آشنایی با نورد یا rolling

صفحه 1:


صفحه 2:
a, 5 ae, re yen ‏سکه چن ی کله چنی‎ Pe rt bree ere 

صفحه 3:
از دهه ی ۱۵۹۰ از نورد برای تولید قطعات باریک آهن | (البته نه به شكل امروزى آن) ماشينهاى نورد كارى اوليه كوجك بودند واز می بردند. ا تر آهنی به دست آورد. ' در سال ۱۷۷۹ اولین ماشین نورد کاری امروزی درک ‎OP halal aya eel gat Cle ey‏ ۱ 

صفحه 4:
نورد» فرايندى است كه درآن قطعه كارتوسط نير ‎eS ed‏ ا ار شود ودراين فرايند هم زمان ضخامت ( gw ‏محصول حاصل از نورد به صورت میله» تسمه» ورق»‎ ep ee Se) ema] ‏ل‎ Ce ee eG eet er Yo LE ee ee mts rd کنند تا مشتری پسند تر باشد. 

صفحه 5:


صفحه 6:
‎IS BS Cr ee sey‏ اس ‏آب استفاده می شد واز قرن هیجده مبلادی به بعد» از ثروی ‏بخار آب واز اوایل قرن 1۹۰۰از انرژی الکتریکی وسبس از ‎Cre eo et Sten Tse‏ ‎Rollers (smooth) ‎u ‎Ww ‏5 ‏و ۸ ‎ 

صفحه 7:
:دوغلتک در جهت مخالف یک دیگر در حال دوران باعث می شود که CSTE ‏می شود‎ . ۱ ‏لل لا‎ ON ere CRT EY T iene ite ne) eee ee ج: در فرایند ها یی که نیاز به پایین آوردن زياد ضخامت باشد مى توان از غلتک های متوالی با ‎Rye on fey an ere)‏ 

صفحه 8:
انواع نورد از نظر شكل مى توان نورد را به دو دسته تقسيم كرد ۱- نورد تخت ۲۵۱۱۱۸9 8131 ا ‎a ee‏ ۱۳۱۱ ‎Renee‏ و1 !5 لي ‎col S) oat] CD le‏ ار ‎SA‏ ‏و برای بدنه تومیل» هواپیمء لوازم خانگی و ... استفاده می شود. 7- نورد منحنى ‎profile rolling‏ ا الل ‎ee eee Pee‏ قير آهنء» ريل و.... ۰ 

صفحه 9:
‎me ree re‏ ات ‎(hot rolling) ¢,5 ‏نورد‎ -١ OTe CS Die eye rT OPEL ‏بالاتر از دمای تبلور مجدد(۲66۲۷5۲۵۱۱۱231100)‎ ‎(cold rolling) 9. 953 —¥‏ در صورتی که دمای قطعه پایین تر از دمای تبلور مجدد باشد به آن ‏نورد سرد می گویند. 

صفحه 10:
مراحل انجام نورد: ۱ مداوم تیه می شود و مستقیما وارد خط نورد می گردد . در ابتدا از نورد داغ استفاده می شود و این نورد: ساختار نرم با دانه های ریزتر تبدیل می کن شکستن شمش بزرگ (11901) به اجزای کوچکتر مانند ۵۱۱16 , داحا5 توسط نورد نورد كرم اين محصولات نيمه تمام شده را به نوار فلزى» ورق» ميلهء لوله » ريل هاى سازه اى تبديل مى كند. با نورد سرد اشیائی مانند ورق » نوار فلزی و زرورق تولید می شود. همچنین می توآن شکل دهی ‎PY cco meat) ed‏ را 

صفحه 11:
Plate Sheet/strip 

صفحه 12:
۳ 8 :فرایند نورد سرد بطور کلی از ۷ واحد زیر ق خطوطلسید شوتی 1 واحد تاندمميل-2 واحد نورد دو قفسملی-3 سس وس رس سین 3 واحد قلی‌لننود 6۰ 

صفحه 13:
مر ۳ : به طور کلبی هدف از نصب این خطوط عبارة 

صفحه 14:
لصلاح شسکزور قکسرم بللستفاده از دستگلملسترج لول تلصلیا بسر عهده دارد ۷ Nl ced Teak) iad Fe eS Se pe ier Ble ‏ا‎ ye ‏لاا ا ا لل ل‎ Helen hy ‏کسلافها پسراز نسسته شدن‌و خلرج شدناز حوضچه‎ ‏ما‎ Lee ee) 0000 14 

صفحه 15:


صفحه 16:
ye eee .هدف از نصب این خط کاهش ضخامت ورق در در< دراين خط كلاف يس از باز شدن توسط دستكا از پنج قفسه چهارغلتکی که در یک | و در اثر کشش فشار زیاد از حداقل ۵۰./ تا حداکثر ۸۸۵ کاهث .بيدا مى کند EPO Pee ‏ا‎ NEC Cm Comm NTC | Br) ‏ورقهائی با شخامتهای ۰/۳ تا ۳ میلیمتر می باشد‎ . 

