حضور و عیاب مردان بر زنان مجرد و انار مر ‎meee‏ = Fw Fe 5s le anes eo Cone cee Us OS از از نظر روحی نیز تفاوت هليي بین زن | زنان به شرایط ار تس ار ار اطرافيا بيشتر اهميت مي دهند در حاليكه مردان به آتیه شغل و امکان,ترقی ببشتر توجه دارند. ‎eed Bernt ei ee ree) Se east‏ ل ا ‎SD‏ 254

صفحه 254:
| ال لا * کم شدن توان عضلانيء كندي در حركات و عكس العمل ي..* كاهش قدرت بينلييء شنوليي و حافظه نزديك و كندي در فراكيري وظليف بيجيده وكاب * گریز از مسئولیت پذيري مستفیم 93 و البته بت بیشتو, سس رس ات ‎Berea ee Cece emer eee eae‏ 255

صفحه 255:
4 مدبران سديران ن كادر رهبري سازنان ادارق آهمیت ویژه اي مي باشند و ملاحظات خاص در مورد سلامتي آنان بايد ييش بينى شود از نظر جسمي,بيماربهاي قلبي. عروقي. دیلبت. فشارخون» جاقي ناشي از حركت كم در بي ‎ee UL‏ ار ‎٩‏ از نظر روحي نير شكته قلبئ»ناشي.از فشارهاي روحي كار و بازار رقلبت حو ریزی شده در مورد مد 256

صفحه 256:
یک سیستم آيمني یک روش آیمن براي انجام کار شاصل-نعر ‎a‏ ار و ۳ همه عوامل درگیر را تهدید مي‌کند محاسبه و تعییین شده و رل ات ار سا ايمني هدفصذرف ,با کاهش تمام مخاطرات بالقوه مي‌باشد. قاعستا هر حادثهاي براثر عوامل مختلف و كاه متعدد بوجود ‎sls‏ ‏(نقص و و مواد = سس ‎ens‏ 5 aes fice

صفحه 257:
ار بر ‎See eee rey‏ = — )5 کر زد ول ‎pene‏ ‏بهداشتيء رواني و .. در دستور کار دارد. 3 همه اقدامات کنترلي طراحي روش انجام كارء آموزشء نظارت» ‎e ESD )e‏ ل مي كيرد. ع 2 258

صفحه 258:
1 2 3 ES a6 ۳ 2 تجهیرات دستگاه‌ها و ابزار مورد استفاده مرا ‎Ses yyy lh‏ ای ‎TS see‏ ی شووند. 7 0 ار ار خطرات بالقوه بهداشتی؟ ژیست محيطي و ... که پرسنل و سایرین را تهدید أقدامات كم 3 با نظام كنترلي براي بر اصلاح و 1"

صفحه 259:
سس موی ی يح صورتيكه مخاطرت أنجام عمليات زياد باشد بايد از روشهاي رسلمي ]" خطر نظير رس مرت لحم تم و ی رسای ۱ ‎ee‏ ‎cid‏ ری 4 روش (حرت(۲ رهظ ,لورل) )1 استفاده مي‌شود. در این زر كك ‎ee‏ و زد يه و تحليز خطرلتي کد ‎eS aa‏ ور ‎Leena ea‏ 2 ۰ 260

صفحه 260:
مستندرسازي. آموزش و بايش سيستم ايمني ine. oo ‏ديتع‎ ‎eye 2 3 Pre) ra be ras pe يايش در مورد سيستم أيمني شامل اطمينان از عملي بودن ‎Saal‏ بررسي نتايج اجرا و اطمينان از به روز بودن مي باشد. 201

صفحه 261:
“tat ۳12 ‏سم متس‎ pero ama cc aco شدت »ا احتمال - مقدار ريسك ا لت ۳ ‎PSPS es‏ د ا ل 262

صفحه 262:
لایرس۱9 2. تعيين ريسكها ‎[ieee‏ را + ارزیابی ریتک‌ها ‎eg ies‏ sg baer ‏الكت‎ 7 263

صفحه 263:
bee Ue oy meee غیره بیان مي‌کند. حت مدیریت ریسک در شش مرحله انجام مي كيرد: Oe, Ee 2 تعیین 2 ترس بي عوامل بالقوه خطرناک إمكاناتي رکه خسارت می‌بینند ‎ae‏ یسک (اولویت بندي ریسک) mal

صفحه 264:
۱ سح نارای سییر سک الا را ‎pai‏ ادوس ‎ye‏ ا م 217219755790559 ريسك كم تلقي مي شود. ‏كد 2 ‎ ‎ ‎265

صفحه 265:
جایگزینی ‎CN ae‏ ورس سس فا دمص ا لك ‎es Suey pees‏ ا ‎eM‏ Ce eek ea a ee ee ‏اه وس سم(‎ 727” eat CARI ‏ا‎ ‎۳ d ‏سا سم لس سم ما‎ 0 Se eS) 266

صفحه 266:
هميشه 3 se See ‏ل‎ eK mee eer eg) ‏سل سر با رس اك‎ ‏ار راون راحتی کنترل نمود اما سطوح ریسک بالاتر بدلیل‎ ‏ييجيدهترء ديرتر‎ es Se eral oe De Serene ‏قاب‎ aaa يارداي از اصلاخات ساختماني كلي 267

صفحه 267:
يايش و بازنكري Reese ee ee teenies eran] 5 ‏اليه و روش ها‎ RSE Nien) eee 1 ‏دمت لهي‎ ‏مخاطرات‎ ‏رمد‎ PML Cal cites aa ‏دورهاي به محض اطلاع از ضوابط جديد بازبيني صورت‎ ‏يذيرد.‎

صفحه 268:
علاتم ایمنی نه تنها براي حفاظت از پرستل 01 * براي سابر كسان << بدليلي در محیط کار حضور دارند قابل استفاده ‎eee‏ ود كانه رس بت سطح آيمني ا ا لان مي‌شود و بترتیب زیر تقسيم‌بندي Lyon ‏علائم ممنوعیت‎ ‏2علائم اجبار و الام‎ en sro ‏علائم حفاظت در برابر حریق‎ 5 269

صفحه 269:
‎es 9 Peas ree :‏ ۱ خطر براي نصب این تابلوها توسط مهندسین 106967" انجام مي‌گیرد. اين علائم براي اعلام مسيرهاي خروج = ‎Se‏ ‏ترا را رم ۱ ‎re eee Se‏ ۱ کته 2 سروصداء | ‎en}‏ [3تفاده از تجهیزات خاص حفاظت فردی. ممنوع بودن رس ی بل مرس لد یلحاس سس ‎ ‎ ‎

صفحه 270:
Se ee a a ee tere eee ee [econ eer nye ‏تابلوهاي هشدار: این تابلوها شکل مثلث بوده و با رنگ زمينه‌اي زرد که علامت یا‎ 2 ‏حدق را‎ [۳ ‏تن‎ ۱ Rw grea 0 ‏ل‎ Se nC ees) seer site PO SW Coy on a eee 1155 ery ee رت 9 271

صفحه 271:
آسازمان ایمنی و بهداشت حرفه‌ای (/۱ ۳ 0000۸۲۱0۵1 ‎safety omcl Aeath Administration‏ سرا ار مقررات مربوطه حفظ ايمني و بهداشت کارگران در امریکا مي‌باشد اين سازمان وظیفه بازرسي از محيطهاي كاري را در كشور مذکور 005 eS ye Se RIES 272

صفحه 272:
ل ارائه استاندارهاي را را راز 2. ارائه مشاوره در خصوص مسائل ‎el‏ 3 بهداشتي 3 بازرسي از محيط كار ا اب کاب رارصا دواد رب ار را 5. ارانه برنمه‌هاي مایت ايمني و بهداشت در سطح کارخانه‌ها تن بركزاري دوره‌هاي ات جهت صنایع ۳ ‏ار‎ ‎Ee DSS eae STO SS coe 8 273

صفحه 273:
را اسب را رس مت مر سر ‎٩‏ رز ا ۰ ترا از کت کر زرا رورس سر هدلیت تحقیقات و انجام توصیه‌ها در خصوص پيشگيري 0 بيماريها و جراحات شغلى,است. ۱ 5) OMe ‏تست میب است در حاليكه باا/5‎ = =) Sie

صفحه 274:
‎rsa‏ كر ك5 كك وريه تخصصي است که معروفترین آنها کمیته مقامیر آستانه 11/0 براي" 06 شم ای می‌باشد که هم‌اکنون برای 42 ماده شیمیایی حد ‎i |‏ ۱ ‎<<" 0 426 ‎ ‎275

صفحه 275:
oS = بح بل نحل از انب . “كانه زير استفادم ميشود ‎od‏ ب ‎peed pra as‏ از سل ‏نسبتی است که رابطه بین تعداد حوادث ناشی از کار و تعداد ساعات کار را ‏اب تا ات لت ‏.نشان میدهد ‎ ‎276

صفحه 276:
وت رس رز سس مقابل هر يك میلیون ساعت کار چه تعداد حادته رخ.داده۳است7 در محاسبه تعداد حوادث. تعداد کارکنان آسيبديدهاي منظور ميشود كه اقلا كاركر آسيبديده ‎(c‏ ساعت تحت معالجه بوده يا ارات کر راد — 277

صفحه 277:
مبد هد اين ضريب معلوم ميكند كه به ازاي هر هزار ساعت كار به ميزان رقم :بدست آمده. ساعت كاري از دست رفته است بديهي است هر چه صدمات ناشي از حوادث شدیدتر باشد این نسبت و ‎ri SOU ۷۳ eprrenics gan)‏ 278

صفحه 278:
حت مر ررتر شیوع ‎al‏ ‏.ضريب شيوع حادثه رابطه تعداد حوادث را با تعداد كاركنان نشان ميدهد « تعداد کل حوادث در مدت معین تعداد کل - شیوع حادثه 1

صفحه 279:
Fae ‏ا‎ IPL) epee eens ST Reena ecs اس سر الف) چشم‌ها کات تیه سس 110۳ 1 گوری دوچتم ۳ 7500 000 دبس 3-7 0ت ‎rc‏ ۱ 9 شسودولتكتة 0 ب) كوشها ‎Pr 5‏ ‎ee eT 00 ee eons 1‏ 00 ‎ee 3 00008‏ ج) دست‌ها 1 سس ‎rr 50 ١‏ = ب 2000 ‎enn arse‏ مس ‎a 053230055‏ تفت == ‎a‏ 2400 ‎io‏ ‎i |‏ 598 00 ‎peeve 8[‏ 750 280

صفحه 280:
281 3000 300 09 800 100 200 400 600 0 10 317 0 0 120 3 450 0 100 200 400 are ‏بند دوم‎ ‏بند آخر‎ ole 3 35 150 75 100 150 300 350 600

صفحه 281:
كرى هر دو كوش لت فتق غير قابل علاج 15 كت |

صفحه 282:

صفحه 283:

