صفحه 1:
صفحه 2:
توالین و مثرراث
زيست و پودافت محیط
صفحه 3:
آئین نامه ماده ۱۳
قانون مواد خوردنی و آشامیدنی و آرایشی و بهداشتی
صفحه 4:
آثین نامه ماده ۱۳
قانون مواد خوردنی و آشامیدنی و آرایشی و بهداشتی
مصوب ۲۰ آذر ۱۳۷۹ مجلس شورای اسلامی و شورای نگهبان
صفحه 5:
آثین نامه اجرایی مذکور مشتمل بر ۵ فصل . ۹۵ ماده ۰ ۵۶ تبصره و 4٩ بند
۱- فصل اول -بهداهنت فردی که مشتمل بر ۱۵آماده و ۱۴ تیصرء است
۲- فصل دوم - شرایط ساختمانی و بهداشتی مراکز تهیه . توزیع . نگهداری و فروش
مواد غذایی و اماکن عمومی که مشتمل بر ۵۰ ماده و ۲۳ تبصره می باشد ۱
۳- فصل سوم - وسایل و لوازم کار که مشتمل بر ۱٩ ماده و ۳ تبصره می باشد .
۶ -فصل چهارم - وظایف مئول بهداشت محل و مامورین نظارت و تکالیف صاحب
با مذیر محل cele مشمول قانون که مشتمل بر ۱۰ماده و ۵ تصرهمی باشد .
-فصل پتجم - طبقه بندی اماکن و مراکز و کارگاهها و کار خانجات از لحاظ شمول
Veg erase Tl sl Sigs عاذة عن باهذ
صفحه 6:
اطلافك
ماده ۱ که تم و ا ا ار ور
تر و وحايط ی و اماکن
عمومی اشتغال دارند. موظفند دوره ویژه بهداشت عمومی را به ترتیبی که معاونت
سلامت وزارت بهداشت. درمان و آموزش پزشکی تعیین و اعلام می نماید گذرانده و
و بر
تبصره ۱-مدیریت و یا تصدی و اشتغال به کاردر هر یک از کارگاهها و کارخانجات و
مراك رد اماك ووسابطنقلیم شرع انا ن نامه بدون داشتن گواهینامه معتبر
موضوع ماده ۱ ممنوع است
تبصره ۲-استخدام پا بکارگیری اشخاص فاقد گواهینامه معتبر مندرج در ماده ١ اين
آئین نامه در هر یک از کارگاهها و کارخانجات و اماکن و مراکز و وسایط نقلیه
مذکوز ممتوعاست 1
تبصره۳-اشخاصی مانند صندوقدان باغبان نگهبان, راننده و نظایر آنها كه در اماکن
موضوع این ثين نامه شاغل بوده لیکن با اد غذایی. آرایشی و بهداشتی ارتباط
Dh oe we OTT y V cls oped قوف و ١ wale J تقیم ندارند از
صفحه 7:
آئین تامه ماده 13 - plas
مه سل
آموزشگاه بهداشت
( کواهینامه آموزش بهداشت عمومی )
بدینوسیله کواهی میشود خانم آقای فرزند به شماره شناسنامه
صادره از متولد سال صاحب عکس قوق دوره آموزش بهداشت عمومى موضوع
ماده ۱ آئین نامه اجراثی قانون اصلاح ماده ۱۳ قائون مواد خوردنی ۰ آنامیدنی ۰ آرایشی و بهداشتی را به
مدت 4۰ ساعت با موققیت به پایان رسانیده ست
اين كواهيتامه از تاريخ صدور يه مدت سه سال معتير و تجديد آن مشروط به گذراندن دوره آموزشی مربوطه
صفحه 8:
ن نامه ماده 13
لول ف
ماده ۲:کلیه متصدیان, مدیران كاركران و اشخاصى كه مشمول ماده ١ اين آئين نامه مى
باشند. موظفند کارت معاینه يزشكى معتبر در محل كار خود داشته و هنكام مراجعه
بازرسین بهداشت اراثه نمایند
تبصره ۱- کارفرمایان موظفند هنگام استخدام اشخاص گواهینامه معتبر ماده ۱ و کارت
معاینه پزشکی آنان را ملاحظه و ضمن اطمینان از اعتبار آن در محل کسب نگهداری
نمایند
تبصره۲- کارت معاینه پزشکی منحصرا" از طرف مراکز بهداشت شهرستان يا مركز
بهداشتی درمانی شهری و روستایی وابسته به وزارت بهداشت. درمان و آموزش
پزشکی صادر خواهد شد. مدت اعتبار کارت فوق برای پزندگان, اغذیه. ساندویج.
بستنی آبمیوه فروشان . قنادان . مشاغل مشابه و نیز کارگران کارگاهها و کارخانجات
تولید مواد غذایی و بهداشتی فاسد شدنی * ماه و برای سایر مشاغل موضوع این
نامه حداکثر یکسال می باشد
صفحه 9:
ن نامه ماده 13
= sn sa tee
۱
> معدت 0100717005407 7سسدهه باصمو سمم ةب مسسدد سس سد
a roan | ew
صفحه 10:
آئین نامه ماده 13
لول افطی
ماده۲: متصدیان و کارگران اماکن و مراکزو کار گاهها وکارخانجات و وسایط نقلیه موضوع
اين آئين نامه موظفند رعایت کامل بهداشتافردي!او[انظافت[عمومي محل کار
خود را نموده و به دستوراتی که از طرف بازرسین بهداشت داده می شود عمل نمایند.
