آشنایی با معماری معاصر

آشنایی با معماری معاصر

اسلاید 1: به نام یگانه معمار هستی گردآورندگان :علیرضا نوروزی- سیروس خلیلی استاد مربوطه : سرکار خانم مهندس نجفی

اسلاید 2: آشنایی با معماری معاصرجلسه دوم:معماری مدرن اولیه(مکتب شیکاگو، هنر نو و فوتوریسم)

اسلاید 3: معماری مدرن اولیهتحولات در نحوه ی ساختمان سازی و معماری دوره ی مدرن، ریشه در ساختمان های معرفی شده در جلسه ی گدشته دارد، که در قرن هجدهم و نوزدهم ساخته شدند.اما ترویج این شیوه های ساخت و ساز و مطرح شدن آن ها به عنوان یک سبک، از اواخر قرن نوزده آغاز شده و بیشتر در قرن بیستم اتفاق می افتد.در این جلسه به معرفی و مطالعه ی سه مکتب شیکاگو، هنر نو و جنبش فوتوریسم که از گرایش های آغازین معماری معاصر به شمار می آیند خواهیم پرداخت، که اولی در امریکا و دو گرایش بعد در اروپا شکل گرفتند.

اسلاید 4: مکتب شیکاگوخواستگاه:خواستگاه این مکتب در ایالات متحده و در شهر شیکاگو است.بازه ی زمانی اوج این مکتب 1888 تا 1910شاخصه ی ساختمان های این مکتب :1- سازه اسکلت فولادی2- شفافیت در سازه3- عدم تقلید از سبک های گذشته4- استفاده بسیار اندک از تزئینات5- استفاده از پنجره های عریض (به پهنای یک دهانه)معماران شاخص:ویلیام لو بارون جنی – هولابرد و روش - برنهم و روتآدلر و سالیوان - ریچاردسن – فرانک لوید رایتChicago School

اسلاید 5: مکتب شیکاگوعوامل مؤثر:آتشسوزی 1871 شیکاگو و نیاز به ساخت و سازرونق تجارت و صنعتشیکاگو به عنوان مرکز تجاری-اداری و قلب ارتباطی شرق و غرب امریکادگرگونی در کشاورزی و مهاجرت و مسافرت روستائیان به شیکاگواختراع آسانسور در 1853 توسط الیشا گریوزChicago School

اسلاید 6: مکتب شیکاگوChicago Schoolویلیام لو بارون جنی William Le Baron Jennyتحصیل کرده در مدرسه پلی تکنیک و مدرسه سانترال پاریسمؤسس مکتب شیکاگوساختمان لایتر 1879 First Leiter Buildingساختمان بیمه منازل 1883-1885 House Insurance Buildingساختمان لایتر 1889 Second Leiter Buildingساختمان فراستور 1890-1891 Fair Store Buildingساختمان منهتن 1891 Manhattan Building

اسلاید 7: مکتب شیکاگوChicago Schoolساختمان لیتر اول – 1879 (موجود)دیوارهای بیرونی آجری – سازه داخلی آهن نوردساختمان بیمه منازل - 885 1 (تخریب شده)ده طبقه – اولین آسمان خراش – اولین ساختمان اسکلت فولادی

اسلاید 8: مکتب شیکاگوChicago Schoolساختمان لیتر دوم – 1889 (موجود)حتی یک دیوار باربر هم ندارد – سازه نمایان است

اسلاید 9: مکتب شیکاگوChicago Schoolساختمان فیراستور – 1891

اسلاید 10: مکتب شیکاگوChicago Schoolساختمان فیراستور – 1891

اسلاید 11: مکتب شیکاگوهولابرد و روش Holabird & Rocheهولابرد قبل از تأسیس شرکت با روش مدتی در دفتر جنی کار کرده بودساختمان دوازده طبقه تاکوما 1887 – در 1929 کوبیده شدساختمان مارکت شیکاگو 1894Chicago School

اسلاید 12: مکتب شیکاگوبرنهم و روت Burnham & Rootهولابرد قبل از تأسیس شرکت با روش مدتی در دفتر جنی کار کرده بودساختمان شانزده طبقه موندناک 1889-1891 Monadnock Buildingساختمان بیست و دو طبقه ماسونیک تمپل 1892 Masonic Temple(بلندترین ساختمان در زمان خود)ساختمان شانزده طبقه ریلاینس 1894-1895 Reliance BuildingChicago SchoolDaniel BurnhamJohn W. Root

