صفحه 1:
و او
صفحه 2:
1 3 0 م ۲ en
3 و 5
دكتر محمد رضا يوسفى
فاطمه حاجى لو
صفحه 3:
طرح موضوع
تحریم اقتصادی اقدام برنامه ریزی شده یک یا چند دولت از طریق محدود
کردن مناسبات اقتصادی برای اعمال فشار بر کشور هدف با مقاصد مختلف
سیاسی است.
افزایش قیمت کالاهای وارداتی با تا کید بر ماشین آلات و تجهیزات سرمایهای؛
ناشی از افزایش ناگهانی نرخ ارز طولانی‌تر شدن فرایند واردات به دليل
مشکلات موجود برای برای نقل و انتقال ارز بین بانکی؛ تخصیص ارز مبادله‌ای
و بالاخره کاهش سرمایه گذاری در تولیدات صنعتی به دلیل بروز شرایط
نااطمینانی و عدم امنیت برای سرمایه گذاران از مهمترین آثار تحریم‌های
اقتصادی محسوب می‌شوند.
صفحه 4:
مفهوم اقتصاد مقاومتی
در شرایطی که تحریمها در سال ۱۳۸۹ علیه ايران رو به گسترش بود؛ رهبر
معظم انقلاب الگوی اقتصاد مقاومتی را ارائه کردند. اقتصاد مقاومتی
اصطلاحی است که نخستین بار از سوی ایشان در دیدار با جمعی از
کارآفرینان کشور مطرح شد و پس از آن در سخنرانیهای متعددی مورد تا کید
ایشان قرار گرفت. ایشان اقتصاد مقاومتی را اینگونه تعریف کردند:" اقتصاد
مقاومتی این است که ما یک اقتصادی داشته باشیم که هم روند رو به رشد
اقتصادی در کشور محفوظ بمانده هم آسیپذیری کاهش پیدا کند ."
صفحه 5:
اهداف تحریم اقتصادی
۱-مهار رژیم سیاسی کشور: هدف از اين كونه تحريمهاء محروم ساختن, کشور
تحریم شونله از منافع اقتصادی و ممانعت از دست يافتن به فناوری و تجهیزات مورد
نیاز میباشد.
۲-تغییر رفتار رژیم سیاسی کشور: در اين نوع از تحريمها مجموعهای از سیاستهای
تشویقی به منظور ایجاد تغییر رفتار در کشور مورد تحریم اعمال میشود.
۳-تغییر رژیم سیاسی کشور: این گونه از تحریمهاه بیشترین خسارت را متوجه هیئت
حاکمه و دولت میسازد و به طور همزمان از کانون مخالفان داحلی نیز حمایت م
شود. در اقتصاد متکی به دولت» هدف قرار دادن دارایبهای هیئت حاکمه دشوار مي
باشد و موفقیت سیاستهای تحریمی در آن نیازمند تحریم همه جانبه میباشد.
صفحه 6:
ادبيات موضوع
#اقتصاد مقاومتى به معنای شناسایی حوزههای اعمال فشار سایر کشورها بر اقتصاد و تلاش
برای کنترل این فشارها میباشد. اقتصاد مقاومتی در واقع اقتصادی را ترسیم میکند که
توانایی مقابله با ش و کهای وارده بر اقتصاد را دارد. چنین آقتصادی باید قابلیت انعطاف در
شرایط مختلف و توانابی عبور از بحران را داشته باشد. اقتصاد مقاومتی را اقتصادی مٍ
توان عنوان کرد که در آن علاوه بر تعامل پویا و سازنده با دنیای خارج امنیت اقتصادی
کشور حفظ شده و نوسانات محیط پینالمللی اقتصادی و تهدیدهای آن کمترین تاثیر سوء
را در روند بلند مدت متفیرهای کلان اقتصادی را داشته باشد. به ار متوان
گفت اقتصاد مقاومتی به معنای کاهش وابستگیها و تاکید بر مزیتهای تولید داخل میباشد.
در این راستا سعی میکنیم تا با مطالعه مکاتب مختلف و استراتژیهای توسعه از جمله
جانشینی واردات و توسعه صادرات و مکتب وابستگی به بررسی و تحلیل نقاط ضعف و
قوت آنها بپردازيم تا مسیر ما در جهت دستیابی به اصول اقتصاد مقاومتی روشن شود و
ونم با توجه به شرایط کشور ار تقاط ضعف و قوب این مکاتب و راهبردها برای
استخراج اصول اقتصاد مقاومتی بهره بریم.
