صفحه 1:
صفحه 2:
:عوارض جانبی داروها: 65612011 ۳۳۵ ۸0۷6۳5۵
صفحه 3:
کیت
THALIDOMIDE AND CONGENITAL
ABNORMALITIES
Sm; ان i i-
mately ] In recent months I have observed
that the incidence of multiple severe abnormalities in
babies delivered of women who were given the drug
thalidomide (‘ Distaval ’) cSSgS209SGluy, as an anti-
emetic or as a sedative, to be almost 20%.
‘These abnormalities are present in structures developed
from mesenchyme—i.e., the bones and musculature of
the gut. Bony development seems to be effected in a very
failure of development of long bones (abnormally short
femora and radii).
‘Have any of your readers seen similar abnormalities in
babies delivered of women who have taken this drug
during pregnancy?
“Hurewille, New South Wabs W. G. McBripe.
In our issue of Dec. 2 we included a statement یه
from the Distillers Company (Biochemicals) Ltd. referring
to “ reports from two overseas sources possibly associating
thelidomide (‘ Distaval ( with harmful effects on the
fetus in carly pregnancy”, Pending further investige-
tion, the company decided to withdraw from the market
all its preparations containing thalidomide —Ep.L.
صفحه 4:
—e, ها
First appeared in Germany on 1st @
ar 1957.
@ As a sedative with apparently remarkably
few side effects.
L ® Prescribing to pregnant women to help
fi combat morning sickness.
5 ® The tests were conducted on rodents
which metabolise the drug in a different way
Thalidomide
to humans.
® Later tests on rabbits and monkeys 5
produc * 1 ~
in hum @ Towards the end of the fifties, children began to be
born with shocking disabilities.
. the
‘ome!
‘@ Probably the most renowned is P?
name given to the flipper-like limbs which appeared
on the children of women who took thalidomide.
‘® Babies effected by this tragedy were given the
صفحه 5:
ee eee
Compound Success Rates By Stages
Discovery ‘Compound Success | ا
Years) Rates by Stage 2-10(
Preclinical Testing '5,000-10,000
I erst and animal ting screened
Phase ١ 20-80 healthy volunteers used to ۳
determine safety and dosage 250
Phase Il 100-300 patient volunteers = Enter preclinical testing
to look for efficacy and side effects
Phase Il| 1,000-5,000 patient volunteers used
to monitor adverse reactions to long-term use
FoaRevew/approval
Additional post-marketing testing [I
1 16« 14 12 10 و
Approved by the FDA
|
Postmarkating survillence
صفحه 6:
eee
3
Required sample size for detecting
a rare adverse drug reaction
Number of patients to be observed to detect
Incidence of ADR 1,2 or 3 cases of ADR
1 in 100 650
1 in 200 960 1,300
1 in 1,000 4,800 6,500
1 in 2,000 9,600 13,000
1 in 10,000 48,000 65,000
صفحه 7:
dverse Drug Reactio.
روطبق تعریف :یک ماده پایک تر کیب ازموادشیمیایی است که به منظورتحقیقات .
پیشگیری .درمان ,یارفع علایم بیماری مصرف می شودوپس ازوروددربدن بافعل وانفعالات درسطح سلولی
باعث بروزاثرات فارما گولوژیکی موردنظرویا میگردد.
> هر گونه پاسخ ناخواسته وزیان آور که بامصرف دارودردوزهای معمولی مورداستفاده جهت تشخیص
مم gas Rasy Gov ل ا ا
* عبارت است ازهركونه ياسخ نامطلوب وناخواسته ى ناشى ازيك داروصر فنظرازمقدارمصرف آن كه
ع ی ره ٩
ازجمله دارو(مقداریصرف -: شیر مصرف -طول مدت مصرف و...)/وبیمار(سن -جنس -
آی و...#دربوجودآمدن عارضه نأخواسته دارویی دخیل هستند.
:WHO definition +
Any response to a drug which is Noxious and Unintended, and +
كانه نا at doses used in men of prophylaxis, diagnosis or
صفحه 8:
Introduction
+ Defn: Undesirable effect at normal dose:
- فا اماع] 0۲ ویا5670 0۳6 هللا
۰ ۵۵6 2
- 116
00519 ما ل -
— Discontinuation
ت۳۹
* Occurrence
— immediately or after prolonged use
— or after termination
— Mild ADRs common, [incidence 10-25%]
— [if with polypharmacy
Acceptability: linked to Therap. Use; Risk Benefit Ratio
صفحه 9:
1
| een roe arse e tomer
ناطرس رات تب تین ۲
هر نوع تجربه نامطلوب
مععاقب تجویزایک
فر آورده دارويى
ایمنی سس سس (Drug
Bee Boe one reT ree | om
رت تین ۱ ا اينکه میان فواید و زیانهای ناشی از
(تصادفى يااز روى Dre reso دارویی 0
اشتباه دارويى
:(Medication Error)
اشتباه دارویی عبارت است از
يا إيجاد اثرات زر
5
عارضه ناخواسته جدى:
تا از روت ۱3
۱۳ ا Effect— se
ee HPT ey perere ee ie omic:
مقادير درمانى رخ مى دهد و در عين حال با وير كيهاى
|
-ناتوائى با نقص عضو مشخص و داتمی
-بستری شدن یا طولانی شدن زمان
بسترى در بيمارستان
0 cele
صفحه 10:
Oderse Orig Qratra us. Oderse Cue
/ t hey winuwaru mecureruccurren.2 that may present during
treatment with 11 o=product but which dose not necessarily have a
causal relationship with this treatment
e : ف نیت یور “‘ch is suspected to be due
to a drug, occurs at doses normally used in man, requires treatment or decrease
in dose or indicates caution in future use of the same drug.
۳ Therefore, an ADR is an AE with a causal link to a drug.
۱ > No need to have a causal
relationship
1 |
12 005 Causal relationship is
58 م
| (ADRs) suspected/established
صفحه 11:
Oderse Ong Rerwtrr vs. Oderse Curt
صفحه 12:
Classical examples of serious and unexpected adverse
reactions
Medicine Adverse reaction
‘Aminophonazone (amidopyrine) Agranulocytosis پیامدهای بروز عوارض
eee plastic anaemia 1 ناخهاست
Myelooptic neuropathy 6۱۸۵۱ ۱ ناخواسته دارویی:
Cholestatichopatits 2
Hepatocellular hapatitis
Haemolytic anaemia
کاهش اعتماد بیماران به کار کنان
حرف پزشکی Thromboembolism هکت
Practolol sclerosing peritonitis, 1
7 بستری شدن بیمار در بیمارستان Reserpine Depression
ها و افزایث ات Rhabdomyalysis
1 و افزایش طول مدت بستری Congenital matormations
شدت بیمار در بیمارستان
# افزایش هزینه های درمان
| + افزایش مرگ و میر
0 75% of all ADR are *
dose-dependent -
any ADR arise trom failure ۵ ©
lor the dosage of drugs to
صفحه 13:
Patient’s specification
Patient’s drug history
Pharmacology of prescribed drugs
of minimum effective dosage 56 عم
00
/ 0
26 117
Factors related to drug: 000
اهتدام 30/7 1ه عاناه ا 5
Dosage Age (weight)
2 Genetic
وناك طاإنا ودمعاطمرط: (PHARMACOGENOMICS) ۱
Drug allergy
meer Teegeen
Problems with p) Noncompliance -underestimated ©
Route of Adininistration - bioavailability ~
Food - protein malnutrition + ۴
Pollutants - smokiang/herbicide residues *
7711111399 ~ chreonopharmacology ~
صفحه 14:
of hospi
ل ریز 11
02 ۰
dose-dependent
() U.S. Food and| Drug Admini: 1011 ۰ ۲۰
on and
percentage of hospital
1
" # -/۱عوارض کشنده اند.