به نام خدا حفاظت صنعتي 1 تاريخچه ايمني ،حفاظت و بهداشت کار فرايند صنعتي شدن ،موجب استفاده فزاينده از ابزار و ماشين آالت فني شده است .عدم رعايت اصول صحيح در ساخت يا استفاده از وسايل ،حوادث ناشي از کار را افزايش داده است. بنابر بيانيه آمارسازان بين المللي کار در سال 2003روزانه هزار نفر در اثر حوادث ناشي از کار جان مي دهند و خسارت ساالنه بالغ بر $ 1250 * 109مي شود. 2 تاريخچه ايمني ،حفاظت و بهداشت کار وقوع انقالب صنعتي 1830-1760در انگلستان ( اختراع ماشين بخار 1782جيمزوات) و سرايت به ديگر کشورهاي اروپايي و استفاده از نيروي محرکه مکانيکي و الکتريکي موجب تبديل کارهاي دستي به ماشيني گرديد و باعث تقسيم کار ،افزايش توليدات و سرعت در انجام کار شد که نتيجه آن افزايش خطر در محيطهاي صنعتي بوده است. 3 تاريخچه ايمني ،حفاظت و بهداشت کار بدين ترتيب استفاده از انرژي ماهيچه اي به حداقل رسيد و همچنين به جاي استفاده از انرژي باد ،حيوانات و جريان آب، استفاده از انرژي بخار(توربين بخار) و انرژي سوخت (بنزين، گازوئيل و )...معمول شد .صنايع غول پيکر بوجود آمد و به دليل استفاده از چرخ دنده ،پرس ها ،تيغه ها . ... ،معلولين و مصدومين ناشي از کار چنان افزايش يافت که جمع آنها قشون از جنگ برگشته را تداعي مي کرد .اصطالح "لشکر معلولين منچستر" زياد در کتابها بکار رفته است. 4 تاريخچه ايمني ،حفاظت و بهداشت کار با اختراع ماشين بخار جهشي در صنايع نساجي و ديگر صنايع انگلستان و ساير کشورها رخ داد. توليد انبوه ( ) Mass productionرونق گرفت و کارگران از مزارع به صنايع روي آورند. در چند سده قبل توجه به حفاظت مطرح نبوده و کارهاي سخت و خطرناک مث ً ال کار در معادن و تونل ها را محکومين به اعدام انجام مي دادند. 5 تاريخچه ايمني ،حفاظت و بهداشت کار اولين قانون براي ايمني محيط کار و بازرسي از آن در سال 1820 در انگلستان تصويب شد .گروهي از روحانيون و قضات بطور افتخاري از کارگاهها بازديد مي کردند .در سال 1833با تجديد نظر در قانون قبلي يک اداره رسمي براي بازرسي ايجاد شد و در سال 1844مقررات مربوط به حفاظت ماشين آالت و استفاده از وسايل پيشگيري و اعالم حوادث در متن قانون وارد شد. 6 تاريخچه ايمني ،حفاظت و بهداشت کار در همين دوران در فرانسه از اطفال 8-6ساله تا 17ساعت در روز کار مي کشيدند .در سال ،1867در فرانسه انجمني براي پيشگيري از حوادث تشکيل شد .اين انجمن در شهر مولهوز و توسط آنجل دلفوس تشکيل شد .منشور اين انجمن چنين بيان شده بود: "صاحب کارخانه عالوه بر فرد وظيفه دارد که به شرايط جسمي و روحي کارگران توجه نمايد .اين الزام کام ً ال اخالقي است و هيچ گونه مزدي نمي تواند جايگزين آن گردد و مي بايد مقدم بر هر گونه منافع و مالحظات ملحوظ گردد". اولين قانون در زمينه حفاظت فني به مفهوم دقيق فرانسه در سال 1893تدوين شد. 7 در تاريخچه ايمني ،حفاظت و بهداشت کار در پروس در سال 1839آيين نامه اي براي يک نظام بازرسي در کارخانه ها تدوين شد و در سال 1845به کارخانه ها از سوي وزارت کشور و دارايي پروس توصيه شد که بازرس طبي داشته باشند و سرانجام در سال 1872يک نظام بازرسي و حفاظت و بهداشت کار در پروس ايجاد شد و در سال 1878به موجب قانون امپراطوري بازرسي کارخانه ها اجباري شد و بيمه حوادث ناشي از کار در سال 1884در آلمان تدوين شد. 8 تاريخچه ايمني ،حفاظت و بهداشت کار نظام هاي واقعي و مؤثر در زمينه بازرسي کارخانه ها در دانمارک و سوئيس در سالهاي 1873و 1877بوجود آمد و استانداردهاي مربوط به حفاظت و بهداشت به اجرا در آمد. در آمريکا تأسيس ادارات رسمي براي بازرسي ايمني کارخانه از ايالت ماساچوست در سال 1867آغاز شد و سرانجام از سال 1885اصل مسئوليت کارفرما در صورت بروز حوادث ناشي از کار، در مقررات قانوني ايالت هاي گوناگون ظاهر شد. 9 تاريخچه ايمني ،حفاظت و بهداشت کار با اهميت و پيچيدگي تدريجي صنعت در کشورهاي غربي کارشناسان و رشته هاي گوناگوني در اين حوزه ها توسعه يافت و بتدريج مسئوليت کارفرما در اين موارد به شرکت هاي بيمه سپرده شد و اين شرکت ها بازرساني براي اطمينان از اتخاذ تدابير حفاظتي استخدام نمودند و فعاليت در زمينه پيشگيري حوادث بتدريج گسترش يافت. در سال 1889در شهر مولهوز با مجاهدت هاي آنجل دولفوس تدابير حفاظتي در کليه کارخانه هاي نساجي پيش بيني شد .و آلبومي از تصاوير وسايل حفاظتي انتشار يافت .چاپ دوم اين آلبوم در سال 1895با تجديد و نظر انتشار يافت .پاره اي از اين وسايل هنوز براي حفاظت ايمني معتبر شناخته مي شود. 10 تاريخچه ايمني ،حفاظت و بهداشت کار از سال 1889کنگره هاي بين المللي در زمينه حفاظت تشکيل شد ( ،1889پاريس 1891 ،برن و 1894ميالن) اين کنگره ها و تبادل اطالعات مربوط به توسعه قوانين حفاظتي منجر شد بطوريکه اجراي مؤثر الزامات قانوني و نقش مستقل بازرسان مورد تأکيد قرار گرفت و انجمن هايي براي حمايت از اين اقدامات شکل گرفت .از جمله در بلژيک سوئد و انگلستان اين نهادها شکل گرفت .شوراي ملي کوبا در سال ،1936انجمن ژاپني براي رفاه در صنايع 1928و انجمن و شوراي ملي براي هندس در سال 1931 آغاز بکار کردند. حفاظت در سال 1927 11 تاريخچه ايمني ،حفاظت و بهداشت کار علل عمده افزايش سوانح و حوادث ناشي از کار در محيط هاي صنعتي بعد از انقالب صنعتي: .1افزايش بسيار سرعت حرکات ماشين ها و محدود بودن توان عکس العمل انسان. .2تراکم کارکنان در فضاهاي نسبتاً کوچک. .3افزايش قدرت ماشين آالت و پيچيدگي کار آنها. .4تقسيم زياد کار که هر کارگر با آموزشي اندک فقط از عهده بخشي اندک از فرايند توليد بر مي آيد و تصوري از مجموع اين فرايند ندارد و از نظر رواني نتيجه باعث خستگي ،بي حوصلگي ،افزايش اشتباهات و در ايجاد حادثه مي شود. 12 تاريخچه ايمني ،حفاظت و بهداشت کار علل عمده افزايش سوانح و حوادث ناشي از کار در محيط هاي صنعتي بعد از انقالب صنعتي (ادامه): .5فقدان آموزش کافي براي کار با ماشين آالت و شيوه هاي پيش گيري و مقابله با سوانح و حوادث .6عدم تطابق دانش و توانايي هاي جسمي و رواني انسان توجه بيش از حد به افزايش سطح توليد به جاي توجه به حفظ ايمني انسانها. .7تمرکز ماشين آالت زياد در محيط هاي محدود و ايجاد سر و صداي زياد مربوط .8عدم سرمايه گذاري در سيستمهاي حفاظتي و برنامه هاي 13 آشنايي با سازمان بين المللي کار بهبود شرايط کار و استقرار عدالت اجتماعي در سطح بين المللي، در طول ساليان دراز دلمشغولي بسياري از افراد بوده است .رابرت آون انگليسي در سال 1818پيشنهاد نمود که مسائل مربوط به کار " در کميسيون کار" در سطح بين المللي بررسي شود .اما اولين گامي که در اين زمينه برداشته شد کنفرانس بين المللي در سال 1890با حضور 14کشور در برلين بود که نتيجه آن توصيه هايي در زمينه شرايط کار در معادن و تجديد کار اطفال و زنان و تعطيل هفتگي بود .در سال 1900جامعه بين المللي حمايت قانوني از کارگران تشکيل شد. 14 آشنايي با سازمان بين المللي کار س•رانجام در س•ال 1919س•ازمان بي•ن الملل•ي کار در پايان جن•گ جهان•ي اول بموج•ب ماده 13قرارداد ص•لح ورس•اي براي حماي•ت از حقوق کارگران ،ايجاد شراي•ط مس•اعد کار و امکانات کاف•ي براي اشتغال و س•طح زندگ•ي مناس•ب براي کارگران س•راسر دني•ا تأس•يس ش•د و هدف از تأس•يس آ•ن اس•تقرار عدال•ت اجتماع•ي ،آزادي و امني•ت اقتص•ادي و ايجاد فرص•ت هاي مس•اوي براي آحاد ملته•ا بوده اس•ت .در بدو تأس•يس 45کشور ب•ه عضوي•ت اي•ن س•ازمان در آمدن•د و در حال حاضر 174کشور عضو اين سازمانند. اي•ن س•ازمان س•ه جانب•ه اس•ت يعن•ي اعضايي از کارگران، کارفرمايان و دولتها در آن عضويت دارند. 15 آشنايي با سازمان بين المللي کار • وظاي•ف س•ازمان بي•ن الملل•ي کار برابر نتاي•ج کنفران•س 1944فيالدلفي•ا ت•بيين گرديد و در زمينه محيط و شرايط کار وظايف زير را بر عهده دارد. • بهبود امور حفاظ••ت و بهداش••ت در محي••ط كار ب••ه جلوگيري از امراض و حوادث ناشي از كار و كنترل خطرهاي محيط. • ايجاد و تقوي•ت مؤس•سات تخص•صي مانن•د مؤس•سه مل•ي كار ،آزمايشگاههاي بهداش••ت ص••نعتي ،مراكز بهداش••ت و حفاظ••ت كار و بخ••ش هاي آموزش حفاظت 16 آشنايي با سازمان بين المللي کار • رس•يدگي ب•ه مس•ائل مربوط ب•ه زمان كار (حداكث•ر كار قانون•ي ،اضاف•ه كاري، نوبت كاري و شب كاري) و مسائل پزشكي ،اقتصادي و اجتماعي آنها. • كم•ك ب•ه گزين•ش تكنولوژ•ي مناس•ب ب•ه عنوان وس•يله اي جه•ت بهبود و حفاظت شرايط و محيط كار. • كم•ك ب•ه س•ازمانهاي محل•ي حفاظت•ي و بهداش•ت كار و مراكز تحقيقات و انجمن هاي كارفرمايي و سنديكاهاي كشورهاي مختلف. 17 آشنايي با سازمان بين المللي کار كنفران•س بي•ن الملل•ي كار س•اليانه يكبار تشكي•ل م•ي شود و از ه•ر كشور 4 نماينده (دو نماينده دول••ت ،دو نماينده از كارگران و كارفرمايان) شركت م•ي نمايند .اس•تانداردهاي بي•ن الملل•ي كار و اهداف كل•ي س•ازمان ،بودج•ه و برنامه كار س•ازمان در اي•ن كنفران•س تعيين مي شود هيأ•ت مديره هداي•ت امور س•ازمان بي•ن الملل•ي كار را عهده دار اس•ت و مركب از 28نماينده دول•ت و 28 نماينده كارگ•ر و كارفرم•ا م•ي باشد .دفت•ر بي•ن الملل•ي كار كه مح•ل آ•ن در ژن•و اس•ت دبيرخان•ه س•ازمان محس•وب م•ي شود و مركزي•ت انتشارات و تحقيقات را عهده دار اس•ت .زي•ر نظ•ر اي•ن دفت•ر بي•ش از س•ه هزار نف•ر در نقاط مختل•ف جهان كار مي كنند. 18 آشنايي با سازمان بين المللي کار در س•ال ،1946س•ازمان بي•ن الملل•ي كار جزء س•ازمانهاي اختص•اصي س•ازمان مل•ل ش•د و در س•ال 1969ني•ز جايزه نوب•ل ص•لح را درياف•ت نمود .ايران از سال 1919عضو آنست. 19 تعريف حادثه ناشي از كار الف :تعريف كار كار مجموع•ه اعمال•ي اس•ت كه انس•ان ب•ه كم•ك مغ•ز ،دس•ت ،ابزار و ماشي•ن براي استفاده عملي از ماده روي آن انجام مي دهد. ب :تعريف حادثه : • حادث•ه عبارتس•ت از رويدادي كه بطور تص•ادفي و بن•ا ب•ه علل•ي ناشناخت•ه و غيرقابل پيشگيري رخ مي دهد. • حادث•ه واقع•ه اي غي•ر منتظره ي•ا پي•ش بين•ي نشده كه م•ي توان•د در تمام موقعيتهاي زندگي رخ دهد. • حادثه عبارتست از رويدادي كنترل نشده ،غيرعمدي و پيش بيني نشده كه بدون برنامه قبلي رخ مي دهد و سبب وقوع صدمه يا آسيب مي شود. 20 تعريف حادثه ناشي از كار حادثه ناشي از كار عبارتست از رويدادي غير منتظره كه در هنگام كار روي مي دهد و جريان عادي كار را متوقف مي سازد .حادثه ممكن است داراي پيامدهاي جسمي و رواني براي كاركنان و خسارات اقتصادي براي سازمان باشد. دريك مفهوم وسيع حوادث ناشي از كار كليه حوادثي را که در ضمن كار و نيز در حين رفت و آمد به محل كار به وقوع مي پيوندد در برمي گيرد و براي اينكه حادثه ناشي از كار تلقي شود بايد هم در حين انجام وظيفه رخ دهد و هم به سبب انجام وظيفه رخ دهد. 21 حوادث ناشي از کار انواع حادثه حوادثي كه مستقيماً سبب آسيب ديدگي مي شود در كنفرانس جهاني 1962بشرح زير احصاء شده است: -1سقوط اشخاص -2سقوط اشياء -3راه يافتن و تصادم يا اشياء -4گيركردن و قرارگرفتن بين اشياء 22 حوادث ناشي از کار انواع حادثه حوادث•ي كه مس•تقيماً س•بب آس•يب ديدگ•ي م•ي شود در كنفران•س جهاني 1962بشرح زير احصاء شده است (ادامه): -5كارهاي سنگين و تالش بيش از حد -6برخورد يا ارتباط با حوادث غير متعارف -7برق گرفتگي -8برخورد يا ارتباط با مواد يا پرتوهاي زيان آور -9ساير انواع حوادث 23 حوادث ناشي از کار اهميت حوادث ناشي از كار: -1از نظ•ر انس•اني :شخ•ص كارگ•ر و خانواده وي را تح•ت تأثي•ر قرار مي دهد. -2از نظ•ر اجتماع•ي :س•وانحي كه باع•ث از كارافتادگ•ي م•ي شود ،باع•ث تزلزل در وضع اجتماعي جامعه مي شود. -3از نظر اقتصادي :شامل هزينه هاي مستقيم و غير مستقيم. 24 علل و عوامل دخيل در حوادث ناشي از كار ‏علل مستقيم ‏علل غير مستقيم 25 علل و عوامل دخيل در حوادث ناشي از كار علل مستقيم : • انجام غير صحيح كار مانند سرعت غير مجاز ،تجهيزات ناقص • س•هل انگاري و قص•ور مانن•د قص•ور مديري•ت در ايجاد وضعي•ت امن، س•هل انگاري در آگاه س•ازي و نص•ب عالئ•م هشداردهنده و اس•تفاده نكردن از وسايل حفاظتي 26 علل و عوامل دخيل در حوادث ناشي از كار عل•ل غي•ر مس•تقيم ( :عام•ل حوادث نيس•تند ام•ا تعداد آ•ن را افزايش مي دهند). اي•ن عل•ل م•ي توان•د شام•ل عوام•ل شخص•ي باش•د مانن•د كمبود دان•ش و مهارت ي•ا فقدان انگيزه ي•ا ناتوان•ي هاي جس•مي و فكري ي•ا ناش•ي از عوام•ل ديگ•ر نظي•ر مديري•ت ،طراح•ي نامناس•ب محي•ط كار نامناس•ب يا روش هاي غير ايمن باشد. 27 علل و عوامل دخيل در حوادث ناشي از كار تقسيم بندي علل بروز حوادث به علل رفتاري و محيطي : • علل رفتاري :به شخص و قصور وي مربوط مي شود. • عل•ل محيط•ي :ب•ه عوام•ل درگي•ر (غي•ر از شخ•ص آس•يب ديده) مربوط مي شود. 28 تقسيم بندي علل بروز حوادث • • • • 29 عل•ل جس•ماني مانن•د ضع•ف بيناي•ي ،حواس پرت•ي ،ص•رع ،كندي كنشهاي مغزي و .... عل•ل روان•ي مانن•د س•اختار شخص•يتي ،نحوه ادراك ،ماهي•ت و خلق وخوي كاركنان ،فشارهاي رواني ،عدم رضايت شغلي و .... عل•ل اقتص•ادي مانن•د طفره رفت•ن از س•رمايه گذاري در امور حفاظت•ي بداليل اقتصادي ،عدم توجه به نقائص فني دستگاهها علل فرهنگي و اجتماعي مانند ضعف فرهنگ ايمني، عادات فرهنگي و اجتماعي ،تقديرگرايي تقسيم بندي علل بروز حوادث علل محيطي شامل : • شيميايي • فيزيكي مانن•د عدم اس•تقرار ص•حيح دس•تگاهها ،عدم رضاي•ت ح•د س•روصدا، گرما ،نور و .... • بيولوژيكي مانند حساسيت ها ،ميكروب ها و ... • ارگونوم•ي مانن•د طراح•ي نامناس•ب محي•ط كار ک•ه از راحت•ي و آس•ودگي مي كاهد و سالمت کارکنان را بخطر مي اندازد. ارگونومي خرد ترسيم كننده رابطه تنگاتنگ انسان و ماشين و ارگونومي كالن ترسيم كننده رابطه انسان و نظام مديريت و سازمان و فناوري مي باشد. 30 تعريف حادثه ناشي از كار سازمان تأمين اجتماعي حادثه حين انجام وظيفه را در يكي از حاالت زير مي داند: الف :در كارگاه يا مؤسسات وابسته و محوطه آن مشغول خدمت باشد. ب :بدستور كارفرما در خارج از محوطه كارگاه مأمور انجام وظيفه باشد .اين مأموريت بايد در ارتباط با كارگاه و وظايف قانوني وي و مقررات و عرف كار منطبق باشد. ج :حوادثي كه هنگام رفت وآمد از منزل به كارگاه و بالعكس رخ مي دهد مشروط بر آنكه در اوقات متعارف كار رخ دهد. 31 تعريف حادثه ناشي از كار د :حوادث•ي كه در اوقات مراجع•ه ب•ه درمانگاه رخ م•ي ده•د مشروط بر آنكه مبدأ حركت كارگاه بوده و در زمان و مسير متعارف رخ دهد. ه :حوادث مربوط ب•ه نجات س•ايرين و مس•اعدت ب•ه آنان كه در ارتباط ب•ا كارگاه رخ مي دهد. براي احراز اينكه حادث•ه ب•ه س•بب انجام وظيف•ه رخ م•ي ده•د باي•د بين حادثه و انجام وظيفه رابطه وجود داشته باشد. 32 نظريه هاي مرتبط با حادثه نظريه تعهد ايمني كاال ()Product liability ت••ا حدود يكص••دسال قب••ل نظري••ه روم••ي خري••د ب••ه مس••ئوليت مشتري( )caveat emptorنظري••ه حاكم بر تجارت بود كه بر اس••اس آ••ن مس••ئوليت خوب••ي و بدي كاال بعهده خريدار اس••ت و حوادث ناش•••ي از بكارگيري كاالهاي غيرايم•••ن و خطرناك بعهده فروشنده نخواه•د بود .ام•ا در حال حاض•ر نظري•ه تعه•د ايمن•ي كاال ي•ا "بده•ي محص•ول" مطرح م•ي باش•د كه بر اس•اس آ•ن توليدكننده ي•ا فروشنده در مورد بدي يا مخاطرات كاال مسئوليت دارد. 33 نظريه هاي مرتبط با حادثه نظريه مسامحه()negligence بر طب•ق اي•ن نظري•ه ه•ر ي•ك از طرفي•ن كار مس•ئوليت خس•اراتي را كه بر اث•ر اهمال كاري وي ب•ه طرف ديگ•ر وارد م•ي شود بر عهده دارد. بنابراي•ن باي•د مس•امحه و غفل•ت احراز شود و اي•ن ام•ر عل•ت اص•لي بروز حادث••ه محس••وب شود و س••اير عوام••ل در حادث••ه دخي••ل نباشند. بنابراين در هر حادثه هر طرف ممكن است سهمي داشته باشد. 34 نظريه هاي مرتبط با حادثه نظريه حادثه پذيري برخ•ي بر اي•ن باورن•د كه احتمال بروز حوادث براي عده اي از كاركنان بي•ش از ديگران اس•ت .اي•ن افراد را حادث•ه پذي•ر و مس•تعد حادث•ه م•ي نامند .ويژگ•ي اي•ن افراد باي•د شناس•ايي شود و افراد حائ•ز اين ويژگي ها بايد از مشاغل پرخطر دور باشند. 35 نظريه هاي مرتبط با حادثه نظريه درخت حادثه ه•ر حادث•ه معلول رويدادي اولي•ه اس•ت .ب•ه كم•ك تنظي•م درخ•ت حادث•ه م•ي توان ريش•ه و عل•ت اص•لي بروز حادث•ه را تعيي•ن نمود .درخ•ت حادث••ه روش••ي منطق••ي براي تعيي••ن پيامدهاي مختل••ف احتمال••ي حادث•ه اي اس•ت كه حادث•ه اولي•ه ناميده م•ي شود .بدي•ن ترتي•ب عل•ل ابتداي•ي و پيامدهاي آنه•ا دنبال م•ي شود و مس•بب اص•لي بروز حادث•ه تعيين مي گردد. 36 مدلهاي مرتبط با حوادث مدلهاي•ي هس•تند ک•ه براي بررس•ي حوادث و عوام•ل مؤث•ر در بروز آ•ن پيشنهاد شده ه•ر كدام ب•ه برخ•ي عوام•ل توج•ه م•ي كنن•د لذا ص•رفاً از مدله•ا بعنوان ي•ك راهنماي كل•ي براي دس•تيابي ب•ه محي•ط ايم•ن كار استفاده مي نماييم. 37 مدلهاي مرتبط با حوادث مدل هاينريش در س••ا•ل 1928ب•••ا ب••رر•س•يه•فتادو•پ•ن•ج هزار ح•اد•ث••ه ص•••نعتي ‏Herbert Heinrich •مات••اص•حيح كار•گرا•نو %10ب••دل•ي•لش••را•ي•ط م•توج•ه ش••د كه %88ح•واد•ثب••ر ا•ث•ر ا•قدا ن اب••اپذير م•يب••اش•ند. •ث•ج•تن ن غ•يرا•ي•منكار ر•خ م•يد•هد و 2در•صداز ح•واد ا نظري•ه اي بنام نظري•ه دومين•و وي وض•ع نموده اس•ت بدي•ن ترتي•ب كه مجموع•ه اي از شراي•ط و موقعيتهاي مرتب•ط ب•ا يكديگ•ر موج•ب بروز حوادث م•ي شون•د و ارتباط اي•ن وضعي•ت ه•ا ب•ا يكديگ•ر مانن•د آنس•ت كه چن•د ردي•ف دومين•و ب•ه نحوي قرار داده شون•د كه ب•ا افتادن يكي از آنه•ا كل ردي•ف فرو ريزد .بر اس•اس اي•ن نظري•ه اگ•ر براي پيشگيري ي•ك برنام•ه تنظي•م شود كه در توال•ي بروز حوادث تأثي•ر بگذارد و آنرا متوق•ف س•ازد م•ي توان از آس•يب ه•ا و حوادث جلوگيري كرد .عوام•ل ايجاد حادث•ه ب•ه رغ•م وي ،س•وابق فرهنگ•ي و محي•ط اجتماع•ي ،قص•ور و كوتاهي خود فرد و عمل غيرايمن و مشكالت مكانيكي يا فيزيكي مي باشند كه به بروز حادثه و سرانجام آسيب منجر مي شود .بعضي به جاي محيط اجتماعي از عامل مديريت (ساختار و نظارت) نام برده اند. 38 مدلهاي مرتبط با حوادث مدل فيرنزFirenze مدل فيرن•ز از مدلهاي نظام ض•د بررس•ي حوادث اس•ت و ب•ه مدل خط•ر پذيري تص•ميم گيري مص•روف اس•ت .ب•ه نظ•ر وي هرچ•ه اطالعات م•ا در مورد خاطرات احتمالي بيشتر باشد تصميمات مناسب تري را اتخاذ مي نماييم. به عقيده وي درتعامل انسان ،ماشين و محيط ،تصميماتي بر اساس اطالعات اتخاذ م•ي گردد كه پاره اي از آنه•ا خطرات•ي را تولي•د م•ي كن•د ه•ر چ•ه اطالعات براي تص•ميم گيري ص•حيح بيشت•ر باش•د مخاطرات كمتري ايجاد م•ي شود .گاه•ي در تص•ميم گيري تح•ت تأثي•ر تن•ش واق•ع م•ي شوي•م و تص•ميمات ضعيف•ي را كه مخاطرات در پ•ي دارد اتخاذ م•ي نماييم .