اسلاید 13: مکتب شیکاگوChicago Schoolساختمان موندناک– 1891 (موجود)دیوار خارجی باربر، سازه داخلی فولادی. فاقد هرگونه تزئین تاریخی

اسلاید 14: مکتب شیکاگوChicago Schoolساختمان موندناک– 1891 (موجود)

اسلاید 15: مکتب شیکاگوChicago Schoolساختمان مسونیک تمپل– 1892 (تخریب شده)بیست ودو طبقه – بلندترین آسمانخراش در زمان ساخت

اسلاید 16: مکتب شیکاگوChicago Schoolساختمان ریلاینس– 1892 (موجود)

اسلاید 17: مکتب شیکاگوChicago Schoolساختمان ریلاینس– 1892 (موجود)شانزده طبقه

اسلاید 18: مکتب شیکاگوآدلر و سالیوان Adler & Sullivanلویی سالیوان معروف ترین معمار این سبکتحصیلات ناتمام در M.I.T و بوزار پاریسکار در دفتر جنیپایه گذار مکتب عملکرد گرایی با شعار «فرم تابع عملکرد است.» Form Follows Functionآدیتریوم آدلر و سالیوان 1889 Adler & Sullivan Auditorium ساختمان فروشگاه کارسون، پیری، اسکات و شرکا 1899 – 1906 Carson, Pirie, Scott & co.Chicago School

اسلاید 19: مکتب شیکاگوChicago Schoolساختمان فروشگاه کارسون، پیری، اسکات و شرکا (سالیوان سنتر) – 1906 (موجود)در سه مرحله نوسازی شد، دو مرحله اول توسط سالیوان و بعد توسط برنهم و شرکا

اسلاید 20: مکتب شیکاگوChicago Schoolساختمان آدیتریوم شیکاگو (آدلر و ساالیوان) – 1989 (موجود-دانشگاه روزولت)

اسلاید 21: مکتب شیکاگونمایشگاه کلمبیا 1893 World’s Columbian Expositionبه مناسبت چهارصدمین سال کشف قاره ی آمریکاآغازی بر پاین مکتب شیکاگو. طرح اولیه از روتبعد با تأثیر از بوزار فرانسه توسط برنهم طراحی و اجرا شد. سالیوان ساختمان ترابری را طراحی کرد و روی ورودی ان قوس رومی اجرا کرد.جریان برق متناوب – اولین چرخ و فلک به سبک امروزینقاشی از توماس موران – موجود در موزه شیکاگوChicago School

اسلاید 22: مکتب شیکاگونمایشگاه کلمبیا 1893 World’s Columbian Exposition معروف به شهر سپید White CityChicago School

اسلاید 23: نهضت هنر نو ......

اسلاید 24: ● مقـــــدمه:- آرت نو نهضتی بسیار زودگذر، اما فراگیر در اروپا بود که ابتدا در هنرهای تزئینی مانند طراحی پارچه، تولید کتاب و مبلمان از دهه ۱۸۸۰ آغاز گردید.آرت نو در حقیقت نام مغازه ای بود که طراحی داخلی آن توسط معمار بلژیکی، وان دوولد ، انجام شده بود که درا ین مغازه اشیاء مدرن و نو ظهور فروخته می شد. نام این مغازه به سبکی تعلق گرفت که به جای تقلید از گذشته، در پی ابداع احجام و فرمهای جدید بود. - هنر نو در بطن تاریخ به بررسی ریشه های اجتماعی، هنری و حیطۀ گسترش این هنر می پردازد 

اسلاید 25: ● هنر نو- درقرن نوزدهم، مترادف با شکوفایی صنعت و پا گذاشتن به حیطۀ تولید انبوه است همچنین هنرمندان به دنبال راه های تازه ای می گشتند که با تحولات علمی، صنعتی و اجتماعی، نیازهای آنها را برآورده کند. جستجوی ارزش های معنوی توسط هنرمندان نیز بخشی از این تلاش بود. بسیاری از اشیای مکانیکی جدید، فاقد سنت، فرمال و کاربردی بودند.- سوالات مطروحه در زمینه ی طراحی به واسطه نامشخص بودند یا فقدان هر گونه پیشینه تاریخی حذف شده بود.