ماده 4:کلیه اشخاصی که در ون مراک و مات وی ان نی نامه کار می کنند
بايد ملبس به لباس کار و روپوش تميز و به رد
تبصره ۱ -کلیه تهیه کنندگان مواد غذابی نظیر آشپزان و نائوابان» مشاغل مشابه و نیز کارگران
کارگاهها و کارخانجات تولید مواد غذایی و بهداشتی که با آين مواد ارتباط مستقیم دارند
ملزم به پوشیدن روپوش سفید. کلاه و اشخاصی مانند شاغلین و فروشندگان اغذیه و
ساندویچ. interes Con UGC Re Lee any ens Se ماه را
و کلاه ملزم به استفاده از دستکش در حین کار مى باشند
تبصره۲-در رستورانها و چایخانه های سنتی افرادی که در امر پذیرایی شرکت داشته و با
غذا سر و کار دارند ملزم به پوشیدن روپوش و کلاه سفید بوده و سایر افراد می توانند از
لباسهای محلی استفاده کنند
oe
صفحه 11:
آئین نامه ماده 13 - 10001001
ماده ۵:
معا راما کرو سا کزوکا رگ هه وکا رخا نج متسوجیع] 10 آئین 10101 م و ظفذ
pyaLé Las DD000000 G5 Lan 0111101111 محفو ظ 111 1اسبي 1010100011011
ONO0D000000000000000000000000000000
ماده1: متصدیان مراکز و اماکن و کارگاهها و کارخانجات و وسایط نقلیه موضوع این
آئین نامه موظفند از ورود و دخالت افراد متفرقه به امور تولید و تهیه و طبخ و حمل و
نقل و توزیع و فروش مواد غذائی جلوگیری نمایند.
ماده۷: متصدیان مراکز و اماکن و کارگاهها و کارخانجات و وسایط نقلیه موضوع این
آئین نامه موظفند به تناسب تعدد کارگران خود به ازاء هر کارگر حداقل ۵/۲ متر مربع
اطاق استراحت مطابق با موازین بهداشتی تهیه نمایند
تبصره: در هر حال مساحت اطاق استراحت نباید کمتر از ۷/۵ متر مربع و ارتفاع
سقف آن نباید کمتر از ۲/۸ متر باشد .
صفحه 12:
آتین نامه ماده 13
100
ماده۸: متصدیان کارگاهها و کارخانجات مواد غذایی و بهداشتی موضوع اين آئين نامه
موظفند در صورت لزوم آشپزخانه . انبار مواد غذایی اولیه و سالن غذاخوری با فضای
کافی به تناسب تعداد کارگران و شاغلین با شرایط کاملا" بهداشتی مطابق ضوابط
وزارت بهداشت . درمان و آموزش پزشکی در محل کارگاه يا کارخانه ایجاد نمایند.
ماده۹: هر کارگر موظف به داشتن کلیه وسایل نظافت. شستشو و استحمام اختصاصی
می باشد.
ماده ۱۰:
1 دفظ bas 1; Mnge sles ipo 1111 طخ تویط]]]توزیعا مواداغذايي اسر 110
U7 0000000000000000.95 12000 >21,6 27 يافت10:000اكا لذي 10000/00000000
OQD000000000000000000
TOOO00000 0000000000 00000000000000000000000000000 as' ۱۱۱
۲۲افروشند ن001010100000100000100010001] همچنین 100000000000
تخت الالالال
۲ مستغني 10101010111
صفحه 13:
13 نامه ماده ol
فطنالول
ماده۱۱: جعبه كمكهاى اوليه با مواد و وسايل مورد نياز در محل مناسب نصب كردد.
ماده 1الالالاكاركران كاركاهها و کارخانجات و اماکنی که با پخت و فرآوری مواد غذایی
سر و کار دارند همچنین کارگران کشتارگاهها و محلهایی مانند آنها موظفند هر روز
قبل از شروع و بعد از اتمه کار استحمام نمایند .
ماده۱۳: استعمال دخحانیات توسط متصدیان و کارگران مشمول این آئین نامه در حین
کار ممنوع است.
اده؟۱: فروش و عرضه سیگار در کار گاهها و کارخانجات و اماکن ومراکزو محلهای
موضوع این آئین نامه ممنوع می باشد,
تبصره ا:اماکن و مراکز و محلهائی که دارای مجوز و عاملیت عرضه دخانیات هستند از
شمول ماده ۱۶ مستثنی می باشند.
تبصوه ۲: فروش سیگار به افراد کمتر از ۱۸ سال در اماکن و مراکز موضوع اين آثين نامه
ممنوع است.
صفحه 14:
13 نامه ماده ol
000000
ماده۱۵: مصرف هرگونه محصولات دخانیاتی در محوطه های عمومی کارگاهها .
کارخانجات واماکن و مراکز ومحلهای موضوع این آئین نامه ممنوع است
تبصره ۱: متصدیان . مسئولین و یا کارفرمایان محلهای موضوع این آئین نامه
مسئول اجرای مفاد ماده ۱۵ بوده و موظفند ضمن نصب تابلوهای هشدار دهنده
در نقاط مناسب و در معرض دید. از مصرف دخانیات جلوگیری کنند .
O00 0 الالامتصديان . مسئولین و یا کارفرمایان موضوع تبصره ۱می توانند
محل مشخصی را که کاملا" از محلهای معمولی و عمومی جدا باشد جهت
افرادیکه می خواهند دخانیات مصرف کنند. در نظر بگیرند
صفحه 15:
ات نامه ماده 13
فطیادوم
صفحه 16:
فطیدوم
ماده۱:
کف ساختمان باید دارای شرایط زیر باشد :
الف- از جنس مقاوم . صاف » بدون درز و شکاف و قابل شستشو باشد
ب- دارای کف شور په تعداد مورد نیاز . مجهز به شتر گلو بوده و نصب توری ریز
روی آن الزامی است
ب - دارای شیب مناسب یطرف کف شور فاضلاب رو باشد.
ماده۱۷: ساختمان دیوار از کف نا سقف از مصالح مقاوم بوده وطوری باشدکه
ازورود حشرات و جوندگان جلوگیری بعمل آورد .
تبصره: سطح دیوارها باید صاف . بدون درز و شکاف و به رنگ روشن باشد.