تزري•ق اطالعات ،بازخورد و آموزش عوام•ل مختلف از جمله كارگران بويژه در مورد پيامدهاي احتمالي حوادث ،اتخاذ تصميمات شايسته را ممكن مي سازد. 39 خسارت هاي ناشي از حوادث كار حوادث ناش•ي از كار خس•ارت ه•ا و زيانهاي جان•ي و مال•ي فراوان•ي بدنبال دارن•د كه بطور مس•تقيم كارگ•ر و كارفرم•ا از آن متضرر مي شوند و در مرحله بعد اقتصاد و صنعت از آن صدمه مي بينند. آسيب ها و خسارات مستقيم علل مستقيم علل غير مستقيم 40 حوادث آسيب ها و خسارات غيرمستقيم خسارت هاي ناشي از حوادث كار خس•ارات ناش•ي از حوادث كار را م•ي توان ب•ه دو دس•ته قاب•ل س•نجش و آشكار و غير قابل سنجش و ناآشكار و نامرئي تقسيم بندي نمود. • خس•ارات قاب•ل س•نجش شام•ل هم•ه هزين•ه هاي•ي كه براي ج•بران خس•ارت پرداخ•ت م•ي شود مانن•د هزين•ه هاي درمان ،تعميرات ،حقوق ايام بيكاري و مستمري بازماندگان. • خس•ارات غي•ر قاب•ل س•نجش شام•ل هم•ه هزين•ه هاي•ي كه آثار آنه•ا در درازمدت ظاهر مي شود و مقدار آنها قابل برآورد كمي نيست مانن•د ناراحتيها و تألمات روحي فرد حادثه ديده و نزديكان ،هزينه هاي فرصت ،هزينه هاي تجديد آموزش و نظاير آن 41 خسارت هاي ناشي از حوادث كار غرامت هاي پرداختي به حادثه ديدگان از طريق نظام بيمه اي عبارتند از: • بخش بلند مدت كه ماهيت استمراري دارد نظير مستمري ازكارافتادگي كلي يا جزئي و مستمري بازماندگان • بخ••ش كوتاه مدت كه بر مبناي ميزان و عم••ق و شدت معلولي••ت در مقط••ع زمان••ي محدودي پرداخت مي شود • غرام•ت درمان كه مجموع هرين•ه هاي•ي اس•ت كه براي بهبود و درمان پرداخ•ت م•ي شود مانند هزينه خدمات درماني هزينه ه•اي سفر بيمار و همراه و جلسات پزشكي و ... • هزينه هاي اداري و متفرقه • جمع هزينه هاي حوادث ناشي از كار سازمان تأمين اجتماعي در سال 80حدود 17ميليارد تومان بوده كه نسبت به ده سال قبل ده برابر شده است كه البته صرفاً شامل هزينه هاي قابل سنجش مي باشد. 42 احتراق (ايجاد آتش): احتراق عبارتست از تركيب سريع اكسيژن با مواد سوختني است. در اثر حوادث ماده سوختني بص•ورت بخار يا گاز درمي آيد و شعله آشكار مي گردد .شعله در اثر سوختن گاز است. تركيب اكسيژن با ماده در مجاورت حرارت بعنوان ميانجي در يك فعل و انفعال زنجيره اي به توليد آتش منجر مي شود .سه وجه، حرارت ،هوا و سوخت ،مثلث حريق ناميده مي شود. نتيجه اين سه عامل ،گرماي زياد ،دودهاي تند و غليظ و گازهاي مسموم كننده است. 43 ايمني و حفاظت در مقابل آتش سوزي آتش سوزي از خطرناك ترين حوادث صنعتي است .مطالعه نشان مي دهد حدود 75تا 80درصد آتش سوزي ها قابل پيشگيري و پيش بيني است .آشنايي با خاموش كننده ها و طرز نگهداري و استفاده آنها اهميت زيادي دارد. 44 اکس•يژن حري•ق معموالً از هواي اطراف تامي•ن مي‌شود .گاه•ي ني•ز اکس•يژن از نش•ت لول•ه ي•ا س•يلندر اکس•يژن آزاد مي‌شود ک•ه باع•ث شدت حري•ق مي‌گردد .بعض•ي مواد در اث•ر س•وختن تولي•د اکس•يژن مي‌نمايد مانند پروکسيدها) (H2O2و نيترات‌ها. گرم•ا ي•ا ايجاد جرق•ه ني•ز از عوام•ل بوجود آوردن آت•ش اس•ت .جرق•ه از طري•ق تماس آ•ب ب•ا تجهيزات الکتريک•ي اعمار بار اضاف•ي در وس•ايل الکتريک•••ي و الکتريس•••ته س•••اکن بوجود مي‌آيد .در جوشکاري، س•نگ‌زني ،برش کاري و نظاي•ر آ•ن ني•ز بطري•ق غيرالکتريک•ي تولي•د جرقه مي‌نمايند. 45 .1 .2 46 طبقه بندي آتش: نوع اول ( )Aشام•ل س•وختن ه•ر ماده‌اي ک•ه پ•س از س•وختن از خود خاکس•تر بج•ا مي‌گذارد مانن•د مقوا ،کاغ•ذ ،لباس چوب .براي خاموش کردن اين نوع آتش از آب استفاده مي‌شود و منبع آتش را هدف مي‌گيرد. نوع دوم ( )Bشام•ل تمام مواد قاب•ل اشتعال مي‌باش•د ک•ه از خود خاکس•تر بج•ا نمي‌گذارد مانن•د مواد نفت•ي ،روغن‌هاي ص•نعتي و رنگ‌ها .براي خاموش کردن اي•ن نوع آت•ش از خاموش کننده‌هاي•ي مادي ک•ف نظي•ر 2Coي•ا پودر خش••ک اس••تفاده مي‌شود ت••ا اکس••يژن از دس••ترس آت••ش دور گردد. اس•تفاده از آ•ب براي خاموش کردن اي•ن نوع آت•ش ب•ه توس•عه آ•ن کم•ک مي‌کند. .3نوع س•وم ( : ) Cاي•ن نوع آت•ش از س•وختن گازهاي قاب•ل اشتعال ب•ا موادي ک•ه بس•رعت ب•ه گاز تبدي•ل مي‌شون•د بوجود مي‌آيد .مث•ل پرويان ماي•ع ک•ه بس•رعت تبدي•ل ب•ه گاز قاب•ل اشتغال مي‌شود .خاموش کننده‌هاي•ي مانن•د نه•ا ک•ف و دي‌اکس•يدکربن براي مقابل•ه با اي•ن نوع حري•ق پودر خش•ک ،هالوژ ‌ استفاده مي‌شوند. .4نوع چهارم ( : )Dحري•ق ناش•ي از س•وختن برخ•ي فلزات قاب•ل اشتعال نظي•ر منيزي••م ،پتاس••يم و آلوميني••م براي خاموش کردن اي••ن نوع حري••ق از پودرهاي خاص باي•د اس•تفاده نمود و در ص•ورت دس•ترس نبودن امکانات کاف•ي از ش•ن و ماس•ه اس•تفاده نمود .باي•د توج•ه نمود ک•ه پودرهاي اطف•ا را بايس•تي ب•ه آرام•ي روي مواد محرق ريخ•ت و مراق•ب نور شدي•د ناش•ي از سوختن اين فلزات بود. 47 .5حري•ق دس•ته :Eاي•ن دس•ته شام•ل حريق‌هاي الکتريک•ي مي‌باش•د ک•ه در اث•ر اس•تفاده نابج•ا از ي•ک وس•يله الکتريک•ي و نگهداري نادرس•ت تجهيزات برق•ي اس•تفاده مي‌شود .اس•تفاده از فيوز در کاه•ش اي•ن نوع حري•ق بس•يار مؤث•ر اس•ت .براي اطفاء باي•د ابتدا برق را قط•ع نمود و ت•ا آ•ن هنگام الاق•ل ي•ک مت•ر ب•ا برق فاص•له داشت .هنگام اطفاء امکان تولي•د گاز س•مي وجود دارد لذا از ماس•ک اس•تفاده مي‌شود 2Co .بهتري•ن ماده براي خاموش کردن اس•ت و استفاده از آب بسيار نامناسب است. 48 چند نکته در باب خاموش کننده‌ها: همانطور ک•ه اشاره ش•د خاموش کننده‌هاي محتوي آ•ب براي اطفاء حري•••ق نوع Aبکار مي‌رود در حاليک•••ه خاموش کننده‌هاي محتوي ک••ف ک••ه از هوا س••نگين‌تر و از مايعات قاب••ل اشتعال س•بک‌تر اس•ت روي اي•ن مايعات شناور مي‌شود و ارتباط آنه•ا را ب•ا اکسيژن هوا قطع مي‌کند. خاموش کننده‌هاي محتوي پودر عموم•ا شام•ل پودر بيکربنات س•ديم ي•ا پتاس•يم مي‌باش•د ک•ه ب•ا گاز Co2ي•ا N2تح•ت فشار اس•ت .در اطفاء حري•ق تجهيزات الکتريک•ي بهت•ر اس•ت از Co2 استفاده شود 49 اس•تفاده از خاموش کننده‌هاي محتوي هالوژ•ن ک•ه از اس•تخالف ي•ک هالوژ•ن نظي•ر کل•ر ،برم و ي•ا ي•د در C2A6ي•ا CH4 بوجود آمده در حريق•‌هاي نوع A,B,Cباي•د ب•ا توج•ه ب•ه اي•ن نکت•ه ص•ورت گيرد ک•ه بخص•وص• ب•ا پاشيدن روي فلزات داغ ،تولي•د گازهاي س••مي مي‌کن••د لذا در فضاي محدود خطرناک مي‌باش••د اي••ن مواد چون دي‌الکتري••ک نمي‌باشن••د پ••س از مص••رف در دستگاه‌هاي الکتريکي اثر ايجاد نمي‌نمايند. براس•اس اس•تاندارد BSخاموش کننده‌هاي محتوي آ•ب ب•ه رن•گ قرم•ز ،حاوي ک•ف ب•ه رن•گ کرم ،محتوي Co2ب•ه رن•گ س•ياه و محتور پودر به رنگ آبي کوتداري شده است. 50 .1 .2 .3 .4 .5 .6 .7 .8 .9 51 عوامل ايجاد آتش سوزي بي دقتي در ايجاد جرقه بي دقتي در رها کردن آتش عدم کنترل تجهيزات ايجاد کننده جرقه ،شعله يا گرما (عمليات برش ،جوشکاري و )... وسايل گرم کننده نامناسب آتش سيگار ذخيره نامناسب مواد و نگهداري نامناسب مواد قاب اشتعال مانند رنگ ،تينر ،گازهاي فشرده اصوالً توجه به ايمني انبارها ،آموزش ذينفعان و وجود سيستم‌هاي اطفا و اعالم اهميت زيادي دارد. عدم دفع زباله ايجاد اصطالک و نگهداري ضعيف ماشين‌آالت (عدم روغن کاري ،اعمال بار اضافي، )... سيستم‌ الکتريکي و روشنايي غير ايمني خطرات خاموش کننده‌ها خطرات ِ :Co2اگ•ر چ•ه س•مي نيس•ت ام•ا تنف•س آ•ن در محي•ط بس•ته مشکالت تنفس•ي ايجاد مي‌کند و گاه گيجي ،بيهوشي و حتي مرگ را بدنبال دارد. خطرات پودر خش•ک :س•مي نيس•ت ام•ا اگ•ر بمدت زياد تنف•س شود ايجاد س•وزش و تحري•ک مي‌کند .در فضاي بس•ته ني•ز کاه•ش دي•د و گيج•ي را باع•ث مي‌شود .پودر من•و آمونيوم فس•فات در ص•ورتيکه ب•ا کم•ي آ•ب مخلوط شود خوردگ•ي در فلزات را س•بب مي‌شود. خطرات هالوژن‌ه•ا :همانطور ک•ه اشاره ش•د مواد حاص•ل از تجزي•ه خاموش کننده‌هاي هالوژن‌دار س•مي بوده و لذا ورود ب•ه مح•ل حري•ق حت•ي پ•س از اطفاء باي•د ب•ا احتياط صورت گيرد. خطرات خاموش کننده‌هاي تح•ت فشار :خاموش کننده‌هاي•ي ک•ه در هنگام اس•تفاده ايجاد فشار مي‌کنن•د انفجار و ترکيدگ•ي اس•ت ک•ه باي•د در لحظ•ه شروع اس•تفاده ،آنرا روي زمين قرار داده و فاصله مناسبي از آن داشت 52 حريق‌هاي الکتريکي اص•وال الکتريس•ته قابلي•ت ايجاد دوخط•ر آت•ش س•وزي و شوک الکتريک•ي را دارد .قوس الکتريک•ي و جرق•ه در محل‌هاي•ي ک•ه گرد و غبار و بخار•ات قاب•ل اشتغال وجود دارد آت••ش س••وزي در پ••ي دارد .اضاف••ه بر آ••ن عبور بار الکتريک•ي زياد از س•يم‌هايي ک•ه مقاوم•ت زياد و پوش•ش ن•ا مناس•ب دارن•د ب•ه از بي•ن رفت•ن پوش•ش آنه•ا و آتش‌س•وزي منج•ر مي‌شود .آتش‌س•وزي‌هاي الکتريک•ي عموم•ا ناش•ي از آت•ش س•وزي ناش•ي از دس•تگاه‌هاي فرس•وده، اس•تفاده نادرس•ت و خارج از اس•تاندارداز دس•تگاه‌هاي الکتريک•ي ،نص•ب ناق•ص دستگاه‌ها ،رويدادهاي تصادفي ناشي از بي‌توجهي‌هاي انساني مي‌باشد. 53 وسايل و لوازم اطفاء حريق بطور کلي در استفاده از خاموش کننده ها اين نکات بايد رعايت شود: • متناسب با وضعيت محل و به ميزان کافي استفاده شود. • به افراد آموزش کافي داده شود. • مرتب ًا بازرسي و تأييد شود. • در مکان مناسب و ثابت قرار داده شود. 54 هشدار دهنده ها هشدار دهنده ه•ا ( )detectorsوس•ايلي هس•تند ک•ه ب•ا نص•ب در مح•ل وقوع آت•ش س•وزي را اعالم م•ي دارند .آنه•ا ي•ک مدار الکتريک•ي را بر حس•ب نوع حس•اسيت باز يا بسته مي نمايند و سيستم هشدار دهنده بکار م••ي افتد .گاه••ي س••يستم هاي هشداردهنده ب••ه طور اتوماتيک به سيستم اطفاء حريق• نيز وصل مي باشد. هشدار دهنده ها داراي انواع حرارتي ،دودي و شعله اي مي باشند. 55 روشهاي پيشگيري از آتش سوزي يا مقابله با آن • • • • • • 56 پي•ش بين•ي در س•اختمان و تأس•يسات از قبي•ل رعاي•ت ضواب•ط مربوط ،اس•تفاده از لوازم ايمن•ي ،پي•ش بين•ي سيستم هاي خروج ( درب ها ،پله ها و روشنايي هاي اضطراري ) ،تهويه و ... نص••ب س••يستم هاي هشدار دهنده و اطفاء حري••ق در محلهاي مناسب تهيه وسايل مناسب اطفاء حريق. رعاي•ت نکات ايمن•ي شام•ل جدا کردن مواد آت•ش زا و شيمياي•ي، تابلوها و عالئم کافي ،آموزش هاي عمومي و خاص. انجام تمرينات دوره اي و بازرسي هاي مرتب امکان اعالم بموقع انفجار انفجار ب•ه مفهوم اشتعال يکباره اس•ت ک•ه در آ•ن انرژ•ي هاي آزاد شده خيل•ي س•ريع و ناگهان•ي ب•ا س•رعت و در حداق•ل زمان ممک•ن خارج م•ي شود .ه•ر ماده شيمياي•ي ک•ه بر اث•ر ي•ک محرک خارج•ي ( ضرب•ه ،حرارت ،الکتريس•يته و غيره) تغيي•ر شک•ل ناگهان•ي ده•د و از حال•ت جام•د ي•ا ماي•ع بص•ورت گاز تبدي•ل شود ماده منفجره نام دارد .از جمل•ه اس•تيلنn ،بوتيل•ن ،اکس•يد کرب•ن ات•ر ،هيدروژ•ن س•ولفوره ،متانول ي•ا غبارهاي آل•ي شام•ل نشاس•ته ،چوب پنب•ه ي•ا گردهاي فلزي شامل گرد آلومينيوم يا منيزيم مي تواند ماده منفجره محسوب شود. براي جلوگيري از• انفجار باي•د از تراک•م اي•ن گازه•ا ،بخاره•ا و گرده•ا کاس•ت و درجه حرارت نيز در دمايي پايين تر از حد انفجار نگه داشته شود .بدين ترتيب تهويه اهميت زيادي دارد. 57 گروههاي اطفاء حريق اي•ن گروهه•ا عنداالقتضاء م•ي توانن•د شام•ل گروه تأمي•ن ،گروه پزشکي ،گروه تخليه و گروه آتش نشاني باشد. 58 ايمني و حفاظت در مقابل برق جريان برق ي•ک روش بس•يار مناس•ب و ايم•ن براي انتقال انرژي مي‌باش•د ام•ا تماس انس•ان ،حيوانات و تجهيزات باع•ث انتقال انرژي ب•ه آنان و احتمال آس•يب شدي•د و حتي مرگ مي‌شود .خطرات برق شامل موارد زير ممکن است باشد: .1 .2 .3 .4 .5 .6 59 شوک الکتريکي سوختگي ناشي از برق آتش‌سوزي و انفجار ناشي از برق خطر قوس الکتريکي خطر ناشي از تجهيزات قابل حمل خطرات ثانويه ناشي از برق شوک• الکتريکي و سوختگي شوک الکتريک•ي باع•ث ايجاد درد و در موارد شدي•د باع•ث سوختگي مي‌شود .اختالف پتانس•يل ،شدت جريان مقاوم•ت بافت ،نوع جريان مدت تماس و مس•ير عبور جريان در ميزان شوک و س•وختگي مؤثر اس•ت .در ولتاژهاي باال فاص•له کمت•ر از 18مت•ر باعث ايجاد قوس الکتريکي مي‌شود و امدادگر را نيز دچار سانحه مي‌کند. 60 آتش سوزي و انفجار ناشي از برق بي•ش از ٪25حريق‌ه•ا ناش•ي ازنقص•ان در يک وس•يله برق•ي يا سيم‌کشي تجهيزات برق•ي مي‌باشد .مهمتري•ن دالي•ل اي•ن حريق‌ه•ا ،اتصال کوتاه برق ،گرم شدن کابل‌ه•ا و تجهيزات ،جرق•ه در محيط حاوي گاز و بخار قاب•ل احتراق ،عاي•ق کابل‌ه•ا ،نش•ت آ•ب و خم کردن و پيچيدن‌ کابل‌ها رخ دهد. جعبه‌هاي تقس•يم و تابلوه•ا مهمتري•ن نواح•ي خطر مي‌باشد .گاه گرد و له•ا ب•ه تخري•ب عايق‌ه•ا و ايجاد اتص•ال منجر مي‌شود. غبار در اي•ن مح ‌ اس•تفاده زياد از پريزها‌ـ اث•ر درخ•ت کريس•مس‌ـ ني•ز باعث ايجاد مشکالت اضافه بار مي‌شود. 61 قوس الکتريکي ()Electric قوس الکتريک•ي براي شخص•ي ک•ه در مجاورت خطوط نيرو ب•ا ولتاژ زياد قرار دارد باعث شوک، کوري موقت در اثر سوختگي مردمک چشم و خطرات ثانويه مي‌گردد. الکتريسيته ساکن تولي•د الکتريس•يته س•اکن در اث•ر اص•طکاک بي•ن دو ماده عاي•ق و ي•ا القاء الکتريس•يته بوس•يله يک ميدان الکتريک•ي در ي•ک نارس•انا ايجاد مي‌شود .تخلي•ه بار الکتريس•يته س•اکن گاه•ي مي‌تواند باع•ث شوک الکتريک•ي و اشتغال ش•د بويژ•ه در مجاورت گرد و غبار و پودرهاي س•وختي نظير گرد آرد امکان احتراق وجود دارد. رعد و برق نيز يک منبع الکتريسيته ساکن مي‌باشد و جرياني که از آن توليد مي‌شود تا 3000آمپر مي‌رسد و اختالف تا 100ميليون ولت مي‌رسد. پتانسيل بين ابر و زمين 62 وسايل الکتريکي قابل حمل 25٪حوادث برق•ي در اي•ن وس•ايل رخ داده که عمدتاً از نوع شوک الکتريک•ي بوده اس•ت ک•ه غالباً مربوط ب•ه کابل‌هاي اي•ن وسايل مي‌باشد. در اي•ن حال•ت در ص•ورتي ک•ه ولتاژ برق بي•ش از 50ول•ت باشد احتمال آس•يب جدي وجود دارد رطوب•ت و وجود گازهاي قابل اشتعال در محيط مخاطرات بيشتري ايجاد مي‌کند. بخص•وص کار ب•ا وس•ايل برق•ي خطرات ديگري مانن•د بريدگي ،برخورد، صدا ،ارتعاش و پرتاب از ارتفاع دارد. 63 کنترل خطرات بالقوه الکترسيته عالوه بر آموزش مخاطرات برق و چگونگي کمک‌هاي اوليه براي :مصدومين ،موارد زير مي‌بايستي مورد توجه قرار گيرد .1 .2 .3 64 انتخاب تجهيزات برقي مناسب استفاده از سيستم‌هاي حفاظتي بازرسي و نگهداري از تجهيزات برقي انتخاب تج•هيزات برقي ب•ا توج•ه ب•ه شراي•ط محي•ط کار (قابلي•ت اشتعال ،انفجار ،رطوبت هوا، دماي باال يا پايين صدمات ناشي از حيوانات ،گياهان و گردوغبار) بايد انتخاب تجهيزات انجام شود .نص•ب تجهيزات ني•ز باي•د ب•ا اتص•ال زميني مناس•ب ص•ورت گيرد و س•يستم‌هاي جايگزين•ي تامي•ن برق بايد پيش‌بيني شود .انتقال برق کابل‌ه•ا ،پريزه•ا و س•اير تاس•يسات بايد از نظر ايمني مورد توجه قرار گيرد. 65 سيستم‌هاي حفاظتي .1 .2 .3 .4 66 اتصال بدنه به زمين فيوز عايق•‌سازي رعايت استاندارد در دوري از قسمت‌هاي برق‌دار كمكهاي اوليه هنگام برق گرفتگي جريان ي•ك ميل•ي آمپ•ر ،كام ً ال ب•ي خط•ر اس•ت .ب•ا افزاي•ش جريان بتدري•ج س•وزش ،گرم•ا و درد احس•اس م•ي شود .در جريان 10ميلي آمپ•ر ،ماهيچ•ه ه•ا در حال•ت انقباض• باق•ي م•ي ماند .در جريان 20ت•ا 40ميل•ي آمپ•ر ماهيچ•ه س•ينه در حال انقباض• باق•ي م•ي مان•د و تنق•س قط•ع م•ي شود و خفگ•ي و مرگ در چن•د دقيق•ه رخ م•ي دهد. در ص•ورت قط•ع جريان در 2ت•ا 3دقيق•ه ،تنف•س به حال خود باز مي گردد. 67 كمكهاي اوليه هنگام برق گرفتگي در جريان متناوب عبور ي•ك ميل•ي آمپ•ر براي زمان نامحدود 65 ،ميل•ي آمپ•ر براي ي•ك ثاني•ه و 500ميل•ي آمپ•ر براي 1/0ثاني•ه ب•ي خط•ر اس•ت و جريان مس•تقيم كمت•ر از جريان متناوب خطرناك اس•ت .مس•ير پ•ا ب•ه پ•ا ،كم خط•ر تري•ن و بازو به بازو و بازو به پا ،پرخطرترين است. افرادي كه نارس•ايي قل•بي ،غدد ،اختالل اعص•اب ،خس•تگي و اعتياد دارن•د ب•ه شوك الكتريكي حس•اس ت•ر و آس•يب پذيرترند .ب•ه همي•ن جه•ت آزمايشات پزشكي مرتب اشخاصي كه با برق کار مي كنند ضروري است. جدا كردن شخ•ص مص•دوم از مس•ير جريان برق اهمي•ت بس•يار دارد .تنف•س مصنوعي و ماساژ خارجي قلب (براي گردش خون در بدن) از اقدامات ضروري است. 68 عوامل فيزيکي زيان آور محيط کار اي•ن عوام•ل شام•ل ج•ا و مکان و وس•ايل و تجهيزات ،روشناي•ي ،تهوي•ه، ص•دا ،ارتعاشات ،فشار ،و تشعشعات راديواکتي•و اس•ت ک•ه ب•ه ترتي•ب آنها را بررسي مي کنيم. 69 عوامل فيزيکي زيان آور محيط کار -1جا و مکان و وسايل و تجهيزات فضاي مناس•ب کار براي کارکنان و امکان دسترسي آنان ب•ه وسايل و تجهيزات مورد نياز اهميت بسياري دارد. کوچک•ي محي•ط کار و فشردگ•ي افراد ،آثار س•وء روان•ي دارد و س•وانح ناگواري بوجود مي آورد. همانگون•ه ک•ه تجهيزات مورد نياز باي•د در دس•ترس باشن•د ،وجود وس•ايل اضاف•ي و فرسوده نيز آزار دهنده و خطرناک است. نيازهاي شغلي کارکنان بايد بخوبي شناسايي شود و سرويس هاي عمومي ،فني ،بهداشتي و غيره به ميزان کافي پيش بيني شود. 70 70 عوامل فيزيکي زيان آور محيط کار -2روشنايي روشناي•ي کاف•ي ه•م بعنوان ي•ک عام•ل حفاظت•ي و ه•م براي افزاي•ش بازده•ي اهميت دارد و به طراوت محيط کار مي افزايد. بطور کلي نور مناسب داراي محاسن زير است : • جلوگيري از خستگي • کاهش اشتباهات • کاهش تعداد سوانح در محيط کار • بهبود روحيه کارکنان • بهبود کيفيت کار و افزايش بهره وري 71 عوامل فيزيکي زيان آور محيط کار تعريف نور :نور آ•ن دس•ته از امواج الکترومغناطي•س اس•ت ک•ه بي•ن طول موج هاي 380ت•ا 780 ميلي ميکرون قرار دارد .واحد شدت نور Luxمي باشد. عوامل مؤثر در رويت اجسام اندازه اشياءرن•گ اشياء :ه•ر چ•ه رن•گ اشياء ب•ه س•فيد نزدي•ک ت•ر باش•د نور بيشتري انعکاس مي دهند. رن•گ س•فيد ،%84کرم ،%70زرد ،%60س•بز روش•ن ،%54آ•بي روش•ن ،%45قرم•ز تن•د %14و س•ياه %1انعکاس م•ي دهند .ه•ر چ•ه تضاد نور بي•ن رنگهاي اجس•ام بيشت•ر باش•د شناسايي آنها کنار يکديگر آسانتر است. زاويه ديدميدان ديد طبيعي انسان110 ،از وضع عمودي شخص است و براي رويت بقيه اشياء خارج از اين زاويه بايد حرکات گردن و ديگر اندامها صورت گيرد. 72 عوامل فيزيکي زيان آور محيط کار فاصله اشياء مدت رويت اجسام :حداق•ل زمان دي•د ک•ه ي•ک شيئ•ي قاب•ل روي•ت 0 /7ثاني•ه اس•ت ام•ا حداق•ل زمان تشخي••ص 17/0ثاني••ه اس••ت .