صفحه 1:
أزمون فرضيه جيست؟
اطلاعات نمونه می تواند برای بدست آوردن برآورد پارامترهای جامعه مورد استفاده قرار
كيرد.
متناسباًء اطلاعات تموته می تواند برای آزمون پیش بینن ها با ادعایی که
درخصوص پارامترهای جامعه مطرح می شود مورد استفاده قرار گیرد.
صفحه 2:
۱- یک فرضیه ادعایی درباره پارامتر یک پا چند جامعه می باشد.
۲- آزمون فرضیه یک فرآیند تصمیم گیری است که این فرآیند
مبتنی بر ذهنیاتی که از طریق مشاهده مستقیم و ساده اطلاعات
بدست می آید نبوده. بلکه براساس عینیتی است که با محاسبه
احتمال وقوع فرضیات مختلف حاصل می شود.
صفحه 3:
۱- در طبقات محروم جامعه مادران نوزادان کم وزن بدنیامی آورند .
۲- فرزندانی که والدین آنها مبتلا به بیماری قلبی هستند »
اندازه کلسترول آنها نسبت به سایر همسالانشان بالاتر است .
صفحه 4:
۳- کارگرانی که با پنبه نسوز کار می کنند بیشتر به بیماری ریوی
مبتلا می شوند .
۴- داروی جدید () عوارض کمتری نسبت به داروی 0) در درمان
بیماری آرتریت روماتوئید دارد .
صفحه 5:
آزمون فرضیه روشی است که:
** فرضیه ای که باید آزمون شود را بیان می کند .
از اطلاعات نمونه استفاده کرده و یک قاعده تصمیم گیری
را فرمول بندی می کند.
** بر مبنای نتیجه قاعده تصمیم گیری یک فرضیه به صورت آماری
پذیرفته یا رد می شود .
صفحه 6:
یک آزمون فرضیه اغلب به صورت دو فرضیه بیان می شود :
فرضيه صفر (H+) (Oui Wypobests)
فرضیه ای که باید مورد آزمون قرار گیردو عدم تفاوت و یا یکسان
بودن را در جامعه نشان می دهد .
صفحه 7:
مثال ۱:
ميانكين وزن نوزادان در طبقات محروم جامعه با مقدار استاندارد در جامعه
يكسان أسست..
2-7 ۷ : ول
مثال ۲:
میزان عوارض داروی 69 و داروی ) یکسان است .
صفحه 8:
اين فرضيه درست برخلاف فرضيه مما" بیان می شود وادعای محقق را نشان می
دهد .
صفحه 9:
مثال ۱:
میانگین وزن نوزادان در طبقات محروم جامعه کمتر از استاندارد است .
A: ۸ > ۲
مثال ۲:
میزان عوارض داروی () و 0) یکسان نیست .
و بط : ور
صفحه 10:
فرضیه یک طرفه (one-tailed Hypothesis) :
اینکه یک پارامتر جامعه کوچکتر یا بزرگتر از مقداری است را نشان می دهد .
(u < Mo), (Cu > Uo)
فرضيه 99 (Two-tailed Hypothesis) : 43,b
اینکه یک پارامتر جامعه مخالف مقداری از پیش تعیین شده را بیان می کند.
Fug ار
صفحه 11:
چون آزمون فرضیه بر مبنای داده های نمونه می باشد بنابراین ممکن
است در تصمیم گیری دچار خطا شویم .
صفحه 12:
رآزمون فرضیه داریم: .
۱- خطای نوع اول» رد فرضیه ,1" وقتی آن درست می باشد .
۲- خطای نوع دوم. قبول فرضیه ,1 وقتی آن غلط می باشد .
- ماکزیمم احتمال ارتکاب خطای نوع اول را با © نشان می دهیم و
سطح معنی داری نیز گفته می شود .
- احتمال ارتکاب خطای نوع دوم BU I, نشان می دهیم .
صفحه 13:
80 قد مت )100
شم
Hot
۲۱۷۲ 08 »
BAN ABBY
ع 0
۳
۲۱۷۲ 0۸۶ »
صفحه 14:
7 بهترین آزمون فرضیه آزمونی است که با 0ثابت دارای ظ/
مینیمم باشد .
7 برای کاهش احتمالات هر دو خطای نوع اول و دوم ما نياز به
افزايش حجم نمونه داریم.
صفحه 15:
مراحل زیر را برای انجام یک آزمون فرضیه طی می کنیم :
۱- به صورت دقیق فرضیه ها را بیان می کنیم .
۲- یک آماره آزمون مناسب را با توجه به پارامتر مورد بررسی مشخص
کرده و توزیع احتمال آن را نیز مشخص می کنیم .
صفحه 16:
۳- سطح معنی داری آزمون را مشخص می کنیم .
۴- داده های نمونه را جمع کرده و با توجه به آن آماره آزمون را
صفحه 17:
۵- با توجه به فرضیه Wha 9 مقدار و توزیع احتمال آماره آزمون ناحیه
رد و قبول فرضیه ,ما" را مشخص می کنیم.
۶- اگر مقدار آزمون در ناحیه قبول ,1" قرار گرفت فرضیه ,1۲" را
مى يذيريم در غير اين صورت فرضيه ,"را رد می کنیم.
صفحه 18:
مشخص نمودن آماره آزمون و توزیع احتمال آن :
- قاعده تصمیم برای آزمون فرضیه بر مبنای آماره آزمون می باشد .
- آماره آزمون و توزیع احتمال مرتبط با آن پراساس ۲ معیار زیر
تعیین می شود: با قزض اينکه داده هاذارای توزیع ثرمال
می باشد:
صفحه 19:
۱- حجم نمونه
al pylon ante ee ol پا خیر
آماره آزمون به صورت زیر محاسبه می شود :
(مقدار پا fod boa من - (sei pail
(خطای معیارآماره نمونه )_
صفحه 20:
آزمون فرضب ین جامعه باعدد ثابت 0)
5 معلوم
© (واريائس جامعه)
مجهول
در اين حالت فرضيه هاى صفرو مقابل يكى از حالتهاى زير مى توان باشد:
0 < ۸ : ول | (3 2۵ :مرو We
Vit ne ما < :۳
ملاع ۸ : 3 ولا > ۸ : 1
صفحه 21:
one
Jn
ب-وقتی واریانس جامعه مجهول و داده ها توزیع نرمال دارند :
وا 27 -_
T=
rae
مره آزمون سب
صفحه 22:
:۱ تصمیم برای
۱ 265. ص
Reject H, if Z>Z. —
>
قاعده تصمیم گیری برای ۲:
برای ۱
Reject MH, if 2 —
<
2
x
قاعده تصمیم گیری برای
Rej
ject H, if \g>Z
taf
صفحه 23:
Reject H, if
Z>Z,
0.08
صفحه 24:
Reject Ky if Z<Z,
صفحه 25:
صفحه 26:
‘wp
۱ سد “ل قم cin 2» هار ° 450 OMB 0
Asm ve 6۵۵2۷۵۵ ۱ (ADDO@nuo §=AEY
.۱2/0 ) 720 ۸ 1
صفحه 27:
Bn 3 مه مها و2 و عم زر
۴ ۴ ۲۱۱۳۱۱۰ کین تقمظا تالح ) ليق 1
AOE WARE MAO MDR nu 34 MATH
۱ مگ 10200 .
صفحه 28:
252 16 وا 3 -_
9
عددبحرانی 1.65 -= ,2 - 2005۲ 0
۷ 1.652 -< , .7 ->225 -<2_ زیر
صفحه 29:
استفاده از ۴-۷3۱6 برای انجام آزمون فرضیه :
P-value:
کوچکترین سطح معنی دلر61) که باتوجه به داده های نمونه بدست میآوریم.
پا ۳): مقدار را می توان به عنوان احتمال اینکه آماره آزمون (با توجه به
فرضیه وباا) کوچکتر یا بزرگتر از مقدار مشاهده شده آن به شرط درست
بودن فرضيه We
صفحه 30:
لأاكر مقدار -۳) کمتر از سطح معنی داری باشد چون
آماره آزمون در ناحیه رد رما" می افتد بنابراين فرضیه ,ما1" رد می شود
آاگر مقدار صاهر-۳) بزرگتر از سطح معنی داری باشد بنابراین
فرضیه ,مارا می يذيريم.
صفحه 31:
Z=-2.25
Ay:u<25
P- value (Z<- 2.29 =P Z> 2.29 2-52
صفحه 32:
مثال:
میانگین سطح کراتینین در ۱۲ بیمار ۲۴ ساعت پس از دربافت یک
نوع آنتی بیوتیک جدید ۲/۱ میلی گرم می باشد. اگر میانگین و
انحراف معیار کراتینین در کل جامعه به ترتیب برابر ۱ و ۴/۰ میلی
گرم باشد آیا در سطح معنی داری ۵ درصد میانگین کراتینین این
بیماران با کل جامعه اختلاف دارد؟ مقدار ۳-۷۵۱016 چقدر است؟
صفحه 33:
فرضیات صفر و مقابل عبارتند از:
1ح :م0
1 ۲:۸
Kay 12-1
و هم
Zi =1732
از جدول توزیع نرمالری يا درو ,2 برابر 95/١ مى باشسد .