صفحه 17:
000
ماده ۱۸:
پوشش دیوارها باید متناسب با احتياجات و لوازم مربوط به نوع كار و بر حسب
مشاغل مختلف بشرح تبصره های دیل باشد :
تبصره ا:پوشش بدنه دیوار کارگاههای تهیه مواد غذایی ؛
مواد غذایی . میوه و سبزی فروشی toe بسن
از کف تا زیر سقف و در مورد کارگاهها و کارخانجات یی تا ارتفاع
تافل عه ان ای ان دار درا نات ete gal
بد بالامی تواند از اسمان صاف و صیتلی به رن روشن ناهند
بدنه دیوار انبارهای بزرگ مانند انبارهای عمومی و امثال آنها و
بکداریها می تواند از ز مصالح دیگر مانند سنگ و سیمان صاف و صیقل و به رنگ
باشد
صفحه 18:
00010101
تبصره۳سطح دیوار سالنهای پذیرایی تا ارتفاع حداقل: ۱۴۰ سانتیمتر از کف با
PSL HEI Gist KL es
رنگ روشن قابل شستشو پوشیده شود
تبصرهع: پوشش بدنه دیوارهای مراکز تهیه و فروش مواد غذائی از قبیل کبابی ۰
جگرکی . کله و پاچه . سیراب و شیردان . ساندویج و اغذیه . پیتزا مرغ
SES . فهوه خانه و نظایر آنها باید بر حسب نوع بشرح زیر باشد :
بند ا:چنانچه محل طبخ در مراکز فوق الذکر از سالن پذیرائی جداسازی شده
باشد قسمت طبخ مشمول تبصره ۱ و قسمت پذیرایی مشمول تبصره ۳ ماده ۱۸
فوق ال کر می باشا
بند ۲:چنانچه محل طبخ از سالن پذیرانی جدا نشده باشد کلیه دیوارهای مراکز
لل کون مسمول تیه ۷ ماده ۱۸ من بافد .
زیر سقف با
صفحه 19:
آئین نامه ماده 13
1011 دوطادلمطانل 1001
تبصره۵: سطح بدنه دیوارهای مراکز فروش انوا شیرینی . خشکبار و آجیل . خوار بار
فروشی لبنيات فروشى ٠ انواع نان فروشی و عطاری تا ارتفاع ۱۲۰ سانتیمتر پا سنگ یا
کاشی و یا سرامیک و از ارتفاع ۰ سانتیمتر تا زیر سقف با رنگ قابل شستشو پوشیده
تبصره 3: پوشش بدنه دیوارهای مراکز فروش انواع گوشت و فرآورده های گوشتی
(قصابی .مرغ وماهی.سوسیس وکالباس وموادپروتئینی) باید از کف تا زیر سقف کاشی یا
سرامیک باسطح صاف یا سنگ صیقلی باشد.
تبصره: پوشش بدنه دیوارهای نانوایبهای سنتی وکارگاههای پخت انواع نانهای ماشینی
وساندویچی وفانتری وانبارارد وشکرانها باید از کف تا زیر سقف ازجنس کاشی یا
سرامیک با سطح صاف یا سنگ صیقلی باشد.
تبصره۸: سطح بدنه دیوارهای سالن آرایشگاهها از کف تا زیر سقف با رنگ روغنی قابل
عا لد eee
در آرايشكاهها بايد از كف تا زير سقف با كاشى يا سراميك صاف ياسنك صيقلى باشد.
صفحه 20:
ائین نامه ماده 13
دوافطی
ماده ۱۹: سقف باید صاف. حتی الامکان مسطح. بدون ترک خوردگی. درز و شکاف
و همیشه تمیز باشد.
تبصره: پوشش سقف آشپزخانه ها و هر نوع محل طبخ و همچنین گرمخانه و دوش
حمام بايد از جنس قابل شستشو و به رنگ روشن باشد.
ماده ۲۰:
وضع درها و پنجره ها باید دارای شرایط زیر باشد :
الف- درها و پنجره ها از جنس مقاوم . سالم و بدون ترک خوردگی و شکستگی و
زنگ زدگی و قابل شستشو بوده و هميشه تمیز باشد .
ب- پنجره بازشو باید مجهز به توری سالم و مناسب باشد به نحوی که از ورود
حشرات بداخل اماکن جلو گیری نماید .
ع درهای مشرف به فضای باز باید مجوز به توری سا و مناسب و همچنین فنردار
باشد بطوریکه از ورود حشرات و جوندگان و سایر حبوانات جلوگیری نماید
صفحه 21:
نامه ماده 13
۱/۱0۲
ماه ۲۱: آب مصرفی باید مورد تایبد مقامات بهداشتی باشد.
ماه ۲۲: کلیه اماکن و مراکز و کارگاهها و کارخانجات مشمول این آئين نامه باید
دارای سیستم جمع آوری(در مورد هتلها و کارگاهها و کارخانجات سیستم تصفیه) و
دفع بهداشتی Seis 2 مورد تایید مقامات بهداشتی باشند.