صفحه 7:
مکتب نوسازی
به طور کلی دید گاه نوسازی وضعیت توسعه نیافتگی را ب بر مبنای
عوامل و موانع درونی تبیین میکند و زمینه از ین بردن آن را جز با
کمکهای خارجی میسر نمیداند. از اینرو دید گاه نوسازی روستو با
انتقاداتی مواجه بود و نتوانست انتظارات در مورد رشد و توسعه
اقتصادی کشورهای توسعه نيافته را برآورده کند
صفحه 8:
رلهبرد جایگزینی واردات
جانشینی واردات نوعی سیاست صنعتی شدن در قالب راهبرد " نظریه به درون " می باشد.
نخستین بار این سیاست توسط رائول پرییش مورد دفاع قرار گرفت و به عنوان تز
" کمیسیون اقتصادی سازمان ملل برای آمریکای لاتین " (اکلا) در دهه ۱۹۵۰ میلادی در
آمد.
بسیاری از کشورهای آمریکای لاتین؛ راهبرد توسعه اکلا مبتنی بر حمایتگرایی و توسعه
صنایع جایگزینی واردات را در دهه ۱۹۵۰ به کار بستند و امید بسیاری برای رسیدن به رشد
اقتصادی دا
. با این وجود توسعه اقتصادی مختصر دهه ۱۹۵۰ به سرعت به یک رکود
اقتصادی مبدل گشت و در اوایل دهه ۱۹۶۰ مسائلی همچون بیکاری؛ تورم کاهش نرخ
برابری پولها؛ کاهش بازر گانی و دیگر مشکلات اقتصادی دامنگیر آمریکای لاتین گشت.
صفحه 9:
مکتب وابستگی
این نظریه برخلاف نظریه نوسازی که بیان میکند راه پیشرفت تنها از
طریق الگو قرار دادن کشورهای توسعهیافته میباشد» معتقد است این
روند سبب شکلگیری اقتصاد وابسته در کشورهای توسعهیافته گشته
و الگوی سیستم اقتصادی مر کز پیرامون را ایجاد می کند که
کشورهای صنعتی در مرکز این اقتصاد قرار گرفته و کشورهای در
حال توسعه در پیرامون آن جای میگیرند.
صفحه 10:
استخراج اصول اقتصاد مقاومتی
© راهبرد جایگزینی واردات و اقتصاد مقاومتی
؟ اصول و سیاست های PB استفاده از راهبرد جایگزینی
واردات
6 توسعه صادرات و اقتصاد مقاومتی
#اصول و سیاست های قابل استفاده از راهبرد توسعه صادرات
#مکتب وابستگی و اقتصاد مقاومتی
٩ اصول و سیاست های قابل استفاده از مکتب وابستگی
صفحه 11:
#مطالعه در هر یک از زمینههای نظام اقتصادی یک کشور و هرگونه تصمیم
گیری درباره ایجاد تغیبیاتی در آن. در مرحله اول نیازمند فراهم بودن اطلاعاتی در
مورد ساختار تولید و مصرف و در مرحله دوم نیازمند شناخت نوع رشته فعالیتهای
تولید کننده و نهادهای مصرفکننده میباشد. جدول داده-ستانده در این رابطه مجموعه
ای کامل از اطلاعات اقتصادی کلان یک کشور را به صورت تفصیلی ارائه میدهد.
در اين راستا جدول داده-ستانده پاسخگوی بسیاری از سوالات در رابطه با نظام
اقتصادی کشور است.
# در این پژوهش از جدول داده-ستانده بیای بررسی درجه وابستگی صنایع
ایران استفاده ميشود. با استفاده از جدول داده-ستانده ميتوان به وابستگی مستقیم و
غيرمستقيم دست یافت. به منظور دستیابی به درجه وابستگی صنايع» آنچه برای ما
اهمیت دارد استخراج و محاسبه ضرایب فنی میباشد
صفحه 12:
بررسی وضعیت صنایع با توجه به جدول داده- ستانده
#در این پژوهش از جدول داده-ستانده برای بررسی درجه
وابستگی صنايع ايران استفاده ميشود. با استفاده از جدول داده-
ستانده میتوان به وابستگی مستقیم و غیرمستقیم دست یافت. به
منظور دستیابی به درجه وابستگی صنایع» آنچه برای ما اهمیت
دارد استخراج و محاسبه ضرایب فنی میباشد.