بنابراي••ن کارگران حرک••ت قس••متهاي مختلف ماشين را با اين تأخير مالحظه مي کنند. در رف•ت و آم•د بي•ن تاريک•ي و روشناي•ي زمان•ي براي تط•بيق شراي•ط جدي•د تاريکي يا روشنايي نياز مي باشد. 73 ت•باين )(Contrast تباي•ن بي•ن جسم و زمين•ه طب•ق تعريف برابر است ب•ا اختالف نسبي درخشندگي جسم و زمينه. ‏l1l2 ‏l1  l2 ‏c ‏l1 •ت. C < l < 0 L1در•خ•شندگي ز•م•ين••ه و L2در•خ•شندگي ج•سما•س . دي•د خوب زمان•ي رخ مي‌ده•د ک•ه تباي•ن درخشندگ•ي بي•ن اجسام موجود در محيط زياد مي‌باشد. 74 عوامل فيزيکي زيان آور محيط کار منابع نور نور م•ي توان•د منشاء ط•بيعي ي•ا مص•نوعي داشت•ه باش•د اگ•ر چ•ه نور ط•بيعي بهتري•ن نور و داراي آثار بهداشت•ي ني•ز هس•ت ول•ي بدلي•ل عدم امکان کنترل و مديري•••ت آ•••ن ناچار ب•••ه اس•••تفاده از نور مصنوعي مي باشيم. نور مص•نوعي ممک•ن اس•ت مس•تقيم ،غي•ر مس•تقيم و ي•ا نيم•ه مستقيم باشد. 75 عوامل فيزيکي زيان آور محيط کار ميزان روشنايي الزم براي برخي مشاغل در جدولي زير آمده است: 76 محل کار ميزان روشنايي استاندارد (لوکس) ماشين نويسي ،نقشه کشي 600 کار با ماشين افزار 600 حسابداري 600 مکانيکي خودرو 500 کار روي ميز 200 راهرو ،پله ها 200 روشنايي کلي 200 ماشين آالت چوب بري 150 عوامل فيزيکي زيان آور محيط کار باي•د دق•ت نمود ک•ه اگ•ر چ•ه نور کاف•ي براي محي•ط کار ضروري اس•ت ام•ا نور اضاف•ي ني•ز مضاري دارد .بويژ•ه گاه•ي انجام کار ب•ا تولي•د نور اضاف•ي همراه اس•ت نظي•ر کوره هاي ي•ا تحم•ل تاب•ش بي•ش از ح•د خورشيد .همچني•ن امواج خارج از محدوده نور ديدن•ي ني•ز ضررهاي•ي دارد که بترتيب به آن پرداخته مي شود. 77 عوامل فيزيکي زيان آور محيط کار اشعه مادون قرمز: امواج ب•ا طول موج 780نان•و مت•ر ت•ا ي•ک ميل•ی متر تشعشعات مادون قرم•ز ناميده مي‌شود .اي•ن امواج اگ•ر ب•ه ح•د کاف•ي متراکم شود بوس•يله پوس•ت بص•ورت گرم•ا احس•اس مي‌شود .در مشاغل•ي نظي•ر ص•نايع شيش•ه ،بلورس•ازي ،ذوب فلزات و آهنگري ضرورت دارد ک•ه اشخاص ب•ه شيش•ه مذاب ي•ا فلزات گداخت•ه نگاه کنن•د ک•ه اشع•ه مادون قرم•ز از خود س•اطع م•ي نماين•د ک•ه باع•ث افزاي•ش درج•ه حرارت عدس•ي چش•م و آ•ب مرواري•د ي•ا کاتاراک•ت م•ي شود .اس•تفاده از عينک هاي مخصوص در اين مورد ضرورت دارد. 78 عوامل فيزيکي زيان آور محيط کار اشعه ماوراء بنفش: طول موج اشع•ه فرابنف•ش از حدود 100ت•ا 400نانومتر مي‌باشد. تابش اين اشعه بويژه براي کساني که زير نور مستقيم خورشيد کار م•ي کنن•د بخص•وص در کنار دري•ا و ارتفاعات س•بب ک•م شدن عرق، س•وختگي و س•رطانهاي پوس•تي م•ي شود .همچني•ن اشع•ه ماورا بنف••ش ناش••ي از جوشکاري (بخص••وص جوش الکتريک••ي) س••رخي چش•م ،ريزش اش•ک و خارش را ايجاد م•ي نمايد .اس•تفاده از سايبان ه•ا ،پوش•ش مناس•ب ،عين•ک هاي مخص•وص و س•پرهاي حفاظت•ي حسب مورد توصيه مي شود. 79 عوامل فيزيکي زيان آور محيط کار -3تهويه تهوي•ه در محي•ط كار عبارتس•ت از كنترل كيف•ي هوا از نظ•ر درج•ه حرارت، جريان هوا و تصفيه مواد مضر موجود در هوا. درج•ه حرارت مناس•ب ،در شراي•ط مختل•ف متفاوت اس•ت و ب•ا ميزان رطوب•ت مربوط اس•ت .هرچ•ه ميزان رطوب•ت اضاف•ه شود درج•ه حرارت كمتري قاب•ل تحم•ل اس•ت .حداكث•ر رطوب•ت قاب•ل تحم•ل ،در شراي•ط معمول %70اس•ت و دماي محي•ط كار ني•ز نباي•د نوعاً از 21درج•ه باشد .دماي كمت•ر از 5/15درج•ه ني•ز باع•ث كاه•ش بازده•ي م•ي شود و خشكي هوا ني•ز باع•ث كم شدن مقاوم•ت بدن در برابر بيماريهاي ريوي مي شود. براي جلوگيري از آلودگي در محيط كار بايد هوا جريان داشته باشد و تراكم گازها يا تغيير رطوبت يا دما بايد كنترل شود. 80 عوامل فيزيکي زيان آور محيط کار تدابير حفاظتي براي مخاطرات ناشي از دما گرم•ا ناش•ي از حوادث محي•ط كار و متابوليس•م حاص•ل از انجام كار م•ي باشد .كارگران•ي كه در محي•ط هاي گرم كار م•ي كنن•د باي•د اس•تعداد تحم•ل گرم•ا را داشت•ه باشن•د و همچني•ن ب•ه اس•تراحت آنان بويژ•ه هنگام تعري•ق زياد ،توج•ه شود .ممكن اس•ت ب•ا اس•تفاده از حجابهاي••ي مانن••د س••طوح انعكاس دهنده ص••اف و ص••يقلي براي كارگران ،پوشاندن منب•ع حرارت ب•ا جس•م داف•ع ي•ا جاذب حرارت استفاده از لباس مخصوص حفاظت از گرما يا لباس خنك كننده گرما را كنترل نمود. 81 عوامل فيزيکي زيان آور محيط کار تدابير حفاظتي براي مخاطرات ناشي از سرما براي كار در محي•ط هاي س•رد اس•تفاده از لباس•هاي گرم ،اس•تراحت در محي•ط گرم ،غذاي گرم توص•يه م•ي شود و الزم اس•ت كس•اني كه قب ً ال س•رمازده شده ان•د ي•ا ب•ه اختالالت عروق محيط•ي مبتال هس•تند و معتادي•ن ب•ه الكل و س•يگار از كار در محي•ط س•رد من•ع شوند. آموزش هاي مناسب نيز در اين شرايط ضرورت دارد. 82 عوامل ناشي از گرما .1عوارض حفيف شامل سوختگي پوست و جوش‌هاي گرمايي است .2عوارض شدي•د شام•ل گرفتگ•ي عضالن•ي مانن•د کرام•پ گرماي•ي ،گرمازدگي و ضعف گرمايي مي‌باشد. کرام•پ گرماي•ي هنگام•ي رخ مي‌ده•د که کارگران در محيط‌هاي گرم کار‌هاي س••خت انجام مي‌دهن••د مانند کارگران معادن کوره‌هاي ذوب فلزات و شيشه‌س•ازي .گاه•ي قب•ل از شروع عالئ•م بيماري نظي•ر دردهاي شديد در ماهيچه‌هاي دس•ت و بازو و س•پس شک•م و پ•ا ،آثاري نظي•ر س•ردرد و سرگيجه خفيف مالحظه مي‌شود. علت اصلي اين بيماري عرق زياد و از دست دادن آب و الکتروليت‌هايي نظير سديم مي‌باشد .قرص نمک براي درمان و پيشگيري توصيه مي‌شود. 83 گرمازدگي آغاز اي•ن بيماري ناگهاني بوده و دفعتاً بيمار بيهوش مي‌شود و دماي بدن وي باال مي‌رود عل•ت بيماري ناتوان•ي مرک•ز تنظي•م حرارت در مغز بوده و براي درمان باي•د پوس•ت را س•ريع خنک نمود و مرطوب نگاه داشت يا شخص را درآب سرد غوطه ور ساخت. 84 ضعف گرمايي اي•ن بيماري ب•ا اظهار ناراحت•ي بيمار از ضع•ف ،خس•تگي و سرگيجه شروع مي‌شود و عالئم•ي چون کار نامرت•ب دس•تگاه گوارش مالحظه مي‌شود دماي بدن باال مي‌رود و نب•ض تن•د مي‌زن•د پوست مرطوب مي‌شود و عل•ت بيماري ضع•ف گردش خون در ج•بران مايعات از دست رفت•ه مي‌باشد .محرک‌هاي قبل•ي و عروق•ي و س•رم نمکي براي درمان توصيه مي‌شود. 85 روش‌هاي عمومي کنترل گرما در محيط کار روش‌هاي عمومي کنترل گرما در محيط کار کنترل گرما د•ر منبع توليد جداسازي ‏Isolation 86 عايق کاري ‏Insulation جايگزيني نظر تغيير کوره‌هاي سرباز به بسته هودهاي سايباني مکش هواي گرم تهويه عمومي وارد کردن و توزيع کردن هواي تازه و خارج کردن هواي گرم کنترل در محل شامل خنک کردن محلي يا لباس حفاظت فردي کنترل گرماي تابشي کنترل گرماي تابشي کاهش دماي سطوح با تابش بازتاب دهنده نصب حفاظ بين کارگر و گرما جاذب گرما استفاده از لباس‌ةآي بازتاب دهنده گرماي تابشي بويژه در محدوده امواج فروسرخ شفاف ديگر روش‌هاي مقابله با آثار گرما ،سازش با محيط گرم ،رژيم کار و استراحت ،معانيات پزشکي و تهيه و تامين آب و نمک مي‌باشد. 87 قابل انعطاف عوامل فيزيکي زيان آور محيط کار -4صدا پيشرف•ت و توس•عه فناوري اس•تفاده وس•يع از ماشين‌آالت را باعث شده و در نتيج•ه ،بش•ر در زندگ•ي روزمره و شغل•ي خود با آشفتگي‌هاي ناخوشاين•د آکوس•تيکي روبرو شده است .مطالعات نشان مي‌ده•د ک•ه تراز شدت ص•دا در جوام•ع ارتباط مس•تقيم با ميزان جمعي•ت دارد در نتيج•ه در جوام•ع صنعتي و شهري مردم و نيروي کار بيشتر در معرض اين پديده قرار دارند. 88 عوامل فيزيکي زيان آور محيط کار ص•وت ي•ک انرژ•ي مکانيک•ي اس•ت ک•ه توس•ط مکانيس•م شنواي•ي قابل تشخي•ص اس•ت .طي•ف 20ت•ا 20000هرت•ز امواج ص•وتي ،را طيف شنواي•ي مي‌گوين•د فرکانس•هاي کمت•ر از آنرا مادون ص•وت و بي•ش از اين طي•ف را ماوراء صوت يا فراصوت مي‌نامن•د فرکانس•‌هاي گفتگوي روزانه حدود 500تا 4000هرتز مي‌باشد. ص•دا در انس•ان آثار مختل•ف و متعددي دارد بطوريک•ه از اثر روي اندام بيناي•ي (کاه•ش عکس•‌العمل ب•ه نور) س•يستم تعادل•ي (گيجي ،تهوع)، گوارشش•ي ،روان•ي ،فيزيولوژي•ک عموم•ي (ضربان قلب، اثرات عص•بي و گوار فشارخون) تا ناراحتي‌هاي اجتماعي را در بر مي‌گيرد. 89 عوامل فيزيکي زيان آور محيط کار اشخاص•ي كه در كارگاههاي مختل•ف ص•نعتي مانن•د ص•نايع س•نگين، موتورج•ت ،چكشهاي پنوماتي•ك (ج•ك هاي باري و دژ•بر) ،مت•ه هاي برق•ي پ•ر س•روصدا و ماشي•ن هاي برش س•روكار دارن•د و كارگران•ي كه ب••ه فلزكاري ،ص••اف كاري ،آهنگري ،نجاري و غيره مشغولن••د در معرض ضايعات جبران ناپذير گوش قرار دارند. واح•د شدت ص•وت ب•ل م•ي باش•د كه مقياس ديگ•ر آ•ن دس•ي ب•ل ( )dBاست. ‏I -12 2 ‏dB10log ‏dB =10 ‏w/m ‏I 0 90 عوامل فيزيکي زيان آور محيط کار سطوح صوت برخي از منابع توليد صدا در جدول زير آمده است: منبع گفتگو ترافيك سبك از فاصله30متري ماشين منگنه زني آسياب كارگاه بافندگي مته بادي عرشه كشتي هواپيما بر 91 سطح 60 تعريف آرام 82 90 خيلي بلند 66 112 122 140 تقريبا بلند صداي ناراحت کننده صداي درد آور عوامل فيزيکي زيان آور محيط کار ميزان حد مجاز تحمل سروصدا در روز به شرح زير است: ميزان سر و صدا به دسي بل 90 طول تحمل سر و صدا به ساعت 8 97 100 4 3 110 115 5/0 025/0 92 95 102 105 92 6 5 2 1 عوامل فيزيکي زيان آور محيط کار اص•والً ص•داهاي 35ت•ا 55دس•ي ب•ل ط•بيعي هس•تند و ح•د تحم•ل ص•دا طب•ق نظري•ه ( )Spiethبراي كار فكري 75دس•ي ب•ل و در كار غي•ر فكري 85دسي بل است. اثر سروصدا روي کارگران: اث ر روان ي :عص•بانيت ،تحري•ک پذيري .مطالع•ه نشان مي‌ده•د که منازعات و اختالفات خانوادگ•ي در کارگان ک•ه در محيط•ي پ•ر س•روصدا کار مي‌کنند بيشتر است. 93 اثر روي شنوايي :تشخيص صدا و جهت صدا دشوار مي‌شود اف ت شنوايي :در اي•ن حال•ت فرکان•س آس•تانه شنواي•ي افزايش مي‌ياب•د ک•ه در ابتدا موقتي ( ) Temporary Threshold shiftو در ص•ورت تکرار دائمي ()Permanent Threshold shift Pts خواه•د بود .عوامل•ي مانن•د س•ابقه کار ،نژاد ،تغذي•ه و بيماري ني•ز در اين ام•ر دخي•ل اس•ت .پاره‌اي از مس•موميت‌ها (اکس•يد کرب•ن ،جيوه ،فسفر، س•رب) و برخ•ي داروه•ا مانن•د اس•تروپتومايسين ( )Streptomycinنيز مي‌تواند به افت شنوايي منجر شود 94 چگونگي فرايند شنوايي ص•وت بص•ورت امواج مكانيكي و ارد گوش م•ي شود و پرده گوش را تحري•ك م•ي كن•د توس•ط مركز شنواي•ي درك م•ي شود و در گوش داخلي به امواج الكتريكي تبديل مي شود و به مغز مي رود. 95 عوامل فيزيکي زيان آور محيط کار 96 عوامل فيزيکي زيان آور محيط کار ويژگي هاي فيزيولوژيك امواج صوتي • بلندي يا شدت صوت • ارتفاع ي•ا فركان•س ص•وت :انس•ان فركان•س هاي بي•ن 20ت•ا 20000هرت•ز را م•ي شنود و فركانس صحبت روزمره بين 500تا 4 000هرتز است. • طنين يا شكل ارتعاشات امواج ب•ا فركان•س زياد و بلن•د براي گوش دردناك هس•تند .بطوريكه در فركان•س هاي باالت•ر از 4000هرت•ز گوش بتدري•ج آس•يب م•ي بين•د و دچار عارض•ه شنيدن ص•داي دائمي Tinnusمي شود كه روي اعصاب آثار ناگوار مي گذارد. صداي انفجار نيز ممكن است به پارگي پرده يا ايجاد خونريزي داخل صماخ شود و گاهي گسيختگي زنجيره استخواني را به وجود آورد .آسيب ديدگي گوش داخلي غير قابل بازگشت است. 97 عوامل فيزيکي زيان آور محيط کار آثار سروصدا .1عوارض روان•ي وعص•بي :اي•ن اث•ر ب•ه مشخص•ات فيزيكي (فركان•س ،فشار و شدت ص•دا) دارد و بطور كل•ي س•روصداي زياد باع•ث كاه•ش تمركز اعص•اب و فعالي•ت هاي مغزي شده ،روي س•لسله اعص•اب اث•ر م•ي گذارد و عالئم•ي مي نظير سردرد ،سرگيجه ،ضعف عمومي ،بي خوابي و عصبيت ظاهر شود و تداوم آن عوارض رواني ايجاد مي كند. .2تداخل در ارتباطات .3خستگي و كاهش راندمان كار .4اثر فيزيولوژيك :شامل كاهش شنوايي (كري موقت يا دائم) درد گوش ،باال رفتن فشارخون ،زخم معده 98 عوامل فيزيکي زيان آور محيط کار قدرت شنوايي بر حسب شدت صوت شدت صدا درجه شنوايي نشنيدن صداي با شدت 10دسي نقص مهمي محسوب نمي شود بل نقص در مكالمه آشكار مي شود نشنيدن صداي با شدت 30 دسي بل سنگيني گوش نشنيدن صداي با شدت 45 دسي بل کري نشنيدن صداي با شدت 85 دسي بل 99 عوامل فيزيکي زيان آور محيط کار كاهش و كنترل سروصدا م•ي توان براي كاه•ش و كنترل س•روصدا در كارگاههاي ص•نعتي از روشهاي تعوي•ض وس•ايل كار ،اس•••تفاده از ماشي•••ن هاي بدون س•••روصدا ،اس•••تفاده از روش هاي معمول مانن•••د روغنكاري ،تعوي•ض قطعات فرس•وده اس•تفاده از قطعات الس•تيكي اس•تفاده نمود .همچني•ن استفاده از گوشي ها و كالههاي مخصوص توصيه مي شود. بطور كل•ي براي حذف س•روصداهاي مزاح•م م•ي توان از روش جذب ص•دا (مانن•د وس•ايلي براي تخفي•ف ارتعاشات و جذب در س•قف ه•ا و ديواره•ا) و عاي•ق كردن ص•دا (جدا كردن كانونهاي ص•دا از بقي•ه محي•ط) و از بي•ن بردن ص•دا در منب•ع (روغنكاري ،اتوماتي•ك كردن بخشهاي مختل•ف ،س•يستم ارتباط•ي مناس•ب براي جلوگيري از ص•حبت ب•ا ص•داي بلن•د، استفاده از كف پوش مناسب ،بي صدا كردن حمل بار مث ٌ ال چرخ بجاي اصطكاك) استفاده كرد. 100 عوامل فيزيکي زيان آور محيط کار -5ارتعاشات وس•ايل و ابزارهاي داراي ارتعاش (نظي•ر مت•ه برق•ي ،چكش بادي و غيره) ب•ه باف•ت هاي نرم دس•تها ص•دمه زده و در مفاص•ل دس•تها ،بخص•وص م•چ و آرنج تولي•د درد م•ي نمايد .عالوه بر آ•ن در اندامهاي كاركنان•ي كه ب•ا لوازم بادي و اره هاي زنجيري كار م•ي كنن•د كيس•تها، حفره ه•ا و تغييرات اس•تئوپروز ( )پدي•د م•ي آيد .همچني•ن رن•گ پريدگ•ي انگشتان بر اث•ر ارتعاش ضايعه ديگري است. براي ايمن•ي در قبال ارتعاشات حاص•ل از لرزش امواج ص•وتي جداكردن مح•ل قس•متهاي متحرك و دوار و مرتع•ش از س•اير قس•متها ،نص•ب ماشي•ن ه•ا و دس•تگاههاي متحرك بر تكيه گاههاي منعط•ف ،نص•ب چرخهاي الس•تيكي زبر برخ•ي دس•تگاهها ،عدم اس•تقرار افراد روي قسمتهاي مرتعش ،آموزش براي استفاده صحيح از دستگاههاي مرتعش و كاهش مدت كار روزانه يا منقطع كردن مدت كار پيشنهاد مي شود. 101 ارتعاش در مح•يط کار انرژ•ي ارتعاش•ي از بيشت•ر تجهيزات و ماشين‌آالت ب•ه بدن افرادي ک•ه ب•ا آنها کار مي‌کنن•د منتش•ر مي‌شود .اي•ن انرژ•ي مکانيک•ي آس•ايش را مخت•ل مي‌کند، بازده کار را کاه•ش مي‌ده•د و اعمال فيزيولوژيک بدن را دچار اختالل مي‌کند .وس•ايل و ابزارهاي•ي نظي•ر مت•ه برق•ي و چک•ش بادي بيشتري•ن صدمه را در بي•ن وس•ايل تولي•د کننده ارتعاش ب•ه بدن و بويژه بافت‌هاي نرم در مفاص•ل دس•ت‌ها ،م•چ و آرن•ج وارد نموده و تولي•د درد مي‌نمايند .کيست‌ها، حفره‌ها و رنگ‌پريدگي انگشتان از جمله صدمات ارتعاشات مي‌باشد. 102 ارتعاشات در بدن اص•والً ارتعاشات مکانيک•ي در محدوده 1ت•ا 2000هرت•ز ،متناظ•ر ب•ا سرعت‌هاي دوران•ي 60ت•ا 120000دور در دقيق•ه مي‌باش•د ک•ه حت•ي در محدوده 1ت•ا 20هرتز ني•ز براي شاغلي•ن ،زيان‌آور محس•وب مي‌شود و س•بب بره•م زدن اعمال طبيعي مي‌گردد .بدن انس•ان معادل ي•ک دس•تگاه ارتعاش•ي پيچيده اس•ت ک•ه در اث•ر بعضي از بس•امدها ب•ه حال تشدي•د در مي‌آيد .نتيج•ه بس•ياري از اثرات فيزيولوژي•ک ناشي از ارتعاشات در بدن ب•ه پديده تشدي•د بس•تگي دارد“ .مهندسي کنترل ارتعاش” در بدن امروزه پيشرف•ت زيادي کرده اس•ت .يکي از انواع بيماري ارتعاش بيماري حرک•ت مي‌باش•د ک•ه در دري•ا ب•ه درياگرفتگ•ي مشهور اس•ت .تکان‌هاي آهنگي•ن ي•ا نا منظ•م در موارد شدي•د ب•ا س•ردرد ،س•رگيجه ،اختالل دس•تگاه گوارش و ديگر ناراحتي‌هاي عمومي همراه است. 103 آثار ارتعاشات در دست و پا وس•ايل و ابزارهاي هواي فشرده و بادي که در ساختمان ،معدن ،س•نگبري استفاده مي‌شود انرژ•ي ارتعاش•ي زيادي تولي•د مي‌کن•د و ب•ه دس•ت و بازوه•ا منتقل مي‌شود. آس••يب در موج نرم ،کاه••ش کلس••يم در اس••تخوان‌هاي ک••ف دست، اس•تئوآرتريت ) )Osteoarthritisمفاص•ل و آس•يب‌هاي عروق•ي مي‌توان•د ناش•ي از اين شه•ا باشد .جذب انرژ•ي ارتعاش•ي ب•ا بس•امد 30ت•ا 300هرت•ز توس•ط نس•وج به ارتعا ‌ پديده س•پيد انگشت•ي ( )white fingerمنجر مي‌شود (ناش•ي از کم خون•ي موضعي انگشتان) .درد ،خارش ،مور مور شدن و تورم از نتاي•ج کار با اي•ن دستگاه‌هاست که در سرما تشديد مي‌شود. بر استانداردهايي که براي کنترل ارتعاشات بکار مي‌رود مبتني و حفظ حف•ظ بازده کار ،س•المت ي•ا ايمن•ي (تعيي•ن حداکث•ر گذاري) راحتي و آسايش مي‌باشد. 104 ميراکردن ارتعاش تمام بدن ب•ا اس•تفاده از فنربندي‌هاي مناس•ب ،ص•ندلي‌هاي روغن•ي و بادي صورت مي‌گيرد. ميراکردن ارتعاش دست و بازو شام•ل ميرا کردن ابزار از درون ،ميرا کردن ارتعاش بي•ن بدن•ه ابزار و دس•ت کاربر هدايت ابزار از دور و کاهش زمان کار با دستگاه (روزانه براساس ميزان ارتعاشات يا از طريق چرخش شغلي) 105 تشديد در بدن انسان ارتعاشات وارده ب•ه بدن گاه ب•ا فرکان•س تشدي•د بخش‌هاي•ي از بدن نزدي•ک است و ب•ه وقوع پديده رزونان•س منج•ر مي‌شود اثرات فيزيولوژي•ک و رواني ارتعاشات مکانيک•ي در اي•ن شراي•ط ب•ا تحري•ک گيرنده‌هاي مکانيک•ي بدن تشديد مي‌شود و به جذب کل انرژي ارتعاشي منجر مي‌گردد. وضعيت ِ البت•ه عوام•ل متعددي در اي•ن ام•ر از جمل•ه شک•ل س•اختمان بدن فرد، باف•ت ،شدت نيروي ارتعاش•ي جه•ت و س•طح اعمال ارتعاش ،ماهي•ت و توزيع بارهاي خارجي روي بدن در اين پديده دخيل است. 106 تشديد در بدن انسان (ادامه) ارتعاشات در حيوانات گاهي به مرگ منتهي مي‌شود در انسان ضايعات خونريزي در ري•ه ،ميوکارد قل•ب و ضايعات در مجاري روده‌اي و معده‌اي و ضايعات کليه و مغز نيز پي‌آمد آن مي‌تواند باشد. در کار ب•ا تراکتور ,وس•ائط نقلي•ه س•نگين و هليکوپت•ر ضايعات نخاع•ي ني•ز مالحظه شده ک•ه توج•ه ب•ه فاکتورهاي ارگونوم•ي در کاه•ش آنه•ا موث•ر اس•ت ارتعاشات با فرکانس پايين (کمتر از 2هرتز) توسط و ستيبول گوش داخلي درک مي‌شود. تأثيرات ارتعاشات بر س•يستم اعص•اب محيط•ي و مرکزي ،س•يستم عروق محيطي، ماهيچه‌ها ،استخوان‌ها و رباط‌هاي دست و بازو نيز مالحظه شده است. 107 تشديد در بدن انسان (ادامه) براي ايمن•ي در قبال ارتعاشات عالوه بر جداکردن قس•مت‌هاي متحرک و مرتعش از ديگ•ر بخش‌ه•ا ،نص•ب ماشين‌ه•ا روي تکي•ه گاه‌هاي منعط•ف ،نصب چرخ‌هاي الس•تيکي زي•ر برخ•ي از دس•تگاه‌ها ،عدم اس•تقرار افراد روي قس•مت‌هاي مرتعش، آمرزش براي اس•تفاده ص•حيح از دس•تگاه‌هاي مرتع•ش و همانطور ک•ه گفت•ه شد کاهش کار روزانه يا انقطاع آن گاهي الزم است. 108 عوامل فيزيکي زيان آور محيط کار -6فشار فشار هوا در مجاورت س•طح آزاد دري•ا 76س•انتي مت•ر جيوه اس•ت و مقدار نيروي•ي كه بر ه•ر س•انتي مت•ر مرب•ع از س•طح بدن وارد م•ي شود 1033گرم و بر تمام س•طح بدن 17ت•ا 20هزار كيلوگرم اس•ت .ب•ا توج•ه ب•ه تعادل بي•ن فشار بيرون و مايعات و گازهاي داخ•ل بدن ب•ه راحت•ي اي•ن نيرو تحمل مي شود .تغيير اين فشار عوارضي بشرح زير دارد : 109 عوامل فيزيکي زيان آور محيط کار عوارض و بيماريهاي ناشي از كاهش فشارهوا فشار در ارتفاع 5500متري نص•ف و در ارتفاع 8000متري ثل•ث و در ارتفاع 16000متري عش•ر فشار ي•ك ج•و اس•ت .ب•ا افزاي•ش ارتفاع ,فشار اكس•يژن ني•ز به همي•ن ترتي•ب كاه•ش م•ي يابد .دم•ا ني•ز 8/9درج•ه س•انتي گراد براي ه•ر كيلومت•ر كاه•ش م•ي يابد .در ارتفاعات مقدار اشع•ه ماوراء بنف•ش بيشت•ر اس•ت .