صفحه 34:
2 <1.732> 1.96+ 48
P- valuee (Z<- 1.732+ A Z>1.733
=2P(Z>1.732
2 ۳۲۲0 > 21.732 2200416
صفحه 35:
آزمون فرضیه مقایسه میانگین جامعه با عدد ثابت وقتی 7 نامعلوم است .
فرضیات صفرو مقابل تفاوتی با قسمت قبل (7 معلوم) ندارد و آماره آزمون
عبارت است از: pee Uo
Tin
4ب < دیجه آزادی»
صفحه 36:
فرضیه یک طرفه
Ay:u<uy Reject )A, If 1> - حوب ا
=
0.0: 19,029
095
1
ناحيه قب at i رد
صفحه 37:
:u>uy Reject H If ]< بویا
0.01
ناحيه ق
صفحه 38:
Reject H, If
t> t
| 1 ae
2
a=dS , 29
0.02! ۰ 002
صفحه 39:
مثال:
یک روش درمانی جدید برای جلوگیری از نوزادان کم وزن ابداع شده است.
دریک مطالعه اولیه بر روی ۲۰ خانم باردار که از این دارو استفاده کرده
بودنده میانگین وزن نوزادان متولا شده ۳۵۰۰ گرم با انحراف معیار ۵۰۰
گرم بود. اگرمیانگین وزن نوزادان کم وزن درکل جامعه برابر ۲۸۰۰ گرم
باشدآیامی توان ادعا نمودکه این داروباعث افزایش وزن نوزادان شده است؟
صفحه 40:
_ ۲ 40 _ 3909 0
=6.2
228 Sue
vn
a=005 T., =Tyosarag =1.729
ly; T=6.2>1.729° RA
P- value= (T> 6.2) =0
صفحه 41:
استنباط در مورد پارامتری است که برای صفات کیفی به کار می رود.
فرضیات صفرو مقابل عبارتند از:
صفحه 42:
صفحه 43:
ناحيه رد براى أزمون يك طرقه :
If 2 >- ول Reject ۲ > : ۳3
H,:P>P Reject H, If 2< یط
ناحیه رد برای آزمون دو طرفه :
H,:P#R Reject H, If 4>Z
2
صفحه 44:
پیش از آن که برنامه مصون سازی سرخچه در بخش مدیترانه ای
صورت گیرد» مطالعه ای نشان می دهد که ۱۵۰ نفر از میان ۵۰۰
کودک دبستانی در بخش مزبورعلیه اين بیماری مصون سازی شده اند.
آیا داده ها با این اعتقاد که حدود ۵۰ درصد از کودکان دبستانی در
بخش مدیترانه ای علیه سرخچه مصون شده اند سازگار است؟ مقدار
0.05= فرض شود.
صفحه 45:
| TP=05 —_
H,:P 405 ۲ 23
0.37- 0.5
Z=—2£ = =-590 =1.96
05x05 Zs
500
م 196 ]2<590< زیرا
صفحه 46:
نسبت چندقلوزایی بطور تقریب ۱ درصد می باشد تصور می شود که چند قلوزایی
تحت تاثیر عواملی مانند سن, نژاد. رتبه تولد می باشد. برای آزمون تاثیر سن بر
چندقلوزایی تعداد ۲۰۰۰ نفر از زنان باردار که سن آنها زیر ۲۰ سال بوده است را
مورد بررسی قرار دادیم و ده مورد چند قلوزایی مشاهده گردید. در مورد تاثیر سن
بر چند قلوزایی چه می توان گفت؟
صفحه 47:
_ 0.005 0.01 _
~~ [0.01x0.99 —
VY 2000
-116 26
[4=L16<1.96> AH, زيرا
P- value=2P(Z>1.16 =0.32€
صفحه 48:
آزمون فرضیه مقایسه میانگین دو جامعه (تفاوت میانگین دوجامعه)
- آزمونهای قبلی براساس یک نمونه از جامعه بوده اند.
- در آزمونهای دو جامعه (دو نمونه ای ) پارامترهای موردنظر دردو جامعه
متفاوت مقایسه می شوند .