اسلاید 26: در میانه ی قرن نوزدهم، به واسطه ی تحقیقات انجام شده بر روی تاثیرات مستقیم یا با واسطه تاریخی، یک جنبش واپسنگر ظهور نمود. دوره ی رمانتیک ( به ویژه در آلمان، فرانسه و انگلستان ) همواره در صدد بازگشت به سرچشمه های فراموش شده ی سده های میانه بود. در این زمان هنر، معماری و هنرهای کاربردی عناصری از گوتیک، رنسانس و باروک را به گونه ای التقاطی با یکدیگر ترکیب و در نهایت نتیجه را با ماشین و به صورت ارزان قیمت تولید می نمودند که از حدود ۱۸۹۰ به ایجاد سبک هنری نوینی منجر شد. این سبک در طول مدتی کوتاه، به یک جنبش همگانی بزرگ در اروپا تبدیل گردید و ذوق هنری غرب را از عوام تا خواص تحت تأثیر قرار داد و تا سال ۱۹۱۴ سبک غالب هنر در دنیای غرب بود. این سبک هنر هنر نو یا همان آرت نودر زبان منتقدان به سبک وارفته معروف بوده است که از درون تلاش ها و کنکاش های هنری هنرمندان این دوران سر برآورد و بر همه هنرها از نقاشی و پیکر تراشی گرفته تا کتاب آرایی، پوستر سازی، مصور سازی کتاب، معماری، تزئینات داخلی، هنرهای دستی، منسوجات و همچنین موسیقی و تئاتر و ادبیات تأثیر گذاشت

اسلاید 27: اصول فکری پیروان این نهضت را میتوان در موارد ذیل خلاصه نمود:۱) انتقاد شدید از اشیاء و مکتب های تقلیدی۲) جدایی از گذشته۳) ابداع فرمهای جدید۴) هنر مناسب زمان۵) استفاده از تولیدات مدرن(فلز) برای اسکلت ساختمان۶) استفاده از تزئینات و فرمهای طبیعی و رمانتیک.هنر نو همچون عصر خود مخالف تثبیت و استقرار و بدنبال تجدد و نوگرایی است. این سبک عجیب که غالبا با اغراق همراه است، با ظاهر سنگین و معقول سبک کلاسیک کاملا در تضاد است.

اسلاید 28: سرعت گسترش و فراگیر شدن آرت نو بیش از همه در تصویرگری مجلات جلوه گر می شود. مجلات زیر بیش از سایر مجلات از گرافیک ها و تصویرسازی های سبک آرنوو بهره بردند:1)چاپ لندن ۱۸۹۳۲) چاپ پاریس از ۱۸۹۱ تا ۱۹۰23)چاپ برلین از ۱۸۹۵ تا ۱۹۰۰که از سال ۱۸۹۶ به بعد در مونیخ انتشار یافت4) چاپ دارم اشتات از ۱۸۹۷ تا ۱۹۳۴5) چاپ وین

اسلاید 29: ریشه های هنر اسلامی بر آرت نوهر چند که ممکن است برخی با استناد به حضور پر رنگ کلیسا های جامع گوتیک و طرحهای ارگانیک به کار رفته در آن،یا تزئینات هنرمندان نهضت آرت نو را بی تاثیر از هنر اسلامی که ایرانیان بنیان گذار آن بودند بدانند اما دقت در چگونگی کاربرد نقوش گیاهی در تلطیف فضا به جای تسخیر آن و تاکید بنیان گذاران بر ارائه سبکی جدید که کاملا مجزا از سبکهای اروپا باشد بر این نکته صحه می گذارد که تسلط نقوش گیاهی در نهضت نوین به جای دیگر الهام گرفته است بدیهی است که به جای آثار متعلق به صنایع دستی و معماری ایرانی اسلامی به خصوص شهرت جهانی قالی ایرانی از دیر باز،اظهار عدم آشنایی بنیان گذاران هنر نو با این هنر دیرینه غیر قبول است

اسلاید 30: هنر آرت نوو در زمینه تزئینات و دکوراسیون داخلی و هنرهای کاربردی از هنر مشرق زمین مخصوصا هنر ایرانی اسلامی بهره بسیار گرفت.شاخص ترین تاثیر پذیری از هنر اسلامی در زمینه دکوراسیون و صنایع دستی بود که به بهترین شکل در آثار اساتید بزرگ این سبک نمایان شد.هنرمندان برجسته ای همچون کامفورت تیفانی،امیل گال،جوزف برو کارد و بیشترین تاثیر پذیری و شیفتگی را به هنر غنی ایرانی اسلامی نشان دادند.