چون انرژ•ي بدن از اكس•يداسيون مواد غذاي•ي و تركي•ب ب•ا اكس•يژن تأمي•ن م•ي شود كاه•ش اكس•يژن كاه•ش انرژ•ي را باع•ث م•ي شود و جريان اكس•يژن در بدن ني•ز كم مي شود .همچني•ن ب•ا كاه•ش فشار گازهاي محلول در مايعات بدن خارج م•ي شود و عوارض•ي نظي•ر نف•س تنگ•ي ،مورمورشدن اندامه•ا ،س•وزش و خارش پوس•ت ،ناراحتي هاي گوارشي .اختالل گردش خون ،اختالل در ح•س• شنواي•ي و س•يستم بيناي•ي آشكار مي شود .اگرچه بدن به تدريج و بعد از مدتي با تغييرات فشار تطابق حاصل مي كند .بدين ترتيب کار کردن مبتاليان به اختالالت قلبي عروقي و فشارخون و ريوي در ار•تفاعات ممنوع مي باشند. 110 عوامل فيزيکي زيان آور محيط کار عوارض و بيماريهاي ناشي از افزايش فشار عمده محي•ط هاي كار همراه ب•ا افزاي•ش فشار زي•ر س•طح رودخان•ه ه•ا و درياه•ا م•ي باشد .ب•ه ازاي ه•ر ده مت•ر عم•ق آ•ب ي•ك ج•و فشار افزوده م•ي شود بطوريكه در عم•ق 40متري 4 ،ج•و فشار اضافه مي شود. تح•ت فشار زياد گازه•ا بتدري•ج در مايعات بدن ح•ل م•ي شوند .مث ً ال در عم•ق چه•ل متري مقدار ازت•ي كه در خون ح•ل م•ي شود پن•ج برابر شراي•ط معمول اس•ت .بازگش•ت س•ريع ب•ه س•طح آ•ب براي كس•اني كه زي•ر آ•ب و در فشار زياد كار م•ي شكنن•د خطرناك اس•ت و اي•ن كار باي•د تدريج•ي ص•ورت گيرد در غي•ر اينص•ورت عوارض•ي مث•ل دردهاي•ي در س•راسر بدن ،درد اطراف مفاص•ل و اس•تخوانها و عضالت ،س•رگيجه و تهوع و عدم تعادل در حركت ،ايجاد ملكولهاي هوا در مغ•ز كه ب•ه س•كته مغزي منجر مي شود ممكن است تا 24ساعت بعد آشكار شود. محدوديت ساعات كار ،معاينات پزشكي دوره اي ،آموزش و حساسيت نسبت به بيماري هاي مختلف كساني كه در فشار باال كار مي كنند ضروري است. 111  تشعشعات و مواد راديو اكتيو تشعشعات يون س••از در اي••ن بخ••ش مورد بررس••ي قرار م••ي گيرند .اي••ن تشعشعات شام••ل تشعشعات الكترومغناطيس••ي مانن••د اشع••ة xو γو تشعشعات اتمي نظير اشعه ، xالكترون ها ،پروتونها و نوترونها مي باشد. اجسام راديواكتيو ايزوتوپهاي•ي از ي•ك عنص•ر م•ي باشن•د كه در حال•ت تعادل قرار ندارن•د و ب•ا جذب ي•ا دف•ع ي•ك ي•ا چن•د نوكلئون و تشعش•ع انرژ•ي اضاف•ي، بحال•ت تعادل درم•ي آيند .عناص•ر راديواكتي•و ممكن اس•ت ب•ا شكس•ته شدن ني•ز ب•ه عناص•ري ب•ا حال•ت پايدارت•ر تبدي•ل شوند .اجس•ام راديواكتي•و س•ه نوع اشع•ه ‏β، xو γاز خود منتشر مي سازند. 112 تشعشعات و مواد راديو اكتيو امروزه خاص•يت راديواكتيويت•ه را ب•ا ايجاد عدم تعادل در هس•ته هاي پايدارت•ر بطور مص•نوعي ني•ز درس•ت م•ي كنند .مناب•ع تولي•د اشع•ه راديواكتي•و م•ي توانن•د ط•بيعي ي•ا مص•نوعي باشند .راديواكتيويت•ه ط•بيعي از تشعشعات•ِ كيهان•ي و ديگ•ر مناب•ع ط•بيعي بوجود م•ي آي•د كه ميزان و آثار س•وء آنه•ا ،در مقايس•ه ب•ا مواد راديواكتيو مصنوعي ،ناشي از فعاليت هاي انساني ،ناچيز است. 113 تشعشعات و مواد راديو اكتيو واحدهاي سنجش مواد پرتوزا : كوري :كوري بيانگ•ر تحوالت و ميزان كاهش•ي اس•ت كه در ي•ك ثاني•ه در مقدار معين•ي از راديوايزوتوپ رخ م•ي ده•د و معادل فعالي•ت ي•ك گرم راديوم است. گري :مقدار دز جذب شده كه ي•ك ژول انرژ•ي را ب•ه ي•ك كيلوگرم انتقال مي دهد يك گري ناميده مي شود. مقدار معادل :از نظ•ر كيف•ي ,پرتوه•ا روي بدن آثار بيولوژي•ك متفاوت•ي دارن•د يعني يك مقدار مشخص از يك نوع پرتو ممكن است اثر بيولوژيك كمتر يا بيشتري از يك نوع ديگر باشد .كميتي كه اين تفاوت را معلوم مي كند دز معادل نام دارد. 114 تشعشعات و مواد راديو اكتيو ‏DE = D * RBE ‏RBEرا ضري•ب تأثي•ر بيولوژي•ك م•ي نامند .واح•د دز معادل ( ،)DEرِم يا سيورت Sivertمي باشد. 115 تشعشعات و مواد راديو اكتيو 116 تشعشعات و مواد راديو اكتيو 117 تشعشعات و مواد راديو اكتيو 118 تشعشعات و مواد راديو اكتيو شناخت پرتوها و ذرات يونساز: -1ذره : αذرات αداراي جرم زياد مي باشند• .مسير حرکتشان مستقيم است. انرژ•ي خود را از دس•ت م•ي دهن•د و س•رانجام ب•ا جذب دو الکترون ب•ه ات•م هليم تبدي•ل م•ي شوند .ذرات ب•ا توج•ه ب•ه انرژ•ي خود بي•ن 2ت•ا 10س•انتي مت•ر در هوا نفوذ م••ي کنند .در آ••ب و محيطهاي جام••د نفوذ کمتري دارن••د و بدي••ن ترتي•ب ب•ا ي•ک ورق•ه نازک فلزي و حت•ي ص•فحه کاغ•ذ م•ي توانن•د از حرک•ت آنه•ا جلوگيري کرد. ورود آنها از بيرون به بدن چندان خطرناک نيست اما اگر از طريق استنشاق وارد بدن شوند بسيار خطرناکند. 119 تشعشعات و مواد راديو اكتيو -2ذره : βانرژ•ي ذرات βک•ه از هس•ته هاي رادي•و اکتي•و خارج م•ي شون•د متفاوت اس•ت و بدي•ن دلي•ل برد آنه•ا اختالف دارد .قدرت نفوذ آنه•ا زياد اس•ت. مس•ير آنه•ا بدلي•ل انحراف هاي پ•ي در پ•ي مس•تقيم نم•ي باش•د اي•ن ذرات در هنگام عبور ب•ه مرور انرژ•ي خود را از دس•ت م•ي دهن•د و موج•ب يونيزه کردن اتمها مي شوند .مث ً ال پرتوي p 32درباف•ت نرم حدود 7ميل•ي مت•ر نفوذ مي کن•د و انرژ•ي خود را در ص•ورت ورود ب•ه بدن در داخ•ل بدن پراکنده م•ي کن•د و صدمات زيادي مي زند. 120 تشعشعات و مواد راديو اكتيو -3پرتو : γاين پرتو معمو ًال از هسته اتم راديواکتيو که به حالت پايدار مي رود بدس•ت م•ي آيد .قدرت يونيزاس•يون اشع•ه γضعي•ف اس•ت ول•ي قدرت نفوذ آ•ن بس•يار زياد اس•ت و بدلي•ل نفوذ در عم•ق باف•ت بدن خطرات زيادي دارد. پرتوهاي βب•ا ص•فحه آلومينيوم•ي ب•ه ضخام•ت چن•د ميل•ي مت•ر متوق•ف مي شون•د در حاليک•ه براي جلوگيري از پرتوهاي γاز بلوک هاي ضخي•م س•ربي استفاده مي شود. -4پرت و : Xاي•ن پرتوه•ا داراي انرژ•ي کاف•ي براي يونس•ازي و تحري•ک اتمه•ا و مولکولهاي جس••م جاذب م••ي باش••د و از طري••ق کاه••ش ناگهان••ي س••رعت الکترونهاي سريع يا خارج کردن يک الکترون از مدار اتم بوسيله الکترون هاي سريع (که باعث جذب الکترون ديگر در مدار مزبور و صدور فوتون مي شود) توليد مي گردد. 121 تشعشعات و مواد راديو اكتيو -5نوترون :پرت•و نوترون فاق•د بار الکتريک•ي اس•ت و ب•ه ص•ورت نوترون هاي سريع و حرارتي ممکن است آثاري داشته باشد. 122 تشعشعات و مواد راديو اكتيو آثار تشعشات يونيزه -1اثرات مستقيم ايجاد وقف•ه در تقس•يم س•لول جه•ش ژن•ي شکس•ت کروموزوم•ي ي•ا تغيي•ر س•اختمان و ترکي•ب کروموزوم هاي آس•يب ديده مرگ س•لولي -2اثرات غير مستقيم تغيي•ر اجزاء شيمياي•ي س•لول (مث ً ال تولي•د آ•ب اکس•يژنه ک•ه س•مي است) 123 تشعشعات و مواد راديو اكتيو آثار تشعشات يونيزه آثار زودرس: الف :اثرات پوستي :نظير سرخي ،تاول يا مرگ سلولي پوست. ب :اثرات خون•ي :کاه•ش گلبول هاي س•فيد ،قرم•ز (خفي•ف ت•ر) و پالک•ت ه•ا و مغ•ز استخوان (در دزهاي باال تا حدود 6گري) ج :اث•ر روي س•لولهاي جنس•ي :اختالل در س•لولهاي جنس•ي مردان•ه و زنان•ه ک•ه در دزهاي باال (تا حدود 6گري) مي تواند به عقيمي در زنان منجر شود. د :اثر روي جنين :بويژه در هفته هاي اول رشد. 124 تشعشعات و مواد راديو اكتيو آثار تشعشات يونيزه آثار عمومي در تمام بدن: دز ت•ا حدود 25/0گري آثار کلينيک•ي قاب•ل مشاهده اي ندارد ام•ا از حدود 6/0گري ب•ه بع•د از ب•ي اشتهاي•ي ،تهوع و ت•ا حدود 3گري ب•ه اختالل کام•ل دس•تگاه گوارش منج•ر م•ي شود .آثاري نظي•ر جوش هاي پوس•تي و کاه•ش تدريج•ي وزن بدن ب•ا تأخي•ر ظاه•ر م•ي شود و احتمال مرگ هنگام درياف•ت دز باالت•ر از 5گري پ•س از 4هفت•ه %50اس•ت .اقدامات•ي نظي•ر پيون•د مغ•ز استخوان و رفع آلودگي هاي موضعي مي تواند در اين حالت مفيد باشد. 125 تشعشعات و مواد راديو اكتيو آثار تشعشات يونيزه آثار تأخيري: شکست هاي کروموزومي و تغيير در زنجير DNAو نتيجتاً جهش و عواقبي نظير سرطان از جمله سرطان خون تيروئيد ،سينه ،ريه. 126 تشعشعات و مواد راديو اكتيو حفاظت در برابر پرتوها: حفاظت در برابر پرتو ,كسب اطمينان از عدم دريافت دز باالتر از حد مجاز و به ميزان حداقل ممكن باشد. .1 .2 .3 .4 127 اصول زير در اين مورد پيشنهاد مي گردد : كنترل دز دريافتي و مراقبت از عدم دريافت دز توسط حداقل افراد. استفاده از فيلم بج توسط افرادي كه با اشعه سروكار دارند. استفاده از موانع متناسب با شدت و انواع تابشها براي محيط كار و محبوس كردن منابع پرتوزا كسب فاصله مناسب. تشعشعات و مواد راديو اكتيو حفاظت در برابر پرتوها: .5 .6 128 س•اير اقدامات احتياط•ي از جمل•ه ممانع•ت از افراد ب•ا اختالالت متابوليكي، بيماريهاي پوس••تي ،زخ••م هاي آشكار بيمار•يهاي دس••تگاههاي خونس••از و امراض عفون•••ي و عدم خوردن غذا ،كشيدن س•••يگار و . . .در محي•••ط راديواكتيو تعويض كليه وسايل و لباس ها و اشياء آلوده. تشعشعات و مواد راديو اكتيو رفع آلودگي از مواد راديواكتيو از روش هاي مكانيكي ،رقي•ق كردن ماده ،گذش•ت زمان (در نيم•ه عمرهاي كوتاه) و شستشو مي توان استفاده نمود .روشهاي شيمياي•ي شامل استفاده از محلولهاي اس••يدي و قلياي••ي براي جداكردن موادراديواكتي••و از س••طوح و جلوگيري از رس••وب آنه••ا و طرق بيولوژي••ك ( بر پاي••ه جذب مواد آل••ي ي••ا كلوئيدي آلوده توسط باكتري ها) مي باشد. 129 عوامل رواني محيط كار يكي از ابعاد مه•م انس•ان ،ابعاد روح•ي و روان•ي او اس•ت كه متقاب ً ال بر زندگ•ي جس•مي او تأثي•ر م•ي گذارد .بيماريهاي روان•ي و عص•بي آشكارا در همه محي••ط هاي كار مالحظ••ه م••ي شود بطوريكه گفت••ه م••ي شود حدود %20 كارگران از آ•ن رن•ج م•ي برن•د و حدود %30غيب•ت ه•ا ناش•ي از وضعي•ت نامناس•ب روان•ي م•ي باشد .اي•ن بيماريه•ا عام•ل مهم•ي در تشن•ج محي•ط كار و افت بهره وري مي باشد. 130 عوامل رواني محيط كار بي اعتنايي نسبت به تدابير ايمني بس•ياري از حوادث ناش•ي از كار ناش•ي از ب•ي مباالت•ي نس•بت تدابي•ر حفاظت•ي اس•ت .ممكن است عوامل زير در اين امر دخيل باشد : .1غرور و احساس اينكه تجربه كافي نسبت به مقابله با حوادث وجود دارد. .2تصور آنكه تدابير حفاظتي ،راندمان را كاهش مي دهد و س•رعت انجام كار تقلي•ل مي يابد. .3اجراي تدابي•ر حفاظت•ي فرمان•برداري را نشان م•ي ده•د و نيروي کار از اي•ن ام•ر گريزان است. .4بي اطالعي از شيوه هاي انجام کار کم خطر و بطور کلي کمبود آموزش. .5خستگي و عدم تمرکز. .6بيماريها .7ساير عوامل محيطي 131 عوامل رواني محيط كار محيط و شرايط کار محي•ط کار عامل روان•ي مهم•ي به شمار مي آيد .روابط صميمانه و انساني بي•ن کارگران و کارفرم•ا و مديران و رضاي•ت کارگران از شراي•ط کار از جمل•ه مزد، س•اعت کار ،عدم تبعي•ض ،امکانات رفاه•ي ،تضمي•ن آتي•ه ،وض•ع اس•تخدامي مناسب و ...مي تواند تأثير مهمي در کاهش حوادث داشته باشد. نظ•م و ترتي•ب و نظاف•ت محي•ط کار و وجود مددکاران براي رس•يدگي ب•ه مشکالت شخصي نيروي کار نيز در بهبود شرايط محيط کار مؤثر است. 132 عوامل رواني محيط كار خستگي جسمي و رواني (سورمناژ) عدم وجود اس•تراحت کاف•ي و کار خارج از قدرت بدن•ي نيروي کار ،اختالالت گوناگون•ي را ايجاد م•ي کند .کاه•ش توان انجام کار ،ب•ي عالقگ•ي ب•ه کار و عدم تمرک•ز ،عدم تنوع کاف•ي در فرايندهاي کاري ک•ه شخ•ص ب•ه آ•ن مأمور اس•ت. بيماريهاي مزمن و دردهاي مختلف از عوامل سورمناژ بحساب مي آيند. نتيج•ه خس•تگي ،ابتدائاً کوفتگ•ي ،ضع•ف مفرط ،ت•ب ،اختالالت گوناگون جس••مي و روان••ي اس••ت و در ص••ورت تداوم ب•ه بيماريهاي مزم•ن ،عص••بي و درماندگي منجر مي شود که تمام اعمال بدني و فکري شخص را دچار اختالل مي کند. 133 عوامل رواني محيط كار .1 .2 .3 .4 134 اگ•ر چ•ه در ابتدا خس•تگي را ص•رفاً از نظ•ر حرکات عضالن•ي مورد توج•ه قرار م•ي دارن•د ام•ا اين•ک معلوم شده ک•ه عوام•ل متعددي بشرح ذي•ل در خس•تگي مؤثر است: بي عالقه بودن به کار و يکنواختي محيط کار کم يا زياد بودن کار و يا مسئوليت بيش از حد يا عکس آن نداشتن عالقه به محيط کار از جمله همکاران ،کارفرما کار در انزوا عوامل رواني محيط كار .5مسائل خانوادگي و مادي .6مسائل اجتماعي سياسي .7عوارض و بيماريهاي جسماني .8مسائل رفاهي و مرخصي و تعطيالت نامناسب و تبعيض در محيط کار .9مطاب•ق نبودن کار ب•ا تواناي•ي هاي جس•مي و ذهن•ي فرد و ني•ر انجام کار ب•ه طور ناصحيح .10شرايط فيزيكي (حرارت ،رطوبت ،نور ،تهويه ،فشار ،سروصدا و )... 135 عوامل رواني محيط كار عوارض خستگي بشرح زير است: .1احساس کسالت و سستي و ماللت .2تقليل ظرفيت و قابليت انجام کار و بهره وري .3اختالل در کار ط••بيعي بخ••ش هاي مختل••ف بدن از جمل••ه جريان خون، تنفس ،ترشحات ،عصبي و ...افزايش بيمارها .4افزايش غيبت .5افزايش تصادفات و حوادث ناشي از کار .6تقليل توانايي انجام کار خارج از محيط کار .7عدم توانايي انجام وظايف و تکاليف اجتماعي و معاشرت با ديگران 136پيري زودرس و کوتاهي عمر. .1 پيشگيري و درمان خستگي الف :پيشگيري نكات زير در پيشگيري از خستگ•ي كارگران مؤثر مي باشد: .1توج•ه ب•ه فيزيولوژ•ي كار و تط•بيق كار ماشي•ن ب•ا شراي•ط انس•اني ب•ه نحوي كه ماشي•ن بر انسان غلبه نكند و انسان خود را در برابر ماشين عاجز نبيند. .2توجه ب•ه شراي•ط بهداشت•ي محي•ط كار و پاكيزگ•ي و زيباي•ي آن (درجه حرارت ،روشناي•ي، رطوبت و ) . . . .3اس••تفاده از روانشناس اجتماع••ي براي كاه••ش كشمكش هاي شغل••ي و نگران••ي هاي مربوط و آسايش رواني كارگران خارج از محيط كار. .4احترام به كارگران و رعايت ارزش هاي انساني آنان .5رعايت قانون كار ،حقوق كارگران ،عدالت و انصاف در تقسيم كار، شايسته ساالري. 137 پيشگيري و درمان خستگي .6توج•ه ب•ه تواناي•ي كارگران در ارجاع كار (از جمل•ه توج•ه ب•ه س•ن و عدم فشار ب•ه نيروي كار مس•ن و عدم اس•تفاده از نوجوانان) در س•ن زياد بتدري•ج يادگيري و تواناي•ي هاي حسي و سيستم اعصاب كاهش مي يابد. .7انجام درس•ت كار و عدم اتالف ب•ي مورد انرژي و قواي فكري و بدن•ي و دارا بودن مهارت كافي براي انجام درست كار .8وجود تنوع كافي در كار .9پيش بيني استراحت كافي در كارهاي سخت ،كارهاي شبانه .10استفاده از مرخصي هاي ساليانه و تعطيالت قانوني .11تأمين امكانات تفريحي ،ورزشي 138 پيشگيري و درمان خستگي ب :درمان خس•تگي هاي عادي نياز ب•ه اس•تراحت دارد و درمان خاص•ي توص•يه نم•ي شود ام•ا در س•اير حاالت درمان هاي زي•ر ضم•ن ضرورت يافت•ن عل•ت ،پيشنهاد مي گردد: درمان هاي فيزيكي :شام•ل ماس•اژ براي رف•ع گرفتگ•ي عضالت براي تس•ريع در جريان خون عضالت و دفع مواد سمي. درمان هاي شيمياي•ي :داروهاي شيمياي•ي شام•ل اكس•يژن ،ويتامي•ن ه•ا، آدرنالي•ن ،هورمونه•ا و اس•يدهاي آمين•ه وجود دارن•د كه كم و بي•ش در رف•ع خستگي مؤثرند اما بايد زير نظر پزشك مصرف شوند. 139 پيشگيري و درمان خستگي .3 .4 140 درمانهاي عص•بي :اس•تفاده از داروهاي آرام بخ•ش كه باي•د زي•ر نظ•ر پزش•ك و پ•س از رعاي•ت عل•ت ياب•ي و يافت•ن عوام•ل خس•تگي و در ص•ورت تداوم باي•د مورد استفاده قرار گيرد. درمانهاي روان•ي :درماندگ•ي و ب•ي حوصلگي انجام حركات غيرارادي و از دس•ت دادن اعتماد ب•ه نف•س ممكن اس•ت نتيج•ه اي•ن شراي•ط باشد .جلب اعتماد اي••ن افراد ،روش••ن نمودن جنب••ه هاي مثب••ت زندگ••ي ،برخورد با ص••داقت و ص••ميميت م••ي توان••د آنان را ب••ه لياق••ت ه••ا و شايستگي خود اميدوار نمود .گاهي روانپزشكان براي كاهش مقاومت اين افراد از داروهاي مسكن و مخدر استفاده مي نمايند تا شخص را بتوانند براي ادامه درمان در اختيار خود داشته باشند. عوامل شيميايي زيان آور محيط كار ب•ا رش•د تكنولوژ•ي و بره•م زدن تعادل ط•بيعي محي•ط زيس•ت انس•ان ،ادام•ه حيات بش•ر ب•ا مخاطرات بس•ياري مواج•ه شده اس•ت .تولي•د و كاربرد دهه•ا هزار نوع ماده شيمياي•ي بص•ورت محص•والت واس•طه اي و نهاي•ي موج•ب آلودگ•ي محي•ط هاي كاري شده و س•المتي شاغلي•ن در ص•نايع را تهدي•د م•ي كند .اي•ن مواد بص•ورت گاز ،ماي•ع و ي•ا جام•د ممكن اس•ت ط•بيعي يا مصنوعي و آلي يا معدني باشند. 141 عوامل شيميايي زيان آور محيط كار براي طبق•ه بندي بيماريهاي ناش•ي از عوام•ل شيمياي•ي تقس•يم بندي زي•ر را مي توان انجام داد: بيماريه•ا و مس•موميتهاي ناش•ي از جذب مواد از طري•ق دس•تگاه تنفس•ي (جذب گردوغبار و گاز) بيماريه•ا و مس•موميتهاي ناش•ي از جذب مواد از طري•ق دس•تگاه گوارش مانن•د جذب ارسنيك ،فسفر و سيانورها بيماريه•ا و مس•موميتهاي ناش•ي از جذب مواد از طري•ق پوس•ت مانن•د جذب تترااتيلن سرب و آنيلين و فنول 142 عوامل شيميايي زيان آور محيط كار گردوغبار: اعمال مكانيكي مانن•د خردكردن ،اره كردن ،مت•ه كردن ،س•ائيدن و شكس•تن ،تولي•د غبار و گرد م•ي نماين•د كه ذرات آ•ن ممكن اس•ت قاب•ل رؤي•ت ب•ا چش•م ي•ا ذرات ميكروس•كوپي باشد .اي•ن گردوغباره•ا را م•ي توان ب•ه دو دسته تقسيم كرد: • گردوغبارهاي كم اثر • گردوغبارهاي سمي • گردوغبارهاي كم اثر :كه بيماريهايي نظير سل يا ساير عفونتها ايجاد مي نمايند مانند پودر كربن ،سيمان ،گچ ،گردوغبار آهن 143 عوامل شيميايي زيان آور محيط كار گردوغبارهاي سمي كه معموالً ايجاد بيماريهاي ريوي م•ي نماين•د و بس•ته ب•ه نوع گردوغبار و طول مدت تماس از ظرفي•ت تنفس•ي م•ي كاهن•د و ت•ا آخ•ر عمر زندگي شخص را متأثر مي سازند. مهمتري•ن آنه•ا عبارتن•د از س•يلين ،آزبس•ت ،س•يليكاتها ،زغال س•نگ، س•••رب ،كادميوم ،كروم و كروماته•••ا آرس•••نيك ،حشره كش ه•••ا، گردوغبارهاي پنبه ،نيشكر ،يونجه و غالت. آثار آنه•ا شام•ل اث•ر بر مجاري تنفس•ي و ايجاد آلرژ•ي ،اث•ر بر نسوج عمي•ق ري•ه ،اث•ر بر دس•تگاه گوارش•ي در ص•ورت بل•ع• ،اث•ر بر سيستم اعصاب ،اثر بر مجاري ادرار ،ساختمان استخوان بندي ،چشمها، ايجاد سرطان ،اثر كاهنده مقاومت بدن ،اثر بر سيستم خون ساز و سيستم گردش خون مي باشد. 144 اصول کلي شناسايي عوامل شيميايي زيان‌آور .1بررسي مقدماتي کارگاه صنعتي .شامل تعيين نوع مواد اوليه و مواد بنيابين•ي و نوع نگهداري و چيدمان ميزان مخاطرات آنها ،تعداد کارگران ،مس•احت کارگاه ،مناب•ع تولي•د آلودگ•ي اقدامات کنترلي و وس•ايل حفاظت•ي ،وضعي•ت بهداش•ت عموم•ي رفاه•ي و تغذيه و وضعيت کاري کارگران .2تهي•ه دس•تورالعمل‌ها و استانداردهاي نگهداري مواد و اطالعات مربوط ب•ه آنه•ا نظام حمل و نق•ل ،و هشداره•ا و توص•يه‌هاي ايمن•ي به هنگام مخاطرات گوناگون و آموزش‌هاي الزم 145 اصول کلي شناسايي عوامل شيميايي زيان‌آور .3کنترل‌هاي فن•ي و مهندس•ي شام•ل مالحظ•ه فراين•د تولي•د ،طراحي، جانماي•ي ،تجهي•ز ،محص•ور کردن ،جداس•ازي و س•يستم‌هاي حفاظتي و تهويه .