yy nee Sao aes 1 رت
ری مر سر CRT Te Lah نكا
۱ ۰ ین عوارض جدی بوده وبایستی درمان شوند. ره
-/۵۷اين عوارض معنی دارودرعین حال خوشایندند. _——— 5
2896 ات
15.6% كانا
+France = 12.6%+
Norway 11.5% a |
Iran 390
صفحه 15:
PREGNANCY & LACTATION
SS)
(بر تست
Ee ادم
te,
صفحه 16:
3
1
0
Piece leet saan :ولاه
و9999
۶۵ 2۳
brand
generic
‘The Need for Postmarketing Drug Surveillance ost - Accept +
el PMS = Pharmacovigilance
فارماكوويرٌ يلانس:شناسايى .ارزيابى وكزارش عوارض ناخواسته داروبي وهمجنين ببشكيرى ازوق
Detection, Assessment & آنهادرانسان.
Prevention of ADRs in فواید:
۳۷/۵
.Ref: World Health Organization
LOE SESE E EDs ae or reload
افزایش سطح آگاهبهای حرف پزشکی وبیماران درمورداثرات داروهاوعوارض ناشی ازآنها.
لل اللا
Center
5
دارويى .
صفحه 17:
هدف فارماکوویژیلانس, بهب ود مراقبت از بیمار. سلامت
عمومی و ایمنی در ارتباط با مصرف داروهاست.
Adverse Reaction
& 15 بص
۱۱ Cy
شم را ۴
4 GN
>
7رو راط 2201101121216 221
كا
widened t Drugs
Bei teati
Re sJCr meant ry
itional and complementai
ا 11 [ 58 3
kg eae
١ 7000 20011355
_ Medical devices
Bess Cy Cues Cert cy
_ Biotechnology products
صفحه 18:
0
رت جوبى در هزينه ها
عدم اطمينان از اينكه دارو سبب بروز عارضه باشد
نان سترليت ررتر برائ تزارض
زمانگیر بودن كزارش دهى
برس را رت زر ۲
فقدان انگیزه مالی برای گزارش دهی
7 سرب رن ارس دبر
فرم نامناسب گزارش دهی
صفحه 19:
۳ رض ناخواسته دارویی گردد؟
eee omens احتمال بروز 818 را دارد.
بين علائم عوارض ناخواسته داروبى و ساير مشكلات بيمار (مانندعلائم بيمارى. حوادث و ...) بايد
تشخيص افتراقى داده شود.
وز 000008 افزا
بعد از مصرف داروى جديدء شروع شوئد. Naser yf tan ce
- آيا نتايج نست هاى آزمايشكاهى اخير
با قطع مصرف دارو برطرف شوند. غیرطبیعی بوده اند؟
آیا فرد بیماری زمینه ای دیگری دارد
آیا بیمار سابقه واکنش ناخواسته دارویی با سایر
داروها دارد؟
صفحه 20:
ییرات در اندازه گیری
م کاهش فشار خون -با اوپیوئیدها
# افزايش وزن -با كاربامازيين به دليل افزايشر
افزايش كلوكز خون حبا كورتيكواستروثيدها
صفحه 21:
“*طبقه بندى عوارض جانبى داروها
صفحه 22:
Comparison Type A and Type B لا as oe)
Type
اه موس
“> Type A (Augmented)
.. > Type B (Bizarre)
»Type C (chemical)
Type v (velayed)
> Type E (End of treatment)
> Type F (Familial)
“Type G (Genotoxicity)
: ® Type H (Hypersensitivity)
>Type U (Un-classified)
صفحه 23:
طبقه بندی واکنش های ناخواسته دارویی
واكتش ايدوستكراتيى
سق
واکتش
القاء نارسایی کلیه
توس 5۵۸/9
مرتبط با تجمع
عارضه دارو
CF Type D
۴ ۲۷۵۵ فطه دارو
صفحه 24:
0
1 Severity ©" Sub-acute
2 ۳۸ وره
within 60 minutes
CD ey
۱۳
9
Mild
bothersome but requires no change in
217
Moderate
AT Oe TLE OeETE
treatment hospitalization Pa
5۰
۷ 7
صفحه 25:
Mechanisms of ADR
,56۴0۶ ۱9۸ رعو0 ۵۶ مول 60 طقس 6اطه ۵۱6 ,اف آوواممت ص18 2000
extension of pharmacological effects
ی ی ae ue uci رز
57 کر رز
08
Non immunologic (direct)=
-
صفحه 26:
Causes of Type A reactions
1. Pharmaceutical causes
- Drug quantity
- Drug release €.g. Osmosin® (slow release indomethacin) Gl bleeding
2. Pharmacokinetic causes
- Drug absorption - Drug elimination
- Drug distribution - Drug metabolism
3. Pharmacodynamic causes
- Drug receptors
- Homeostatic mechanisms
- Disease
صفحه 27:
Factors predisposing to pharmacological adverse drug reactions
Factor Example Toxicity Mechanism
Pharmaceutical Osmosin Gastrointestinal Release of high
(slow release bleeding concentrations of
indomethacin) active drug locally
ADVERSE DRUG
REACTIONS
‘Checked and Confirmed Fy:
‘Dr. Sidharth Mehan
‘Associate Professor
oS. ا
ISF College of Pharma.
seen)
صفحه 28:
Factors predisposing to pharmacological adverse drug reactions
Factor Example Toxicity Mechanism
Pharmaceutical Osmosin Gastrointestinal Release of high
(slow release bleeding concentrations of
indomethacin) active drug locally
in Gl
Pharmacokinetic* Digoxin Digoxin toxicity Decreased elimination
(nausea, arrhythmias) if renal function is
impaired
ADVERSE DRUG
REACTIONS
SChecked and Confirmed Fy:
SE مم
SEEDS
صفحه 29:
Mechanism.
Release of high
concentrations of
active drug locally
inGl
Decreased elimination
if renal function is
impaired
Water and sodium
retention
Sh
Factors predisposing to pharmacological adverse drug reactions
Toxicity
Gastrointestinal
bleeding
Digoxin toxicity
(nausea, arrhythmias)
Left ventricular
failure
Factor Example
Pharmaceutical Osmosin
(slow release
indomethacin)
Pharmacokinetic* Digoxin
Pharmacodynamic Indomethacin
صفحه 30:
Mechanism.
Release of high
concentrations of
active drug locally
in Gl
Decreased elimination
if renal function is
impaired
Water and sodium
retention
Inhibition of
metabolism of
terfenadine by
erythromycin
SS
Factors predisposing to pharmacological adverse drug reactions
Factor Example Toxicity
Pharmaceutical Osmosin Gastrointestinal
(slow release bleeding
indomethacin)
Pharmacokinetic* Digoxin Digoxin toxicity
(nausea, arrhythmias)
Pharmacodynamic Indomethacin Left ventricular
failure
Drug-drug Terfenadine™ Prolonged QT
interaction* Erythromycin interval and
torsades de
pointes
*Can affect absorption, distribution, metabolism, or excretion.
صفحه 31:
5 Paracetamol Metaboli
Sulphate
conjugation
وبح ور
امم عم عضوم
مو
Honicocn, SOSH
25-35%
یم ۲
اد ی ge
N-acetylbenzoquinoimine (NAGI)
يد
~~
HMCOCHs Covalently-bound
paracetamol
Cell macromolecule
Hepatotoxicity
دلت مص وير
ام
Glucuronide
۳
al
50-60%
CYP 2E1
GSH |,
3
Glutathione
conjugation
24% SCM eNsO5
|
Mercapturic acid
conjugates excreted in urine
صفحه 32:
i= 7
Sey. See eal آل
Seem ees
الغا ساثرات ضداضطراب --دستكاه ليسييى
وكورتكس واسترياتوم
ان ۳
Fee ae aa)
(e1arasasyacs > GABAA
Cchiorsazeporie
07
مان فح ماسصيلة ...“سا سس و0
ها روتوم یت = :
موی سه ناوه و تيوت اسم عه :
= 8 سر تست ب- 5 5 57 3
wearer /
صفحه 33:
A
Ways to minimize both pharmacokinetically- and
pharmacodynamically-derived ADEs include
& Understanding the pharmacology of the drug
being prescribed
4& Monitoring drugs with a narrow therapeutic
window
& Avoiding polypharmacy whenever possible
صفحه 34:
Mechanism of Type B Reac
i) Often mediated by a chemically reactive metabolite
Non detoxificacion of metabolite
Direct cytotoxicity
Pig tol ate tle (Mette ced
a
Ca eee oe a ا
a
0 Saket aaa
صفحه 35:
yes Highly suggestive
1 of ADR
Not documented in literature
Drug continued Drug discontinued
Worsening of symptoms Symptoms improves
Any other possible causes? Drug restarted
Concomitant therapy
Underlying conditions Symptoms recur
ADR confirmed...
صفحه 36:
QOuwu's tkwrikw
صفحه 37:
پرسش
ee aa
SE»
صفحه 38:
+ مجموع نمره ومیزان قطعی رابطه دارو
و
صفحه 39:
اضول تلق منطقی داروو کاخش Palys داروشا
Pree ORR e es)
سیستم داروی بیع | صحیح بیماری
Wee crs ۱
ee | اب إداروى مناسب
تجويز - ز
دور در(
ب بودن بیمار با نوع درمان
ل
اب شده
*دادن اطلاعات کافی به بیمار
* ارزیابی صحبح از اثرات دارو
اندکس های ضروری دارو که برای تنظیم دوزاژ :
ag مس در ره
کلیراتس
نیمه عمر
اطلاع داشتن از سرعت جذب و سرعت انتشار
صفحه 40:
لل ا 0
.عدم مصرف همزمان با شير ولبنيات يا غذاهاى حاوى كلسيم :خطر ار بتمی ۳
گلیکوریس - شیرین بیان :هییو کالمی را القاء کرده و موجب مسمومیت با دیگوسین می شود *
او
ae ار ار را
ذب (نه مقدار داروی جذب شده)به تاخیر اقتد
ار پیترس رد
0 ل ee
Cee ey er kone eek Reece een ers erp rece)
Sues
صفحه 41:
آزیترومایسین
اريترومايسين
مترونیدازول
کینیدین
گریزوفولوین
ایتراونازول
کتوکونازول
کاپتوپریل , انالاپریل ,
پنازیپریل , لیزینوپریل
پروپراتولول
ایزوسورماید , سوتالول
با معده خالی میل شود ( یک ساعت قبل یا ۲ ساعت بعد از غذا)
.همراه غذا .آب میوه و یا مایعات اسیدی ممکن است تجزیه دارو را تسهیل کند
بعد از غذا وعدم همراهفرآورده های الکلی (عوارض جانبی: گر گرفتگی , سر درد , ضعف
و خستگی عضلانی و مشکلات گوارشی )
همراه انتی اسیدها و غذاهای قلیلایی ممکن است دفع دارو کاهش یابد و همراه با آب
.مركبات باعث افزایش طول اثر دارو می گردد ( کاهش متابولیسم دارو در بدن )
غذاهای چرب جذب دارو افزایش می یابد
. مصرف همراه غذا ( عوارض گوارشی , جذب دارو ) همراه با آنتی اسید مصرف گردد
مصرف همراه غذا (عوارض گوارشی , جذب دارو ) نوشابه باعث افزايش جذب این دارو می
.شود
.عدم مصرف همراه نمکهای حاوی پتاسیم کلراید
.عدم مصرف همراه آنتی اسید
مصرف یک ساعت قبل یا دو ساعت بعد از غذا
بدون توجه به غذا
مصرف با معده خالی
صفحه 42:
تنظیم دوزاژ متناسب با هر فرد
*بخش کوچکی از بیماران پاسخ بسیار خوب در پائین تر از حدود درمانی می دهند
* تعداد دیگری در غلظت های بالاتر از حد درمانی به دارو پاسخ می دهند
صفحه 43:
تجویز دارو طبق رفرنس
35% 100% 270%
صفحه 44:
صفحه 45:
صفحه 46:
نکات قابل توجه در تجویز دارو به مادر a
000
+ انتذاب نوع دار دارو : ال هند داروى موثر داروئى انتغاب شود كه كمترين غلظت را در
شير مادر داشته و كمترين اثر را بر روى شيرفوار بخذارد-به حداقل رساندن عوارض
جانبى درمادروشيرخوار
»م aes از داروهای با نیمه عمر طولانی و انواع 66۱6261۳9 5۱0۷
٠ + كليوى ٠
vay nears a Sais رای زمينه اى ( كبدى , كليوى
اا ۱
0 ae re ae ۳
ات Se)
ena
a
صفحه 47:
a 2 زر
7 ieee
|
در صورتیکه مادر دارویی مصرف میکند هر گونه عارضه در کودک باید مرتبط با دارو در نظر
گرفته شود.
اد اس بر بارارد درب درز
سه عارضه احتمالی آنتی بیوتیک ها : تغییر فلور طبیعی روده ها-حساسیت - عوارض
ناشی از اثرات خود دارو .
* اخطار در مورد تتراسیکلین ها . کلرامقتیکل و سولفونامید ها. 3
i
صفحه 48:
ae
ee reer rere enya)
لت دیازیام در کودک تجمع می یابد.
en tarts eee pep een Ren 0
آرامبخش ها وارد شیر می شوند.
1
مقذان گلوکوکوز کون ها دز شیر کم Pon
داروهای ضد بارداری ممکن است موجب گاهش ترشم شیر و ینگومانسی نوزاد شوند:
ا 0
ت ا 00
مسر
صفحه 49:
صفحه 50:
4
|
ee كممتاع
Druginbloou
Dyer unit ایح دوز را Ge
ate ی محلول در چربی : دیازپام
6 هب
mek Drugintissues
Drugmetabolites
Druginurine/bile
Drugatreceptor
ار Byer
ای یر ار Unwantedresponse-AD)
Noresponse
ee
صفحه 51:
رهابی که بابد با احتباط در
مسا سوت قاس
0
hides
ی
Varma rok oP ret otran heavens
فط بسنا حل سس موس Brodyoore wed
یج مره تمسق ok oP
دای سول بو انیت
ord 5 وخ موه مها
مي سر سوه مساو و
0
dyonkenlune
te (hed عمط لا hb); pct |
۳
(1a 20 procewel)
bew (06010) اجه لسوت
رس
(oironvow )
arhow chow br okey
owe ston be bucwet porate; bop durctce ~ - بو
سا لوا بط
Unter boot level ok. dove ماسجا سا لاه
با لبس
سس ward جرب 00
fore oo رامیت اجه اسف . جيف نهر قح
سرس" امعط har موی : طمطالمعفا Reker
جرد ما رات میت
Gcoad chrew Por te wktover powmble ported j oho k= Pe
ومسا مسري ساي
بحب لحم احج مسج ال-9
سي قحب - باجنا
ومسا جحلب مده مومع Ouctokerw
مه
سف(000 )رسد
یی
صفحه 52:
صفحه 53:
خواب آلودگی در روز
افزایش خطر سقوط
صفحه 54:
> دارو -هميشه به عنوان یک عامل اساسی مطرح در درمان اکثر بیماری ها
## در حال حاضر بيش أز 5٠ ٠٠ فرآورده دارويئ در سراسر جهان استفاده مى شود.
yl ۴ «اررر, :۲ رردهر کشوری بر اساس وضعیت جغرافیایی. بیماریها و متایع مالی تعدادی از این
داروها را در لیست داروهای اساسی خود قرار داده و ظف به تجویز فقط همان داروها هستند
ار تسم درد رت رت رت سرت رت رس رت لد رز
م حدود 1/۴۸ داروهای تجویز شده برای بیماران- اشکال تزریقی داروها
هلر مرت ردان مسر لد بر در سل DA canon
رن مرس لت بر تست از ۰
صفحه 55:
[a
> بکاربردن داروی شخصی (9 0۳۷1 [۳6۳5۵۵) اززمان دانشجویی وشناختن کامل آنها
+ ممکن است روزی ۴۰ بیمار را معاینه کتید که بسیاری از آنها به درمان با یک دارو تیاز دارتد.
داروهای شخصی: داروهایی هستند که انتخاب کرده اید تا به طور منظم تجویز کرده و با آنها هم کاملا آشنا
با سس
م. تعداداقلام داروهای تجویزی برای بیشتر پزشکان به طور معمول فقط ۳۰ تا ۴۰ دارو .
+ مفهوم داروی شخصی:شامل شکل دارویی, برنامه دارویی و مدت درمان
۱ el
ء. مزایای داروهای شخصی :دوری ازجستجوهای تگراری برای انتخاب یک داروی خوب در کارهای روزانه .
0 Cn Se al
صفحه 56:
عوارض جانبی داروها
دکترابراهیم ابراهیمی-داروساز
تاریخچه:عوارض جانبي داروهاAdverse Drug Reaction :
عوارض جانبي داروهاAdverse Drug Reaction :
*داروطبق تعريف :يك ماده يايك تركيب ازموادشيميايي است كه به منظورتحقيقات ،
پيشگيري ،درمان ،يارفع عاليم بيماري مصرف مي شودوپس ازوروددربدن بافعل وانفعاالت درسطح سلولي
باعث بروزاثرات فارماكولوژيكي موردنظروياتغييرات فيزيولوژيكي ميگردد.
هرگونه پاسخ ناخواسته وزيان آوركه بامصرف دارودردوزهاي معمولي مورداستفاده جهت تشخيص
وپيشگيري –درمان وياتغييرعملكردفيزيولوژيكي اتفاق مي افتديك عارضه ناخواسته مي باشد.
عبارت است ازهرگونه پاسخ نامطلوب وناخواسته ي ناشي ازيك داروصرفنظرازمقدارمصرف آن كه
ممكن است ناشي ازخطاباشديانباشد.
عوامل مختلف ازجمله دارو(مقدارمصرف – روش مصرف –طول مدت مصرف و)...وبيمار(سن –جنس –
بيماريهاي زمينه اي و)...دربوجودآمدن عارضه ناخواسته دارويي دخيل هستند.
:WHO definition
Any response to a drug which is Noxious and Unintended, and
which occurs at doses used in men of prophylaxis, diagnosis or
.treatment
يك رويداد ناخواسته ،لزوما داراي ارتباط عليتي با مصرف دارو نمي باشد .
عبارت است از هرگونه اتفاق ناخواسته همراه با مصرف دارو ،صرف نظر از
اینکه مرتبط با دارو در نظر گرفته شده باشد یا خیر
ایمنی دارویی :)Drug Safety(::
ايمني دارويي عبارت است از اطمينان از
اينکه ميان فوايد و زيانهاي ناشي از
مصرف فرآورده دارويي تعادل برقرار
مي باشد.
هر نوع تجربه نامطلوب
متعاقب تجويز يك
فرآورده دارويي
دوره مصرف دارو .
مصرف بیش ازحدیک
)overdose(.
(تصادفی یا از روی
قصد).
سوء مصرف یک
فرآورده
رویدادناخواسته
قطع مصرف یک
دارویی=عوارض جانبي داروها
فرآورده .
هرگونه شکست درمانی
عارضه ناخواسته جدی:
و...
: serious ADR
•مرکز ملی ثبت عوارض جانبی داروها= گزارشهای رویدادهای
مرگ .ناخواسته دارویی
تهديد حيات بيماراثرجانبی : Side Effect-عبارت است از هرگونه اثر
ناتواني يا نقص عضو مشخص و دائميناخواسته ناشي از مصرف يک فرآورده دارويي که با مصرف
بستري شدن یا طوالنی شدن زمانمقادير درماني رخ مي دهد و در عین حال با ويژگيهاي
بستری در بيمارستان
فارماکولوژيک فرآورده مرتبط مي باشد.
-ناهنجاريهاي مادرزادي
اشتباه دارويي
(: )Medication Error
اشتباه دارويي عبارت است از
هرگونه رويداد قابل پيشگيري که
ممکن است باعث يا منجر به
مصرف نامناسب فرآورده دارويي
يا ايجاد اثرات زيان آور در بيمار
گردد.
Adverse Drug Reaction vs. Adverse Event
Adverse Drug Reaction vs. Adverse Event
Adverse Event
Diseases
Diet
Adverse Drug Reaction
Genetics
)event attributed to drug(
Other
factors
All Spontaneous
reports
Other Drugs
Events not attributed to drug
Compliance
Environment
Classical examples of serious and unexpected adverse
reactions
پيامدهاي بروز عوارض
ناخواسته دارويي:
كاهش اعتماد بيماران به كاركنان
حرف پزشكي
بستری شدن بیمار در بیمارستان
ها و افزایش طول مدت بستری
شدت بیمار در بیمارستان
افزایش هزینه های درمان
افزايش مرگ و مير
Over 75% of all ADR are
dose-dependent
Many ADR arise from failure to
tailor the dosage of drugs to
.widely different individual needs
شوند.
میشوند.