صفحه 13:
با بهرهگیری از جدول دادهسستانده بهنگام سازی شده سال ۱۳۸۰ برای سال
۹ به محاسبه ماتریس ضرایب فنی و محاسبه ضرایب فزاینده تولید
پرداختيم. با جمع سطری و ستونی ماتریس ضرایب فنی (ماتریس ضریب
فزاینده مستقیم) پیوندهای پیشین و پسین را محاسبه کردیم. در ادامه پیوندهای
1 و
کدام بخشها بر رشد اقتصادی ب
ترتیب که در هر بخشی كه اين دو شاخص ب
بخشهای کلیدی اقتصاد در نظر گرفت.
۰
پشتر از سایر بخشهاست بدین
از یک باشد میتوان OT را جز
از طرفی با جمع ستونی معکوس ماتریس لئونتیف؛ ضریب فزاینده تولید بخش
ای مختلف اقتصادی بدست میآید. ضریب فزاینده تولید در الگوی داده-
ستانده متعارف. اثرات مستقیم و غیر مستتقیم تغییر در تقاضای نهایی را بر روی
تولید کل در اقتصاد نشان میدهد.
صفحه 14:
م6 ومج رع خم کج
vay
تک
۳۰
rev
۲
۳۳/۸۸
۳۳۹
۳۲
۱۹۸
rau
۳4۲
۲۹۳۹
۳9
۲۸۵
yew
۳۳۳۸
۳3
۳۸
۳-4
هک
۳-۷
۱۷۳
تنل
۳۳
yrs
۳-13
منبع:محقق
صفحه 15:
a
ارقام مندرج در ستون ضریب فزاینده تولید حاکی از اینست که با افزایش تقاضای
نهایی به عنوان مثال در پی اعمال یک سیاست انبساطی و يا افزایش مخارج سرمایه گذاری
در هر بخش اقتصادی, تولید کل به چه میزان افزایش می یابد. به عنوان نمونه در شرایطی
که با هیچ گونه محدودیتی در واردات مواجه نباش آنگاه با افزايش یک واحد در تقاضای
نهایی( افزایش یک واحد در مخارج دولت و يا افزایش یک واحد سرمایه گذاری) از
بخش زراعت و باغداری و شکار تولید به اندازه ۱۸۸۷ واحد افزايش خواهد یافت.
#براساس جدول بالا و رتبه بندی صورت گرفته یکک واحد افزایش در تقاضای نهایی
بیشترین افزایش تولید را در صنعت وسایل نقلیه موتوری» تریلرها و نیمتریلرها دارد به طوری
که هر واحد افزایش در تقاضای نهایی از بخش وسایل نقلیه موتوری» تریلرها و نیم تریلرها
تولید به اندازه ۳,۲۴۱ واحد افزایش می یابد. به همین نحو صنعت ساخت محصولات
غذايى آشاميدنى و توتون و تنباكو . ساخت فلزات اساسی ساخت ماشینآلات و دستگاههای
برقى طبقهبندى نشده در جاى ديككر» ساير صنايع (ساخت ساير تجهيزات حمل و
نقل.مبلمان و بازيافت)» ساخت محصولات لاستيكى و يلاستيكى» ساخت ماشينآلات و
تجهيزات و .... در رده هاى بعدى قرار دارد ودر مجموع با افزايش يكك واحدی در تقاضای
نهابى بخش صنعت بيشترين افزايش در توليد را ايجاد مى AS
صفحه 16:
ضرایب فزاینده تولید در شرایط محدودیت واردات
تا اینجا محاسبات و طبقه بندی های صورت گرفته در شرایط عادی و متعارف
اقتصادی بود شرایطی که با محدودیتهای واردات به علل مختلف داخلی از جمله
کمبود ارزی و عوامل خارجی از جمله تحریمها مواجه نباشیم. اما اينکه در صورت
محدودیت واردات توان تولیدی مابه چه صورت خواهد بود؟ در شرایط محدودیت
واردات بشتر بن ضربه معوجه چه بخش هایی است ؟ و برای ها مشعص تست نه
منظور پاسخگویی Gal سوالات ابتدا باید واردات را بیحسب واردات مصرفی و
واسطهای و سرمایهای طبقه بندی کرد و سپس با کنار گذاشتن واردات از جدول
داده -ستانده و بومی سازی جدول. توان تولیدی بخشها و ضرایب فزاینده تولیدی را
در شرایطی که با محدودیت واردات مواجهایم اندازگیری کنیم.