صفحه 49:
میانگین سطح کلسترول در بچه هایی که والدین آنها بیماری قلبی دارند
بیشتر از افراد سالم است؟
- آیا داروی 69 باعث کاهش فشارخون می شود .
- کودکانی که در مناطق نزدیک کارخانه سرب زندگی می کنند *
سطح سرب خون آنها بالاتر از ساير كودكان است.
صفحه 50:
در این حالت فرضیات مورد بررسی به صورت زیر فرمول بندی می شوند :
Fy: ty = Uy VS وا ول : وق
Fy: ty = Uy Vs و < ول : وق
Fy: ty = Uy كلا Ati > ولا
صفحه 51:
ن دوجامعه وجود دارد :77
۱- دو نمونه منتخب از دو جامعه وابسته اند.
یعنی هرعضو نمونه اول باعضوی منحصر به فردازنمونه دوم جور شده باشد.
مانند:
- اندازه پاسخ قبل و بعد از دارو
- اندازه پاسخ در چشم راست و چپ
- آگاهی قبل و بعد از آموزش
صفحه 52:
۲- دو نمونه منتخب از دو جامعه مستقل می باشند :
یعنی نمونه ها از دو جامعه متفاوت اند و ارتباطی بهم ندارند
مانند :
- پاسخ به درمان در افراد بيمار و سالم
- فشار خون در مردان و زنان
صفحه 53:
دم ۳
صلم
۸۶ 0۵۸ | 1 ۵۷۲
1
صفحه 54:
بن دو تمونه ازدوجامعه وابسته -
ذراين خالت دادة ها به صورت وابسته مثلاً قبل و بعد.ارائة مى شود
برای انجام آزمون:
۱- اختلاف مشاهدات قبل ود را محاسبه می كتيج
۲- میانگین و انحراف معیار تفاوتها را پدست می آوریم .
صفحه 55:
با استفاده از آزمون ! مقدار آماره ازمون رامحاسبه می کنیم:
T=—, df=n-1
بقیه مراحل مشابه حالتهای قبل می باشد.
صفحه 56:
مثال:
جدول زیر اندازه های فشارخون قبل و بعد از شش ماه مصرف قرصهای
00 را در زنان۱۵-۴۵ سا شانمیدهد یا میتولنادعا ننمود
مصرف قرصهای (۲(6 باعث اقزایش فشارخون می شود .
صفحه 57:
¥0 DY وار
oc
1,2
Yo
۱۰۹
YA
۳۲
12۵
WY
۱۹
۱۰۲
۱۷
X |
الال للك 80
oc
Yo
WY
VV
11۹
Vo
Wa
1۳
۱۰۵
Yok
Yo
ZP>< Homt toe
ry
صفحه 58:
Se 52-70-01
0< و - و : ]1
تک _- 50-4577 2-48
457
v10
=3.32
foosg =1.833
RA +7=332>1833 زيرا
صفحه 59:
مقایسه میانگین دو جامعه مستقل:
۱- دو نمونه تصادفی انتخاب شده از دو جامعه مستقل می باشند .
۲- جامعه ها دارای توزیع نرمال می باشند.
الفسمساوى هستند
واريانسهاى دو جامعه مجهول 3
ب-مساوى نيستند
صفحه 60:
دم ۳
صلم
۸۶ 0۵۸ | 1 ۵۷۲
1
صفحه 61:
آزمون فرضیه حساوی بودن واریانس دو جامعه
و < حجم نمونه از جامعه اول 11 - حجم نمونه از جامعه دوم
5 - واریانس نمونه از جامعه اول § > واریانس نمونه از جامعه دوم
۳ 2-5
وس : 0 - 3
H,:07 #03
صفحه 62:
آزمون فرضیه مساوی بودن واریانس دو جاصعه
آماره ]و دارای توزیع فیشر با 0,4 (درجه آزادی صورت) و 4-ر۳
(درجه آزادی مخرج) است . rat
ادو ]ره aS
به صورت نسبت واریانس های دو نمونه تعریف می شود:
1
Ky.) ==
Be A aia)
نم = در > ور ۳ F>
صفحه 63:
هده اثرمواجهه مداوم با سرب بر 00| طراحی BE AS
منظور یک گروه از کودکان یک منطقه که در معرض سرب بودند و یک گروه کنترل
از کودکان همان منطقه مشخص گردیدند .
آزمایش 60] بر روی ۳۴ کودک ۵ ساله و بالاتر در در معرض سرب و ۳۶ کودک
همسن آنها درگروه کنترل انجام شد که اطلاعات آن درجدول زیر داده شده است .