اسلاید 31: ● نتیجه گـــــیری:نهضت هنر نو ما حصل یک دگرگونی در ساختار اجتماعی، رویکرد های زیبایی شناسی، تاثیر پذیری از هنرهای غیر اروپایی و پاسخی مناسب به زمانه خود است. این هنر در نقطه حساسی از چرخش به سوی مدرنیسم به عنوان نقطه اتصالی میان سبک های قدیمی و هنر مدرن قرن بیستم، یک لحظه گذار به شمار می رود.تغییر در ذائقه زیبایی شناسی، افزایش درک معنای مواد و مصالح، تحول در سازمان ترکیب بندی و تجارب افراد این مکتب با رنگ تاثیرات هنری این مکتب بر دوره های پس از خود بود. . ویژگی های این هنر موجب فراگیری مدرنیسم و تحریک کننده رویکرد عمومی به آن بود در حالی که ستیز آن با روح زمان که ریشه در نهضت هنر و صنایع دستی داشت؛ موجب کوتاهی عمر این دوره گردید.این نهضت یک بدعت هنری بود. هنری برگرفته از اندیشه های نو که پرستش طبیعت، دخل و تصرف های شاعرانه، تشبیهات، بازی با نور و رنگ، سیالی خطوط و آزاد سازی احساسات و پتانسیل های روانی را اساس کار خود قرار داده بود. بدین ترتیب بدیهی است که گرایشات ریاضی، تعقل گرائی و منطق هندسی دیگر جایی در این سبک نداشته بود.

اسلاید 32: جنبش فوتوریسم ....

اسلاید 33: پیشینهحجم‌گری با آنکه فقط از طریق واپسین نقاشی‌های مارک، ماکه، لیونل فایتینگربر اکسپر سیونیسم آلمان تأثیر گذاشت، از نخستین لحظه‌های پیدایش آینده‌گری عملاً در بطن نقاشی و پیکر تراشی آینده‌گری تأثیر داشت. آینده‌گری نخست جنبشی ادبی برخاسته از ذهن فیلیپو توماسو مارینتی شاعر ایتالیایی (۱۹۰۸) بود که بعدها در نقاشی تأثیر گذاشت. آینده‌گری در اصل جنبشی برخاسته از شهر میلان بود و به صورت طغیان روشن فکران جوان بر ضد رخوت کالبد فرهنگی و تاریخی ایتالیادر سده ۱۹پدیدار شد. بخشی از جنبش آینده‌گری برخاسته از شخصیت پر شور مارینتی بود. آینده‌گری مارینتی و پیروانش در فلسفه‌های هانری برگسونو فردریش نیچه ریشه داشت که به نوعی طغیان گری و آنارشیسم در رفتار آنها تبدیل شد. از هنرمندان به نام این مکتب می‌توان به مارینتی، اومبرتو بوتچونی، کارلو کاراو لوئیجی روسولو، جینو سورینی در اوایل ۱۹۰۹ در میلان اشاره کرد و بعدها یکی از تأثیرگذارترین افراد این مکتب یعنی جاکومو بالا، که استاد مارینتی هم بود، به آن پیوست.

اسلاید 34: آینده‌گری حجمی در روسیه جنبش حجم‌گری بر جنبش آینده‌گری اثر گذاشت و در سال ۱۹۱۳ یکی از جنبش‌های هنری به نام آینده‌گری حجمی[«آینده‌گری حجم‌گرایانه» یا «حجم‌گری آینده‌گرایانه» نیست؟]به دنیا آمد. آینده‌گران حجمی فرم‌های کوبیسم را استفاده می‌کنند.همچون دیگر آینده‌گران، روس‌ها با گذشته بد بودند و از زندگی پیشرفته خوششان می‌آمد. برعکس ایتالیایی‌ها، روس‌ها سعی می‌کردند که با حرکات جنجالی خودشان را نشان دهند. به غیر از آن، روس‌ها تأثیر هیچکس را قبول نمی‌کردند.هنرمندان مهم روس در این سبک ولیمیر خلبنیکف، الکسی کرچنیخ، ولادمیر مایاکوفسکی و داوید بورلیوک بودند.خیلی از آینده‌گرهای روسیه، به غیر از نقاش، نویسنده هم بودند و تعداد زیادی کتاب و شعر نوشتند. این هنرمندها در پروژه‌های مختلف هم باهم کار می‌کردند. از جمله: اپرایپیروزی آفتاب را کروچنیخ نوشت و صحنه‌های ان را مالویچ ساخت.برآمدن استالینو چیرگی دیدگاه رسمی حزب کمونیست اتحاد شوروی در هنر و ادبیات باعث شد که جنبش آینده‌گری حجمی در روسیه از بین برود.