دق•ت در بس•ته‌بندي ،نظام بازرس•ي و کنترل ،کاه•ش سطح مواجهه با مخاطرات .4اس•تفاده از وس•ايل حفاظ•ت فردي متناس•ب ب•ا آالينده‌ها و مخاطرات همراه ب•ا رعاي•ت مس•ائل بهداشت•ي و تدوي•ن نظام آموزشي و فرهنگ سازي. 146 عوامل شيميايي زيان آور محيط كار راههاي پيشگيري و كنترل ذرات در محيط كار كنترل عامل توليدكننده آلودگي شامل جايگزيني ،تغيير روش كار ،روش هاي مرطوب ،تعمير و نگهداري و نظافت عمومي انتقال عام•ل آلودگ•ي شام•ل اس•تفاده از تهوي•ه ط•بيعي ي•ا مص•نوعي ،ايجاد فاصله و غيره كنترل عوام••ل كار شام••ل آزماي••ش هاي پزشكي ،دوزيمتري ،ماس••كهاي حفاظتي ،تنظيم ساعت كار و چرخش. 147 عوامل شيميايي زيان آور محيط كار گازها گازه•ا ممكن اس•ت در محي•ط كار تولي•د شون•د كه حت•ي ممكن اس•ت نظي•ر گازكربنيك بي رنگ و بو باشند. خطرات آنه•ا ممكن اس•ت ه•م ناش•ي از خواص س•مي آنه•ا و ه•م قابلي•ت اشتعال آنها باشد. گاه•ي گازهاي تولي•د شده س•مي محس•وب نم•ي شون•د ول•ي ب•ه لحاظ رقي•ق كردن هوا در تنفس دچار اختالل مي نمايند مانند ازت و متان 148 عوامل شيميايي زيان آور محيط كار گازهاي سمي خواص پاره اي از گازهاي سمي در اين بخش توضيح داده مي شود: -1منواكسيد كربن CO گازي اس•ت ب•ي ب•و ،ب•ي رن•گ و بدون مزه .از احتراق ناق•ص كرب•ن تولي•د م•ي شود و ب•ه عل•ت مي•ل تركي•بي زياد ب•ا هموگلوبي•ن خون (دويس•ت بار بي•ش از اكس•يژن) در انتقال اكس•يژن ب•ه بافته•ا اختالل ايجاد م•ي كن•د مقدار كم آ•ن باع•ث كاه•ش عكس العم•ل مركز اعص•اب ،کن•د هوش•ي ،س•ردرد خفي•ف مقدار بيشت•ر باع•ث ضع•ف و تهوع و بيهوشي و تشنج و ضربان شديد قلب و مرگ مي شود. استفاده از كپسولهاي اكسيژن خالص به دفع اين گازها از ريه كمك مي كند. 149 عوامل شيميايي زيان آور محيط كار -2گاز هيدروژن سولفوره H2S گازي اس•ت ب•ي رن•گ ب•ا بوي گنديدگ•ي تخ•م مرغ ،از تجزي•ه مواد آل•ي گوگرددار و فاضالب ه•ا تولي•د م•ي شود و ب•ا تأثي•ر روي س•لسله اعص•اب و فلج كردن دستگاه تنفسي به مرگ منجر مي شود. 150 عوامل شيميايي زيان آور محيط كار -3گاز آمونياك NH3 گازي ب•ي رن•گ که در تولي•د كودهاي شيمياي•ي اس•تفاده مي شود و در• پروسه هاي س•نتر در ص•نايع شيمياي•ي مانن•د چس•ب س•ازي مورد اس•تفاده قرار مي گيرد .در تماس ب•ا پوس•ت ايجاد س•وختگي م•ي نماي•د و مخاطرات بس•يار براي س•يستم بيناي•ي و قرني•ه دارد .اس•تنشاق اي•ن گاز س•بب برونشي•ت شيمياي•ي و تنگ•ي نف•س و س•رفه هاي خل•ط دار و خون•ي و تورم دهان و گل•و و ريزش اشك م•ي شود .دس•تكش ه•ا و عين•ك هاي حفاظت•ي و اس•تفاده از وس•ايل تنفس•ي براي عوامل كار ضروري است. 151 عوامل شيميايي زيان آور محيط كار -4گاز كلر cl2 براي تهي•ه مواد س•فيدكننده ،الياف مص•نوعي ،ضدعفون•ي كننده آ•ب آشاميدن•ي و اس•تخرها بكار م•ي رود احس•اس خفگ•ي ،س•رفه ،تحري•ك چشمها، ريزش اش•ك ،تهوع از عوارض آ•ن اس•ت .تهوي•ه كاف•ي و اس•تفاده از وس•ايل تنفسي بهنگام كار با اين گاز ضروري است. -5اسموگ يا دود مه تركي•ب ذرات م•ه ب•ا آلوده س•ازهاي هوا ي•ا ب•ه عبارت ديگ•ر س•رماي زياد و رطوبت زياد و هواي آلوده توليد اسموگ مي نمايد كه بسيار خطرناك مي تواند باشد. 152 عوامل شيميايي زيان آور محيط كار دستگاههاي كنترل مواد آالينده هوا : -1كنترل گازهاي آلوده كننده هوا براي اي•ن كار از جذب در مايعات ( انتخاب حالل متناس•ب ب•ا گاز) ، جذب سطحي جامدات ( اس•تفاده از كرب•ن فعال ،اكس•يد آلومينيوم ،ژ•ل س•يليس و غيره حس•ب نوع گاز) ،تقطي ر (كم كردن درج•ه حرارت ي•ا گاه•ي افزاي•ش فشار) ،بعدسوزها (س•وزاندن گازهاي آالينده بع•د از تولي•د) استفاده مي شود. 153 عوامل شيميايي زيان آور محيط كار -2جدا كردن ذرات براي اي•ن كار از روش اتاق•ك هاي ت•ه نشين•ي (عبور گاز ب•ا س•رعت بس•يار كم براي ريزش ذرات) ،گردگيري س•يليكوني ( ب•ا اس•تفاده از نيروي گري•ز از مركز) ،فيلتره••ا (بص••ورت ي••ك بس••تر متخلخ••ل عموماً پارچ••ه اي) و غبارگيرهاي الكتريكي و غيره و گاه•ي تركي•ب اي•ن روش ه•ا استفاده مي شود. 154 بيماريهاي ناشي از عوامل زيست شناختي محيط كار ‏ ‏ ‏ ‏ 155 براي برخ•ي مشاغ•ل مرتب•ط ب•ا موجودات زنده ،تماس ب•ا ميكروارگانيسم هاي عفوني ،انگل ها و يا فراورده هاي مربوط موجب بيماري مي شوند. بيماريهاي ناش•ي از ويروس•ها مانن•د بيماريهاي هپاتي•ت ،هاري ،نيوكاس•ل، ايدز عموماً در مشاغل مرتبط با خون و حيوانات بيماريهاي ناش•ي از باكتري ه•ا مانن•د س•ياه زخ•م ،بروس•لوز ،كزاز ،س•ل و . . . عموماً در مشاغل مرتبط با دام و احشام و مراكز درماني بيماريهاي ناشي از قارچ ها عموماً در دامداريها ،مزارع ،سيلوها بيماريهاي ناشي از انگل ها عموماً در مزارع ،كارگران ساختماني ،معادن ناشي از دفع غيربهداشتي فاضالب بيماريهاي ناشي از عوامل زيست شناختي محيط كار كنترل و پيشگيري براي پيشگيري عموم•ي اس•تفاده از حشره كش هاي مناس•ب ،واكس•ينه كردن احشام ،تهوي••ه مناس••ب ،محدودكردن واردات حيوانات و پرندگاه از محيط هاي آلوده از جمله اقدامات محيطي مناسب مي باشد. براي پيشگيري اختص•اصي ،واكس•ينه كردن كاركنان ،داروهاي پيشگيري كننده ،لباس ه••ا و دس••تكش هاي حفاظت••ي اس••تريل كردن وس••ايل، آزمايشات مرتب•ط و تدوي•ن دس•تورالعمل هاي بهداشت•ي از جمل•ه مواردي است كه توصيه مي شود. 156 بيماريهاي ناشي از عوامل زيست شناختي محيط كار بيماريها و عوارض ناشي از عوامل ارگونومي 157 ارگونوم•ي را تطاب•ق علم•ي كار و محي•ط كار ب•ا ويژگ•ي هاي فيزيكي و روان•ي انس•ان تعري•ف كرده اند.دعدم توج•ه ب•ه اص•ول ارگونوم•ي منج•ر ب•ه بروز اختالالت اسكلتي عضالني در انسان مي شود. هدف ارگونوم•ي سالمت نيروي كار و كارآمدي و بهره وري س•يستمها در فعالي•ت هاي مختل•ف م•ي باشد .برخ•ي حيط•ه هاي ارگونوم•ي بشرح ذي•ل است: -1آنتروپرمتري (تن سنجي) آنرا علم سنجش ابعاد بدن دانسته اند .تعيين دامنه ابعاد اندامهاي مختلف از مهمترين موضوعات اين حوزه است. بيماريهاي ناشي از عوامل زيست شناختي محيط كار -2فيزيولوژي كار اي•ن حوزه شاخ•ه اي از فيزيولوژ•ي انس•اني اس•ت كه اعمال و وضعيت باف••ت ه••ا و اندامه••ا را در هنگام كار توضي••ح م••ي دهد .بدي••ن ترتيب در ارگونوم•ي تالش م•ي شود شرايط•ي تأمي•ن شود كه افراد بدون خس•تگي غيرضروري قادر به انجام كار خود باشند. -3فيزيولوژي محيط در اي•ن حوزه ،اث•ر شراي•ط مختل•ف مانن•د س•روصدا ،گرم•ا ،رطوب•ت ،ارتعاش و غيره روي فيزيولوژي بدن انسان مورد مطالعه قرار مي گيرد. 158 بيماريهاي ناشي از عوامل زيست شناختي محيط كار -4بررسي صدمات اسكلتي -عضالني مرتبط با كار از مهمتري•ن بيماريهاي مرتب•ط ب•ا كار ،عوارض اس•كلتي-عضالني اس•ت .به كم•ك اجراي اص•ول ارگونوم•ي م•ي توان از طري•ق كاه•ش تن•ش هاي عضالن•ي و كنترل عوامل مكانيكي با حد قابل توجهي از اين اختالالت كاست. 159 بيماريهاي ناشي از عوامل زيست شناختي محيط كار -5بيومكانيك شغلي در اي•ن بخ•ش فشارهاي مكانيكي وارد بر مفاص•ل و ماهيچ•ه ه•ا ط•ي وضعيت هاي مختل•ف بدن•ي هنگام انجام كار برآورد و توص•يه هاي•ي مبن•ي بر چگونگ•ي انجام ايمن اين فعاليت ها ارائه مي دهد. -6بررسي ايستگاههاي كار در طراح•ي ايس•تگاههاي كار رعاي•ت جنب•ه هاي ارگونومي•ك كار باي•د مورد توجه قرار گيرد. 160 بيماريهاي ناشي از عوامل زيست شناختي محيط كار اختالالت ناشي از عدم توجه به اصول ارگونومي را شامل موارد زير مي دانند: .1آسيب ناشي از حركات تكراري .2اختالالت دست و بازو .3اختالالت زردپي .4اختالالت عصبي .5اختالالت عصبي -عروقي 161 عوامل زيست شناختي زيان‌آور در محيط کار عوام•ل زيس•ت شناخت•ي موج•ب بيماري‌هاي عفون•ي و آلرژ•ي در انسان مي‌شوند .عفون•ت نتيج•ه نفوذ و رش•د ميکروب‌ه•ا در داخل بدن بوده در س•تند .البت•ه همه حاليک•ه آلرژي‌ه•ا ناش•ي از مواجه•ه ب•ا آنتي‌ژن‌ه•ا ههس ارگانيس•م‌ها موج•ب بيماري‌ در انس•ان نمي‌شوند .آنتي‌ژن‌ه•ا قادرن•د با تولي•د آنت•ي بادي‌ه•ا بروز بيماري‌هاي آلرژي•ک تسهيل نمايند. واکنش‌هاي آلرژي•ک نتيج•ه پاس•خي اس•ت ک•ه س•يستم ايمن•ي بدن به آنتي‌ژن‌هاي توليد شده مي‌دهند. 162 .از عوامل غير زنده مي‌توان گروه گياهان و بقاياي بدن حشرات را نام برد باکتري‌ها: اي•ن عوامل عفون•ي موجودات ميکروس•کوپي و ت•ک سلولي بوده که ب•ا تقسيم شدن ييابند .متوس•ط طول آنه•ا 2ت•ا 5ميکرون مي‌باشد .ب•ه باکتري‌هاي•ي که تکثي•ر م ‌ نيازمن•د O2هس•تند هوازي و ب•ه آنهاي•ي ک•ه در غياب O2به حيات خود ادام•ه مي‌دهن•د بي‌هوازي گفت•ه مي‌شود .باکتري‌ه•ا با جوشاندن از بين مي‌روند. عمده‌تري•ن بيماري‌هاي شغل•ي ناش•ي از عفونت‌هاي باکترياي•ي آنتراکس (بيماري‌ پشم‌ريس•ان) بروس•لوز و س•ياه زخ•م ،کزار ،س•ل و توالرمي مي‌باشد. 163 :قارچ‌ها اين گروه شامل مخمر و کپک‌هاست .قارچ‌ها عمدتاً روي سطح خشک گياهان ،اجس•اد حيوانات و حت•ي مايعات ص•نعتي ک•ه بمنظور خنک کردن اس•تفاده مي‌شوند وجود دارند و در محيط‌هاي کشاورزي مزارع‌ـ ص•نايع کاغ•ذ و انبارهاي ميوه ب•ه وفور ياف•ت مي‌شوند .بي•ش از 40گونه قارچ بيماري‌زا براي انس•ان وجود دارد ک•ه متداول‌تري•ن آ•ن آسپرژيلوس اس•ت ک•ه در محص•والت کشاورزي و آب‌هاي راک•د ديده مي‌شود.اين چ موجب عوارض ريوي مي‌گردد. قار ‌ 164 مخمره•ا ني•ز در ظرفشويي‌ه•ا ،آشپزخانه‌ه•ا ،شيريني‌پزي‌ه•ا و ساير ص•نايع غذاي•ي ياف•ت مي‌شوند .بيماري‌هاي ناش•ي از قارچ‌ه•ا و مخمرها مي‌تواند درماتيت‌ها ،التهابات ريوي و کاهش پالکت خون باشد .برخي از مواد غذاي•ي مانن•د بادام‌زمين•ي و پس•ته و غذاهاي حيوان•ي تحت شراي•ط خاص•ي از نظ•ر دم•ا ،زمان ،رطوب•ت ،مواد غذاي•ي و PHتوليد آفالتوکسين مي‌نمايند که بشدت سمي و سرطان‌زا مي‌باشد. 165 ويروس‌ها ويروس•‌ها از کوچکتري•ن عوام•ل عفون•ي هس•تند بطوريک•ه قادرند در داخ•ل س•لول هاي باکتري رش•د و تکثي•ر يابند عفونت‌هاي ويروس در دامداري‌ه•ا ،کشتارگاه•ي و مراک•ز پزشک•ي روي مي‌دهد .اي•ن عفونت‌ها در اث•ر تزريقات ي•ا فراورده‌هاي حيوان•ي آلوده ب•ه انس•ان منتقل مي‌شود. هپاتي•ت ،هاري ،بيماري چن•گ گرب•ه و ايدز از جمل•ه بيماري‌هاي مهم ويروسي است. 166 :عوامل بيولوژيک مي‌توانند دو شکل زنده و غير زنده وجود داشته‌ باشند ميکروارگانيس•م‌هاي زنده مانن•د باکتري‌ه•ا ،قارچ‌ه•ا ،مخمره•ا ،کپک‌ها هس•تند ک•ه داراي اندازه‌هاي کمت•ر از 10ميکرون بوده و بواسطه عطس•ه ،س•رفه و غيره در محي•ط پخ•ش شده و ت•ا مدت‌ه•ا در هوا معلق مي‌مانند. 167 168 تعريف ارگونومی ارگونومی علم و مهارت طراحی مشاغل و محيط های کار برای تطابق با توانائيها و محدويت های انسان. ارگونومی به مفهوم “تناسب کار با فرد”است ارگونومی علم متناسب کردن شرايط محيط کار و نيازمنديهای شغل با توانائيهای فرد است. استراتژی :ارگونومی توانائيها و محدويت های جسمانی و روانی کارگر را که با ابزارآالت،تجهيزات،روشهای کار،وظايف و محيط کار در تعامل است مورد توجه و بررسی قرار می دهد. 169 ارگونومی بيشتر بر روی اين موضوع بحث می کند که انجام کار چگونه بر انسان . پاسخ به پرسشهای اثر می کند و برای مطرح واکنشهای فيزيولوژيک بدن در برابر کارهای جسمانی ،عوامل محيطی مانند گرما،صدا،روشنايی،ارتعاش،نوبت کاری و غيره را مورد مطالعه قرار می دهد. در ارگونومی بر روی روشهای کاهش .خستگی تاکيد می گردد 171 اهداف ارگونومی بهبود کيفيت زندگی انسان رفاه ارگونومی بهره وری و کارايی توليد فيزيولوژيکی روانی 172 سالمتی و ايمنی برای دستيابی به اهداف ارگونومی بايد به ويژگيهای سه مولفه :زير توجه شود فرد محيط کار 173 ويژگيهای انسانی :ويژگيهای انسانی را به سه دسته زير تقسيم می کنند فيزيکی :اندازه و ابعاد بدن،قدرت جسمی فيزيولوژيک :دستگاه قلبی عروقی و تنفسی روانی:ادراک حافظه،پردازش اطالعات .انسانها در اين ابعاد متفاوت هستند ارگونومی اين ويژگيها را ارزيابی و اندازه گيری و از نتايج بدست آمده برای تناسب و تطابق بيشتر انسان و محيط و کارش استفاده می کند. ميزان تطابق و تناسب 174 است ای است رشته ای چند رشته دانش چند يک دانش ارگونومی يک ارگونومی ‏oيولوژی آناتومی وو فيز فيزيولوژی آناتومی روانشناسی روانشناسی مهندسی مهندسی پزشکی پزشکی شناسی جامعه شناسی جامعه بيومکانيک بيومکانيک ای حرفه ای بهداشت حرفه يمنی وو بهداشت اايمنی 175 Anatomy ‏Anatomy استخوانها :ا سکلت بدن را تشکيل می دهند. عضالت :بدن را استوار وحرکات بدن را ممکن می سازند. تاندون ها(زردپی) :عضالت را به استخوانها متصل می کنند ليگامنت ها(رباط) :استخوانها را به استخوانها متصل می کنند. ديسک های بين مهره ای :بعنوان ضربه گير عمل کرده و حرکات ستون فقرات را ممکن می سازند. اعصاب :حواس را منتقل و اطالعات را جابجا می کنند 176 فيزيولوژی کار 177 تعريف كار به هر عمل يا حركتي كه انسان بمنظور oايفا و تكميل يك وظيفه انجام مي دهد كار اطالق مي گردد. از ديدگاه ارoگونومي مجموع انرژي و اطالعاتي كه براي تحقق يافتن يك وظيفه كاري توسط انسان تجزoيه و تحليل شده و بكار oگرفته مي شود. كار بر اساس ميزان مصرoف انرژي و نيز دقت الزم و .. قابل طبقه بندي است. 178 ميزان انرژي مصرفي در فعاليتهاي شغلي مختلف 179 فيزيولوژی و فيزيولوژی کار فيزيولوژی مطالعه اعمال و وظايف اندامها یبدن و نحوه کار آنها فيزيولوژی کار شاخه ای از فيزيولوژی انسانی که تغييرات بافتها و اندامها در کار را بررسی می کند 180 فيزيولوژی کار(ادامه) فيزيولوژی بر مباحث متابوليسم،محدوديت های انرژی در کار و خستگی بحث می کند. متابوليسم :يكي از پديده هاي اصلي حيات است .به سوخت و ساز مواد غذايي كه باعث توليد انرژي مي شود متابوليسم مي گويند.متابوليسم يكنوع احتراق آرام است كه در كبد صورت مي گيرد. متابوليسم پايه 2400كيلو كالري در 24ساعت است. 181 فيزيولوژی کار بدن انسان با متابوليسم مواد غذايی انرژی مکانيکی توليد می کند. انرژی آزاد شده در اثر تجزيه مواد غذايی بطور مستقيم جهت انجام کار مکانيکی قابل استفاده نيست بلکه بايد بصورت ترکيبی به نام ATPدرآمده و در سلولهای عضالنی ذخيره و مصرف شود. ‏انرژی مکانيکی توليدی بستگی دارد به: -1منابع غذايی مورد استفاده -2دستگاه گوارشی -4دستگاه قلبی عروقی -3دستگاه تنتفسی 182 فيزيولوژی کار 25درoصد انرژی مکانيکی توليدی صرف کار oو 75 درصد بصورoت گرoما تلف می شود. منابع ) ATPپر انرژی) بدن محدود است به اين دليل سيستمهايی در بدن وجود دارند که ATPرا بازoسازی می کنند -1دستگاه فسفاژن -2دستگاه بي هوازoی -3دستگاه هوازی 183 )Fatigue #ستگی (خ #ستگی ‏ ‏ ‏ ‏ ‏ ‏ در اين وضعيت نياز بدن lبه انرژی از ميزان انرژی حاصل از متابوليسم هوازی فراتر می رودl. متابوليسم بی هوازی نياز های انرژی بدن lرا تامين میl کندl. گلوکز خون پايين می آيد اسيد الکتيک افزايش lمی lيابد خستگlي هنگام مواجهه فرد با خطر يا هيجlان lاز بين میl رودl. در محيط کسل و يکنواخت بدون lآنکه فرد فعاليتیl انجام دهد خسته می شودl. 184 انواع خستگی خستگی ماهيچه ای :ناشی از کار عضالنی بعلت تجمع اسيد الکتيک در عضالت. خستگی روانی :ناشی از فعاليتهای عصبی و فکری خستگی موضعی :خستگی در يک عضو بدن مانند بينايی خستگی عمومی :خستگی کلی بدن خستگی مزمن:تجمع خستگی در زمانهای طوالنی خستگی حاد :عبارتست از تجمع اسيدهای متابوليک در عضله،اختالل موضعی تراز الکتروليت ها در مايع عضالنی،تورم تارهای عضالنی و زردپی و کاهش مستقيم انرژی. 185 علل خستگی کار طوالنی در طول روز خواب کم(بيدار شدن قبل از ساعت 6صبح و خوابيدن بعد از ساعت 10شب منجر به کسر خواب و تجمع آن می شود). نوبت کاری(شب کاری يا شيفت عصر بدليل برهم زدن ريتم سيرکادين) •انجام کارهای سنگين جسمی يا کار فکری فعاليت کم،کارها ی تکراری،وظايف پlايشی و مراقبتی •کار مداوم بدون استراحت •شرايط محيطی نامساعد از قبيل گرما،صدا ،هوای نامطلوب نيز خستگی را افزايش می دهد 186 اثرات خستگی ‏ ‏ ‏ ‏ ‏ ‏ ‏ ‏ 187 برهم زدن اعمل شناختی(قضاوت و تصميم گيری) کاهش هوشياری بروز خطا و حوادث بهم خوردن تمرکز بد خلقی کاهش زمان واکنش افت مهارت اثرات فيزيولوژيكي خستگي شامل سردرد،گيجي،تپش قلب و بيخوابي است. محاسبه زمان استراحت در 8ساعت کار رoوزانه ميزان مصرف انرژی نبايد از4.8 o کيلوکالری بيشتر شود.در oصورتيکه بيش از اين مقدار oانرژoی مصرoف شود بايد آنقدر استراحت داده شود تا بطور oمتوسط در طول 8ساعت کار مصرف انرژی به حد 4.8نرسد. مثال :اگر مصرoف انرoژی در کاری Cکيلوکالری در دقيقه باشد و C>4.8باشد در اين صورت درصد استراحت به ازاي هر ساعت کار oاز رابطه زoير بدست می آيد: =)C/4.8 –1)*100درoصد اoستراoحت 188 آنتروپومتری چيست؟ اندازه گيری ابعاد و ويژگيهای جسمانی انسان به منظور استفاده در طراحی وسايل و تجهيزات.. هدف? :ايجاد تطابق و تناسب جسمانی بين انسان ،وسايل و تجهيزات ”Anthropos“ واژه يونانی به مفهوم انسان = ”Metron“ اندازه گيری و سنجش = ”Anthropometrics“ اندازه گيری انسان 189 انواع اطالعات آنتروپومتری اطالعات استاتيک(ساختاری) اطالعات 190 ديناميک(کارکردی) ابعاد استاتيکی تعريف :اندازه #گيری وقتی صورت می گيرد که بدن فرد در يک وضعيت ثابت قرار داردمعمو ًال نشسته يا ايستاده. انواع 191 اندازه:طول،ارتفاع،عرض،ضخامت فاصله بين مفاصل بدن وزن،حجم،چگالی محيط نقطه ثقل ابعاد نشسته و ايستاده ابعاد استاتيکی [Source: Kroemer, 1989] 192 ابعاد ديناميکی(کارکردی) تعريف :اندازه گيری وقتی صورت می گيرد که بدن در حال انجام کار است. اين اطالعات برای نشان دادن حرکت عضوی از بدن با در نظر گرفتن يک نقطه مرجع ثابت می باشد مثال حداکثر دسترسی به جلو در حالت ايستاده. – حد دسترسی بازو= طول بازو+حرکت شانه ها +حرکت جزئی تنه +خم کردن احتمالی پشت +حرکت دست 193 در آنتروپومتری ديناميک مطالعه و اندازه گيری با توجه به سه صفحه ساجيتال،فرونتال .و ترانسورس صورت می گيرد ‏Transverse PlaneFrontal Plane Sagittal Plane 194 ابعاد ديناميکی(کارکردی) 195 ][Source: North, 1980 بلند کردن و جابجايی دستی هر گونه فعاليتی که مستلزم اعمال نيرو توسط فرد برای بلند کردن،پايين آوردن،هل دادن،کشيدن،حمل يا نگهداشتن بار باشد حمل و جابجايي دستی ناميده می شود 196 مثالهايی از جابجايي دستی 197 روش قديم و جديد روش جديد 198 روش قديمی Lifting Posture 199 Biomechanics. Levers. 200 كار نشسته ‏ ‏ ‏ ‏ تغييرات در ماهيت كارها(كار جسمي وضعيت انجام كار عمدتا نشسته فشار وارoد بر oديسك هاي بين مهره اي در وضعيت نشسته 35بار بيشتر از حالت ايستاده است. بيشترين فشار روي مهره پنجم كمري است كه تقريبا نقطه ثقل بدن است و فشار زياد بر oاين ديسك موجب فتق ديسك درناحيه كمر مي شود. 201 كار فكري) عوارض كار نشسته ‏ ‏ ‏ ‏ ‏ محدود شدن متابوليسم و تغذيه ديسكها بدليل فشار وارد بر آنها و تحليل تدرoيجي آنها گردش خون ضعيف در oپاها و عضالت كمرoي و پشتي ضعيف oشدن قلب بهم خوردن تناسب اندام بي حسي و تورoم پاها 202 C1 2 ن فقراتlآناتومی ستو Cervical Area 3 4 5 6 C-7 T1 2 3 4 5 6 Thoracic Area 7 8 9 10 11 T-12 L1 2 3 L5 / S1 disc. 4 Lumbar Area L-5 S1 203 204 Disc DiscHerniation Herniation 205 علل عوارض ناشي از كار نشسته وضعيت بدني نامناسب(ناشي از فضاي كاري نامناسب،چيدمان نادرست،صندلي نامناسب ،ارتفاع نامناسب صندلي) عدم استراحت كافي در طول كار مداوم 206 اثر پوسچر نامناسب بر گردن 207 وضعيت بدنی نامناسب پوسچرها نامناسب اغلب عبارتند از: ‏چرخش کمر ‏دسترسی به پشت سر ‏کار در ارتفاع باالی سر ‏زانو زدن ‏چمباتمه نشستن ‏خم شدن 208 برخي توصيه ها در مورد وضعيت و حركات بدن مفاصل نبايد به جهت خاصي خم شوند(.