تبصره: هدایت و تخلیه هرگونه فاضلاب و پساب تصفیه نشده اماکن و مراکز و
کارگاهها و کارخانجات مشمول اين Sl نامه به معابر و جوی و انهار عمومی اکیدا"
ی
ماده ۲۲: وضع و تعداد دستشوئی بهداشتی و متناسب باشد
ماده۲۶: وضع و تعداد توالت و دستشویی بهداشتی و متناسب باشد
تبصره: دستشونى ها بايد مجهز به صابون (ترجیحاصابون مایع) و خشک کن مناسب
و بهداشتی بوده و وجود زباله دان در کنار دستشویی الزامی است
صفحه 22:
آئین نامه ماده 13
دومافك
ماده۲۵ :
برای کارگران باید دستشویی و توالت مجزا و مجهز به شیر آب گرم و سرد و با شرایط
لازم بهداشتی در محل مناسب و به تعداد مورد نیاز بشرح ذیل وجود داشته باشد :
٩-۱ ) نفر کارگر ۱ توالت و ۱ دستشویی
۲ ۲۵-۰ نفرء به ازاء هر ۱۰ تفر ۱ توالت و ۱ دستشوبی (۲۵ نفر از هر کدام ۳ دستگاه)
۵-۳ نفرء به ازاء هر ۱۵ نفر ۱ توالت و ۱ دستشویی ( ۵۰ نفر از هر کدام ۵
دستگاه )
6 ۱۱۵-۵۷ نفر. به ازاء هر ۲۰ نفر ۱ توالت و ۱ دستشویی ( ۱۰۰ نفر از هر کدام ۷
دستگاه )
۵ ۲۱۱-۱۱۱ نف به ازاء هر ۲۵ نفر ۱ توالت و ۱ دستشویی (۲۵۰ نفر از هر کدام ۱۳
دستگاه )
7 از ۲۱۸ نفر به بالا به ازاء هر ۳۰ نفر اضافی ۱ توالت و ۱ دستشویی
تبصره: وجود توالت و دستشویی بشرح مفاد ماده ۲۵ و بندهای ۱ تا ٩ آن برای کارگران
مرد و کارگران زن بصورت کاملا" جدا و مستقل از هم اجباریست
صفحه 23:
أثين نامه ماده 13
دوم رافك
:ماده 71
حمام مذ کور در ماده ۱۲ باید دارای شرایط مندرج در مواد ۱۵ لغایت ۲۰ و ۰۲۷ ۰۳۰
۰۱ ۷ ۳۸ این آئین نامه بوده و تعداد آن نیز متناسب با تعداد کارگران بشرح جدول
ذیل بوده و باید مشابه توالت و دستشویی برای کارگران مرد و کارگران زن بطور
جداگانه محاسبه و اعمال و بصورت کاملا" جدا و مستقل از هم در محل های مناسب
: وجود داشته باشد
نفر کارگر ۱ دستگاد 5-1 (1
نسفر بسه ازاء هر ۵ نفر ۱ دستگام ( ۲۰ نفر ؛ دستگام) 20-6 (2
نفر. به ازاء هر ۱۰ نفر ۱ دستگاه ( ۵۰ نفر ۷ دستگام ) 50-21 )3
تفر بسه ازاء هر ۲۰ نسفر ۱ دستگام ( ۱۰۰ نفر ۱۰ دستگاه) 100-51 (4
از ۱۰۰ تفر کارگر به بسللابه ازاء هر ۲۰ نفر لضافیل دستگاد (5
صفحه 24:
آئین نامه ماده 13
دومافطی
ماده۲۷: دستگاه سوخت و نوع مواد سوختنی باید از نوعی باشد که احتراق بصورت
کامل انجام گیرد
تبصره: نصب هود با ابعاد متناسب. از جنس مناسب و مجهز به هواکش با قدرت
مکش کافی بالای د. پخت الزامی است.
ماده۲۸: محل شستشو و نگهداری ظروف باید در مجاور محل پخت و مجزا و مستقل
از ان باشد.
مادم 19: ظروف بايد در ظرة بن لجداقل دوا مرخله إى (تسشر ؛ ابكشن )) با ترسطظ
دستگاههای اترماتیک فقته شود
تبصره ۱:تعلاد و ظرفیت هر ظرفشنوئی بالد » متناسب با تطداد ظروف باشل
تبصره۲: هر لگن یا هر واحد ظرفشوئی باید مجهز به آب گرم و سرد باشد
تبصره۳: در صورت نداشتن ماشین ظرفشوئی » ظروف پس از شستشو. در محل مناسب
( قفسه مجهز به آب چکان ) و بدون استفاده از پارچه و حوله و امنال آنها عشک و سپس
در قفسه مخصوص ظروف نگهداری شود.
صفحه 25:
ات نامه ماده 13
۱۱۱۱0۲
ماده ۳۰: قفسه و ويترين و كنجه ها بايد قابل نظافت بوده و مجهز به در و شيشه سالم
و همیشه تمیز و فاصله کف آنها از زمین حدود ۲۰ سانتیمتر باشد.
ماده ۳۱: پیشخوان و میز کار باید سالم و سطح آن از جنس قابل شسشتو باشد.
تبصره: میز کاری که صرفا" جهت تهيه مواد غذايى بكار مى رود بايد فاقد هرگونه
كشو و يا قفسه بوده و فضای زیر آن نیز مورد استفاده قرار نگیرد.
Sc ee ا ناي
بصورت خام . در اختیار مشتریان كذارده مى شود بايد در محل مخصوص . تمیز و با
آب سالم و مایع ظرفشویی شستشو شده و پس از گندزدانی آبکشی و مصرف گردد .
صفحه 26:
آئین نامه ماده 13
۱
ماده۳۳:
انبار مواد غذائى بايد قابل تميز كردن بوده و وضع داخلی آن مطابق با شرایط مند
مواد 1١ لغايت 7١ و8 لغايت ٠ اين آئين نامه و حجم و فضاى أن متناسب با
احتباخات مؤمسه باعلا
تبصره ا:انبار مواد غذائی 0 بنحو مطلوب تهويه و ميزان حرارت و رطويت آن همواره
مورد تایید مقامات بهداشتی باشد
تبصره آ:انبار آرد و شکر باید مطابق نقشه مصوب بالاترین مقام بهداشتی محل شود
تبصره ۳:قفسه بندی و پالت گذاری در انبار به نحو مطلوب و مناسب انجام شود.
ماده ۳۶: کلیه مواد غذائی فاسد شدنی باید در یخچال و یا سردخانه مناسب نگهداری
شود و مدت آن بیش از ژمانی نباشد که ایجاد فسادیا تغییر کیفیت نماید
تبصره:یخچال و سردخانه باید مجهز به دماسنج سالم باشد
در
2
صفحه 27:
آئین نامه ماده 13
لالانالالالانا
ماده۳۵: قرار دادن مواد غذائى يخته و خام و شسته و نشسته در كنار هم در داخل
يخجال ممنوع بوده و يخجال و سردخانه همواره بايد تميز و عارى از هركونه بوى
نامطبوع باشد.
ماده۳۹: عرضه و فروش مواد غذایی آماده مصرف از قبيل انواع ساندويج: كباب» آش:
غذاهای پخته. غذاهای فاسد شدنی شربت آلات. نوشیدنیهای فله» ترشیجات و شور و
: بر شیرینی جات. انواع تنقلات و خشکبار و اجیل فله و امثال آنها بصورت دوره
كد لسن فت
ماده۳۷:تهویه مناسب باید به نحوی صورت كيرد كه هميشه هواى داخل اماكن سالم »
تازه » كافى و عارى از بو باشد.