صفحه 17:
66/6 جنج6مصه ۳5 ۲
اج ۳
9
Ae lo رک
صفحه 18:
با توجه به جدول بالاء با محدودیت در واردات از توان تولیدی تمام بخش های اقتصادی
کاسته می شود و علامت منفی در جدول نشان از کاهش توان تولیدی بخشهاست. اما
بیشترین کاهش در توان تولیدی به دنبال محدودیت واردات مربوط به بخش های زير است:
-وسایل نقلیه موتوری؛تریلرها و نیمتریلرهاه
-ساخت ماشینآلات دفتریحسابداری؛ محاسباتی»
-ساخت رایوءتلویزیون و دستگاهها و وسایل ارتباطی
-ساخت ماشیتآلات و تجهیزات
-ساخت ماشینآلات و دستگاههای برقی طبقهبندی نشده در جای دیگر
-سایر صنایع(ساخت سایر تجهیزات حمل و نقل,مبلمان و بازیافت)
-ساخت محصولات فلزی فابریکی بجز ماشینآلات و تجهیزات
که از لحاظ رتبه بندی ۱۰ بخش که بیشترین میزان کاهش ضرایب فزاینده تولید را از
محدودیت واردات داشتهاند فعالیتهای مربوط به زیر بخش صنعت میباشد.
صفحه 19:
پیوند پسین و پیشین فرمال داخلی
از طرفی به دنبال محدودیت در واردات و کمبود منابع ارزی سرمایهگذاری در بخش
هایی که بیشترین کاهش در ضریب فزاینده تولید داشتهاند به صلاح نبوده و اثر
کمتری در افزایش تولید داخلی دارند.
پس از آنکه واردات واسطهای را از ماتریس مبادلات واسطهای جدا کردیم و
ماتریس مبادلات داخلی را محاسبه کودیم سپس پیوند پسین و پیشین, نرمال داخلی را
به منظور شناخت بخشهایی که دارای پیوندهایی بالاتر از يكك مى باشنده محاسبه
کرد
جدول ۳ نشاندهنده پیوند پسین. و پیشین نرمال پس از حذف واردات از ماتدیس
معکوس لئون تیف می باشد.
صفحه 20:
۳ 6 پم fat nae
۸۳۷
ney
صفحه 21:
بخش هایی با پیوندهای پسین و پیشین نرمال داخلی بزرگتر از يكك
ساخت محصولات غذایی آشامیدنی و توتون و SUS
کک. فرآورده‌های نفتی. سوخت هستهای» مواد و محصولات شیمیایی
ساخت فلزات اساسی
وسایل نقلیه موتوری؛تریلرها و نیم تریلرها
صفحه 22:
بخشهای کلیدی با کمترین کاهش در ضریب فزاینده تولید
* استخراج نفت و گاز خام» سایر معادن
uy فنى حرفها: طبیعی .جمعآوری؛ تصفیه و توزیع
موزش عمومی و فنی حرفهای» آب. ساختمانهای مسکونی سایر ساختمانها
آموزش عالی »آموزش 32 ۱
تربیتی؛بهداشت؛درمان و خدمات مات eH oe ge lee
اجتماعی زراعت و باغداری دامداری و شکان
جنگلداری ماهیگیر
* پست و مخایرات؛ بانک وسایر واسطه | ری CP
گریهای مالی؛ بیمه 1
* ساخت ماشینآلات دفتری, حسابدارى» 5
محاسباتی
عمد فروشى» خردء فروشى) تعمير
وسايل نقليه و كالاها
صفحه 23:
نتيجه كيرى
ضربه يذيرى بخش صنيع از اين تحريم ها سبب كاهش توان توليدى اين صنايع شد
که به دنبال آن بیکاری نیروی کار و کمبود عرضه محصولات داخلی را به همراه
داشت. بدین منظور یکی از نقاط آسیب پذیر ما در شرایط تحویم ها بخش صنعت
بود. در این راستا برآن شدیم تا به بیرسی میزان وابستگی صنایع به واردات بپردازیم
و به ارائه راهکارهایی مبتتی بر اقتصاد مقاومتی دست یابیم.
از آنجا که ساخت محصولات غذایی آشامیدنی و توتون و تنبااکی ککک. ف رآورده
های نفتی. سوخت هستهای. مواد و محصولات شیمیایی کمترین کاهش ضریب
فزاینده تولید را دارند و از طرفى اين بخش تاثیر بیشتری بر رشد سایر بخشها و تاثیر
پذیری بیشتری از رشد سایر بخشهای اقتصادی دارد. در این صورت می توان در
شرایط محدودیت واردات به این دوبخش توجه بیشتری داشت
صفحه 24: