آموزش سلامت

صفحه 1:
Nady gobi a ۷ BOWES (eI دکتر محمد رضا کریمی کارشناس آموزش سلامت معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی شیراز م۳ 

صفحه 2:
اهداف آموزشی ‎a‏ سلامت و ارنقاء سلامت و آموزش ‎presen) be Yr rye bry‏ ‎Se Cae ee iene Sy ae‏ سس * مراحل آموزش مبتنی بر شواهد چیست؟ * نیاز سنجی آموزشی چیست و فرآیند آن کدام است؟ " ارزشيابى مداخلات آموزشى جيست و جه اهميتى دارد؟ " فرآبند ارزشيابى مداخلات آموزشى جيست؟ 

صفحه 3:
كد ا ل ال يم خواست ها و رفع نيازها براى تغيير يا سازش با 

صفحه 4:
سلامتي ‎JolS ols,‏ ل رواني 9و ‏نه فقط نبود بيماري 

صفحه 5:
عوامل وشرایط محیطی . اجتماعی و اقتصادی جامعه 00 ۱ ON ee Ver Re forte Neen os ‏اتسين اسيون‎ شیوه زندگی ورفتارهای بهداشتی افراد جامعه ‎La gl: . Sia 8 )‏ « 10 

صفحه 6:
خودشکوفایی و نوآوری و 

صفحه 7:
ارتقاء سلامت (از دید خانم گروهالم بونتلند مدیر کل سابق ۷۷۲۸0) " حالتى است كه در آن مردم قادر باشند اذهان و ‎pee Gi pareene‏ ل ذال — 

صفحه 8:
۱۶2-1 ery eps ye ey (Promotion ۱9 OL) Deed ky ore Testa Daa 7 ‏ل م دگی سالم می‎ er ‏ال‎ ‎557 - ارتفاء سلامت به مفهوم شرآیند قادر سازی مسردم در جهت افزایش كنترلآنها ب تعيي نكننده هاى سلامت وا زآن طبريق بهبود سلامت Cu) 

صفحه 9:
بمارت رمه جائية توانمند سازی مداخله كردن 

صفحه 10:
براى رسيدن به هدف ارتقاء سلامت سه كام را بايد برداشت 0 ارتقاء آكاهى "'. ايجاد مهارت (تغيير رفتار) : 0 Coe ae er?) 

صفحه 11:
Co Mow yi QT is yx " فرايندى است كه بين اطلاعات بهداشتى و رفتار بهداشتى يل برقرار ميكند و در فرد ايجاد انكيزه مى نمايد نا اطلاعات موجود را به دست آورده و بکار ببندند تا از رفتارهای مضردوری و عادات و رفتار سودمند را جایگزین آن کنند 

صفحه 12:
* نمایش عملی تاثیر فعالیتهای خود 0 ‏ل‎ BE ee ‏تحهد برآورده نشده است‎ براى براورده شدن اين تعهد برنامه اموزش مبتنى بر شواهد طرح ریزی شده است. 1 

صفحه 13:
شیوه های آموزش " زمانی که گوش می کنیم . فراموش می کنیم. ‎les eer tee)‏ " زمانى كه مى بينيم ‎٠‏ به ياد مى أوريم. ا ا ا ل زمانی که انجام می دهیم » با می گيریم. (مرا در کار در گیر کنید من خواهم فهمید) 

صفحه 14:
نقش حواس مختلف در يادگيري " كوش كردن (0© 90 " كوش كريدن و ديدن (0© 90 " كوش كردن و ديدن و صحبت كردن ©9078 * گوش کردن و دیدن و صحبت کردن و انجام دادن 96100 

صفحه 15:
1 ال جه به تعداد حواس پنجگانه بکار. گرفته شده در رسانه تهیه شده: ۱ TONE Lee ee ‏رس ارت‎ 9629 ‏حس بيناني‎ oe Wee Torey 909 ‏حس لامسه‎ 969 ‏حس جشائي و حس بويائي هركدام‎ 

صفحه 16:
شیوه های انتقال محتوی و مفاهیم آموزشی به مخاطب الف- روشهاي ا 0 آموزش مفاهيم تازه " رسانه هاي جابي (جزوه» کتاب» نشریه داستان» نمایش نامه ۳ ...)سخنراني » نمودارهاء فلو چارت» ‎ere’)‏ نوارهاي شنيداري» نوارهاي ویدئی گزبارش مورد(۲06۹۲) 0)880) ب- روشهاي مورد استفاده جهت آموزش به منظور افزبايش مهاريت فراكير " روشهاي ‎es‏ امن ‎re oe‏ ل ل ‎BCS‏ تصوردر يري » حل ‎PSUS Sa mor ne ete Toney EI‏ در فراكير Breet er eee SNCS RTD CTE Re ED ie eSB SE SED Te RTD Te OE EEE OE Tao 

صفحه 17:
‎owe BY Re ET)‏ 20 لك 3 آموزش چهره به چهره » مشاوره فريدي ‏شیوه هاي آموزش گروهي: * سخنراني » بحث گروهي » جلسات گروه کوچك ۰ جلسات گروه بزیرگ,. ار ‏آموزشي 

صفحه 18:
انتخاب شبوه آموزش براساس عینی بودن و با ذهنی بودن ۳ 2 ‏تماد‎ A ‏ام‎ راد 

صفحه 19:
۱ sy Ley nee ee 1 ‏انتخاب روش آموزش با در نظر گرفتن تداوم آمو ی‎ (%90) (%S0) (%?98) 

صفحه 20:
" هدف نهائى اين نوع آموزشء ارتقاء سطح سواد بهداشتى جامعه است. 

صفحه 21:
“ تعريف كيمبل از يادكيري “ - يادكيري عبارت است از تغيير نسبتا بايدار در رفتار بالقوه يادكيرنده كه در نتيجه تمرين تقويت شده رخ مي دهد مهمترین 2111111111 - رفتار 

صفحه 22:
آیا يادگيري باید به تغییر رفتار بیانجامد؟ ۱ باسخ اسكينر : يادكيري عين تغييررات ررفتاري است و حتما بايد به تغيير 5 

صفحه 23:
۱ 0 تغبيراتي که پایدار, است ©ه- در نتيجه رشد نباشد 2 در نتیجه عواملي همچون خستگي و اثر دارويي نباشد را ©- در نتيجه حالات موقتي زودكذر نباشد 

صفحه 24:
یا يادگيري و عملکرد با هم متفاوتند؟ 6 - وازه بالقوه در تعريف يادكيري به همين موضوع اشاره دارد - يادگيري مي تواند بالفعل نباشد 1 ‎On ۰-‏ است كسي شذا را باد بگیرد اما قا زمالیکه در انشطا قرار نگیرد شنا را نشان نمي دهد ( عملکرد ). 

صفحه 25:
سعي در تبلیغ را دح مراحل پذییش یک رفتار جدید | 02 فعلي / نبود حساسیت تمایل و شروع به امتحان عملي 9 ad ۱ Fe tc) ‏اشاد به نس با احساس‎ ۳ > ‎renee)‏ 000 0 رفتار جديد 

صفحه 26:
آموزش مبتنى بر شواهد بررسی سیستماتیک و ارزیابی ویژگیهای یک مداخله آموزشی و آثار آنز به منظور تولید اطلاعات قابل استفاده توسط افراد علاقمند به بهبود با اثر بخشی بيشتر آن مداخله 

صفحه 27:
* در برنامه استراتژیک آموزش سلامت کشور که در سال ندوين كرديد ترويج اموزش سلامت مبتنى بر 0 ‏ا ا ا‎ Erg) PRY. ov) ۱ eene قرار گرفت. 

صفحه 28:
* مرحله اول آموزش مبتنی بر شواهد نباز سنجی است " تعریف نیاز مطلوب (آنچه باید باشد) 

صفحه 29:
2 ‏مس سس‎ ed Te ‏نظر زمينه ساز موفقيت در هر مداخله اموزشى و‎ ‏زر‎ ys ree Fe see RG ee ors ee eee ele CE ere ee eee nee Stel ‏براى برنامه ريزى و اجرا مى شود.‎ 

صفحه 30:
منابع یافتن نبازها افراد معتمد منطة ارباب رجوع و خدمت كيرند كان ‎NEB ICy‏ 00 رثرة بك سادلة بيش يركو تكد ‎baa‏ ل ا ل ل 7 مه ها ‎ce Se pee eer FE)‏ 0 متون آموزشی با مقالات و گزارشات منتشر شده 

صفحه 31:
تفاوت نياز با نياز سنجى ا لات 

صفحه 32:
جهت اولویت بندی نیازها عمدتا از: ”فراوانى يك مشكل ‎ree ae‏ 0 PEER eee ere en a Rey errew So) C-ver)| 

صفحه 33:
| منجر به جستجو و جمع آوری حداکثر اطلاعات برای کمک درل سرا سرا تس سرد ‎ee eh een ere cel Snes)‏ اطمينان بيشترى حاصل كرد از مشاركت فعال جوامع در شناسائى و تعيين نيازهاى خود اطمینان می یابیم از طراحی اهداف مداخلات آموزشی بر اساس شکاف ال ی بابیم 

صفحه 34:
ترنيب اجراى برنامه نياز سنجى به اين قرار است كه: ابتدا كميته نياز سنجى آموزشى مراكز بهداشتى درمانى متشكل از پزشک . کاردان بهداشتی و بهور زان هر خانه بهداشت ۱۰ عنوان دارای اولوبت در آن خانه بهداشت را انتخاب و به کمیته آموزش مبتنی بر شواهد شهرستان اعلام مینمایند 0 BIE LC See essay re Mes Te ed ‏تغییر (افزايش و کاهش و با تغییر اولوبت )در عناوین پیشنهادی بطور‎ BUR Sew pipe rer a ee epee ye eer ore peecny 

صفحه 35:


صفحه 36:
2 Sa) عمد عم تحقیق پویا در مورد ویژگیها و مزیت های برنامه 

صفحه 37:
el Soe اصلاح و بهبود فرآیند آموزش ©. فراهم كردن اطلاعات مربوط به اثر بخشى 0 ©. فراهم كردن اطلاعات مربوط به کرک ری ۱ 

صفحه 38:
OOPOOs ‎it‏ سا آیا این تغییر مطلوب است . آنا آموخته هاى فراكيران با استاندارد مطابقت دارة . فراگیران تا چه میزان ا تغییر دست یافته اند . آیا نیازی به باز آموزی دار ند . چه مهارتهانی نیاز به باز آموزی دارند 