باال نگه داشتن بازوها،خم كردن گردن و چرخاندن سر،خم كردن و دوال شدن مثالهايي از وضعيت هاي نامناسب بدني در اثر تمايل مفاصل به يك جهت هستند) در هنگام برداشتن شي جسم را تا حد ممكن به بدن نزديك كنيد. از خم كردن بدن به جلو خوددارoي كنيد(وزoن تنه فشار بر كمر) 209 برخي توصيه ها در مورد وضعيت و حركات بدن(ادامه) ‏ ‏ ‏ ‏ حركات و نيروهاي ناگهاني حداكثر فشار را بر بدن وارد مي كند. حاالت و حركات بدنب را تغيير دهيدذ.نبايد مدت طوالني در يك وضعيت قرار گرفته يا حركتي را انجام دهيد. مدت زمان انجام هر گونه كار ماهيچه اي مداوم را محدود كنيد. در بين كار بايستيد ،بنشينيد و راه برويد. 210 وسايل حفاظت فردي .1 .2 211 حفاظ•ت از نيروي كار بدون اس•تفاده از وس•ايل حفاظ•ت فردي ممكن نيس•ت .آنه•ا وس•ايلي هس•تند كه شخ•ص ب•ا اس•تفاده از آنه•ا خود را در برابر خطرهاي گوناگون ت•ا حدي محافظ•ت م•ي نمايد .لباس كار ،كاله س•ربند، انواع ماس•ك ه•ا ،انواع دس•تكشها ،انواع كف•ش ه•ا و غيره در زمره اي•ن وس•ايل هستند. لباس كار و پيش بند بايد براي انتخاب لباس مخاطرات نيروي كار ارزيابي و اي•ن لباس بگون•ه اي طراح•ي شود كه ايمن•ي كاف•ي در مقاب•ل آ•ن مخاطرات ايجاد نمايد. كاله كاسكت :براي حفاظت در مقابل سقوط اشياء روي سر ساخته مي شود و بايد سبك ،عايق و متناسب با شرايط كار باشد. وسايل حفاظت فردي .3 .4 .5 212 عين•ك حفاظت•ي :براي كارهاي•ي كه مخاطرات•ي براي چش•م دارن•د نظي•ر جوشكاري ،كار در کوره ه••ا ،حفاظ••ت در مقاب••ل پرتاب اشياء ،گردوغبار عنداالقتضاء بدون منف•ذ اس•تفاده م•ي شوند .نوع آنه•ا حس•ب كار متفاوت مي باشد. حفاظ گوشها :براي محيط هاي پرسروصدا كمربندهاي ايمن•ي :ب•ه ويژ•ه براي كار در ارتفاع و ب•ا احتمال س•قوط ب•ا امكانات كافي براي حفظ كل بدن. وسايل حفاظت فردي .6 .7 .8 213 دستكش ها :با امكان حركت مناسب انگشتان متناسب با شرايط كار كف•ش ه•ا و چكم•ه ه•ا :متناس•ب ب•ا شراي•ط كار براي حفاظ•ت از ضرب•ه ي•ا رطوبت يا بعنوان عايق الكتريكي يا حرارتي يا برودتي ماس•كهاي حفاظت•ي تنفس•ي :متناس•ب ب•ا شراي•ط ب•ا فيلترهاي مناس•ب قاب•ل تعويض يا احياناً كپسول هاي هوا وسايل حفاظت فردي اص•والً وس•ايل حفاظ•ت فردي ،شخص•ي بوده باي•د ب•ه موق•ع ضدعفون•ي ،نظاف•ت و از نظ•ر كاركرد مرتباً بازبين•ي شون•د و دقيقاً متناس•ب ب•ا شراي•ط كار اس•تفاده شوند .ي•ك وس•يله حفاظ•ت فردي كه براي ايمن•ي در مقاب•ل حادث•ه اي خاص طراح•ي شده ممكن اس•ت در حادث•ه اي ديگ•ر و محي•ط كاري متفاوت كارآي•ي نداشته باشد. گاه•ي اس•تفاده از وس•ايل حفاظ•ت فردي از كارآي•ي و تواناي•ي نيروي كار و س•رعت در كوتاه مدت م•ي كاه•د و بدي•ن لحاظ ب•ا وجود اطالع از مخاطرات عدم اس•تفاده از اي•ن وس•ايل كارگران ب•ه س•ختي از آنه•ا اس•تفاده م•ي كنند. آموزش هاي مداوم ،آگاهي هاي مرتب اقدامات تشويقي و تنبيهي براي استفاده مرتب از اين وسايل گاهي ضرورت 214مي يابد. وسايل حفاظت فردي تاکي•د مي‌شود ک•ه کنترل عوام•ل زيان‌آور در محي•ط کار ابتدائاً با روش‌هاي مهندسي و مديريتي صورت مي‌گيرد و سپس بعنوان مکمل از اي•ن وس•ايل اس•تفاده مي‌شود .براي اس•تفاده از وس•ايل حفاظتي خطرات بالقوه محيط کار ضرورت دارد .مث ً ال شناخت اشيائي که از باال س•قوط مي‌کنن•د ،مايعات شيمياي•ي مض•ر ،مناب•ع نور ،گرم•ا ،صوت، گردوغبار ،و ... و پ•س از اعمال روش‌هاي مديريت•ي و مهندس•ي ،اس•تفاده از وسيال حفاظتي در دستور کار قرار مي‌گيرد .اين وسايل بشرح زير هستند: 215 -1وسايل حفاظت از چشم مخاطراتي که چشم را تهديد مي‌کند بشرح ذيل است: گرد و غبار و براده فلزات ،چوب و غيره. مواد مذاب اسيدها و ساير مواد شيميايي مواد بيولوژيک و عفوني نور شديد و انواع امواج الکترومغناطيسي مضر 216 عموماً براي حفاظ•ت ا زچش•م از عينک‌هاي حفاظت•ي استفاده مي‌شود ام•ا روش•ن اس•ت ک•ه تنوع اي•ن خطرات تنوع عينک‌هاي مورد استفاده را بدنبال دارد .گاگل‌هاي ايمني ،حفاظ‌هاي جوشکاري ،گاگل‌هاي ايمن•ي ليزري و انواع حفاظ‌هاي ص•ورت از وس•ايل مورد استفاده براي م مي‌باشند. حفاظت از چش ‌ 217 -2وسايل حفاظت سر: در قبال احتمال برخورد س•ر ب•ا تجهيزات و لوله‌ه•ا در کارگاه ،سقوط اشياء از باال و کار در مجاورت هادي‌هاي جريان برق استفاده از کاله الزم اس•ت .کاله ايمن•ي ي•ک الي•ه خارج•ي و ي•ک الي•ه داخل•ي معل•ق ساز دارد فاص•له اي•ن دو باع•ث ميرايي ضربات وارده مي‌باشد .کالهاي در س•ه کالس AوBو Cبترتي•ب در ساختمان‌سازي معدن و کارگاه‌هاي مشابه ،حفاظت در قبال جريان برق و کارهاي سبک نظي•ر آتش‌سوزي و ...استفاده مي‌شود. 218 وسايل حفاظتي سيستم‌ شنوايي افراد ممک•ن اس•ت اص•وات مضره گوناگون•ي را در محي•ط کار تحمل نماين•د و بدي•ن لحاظ حس•ب نوع کار و مدت زمان مواجه•ه ب•ا اين اص•وات ،از وس•ايل حفاظت•ي فردي مختلف•ي ضرورت دارد ک•ه استفاده شود .پالک‌هاي گوش و گوشي‌هاي روگوش•ي براي اي•ن کار استفاده يه•ا براس•اس قدرت کاهندگ•ي در فرکانس•‌هاي مختلف مي‌گردند .گوش ‌ مشخص مي‌شوند. 219 وسايل حفاظت تنفسي هنگام•ي ک•ه آالينده‌هاي موجود در هواي محي•ط کار از حد مجاز افزون شود از رس•پيراتورها براي حفاظ•ت اس•تفاده مي‌شود .آنه•ا يک وس•يله حفاظت•ي مي‌باشن•د ک•ه بين•ي و دهان ي•ا تمام ص•ورت و سرکارگر را مي‌پوشان•د ت•ا آالينده‌هاي موجود در هوا وارد س•يستم تنفسي نشود و هواي کافي در اختيار قرار گيرد. بطور کل•ي چهار روش براي کنترل خطرات تنفس•ي وجود دارد که شام•ل جايگزين•ي ،کنترل‌هاي فن•ي و مهندس•ي کنترل‌هاي مديريتي و استفاده از وسايل حفاظت فردي مي‌باشد. 220 مخاطرات تنفسي شامل موارد زير است .1 .2 .3 221 آالينده‌هاي ذره‌اي (:)Particulate Contaminants (گردوغبار ،فيبرها ،م؟؟/ها ،دمه‌ها و آالينده‌هاي بيولوژيکي) آالينده‌هاي گاز و بخار کمبود اکسيژن دمه‌ها (ذرات بس يار ري ز جامد) :دمه‌ه•ا زمان•ي تولي•د مي‌شون•د که مواد جامد‌ مانن•د فلزات و ي•ا پالس•تيک گرم شده و ب•ه بجار تبديل مي‌شوند .دمه‌ه•ا در فرايندهاي•ي نظي•ر جوشکاري ،ذوب و لحيم کاري تولي•د مي‌شون•د و اس•تنشاق آنه•ا ب•ه بيماري‌هاي تنفس•ي و ريوي و حتي مرگ منجر مي‌شود. آالينده‌هاي بيولوژي ک :شام•ل باکتري‌ه•ا (مانن•د باکتري‌سل) چه•ا مي‌باشن•د و در ص•ورت اس•تنشاق مشکالت تنفسي ويروس•‌ها ،قار ‌ ايجاد مي‌نمايد. رس•پيراتورهاي ب•ا فيلترهاي مناس•ب براي حفاظ•ت توصيه مي‌شود. پاره‌اي از آلودگي‌ه•ا ممک•ن اس•ت در اث•ر استنشاق ويروس موجود در مدفوع وادرار حيوانات موذي بوجود آيد. 222 آالينده‌هاي گاز و بخار :گازهاي•ي مانن•د مونواکس•يد کرب•ن و کلرين در محيط‌هاي ص•نعتي تولي•د مي‌شوند .تيزهاي رن•گ ،اس•تن ،تربانتين، نفتالي•ن ني•ز از جمل•ه بخارات قاب•ل توج•ه مي‌باشند .تحري•ک چشم، بيني ،گلو ،ريه‌ها پوست‌ و گاهي موارد ورود به خون و سيستم اعصاب و آس•يب ب•ه ارگان‌هاي داخل•ي گاه•ي فوري و گاه•ي بعد از مدت طوالني بع•د از تماس رخ مي‌دهد .غلظت اين مواد ني•ز در آثار شو موثر اس•ت و براي جلوگيري از اي•ن آثار اس•پيراتورها ب•ا فيلترهاي مناسب بعنوان وسيله حفاظت فردي توصيه مي‌شود. 223 کمبود اکس يژن 21 :درص•د هواي•ي ک•ه تنف•س مي‌کني•م از اکسيژن تشکي•ل مي‌شود و اکس•يژن کمت•ر از 5/19درص•د ناکاف•ي تشخيص داده مي‌شود کاه•ش اکس•يژن ب•ه گيج•ي فرد ،افزاي•ش ضربان قلب و در ص•ورت تداوم و کاه•ش بيشت•ر اکس•يژن آس•يب ب•ه مغ•ز و توق•ف قلب ظرف چن•د دقيق•ه مي‌شود .اي•ن اتفاق در فضاهاي محص•ور مانند سيلوها ،مخازن ،چاله‌هاي فاضالب و ...رخ مي‌دهد. دلي•ل کمبود اکس•يژن عموماض ناش•ي از واکن•ش شيمياي•ي اکسيژن (زن•گ زدن فلزات ،فاس•د شدن مواد آل•ي و )...م•ي باش•د يا ورود گاز ديگري مانند آرگون در جوشکاري به کاهش اکسيژن منجر مي‌شود. 224 رسپيراتورها :اس•تفاده از رس•پيراتورها بعنوان ي•ک وس•يله حفاظت•ي که بين•ي ،دهان و تمام ص•ورت و س•ر را مي‌پوشان•د براي آنس•ت که هواي تمي•ز دراختيار س•يستم تنفس•ي قرار دهد .در رس•پيراتورها استفاده از فيلت•ر و کارتري•ج مناس•ب اهمي•ت دارد .اي•ن فيلتره•ا به نوع مواد آالينده و غلظت آنها مربوط است. رس•پراتورها گاه•ي ب•ا نيروي محرک•ه و گاه•ي بدون نيروي محرکه مي‌باشند .گاه•ي ص•رفاً مجاري تنفس•ي و گاه•ي صورت را کام ً ال مي‌پوشانند .از رس•پيراتورها گاه•ي براي تنظي•م فشار هوا (منف•ي يا توجج•ه نمود ک•ه بدليل پاره‌اي از مثب•ت) ني•ز اس•تفاده مي‌کنند .باي•د تو مشکالت تنفس•ي گاه•ي شخ•ص نم•ي توان•د از رس•پيراتور استفاده نمايد. 225 هشدار دهنده‌ها رس•پيراتورها ممک•ن اس•ت داراي کارتري•ج باشن•د کارتريج‌ها شام•ل ذغال فعال و ديگ•ر ترکيبات شيمياي•ي مي‌باشن•د که آالينده‌ها را به دام مي‌اندازند .اشباع کارتريج‌ها باعث کاهش يا قط•ع اث•ر آنه•ا مي‌شون•د گاه•ي از ي•ک سيستم هشدار دهنده براي اعالم وقوع اشباع استفاده مي‌نمايند. 226 غبارات و فيبرها در فرايندهاي•ي مانن•د س•ند پالس•ت ،برش کاري ،کنده‌کاري ،سنگ‌زني و مته‌کاري ذرات‌ريزي بوجود مي‌آين•د ک•ه از مجاري تنفس•ي وارد ريه مي‌شون•د و بيماري‌هاي خطرناک•ي را باع•ث مي‌گردند مث ً ال ذرات سيليس و الياف آزبست مي‌توانند باعث ايجاد سرطان شوند. 227 ميست‌ها قطرات‌ ري•ز مايعات ک•ه در عمليات روغ•ن کاري بوجود مي‌آين•د يا در فرآين•د اس•پري رن•گ تولي•د مي‌شون•د مخاطرات بسياري ايجاد مي‌نمايند .ميس•ت‌هاي اس•يدي ط•ي فراين•د آبکاري و در نتيجه دميدن هوا ب•ه داخ•ل ماي•ع ايجاد مي‌شود .ميس•ت‌ها باع•ث تحري•ک سطحي در پوس•ت ،چشم‌ه•ا ،ريه‌ه•ا و مجاري تنفس•ي مي‌شوند .حت•ي بعضي از حشره‌کش‌ه•ا موادي تولي•د مي‌کنن•د ک•ه وارد جريان خون مي‌شوند و بر روي سيستم‌هاي عصبي اثر نامطلوب مي‌گذارند. 228 وسايل حفاظتي پاها .1 .2 .3 .4 .5 229 خطرات عمده براي پ•ا در محيط‌هاي ص•نعتي شام•ل موارد زي•ر اس•ت که حسب مورد از کفش‌هاي مناسب با استانداردهاي خاص استفاده مي‌شود. افتادن اشياء سنگين روي پا حفاظت در مقابل سطوح داغ حفاظت در مقابل سطوح لغزنده مخاطرات ناشي از عبور جريان برق يا عدم انتقال الکترسيته ساکن مخاطرات کار با مواد شيميايي وسايل حفاظتي دست‌ها خطرات•ي ک•ه در محي•ط کار دس•ت افراد را تهدي•د مي‌کن•د بشرح زير است: خط•ر س•وختگي ،خط•ر خراشيدگ•ي ،خط•ر بريدگ•ي ،خط•ر سوراخ شدن دست ،خطر شکستگي ،خطر قطع عنص•ر ،خطر تماس شيميايي. براي حفاظ•ت از دس•ت‌ها ،دس•تکش‌هاي گوناگون•ي وجود دارد که عنداالقتضا مورد استفاده قرار مي‌گيرد. 230 وسايل حفاظتي تمام بدن حفاظت از بدن در مقابل مخاطرات زير صورت مي‌گيرد. .1گرماي شديد .2پاشيدن فلزات و مايعات داغ .3برخورد با ماشين آالت و تجهيزات .4بريدگي .5مواد شيميايي خطرناک .6تماس با مواد عفوني مثل خون .7تشعشعات 231 براي مقابله با خطرات ياد شده از جليقه‌هاي ايمني ،ژاکت‌هاي ايمني، لباس•‌هاي بلن•د ولباس•‌هاي س•رتاسر‌ي اس•تفاده مي‌شود .اي•ن لباس‌ها از نوع کاغ•ذ ،پنب•ه و پش•م تص•فيه شده ،چرم•ي ،الس•تيکي ي•ا پالستيک ممکن است باشد. 232 ايمني مواد خطرناک مواد خطرناک در محيط کار ممکن است باعث ايجاد حوادث گوناگون شوند .قب•ل از ه•ر چي•ز نگهداري فهرس•ت اي•ن مواد شام•ل ذکر ويژگي‌هاي شيمياي•ي و فيزيک•ي آنه•ا اس•ت .معموالً در اع؟؟؟ کارخانه س•ازنده عناوين•ي نظي•ر خطرناک ،آتش‌گيري ،قابل انفجار ،زيان‌آور و نظاي•ر آ•ن ذک•ر مي‌شود .عموماً الزم اس•ت ک•ه خط•ر اين مواد طبقه‌بندي شود .بر چس•ب‌گذاري اي•ن مواد براس•اس اس•تانداردهاي راي•ج از اهميت خاصي برخوردار است. 233 عناوين••ي نظي••ر خط••ر بهداشت••ي ،خط••ر آتش‌گيري ،خطر حفاظ•ت تعاريف «واکنش‌پذيري» و نظاي•ر آ•ن در ادبيات مربوط ب•ه حفاظ دقيق و روشني دارد. از تماس و ورود مواد شيمياي•ي ب•ه بدن از طري•ق• گوارش ،تماس با پوس•ت ،اس•تنشاق و نظاي•ر آ•ن آس•يب‌هايي رخ مي‌ده•د ک•ه تماماً بايد مستندسازي شود. 234 هم•ه موارد مربوط ب•ه مواد خطرناک (مث ً ال مواد شيمياي•ي) باي•د تحت نظام•ي خاص مورد نظارت مس•تمر قرار گيرد .س•فارش خري•د اين مواد، اس•تفاده از آنه•ا ،ذخيره آنه•ا ،ريخ•ت و پاش و نشس•ت آنه•ا ،فرايندهايي ک•ه در مورد اي•ن مواد در تولي•د ص•ورت مي‌گيرد و رف•ع آنه•ا هم•ه بايد براس•اس ي•ک نظام نام•ه مشخ•ص ص•ورت پذيرد .ويژگي‌هاي نظير واکنش‌پذيري ،پايداري ،ناس•ازگاري و نظاي•ر آ•ن باي•د مطاب•ق نظامي مشترک مورد بررس•ي قرار گيرد .اي•ن خص•وصيات در مورد چگونگي نگهداري اي•ن مواد در انباره•ا ،توج•ه ب•ه مقررات•ي را باع•ث مي‌شود که بعنوان سيستم انبارداري ايمن ،مشهور مي‌باشد. 235 بهسازي محيط كار منظور از بهس•ازي محي•ط كار مراعات اص•ول بهداشت•ي براي جلوگيري از مخاطرات و عوام•ل بيماري زاي•ي اس•ت كه س•المت كاركنان ،مشتريان و مراجعان محي••ط كار را بخط••ر م••ي اندازد .در اي••ن بخ••ش ب••ه حوزه هاي عمومي و مشترك محيط هاي كار پرداخته مي شود. 236 بهسازي محيط كار مهمترين مسائل عمومي بهسازي محيط كار بشرح زير است: -1تأمين آب آشاميدني و غذاي سالم مناسب. تأمي•ن آ•ب آشاميدن•ي بهداشت•ي و غذاي س•الم و كاف•ي و تخص•يص فرص•ت و مكان مناس•ب براي ص•رف غذا اهمي•ت بس•ياري دارد .بهداش•ت تهي•ه و توزي•ع غذا در كارگاه توج•ه زيادي را م•ي طلب•د و در ص•نايع نس•بتاً بزرگ حضور كارشناسان بهداشت و تغذيه ضرورت دارد. 237 بهسازي محيط كار -2جمع آوري و رفع صحيح زباله و مواد زايد و فاضالب هاي انساني و صنعتي در ه•ر ص•نعتي ب•ا ه•ر راندمان•ي ،مقداري مواد زاي•د در فراين•د تولي•د ب•ه وجود م•ي آي•د و باي•د دف•ع آنه•ا بگون•ه اي باش•د كه براي شاغلي•ن در ص•نعت و محي••ط حداق••ل آلودگ••ي و مخاطرات را ايجاد نمايد .عالوه بر آن فاضالب هاي توليدي ه•ر ص•نعت ممكن اس•ت مشكالت•ي را براي محي•ط ايجاد نمايد. اين مشكالت بشرح زير است: 238 بهسازي محيط كار -1-2كاه•ش اكس•يژن محلول در آ•ب :ورود مواد آل•ي قاب•ل فس•اد (انس•اني ي•ا ص•نعتي) ب•ه مناب•ع آ•ب منطق•ه باع•ث جذب س•ريع اكس•يژن محلول در آ•ب در فراين•د تجزي•ه اي•ن مواد م•ي شود ت•ا حدي كه گاه آ•ب فاق•د اكس•يژن م•ي شود. اي•ن ام•ر براي آبزيان بس•يار نامطلوب ،و تعف•ن ناش•ي از اتالف آنه•ا از عوارض آنس•ت .ص•نايع غذاي•ي ،نس•اجي ،دباغ•ي ،شكر از جمل•ه ص•نايعي هس•تند كه چنين خسراني را ايجاد مي نمايد. 239 بهسازي محيط كار -2-2ت•ه نشين•ي مواد جام•د :مواد و ذرات ري•ز و درش•ت جام•د معل•ق در فاضالب ص•نايع در مناب•ع آ••ب محي••ط رس•وب م•ي كنن••د و آثار زيانبار ايجاد مي نمايند .فاضالب معادن ،ذوب فلزات و فوالدس•ازي ،كاغذس•ازي ،كاغ•ذ و مقواسازي و بعضي از صنايع شيميايي از اين جمله اند. -3-2انواع س•موم :مواد شيمياي•ي گوناگون•ي در ص•نعت مورد اس•تفاده قرار مي گيرن•د ي•ا تولي•د م•ي شون•د كه برخ•ي از آنه•ا وارد فاضالب ص•نعتي م•ي گردد. بس•ياري از اي•ن مواد س•مي هس•تند از جمل•ه تركيبات س•يانور ،ارس•نيك ،س•اير فلزات و در صنايع پتروشيمي انواع آفت كش هاي كشاورزي و غيره. 240 بهسازي محيط كار -4-2طع•م و بوي نامطبوع :گاه مواد زايدي كه ب•ه مناب•ع آ•ب منطق•ه راه مي يابن•د اس•تفاده آ•ب براي پرورش ماه•ي و س•اير موجودات درياي•ي و آ•بي، مص•ارف خوراكي و تفريحات آ•بي را دچار مشكل م•ي كنن•د و باع•ث ب•و ي•ا طع•م نامطلوب موجودات درياي•ي م•ي شوند .اي•ن ص•نايع گاه•ي گازهاي نامطبوع•ي را در منطق•ه تولي•د م•ي كنن•د كه اكوس•يستم را متأث•ر م•ي س•ازند. ص•نايع كاغذس•ازي ،نس•اجي ي•ا الياف مص•نوعي اس•تخراج و تص•فيه نفت، پتروشيم•ي ،دباغ•ي و ص•نايع مربوط ب•ه مواد شيمياي•ي معدن•ي در زمره اي•ن صنايع مي باشند. 241 بهسازي محيط كار -5-2آلودگ•ي هاي نفت•ي و روغن•ي :ص•نايع مربوط ب•ه اس•تخراج ،انتقال و تص•فيه نف•ت از جمل•ه آلوده كننده تري•ن ص•نايع م•ي باشن•د و ضايعات بس•ياري براي ماهيه•ا ،پرندگان ،س•اير موجودات آبزي ،مناب•ع آ•ب ايجاد م•ي كنند .لنگرگاه كشتيه•ا از جمل•ه آلوده تري•ن مناط•ق درياي•ي م•ي باشن•د كه خروج نف•ت و روغن و ساير ضايعات از جمله علل آنست. 242 بهسازي محيط كار -3مبارزه با حشرات و جوندگان حشرات گوناگون در ص•نايع بويژ•ه ص•نايع غذاي•ي ناق•ل ارگانيس•م هاي بيماري زا م•ي باشن•د و بيماري هاي عفون•ي را ب•ه ويژ•ه توس•عه م•ي دهند .بهس•ازي محي•ط، مبارزه ب•ا پناهگاههاي آنان و اس•تفاده از س•موم مؤث•ر بص•ورت دوره اي ضرورت بسيار دارد. جوندگان بويژ•ه موش موج•د بيماري هاي•ي نظي•ر طاعون و تيفوس موش•ي مي باشن•د و آثار زيانبار اقتص•ادي و بهداشت•ي دارد .زادوول•د زياد آ•ن باع•ث م•ي شود كه تنها سموم براي مقابله با آن كافي نباشد و تدابير ساختماني خاصي در ساختمان كارخانه و انبارها ضرورت دارد)pat proofing( . 243 بهسازي محيط كار -4نظافت عمومي ،سرويس هاي بهداشتي و استراحت در محي•ط هاي جمع•ي كه ممكن اس•ت توج•ه نيروي كار ب•ه بهداش•ت ني•ز كم باش•د پي•ش بين•ي هاي خاص•ي براي جلوگيري از عفون•ت ه•ا ضرورت دارد. تعداد كاف•ي س•رويس هاي بهداشت•ي ،در دس•ترس بودن آنه•ا ،تعداد كاف•ي حمام دوش (در ص•نايعي كه بدان نياز دارن•د) ،رخ•ت كن مناس•ب ،اطاق استراحت زنان و آگاهي هاي عمومي براي رعايت بهداشت ضرورت دارد. نظاف•ت محي•ط ني•ز تنه•ا ب•ه مفهوم تمي•ز بودن نيس•ت .عالوه بر دف•ع زبال•ه و مواد زائ•د ،رن•گ آميزي هاي دوره اي ،تأمي•ن ماشين آالت مدرن براي شستشوي مرتبط ،پيش بيني هاي ساختماني كافي براي ايمني رفت وآمد و كاركارگران و نظاير آن جزء الزامات محيط كار مي باشد. 244 بهسازي محيط كار -5مراكز بهداشت كار برابر ماده 47قانون كار ،وجود مراكز بهداش•ت كار در كارگاه ه•ا و كارخانه ه•ا ضرورت دارد و كارشناس•ان و پزش•ك متخص•ص حس•ب موقعي•ت كارگاه باي•د س•رويس هاي الزم را ارائ•ه دهند .بدي•ن لحاظ س•المت و بهداش•ت جس•مي و روان•ي كارگران در محي•ط هاي كار باي•د مورد توج•ه و بازبين•ي هاي دوره اي و مقطعي قرار گيرد. 245 آموزش ايمني مقص•ود از آموزش برنام•ه اي اس•ت كه ط•ي آ•ن افراد م•ي توانن•د ب•ا توج•ه ب•ه گراي•ش ه•ا و عالي•ق خود آگاه•ي ه•ا و مهارت هاي الزم را براي ايفاي نقش•ي معي•ن و مؤث•ر بدس•ت آورن•د و ب•ه كم•ك آ•ن قدرت تجزي•ه و تحلي•ل و شناخت افراد افزايش يابد. آموزش هاي ايمن•ي آگاه•ي الزم را ب•ه كاركنان م•ي ده•د و ميزان حوادث را كاه•ش م•ي دهد .