ماده۳۸: در فصل گرما حداکثر درجه حرارت داخل اماکن نباید بیشتر از ۳۰ درجه
سانتیگراد باشد
صفحه 28:
آئین نامه ماده 13
۱
ماده۳۹: شدت روشنائی نور طبیعی یا مصنوعی در آشپزخانه ۱۰۰ تا ۲۰۰ لوکس ۰ آرایشگاه
۰ ۵۰۰0 لوکس . نانوائی ۱۰۰ تا ۳۰۰ لوکس ۰ محلهای فرآوری و تولید و بسته بندی ۱۵۰
تا ۲۰۰ لوکس ( بسته به نوع کار ) و در محوطة عمومی و انبار مراکز و اماکن کارگاهها و
کارخانجات موضوع این آئین نامه باید حداقل ۱۰۰ لوکس و در راهرو » سرسرا رختکن :
توالت » دستشویی و حمامها بايد بين 60 تا ۱۵۶ لوکس باشد,
ماده :4٠ برای جلوگیری از حریق و انفجار و سایر خطرات احتمالی باید پیش بینی های لازم با
توجه به حجم کار و نوع فعالیت وتعداد کارگران بعمل آید.
ماده۶۱: کار گاهها و کارخانجات تولیدی مواد غذایی و بهداشتی مشمول این آئین نامه و
همچنین هتلها و متلها و امثال آنها موظفند زباله تولیدی را همواره بطریقه کاملا" بهداشتی,
جمع آوری نگهداری موقت ۰ حمل و نقل و دفع نمایند بطوریکه اقدامات آنها مورد تأیید
(aU Slag
صفحه 29:
نامه ماده 13
اللا
ماده47: زباله دان دربوش دارء زنگ نزن. قابل شستشى. قابل حمل و با حجم
مناسب و تعداد كافى موجود باشد.
تبصره: زباله دان بايد مجهز به كيسه زباله و در محل مناسبى قرار گرفته و اطراف آن
همواره تمیز باشد.
ماده۳): مگس: پشه و سایر حشرات. سگ. گربه. موش و سایر حیوانات به هیچ
وجه نباید در داخل اماکن و کارگاهها و کارخانجات دیده شوند .
تبصره: وجود سگ نگهبان در کارخانجات و محلهای مشابه مشروط بر اینکه به
هیچ وجه با محلهای تهیه. تولید. نگهداری و توزیع مواد غذایی و افراد شاغل در
این قسمتها در ارتباط و تماس نباشد بلامانع است.
ماده۶: نقشه کلیه ساختمانهای اماکن عمومی و مراکز و کارگاهها و کارخانجات
موضوع این آئین نامه به منظور انطباق با موازین بهداشتی قبل از اجرا باید به
تصویب مقامات مسئول برسد.
صفحه 30:
آئین نامه ماده 13
10000
ماده 60 اماکی که اجازه قبول مسافر د ارثا بايد علاوه بر رغایت کلیه موارد تدای راجد
شرایط زیر باشند:
بر هر اطای اه بها a te Gass AL يلك Se Os
eee oe
تبصره ۲: هر اطاق دارای دستشونی مجهز به صابون(ترجیحا" صابون مایع) باشد .
Sis در هر طبقه به ازاء هر 8! تخت حداقل دو دستگاه مستراح (یک دستگاه مردانه و
یک دسشگاه زنانه) با شرانط کاملا" بهداشنی وجود داشته باشد.
تبصره؟: تعداد دوش آب گرم و سرد در هر طبقه از ساختمان نباید کمتر از مجموع تعداد
مستراحهای همان طبقه باشد.
تبصره۵: در صورتی که در داخل اطاقها امکانات صحیح و قابل قبول برای آشپزی وجود
ناشت امه و جرد ایدار اه بارش رابط پاک و مجهر beng آلزای اس
تبصرهة پلهبایددارای حفاظ و روشنانی کافی ( حداقل ۱۰۰ لوکس ) بوده و لفزنده
اع پله حداکثر ۱۸ سانتیمتر ی Ps با
Creed السته و لوازم بارچه ای عند( لول ملسفه ) روبالشی برده؛ پتر و ened
باید با دستگاههای اتوماتیک در محل مناسب که مطابق نقشه استاندارد وزارت بهداشت ۰
درمان و آموزش پزشکی پاش ٠ Socal gees خشک و اطو شود .
صفحه 31:
آئین نامه ماده 13
0000
ماده1): وجود هرگونه حوض یا حوضچه پاشوی و امثال آن ممنوع میباشد مگر در
استخرهای شنامطابق مقاد ماده ۵۸ اين آنیننامه
تبصره: در رستورانها و چایخانه های سنتی . حوضچه های آب نما طوری طراحی
گردند که همواره در آنها آب در گردش بوده و امکان دسترسی به آب برای مشتریان و
اطفال آنها فراهم نگردد.
ماده۶۷: نگهداری هرگونه وسایل اضافی و مستهلک و مستعمل و مواد غذانی غیر قابل
مصرف و ضایعات در محل کار ممنوع است.
ماده6۸:نصب دستگاه کلرزنی و سیستم تصقیه آب در استخرهای شنا الزامی است و کلر
باقیمانده و پی اچ آب استخر می بایست روزانه و به دفعات کافی اندازه گیری و در دفتر
مخصوص ثبت و هنكام مراجعه بازرسین بهداشت محیط برای کنترل ارائه گردد
تبصره ا:میزان کر باقیمانده در آب استخر می بایست بین ۱ تا ۳/۵ میلی گرم در
( حسب نظر مقامات بهداشتی ) و ۳۳۷ آن حدود ۷/۲ تا ۸و بالاخره مشخصات
شیمیایی و باکتریولوژیکی آن مطابق ضوابط وزارت بهداشت باشد
صفحه 32:
ات نامه ماده 13
دوم|لالاناً
مادهة4: درجه حرارت آب در استخر سريوشيده بايد حدود ۲۵ درجه سانتیگراد
باشد و درجه حرارت هواى اطراف استخر نبايد بيش از 0 درجه سانتيكراد كرمتر و
يا يك درجه سانتيكراد سردتر از آب استخر باشد.
ماده۵۰: حداقل مساحت مورد نیاز برای هر شناگر در استخرهای مخصوص شناگران
( با عمق متوسط حدود ۱/۸ متر ) معادل ۵ /۱ متر مربع و در استخرهای آموزشی ( با
عمق متوسط حدود ۱ متر ) برابر با ۱/۸ متر مربع می باشد
تبصره: در استخرهای چند منظوره لازم است مساحت مورد نیاز برای هر نفر در هر
قسمت بر اساس نوع بهره برداری از همان قسمت محاسبه و اعمال شود.