صفحه 17:
7 :واحد نورد دو قفسه ای ‎TF SUES ede et ae a‏ دراين خط كلاف بس از باز شدن توسط دستكاه كلا ع ل زیاد از حداقل ۶۰ تا حداکثر ۹۰ و ‎ROO her fer) eo‏ .در بایان توسط دستگاه کلاف پیج به شکل کلاف در می آید ‏ * مر سرد بوده و وظایف تکنولوژیکی آن عبارت است از: ‎-١‏ كاهش ضخامت تا مقدار نهائى ‏و 

صفحه 18:
‎o‏ لت ‎Pc eC eet ee] eee nee ‏آلودگی ها و چربی های سطحی طی دو مرحله غ‎ ‎ ‎a I Re ee te Ben Ts PO ee ed ble el el ec TS See ted ‏.می‌شود‎ ‏بطور کلی وظیفه خط نستشوی الکترولیتی تمیز کردن ورق به منظور حذف ‏ ۰ تمام امولسيون باقيمانده» بودر آهن و فوات غير آهنى جامد ناشى از فرآيند .نورد سرد مى باشد ‎18 

صفحه 19:
2200 ‎ea Be‏ سر ‎tele‏ اس .منتقل مى كردند ‎SOS Ee Te et i De re ay ‏مستقیماًفرم پذیری لازم را ندارند برای فرآیندهای بعدی ضرورت انجام‎ ‏.آنیل در درجه حرارت بالا وجود دارد‎ 

صفحه 20:
ety Pen Ser here ‏او سل‎ eS SUR ere ete ey BB ee) oe eae Ree Re Oe a] [de Tee all OT eI tall ۳- دادن زبری مناسب به ورق بر اساس درخواست مشتری و و جهت فر آیند و مات 51006 »قلع‌اندود برای بدست آوردن سطوح براق 20 

صفحه 21:
:واحد قلع اندود خط قلعاندود براساس روش الكت طراحی گردیده که در این روش ورق پس شستشوی الکترولیتی و شسته شدن با آب ‎vel‏ ا ‎ns. EL‏ محتوی ‎Fo Ree a te Le Rt Saad‏ ‎ee nen i eres)‏ ات .اندود می‌گردد 21 

صفحه 22:
مزایا و معایب نورد سرد وگرم: زر ‎bet Tee eed‏ ی ‎CU TOS ot doy‏ به دلیل دمای بالا به نیروی کمتری نیاز دارد. ‎1 ‏نورد سرد ‏ل ل ‎ABS‏ ‎esa D RCS atta‏ ل ل ‏سطح صيقلى ايجاد مى كند. ‎Cr TO ST‏ ل ‎PTS DE seas eee eg‏ ل افزايش مى يابد. ‎ 

صفحه 23:
انواع ماشين هاى نورد كارى See en ee eee yee PRC ere Fa] ‏:باشد‎ : ميطبقه با دو غلتكى1 .اكثر دستكاه هاى نورد بدين فرم آرايش يافته اند 

صفحه 24:
: سه طبقه- 2 ی ‎ened‏ حركت مى نمايد تا بازدقى کار بالا رود بدیهی است که فاصله ی بین غلتک های بالا ومیانی از ‎ea end‏ ۱ 

صفحه 25:
00 و هر قدر شعاع غلتى هاى اصلى (داخلى) كمتر باشد به علت سطح تماس كعترانوزق كمترق ‎Re ee‏ 

صفحه 26:
ود 4 ‎or‏ 00 دراين نوع آرايش و آرايش جهار طبقه غلتک های پشتیبانی | می شوند که تا ابعاد (شعاع) غلتک های اصلی کم ودرا . کم تر شود 

صفحه 27:


صفحه 28:
5م ee re bee hee | ee ens ater ane reg Fore OG EE RS ACCC ten ner ne ere ‏.باشده تا ضخامت قطعه به تدریج کم شود‎ 

صفحه 29:
:غلتک های غیر مسطح ار ا ‎ee TOS‏ .استفاده قرار می گیرند در اين فرایند قطعه کار الزاماً بای از چندین جفت ۶ کند تا شکل هندسی مورد نظر در سطح مقطع محصول ای .كردد 

صفحه 30:
Ree 

صفحه 31:
۱ rien re ‏تير آهن هاى ساختمانىء انواع بروفيل هاء ناو‎ 

صفحه 32:
‎eee a‏ رل ‏تولید ورق صاف نیاز به مواد روانساز ا ‎١‏ ‏در دستكاه ‎eee ss ve Be‏ پشت سر هم استفاده ۰ سرعت عبور قطعه از مبان غلتک ها متفاوت است در نته ا وس 2 ‎era re EE Tee Lee Sy ae‏ 1 

