صفحه 1:
آشنائی با پژوهش کیفی ؟
دکتر یزدان منصوریان دکتر ابراهیم افشار زنجانی
عضو هیات علمی دانشگاه تربیت معلم تهران عضو هیات علمی دانشگاه اصفهان
صفحه 2:
سرخط مطالب: ۳۹
* پژوهش کیفی چیست؟
* چه تفاوتی هائی با پژوهش کمّی دارد؟
* چه رابطه ای با پژوهش کمی دارد؟
* چطور انجام می شود؟
* اعتبار. آن را چطور می توان سنجید؟
صفحه 3:
چرا پژوهش کیفیاحتیاج بهمعرفیدارد؟ و
صفحه 4:
پژوهش کیفی چیست؟
* پژوهشی است که در آن خبری از اندازه گیری
نیست
* یافته های آن از صافی فهم و تفسیر پژوهشگر
می گذرد
صفحه 5:
آیا پژوهش علمی را می توان بدون اندازه
گیری انجام داد؟ #
می توانید یک نظریه مهم علمی را مثال بزیند
که بدون اندازه گیری تدوین شده باشد؟
صفحه 6:
عرصه های مأنوس تر پژوهش کیفی
* تاريخ نويسى
* مردم شناسی /[[©©8116110[1201))
در تاریخنویسی و مردم شناسی از چه روش هائی
برای به دست آوردن و جمع آوری اطلاعات (به
بیان دقیق تر: داده ها 61812) استفاده می شود؟
صفحه 7:
یک پژوهشگر سرشناس در رشته مدیریت که از
:روش كيفى در مطالعات خود استفاده کرد
"" نمونه): نقش هاى مدير در ساززمان جيست؟
" نمونه ©: استراتيى در سازمان ملى فيلم سازى كانادا
صفحه 8:
:نظریه کلاسیک در مورد کارکرد های مدیر
* برنامه‌ریزی ۰۳۱۵۲۳۳۴0
* سازماندهی ۰0۲9۳12109
* کارگزینی 513۴6109
‘Directing Gis دستوردهى يا
‘Coordinationg Sale *
‘Reporting cS گزارش *
-Budgeting بودجه نویسی ۴
صفحه 9:
:ناسازكارى ند +
رى
نظريه با عمل
» ۱
شواهدی به دست
2 دست می آ
0 ۱ آید حاکی از این فعالیت
در ميان مديران دان هم ام 0 5
يج نيست.
يس مديراز
يران جه مى كنند؟
صفحه 10:
مینتزبرگ در پی تحقیقات خود به ده نقش
:رسید
و آنها را به سه دسته تقسیم کرد:
* نقشهای بین فردی: شامل نقشهای تشریفاتی» رهبری و
ارتباطي
. نقشهای اطلاع رسانی: مرکز عصبی, اشاعه‌دهنده و
2
* نقشهای تصميم‌گيري: نقشهای رئیس» کنترل‌کننده
ناآرامي‌ها؛ تخصیص دهنده منابع و مذاکره کننده
صفحه 11:
یک مثال دیگر: مدیران کتابخانه ها در مورد
تعارض هائى كه بيش مى آيد جه مى كنند؟
" رويكرد كمّى: استفاده از يرسشنامه اى كه بر اساس
نظریه های موجود در باره مدیرریت تعارض تنظيم
شده است و دادن آن به مدیران یا کارمنان برای پر
كردن
" رويكرد كيفى: مشاهده رفتار مديران يا مصاحبه
عميق با آنها يا كاركنانشان
صفحه 12:
روشهای کم و کیفی: متعارض یا مکمل؟
* روشهای کمّی و کیفی را می توان برای آزمودن
یکدیگر(- مثلث گیری Triangulation) به کار برد.
* روشهای کمّی و کیفی را می توان به منظور. تکمیل
و توسعة کار خود با یکدیگر ترکیب کرد.
صفحه 13:
ما در زندگی Gale خود برای رسیدن به
قنتاخت ورفهم مستقل جة:مى كنيد
* توصیف: گزارش دقیق اعمال و تعامل های
آدم ها و گروه ها در موقعیت های مختلف (<
تک نگاری ها در مطالعات مردم شناسانه)
* مقایسه: یافتن شباهت ها و تفاوت ها در اعمال
و تعامل های آدم ها و گروه ها در موقعیت
های مختلف
صفحه 14:
4 Grounded theory
گراندد تثوری يا نظریه زمینه ای به عنوان
یک روش شناسی برجسته در میان
پژوهشهای کیفی
صفحه 15:
تعریف و ویژگی های گراندد تتوری یا
4 زمینه ای 4
* روش پژوهشی استقرایی و اکتشافی که پژوهشگر در آن
بجای آزمودن تتوریهای موجود؛ به تدوين تثورى مى
پر دازد.
" اين تئوري به شکل منظم و بر اساس داده هاي واقعي شکل
می گيرد.
* برای موقعیتی مناسب است که دانش ما در مورد آن محدود
است و تئوري قابل اعتنا برای در آن موجود نیست که بتوان
بر اساس آن فرضیه ای براي آزمون تدوین کرد.
صفحه 16:
گراندد تئوری از نگاه پدید آورندگان آن
*.. کشف تئوری در پژوهشهای علوم اجتماعی بر اساس
گردآوری منظم داده ها... برای رسیدن به مرحله ای از
شناخت از موضوع مورد مطالعه که ما ربا قادر سازد نظریه
ای را که بر اساس داده های واقعی ساخته ایم ... با نظریه
های موجود مقایسه کنیم.*
(?:Glazer & Strauss, 1967)
صفحه 17:
تعریفی دیگر از گراندد تتوری ۳۹
۳ . روش پژوهش برای تولید تتوری ای که بر اساس
گردآوری و تحلیل نظام مند داده ها بنیان نهاده شده
است. گریاندد تتوری در طول تحقیق رشد می کند و از
رهگذر تعامل مستمر بین گردآوری و تحلیل داده ها
حاصل می شود"
(Strauss & Corbin, 1994:273)
صفحه 18:
تعریف گراندد تثوری بر اساس یک تجربه ۳۹
* " ...فرایند ساخت یک نظریه مدون از طریق گردآوری
سازمان يافته داده و تحلیل استقرایی داده ها بربای
پاسخگویی به پرسشهای پژوهشهاتی که فاقد مبانی
نظربی کافی درزمینه موضوع مورد مطالعه هستند"
(4980 «oly mais)
صفحه 19:
مراحل اجرای پژوهش به شیوة گراندد
ندوری
تدوین پرسشهای پژوهش
گردآوری داده ها
کدگذاری داده ها در سه مرحله
* کدگذاری باز
* کدگذاری محوری
*_کد گذاری انتخابی
نوشتن یادداشت تحلیلی: ثبت انديشه ها و تفسیر خود از داده ها
نگارش و تدوین تئوری
صفحه 20:
as گذاری
* تعریف: اختصاص نزدیکترین مفهوم به کوچکترین
جزء با معنی هر بخش از داده های گردآوری شده.
* به طور کلی هر مفهوم دارای ابعاد است و هر بعد
نیز دارای طیف است.
" هنر كراندد ت تئوریست اين است که خود مفاهیم تازه
كشف و آنها را تعريف كند. نه انكه فقط بين داده
هاى خود و مفاهيم از بيش موجود بيوند برقرار كند
صفحه 21:
یادداشت برداری: ثبت انديشه ها و تفسیر
از داده
* پژوهشگر همزمان با گردآوری داده ها پیوسته به ثبت
اندیشه ها و تفسیر خود از تعامل با داده می پردازد.
" بايد فیشهای تهیه شده دارای تاریخ و عنوان مشخص
باشند تا پژوهشگر در مقابل انبوهی از فیشها دچار سر
درگمی نشود
* یادداشتها نقش مهمي در پیشرفت پژوهش دارند و تجریه
به من نشان داده است که استمرار در تهیه اين یادداشتها
نقش بسزایی در موفقیت پژوهش دارند.
صفحه 22:
نگارش و تدوین تئوری 4
* در اين مرحله تصویر پژوهش برای پژوهشگر از هميشه
روشنتر است.
a آخرین وظیفه كراندد ت تئوریست این است که آنچه را از
اين تصوير مى بيند براى ديكران به تصوير كشد.
* به کمک تئوری ساخته شده می توان فرضبه هایی تدوین
کرد که پژوهشهای بعدی به آزمون آنها بپردازند.
* گراندد تثوری نه برای آزمون فرضیه که روشي برای
تولید آن است.
صفحه 23:
منابع
* منصوریان» پزدان. (906). "گراندد تئوری: نظریه سازی استقرایی بر اساس داده های
واقعی". فصلنامه پژوهش در مسائل تعلیم و تربیت. در دست چاپ.
Allan, G. (2003), “A critique of using grounded =
theory as a research method”, Electronic Journal of
Business Research Methods, Vol. 2 No. 1, pp. 1-10.
" Glaser, B. (1998), Doing Grounded Theory: Issues
and Discussion, Sociology Press, Mill Valley, CA.
= Glaser, B. and Strauss, A. (1967), The Discovery of
the Grounded Theory: وتا for Qualitative
Research,, New York. Aldine de Gruyter.
= Mansourian, Y. (2006). “Adoption of Grounded
Theory in LIS research”. New Library World, Vol.
107 No. 9/10, pp. 386-402.