ماده :0١ شناگران بایستی قبل از ورود و به هنگام خحروج از محوطه استخر دوش گرفته
و بدن خود را کاملا" شستشو نمایند . مسئولیت اجرای آن به عهده مدیر استخر می
تاه
صفحه 33:
آئین نامه ماده 13
ان
ماده ۵۲:
استخر بايد مجهز به دوش آب سرد و گرم بوده و حداقل تعداد آن به تناسب مدت
زمان استفاده در هر نوبت استخر . بشرح زیر باشد :
الف- برای هر نوبت ۲ ساعته . به ازاء هر ۵ نفر شناگر یک دستگاه دوش بهداشتی آب
سرد و گرم. 2
ببرای هر نوبت ۳ ساعته , به ازاء هر ۷ نفر شناگر یک دستگاه دوش بهداشتی آب
سرد و گرم : :
ج -برای هر نوبت ۶ ساعته » به ازاء هر ۱۰ نفر شناگر یک دستگاه دوش بهداشتی آب
Sn SIG a :
د-پرای هر نوبت 1 ساعته » به ازام هر ۲۵ نفر شناگر یک:دستگاه دوش بهداشتی أبت
سرد و گرم .
ماده۵۲:
به ازاء هر ۶۰ نفر شناگر باید یک دستگاه مستراح با شرابط کاملا" بهداشتی وجود داشته
باشد.
صفحه 34:
13 نامه ماده ool
O000000
ماده۵۶: به ازاء هر ۷۵ نفر شناگر باید حداقل یک دستگاه دستشوئی مجهز به آب سرد
و گرم و با شرایط کاملا" بهداشتی وجود داشته باشد.
ماده۵۵: رختکن باید دارای وسعت کافی و متناسب با تعداد کمدها بوده و موازین
بهداشت عمومی در آن رعایت گردد.
ماده05: به ازاء هر شناگر در هر نوبت استفاده از استخر باید جایگاه محفوظ و مناسب
برای حفظ لباس شناگران وجود داشته باشد.
ماده۵۷: توزیع و استفاده از وسایلی مانند مایو . حوله . کلاه . دمپائی . بینی بند .
SI تیغ . شانه . برس و امثال آنها بصورت مشترک در حمام ها و آرایشگاهها و
استخرهای شنا و محلهای مشابه ممنوع و مسئولیت آن متوجه مدیر و متصدی مکان
می باشد .
صفحه 35:
آئین نامه ماده 13
11۳۳۳0
ماده۵۸:حوضچه محتوی مایع ضد عفونی کننده بمنظور ضد عفونی پای شناگران
بنحوی تعبیه گردد که شناگران بعد از دوش گرفتن و قبل از ورود به محوطه استخر
الزاما" از داخل آن عبور نمایند.
ماده۵۹: پوشش سطح محوطه اطراف استخر علاوه بر شرایط مندرج در ماده 17 اين
آئین نامه به نحوی باشد که موجب لغزندگی و بروز حادثه برای شناگران نشود .
ضمنا" شستشو و ضد عفونی مرتب محوطه استخر الزامی است.
ماده 1۰: ابعاد و مشخصات فنی ساختمان استخر و تجهیزات و تأسیسات آن باید
مطابق نقشه مصوب سازمانهای مسئول مربوطه باشد.
صفحه 36:
آئین نامه ماده 13
ممم
ماده :1١ لازم است آب سرد كن مناسب و به تعداد كافى براى استفاده شناگران در
محوطه استخر وجود داشته باشد.
ماده17: شرايط بهداشتى بوفه و رستوران موجود در محوطه استخر مشمول مواد مربوطه
مندرج در فصل پنجم این آئین نامه مى باشد.
ماده۱۳: وضعیت ساختمانی و شیب بندی موج شکن و سرریز استخر باید بنحوی باشد
که مانع برگشت آب به داخل استخر شود.
ماده 1۶: حضور نجات غریق واجد شرایط و متناسب با تعداد شناگران در محوطه استخر
الزامی است.
ماده۱۵: وجود وسایل نجات غریق از قبیل جوب. تیرک. لوله عصائی شکل. حلقه نجات؛
تیوب. طناب و سایر وسایل مورد نیاز در محل استخر الزامی است
صفحه 37:
13 نامه ماده al
سوح(افطی
صفحه 38:
آئین نامه ماده 13
و0101
مادم 11: طروف عورة استفاده بایك دارای شرابط زر ناشن
۱- ظروف شکستنی باید تمیز ؛ بدون ترک خوردگی و لب پریدگی باشد .
۲- وسایل و ظروف فلزی که برای تهیه و نگهداری و مصرف مواد غذایی بکار می
روند بايد سالم » صاف و بدون زنگ زدگی باشد .
۳- وسایل و ظروف غذا باید پس از هربار مصرف شسته , تمیز و بر حسب ضرورت
ضد عفونی گردیده و در ویترین با گنجه مخصوص که محفوظ باشد نگهداری شود.
ماده3۷: استفاده از ظروف و وسایل مشروحه زیر ممنوع می باشد :
۱- دیگ و ظروف مسی اعم از اینکه سفید کاری شده یا نشده باشد
۲- گوشت کوب و قاشق چوبی و سربی
Gabel ies os dla
و2 ظر وف ab کیت و محصوض ببزای عرضه آموادی اقب شک فلفل سماق:
Heist ss
5- هر نوع ظروف و ابزاری که توسط وزارت بهداشت . درمان و آموزش پزشکی غیر
soph ese as ea ie
صفحه 39:
آئین نامه ماده 13
ماد6/ة: جنس و مشخصات ظروف , وساب ام كه براى مراحل مختلف
توليد و بسته بندی مواد خوردنی . آشامیدنی ۰ آرایشی و بهداشتى در كاركاهها و
کارخانجات تولید اين مواد بکار می روند باید مورد تأیید وزارت بهداشت . درمان و
آموزش پزشکی باشد.
ماده 3٩ مواد غذایی مانند بستتی
آبمیوه انواع لبنیات . امثال آنها باید در ظروف بسته
بندی یکبار مصرف مورد تأئید وزارت بهداشت . درمان و آموزش پزشکی و ساخته شده
از مود وله نو( غیر بازياتی و مرخوب و حتی الامکان تجزیه پذیر و هموارهسالم :
تمیز و بهداشتی عرضه گردد
تبصره:آن دسته از مواد غذائى مذكور در ماده فوق که توسط واحدهای تولیدی مجاز و
داراى يروانه هاى معتبر بهداشتى تهيه و بطرق مجاز ديكر بسته بندى و عرضه مى شوند
anes ا
صفحه 40:
آئین نامه ماده 13
توافط
ماده ۷۰: سطح میزها باید صاف . تمیز . سالم . بدون درز و روکش آنها از جنس
قابل شستشو و به رنگ روشن باشد
ماده ۷۱: صندلیها و نیمکتها بايد سالم و تميز باشد.
ماده۷۲: برای هر مسافر تازه وارد باید از ملحفه روبالشی و شمد تمیز و سالم
استفاده شود و تعویض آنها حداقل هر سه روز یکبار اجباری است.
ماده۷۳: استفاده از لحاف. پت, تشک و بالش کیف و مندرس و بدون ملحفه ممنوع
ecard
ماده ۷۶ استفاده از تختخوابهاثی که دارای پارگی یا شکستگی و یا گود رفتگی فنر
باشد و ایجاد سر و صدای غیر طبیعی نماید ممنوع است.
صفحه 41:
آئین نامه ماده 13
1000
ماده ۷۵:استفاده از مواد غیر استاندارد از جمله کاغذهای بازیافتی و کاغذهانی که تمیز
نباشند و روزنامه و همچنین کیسه های پلاستیکی جهت پیچیدن و بسته بندى مواد
غذائی ممنوع است
ماده۷۹:جعبه های مقوائی وپاکتهای کاغذی که برای بسته بندی موادغذانی استفاده
ميشوند باید از جنس سالم واستاندارد و کاملا تمیز بوده واز نوع بازیافتی نباشد.
ماده۷۷: ظروف خمیر گیری بايد صاف و تميز و بدون درز باشد . نصب شیر آب
بالای ظرف خمیرگیری لازم است
تبصره: کوشش شود از دستگاههای خود کار برای تهیه خمیر و سایر مواد مخلوط
کردنی استفاده گردد.
ماده۷۸: برای حمل و نقل و جابجانی مواد غذائی فاسد شدنی مانند انواع گوشت دام
و طیور و آبزیان . مواد پروتئینی . فرآورده های خام و پخته غذائی دام و طیور و
آبزیان . کله و پاچه و AY خوراکی دام . شیر و محصولات لبنی و امثال آنها باید
منحصرا" از وسائط نقلیه مخصوص و مجهز به سردخانه سالم و مناسب استفاده شود.
صفحه 42:
آئین نامه ماده 13
1000000
مادهة/: براى حمل و نقل و جابجانی . هر نوع ماده غذانی که بدون شستشو و پخت و
يز مجدد به مصرف مى رسد.همجنين انواع نآن . شيرينيجات . و خشكبار و امثال آنها
بايد از وسائط نقلیه مخصوص و مجهز به اطاقک محفوظ و مناسب . تمیز و بهداشتی
استفاده شود.
ماده ۸۰: برای حمل و نقل مواد اولیه مصرفی و محصولات نهایی کارگاهها و
کارخانجات تولید مواد غذایی . حبوبات . غلات . میوه جات و سبزیجات باید صرفا" از
وسایط نقلیه مخصوص حمل و نقل این مواد که مورد تأّیید وزارت بهداشت . درمان و
آموزش پزشکی باشد استفاده شود.
ماده ۸۱: کلیه افرادی که در وسائط نقلیه موضوع مواد ۷۸ لغایت ۸۰ فوق الذکر با
جابجائی مواد غذایی سر و کار دارند مشمول ماده ۲ اين آئين نامه در خصوص اخذ
کارت معاینه پزشکی و تبصره های ذیل آن می باشند.
صفحه 43:
آکتی نله ماد هر
سوطا[[
ماده۸۲: صاحبان وسایط نقلیه موضوع این نامه موظفند قبل از بهره برداری از آنها
مجوز حمل و نقل مواد غذایی توسط وسیله نقلیه مربوطه را از وزارت بهداشت اخذ
نمایند.
تبصره:حمل و نقل هر نوع کالای غیر از مواد غذایی توسط وسایط نقلیه مجاز حمل این
مواد ممنوع و علاوه بر اخذ جریمه موجب توقف وسیله نقلیه متخلف بمدت حداقل
ی ماه Aries alg
ماده ۸۳ حمل و نقل مواد غذایی و بهداشتی موضوع مواد ۷۸ لغایت ۸۰ این آئین نامه
توسط وسایط نقلیه غیر مجاز ممنوع و علاوه بر اخذ جریمه . موجب توقف وسیله نقلیه
متخلف بمدت حداقل یکماه خواهد شد.
ماده ۸۶ استفاده از البرک مخصوص از جنس استنلس استیل برای برداشتن دانه های
شیرینی جات . خرما ۰ خیارشور ؛ قطعات پنیر » حلوا و امثال آنها الزامی است.
صفحه 44:
13 نامه ماده a!
چلرم]
صفحه 45:
آئین نامه ماده 13
le ee
ماده ۸۵: مامورینی که از طرف وزارت بهداشت . درمان وآموزش پزشکی برای نظارت
وبازرسی بهداشتی ام ای شعرل دون اما كاذه 13 قلوت مراد خوردنی ۰
آشامیدنی » وبهداشتی تعبین می شنوند موظفند متخلفین از مقررات بهداشتی را
Sais is eee ty به مسئول بهداشت محل معرفی نمایند.
تبصره ۱: مسئول بهداشت محل رئیس مرکز بهداشت شهرستان یا رئیس مرکز بهداشت
درمانی شهری یا روستایی است که با تشخیص وابلاغ معاون امور بهداشتی دانشگاه با
دانشکده علوم پزشکی وخدمات بهداشتی درمانی محل تعیین می شود.