صفحه 33:
:كاليبر ل لا ال از[ ات ‎LS Oe se re ei See ey‏ : ‎eee‏ ۱ ۳ به خود می گیرد پس از عبور فلز از چندین کالیبر پروفیل مورد نظر بدست ع ‎CO‏ 

صفحه 34:
با توجه به نوع نورد قفسه ها به دو دسته مداوم و غب ال ی ۱۳ eed fee) Rel Tees ۲- قفسه ی مداوم 1 ۳ ‎pe TAT Poe fod‏ ال باشد در 19۹ 

صفحه 35:
۱ ۱ و( - 5 00 06 باوجود مککه بساعشیجاد تسرکیسا بسارگیه۱ : .هاهمختلفيروفيلموشود ‎Peed‏ لا ل الل ‎ra‏ ی را ۱ 

صفحه 36:
:شرح مختصرى در باره عيوب نوردى ‏ * ۰ ۱)زاکات ‎a‏ و ‏ات۲۱۲ ‏۳)ب رآمدگی روی پروفیل ۴)عدم تقارن ‏۵) کمبود فلز در قسمتی از ابعاد پروفیل ‏۶)زبری و ناهموارشدن سطوح پروفیل ‏/)خارج از اندازه بودن ابعاد بروفيل ‏۸)موج دار بودن فلز 

صفحه 37:
پربودینسدن وقتی‌که رووبل سیر آهرفرورفتگییجاد ‏ لليجاد بر آمسكوهائرووبروفيل: رووبروفيلبه صو سلشکل [یسابد بسعد از کسنتر لففسه هاء 00 لیجاد ده تسعویض‌کردد ۹ hr rte ra ep lr moe a co ge oa ree - ‏را‎ ‎Rea EDR ‏و‎ Pear ane Pe هلوس ماسح ‎Pee ene eer ne Re Rie en oa) an‏ علت کمبود ابعادی در موقع نورد کالیبر پر نمی شود و این اشکال بوجود می آید ءمثلا . لبه تبر آهن قيز ميشود 

صفحه 38:
799 ال شدن‌سطوح پسروفیل که ظاهر پسروفیلسه حل ‎EP ETT Mgr ROE per‏ ‎Re en‏ 1737 خلیج ازدلندانه بسودوبعاد پروفیل: هد ‎oye]‏ دس سس سس( .برطرفموشود ‎PS aon ge aD ad oo‏ ا ا ‎AoE R YT pet eg erence ee‏ ‏علمسوجود آمديبيشكل[زاهماهنكبومنسر عتخطرنورد بسيرةو 20 ‎ 

صفحه 39:
سر شکل دادن و نورد فلزات مستلزم ابجاد شرایط ‎hee perenne Cer ren) o)‏ ۱ ۱ ‏سر‎ tat Ere y برای منال نورد فولادهای آلیاژی در ظرفیتهای نسبتا "کم he Sion ‏دادن از‎ ۳ 2 fee re Se eee ee Oe oy eee ‎ere Sy SG od‏ سب .كرمايش وكنترل دقيق دما از اهميت كمترى برخوردار است 

صفحه 40:
آشکل دادن فولاد کم گرین ال 

صفحه 41:
کوره های صنعتی از جنبه های مختلف طبقه بندی ‎Id Te ey eT By‏ بر .نظرارایه شده است ۷ لحتیلقس وخ( 1 تبدیلانرژو) کتریکوبه گوما (2 ۱۱ 200 .است اب : به لحاظ تغذیه کوره و قرار گرفتن شمنی « کوید هاوهتنلوییا محفظهلی( 1 2( ‏.کویه هاوپسیوسته‎ Cet BLT DS TSS RSE Si Sad vee 

صفحه 42:
را ۱) قطعه روی بستر ثابت است و بسترحرکت ‎TU on Bred Af‏ 0 1) eo Re Peon peel >))باشد و قطعه بر اساس نیروی وزن روی ۱ owl 

صفحه 43:
ذوب آهن اصفهان ۱ در حال حاضر کارخانه ذوب آهن 000 ‎Rie‏ ل 0 CET RG ‏ین کار گه از نوع نورد سبک و عقاوم است. ظوفیت‎ ‏هزارتن در سال زر‎ 1١٠١ ‏اسمى توليداين كار كاه‎ ‏کارگاه شامل انواع میلگرد‌های ساختمانی اعم از ساده و‎ TT vee en ‏را‎ ‎RW OP arr ae 

صفحه 44:
7 RG ‏اين كاركاه ازنوع نورد سبك و مداوم بوده و ظوف‎ ‏ل ا ا‎ ie ‏خط مستقيم براى توليد ميلكرد‎ .می باشد 

صفحه 45:
منابع: ١-معرفى‏ اصول علم و مهندسى مواد » دكتر محمد ريا ‎Pee een ne‏ ndbook-Forming and Forging-Y www.wikipedia.com—¥ www.iran-eng.com—4 

به نام خدا آشنایی با rollingیا نورد روش های شکل دهی فلزات: فرایند های تغییر شکل حجمی1- آهنگری ،اکستروژن ،کشش میله و سیم ،نورد -2فرایندهای تغییر شکل ورق فلزی برشکاری ،خمکاری ،شکل دهی کششی ،کشش عمیق -3سایر روش های شکل دهی فلزات سکه زنی ،کله زنی ،سوراخ کاری و ایجاد حفره با سنبه ، ...آهنگری غلتشی ،آهنگری شعاعی و  از دهه ی 1590از نورد برای تولید قطعات باریک آهن استفاده می شد (البته نه به شکل امروزی آن) ماشینهای نورد کاری اولیه کوچک بودند و از آب برای ایجاد فشار بهره می بردند. در سال 1720آقای John Hanburyورق حلبی را از قطعات ضخیم تر آهنی به دست آورد. در سال 1779اولین ماشین نورد کاری امروزی درکارخانه ی Fontly توسط آقای Henry Courtبه کار گرفته شد. نورد ،فرایندی است که درآن قطعه کارتوسط نیروهای فشاری که ازطرف ،دویا بیشتراز دو غلتک به آن وارد می شود و در این فرایند هم زمان ضخامت قطعه ی کارکاسته می شود. محصول حاصل از نورد به صورت میله ،تسمه ،ورق ،تیرآهن و ...به بازار عرضه می شود ،در این فرایند قطعه ی کار را به دوصورت سرد یا گرم وارد فضای بین دو غلتک می نمایند. تولید ورق حاصل از نورد گرم را به با نورد سرد مسطح می کنند تا مشتری پسند تر باشد. اوایل برای اعمال نیرو ی مورد نیازدر نوردکاری ،از فشار آب استفاده می شد ،واز قرن هیجده میالدی به بعد ،ازنیروی بخار آب واز اوایل قرن 1900از انرژی الکتریکی وسپس از .انرژی مکانیکی ویا هیدرولیکی استفاده می گردد ‏ :دوغلتک در جهت مخالف یک دیگر در حال دوران باعث می شود که الف :قطعه کار در اثر اصطکاک به درون فاصله ی دو غلتک نورد وارد شده وسپس به داخل کشیده .می شود ب :در حین کشیدن یا ورود قطعه به داخل فاصله ی دو غلتک هم زمان ضخامت قطعه کاسته شده تا .برای مصرف آماده گردد ج :در فرایند ها یی که نیاز به پایین آوردن زیاد ضخامت باشد می توان از غلتک های متوالی با .فواصل متفاوت استفاده نمود  انواع نورد از نظر شکل می توان نورد را به دو دسته تقسیم کرد -1نورد تخت flat rolling محصوالت این نورد شامل صفحه ی صاف ( )plateو ورق ( )sheetمی باشد .صفحه به محصولی گفته می شود که ضخامت آن بیشتر از 6میلیمتر باشد .صفحه برای سازه هایی مانند بدنه کشتی ،دیگ بخار ،پل ها و ...به کار می رود .ضخامت ورق معموال کمتر از 6میلیمتر است و برای بدنه اتومبیل ،هواپیما ،لوازم خانگی و ...استفاده می شود. -2نورد منحنی profile rolling محصوالت این نوع نورد اشکال مختلفی به خود می گیرند .مانند تیر آهن ،ریل و. ...  از دیدگاه دمایی نیز می توان نورد را به دو دسته تقسیم کرد. ‏ -1نورد گرم () hot rolling نورد گرم به نوردی گفته می شود که دمای قطعه ی در حال نورد کاری باالتر از دمای تبلور مجدد( )recrystallizationآن باشد. ‏ -2نورد سرد ()cold rolling در صورتی که دمای قطعه پایین تر از دمای تبلور مجدد باشد به آن نورد سرد می گویند. مراحل انجام نورد: به طور سنتی ،مواد اولیه برای فرایند نورد به صورت شمش بوده و اخیرا این مواد از طریق ریخته گری مداوم تهیه می شود و مستقیما وارد خط نورد می گردد . در ابتدا از نورد داغ استفاده می شود و این نورد شمش را با دانه های درشت و ساختار ترد و متخلخل را به ساختار نرم با دانه های ریزتر تبدیل می کند. شکستن شمش بزرگ ( )ingotبه اجزای کوچکتر مانند slab , billetتوسط نورد گرم انجام می شود. نورد گرم این محصوالت نیمه تمام شده را به نوار فلزی ،ورق ،میله ،لوله ،ریل ،تیر آهن و سایر شکل های سازه ای تبدیل می کند. با نورد سرد اشیائی مانند ورق ،نوار فلزی و زرورق تولید می شود .همچنین می توان شکل دهی غلتشی( )Roll Formingو نورد رزوه ( )Thread Rollingرا نیز در گروه نورد سرد قرار داد :مراحل انجام نورد سرد :فرایند نورد سرد بطور کلي از 7واحد زير تشکيل شده است خطوط اسيدشوئي 1- واحد تاندم ميل 2- واحد نورد دو قفسه اي 3- واحد شستشوي الکتروليتي 4- واحد تمپرميل 5- واحد قلع اندود 6- 12 ‏ :خطوط اسيدشوئي :به طور کلي هدف از نصب اين خطوط عبارتست از ‏ حذف اکسيدهاي سطحي از روي ورق با عبور دادن آن از حوضچه 1- هاي اسيد کلريدريک کناره بري ورق براي رسيدن به عرض نهايي و حذف هرگونه عيوب 2- احتمالي موجود درکناره هاي ورق روغن کاري سطح ورق با استفاده از ماشين الکترواستاتيک 3- 13 اصالح شکل ورق گرم با استفاده از دستگاه استرچ لولر که اين دستگاه دو وظيفه 4- :اصلي را بر عهده دارد الف -پوسته هاي اکسيدي را مي شکند و کارايي اسيد شوئي را بهبود مي بخشد. ب -عيوب شکلي ورق را اصالح مي کند بنابراين کيفيت عمليات بعدي را بهبود مي بخشد در خطوط اسيدشوئي کالفها پس از باز شدن توسط قرقره هايي باز کننده وارد 5- حوضچه هاي اسيد کلريدريک شده و در آنجا جهت اکسيد زدايي شسته مي شوند .اين کالف ها پس از شسته شدن و خارج شدن از حوضچه هاي اسيد توسط آب شسته شده و با عبور از تونل هواي گرم خشک مي شوند و پس از .روغن کاري ،مجددًا به شکل کالف در مي آيند و در انبار نگهداري مي شوند 14 :واحد تاندم ميل .هدف از نصب اين خط کاهش ضخامت ورق در درجه حرارت محيط است ‏ در اين خط کالف پس از باز شدن توسط دستگاه کالف بازکن و عبور کردن ‏ از پنج قفسه چهارغلتکي که در يک امتداد عمودي روي هم قرار گرفته اند و در اثر کشش فشار زياد از حداقل %50تا حداکثر %85کاهش ضخامت .پيدا مي کند در پايان توسط دستگاه کالف پيچ به شکل کالف در مي آيد که شامل .ورقهائي با ضخامتهاي 0/3تا 3ميليمتر مي باشد 16 ‏ :واحد نورد دو قفسه ای .هدف از نصب اين خط کاهش ضخامت ورق در درجه حرارت محيط است ‏ در اين خط کالف پس از باز شدن توسط دستگاه کالف بازکن از دو قفسه چهار ‏ غلتکي به صورت رفت و برگشتي عبور مي کند و در اثر کشش و فشار زياد از حداقل %60تا حداکثر %90و بر مبناي تعداد 2يا 3پاس نورد ،کاهش .ضخامت پيدا مي کند .در پايان توسط دستگاه کالف پيچ به شکل کالف در مي آيد ‏ خط نورد دو قفسه اي يکي از مهمترين مراحل در سيکل کاري زنجيره نورد سرد بوده و وظايف تکنولوژيکي آن عبارت است از: -1کاهش ضخامت تا مقدار نهائي -2ايجاد شکل مناسب براي سيکل کاري پيش بيني شده براي محصول نهائي 17 ‏ :واحد شستشوی الکتروليتی در واحد شستشوي الکتروليتي عمليات شستشوي سطح ورق نورد شده ‏ جهت رفع آلودگي‌ها و چربي‌هاي سطحي طي دو مرحله غوطه‌وري .در محلول قليائي و شستشوي الکتروليتي صورت گرفته است محصول توليدي پس از شستشوي نهايي و خشک کردن کامل و کالف ‏ پيچي ،جهت برنامه‌ريزي و انجام عمليات پخت به واحد بازپخت .هيدروژني منتقل مي‌شود بطور کلي وظيفه خط شستشوي الکتروليتي تميز کردن ورق به منظور حذف تمام امولسيون باقيمانده ،پودر آهن و ذرات غير آهني جامد .ناشي از فرآيند نورد سرد مي‌باشد 18 ‏ :واحد بازپخت هيدروژنی در واحد بازپخت هيدروژني عمليات حرارت دهي و پخت کالف‌ها به ‏ منظور يکنواخت‌سازي ساختار متالورژيکي ورق و همچنين دستيابي به کيفيت‌ هاي متالورژيکي موردنظر صورت گرفته و کالف‌ها پس از طي عمليات حرارتي و خنک‌کاري نهايي جهت ادامه سيکل به واحد تمپرميل .منتقل مي‌گردند با توجه به اينکه کالفهاي خام توليد از خط تاندم ميل و نورد دو قفسه‌ اي مستقيمًا فرم‌پذيري الزم را ندارند براي فرآيندهاي بعدي ضرورت انجام .آنيل در درجه حرارت باال وجود دارد 19 ‏ :واحد تمپرميل واحد تمپرميل شامل دو قفسه چهار غلتکي (هر قفسه شامل دو غلتک‌کاري و دو غلتک پشتيبان ) مي‌باشد که به منظور سخت نمودن سطح ورق و حصول .خواص مکانيکي مناسب پس از عبور از کوره‌هاي بازپخت ايجاد شده است به طور کلي اهداف اين خط عبارتند از : ‏ -1صاف کردن ورق و کاهش موج -2دادن سختي مناسب به ورق -3دادن زبري مناسب به ورق بر اساس درخواست مشتري و و جهت فرآيند و مات ، Stoneقلع‌اندود براي بدست آوردن سطوح براق 20 ‏ :واحد قلع‌ اندود خط قلع‌اندود بر اساس روش الکتروليت اسيدي با محلول فرو استان طراحي گرديده که در اين روش ورق پس از عبور از حوضچه‌هاي شستشوي الکتروليتي و شسته شدن با آب و عبور از حوضچه اسیدشوئي الکتروليتي و دو مرحله شستشو با‌ آب وارد حوضچه‌هاي محتوي محلول الکتروليت شده و طي پنج مرحله در حاليکه شمش خالص قلع ،آند و ورق ،کاتد را تشکيل ميدهد به روش الکتروليتي هر دو سطح ورق قلع ‌.اندود مي‌گردد 21 ‏ مزایا و معایب نورد سرد وگرم: نورد گرم خواص مکانیکی در این نوع نورد نسبتا پایین است به دلیل اکسیداسیون سطح زبری به دست می آید به دلیل دمای باال به نیروی کمتری نیاز دارد. به دلیل باال بودن دما ،محدودیتی از لحاظ مقدار نورد کاری وجود ندارد. نورد سرد استحکام ( )strengthرا افزایش می دهد. چکش خواری ( )ductilityرا کم می کند سطح صیقلی ایجاد می کند. به نیروی زیادی برای انجام این پروسه نیاز است نمی توان بیش از اندازه نورد سرد را بر روی یک فلز انجام داد زیرا تمایل آن به شکست افزایش می یابد. انواع ماشین های نورد کاری انواع ماشین های فرایند نورد برحسب آرایش غلتک ها به شرح زیر می :باشد :دوطبقه یا دو غلتکی1- .اکثر دستگاه های نورد بدین فرم آرایش یافته اند  :سه طبقه2 - در این آرایش قطعه ی کار مابین غلتک های باالیی وپایینی در یک جهت ،ومیانی وپایینی در جهت مخالف حرکت می نماید تا بازدهی کار باال رود بدیهی است که فاصله ی بین غلتک های باال ومیانی از .فاصله ی بین دو غلتک میانی وپایینی بیشتر خواهد بود :چهارطبقه3- .همانند شکل غلتک های بیرونی پشتیبان غلتک های داخلی مورد استفاده قرار می گیرند هر قدر شعاع غلتک های اصلی(داخلی) کمتر باشد به علت سطح تماس کمترانرژی کمتری .مورد استفاده قرار می گیرد :خوشه ای4- در این نوع آرایش و آرایش چهار طبقه غلتک های پشتیبانی باعث می شوند که تا ابعاد (شعاع) غلتک های اصلی کم ودر نتیجه سطح تماس .کم تر شود  :متوالی5- چندین جفت غلتک به دنبال همدیگر قرار داده شده است ،در این آرایش که فاصله ی دو جفت غلتک های بعدی از دو جفت غلتک های قبلی کمتر .باشد ،تا ضخامت قطعه به تدریج کم شود :غلتک های غیر مسطح این نوع غلتک ها جهت تولید محصوالتی که سطح مقطع آن ها چهار گوش نبوده ودارای شکل های متفاوت می باشند مورد .استفاده قرار می گیرند در این فرایند قطعه کار الزامًا باید از چندین جفت غلتک عبور کند تا شکل هندسی مورد نظر در سطح مقطع محصول ایجاد .گردد :محصوالت تولید شده در این نوع فرایند شامل تیر آهن های ساختمانی ،انواع پروفیل ها ،ناودانی ها ،ریل های .قطار ،میله گرد های ساده ویا آج دار و ....می باشند  :چند نکته در مورد نورد معموال غلتک ها به دلیل افزایش دما دچار انبساط می شوند که این انبساط سبب تغییر ضخامت ورق می شود .بنابراین برای تولید ورق صاف نیاز به مواد روانساز مانند پارافین ،آب ،قیر و گرافیت می باشد در دستگاه هایی که از چند غلتک پشت سر هم استفاده می شود، سرعت عبور قطعه از میان غلتک ها متفاوت است در نتیجه سرعت موتور برای هر ردیف باید به دقت تنظیم شود.در غیر این صورت ورق پاره می شود و یا بین دو ردیف جمع می .شود :کالیبر غلتکهای نورد دارای شیارهایی باشند که به مرور و با گذر شمش از هر کدام از آنها ،سطح مقطع به محصول نهایی نزدیک ونزدیک تر شود .به سطح مقطع حاصل از قرار گرفتن قرینه دو شیار از دو غلتک که روی هم یا کنار هم قرار گرفته اند کالیبر می گویند .وقتی شمش از کالیبر عبور می نماید شکل و اندازه کالیبر را به خود می گیرد پس از عبور فلز از چندین کالیبر پروفیل مورد نظر بدست می آید .به عبارت دیگر شمش به .محصول نورد تبدیل خواهد شد  ‏ قفسه: برای اینکه غلتکهای نورد بتوانند نیروی الزم را به شمش اعمال کنند نیاز است که روی تجهیزات فلزی نصب شوند به شکلی که هم بتوان نیروی چرخشی به آنها اعمال کرد و هم فاصله غلتکها را تنظیم نمود این تجهیزات فلزی را قفسه می نامند. ‏ انواع قفسه: ‏ با توجه به نوع نورد قفسه ها به دو دسته مداوم و غیر مداوم ( رفت وبرگشتی ) تقسیم می شوند ‏ ‏ -1قفسه ی غیر مداوم: در نورد غیر مداوم غلتکهای قفسه دارای چندین کالیبر می باشند ودر هر مرحله شمش از یکی از کالیبرها عبور کرده سپس جهت حرکت غلتکها عکس شده و شمش مجددا از کالیبر دیگری برگشت می کند هنگام برگشت شمش را 90درجه می چرخانند تا جهت نورد عوض شود رفت وبرگشت می تواند از یک کالیبر نیز انجام شود در این صورت هنگام برگشت فاصله غلتکها کم می شود پس از چندین رفت وبرگشت نهایتا شمش نورد می شود .در نورد غیر مداوم قفسه ها می توانند دارا سه غلتک کاری هم باشند در این حالت نیاز است میز یا حرکت شمش قابلیت حرکت عمودی داشته باشد تا بتواند شمش را به میان غلتک باالیی و میانی یا پایینی و میانی هدایت کند. -2قفسه ی مداوم در نورد مداوم حرکت شمش یک جهته بوده وشمش هم زمان در چندین قفسه می باشد در یک خط نورد مداوم مقاطع نیاز است که قفسه ها یک در میان به صورت افقی وعمودی قرار گیرند تا :عوامل موثر ایجاد انواع عیوب در نورد عیوب کنورتوری )2عیوب نوردی)1 عیوب کنورتوری :یا ریخته گری شده که به علت وجود سرباره در فلز و 1 : وجود بیش از حد عناصر ترکیبی فلز و ناخالصی ایجاد میشود .از جمله گوگرد ،فسفر ،کربن و ....که موجب شکنندگی سرد و گرم در فوالد میشود یا وجود مک که باعث ایجاد ترک یا پارگی در قسمت های مختلف .پروفیل می شود عیوب نوردی :که شامل اشکاالت و نواقص کاری و تجهیزاتی است که به 2 : خودی خود در خط تولید روی پروفیل اثر می گذارد و باعث معیوب شدن فلز میشود :شرح مختصری در باره عیوب نوردی ‏ ‏ ‏ عیوب نوردی که روی پروفیل ظاهر می شود عبارتند از: )1زاکات )2پریودی شدن )3برآمدگی روی پروفیل )4عدم تقارن )5کمبود فلز درقسمتی از ابعاد پروفیل )6زبری و ناهموارشدن سطوح پروفیل )7خارج از اندازه بودن ابعاد پروفیل )8موج دار بودن فلز زاکات :ایجاد ترک های نامرئی در زوایا و سطوح پروفیل را در هنگام نورد زاکات می)1 .گویند پریودی شدن :وقتی که روی بال تیر آهن فرورفتگی ایجاد شده باشد)2 ایجاد برآمدگی های روی پروفیل :روی پروفیل به صورت برآمدگی است که جهت رفع)3 این اشکال باید بعد از کنترل قفسه ها،قفسه ای که روی یکی از غلطک های آن کندگی .ایجاد شده تعویض گردد نامتقارن بودن پروفیل :اگر در اندازه پروفیل نسبت به محور تقارن آن وضعی پیش آید)4 که اندازه های آن مساوی نباشند آن وقت می گویند که پروفیل نامتقارن است .علت به .وجود آمدن این اشکال به هم خوردن تنظیم غلطک ها می باشد کمبود فلز در قسمتی از ابعاد پروفیل :اصطالحا به این پدیده پرنکردن کالیبر نیز می)5 .گویند علت این اشکال صحیح انتخاب نکردن ابعاد فلز اولیه جهت نورد این پروفیل میباشد که به علت کمبود ابعادی در موقع نورد کالیبر پر نمی شود و این اشکال بوجود می آید ،مثال .لبه تیر آهن تیز میشود زبر و ناهموار شدن سطوح پروفیل :که ظاهر پروفیل به حالت بد منظره)6 (پنجه گربه ای )در می آید .علت این اشکال سوختگی ویا خوردگی .بیش از حد کالیبر پرداخت کننده ویا کالیبر های بعد از آن می باشد خارج از اندازه بودن ابعاد پروفیل :هنگامی که یکی از قفسه های خط)7 نورد از تنظیم خارج شده است،که با تنطیم نمودن این قفسه اشکال .برطرف می شود موج دار بودن فلز :در بعضی مواقع روی سطح جان تیر آهن موج دار)8 می باشدکه اگر شدید باشد همراه سوراخ های متناوب دیده میشود .علت بوجود آمدن این اشکال ناهماهنگ بودن سرعت خطی نورد بین دو بال و جان تیر آهن است  :مروری بر کلیات و مشخصات کوره های نورد شکل دادن و نورد فلزات مستلزم ایجاد شرایط حرارتی و فیزیکی مناسب در فلز است این شرایط عمدتا" در کوره ها فراهم می شود .و بستگی به نوع فلز و میزان حساسیت نورد دارد برای مثال نورد فوالدهای آلیاژی در ظرفیتهای نسبتا" کم انجام می شود .اما به تکنولوژی پیشرفته به منظور فراهم ساختن خواص کامل متالوژیکی نیاز دارد بنابر این کیفیت باالی گرمایش وکنترل .دقیق دما طی پروسه شکل دادن از اهمیت زیادی برخوردار است از طرف دیگر نورد فوالدهای کم کربن یا با کربن متوسط در ظرفیتهای زیاد صورت می گیرد وبه همین لحاظ عمدتا" کیفیت گرمایش .وکنترل دقیق دما از اهمیت کمتری برخوردار است دمای نهایی مطلوب برای چند پروسه حرارتی دما پروسه حرارتی 2350 شکل دادن فوالد کم کربن 2180 شکل دادن فوالد با کربن باال وآلیاژ 2300 شکل دادن فوالد ضد زنگ 2650 جوش لب به لب فوالد 1650 سخت کاری فوالد کوره های صنعتی از جنبه های مختلف طبقه بندی شده اند در اینجا برخی از تقسیم بندی ها به منظور آشنایی با خصوصیات کوره های مورد .نظرارایه شده است الف :تامین گرما معموال به دو شیوه انجام می شود: .احتراق سوخت )1 .تبدیل انرژی الکتریکی به گرما )2 در کوره های نورد فوالد کم کربن عموما از احتراق سوخت استفاده شده .است :ب :به لحاظ تغذیه کوره و قرار گرفتن شمش کوره های متناوب یا محفظه ای )1 .کوره های پیوسته )2 کوره های با ظرفیت زیاد ،ازجمله کوره های نورد عموما از نوع پیوسته .هستند مکانیزم حرکت قطعات در کوره های پیوسته به دو صورت است: )1قطعه روی بستر ثابت است و بسترحرکت می کند. )2بستر ثابت است و قطعه روی آن حرکت داده می شود. بستر ثابت می تواند غلطکی( )Roll Typeیا لغزشی(Skid )typeباشد و قطعه بر اساس نیروی وزن روی سطوح شیبدار یا توسط جلو برنده مکانیکی در سطوح افقی به حرکت در می آید. کارگاههای نورد ذوب آهن اصفهان در حال حاضر کارخانه ذوب آهن دارای چهارکارگاه ،500 ،300 350و 650می باشد که همگی از نوع نورد گرم می باشند کارگاه نورد 300 این كارگاه از نوع نورد سبك و مداوم است .ظرفیت اسمی تولیداین کارگاه 700هزارتن در سال بوده و تولیدات کارگاه شامل انواع میلگردهای ساختمانی اعم از ساده و آجدار از نمره 10تا 32میلیمتر و نبشی های بال مساوی نمره 5 ،4 .و 6می باشد كارگاه نورد 350 ‏ این كارگاه ازنوع نورد سبك و مداوم بوده و ظرفیت تولید آن 330هزار تن در سال می باشد .همچنین کارگاه شامل یک خط مستقیم برای تولید میلگرد و آرماتور و یک خط سیم می باشد .تولیدات این کارگاه در خط مستقیم شامل میلگرد و آرماتور از نمره 16تا 28میلیمتر و نیز در خط سیم مفتولهای کالف از قطر 5/5تا 16میلیمتر و آرماتورهای 8و 10میلیمتر .می باشد منابع: - 1معرفی اصول علم و مهندسی مواد ،دکتر محمد ریاحی و مهندس محمد فرجی 1383 ، -2شکل دهی فلزات ،دکتر مهدی ظهور ‏ASM Metal Handbook-Forming and Forging-3 ‏www.wikipedia.com-4 ‏www.iran-eng.com -5