صفحه 39:
۹ ساختار ارزشیابی برنامه تعيين هدفهاى برنامه(اهداف شناختى/اهداف كاربردى) ا 2 ا ل ‎pe RUl I Ory‏ ل ا ل ا اجراى برنامه ‏محاسبه ميزان دستيابى به اهداف و استانداردها ‏تجزيه و تحليل داده ها ‏كزارش نتايج 

صفحه 40:
ل ا ا ا ل 0 از بركزارى جلسات آموزشى از طريق ارزشيابى ممكن است. " اساسا اطلاق مفهوم "آموزش " به یک مداخله. منوط به انجام ل ا ا ال ا ا ا ل ا كارائى و كيفيت مراقبتهاى بهداشتى و نيز ارائّه دهنده ‎CaP Fe tren nt‏ 0 تلاش کنند) در یک مداخله آموزشی . جزء لاینفکی از اجرای 0 

صفحه 41:
" ارزشيابى اموزشى اين مسئله را روشن مى سازد كه ايا بعد از اموزش: 0 ‎OB SB eee kar are Te)‏ استاندارد مطابقت دارد؟ نیاز به با زآموزی دارند؟ جه مهارتهائى نياز به بازآموزى دارند؟ 

صفحه 42:
‎ret ee SNe SS es‏ ين مالی. انسانی و به خصوص زان و عدم دستیابی به هدف کلی بر گزاری جلسه آموزشی می گردد. ‎ESE eB ee rer ere cen) rere) i ‏درخانه های بهداشت وپرسئل مراکز بهداشتی و درمانی‎ ‏ها کنجانیده‎ aol Boe Pro) ‏ارزشيابى تا آموزشى‎ ‎Ce Se EST ee 

صفحه 43:
" تا قبل از سال ©© متا سفانه برنامه مدون در تيابى فعالیت های آموزشی درخانه های بهداشت شت تدوين نشده بود. لُذا در این سال "ارزشیابی دربرنامه آموزش مبتی بر شواهد" در استان فارس طراحى وتدوين شد 

صفحه 44:
* فرايند كلى اجرا ى برنامه درسال ©©: ابتدا اولویتهای آموزشى خانه هاى بهداشت از طريق نياز سنجى مشخص شد. سبس 0101-7 ا ‎BA‏ ا ا ۱ ۳۳۰ ۱2 ۲ ‎Pe Cee IOI Se Sr ante ys Seer‏ فراكيران در دفتر آموزش مبتنى بر شواهد ثبت و يس ازكذشت 6- 5 هفته کاردان بهداشتی منطقه با مراجعه به درب منازل فراگیران در شرکت کنندگان در جلسه را اریزیابی می نماید و نتایج ارزشیابی» م ‎Zs GAG Oa rh Sore eed‏ پیوست می باشد). 

صفحه 45:


صفحه 46:
۲-0 3 ‏ل‎ eway le Bee 

صفحه 47:
اهداف "* اصول يادكيري بزركسالان و تفاوتهاي بين آموزش در كودكان ‎See SE‏ ۱ ۳ Dee STO e Pe ve or ies toi كنيم 

صفحه 48:
* يادگيري همان تغییر رفتار است 0 eee 5 Lame FECES ‏ی‎ 

صفحه 49:
آموزش خردسالان در قياس با آموزش بزركسالان ey ns ae SE ie هنر و علم تعلیم کودکان " آموزش بزركسالان هنر و علم كمك به بزركسالان براي يادكيري است 

صفحه 50:
Eu 8 ob pleS es يادكيرندكان خردسال بيشتر به موضوع توجه دارند به آينده نظر دارند 3 2 2 ‎A‏ غالبا جهت تغییر جهت و جهت گيري نسبت به يك موضوع به بزركسالان وابسته اند. 2 2 2 ۱ mS ‏ا‎ Byres ‏ا‎ wating ret ا ا ‎ee Comey‏ لك اغلب به دیگران خصوصا بزرگسالان و گروه همسالاتشان براي تغيير رفتار وابسته اند. 

صفحه 51:
Eu 8 ob pleS es * ويژگيهاي یادگیرندگان بزرگسال 34 بزرگسالان در حال آموزش متمرکز بر مشكلي هستند که قرار است از طريق آموزش حل و فصل شود. به نتايج نهائي امر توجه دارند. ۱ ‏ا ا ا‎ ere ‏خود فرد بزركسال است.‎ 34 غالبا به اطلاعات جديد كه به آنها داده مي شود مشكوك هسئند. در جستجوي ربط موضوعات به مسائل دیگر هستند. در يادگيري خودشان مسئولیت پذیرند. ۷ 

صفحه 52:
ما امروزه چگونه یاد مي گیریم؟ انسانها هر روزه و بطور فعال در حال افزايش دانش خود دانش و اطلاعات بصوريت غير فعال كسب نمي شود. دانسته هاي قبلي زمينه ساز دانش جديد هستند. دانسته هاي امريوز زمينه ساز دانش فردا است. 

صفحه 53:
ياد گيري از طریق نظاره کردن بر امر آموزش ‎RUS Vee Ee‏ " ياد كيرنده صرفا با نشستن در كلاس درس شما » كوش كردن به تعاليم شما و حفظ كردن و ياسخ دهي به سئوالت شما جيز زيادي ياد نمي كيرد. “ياد كيرنده بايد در مورد آنجه آموخته است : ”ابحث كند ” مطلب بنويسد ‎Ten ECE BO‏ ا 0 ‎ea CEE a SSID TESS a‏ ‎Aa‏ ا ا 

صفحه 54:
براي اينكه فرد بزركسال بهتر ياد بكيرد از او بخواهید: اطلاعاتي را كه آموخته است به زبان خود بازكو كند. مثالهائي در اين خصوص بيان كند. ا ل ا ا ا ل 22 دهد ل 2 ل الل ل ا ا ا ل ا ا ام مخالفتهاي خود را با اطلاات جديد بيان كند. 

صفحه 55:
موانع يادگيري اعتماد به تفس یائین عدم تمایل به مساعدت شما در آن موضوع خاص اطمينان نداشتن به خود در موفقيت در تغيير رفتار 20 بي توجهي و يا عدم مشاركت در حين آموزش ‎ene 8)‏ ل ا ل | در ‏ا ۱ ‏رل سم در لت ‎۱ ere > el ESSE SB PES SSS 

صفحه 56:
الزامات در امر آموزش امروزي حرکت از روش تعليمي به سوي روشهاي یاد دهي مطالب ©. استفاده از تكنيكهائي براي كمك به يادكيرنده براي دررييافت عمق مطالب هم محیط و هم فرد بزرگسال به عنوان یادگیرنده محسوب 

صفحه 57:


صفحه 58:
۱ peer ene SCPC eT تحصیل از محضر يك استاد به محضر استاد دیگر اتفاق مي افتاد افق هاي دانش محدود بود. ES ‏ا ا‎ ap nar یادگیرنده به مربي خود عشق مي ورزیدند. استاد بهترين نمونه از دانش و رفتار اخلاقي اموزش داده شده بود. 

صفحه 59:
bat Ween Ey eas EWS Es eRe در حال حاضر علم پیشرفت کرده است يك ذره كوجك خود در حد يك دنيا بزرك به نظر مي رسد. تعداد افرادي که باید آموزش داده شوند بسیار زیاد است. برخي آموزشها از طریق کامپیوتر و دیگر تكتولوژي هاي جدید انجام مي شود. شيوه هاي أموزش جديد (آموزش ان راه دور الکترو نيکي.مجازي) آموزش چهره به چهره هنوز هم بهترین است. 

صفحه 60:
bat Ween Ey eas EWS Es eRe " آموختن بر اساس رقابتها وغلبه مهارتها بر ديكرتن اهميت فراوان بيدا كرده است ا ا ا ا ل ل ۱ " افراد الزاما به دنبال كسب مدرك نيستند بلكه بر آنجه كه نياز ل 

صفحه 61:
۱ Ey eer ieee ee) در روشهاي آموزشي تغییرات بيشتري رخ خواهد داد ‎ERIE EO ee Seen ew Oren‏ ا ل ا ‎REE ee‏ دوره ها كوتاهتر » سريعتر و تخصصي تر خواهند بود ‎Y PIs)‏ ل ‎Fon‏ 0 روشهاي قديمي نیز در آموزش بکار برده خواهند شد 

صفحه 62:
اصول كليدي در يادگيري بزرگسالان بزركدالان : ‎Ieee‏ ل ا ا 6ت ” به شدت اعتقاد دارند كه بايد در تغيير رفتار خودمختار و غير وابسته به ديكران باشند. ” به تجارب قبلي خود بسيار احترام مي كذارند حتي اكر تجارب مضري بوده باشد ‎IS OEE DORON‏ ا ا ا ل ل ا يادگيري هستند. اغلب بر مسائلي تمرکز دارند که در آن شرائط براي آنها مهم است ‎CoV yO OSD AO Peo‏ ا ل ل ل گيري داراي انگیزه کرد. 

صفحه 63:


صفحه 64:


صفحه 65:


به نام خدا سالمت آموزش سالمت آموزش كريمي رضاكريمي محمدرضا دكترمحمد دكتر سالمت آموزشسالمت كارشناسآموزش كارشناس شيراز پزشكيشيراز علومپزشكي دانشگاهعلوم بهداشتيدانشگاه معاونتبهداشتي معاونت 1386 1386 اهداف آموزشي سالمت و ارتقاء سالمت و آموزش سالمت به چه معناست؟ آموزش مبتني بر شواهد يعني چه و لزوم آن چيست؟ مراحل آموزش مبتني بر شواهد چيست؟ نياز سنجي آموزشي چيست و فرآيند آن كدام است؟ ارزشيابي مداخالت آموزشي چيست و چه اهميتي دارد؟ فرآيند ارزشيابي مداخالت آموزشي چيست؟ تعریف سالمت وسعت توانمندی یک فرد یا گروه برای توسعه خواست ها و رفع نیازها برای تغییر یا سازش با محیط . سالمتي رفاه كامل جسمي ،رواني و اجتماعي نه فقط نبود بيماري تعيين كننده هاي سالمت ‏Determinants of Health عوامل وشرايط محيطي ،اجتماعي و اقتصادي جامعه (فقر ،آلودگي ،اشتغال ،مسكن )... ، خدمات بهداشتي ودرماني ،كيفيت ونحوه ارائه آن ( واكسيناسيون ،مراقبت ،غربالگري )...، شيوه زندگي ورفتارهاي بهداشتي افراد جامعه ( فرهنگ ،باورها ،هنجارها).... ، امنيت آزادي ارتباطات معنويت غذا نيازهاي انسان سالم مسكن درآمد و تفريح سالم آموزش و فرهنگ و اطالعات خدمات سالمت خودشكوفايي و نوآوري و خالقيت ارتقاء سالمت (از دید خانم گروهالم بونتلند مدیر کل سابق )WHO حالتی است که در آن مردم قادر باشند اذهان و بدنشان را تا زمانی که ممکن باشد در شرائط ایده آل حفظ کنند. تعريف ارتقاء سالمت (Health )Promotion -1ارتقاء سالمت به مفهوم توانمند سازي مـــــــردم در شناخت عوامل تاثيرگذار بر سالمت فردي و اجتماعي و تصميم گيري صحيح در انتخاب رفتارهاي بهداشتي و در نتيجه رعايت شيوه زندگي سالم مي باشد. -2ارتقاء سالمت به مفهوم فرآيند قادر سازي مــردم در جهت افزايش كنترل آنها بر تعيين كننده هاي سالمت و از آن طريق بهبود سالمت است. راهبرد هاي اساسي ارتقاء سالمت حمايت همه جانبه توانمند سازي مداخله كردن برای رسیدن به هدف ارتقاء سالمت سه گام را باید برداشت .1 .2 .3 ارتقاء آگاهی تغییر نگرش های نا درست ایجاد مهارت (تغییر رفتار) (پیش مرحله حساس سازی نباید فراموش شود) تعریف آموزش سالمت فرایندی است که بین اطالعات بهداشتی و رفتار بهداشتی پل برقرار میکند و در فرد ایجاد انگیزه می نماید تا اطالعات موجود را به دست آورده و بکار ببندند تا از رفتارهای مضردوری و عادات و رفتار سودمند را جایگزین آن کنند رسالت آموزش سالمت نمایش عملی تاثیر فعالیتهای خود ‏به دلیل عدم ارزشیابی مداخالت آموزشی تاکنون ایت تعهد برآورده نشده است برای براورده شدن این تعهد برنامه اموزش مبتنی بر شواهد طرح ریزی شده است. شيوه هاي آموزش زماني كه گوش مي كنيم ،فراموش مي كنيم. (به من بگوئيد من فراموش خواهم كرد) زماني كه مي بينيم ،به ياد مي آوريم. (به من نشان دهيد ممكن است به ياد آورم) زماني كه انجام مي دهيم ،ياد مي گيريم. (مرا در كار در گير كنيد من خواهم فهميد) نقش حواس مختلف در يادگيري گوش كردن % 20 گوش كردن و ديدن % 50 گوش كردن و ديدن و صحبت كردن % 75 گوش كردن و ديدن و صحبت كردن و انجام دادن %100 نكات اساسي در انتخاب نوع رسانه توجه به تعداد حواس پنجگانه بكار گرفته شده در رسانه تهيه شده: هرچه تعداد حواس درگير در انتقال مفاهيم بيشتر باشد يادگيريبيشتر است حس بيناني %75 حس شنوائي %13 حس المسه %6 حس چشائي و حس بويائي هركدام %3 شيوه هاي انتقال محتوي و مفاهيم آموزشي به مخاطب الف -روشهاي مورد استفاده جهت آموزش مفاهيم تازه رسانه هاي چاپي (جزوه ،كتاب ،نشريه ،داستان ،نمايش نامه و )...سخنراني ،نمودارها ،فلو چارت ،پوستر ،نوارهاي شنيداري، نوارهاي ويدئو ،گزارش مورد()CASE REPORT ب -روشهاي مورد استفاده جهت آموزش به منظور افزايش مهارت فراگير روشهاي توضيحي ،نمايش عملي ،ايفاي نقش ،نوارهاي شنيداري و تصويري ،حل مسئله ج -روشهاي مورد استفاده جهت آموزش به منظور تغيير نگرش و ارزشها در فراگير روشهاي توضيحي ،بازديد از فيلد ،گردشهاي علمي ،ايفاي نقش ، مطالعات موردي ،نوارهاي شنيداري و تصويري ،بحثهاي گروهي شيوه هاي آموزش حضوري فردي: آموزش چهره به چهره ،مشاوره فردي شيوه هاي آموزش گروهي: سخنراني ،بحث گروهي ،جلسات گروه كوچك ،جلسات گروه بزرگ، ايفاي نقش ،نمايش عملي و تئاتر ميداني ،سمينار ،كنفرانس ،كارگاه آموزشي انتخاب شيوه آموزش براساس عيني بودن و يا ذهني بودن محتوي آموزشي بالغين اطفال نمادهاي كالمي عالئم و ارقام راديو و نوار ضبط تصاوير ثابت فيلمهاي متحرك تلوزيون گردش علمي مدلها ،ماكتها،بازسازي موقعيتها نمايشهاي عروسكي ،نقش بازي تجارب مستقيم انتخاب روش آموزش با در نظر گرفتن تداوم آموزشات در افكار فرد آموزش ديده سخنراني ()%5 خواندن ()%10 شنيداري ديداري ()%20 نمايش عملي ()%30 بحث گروهي ()%50 كار كردن عملي ()%75 آموزش فرد به ديگران(استفاده فوري از دروس) %90  هدف نهائی این نوع آموزش ،ارتقاء سطح سواد بهداشتی جامعه است. “ تعريف كيمبل از يادگيري “ يادگيري عبارت است از تغيير نسبتا پايدار در رفتار بالقوه يادگيرنده كه در نتيجهتمرين تقويت شده رخ مي دهد مهمترين واژگان در تعريف يادگيري: - تغيير رفتار نسبتا پايدار بالقوه تمرين يا تجربه -تقويت آيا يادگيري بايد به تغيير رفتار بيانجامد؟ پاسخ اسكينر :يادگيري عين تغييرات رفتاري است و حتما بايد به تغيير قابل مشاهده بيانجامد چه تغييراتي به يادگيري منتهي مي شود؟ -1تغييراتي كه پايدار است -2در نتيجه رشد نباشد -3در نتيجه عواملي همچون خستگي و اثر دارويي نباشد -4در نتيجه تمرين و تجربه باشد -5در نتيجه حاالت موقتي زودگذر نباشد آيا يادگيري و عملكرد با هم متفاوتند؟ بله - واژه بالقوه در تعريف يادگيري به همين موضوع اشاره دارد يادگيري مي تواند بالفعل نباشد اگر بالفعل باشد عملكرد را نشان مي دهد مثال ممكن است كسي شنا را ياد بگيرد اما تا زمانيكه در استخر قرار نگيرد شنا را نشان نمي دهد ( عملكرد ). مراحل پذيرش يك رفتار جديد رضايت از وضعيت فعلي /نبود حساسيت سعي در تبليغ رفتار به ديگران تمايل و شروع به امتحان عملي رفتار آگاهي از وجود مسئله بدون اعتماد به نفس يا احساس مسئوليت كافي براي تغيير احساس نياز به كسب اطالعات در باره رفتار جديد آموزش مبتنی بر شواهد بررسی سیستماتیک و ارزیابی ویژگیهای یک مداخله آموزشی و آثار آن به منظور تولید اطالعات قابل استفاده توسط افراد عالقمند به بهبود یا اثر بخشی بیشتر آن مداخله  در برنامه استراتژیک آموزش سالمت کشور که در سال 82تدوین گردید ترویج آموزش سالمت مبتنی بر شواهد و ارتقای کیفیت مداخالت آموزش سالمت در سیستم ارائه خدمات بهداشتی و درمانی کشور مد نظر قرار گرفت.  مرحله اول آموزش مبتنی بر شواهد نیاز سنجی است تعریف نیاز فاصله بین وضع موجود (آنچه هست) با وضعیت مطلوب (آنچه باید باشد)  شناسائی فاصله بین وضع موجود و وضعیت مورد نظر زمینه ساز موفقیت در هر مداخله آموزشی و استفاده بهینه از امکانات پرسنلی و زمان است . این فرآیند نظام دار تحت عنوان نیاز سنجی آموزشی مطرح است که منجر به تعیین اولویت ها برای برنامه ریزی و اجرا می شود.  ‏ ‏ ‏ ‏ ‏ ‏ ‏ ‏ شاخصها سالمتي منطقه افراد معتمد منطقه ارباب رجوع و خدمت گيرندگان كاركنان سيستم وقوع يك حادثه پيش بيني نشده ناظران منطقه (اعم از شهرستان استان يا كشوري) بخشنامه ها مقامات سياسي و فرهنگي يك منطقه متون آموزشي يا مقاالت و گزارشات منتشر شده منابع يافتن نيازها تفاوت نیاز با نیاز سنجی انجام اولویت بندی نیازها به نیاز سنجی می انجامد جهت اولويت بندي نيازها عمدتا از: ‏شدت يك مشكل ‏فراواني يك مشكل ‏دردسترس بودن يك مداخله موثر و كارآمد مقبوليت حل آن مسئله از نظر مقامات مافوق و مالحظات سياسي استفاده ميشود. فوائد نیاز سنجی .1 .2 .3 .4 منجر به جستجو و جمع آوری حداکثر اطالعات برای کمک در انتخاب بهترین روش اجرای مداخله میشود از تاثیر مثبت برنامه و فعالیتهای مرتبط با آن می توان اطمینان بیشتری حاصل کرد از مشارکت فعال جوامع در شناسائی و تعیین نیازهای خود اطمینان می یابیم از طراحی اهداف مداخالت آموزشی بر اساس شکاف تعیین شده اطمینان می یابیم  ترتیب اجراي برنامه نياز سنجي به اين قرار است كه: ابتدا کمیته نیاز سنجی آموزشی مراکز بهداشتی درمانی متشکل از پزشک ، کاردان بهداشتی و بهورزان هر خانه بهداشت 10عنوان دارای اولویت در آن خانه بهداشت را انتخاب و به کمیته آموزش مبتنی بر شواهد شهرستان اعالم مينمايند عناوین در آن کمیته مورد بررسی قرار گرفته و در صورت نیاز به هرگونه تغییر (افزایش و کاهش و یا تغییر اولویت )در عناوین پیشنهادی بطور مستدل به مرکز بهداشتی درمانی مربوطه جهت اجرا اعالم میگردید. تعریف ارزشیابی تحقیق پویا در مورد ویژگیها و مزیت های برنامه هدف ارزشیابی .1اصالح و بهبود فرآیند آموزش .2فراهم کردن اطالعات مربوط به اثر بخشی ()EFFECTIVNESS .3فراهم کردن اطالعات مربوط به کارائی( )EFFICIENCY  .1آیا تغییر ایجاد شده است .2آیا این تغییر مطلوب است .3آیا آموخته های فراگیران با استاندارد مطابقت دارد .4فراگیران تا چه میزان به این تغییر دست یافته اند .5آیا نیازی به بازآموزی دارند .6چه مهارتهائی نیاز به بازآموزی دارند ساختار ارزشیابی برنامه .1تعیین هدفهای برنامه(اهداف شناختی/اهداف کاربردی) .2تنظیم استانداردها و شاخصهای شناختی و عملکردی .3سازماندهی محتوا ،رسانه و شیوه آموزش بر اساس اهداف .4اجرای برنامه .5محاسبه میزان دستیابی به اهداف و استانداردها .6تجزیه و تحلیل داده ها .7گزارش نتایج  تعیین سطح سواد بهداشتی و ایجاد هر گونه تغییر در آن پس از برگزاری جلسات آموزشی از طریق ارزشیابی ممکن است. اساسا اطالق مفهوم "آموزش" به یک مداخله ،منوط به انجام ارزشیابی است. لذا ارزشیابی ( به معنای تحقیقی پویا در مورد ویژگیهای برنامه و با هدف فراهم کردن اطالعات بیان کننده میزان اثر بخشی ،کارائی و کیفیت مراقبتهای بهداشتی و نیز ارائه دهنده اطالعات به افرادی که می خواهند برای بهبود آن مداخله تالش کنند) در یک مداخله آموزشی ،جزء الینفکی از اجرای آن برنامه است.  ارزشیابی آموزشی این مسئله را روشن می سازد که آيا بعد از آموزش: تغییر ایجاد شده است؟ این تغییر مطلوب است و آموخته های فراگیران با استاندارد مطابقت دارد؟ نیاز به بازآموزی دارند؟ چه مهارتهائی نیاز به بازآموزی دارند؟  عدم توجه به ارزشیابی آموزشی موجب هدر رفتن منابع مالی ،انسانی و به خصوص زمان و عدم دستیابی به هدف کلی برگزاری جلسه آموزشی می گردد. باتوجه به اینکه قسمت عمده ای از فعالیت بهورزان درخانه های بهداشت وپرسنل مراکز بهداشتی و درمانی فعالیت آموزشی است بدیهی است که الزم است اصل مهم ارزشیابی فعالیت آموزشی در ساختار برنامه ها گنجانیده شده ومورد توجه جدی قرار گیرد.  تا قبل از سال 85متا سفانه برنامه مدون جهت ارزشیابی فعالیت های آموزشی درخانه های بهداشت تدوین نشده بود .لذا در این سال "ارزشیابی دربرنامه آموزش مبتی بر شواهد" در استان فارس طراحی وتدوین شد.  فرایند کلی اجرا ی برنامه درسال :85 ابتدا اولویتهای آموزشی خانه های بهداشت از طریق نیاز سنجی مشخص شد .سپس بر اساس موضوعات تعیین شده سئواالت شناختی و رفتاری توسط کارشناس آموزش سالمت شهرستان طراحی و تدوین گردید و این سئواالت جهت استفاده در جلسات آموزشی ،به بهورزان ابالغ شد. پس از برگزاری جلسات آموزشی (گروه های کوچک) اسامی فراگیران در دفتر آموزش مبتنی بر شواهد ثبت و پس ازگذشت -4 6هفته کاردان بهداشتی منطقه با مراجعه به درب منازل فراگیران (براساس سئواالت شناختی و رفتاری) میزان برداشت و فراگیری شرکت کنندگان در جلسه را ارزیابی می نماید و نتایج ارزشیابی، مبنای تحلیل سواد بهداشتی جامعه محسوب می گردد(فرآیند به پیوست می باشد). بزرگساالن چگونه واقعا ياد مي گيرند اهداف اصول يادگيري بزرگساالن و تفاوتهاي بين آموزش در كودكان با آموزش در بزرگساالن توضيح داده شود روشهاي آموزشي مرتبط براي آموزش بزرگساالن را توصيف كنيم يادگيري چيست يادگيري همان تغيير رفتار است آموزش خردساالن در قياس با آموزش بزرگساالن آموزش خردساالن هنر و علم تعليم كودكان آموزش بزرگساالن هنر و علم كمك به بزرگساالن براي يادگيري است ويژگيهاي ياد گيرندگان يادگيرندگان خردسال ‏ بيشتر به موضوع توجه دارند ‏ به آينده نظر دارند ‏ غالبا جهت تغيير جهت و جهت گيري نسبت به يك موضوع به بزرگساالن وابسته اند. ‏ پذيرش بيشتري نسبت به تغييرات مورد نظر در آموزش داده شده دارند. ‏ اغلب براي آينده نا معلوم تربيت مي شوند ‏ اغلب به ديگران خصوصا بزرگساالن و گروه همساالنشان براي تغيير رفتار وابسته اند. ويژگيهاي ياد گيرندگان ويژگيهاي يادگيرندگان بزرگسال بزرگساالن در حال آموزش متمركز بر مشكلي هستند كه قرار است از طريق آموزش حل و فصل شود. به نتايج نهائي امر توجه دارند. تصميم گيرنده اصلي در مشاركت در آموزش و تغيير رفتار خود فرد بزرگسال است. غالبا به اطالعات جديد كه به آنها داده مي شود مشكوك هستند. در جستجوي ربط موضوعات به مسائل ديگر هستند. در يادگيري خودشان مسئوليت پذيرند. ما امروزه چگونه ياد مي گيريم؟ ‏ ‏ ‏ ‏ انسانها هر روزه و بطور فعال در حال افزايش دانش خود هستند. دانش و اطالعات بصورت غير فعال كسب نمي شود. دانسته هاي قبلي زمينه ساز دانش جديد هستند. دانسته هاي امروز زمينه ساز دانش فردا است. ياد گيري از طريق نظاره كردن بر امر آموزش صورت نمي گيرد. ياد گيرنده صرفا با نشستن در كالس درس شما ،گوش كردن به تعاليم شما و حفظ كردن و پاسخ دهي به سئوالت شما چيز زيادي ياد نمي گيرد. ياد گيرنده بايد در مورد آنچه آموخته است : بحث كند مطلب بنويسد آنها را با تجارب گذشته خود پيوند دهد در زندگي روزمره خود بكار ببندند. آنها بايد آنچه را يادگرفته اند جزئي از وجودشان كنند. براي اينكه فرد بزرگسال بهتر ياد بگيرد از او بخواهيد: ‏ ‏ ‏ ‏ ‏ ‏ اطالعاتي را كه آموخته است به زبان خود بازگو كند. مثالهائي در اين خصوص بيان كند. در شرايط مختلف و مدلهاي مختلف اين آموخته ها را تشخيص دهد. ارتباط بين مطالب جديد را با ديگر واقعيتها و ايده ها دريابد. برخي از پي آمدهاي تغيير رفتار جديد را پيش بيني كند. مخالفتهاي خود را با اطالات جديد بيان كند. موانع يادگيري ‏ ‏ ‏ ‏ ‏ ‏ ‏ ‏ ‏ ‏ اعتماد به نفس پائين عدم تمايل به مساعدت شما در آن موضوع خاص اطمينان نداشتن به خود در موفقيت در تغيير رفتار انگيزه كمو ونامشخص بي توجهي و يا عدم مشاركت در حين آموزش روشهاي بدست آوردن اطالعات بيشتر در رتبطه با موضوع از طرق غير علمي اضطراب و احساس نا امني دانش ناكافي فرد در رابطه با موضوع نگراني هاي شخصي ،مالي ،اجتماعي عدم وجود شرايط فيزيكي ،رواني ،يا سالمتي مناسب جهت يادگيري الزامات در امر آموزش امروزي .1حركت از روش تعليمي به سوي روشهاي ياد دهي مطالب .2استفاده از تكنيكهائي براي كمك به يادگيرنده براي دريافت عمق مطالب .3هم محيط و هم فرد بزرگسال به عنوان يادگيرنده محسوب شوند. مردم در گذشته چگونه ياد مي گرفتند؟ ‏ ‏ ‏ ‏ ‏ تحصيل از محضر يك استاد به محضر استاد ديگر اتفاق مي افتاد افق هاي دانش محدود بود. بيشتر مداخالت يادگيري چهره به چهره بود. يادگيرنده به مربي خود عشق مي ورزيدند. استاد بهترين نمونه از دانش و رفتار اخالقي آموزش داده شده بود. مردم در حال حاضر چگونه ياد مي گرفتند؟ ‏ ‏ ‏ ‏ ‏ ‏ در حال حاضر علم پيشرفت كرده است يك ذره كوچك خود در حد يك دنيا بزرگ به نظر مي رسد. تعداد افرادي كه بايد آموزش داده شوند بسيار زياد است. برخي آموزشها از طريق كامپيوتر و ديگر تكنولوژي هاي جديد انجام مي شود. شيوه هاي آموزش جديد (آموزش از راه دور ،الكترونيكي،مجازي) آموزش چهره به چهره هنوز هم بهترين است. مردم در حال حاضر چگونه ياد مي گرفتند؟ آموختن بر اساس رقابتها وغلبه مهارتها بر ديگرتن اهميت فراوان پيدا كرده است برنامه هاي كوتاه مدت بيشتر مورد استفاده قرار مي گيرند. افراد الزاما به دنبال كسب مدرك نيستند بلكه بر آنچه كه نياز دارند و بايد ياد بگيرند تمركز دارند. مردم در آينده چگونه ياد مي گرفتند؟ ‏ ‏ ‏ ‏ ‏ ‏ در روشهاي آموزشي تغييرات بيشتري رخ خواهد داد تشريفات برگزاري جلسات يادگيري كمتر خواهد شد ياد دهنده نياز به مهرتهاي بيشتري خواهد داشت دوره ها كوتاهتر ،سريعتر و تخصصي تر خواهند بود از تكنولوژي روزط بيشتر استفاده خواهد شد روشهاي قديمي نيز در آموزش بكار برده خواهند شد اصول كليدي در يادگيري بزرگساالن بزرگساالن : زماني كه نياز داشته باشند كه چيزي را بدانند به يادگيري روي مي آورند به شدت اعتقاد دارند كه بايد در تغيير رفتار خودمختار و غير وابسته به ديگران باشند. به تجارب قبلي خود بسيار احترام مي گذارند حتي اگر تجارب مضري بوده باشد در مراحل خاصي از زندگي كه خواستار نتايج معين تغيير رفتار هستند آماده يادگيري هستند. اغلب بر مسائلي تمركز دارند كه در آن شرائط براي آنها مهم است معموال به دالئل اصل مطالب منتقل شده و يا علل ديگر مي توان آنها را در ياد گيري داراي انگيزه كرد.