الف-مساوى بودن واريانسها را آزمون كنيد
ب.آیا ميانگین نمره هوش در دو گروه متفاوت است
صفحه 64:
2
اف
=——, =1.7
S? 1374
۷12 36-125
F روم موم S
۷22 34-123 1
Fiorssas0 =775 7001
صفحه 65:
الف- در صورتی که فرض مساوی بودن واریانسها پذیرفته شود :
1 - حجم نمونه از جامعه اول
- ميانكين نمونه از جامعه اول
5
11 - حجم نمونه از جامعه دوم
= واریانس نمونه از جامعه اول
2 - ميانكين نمونه از جامعه دوم
8 - واريانس نمونه از جامعه دوم
19 -يه) + 29 -ه)_
2
5 2 + 2 - 2
pak: SoMa ty
1 5 با * 0
df=n+n,- 2
صفحه 66:
صفحه 67:
2 - ور + ور
33x1374 +35x1 784
==2
34+ 36 2 aa
df=34+ 36 2, Toorscq ~Toorsen =2
pee _- 685 (يلر se تم
3.83
oA + ۳ 5
|- 1.79 =1.79«1.96= AH P-value=2(1-0.95)=0. 1
- 9
صفحه 68:
الف-در صورتی که فرض مسناوی بودن واریانسها سح سا
1 - حجم نمونه از جامعه اول
- ميانكين نمونه از جامعه اول
5
11 - حجم نمونه از جامعه دوم
= واریانس نمونه از جامعه اول
2 - ميانكين نمونه از جامعه دوم
8 - واريانس نمونه از جامعه دوم
Ta %- (y- by)
9 #05
£45
4
اك
صفحه 69:
مثال:
مطالعه ای به منظور بررسی اثر فامیلی بر سطح کلسترول تعداد ۷۰ کودک زیر ۱۴ سال را كه
پدرانشان به بیماری قلبی مبتلا بوده اند و تعداد ۷۴ کودک که پدرانشان ازنظر بیماری قلبی
سالم بوده اند در نطر گرفته شدند. از نظر سن و جنس دو گروه همسان بوده اند. نتایج اندازه
گیری در جدول زیر ارائه شده است .آیا ارتباطی بین بیماری قلبی پدر و سطح کلسترول
فرزندان وجود دارد؟(0200,)6)
صفحه 70:
| تک
2 2073 3561 100
(AA
۳۹ 193.4 17.3 74
Fy: ولا
2
Aly وا : 13 423= 06
113
موم ری ۴
فرض مساوی بودن واریانس جامعه رد می شود ey
06- 7
(00057399 68
صفحه 71:
2073-1934 0
39/408-3.4 2073-19-04 __ هه او
S,% (56/1000 73)/74
RD
oe
C=
a 3/e
Gf) ۲ “fy
a 2
hoosarasn 4.005 =2.57€
=1678/, ,=1514
P-value<2(1-0.995)=0.01
|34 =>+2.5762 RA
صفحه 72:
0080
oak
7
1255
1628
198s
2328
‘2642
239
3212
46
3080
3888
066
4723
4357
4874
“4573
4656
4726
‘A783
4830
“868
898
A922
موم
4956
4967
‘4976
“4982
4987
صفحه 73:
7
دول 0 - نقاط مرصدى توزيع؟ لوي
درجه آزادى
5 095 099 0975 995 09 086 08 07 9(
T2706 31821 6657 6314 2078 1965 1376 1960 1
O86 Lost 1386 16 2900 4308 6965 9925 2
a4) لمكه anes agns 1250 Lose 239 Sum 3
مه ند 2M6 2157 با مر موی ری
5S 0927 092) L4s6 1476 2013. 25 3365 4002
O78 0905 1434 1440 198 247 34633707 6
هد 2008 95) 145 فللا 6«مة 00ر6 5
,3355 26 ذا 07ل مدر هی و
3m 20 تق ود am) ass 3
هن ند OD Os Laps 1372 Laz مر
ید 1796 1353 188 0516 067 بر
305s اه 108s 1386 Lm 0573 120495
Ox Lm 1350 2630 064 کر
1 0692 O66 LTE 1345 مد
۹ 2m
oes 0690 كر
۱ 0659 ones
1 0688 ose
۵ هه .و
۳
1 066 08D
هط
Beis مه
Osis تق
2 Oste ككقه
فده وه 26
Hake ass
moss 8:5
مه نهد و
مه هه ود
اب وه
0
كه 0 ضر
۳۹