ناشیمی
فردیناشی
مختلففردی
نیازهایمختلف
اساسنیازهای
داروهابربراساس
دوزداروها
تطبیقدوز
عدمتطبیق
ADRهاهاازازعدم
بسیاریازازADR
12بسیاری
portant factors to decreases ADR
Patient’s specification
Patient’s drug history
Pharmacology of prescribed drugs
Prescription of minimum effective dosage
Essential factors causing
:ADRs
Factors related to drug:
Factors related to patient:
Sex
Route of administration
Age (weight)
Dosage
Genetic
Duration of treatment
(PHARMACOGENOMICS)
:Problems with drug
Drug allergy
Formulation-1
Lack of knowledge in patients
Noncompliance
underestimated
Problems with preparing of drug-2
Concomitant
drugs
Route of Administration
- bioavailability
Food - protein malnutrition
Pollutants - smokiang/herbicide residues
13
Timing - chronopharmacology
:براساس مطالعات
Over 2 MILLION serious ADRs yearly
DEATHS yearly 100,000
of hospitalized patients have an ADR with a fatality 6.7%
.of 0.32
Over 75% of all ADR are
dose-dependent
Ref: U.S. Food and Drug Administration . Center for Drug
Evaluation and Research
percentage of hospital
admissions
due to adversae drug
:reactions
.عوارض كشنده اند1%.اين عوارض بيمارراتهديدبه مرگ مي كنند12%.اين عوارض جدي بوده وبايستي درمان شوند30%.اين عوارض معني دارودرعين حال خوشايندند57%-
گروههای بیشتردرمعرض خطر
PREGNANCY & LACTATION
:ADR most common in
Women
Elderly (>60 y old)
Very young (1-4 y)
Patients taking more than one drug
Safety
Pre - Accept
brand
generic
Post - Accept
PMS = Pharmacovigilance
فارماكوويژيالنس:شناسايي ،ارزيابي وگزارش عوارض ناخواسته دارويي وهمچنين پيشگيري ازوقوع
آنهادرانسان.
& Detection, Assessment
Prevention of ADRs in
فوايد:
.Human
شناسايي سريع عوارض وتداخالت دارويي ناشناخته
شناسايي عوامل خطرموثردربروزعوارض دارويي .Ref: World Health Organization
اندازه گيري وارزيابي كيفيت فراورده هاي دارويي
افزايش سطح آگاهيهاي حرف پزشكي وبيماران درمورداثرات داروهاوعوارض ناشي ازآنها.
استفاده سالم ومنطقي ازداروها.
Iranian ADR Monitoring
تامين امنيت دارويي .
Center
المتsss س،ود مراقبت از بیمارsss بهب،دف فارماکوویژیالنسsssه
.عمومی و ایمنی در ارتباط با مصرف داروهاست
Adverse Drug Reaction
Adverse Drug
Reaction
Pharmacovigilance concerns
have been
widened to•include:
Drugs
• Vaccines
• Blood products
• Traditional and complementary
medicines
• herbals
• Food additives
• Medical devices
• Biologicals
• Biotechnology products
شایع ترین روش های گزارش دهی عوارض ناخواسته دارویی:
گزارش دهی داوطلبانه کارکنان حرف پزشکی
جمع آوری جامع اطالعات توسط متخصصان
آموزش دیده
استفاده از سیستم اطالعات بیمارستان عدم اطالع از فرآیند موجود برای ارسال گزارش عوارض اهمیت
دالیل گزارش دهی اندک ADR
عبارتند از :
اهمیت عوارض ناخواسته دارویی در
بیمارستان:
نجات جان انسان ها
صرفه جویی در هزینه ها
نداشتن عارضه از نظر مشاهده کننده
عدم شناسايي عارضه به دليل اندك بودن شك به بروز آن
اجتناب از درگیری در کارهای اداری
ترس از شکایات حقوقی و کیفری
عدم اطمينان از اينكه دارو سبب بروز عارضه باشد
فقدان مسئوليت روشن براي گزارش دهي
زمانگير بودن گزارش دهي
ترس از اينكه داروي مفيد از بازار دارويي جمع شود يا بدنام گردد
فقدان انگيزه مالي براي گزارش دهي
عدم دسترسي به فرم گزارش دهي
فرم نامناسب گزارش دهي
تمايل به چاپ نمودن عارضه به صورت مقاله
چه کسی ممکن است دچار عوارض ناخواسته دارویی گردد؟
هر كسي كه دارو مصرف مي كند ،احتمال بروز ADRرا دارد.
بين عالئم عوارض ناخواسته دارويي و ساير مشكالت بيمار (مانندعالئم بيماري ،حوادث و )...بايد
تشخيص افتراقي داده شود.
نکته:اما براي گزارش دهي ،شك به رخ دادن عارضه دارويي ،كافي است.
چه زمانی شک ما به بروز ADRافزایش می یابد؟
زماني كه عالئم:
بعد از مصرف داروي جديد ،شروع شوند.
پس از افزايش دوز دارو ،ظاهر شوند.
با قطع مصرف دارو ،برطرف شوند.
با مصرف مجدد دارو ،دوباره ظاهر شوند.
اگر به ADRمشکوک بودیم چه سؤال هایی
باید بپرسیم؟
چه زمانی عالئم در بیمار آغاز شده است؟
آیا نتایج تست های آزمایشگاهی اخیر
غیرطبیعی بوده اند؟
آیا فرد بیماری زمینه ای دیگری دارد؟
آیا بیمار سابقه واکنش ناخواسته دارویی با سایر
داروها دارد؟
آیا بیمار بیش از یک دارو مصرف می کند؟
اگر ADRرخ داده باشد چه چیزی مشاهده می کنیم؟
-1تغييرات در اندازه گيري هاي باليني و تست هاي آزمايشگاهي ،مانند:
كاهش فشار خون =با اوپيوئيدها
افزايش وزن =با كاربامازپين به دليل افزايش اشتها
افزايش گلوكز خون =با كورتيكواستروئيدها
تغيير تست هاي كبدي =با استاتين ها
تغيير در راديوگرافي قفسه سينه ،براي تشخيص فيبروز ناشي از یک سری داروها
بيوپسي براي تأييد اختالالل كبدي ناشي از داروها
-2مشاهده برخی از دستورات هشدار دهنده که می تواند به دلیل رخ دادن ADRباشند ،مانند:
نكته :
گمان نكنيد ،فردي غير از شما ،عارضه
دارويي رخ داده ،را گزارش خواهد
كرد!
طبقه بندي عوارض جانبي داروها
دو نوع طبقه بندی برای انواع عوارض دارویی
Type A & type B
– قابل پیش بینی و شایع
– غیر قابل پیش بینی وناشایع
Alphabetic classification
– A-B-C-D-E
22
طبقه بندی واکنش های ناخواسته دارویی
نوع واکنش
رابطه با
تجویز
اختصاصات
وابسته به دوز
افزایش
غلظت سرمی
وابسته به مکانیسم
اثر دارو
Type Bغیر وابسته به دوز
غیرعادی
غیر وابسته به
مکانیسم اثر دارو
وابسته به دوز و
Type C
وابسته به زمان
مداوم یا
مزمن
مرتبط با تجمع
عارضه دارو
القاء نارسایی کلیه
توسط NSAID
Type D
اثر تاخیری
تاخیری
ظاهر شدن مدتی
بعد از تجویز
تراتوژنیسیته
Type E
قطع دارو
پایان تجویز
وابستگی
قطع مصرف
استروئیدها
Type A
مثال
سمیت
دیگوکسین
واکنش ایدوسنکراتیک
واکنش حساسیتی
Onset
Severity
Type
Acute
Sub-acute
Latent
within 60 minutes
1 to 24 hours
> 2 days
Mild
bothersome but requires no change in
therapy
Moderate
requires change in therapy ,additional
treatment ,hospitalization
Severe
disabling or life-threatening
Mechanisms of ADR
Type A =non immunological, reversible with reduction of dose, non serious,
extension of pharmacological effects
Type B
Biochemical mechanism unrelated to pharmacological
Immunologic = Hypersensitivity (Type I, II, III, IV)
OR
Non immunologic (direct)= Pseudoallergic, idiosyncratic, intolerance
بنزودیازپین ها
آلفا=1بیشترین فراوانی درسراسرمغز—
خواب آلودگی وفراموشی آور
آلفا=2اثرات ضداضطراب—دستگاه لیمبیک
وکورتکس واستریاتوم
میزان نوروترنسیمترگابا=-200
1000برابربیشترازاستیل کولین یاسروتونین
:کاربرد
اثرات ضداضطرابی منتشروکوتاه مدت-
واختصاصی
اثرات شل کننده عضالنی-
ضدتشنج-
آرامبخش وخواب آور-
Mechanism of Type B Reactions
i) Often mediated by a chemically reactive metabolite
Non detoxification of metabolite
Direct cytotoxicity
Direct tissue damage + necrosis
ii) Bind to NA
altered gene product
Bind to a larger macromolecule
inducing immune response (produce Ab & bind to Ab)
?How to confirm an ADR
Naranjo’s algorithm
Question
Yes No
Do Not
Know
1. Are there previous conclusive reports on this reaction?
+1 0
0
2. Did the adverse event appear after the suspected drug
was administered?
+2 -1
0
3. Did the adverse event improve when the drug was
discontinued or a specific antagonist was administered?
+1 0
0
4. Did the adverse event reappear when the drug was
readministered?
+2 -1
0
5. Are there alternative causes that could on their own
have caused the reaction?
-1
+2 0
6. Did the reaction reappear when a placebo was given?
-1
+1 0
7. Was the drug detected in blood or other fluids in
concentrations known to be toxic?
+1 0
0
8. Was the reaction more severe when the dose was
increased or less severe when the dose was decreased?
+1 0
0
9. Did the patient have a similar reaction to the same or
similar drugs in any previous exposure?
+1 0
0
10. Was the adverse event confirmed by any objective
evidence?
+1 0
0
Total Score:
Score
جدول نارانجوبراي تعيين احتمال رابطه دارووعارضه
پرسش
بله
خير
نامعلوم
آيادرباره اين واكنش گزارشات قطعي قبلي وجوددارد؟
+1
0
0
آيااين پيشامدنامطلوب مشكوك به داروي تجويزشده مي باشد؟
+2
_1
0
آياعارضه ناخواسته دارويي پس ازقطع داروياتجويزآنتاگونيست آن
داروبهبودمي يابد؟
+1
0
0
+2
_1
0
_1
+2
0
آيادارودرخون ياديگرمايعات بدن باغلظتي كه سمي شناخته شده شناسايي شد؟ +1
0
0
+1
0
0
+1
0
0
+1
0
0
وقتي تجويزداروازسرگرفته شودآياعارضه ناخواسته دارويي دوباره ظاهرمي
شود؟
آياعلل ديگري غيرازداروكه به تنهايي موجب واكنش شوندوجوددارد؟
آياباافزايش دوزداروواكنش شديدترشده وياباكاهش دوزداروشدت واكنش
كاهش يافت؟
آيادرمواجهه قبلي بيماربااين داروياداروهاي مشابه ،واكنش مشابه مشاهده شده
است؟
آياواكنش نامطلوب به وسيله مدرك عيني تاييد شده است؟
Naranjo’s algorithm score
The total score calculated from this table defines the category
an adverse reaction belongs to. The categories are defined as
follows:
– Definite(Certain) (total score>8)
– Probable (total score 5-8)
– Possible (total score1-4)
– Doubtful(Unlikely) (total score <1)
:مجموع نمره وميزان قطعي رابطه داروباواكنش مشاهده شده براساس اعدادزيرتعيين ميگردد
=قطعي8بيشتراز
=احتمالي5-8
=ممكن1-4
=مشكوك0
اصول کلی تجویز منطقی دارووکاهش عوارض جانبی داروها
انتخاب دارو در بين مجموعه
سيستم دارويي:
چطور انتخاب كردن
چي انتخاب كردن
)اثربخشی( Efficacy
تشخیص صحیح بیماری
)سالمتی( Safety
)قیمت( cost
)مناسبت( Suitability
در نظر گرفتن عوارض
احتمالي (مورد مصرف –
مناسب بودن براي بيمار)
انتخاب داروی مناسب
تجویز صحیح دوزاژ ،راه تجویز مناسب
طول دوره درمان الزم
متناسب بودن بیمار با نوع درمان
انتخاب شده
دادن اطالعات کافی به بیمار
اندكس هاي ضروری دارو كه براي تنظيم دوزاژ :
فراهمي زيستي دارو
.1
كليرانس
.2
.3حجم انتشار
نيمه عمر
.4
اطالع داشتن از سرعت جذب و سرعت انتشار
.5
ارزیابی صحیح از اثرات دارو
دادن اطالعات کافی به بیمار
گلي كوزيد
هاي قلبي
.عدم مصرف همزمان با شير ولبنيات يا غذاهاي حاوي كلسيم :خطر اريتمي
.گليكوريس -شيرين بيان :هيپوكالمي را القاء كرده و موجب مسموميت با ديگوسين مي شود
كربو هيدرات زياد :موجب كاهش جذب دارو مي گردد
ضد دردها
آنتي ديابت ها +
گلوكزامين-زنجيل
سولفونيل اوره +
ويتامين سی
داروهاي
تيروئيد
.همراه غذا
استامينوفن:با كربوهيدرات ها(بيسكويت ,خرما,مربا)..ايجاد كمپلكس مي كند كه ممكن است
.ميزان جذب (نه مقدار داروي جذب شده)به تاخير افتد
.همراه كافئين اثر دارو بيشتر مي شود
.مصرف همزمان غذاهاي سرشار از پروتئين و كالري اثر دارو را افزايش مي دهد
مصرف اسپرين باعث كمبود ويتامين سی مي شود بنابراين بهتر است اين دارو همراه با آب ميوه
مصرف گردد
در دوزهاي باال باعث كاهش قند خون و ايجاد هيپوگليسمي
تغيير در دفع داروهاي
سولفونيل اوره و رسوب در
.كليه
دگزامتازون
مصرف 4-3فنجان چاي يا
قهوه ممكن است اثر
.دگزامتازون را افزايش دهد
لووتيروكسين همراه با غذاهاي كه يد زيادي دارند مصرف نشود ( براي مثال :كلم ,
.لوبياي جوئيده ,شلغم )
آموكسي سيلين ,آمپي
سيلين ,پني سيلين
يكساعت قبل يا دو ساعت بعد از غذا +يك ليوان آب -با آب ميوه مصرف نگردد
آزيترومايسين
با معده خالي ميل شود ( يك ساعت قبل يا 2ساعت بعد از غذا )
اريترومايسين
.همراه غذا .آب ميوه و يا مايعات اسيدي ممكن است تجزيه دارو را تسهيل كند
مترونيدازول
بعد از غذا وعدم همراه فرآورده هاي الكلي (عوارض جانبي :گرگرفتگي ,سر درد ,ضعف
و خستگي عضالني و مشكالت گوارشي )
كينيدين
همراه انتي اسيدها و غذاهاي قلياليي ممكن است دفع دارو كاهش يابد و همراه با آب
.مركبات باعث افزايش طول اثر دارو مي گردد ( كاهش متابوليسم دارو در بدن )
گريزوفولوين
.غذاهاي چرب جذب دارو افزايش مي يابد
ايتراكونازول
.مصرف همراه غذا ( عوارض گوارشي ,جذب دارو ) همراه با آنتي اسيد مصرف گردد
كتوكونازول
مصرف همراه غذا (عوارض گوارشي ,جذب دارو ) نوشابه باعث افزايش جذب اين دارو مي
.شود
كاپتوپريل ,اناالپريل ,
بنازيپريل ,ليزينوپريل
.عدم مصرف همراه نمكهاي حاوي پتاسيم كلرايد
.عدم مصرف همراه آنتي اسيد
مصرف يك ساعت قبل يا دو ساعت بعد از غذا
ايزوسورمايد ,سوتالول
مصرف با معده خالي
پروپرانولول
بدون توجه به غذا
تنظيم دوزاژ متناسب با هر فرد
تجويز دارو طبق رفرنس
در %90موارد غلظت پالسمايي بين %35تا %270غلظت مورد نظر خواهد بود
10%موارد غلظت كمتر از ( %35احتماًال بي اثر) يا بيشتر از ( %270احتماًال سمي) خواهد بود.
• بخش كوچكي از بيماران پاسخ بسيار خوب در پائين تر از حدود درماني مي دهند
• تعداد ديگري در غلظت هاي باالتر از حد درماني به دارو پاسخ مي دهند
تجويز دارو طبق رفرنس
270%
100%
35%
5%
90%
5%
غلظت دارو در پالسما
است
نگهدارنده است
دوز نگهدارنده
كننده دوز
تعيين كننده
كليرانس تعيين
كليرانس
عوارض معمول
وابسته به دوز
شروع درمان با دوز حداقل
حداقل عوارض وابسته به دوز و حالت اورژانس
شروع درمان با دوز حداكثر
كرد..
بينيكرد
پيشبيني
توانپيش
ميتوان
پاسخرارامي
تغييرپاسخ
افرادتغيير
بعضيافراد
دربعضي
در
داد..
تغييرداد
بايدتغيير
درمانرارابايد
شروعدرمان
شروع
نياز
برحسبنياز
دوزبرحسب
افزايشدوز
افزايش
شود..
می شود
ترشح می
هم ترشح
شير هم
در شير
شده وو در
يافت شده
خون يافت
در خون
مادر در
مصرفی مادر
داروهای مصرفی
کليه داروهای
معموال کليه
معموال
کمتر
شوند کمتر
می شوند
يونيزه می
کمتر يونيزه
ريزتر کمتر
های ريزتر
مولکول های
دارای مولکول
چربی دارای
در چربی
محلول در
داروهای محلول
%%1داروهای
1 –– 2
حدود 2
ولی حدود
ولی
شوند ..
می شوند
متصل می
پالسما متصل
های پالسما
پروتئين های
به پروتئين
به
شوند
می شوند
ترشح می
شير ترشح
در شير
بيشتر در
بيشتر
نکات قابل توجه در تجويز دارو به مادر
ضرورت مصرف دارو
انتخاب نوع دارو :از چند داروی موثر داروئی انتخاب شود که کمترين غلظت را در
شير مادر داشته و کمترين اثر را بر روی شيرخوار بگذارد=به حداقل رساندن عوارض
جانبی درمادروشیرخوار
عدم استفاده از داروهای با نيمه عمر طوالنی و انواع Slow Releasing
.S.R
توجه به سالمت شيرخوار و يا احتمال وجود بيماريهای زمينه ای ( کبدی ،کليوی ،
G6PDپره ماچور ) نوزاد زير یکماه ( ) LBW
تحت نظر داشتن شيرخوار
داروهايي كه براي استفاده مستقيم در نوزاد بي خطر هستند معموًال تجويز آن در
مادران شيرده نيز بي خطر است.
داروهايي كه در دوران حاملگي بي خطر هستند هميشه در دوران شيردهي بي
خطر نيستند.
تنظيم دوزاژ دارو
•داروهايي كه يك بار در روز تجويز مي شوند قبل از طوالني ترين فاصله خواب نوزاد مصرف شود.
•در مصرف داروهايي كه دوزاژ منقطع روزانه دارند درست قبل از مصرف دارو به نوزاد شير داده شود.
در صورت نياز به تجويز دارو سعي شود از فقط يك دارو استفاده شود.
در صورتيكه مادر دارويي مصرف ميكند هر گونه عارضه در كودك بايد مرتبssssط با دارو در نظر
گرفته شود.
شوند.
ميشوند.
شيرمي
واردشير
بيوتيكهاهاوارد
آنتيبيوتيك
اكثرآنتي
اكثر
عssوارض
حساسssيت--عssوارض
رودههاها--حساسssيت
طبيعيروده
فلورطبيعي
تغييرفلور
بيوتيكهاها: :تغيير
آنتيبيوتيك
احتماليآنتي
عارضهاحتمالي
سهعارضه
سه
دارو. .
خوددارو
اثراتخود
ناشيازازاثرات
ناشي
ها.
سولفوناميدها.
كلرامفنيكل ووسولفوناميد
تتراسيكلينهاها ، ،كلرامفنيكل
موردتتراسيكلين
درمورد
اخطاردر
اخطار
شوند.
ميشوند.
شيرمي
واردشير
آرامبخشهاهاوارد
اكثرآرامبخش
اكثر
شود
نميشود
توصيهنمي
پريميدونتوصيه
فنوباربيتالووپريميدون
مصرففنوباربيتال
صرعمصرف
كنترلصرع
دركنترل
در
يابد.
مييابد.
تجمعمي
كودكتجمع
دركودك
ديازپامدر
ديازپام
مادر
خونمادر
درخون
آندر
غلظتآن
مساويغلظت
شيرمساوي
درشير
ليتيمدر
غلظتليتيم
غلظت
شوند.
ميشوند.
نوزادمي
درنوزاد
آندوكرينيدر
اثراتآندوكريني
موجباثرات
خوراكيموجب
ديابتخوراكي
ضدديابت
تيروئيدووضد
ضدتيروئيد
داروهايضد
داروهاي
است.
كماست.
شيركم
درشير
گلوكوكورتيكوئيدهادر
مقدارگلوكوكورتيكوئيدها
مقدار
شوند.
نوزادشوند.
ژينكوماستينوزاد
شيرووژينكوماستي
ترشحشير
كاهشترشح
موجبكاهش
استموجب
ممكناست
بارداريممكن
ضدبارداري
داروهايضد
داروهاي
با تجوبز داروهاي ذیل شیردهی ممنوع:ضد سرطان ،راديواكتيو يا ايمونوساپرسيو .
غلظت سايمتدين در شير سه تا 12برابر غلظت آن در خون مادر است.
تئوفيلين و مشتقات ارگو موجب واكنشهاي سمي در نوزاد مي شوند.
عوارض جانبی داروها در سالخوردگان
حساس شدن به عوارض وابسته به
دوز
پلی فارماسی در سالخوردگان
شیوع تجویز داروهای ممنوع
Absorption
incopatibility
Physiological
interactions
Pharmaceutical
interactions
Drug
ORA
ReleaseL
Pharmacokinetics
Drug in gut
Absorpt
ion
Amount of saliva
Gastric PH
Gastric acid secretion
Gastric emptying time
Gastrointestinal surface area
Gastrointestinal motility
Active transport mechanism
Gastrointestinal decarboxylase
Exept:L dopa
انحالل دارو:
سرعت جذب دارو.
-عدم تحت تاثيرقرارگرفتن مقدار كل داروي
جذب شده.
Drug in blood
Distribution
sm
excret
i
l
o
b
a
t
me
Drug in tissuesion Drug in urine/bile
Drug metabolites
Pharmacodynamics
Desired response
Cardiac output
Peripheral vascular resistance
Renal blood flow
Hepatic blood flow
Boby water
Boby fat tissue % 14– 35
Volume of distribution for lipid – soluble
.drugs↑ risk of toxicity
Volume of distribution for water –
soluble drugs
Serum albumin% 10– 20
Lower doses. Warfarin
…… and phenytoin
افزايش سن = افزایش حجم توزیع براي
ديازپام: بيشتر داروهاي محلول در چربي
. تيوپنتال و ليدوكائين=افزایش طول اثر،
لورازپام وآموباربيتال:بجز
Metabolism
Microsomal hepatic oxidation
Clearance: tubolar-creatinine
Steady state levels
Half-lives
levels of active metabolism
first- pass metabolism
كاهش% 40 جريان خون كبد تا
كاهش فعاليت متابوليسم كبدي داروها
. افزایش سطح سرمي داروها
Unwanted response-ADR
Drug at receptor
No response
Distribution
.خالصه اي از داروهايي که بايد با احتياط در سالمندان تجويز شود
Drug class
Analgesics
Digoxin
Diuretics
H2-antagonists
Warfarin
Angiotensin-converting
enzyme(ACE)inhibitors
drugs to be used with care
opoids ( higher blood levels in elderly ); pentazocine ,
, dxtropropoxyphenne
( in co – praxamol)
Nonsteroidal anti- inflammatory ( NSAID) lives
With long half
( piroxicam )
Reduce dose in the elderly
pethidine
Thiazides – dose should be lowest possible ; loop diuretics –
dose should be incresased
increased side effects
Nausea , hypotension
CNS effects Renal excretion is reduced in elderly
Fluid retention
Hyponatremia , postural
hypotension , incontinence
Higher blood levels in elderly. dose should be lowest possible Excretion is reduced leading to mentalconfusion
Anticoagulant effct
incincreases so begin with small doses
Bleeding
Increase risk of renal impairment; hypotension
B-blockers
Small initial doses . atenolol and sotalol excretion impaired so
higher blood levels ; propranolol has reduced first-pass
metabolism so blood levels increase.
Bradycardia and precipitation of heart failure
Benzodiazapines
Small doses for the minimum possible period ; short half- life
Drugs are best ,eg , lormetazepam
phenothiazines
Small doses and regular reviews
Risk of tardive dyskinesia extrapyramidal effect,
anticholinergic effect hypothermia in winter
Levodopa – small doses
Levodopa causes confusion , postural
hypotension ,psychosis;selegiline causes more agitation
and confusion; anticholinergic drugs causes cons
tipation
Anticholinergic drugs have enhanced effects
dry mouth and urine retention
Anti – Parkinsonian drugs
Tricyclic
Antidepressants
احتیاط پلي فارماسي در سالخوردگان
دارويي
دستهدارويي
يكدسته
داروازازيك
دودارو
استفادهازازدو
استفاده
همزمان
بطورهمزمان
تداخلبطور
دارايتداخل
داروهايداراي
تجويزداروهاي
تجويز
دارو
عوارضدارو
درمانعوارض
دردرمان
داروهادر
استفادهازازداروها
استفاده
نامناسب
دوزاژ نامناسب
در دوزاژ
دارو در
تجويز دارو
تجويز
سالخوردگان
در سالخوردگان
شده در
ممنوع شده
داروهاي ممنوع
تجويز داروهاي
تجويز
Chlordiazepoxide
Diazepam
Flurazepam
اثرات آنتي كلينرژيك باال
كاهش فشارخون وضعيتي
Amitriptyline
Methocarbamol
احتمال عوارضش بر CNSبيشتر از سودمندي آن است
Indomethacin
عوارض آن ازعوارض سایرداروهاي ضدالتهاب غيراستروئيدي كمتر است.
Penobarbital
به عنوان آرامبخش داروهاي
Secobarbital
ديگر مناسبتر.
Meprobamate
واقعیت ها
دارو =هميشه به عنوان يك عامل اساسي مطرح در درمان اكثر بيماري ها .
در حال حاضر بيش از 9000فرآورده دارويي در سراسر جهان استفاده مي شود.
فارماکوپه دارویی کشور:هر كشوري بر اساس وضعيت جغرافيايي ،بيماريها و منابع مالي تعدادي از اين
داروها را در ليست داروهاي اساسي خود قرار داده و پزشكان موظف به تجويز فقط همان داروها هستند.
امروزه تجويز و مصرف غيرمنطقي داروها گريبانگير بسياري از كشورها =از جمله كشورهاي جهان سوم .
حدود %48داروهاي تجــويز شده براي بيماران= اشكال تزريـقي داروهــا .
سرانه فرآورده هــاي تزريقي :در ايران حدود 10عدد ،در كشورهاي در حال توسعه حدود 4/3و در
كشورهاي توسعه يافته بسيار كمتر از 2عدد .
به طور كلي ،پنج روش ممكن براي درمان وجود دارد:
-1دادن اطالعات و توصيه هاي الزم به بيمار
-2درمان بدون دارو
-3درمان با يك دارو
-4ارجاع
-5روش ترکیبی
داروهاي شخصي=(: )P-drugs
بکاربردن داروي شخصي ( )Personal drugاززمان دانشجويی وشناختن کامل آنها
ممکن است روزي 40بيمار را معاينه كنيد كه بسياري از آنها به درمان با يك دارو نياز دارند.
داروهاي شخصي :داروهايي هستند كه انتخاب كرده ايد تا به طور منظم تجويز كرده و با آنها هم كامال آشنا
شده ايد=انتخاب اول شما براي بيماري هاي مختلف.
تعداداقالم داروهای تجویزی برای بيشتر پزشكان به طور معمول فقط 30تا 40دارو .
مفهوم داروي شخصي:شامل شكل دارويي ،برنامه دارويي و مدت درمان
داروي شخصي از يك كشور با كشوري ديگر و بين پزشكان مختلف فرق مي كند.
مزایای داروهاي شخصي :دوری ازجستجوهاي تكراري براي انتخاب يك داروي خوب در كارهاي روزانه .
فراگرفتن کامل اثرات مثبت و عوارض آنها .