تبصره ۲ : مامور نظارت یا بازرس بهداشت به کاردان با کارشناسی گفته می شود که
دوره مخصوص ete وزارت بهداشت . درمان وآموزش پزشکی
یا دانشگاههای شکی وخدمات بهداشتی درمانی کشور برای آمور بازرسن
ونظارتی در one eee ee بکار گمارده شده ودارای
کارت بازرسی باشد .
صفحه 46:
آئین نامه ماده 13
110000۲
تبصره ۳: کارت باززسی کارت محصوض مدت داری ات که عکس باززس روی آن
الصاق ومشخصات کامل شناسنامه ای ۰ تحصیلاتی هی eee
این کارت منحصرً توسط وزارت بهداشت . درمان وآموزش پزشکی
(با امضای زیر ) يا دانشكاههاى علوم پزشکی وخدمات بهداشتی درمانی (با امضای
رئیس دانشگاه ) برای بازرسین موضوع تبصره ۲ فوق صادر ae ee
ع مور هو
ماده ۸۱ : مسئول بهداشت محل در صورت. تانید گزارشن مامور نظارت علاوه بر معرفی
صاحب يا مدیر موسه وبا صاحب یااراننده وسیله نقلیه به دادگاه . کتباً به وی اخطار می
0 (15 روز تا دو ماه بر حسب نوع وتعداد نواقصض ) » نواقص
بهداشتی را برطرف نماید .
ماده ۸۷: i ey eee داده شده . محل دارای تراقص بهداشتی
پات ور igs مت ات قراس ران ستول بهلاست مت کوارش ماد
ومسئول مذکور پس از رسیدگی وتائید گزارش ا وا و
معرفی متخلف به دادگاه . محل تعیین شده را با دستور کتبی وصدور اخطار ۲۶ تا ۶۸
ساعته ge برای مدت بکا هفته تعطیل ودر:مورد وسایط تقلیه دستور توقف در پارکینگ
آن را برای مدت حداقل یک هفته به نیروی انتظامی ابلاغ نماید .
صفحه 47:
آثين نامه ماده 13
۱۱00
ماده ۸۸:
تعطیل موقت با لاک ومهر ویا مهر وموم کلیه درها وراههای نفوذی ونقاط حساس مانند
شیرهای آب وگاز وکنتور برق وامثال آنها ودر مورد وسایط نقلیه توقف وسیله نقلیه
مربوطه توسط نیروی انتظامی در پارکینک وتنظیم صورت مجلس انجام وبا نصب اطلاعیه
عل تا تانق ی اف اه زرد
تبصره ۱: مسئولیت نگهداری از لاک ومهر وبا مهر وموم واطلاعیه علت تعطیل یا توقف
بعهده صاحب پا مدیر موسسه تعطیل شده یا صاحب ویا راننده خودرو متوقف شده می
isl
تبصره ۲: شرایط توقف وسیله نقلیه وصورت مجلس وسایر موارد برخورد با وسیله نقلیه
یشور العقیلی خواهد بود که تومطاهرویاتطامی ووزارت هداق SIs ete
oats
صفحه 48:
آئین نامه ماده 13
10000
ماده :۸٩ شکستن لاک ومهر ویا مهر وموم وهمچنین برداشتن موانع ورود به مجل توقیف
شده ویا داخل شدن به وسيله : ی مه
بهداشت محل موجب تعقيب قانونى صاحب يا مدير موسسه تعطيل شده ويا صاحب
وراننده خودرو متوقف شده خواهد بود.
ماده ٠
پس از انقضای مدت ت ن شده برای تعطیل موقت محل یا توقف وسیله نقلیه ۰ صاحب
پا مذیر موسسه ت هيا صاحب يا زاننده وسيله نه é
تمهد قابل قبول متضمن اجرای قانون به مستول بهداشت محل تقاضای
re ance eee ی ی -مسئول
صورت قتبول تقاصا a) محل تعطیل شده را صرفا برای رفع نواقص بهداشتی
با دستور کتبی es Bb By مورد دستور رفع توقف خودرو متوا و
برای رفع نواقص صادر می نماید
صفحه 49:
آئین نامه ماده 13
De lee
ماده ٩۱ : بازكشائى محل ويا رفع وسيله نقليه با شکستن لاک ومهر وبا مهر وموم کلیه درها
وراههای نفوذی وتنظیم صورت مجلس انجام وبا نصب اطلاعیه حاوی؛ در حال رفع نواقص
تهداشم زاس » اجازه يهل بر ذارى تدارد الهمواه عراهد رها
ماده ٩۲ : صاحب يا مدیر موسسه با وسیله نقلیه : پس از رفع کلیه نواقص بهداشتی » تقاضای
بهره برداری از محل یا وسیله نقلیه را به مسئول بهداست محل تسلیم ومسئول مذکور موظف
است مامور نظارت را ظرف مدت دو روز اداری جهت بازرسی اعزام نماید.
:٩۳ ماده
Oe OSB are eA OR Aes eal 1
باشد . مراتب را کتبا به مسئول بهداشت محل گزارش ومسئول مذکور در صورت تائید
گزارش بازرس بهداشت اجازه بهره برداری از محل پا وسیله نقلیه را کتبا صادر نماید .
ری فلا مرت ببس از
صفحه 50:
آئین نامه ماده 13
1 0(
ماده ۹۶:
آقدام به بهره برداری قبل از رفع نواقص بهداشتی واخذ مجوز بهره برداری از مسئول
بقداضيت مكل . موتحك تعطيلى مجدد محل با رقم متجدد وسيلة تقليه براى دنز
مدت یکماه بدون نیاز به طی مراحل مندرج در موارد ۸۲ و۸۷ OE dale aa
صفحه 51:
afar
مد کد| 1
20 | 40
5 2
12 | 5/0
140
aren eer
sn | 50
10 | 16
8
2
shire
5112 16]16]1 ]15 12
10 | 5/0
76
عم
6
1
50 | 12
مد و
2
24 | 30
2 و م5 مد
6
158
ام
ose
بج قم
me
>
ای
=
55
9
۶
دیکات
7ج
بذج
هد
2 مه
و
ات
ورفاهی کارگران
سرویسهای بهداشتی
4
ارتفاع به متر
صفحه 52: