صفحه 1:
صفحه 2:
Sa
هب
آهن وآهن بباري در
دختراان دبپرستاني
كر 7 کت
صفحه 3:
#آهن يك ماده مغذي مورد تدای دامه حیات است.
* آهن اساسي ترین ماده اولیه براي ساختن گلبولهاي قرمز
خون مي باشد.
*براي ساخته شدن گلبولهاي قرمز خون بدن به مواد مغذي
ي مثل آهن , اسید فوليك , ویتامین ب 6 , ویتامین ب
*#نقش گلبول قرمز خون انتقال اکسیژن به سلولهاي بدن است
صفحه 4:
چنانچه براي ساختن گلبولهاي قرمز خون , آهن به مقدار كافي دردسترس
بدن نباشد ابتدا فرد ازذخاثر آهن بدن خوداستفاده مي کند , سپس درصورت
ادامه کمبود , ذخاثر آهن بدن کاهش مي یابد .
+زمانیکه ۰ ۱ ۱۱ ۲ ۱ .و کم خوني
فقر آهن بروز مي کند .
صفحه 5:
بيبش از > مپلپار: es Te
gle> فد تس
#کمبود آهن و کم خوني ناشي از آن يكي از شایع ترین مشکلات تغذیه اي
درتوان ات
*#کم خوني فقر آهن به دلیل کاهش ظرفیت کاري و قدرت تولید پیامد هاي
تامطلوب وا وتا ال WG
كر 7 کت
صفحه 6:
# کمبود آهن در رژیم غذايي لگ
#پایین بودن جذب آهن رژیم غذايي
(آهن موجود در غذاهاي گياهي مثل حبوبات و سبزیجات به
مقدار کم جذب مي شود )
گر رش نیاز بدن به آهن در بارداري و رشد(كودكي و نوجواني
(
*#دفع زیاد آهن به دلیل خونريزي شدید در دوران قاعدكي ويا
بيماريهاي دستگاه گوارش مثل : زخم معده . زخم اثني عشر
ات Seas ch cepa ود كوو ات
صفحه 7:
**ابتلا به آلودكيهاي انگلي مثل ابتلا به كرم قلا
**ابتلا مكرر به بيماريهاي
تنفسي که به علت بي
آهن مي شود .
نتهاي
شدن جذب , موجب کمبود
%
*شروع نکردن به موقع تغذیه تكميلي و یا نا مناسب بودن آن .
*#عادات و الگوهاي نا مناسب غذايي مانند مصرف چاي همراه
غذا و يا بلافاصله يس از صرف غذا که جذب آهن غذا را
لقدار زيادي کاهش مي دهد و یا استفاده از نانها
تخلیه ذخایر آهن در بدن زنان بعلت بارداريهاي مکرر و با
فاضله کممر از شال >
صفحه 8:
چه افرادي در معر
کمبود آهن و
1- زنا ate I L
**در دوران بارداري بعلت رشد جفت , جنین و افزایش حجم خون مادر . نیاز
به أهن افزايش مي يابد .
#بارداريهاي عکرر تصوص با فاصله کم موجی تحل» دخاثرآهن بدن مادر
پمي شود .
7
صفحه 9:
2-کودکا
*#*كودكاني که با شیر مادر تغذیه نمي شوند
فقر آهن قرار دارند چون آهن شير Cn
شود.
*نوزادان کم وزن (کمتر از 2500گرم ) از دوتا سه ماهگي ممکن است
دچار کمبود آهن شوند .
*کودکان دو تا پنج سال بعلت ابتلا به عفونتهاي شایع دوران کودكي (اسهال
و عفونتهای تنفسي ) و آلودگيهاي انگلي در معرض کمبود آن قرار دارند . کم
فقر آهن درل او 5 110 (٠ 5 ل)كبراني بررشد و
سس
صفحه 10:
3-نوجوانان
#دختران وپسران نوجوان بعلت Sip he نوجواني به آن بيشتري نیاز
دارند, اما دحتران توجوان پعلت شون غادت ماهیات پیشتر در معرش حظر
کم خوني قرار دارند .
*4- سالمندان :
به علت ما ۱ مشكلت افنسادي ۱ 5 از میوه جات و
سبزیجات
۳.
صفحه 11:
عوارض بهداشتي اقتصادي
کم خوني فقر آهن
1- دو ند ارا دکان 6 ماهه تا 9 ساله
**اختلال در تكامل و هماهنكي سيستم اعصاب حركتي
ختلال در تکامل گفتاري
هش قدرت يادگيري و افت تحصيلي
*#تغییرات رفتاري (بي تفاوتي , خستگي و بي حسي )
DP مقاومت بدن در برابر عفونتها
صفحه 12:
aye
ae مر
صفحه 13:
کمبود آهن در دوران تحصیل موجب کاهش
قدرت دادگیری و افت تحصیلی می شود .
9
صفحه 14:
2- در زنان باردار SS
*#ضعف و ناتواني بدني
**افزايش خطر مرك و مير مادر زايكان
**افزايش خطر تولد نوزاد كم وزن -نارس و سقط جنين
3- در بزرگسالان (هر دو جنس )
تشواهش قدرت کاري و ظرفیت يادگيري
صفحه 15:
علائم ابتلا به کم خو:
اهن
عم بروزكم خوني به ميزان و شدت و تخليه ذخائراهن در بدن
1 بي دارد اين علائم عبارتند از :
oS, دائمي زبان و مخاط داخل لب و پلك چشم ,
خستگي زودرس , and Sua ee eed eal :
سردرد . بي اشتهايي , حالت تهوع خواب رفتن و سوزن
سوزن شدن دست وپا ها و در مراحل پیشرفته تر کم خوني ,
نفس همراه با تبش قلب و تورم قوزك پا مشاهده مي
شود
صفحه 16:
چگونه افراد مبتلا به
کج خوني فقفر اهن
در افراد کم خون زبان شم کم 3 تر
از حد طبيعي است و در كمؤد های ند باع كود ون
روي ناخن ( اصطلاحا” ناخن قاشقي) مي شود.در موارديكه فرد
دجار كمبود آهن است و ذخائر آهن بدنش كاهش يافته است
احساس خستگي قبل ازکم رنگ شدن زبان و مخاط داخل لب
هاو پلك چشم بروز مي کند .
sly تشخیص فقر آهن و تعیین شدت آن باید آزمايشهايي
ت گیرد(مثل تعیین فربتین سرم ) که در حال حاضر
ra انجام آن در مراکز بهداشتي فراهم نیست .
گيري میزان. 2
آخرین مر" LC 5 توق . تشخیص داد .
حقیقت افرادیکه هموگلی (۳] ولکش پیدا مي کند کلیه ذخاثر
wal خود را از دست داده اند و دچار کم خوني فقر آهن شده
ات باه نم اه ارت ای ی فا یت <shole اقا ات ارستن.
صفحه 17:
1-کودکان 6 ماهه تا 5ساله کمتر از 11
2- کودکان 6-14 ساله کمتر از 12
3-مردان بزرگسال کمتر از 13
4-زنان بزرگسال غیر باردار کمیر از 12
فإن باردار کار 11
صفحه 18:
توجه .:
ممکن است فردي دچار پگهمروده
میزان هموگلوبین
ما هنوز
خون او کاهش نیافته باشد . بنابراین اگر فردي دائما"
احساس خستگي
ون مي کند ممکن است دچار کمبود آهن باشد وباید
به پزئنعل
ارجاع داده شود .
صفحه 19:
توصیه ها :
در پرطله عذايي روزانه ود از مواه عدایی آهن
. ماهي _ تخم مرغ . سبزیجات مثل جعفري
و لوبیا استفاده کنند .
میراد اعدا سالاه سمل کوج كر كا کل فاعل سیر دا ای و
یا سبزیجات تازه (سبزي خوردن ) وبعد از غذا میوه جات بخصوص مرکبات که
حاو يآ یمین ت في باشد استفاده كتند ويتامين ث اجذب آهن غذاازا
افزایش ۰ ۱
*اگر حتي مقدار کمي گوشت به غذاهاي گياهي اضافه کنند جذب آهن
افزايش پیدا مي کند .
انان خود از انواع خشکبار مثل توت
نابعخوبي
صفحه 20:
*هنگام استقاذه از سوبا , مقدار کمي گوشت9آنبا
بهترجذب شود .
از نوشیدن چاي يك ساعت قبل از له 3۳و ساگت بعد ازصرف غذا
خودداري کنند .
*#براي جلوگيري از ابتلا به آلودگيهاي انگلي اصول بهداشت فردي بخصوص
شستن spies ame Nims ES ۱ ۵ ۰ ۶ 1:۶ ۹91 از هر
بار اجابت ۱( ۱ ۱
"از توالتهاي بهداشتي و آب آشاميدني سالم استفاده کنند .
صفحه 21:
**باغچه خانگي سبزیجات را محصور کنند تا با
حیوانات به تخم انگل آلوده نشود .
WP حمع آوریو دفة رالد هآ متا رای عفوني روده آیفه
2 و حشرات موذي و موش منتقل مي شوند جلوگيري
نمایند .
*#در برنامه غذايي خود از غلات و حبوبات چوانه زده استفاده
کنند.جوانه زدن غلات و حبوبات باعث افزایش جذب آهن به میزان
به نانوای اي angi نان از خمیر ور
SPU)
آمده استفاده کنند.
*#ناني که از خمیر ورنیامده و با جوش شیرین تهیه شده باشد
ستاك ع و0 هش هه :وقد ل أ شید
صفحه 22:
صفحه 23:
* برنامه ارتقاء سطح سلامت دانش آموزان
دختر دبيرستاني از طریق آموزش تغذیه و
آهن ياري هفتگر
تهيه و تنظيم : ماندانا تقوم
مركز بهداشت غرب تهران_ >
صفحه 24:
برنامه ارثقاء سطح سلامت دانش آموزان دختر
ستاني از طریق آموزش تغذیه و آهن یا
هفتگي
* این طرح درکل دبيرستانهاي دخترانه کشور انجام ميشود.
بايلوت اين طرح ابتدا در ساوجبلاغ انجام شد در طي اين
طرح مشخص شد که مصرف 9 عدد قرص آهن باعث
ارتقاي مناسب میزان هموگلوبین دانش آموزان و در نهایت
ارتقاي سطح سلامت آنان ميشود.در اين طرح قرصهاي
آهن ( دوز پيشگيري ) به تعداد 0 عدد در 06 هفته
( هفتهاي يك قرص ) به دانش آموزان داده ميشود.
9
صفحه 25:
برنامه ارتقاء سطح سلامت دانش آموزان دختر
دبيرستاني از طریق آموزش تغذیه و آهن ياري
655
* - در اين برنامه » ابتدا از هر مدرسه تعدادي معلم به
عنوان مسوول آموزش دانش آموزیان( به ازاي هر
000-0 نفر دانش آموز» يك معلم) انتخاب مي
شود.
*؟ صمسوول آموزش دانش آموزان بهتر است از بين
دبیران زیست شناسي » تریبت بدني و یا معلمین
داوطلب باشد. هر معلم مسوولیت آموزش واجراي
برنامه براي 00-90 دانش آموز را ب
خواهد داشت.
صفحه 26:
برنامه ارتقاء سطح سلامت دانش آموزان دختر
ستاني از طریق آموزش تغذیه و آهن یا
هفتگي
* معلمین منتخب هر مدرسه به همراه مدیر یا ناظم خود در
يك جلسه آموزشي و توجيهي که توسط آموزش و پرورش
هماهنگ مي شود شرکت ميکنند و توسط کارشناسان
تغذیه مسوول انجام برنامه آموزش داده ميشوند.
* <سمعلمان آموزش دیده مسوول آموزش به دانش آموزان
مدرسه خود هستند.
صفحه 27:
برنامه اریتقاء سطح سلامت دانش آموزان دختر
ستاني از طریق آموزش تغذیه و آهن یا
هفتگي
* با توجه به اینکه ساعت آموزشي خاصي براي آموزش
بهداشت و تغذیه در واحدهاي درسي منظور نشده است»
ميتوان از زمانهايي مانند برنامه آغازین صبح .اقامه
Gen hi تئوري ورزشدرس زیست شناسي
و....استفاده کرد.
صفحه 28:
برنامه اریتقاء سطح سلامت دانش آموزان دختر
ستاني از طریق آموزش تغذیه و آهن یا
* 0توزیع قرص بین دانش آموزان به صورت هفتگي يك
عدد به مدت 09 هفته متواليبعد از صرف میان وعده(
قرص آهن نباید پس از مصرف شیرخورده شود) به دانش
آموزان, داده شود.براي هر کلاس بهتر است يك روز
خاص جهت توزیع قرص در نظر گرفته شود.به طور
مثال روزهاي یکشنبه براي کلاس اول» روز دوشنبه براي
کلاس دوم.در اين زمینه پیشنهاد ميگردد این برنامه دريك
تابلو یا کاغذ نوشته شده و در دفتر مدرسه به دیوار نصب
شود تا در معرض دید همگان باشد. wt”
صفحه 29:
بر نامه ارتقاء سطح سلامت دانش آموزان دختر
ستاني از طریق آموزش تغذیه و آهن یا
هفتگي
* 2 بايددر طول اجراي برنامه حداقل يك بار به والدین
و 6 بار به دانش آموزان؛ اطلاعات مربوط به برنامه
cal ياري ارائه شود.
* 0 قرص باید در مدرسه و در زمان تعیین شده خورده
شود.معلم منتخب باید بر خوردن قرص توسط تك تك
دانش آموزان نظارت کند. در این زمینه پیشنهاد
ميگردد در زمان اجرباي برنامه هر کلاس زنگي به نام
زنگ آهن در مدرسه زده شود . i
صفحه 30:
برنامه ارثقاء سطح سلامت دانش آموزان دختر
ستاني از طریق آموزش تغذیه و آهن یا
هفتگي
* .. در زمان توزیع قرص چنانچه دانش آموزي
غایب باشد ميتواند در روز با روزهاي بعد دریافت
نماید.
* 0تامین وتوزیع ابتداييي قرص به عهده مرکز
بهداشت شهرستان است .
* 0 اين قرصها به صورت يك جا پا چندین مرحله در
اختيار مدير مدرسه قرار داده شده و رسید دریافت
خواهد شد.
صفحه 31:
برنامه ارثقاء سطح سلامت دانش آموزان دختر
ستاني از طریق آموزش تغذیه و آهن یا
هفتگي
* 9- مسوولیت اجراي صحیح برنامه در مدرسه به
عهده مدیر مدرسه است.
* 9 آموزش و پرورش باید ماهیانه یا هر دوماه يك
بار جمع بندي گزارشات ماهیانه مدارس (ترجيحاً
مصور) را به مرکز بهداشت شهرستان ارسال کند.
9