بس•ياري از حوادث ناش•ي از عدم آگاه•ي ي•ا توج•ه كاف•ي نيروي كار به وقوع مي پيوندد. 246 آموزش ايمني .1 .2 .3 247 هدفهاي آموزش ايمني باي•د آشن•ا س•اختن افراد ب•ا نوع كار و ارائ•ه دان•ش و مهارت الزم براي انجام كار ايم•ن و بدون حادث•ه باش•د بنابراي•ن آموزش باي•د دربرگيرنده سه موضوع زير باشد: باالبردن آگاهي هاي افراد در زمينه اهميت ايمني و بهداشت در صنعت ارتقاء س•طح آگاه•ي در زمين•ه جلوگيري از حوادث و ارتقاء شناخ•ت افراد از راههاي علمي و عملي جلوگيري از حوادث افزايش مهارت افراد در بكارگيري سيستم هاي ايمني و ابزارآالت ايمني آموزش ايمني .1 .2 .1 248 از آنج•ا كه ب•ا وجود آگاهي ،غفل•ت افراد زمين•ه س•از بسياري از حوادث اس•ت تكرار دوره اي آموزش هاي ايمني بمنظور جلب توجه مجدد افراد ضرورت دارد. همچني•ن آموزش ه•ا باي•د متناس•ب ب•ا حرف•ه افراد و نياز آنان تهي•ه شود و آنان را ب•ا مخاطرات مجتم•ل آشن•ا نمايد .انجام ص•حيح كار در برنام•ه هاي آموزش•ي باي•د تشريح گردد .عناصر مؤثر يك برنامه آموزشي بشرح زير است: تجزيه و تحليل كار بويژه در مورد مشاغل پيچيده تهيه و تدارك برنامه هاي آموزشي شامل نظارت دقيق بر آموزش و نتايج آن اجرا و نظارت و بررسي دوره هاي آموزشي آموزش ايمني آموزش ايمني با ابزارهاي زير صورت مي گيرد: نماي•ش فيل•م ،پوس•تر ،عكس ،س•خنراني ه•ا ،نشريات حفاظت•ي ،اعالمي•ه هاي حفاظتي رنگ ها و برچسب هاي حفاظتي و فيلم هاي حفاظتي. اص•والً باي•د از شيوه هاي تبليغات•ي مؤث•ر و جذاب براي جل•ب توج•ه افراد اس•تفاده نمود و بدي•ن ترتي•ب كنجكاوي ،عالق•ه ،تحري•ك احس•اسات و حس•ب ذات آنان را برانگيخ••ت و بنح••و مؤثري توس••عه داد .پاره اي از اطالعي••ه ه••ا اعالميه هاي محيط هاي صنعتي استاندارد جهاني است و مي توان از همان ها استفاده نمود. 249 گروههاي خاص در صنعت عالوه بر آنكه باي•د براي كار در شراي•ط خاص معاينات و مالحظات خاص ايمن•ي ص•ورت پذيرد براي دس•ته هاي جوانان ،زنان ،س•المندان و مديران باي•د توجهات خاصي صورت پذيرد. -1جوانان نيروي كار جوان ه•م ب•ه دالي•ل فيزيولوژي•ك و ه•م ب•ه عل•ل روح•ي مراقب•ت و س•رپرستي ويژ•ه اي را انتظار دارند .ص•فاتي چون ب•ي قراري ،زودرنج•ي ،توق•ع بيج•ا، كم•ي تجرب•ه ،عدم آشناي•ي ب•ا محي•ط كار ،غرور جوان•ي در كنار ويژگ•ي هاي خاص جسمي اين گروه سني بايد مورد توجه قرار گيرد .بنابراين: 250 گروههاي خاص در صنعت ٭ از انجام كارهاي طاق•ت فرس•ا ،ش•ب كاري و كارهاي•ي كه در معرض مسموميت هاي شغل•ي قرار م•ي گيرن•د خودداري شود .در بس•ياري از كشوره•ا مشاغل•ي مانن•د كار ب•ا س•رب و مواد راديواكتي•و براي جوانان كمت•ر از 18س•ال ممنوع است. ٭ اس•تادكاران و كارشناس•ان ب•ا تجرب•ه و دلس•وز ب•ه آموزش روش ص•حيح انجام كار به جوانان بپردازند و مشكالت روحي خاص آنان را مورد توجه قرار دهند. ٭ انجام معاينات منظم جهت تشخيص بيماريهاي احتمالي اهميت بسيار دارد. 251 گروههاي خاص در صنعت -2زنان زنان دو تفاوت ب•ا مردان دارند .از نظ•ر وضعي•ت فيزيولوژي•ك و از نظ•ر مسئوليت هاي اجتماعي ديگر .زنان عموما ً: ٭ جثه اي كوچكتر و ضعيف از مردان دارند. ٭ براي انجام كار مشابه اكسيژن بيشتري مصرف مي كنند. ٭ تحمل بيشتري در مقابل يكنواختي كار دارن. ٭ مهارت بيشتري در كارهاي ظريف دارند. 252 گروههاي خاص در صنعت وضعي••ت خاص فيزيولوژي••ك زنان از جمل••ه بيماريهاي دوره اي ،بارداري، مس•ئوليت هاي نگهداري كودك شيرخوار ب•ي نظم•ي هاي اجتناب ناپذي•ر از نظ•ر حضور و غياب و تأخي•ر دارد .در پاره اي از• اوقات زنان اس•تعداد بيشتري براي ابتالء ب••ه برخ••ي از بيماريه••ا و مس••موميتها دارن••د مث ً ال ميزان جذب و ذخيره س••رب در دوران بارداري بي••ش از س••اير مواق••ع اس••ت و بدي••ن لحاظ حضور آنان در اي•ن دوره در پاره اي از مشاغ•ل ممنوع اس•ت .اضاف•ه برآ•ن به دالي•ل فيزيولوژي•ك ،زنان بي•ش از مردان نيازمن•د معاينات و راهنماي•ي هاي پزشكي هستند. 253 گروههاي خاص در صنعت از نظ•ر حضور و غياب ،مردان بر زنان مجرد و آنان بر زنان متأه•ل وضعي•ت بهتري دارند و اين گوياي مسئوليت هاي خانوادگي زنان مي باشد. از نظ•ر روح•ي ني•ز تفاوت هاي•ي بي•ن زنان و مردان وجود دارد زنان ب•ه شراي•ط مناسب محيط كار و فتار اطرافيان بيشتر اهميت مي دهند در حاليكه مردان به آتيه شغل و امكان ترقي بيشتر توجه دارند. تحم•ل زنان در مقاب•ل خشون•ت و بدرفتاري س•رپرستان كمت•ر اس•ت و مالطف•ت بيشتري را انتظار دارند. 254 گروههاي خاص در صنعت -3سالمندان از• عوارض• سن باال ،موارد زير مي باشد: ٭ كم شدن توان عضالني ،كندي در حركات و عكس العمل ٭ كاه•ش قدرت بيناي•ي ،شنواي•ي و حافظ•ه نزدي•ك و كندي در فراگيري وظاي•ف پيچيده و جديد ٭ گريز از مسئوليت پذيري مستقيم ٭ حضور مرتب تر و با غيبت كمتر و البته بيماري بيشتر. اصوالً بايد سالمندان را از كارهاي با سرعت و دقت باال و كارهاي سنگين بازداشت و معاينات دوره اي مرتب تري به ويژه از نظر قلب و عروق و تنفس و سيستم اعصاب ،پيش بيني نمود و استراحت كافي در بين انجام كار براي آنان درنظر گرفت. 255 گروههاي خاص در صنعت -4مديران مديران و كادر ره•بري س•ازمان اداري اهمي•ت ويژ•ه اي م•ي باشن•د و مالحظات خاص در مورد س••المتي آنان باي••د پي••ش بين••ي شود از نظ••ر جس•مي بيماريهاي قل•بي ،عروق•ي ،دياب•ت ،فشارخون ،چاق•ي ناش•ي از حركت كم در بين آنان شايع است. از نظ•ر روح•ي ني•ز س•كته قل•بي ناش•ي از فشارهاي روح•ي كار و بازار رقاب•ت اقتص•ادي و هيجانات مربوط ب•ه آ•ن بس•يار شاي•ع م•ي باشد .معاينات برنامه ريزي شده در مورد مديران ،ضرورت دارد. 256 سيستم‌هاي ايمني ي•ک س•يستم ايمن•ي ي•ک روش ايم•ن براي انجام کار شام•ل تعري•ف نق•ش ه•ر ي•ک از عوام•ل مي‌باشد .در اي•ن س•يستم ريس•ک‌هايي ک•ه هم•ه عوام•ل درگي•ر را تهدي•د مي‌کن•د محاس•به و تعيي•ن شده و پيش‌بيني الزم در ه•ر مورد ص•ورت پذيرفت•ه اس•ت .در ي•ک س•يستم ايمني هدف حذف يا کاهش تمام مخاطرات بالقوه مي‌باشد. قاعدت•ا ه•ر حادثه‌اي براث•ر عوام•ل مختل•ف و گاه متعدد بوجود مي‌آي•د (نق••ص دس••تگاه‌ها ،مواد اولي•••ه ،بي‌نظم••ي ،عدم نظارت ،فقدان آموزش ،عوام•ل فرهنگ•ي )... ،در ي•ک س•يستم ايمن•ي کنترل حوادث براساس توجه يکپارچه به همه عوامل صورت مي‌گيرد. 257 ويژگي‌ يک سيستم ايمني : .1 .2 .3 258 کار را بصورت مجموعه‌اي کلي مي‌بيند تجزي•ه و تحلي•ل هم•ه عوام•ل بالقوه را از منظ•ر فيزيک•ي ،شيمياي•ي، بهداشتي ،رواني و ...در دستور کار دارد. هم•ه اقدامات کنترل•ي طراح•ي روش انجام کار ،آموزش ،نظارت، بازنگري و ...را بکار مي‌گيرد. در برنامه‌ريزي بمنظور تشخيص و کنترل عوامل بالقوه خطرناک مي‌بايستي موارد زير را مورد توجه قرار دارد. .1 .2 .3 .4 .5 .6 .7 259 ترتيب انجام عمليات تجهيزات ،دستگاه‌ها و ابزار مورد استفاده مواد اولي•ه و بويژ•ه مواد شيمياي•ي ک•ه اس•تفاده مي‌شود ي•ا تماس ب•ا آنه•ا حاص•ل مي‌شود. پرسنل و نيروي کار از نظر توانايي ،مهارت و تجربه کاري خطرات بالقوه بهداشت•ي ،زيس•ت محيط•ي و ...ک•ه پرس•نل و س•ايرين را تهدي•د مي‌کند. اقدامات احتياطي که باعث کاهش يا حذف خطرات مي‌شوند. نظام کنترلي براي بازبيني ،اصالح و ارتقاء اقدامات حفاظتي. تجزيه و تحليل ي•ک س•يستم ايمن•ي باي•د تجزي•ه و تحلي•ل کام•ل عمليات را شام•ل شود .در ص•ورتيکه مخاطرت انجام عمليات زياد باش•د باي•د از روش‌هاي رس•مي آنالي•ز خط•ر نظي•ر ( Hazop studies )Hazard and operabilityيا (Fault FTP )Tree Analysisاس•تفاده نمود و در هنگام مخاطرات ک•م از روش ) JSA (Job Safety Analysisاس•تفاده مي‌شود .در اي•ن روش‌هاي آنالي•ز شناس•ايي مراح•ل کليدي شغ•ل ي•ا عمليات ،تجزي•ه و تحلي•ل خطرات•ي ک•ه در ه•ر مرحل•ه وجود دارد و اقدامات احتياط•ي و کنترل•ي مورد توج•ه مي‌باش•د تا به ترسيم دستورالعمل انجام ايمن کار منجر شود. 260 مشاوره اس•تفاده از مشاوره خ•برگاني ک•ه در کار تجارب مشابه•ي دارن•د بس•يار مه•م اس•ت و اضاف•ه برآ•ن مشارک•ت کارگران و پرس•نل درگي•ر در اي•ن نظام مشاور مؤث•ر و مفي•د است. مستند سازي ،آموزش و پايش سيستم ايمني ي•ک س•يستم ايمن•ي بايس•تي ب•ه نح•و مطلوب•ي مس•تند س•ازي شود و بدي•ن معن•ا ک•ه بطور مکتوب در اختيار ذينفعان قرار گيرد آموزش ي•ک س•يستم ايمن•ي باي•د شام•ل مديران ،کارشناسان ،ناظران ،بازرسان و پرسنل و کارگران باشد. پايش در مورد سيستم ايمني شامل اطمينان از عملي بودن انجام کار ،بررسي نتايج اجرا و اطمينان از به روز بودن مي‌باشد. 261 تعريف ريسک ريس••ک عبارت اس••ت از احتمال وقوع ي••ک حادث••ه ب••ا آثار منف••ي در مقايس•ه ب•ا اهداف ريس•ک بر حس•ب احتمال وقوع و آثار آ•ن اندازه‌گيري مي‌شود. شدت × احتمال = مقدار ريسک تعريف مديريت ريسک ي•ک مديري•ت فراين•د اس•ت ک•ه هدف آ•ن کاه•ش امکان آثار زيان‌آور ي•ک فعاليت از طريق اقدام آگاهانه براي پ ّيش‌بيني حوادث ناخواسته و برنامه‌ريزي براي اجتناب از آنها مي‌باشد. 262 اجزاء اصلي فرايند مديريت ريسک بشرح زير است: .1 .2 .3 .4 .5 .6 .7 263 فراهم نمودن زمينه Context تعيين ريسک‌ها تحليل ريسک ها ارزيابي ريسک‌ها مقدار ريسک‌ها نمايش و مرور ارتباط و مشاوره ارزياب•ي ريس•ک کم•ي س•عي مي‌کن•د ب•ا تعيي•ن احتمال وقوع ي•ک حادثه و خسارات ناشي از آن امکان مقايسه آنرا فراهم مي‌سازد. ارزياب•ي ريس•ک کيف•ي نتاي•ج ارزياب•ي را ب•ا الفاظ نظي•ر ک•م ،زياد و غيره بيان مي‌کند. مديريت ريسک در شش مرحله انجام مي‌گيرد: .1شناسايي عوامل بالقوه خطرناک .2تعيين کساني يا امکاناتي که خسارت مي‌بينند .3ارزشيابي سطح ريسک (اولويت بندي ريسک) .4اقدامات کنترل ريسک .5ثبت نتايج مهم .6بازنگري فرايند ارزيابي 264 براي ارزيابي نياز به متخصصين ذيربط مي‌باشد. در ارزشياب••ي س••طح ريس••ک احتمال رخ‌داد حادث••ه و شدت حادث••ه براس•اس جداول زي•ر بدس•ت مي‌آي•د و ريس•ک بي•ن 6ت•ا 9زياد ،بي•ن 3ت•ا 4متوسط و بين 1تا 2ريسک کم تلقي مي‌شود. 265 :سلسله مراتب کنترل ريسک بشرح زير است Elimination حذف.1 Subsituation جايگزيني.2 Engineering control )... تهويه و، عايق‌سازي، کنترل‌هاي مهندسي (جداسازي.3 Reduce Time exposure کاهش زمان تماس.4 Goool Hous keeping نظم و انظباط کارگاهي.5 Safe System of work سيستم‌ ايمن کار.6 Training and Information آموزش و اطالع‌رساني.7 Personal protective equipment وسايل حفاظت.8 Welfare تسهيالت بهداشتي.9 Monitoring and Supervision پايش و نظارت.10 266 اولويت‌بندي در کنترل ريسک هميش••ه نمي‌توان کنترل ريس••ک را بترتي••ب اولوي••ت س••طح ريس••ک ( زياد ،متوس••ط ،ک••م) انجام داد .ممک••ن اس••ت در شرايط••ي کنترل هم‌زمان چن•د س•طح ريس•ک ممک•ن باش•د و گاه•ي س•طوح ريس•ک پايين‌ت•ر را مي‌توان براحت•ي کنترل نمود ام•ا س•طوح ريس•ک باالت•ر بدلي•ل ضرورت تامي•ن تجهيزات بيشت•ر ي•ا اتخاذ روش‌هاي پيچيده‌ت•ر ،ديرت•ر قابل کنترل مي‌باشد. عموم•ا پي•ش بين•ي نظ•م و انظباط کارگاه•ي راحت‌ت•ر از پيش‌بيني پاره‌اي از اصالحات ساختماني کلي مي‌باشد. 267 ثبت نتايج حاصل از ارزيابي ريسک اي•ن اقدام باي•د جزئيات مخاطرت ،گروه‌هاي در معرض خط•ر و اقدامات کنترلي و نتايج آنها باشد. پايش و بازنگري اقدامات مربوط ب••ه کنترل ريس••ک باي••د بطور دوره‌اي بازبين••ي شود. ممک•ن اس•ت ماشين‌آالت تجهيزات ،مواد اولي•ه و روش‌هاي کار تغيي•ر کن•د و کنترل‌هاي قبل•ي ديگ•ر ،موث•ر و کارانباش•د و عالوه برآ•ن ممک•ن اس•ت مخاطرات جديدي کش•ف شود ي•ا اس•تانداردهاي تازه‌اي تدوي•ن گردد .در حالت اخير گاه الزم است عالوه بر کنترل‌هاي دوره‌اي به محض اطالع از ضوابط جديد بازبيني صورت پذيرد. 268 عالئم و هشدارهاي ايمني عالئ•م ايمن•ي ن•ه تنه•ا براي حفاظ•ت از پرس•نل مي‌باش•د بلک•ه براي س•اير کس•اني ک•ه بدليل•ي در محي•ط کار حضور دارن•د قاب•ل اس•تفاده مي‌باش•د و بمنظور افزاي•ش س•طح ايمن•ي در محيط‌هاي ص•نعتي اس•تفاده مي‌شود و بترتي•ب زي•ر تقس•يم‌بندي مي‌گردد: .1عالئم ممنوعيت .2عالئم اجبار و الزام .3عالئم هشدار .4عالئم مربوط به فرار اضطراري و کمک‌هاي اوليه .5عالئم حفاظت در برابر حريق 269 اي••ن عالئ••م بين‌الملل••ي بوده و البت••ه بعنوان جايگزي••ن کنترل‌هاي مهندس••ي و س•يستم‌هاي ايمن•ي بکار برده نمي‌شون•د و فق•ط نق•ش مکم•ل را دارند .ارزياب•ي خطر براي نصب اين تابلوها توسط مهندسين HSEانجام مي‌گيرد. اي••ن عالئ••م براي اعالم مس••يرهاي خروج اضطراري ،دس••ترسي ب••ه جعبه‌هاي تجهيزات مبارزه ب••ا حري••ق و کمک‌هاي اولي••ه ،نقاط تجم••ع افراد در شراي••ط اضطرار ،اعالم خطرات بالقوه آتش‌س••وزي ،الکتريس••ته ،حفره‌ه••ا ،محيط‌هاي پ••ر س••روصدا ،الزام ب••ه اس••تفاده از تجهيزات خاص حفاظ••ت فردي ،ممنوع بودن کشيدن س•يگار ي•ا تولي•د جرق•ه ،من•ع پارک خودرو ،وجود س•يستم اطف•ا و اعالم حري•ق آلودگي‌هاي بيولوژي•ک و بهداشت•ي و نظاي•ر آنه•ا اس•تفاده مي‌شود .اگ•ر چ•ه مجدداً الزم اس•ت تاکي•د شود ک•ه وجود عالئ•م ؟؟؟ کنترل‌هاي ديگ•ر نظي•ر موان•ع در لبه پرتگاه‌ها ،حفاظ در قبال محيط‌هاي با مخاطرات خاص و غيره نمي‌باشد. 270 :ويژگي‌هاي تابلوها ايمني بشرح زير است .1 .2 .3 .4 .5 271 تابلوهاي من•ع و ممنوعي•ت :بشک•ل دايره ب•ا رن•گ زمينه‌اي س•فيد و ي•ک دايره قرم•ز و خطي مورد که به شکلي که حکايت از انجام عملي مي‌کند کشيده شده است. تابلوهاي هشدار :اي•ن تابلوه•ا شک•ل مثل•ث بوده و ب•ا رن•گ زمينه‌اي زرد ک•ه عالم•ت ي•ا متن هشدار در مرکز مثلث وارد مي‌شود. تابل•و اجبار و الزام :ب•ه شک•ل دايره‌اي ب•ا رن•گ زمينه‌اي آ•بي و عالم•ت ي•ا مت•ن در مرک•ز آ•ن با رنگ سفيد نشان داده شده است. تابلوي مربوط ب•ه فرار اضطراري و کمک‌هاي اولي•ه :ب•ه شک•ل مربع•ي ي•ا مس•تطيل بوده و رنگ زمينه‌اي بند مي‌باشد و متن يا عالمت به رنگ سفيد در مرکز مي‌باشد. حفاظ••ت در برابر حري•ق :ب••ه شک•ل مربع•ي ي•ا مس•تطيلي بوده و رنگ‌زمينه‌اي قرم•ز مي‌باشد و متن يا عالمت در مرکز و به رنگ سفيد مي‌باشد. سازمان‌هاي مهم در حيطه حفاظت و بهداشت کار .1س•ازمان ايمن•ي و بهداشت حرفه‌اي (occupational )OSHA ‏safety omcl Aeath Administration اي•ن س•ازمان در س•ال 1970تشکي•ل شده و مس•ئول تنظي•م قوانين و مقررات مربوط ب•ه حف•ظ ايمن•ي و بهداش•ت کارگران در امريک•ا مي‌باشد اي•ن س•ازمان وظيف•ه بازرسي از محيط‌هاي کاري را در کشور مذکور دارد و استانداردهاي الزم را نيز تدوين مي‌نمايد. 272 :خالصه خدمات اين سازمان چنين است .1ارائه استاندارهاي مواجهه با عوامل زيان‌آور .2ارائه مشاوره در خصوص مسائل ايمني و بهداشتي .3بازرسي از محيط کار .4چاپ کتاب و ارسال مواد مربوط به مسائل ايمني و حفاظتي .5ارائه برنامه‌هاي مديريت ايمني و بهداشت در سطح کارخانه‌ها .6برگزاري دوره‌هاي آموزشي جهت صنايع .7جذب دانشجو و آموزش آنها .8ارائه کمک در شرايط اضطراري اين سازمان زير نظر وزارت کار مي‌باشد. 273 -2انستيت•و ملي ايمني و بهداشت حرفه‌اي ()NIOSH ‏National Institute for occupational safety omol Heath موس•سه‌اي فدرال اس•ت ک•ه در س•ال 1970تشکي•ل شده و مسئول هداي•ت تحقيقات و انجام توص•يه‌ها در خص•وص پيشگيري از بيماري‌ها و جراحات شغلي است. OHSAزي•ر نظ•ر وزارت کار بوده و مس•ئول ايج•اد و اجراي قوانين و مقررات ايمن•ي و بهداشت•ي در محي•ط کار اس•ت در حالي•که NIOSH زي•ر نظ•ر وزارت خدمات بهداشت•ي و انس•اني فعاليت‌ مي‌کن•د و يک موسسه تحقيقاتي است .اين دو سازمان مکمل يکديگرند 274 -3انجمن دولتي متخصصان بهداشت صنعتي امريکا)ACGIA( : اي•ن س•ازمان در س•ال 1938تشکي•ل شد .اي•ن سازمان داراي ؟؟؟ تخص•صي اس•ت ک•ه معروفتري•ن آنه•ا کميت•ه مقادي•ر آستانه ،TLVبراي مواد شيمياي•ي مي‌باش•د ک•ه هم‌اکنون براي 42ماده شيمياي•ي حد آستانه تعيين کرده است. 275 روشهاي مقايسه حوادث براي مقايسه ميزان حوادث بخش­ها و مؤسسات مختلف از معيارهاي س ه­ :گانه زير استفاده مي­شود Frequency rateضريب تكرار يا فراواني حادثه نسبتي است كه رابطه بين تعداد حوادث ناشي از كار و تعداد ساعات كار را .نشان مي­دهد 276 ايoن نسoبت مؤيoد آنسoت كoه در يoك مدت معيoن (مثالً يكسال) درo مقابoل هoر يoك ميليون سoاعت كار چoه تعداد حادثoه رخ داده است. در oمحاسoبه تعداد حوادث ،تعداد كاركنان آسيب­ديده­اي منظور مي‌شود كoه اقالً كارگoر آسoيب­ديده 24سoاعت تحoت معالجoه بوده يا .استراحت كرده باشد 277 Severity rateشدت حادثه اين نسبت رابطه زمان كار از دست رفته را با تعداد ساعت­هاي كار نشان .مي­دهد ايoن ضريoب معلوم مي­كنoد كoه بoه ازاي هoر هزار سoاعت كار بoه ميزان رقم .بدست آمده ،ساعت كاري از دست رفته است بديهoي اسoت هoر چoه صoدمات ناشoي از حوادث شديدتoر باشoد ايoن نسبت بيشتoر مي­شود .معيارهاي جهانoي براي محاسoبه معادل روزهاي از دست­رفته حوادث مختلoف در جدول زيoر آمده و براي فوت 7500روز در نظر .گرفته شده است 278 incidence rateشيوع حادثه .ضريب شيوع حادثه رابطه تعداد حوادث را با تعداد كاركنان نشان مي­دهد 279 جدول ـ تعداد روزهای از دست‌رفته برای از کارافتادگی دائم اعضای مختلف بدن ردیف تعداد روزهای از دست‌رفته نام عضو الف) چشم‌ها 1 کوری دو چشم 2 کوری یک چشم - یا 6000 7500 - 1800 ب) گوش‌ها 1 ک••ریک••ام•لدو گ••وش- 3000 2 ک••ریک••ام•لیکگ••وش- 600 ردیف 6 س••ه ا•ن•گشت- 1200 7 چ•هار ا•ن•گشت- 1800 8 یک•ن•گشت- ا ش••ستو 1200 9 ش••ستو دو ا•ن•گشت- 1500 10 ش••ستو س••ه ا•ن•گشت- 2000 11 ش••ستو چ•هار ا•ن•گشت- 2400 د) پاها ج) دست‌ها 1 ب••ازو از ن••اح•یه‌ی ش••ان•ه (ب••ینآر•ن•ج و ش••ان•ه) - 4500 2 س••اعد از ن••اح•یه‌ی آر•ن•ج (ب••ینم•چ و - 3600 3 ک••فد•س•تاز ن••اح•یه‌ی م•چ - 3000 4 ش••ست- 700 5 دو ا•ن•گشت- 750 280 آر•ن•ج) نام عضو تعداد روزهای از دست‌رفته 1 ل••گن - را•ناز ن••اح•یه‌ی ل••گن(ب••ینزا•نو و ) 4500 2 ساقاز ن••اح•یه‌ی زا•نو (ب••ینم•چ و زا•نو) - 3000 3 ک••فپ••ا از ن••اح•یه‌ی م•چ - 2400 4 ش••ست - 300 تعداد روزهای از دست رفته بر اثر نقص عضو انگشتان پا انگشتان دست انگشت بزرگ هر یک از چهار انگشت دیگر 150 35 75 شست سبابه وسطی چهارم کوچک بند اول 300 100 75 60 50 بند اول بند دوم ــــ 200 150 120 100 بند دوم 100 بند آخر 600 400 300 240 200 بند آخر 300 150 استخوان کف دست 800 600 500 450 400 استخوان کف پا 600 350 3000 281 2400 پا دست بازو 4500 ران 4500 کوری یک چشم 1800 ساعد 3000 ساق 3000 کوری هر دو چشم 6000 کری یک گوش 600 کری هر دو گوش 3000 فتق غیر قابل عالج 85 مرگ یا از کارافتادگی دائم 282 یا 6000 7500 مخاطرات ابزار ها و ماشين ها 283 پايان 284

25,000 تومان