اسلاید 35: اصول کلی آینده‌گریآینده‌گرها نگاهی طغیان‌گر به تاریخ و مظاهر تمدن داشتند و در بیانیه‌های خویش به نابودی آنها رای می‌دادند و از مظاهر مدرن بشریت ستایش می‌کردند. آنان خواهان نابودی موزه هاو کتابخانه هاو چیزهای از این قبیل بودند که نمادهای قدیم و تمدنهای پیشین را در خویش نگهداری می‌کردند. به همین خاطر جنبش فوتوریسم یکی از ریشه‌های پیدایش فاشیسم در ایتالیاشد.هنرمندان آینده‌گر تاکید زیادی بر یکی شدن نقاشی و تماشاگر داشتند و می‌گفتند «باید تماشاگر را در مرکز نقاشی قرار داد تا به درک اجتماعی حیرت‌آور درون نقاشی‌های این سبک پی ببرد» و این امر باعث پدید آمدن دیدگاه ماشینی و مدرن آن‌ها نسبت به نقاشی شد. آنها به کشفیات و دیدگاه‌های علمی با تحسین بسیاری نگاه می‌کردند و بر روی حرکت در نقاشی تاکید زیادی می‌کردند که این امر باعث پیدایش «کارتون» و یا پویانمایی شد

اسلاید 36: پیکرسازی آینده‌گریپیکرسازی آینده‌گری[«پیکرسازی آینده‌گرانه/آینده‌گرایانه» نیست؟]نیز از اصول کلی آینده‌گری پیروی می‌کرد. نمادهای کهن پیکرتراشی را به چالش می‌کشید و از ابعاد و فضاهای متداول انتقاد می‌کرد. اجسام آنها به مانند اشیائی توپر بودند که اصول خطوط متمایز کننده را از آنها گرفته بودند و ساختمان محیطی آنها بدون توجه به طبیعت و حقیقت اجسام به نمایش در می‌آمد. از معروفترین پیکرتراشان آینده‌گر می‌توان به بوتچونی اشاره کرد که تندیس‌واره‌هایی توپر با حرکتی نهانی خلق می‌کرد. بیانیه‌های پیکرتراشی آینده‌گری حتی از بیانیه‌های نقاشی آنها تا حدی مهم‌تر به نظر می‌رسید زیرا منجر به تولد مکتب‌های مدرن مانند جفت و جور کاری دادائیسمی، کانستروکنیویستی و سورئالیستی در سالهای بین ۱۹۶۰ تا ۱۹۶۹ شد.

اسلاید 37: معماری آینده‌گریمعماری آینده‌گری[«معماری آینده‌گرانه/آینده‌گرایانه» نیست؟]بیش‌تر به جنبش عظیم صنعت و بازتاب آن در جامعه تعلق داشت، هر چند معمارهایی مانند آنتونیو سانت‌الیا (۱۸۸۸-۱۹۱۶) که در نخستین نمایشگاه آزاد آینده‌گری در سال ۱۹۱۶ شرکت کردند و به جمع آینده‌گرها پیوستند، کارهایشان از حد نقاشی و طرح فراتر نرفت ولی معماری این سبک تحولی بنیادین در شیوه‌هایی که امروزه به نوگرای یشبه کلاسیک معروف است، تبدیل شد. از اصول بنیادی معماری آینده‌گری نگاه‌کردن به دغدقه‌های بشر امروز در زندگی شهری و معماری به تناسب زندگی امروزی او است.

اسلاید 38: منابعکتاب ماه هنر-دکتر حبیب ا... آیت الهی www.arc.stu.irمبانی و مفاهیم در معماری معاصر غرب