صفحه 1:
بسم اللّه الرحمن الرحیم
دانشکده هدف ساری
je@
صفحه 2:
6
©
مقاله ابزار شناسی و قوس جوشکاری
سید مهدی کمالی کارسالاری
کارگاه عمومی
۰۹۱۱-۳۴۰-۴
۰۹۹۳-۲۷۴-۵۳۵
s.Mahdi.kamali@ 6 ©
©
صفحه 3:
6
5
سوهان
سوهان از یک میله فلزی با سطحی شیاردار و زبر و یک دسته درست شدهاست. اين شيارها را
که بیشتر موازی هستند پیش از سختشدن فلز میله بهوسیله یک اسکنه با دستگاه روی آن
میکنند.از سوهان برای ساییدن و صاف کردن سطوح از جمله چوب و فلز و همچنین در صنایع
دستی مانند منبتکاری و معرقکاری استفاده میشود.به کار با سوهان. سوهان کاری گفته
مى شود. به بكاربرنده اين ابزار. سوهان کار يا سوهانگر, به عمل يك سوهانكارء سوهان زدن و به
قابلیت سایشپذبری یک سطح توسط سوهان,. سوهان خواری میگوبند.
60
صفحه 4:
قسمتهای مختلف سوهان
-۱آج سوهان: دندانه هایی که روی سطح سوهان به منظور
Joe براده برداری قرار گرفته اند.
-۲ دنباله : محلی برای قرار گرفتن دسته ی سسوهان روی
آن است.
-طول : از ابتدای لبهی جلوی سوهان تا ابتدای دنبالهی
آن را طول سوهان نامند.
صفحه 5:
انواع آج سوهان
سوهانهای یک ضرب
آج اين سوهانها به صورت افقى يا عمودى يا مايل بر
سطح سوهان زده میشود و برای قطعات با جنس نرم
کاربرد دارد که به راحتی از سطح کار برادهبرداری میکند
و چون دندانههاي این سوهان در يك ردیف پشت سرهم قرار دارنده سبب خط
انداختن روي سطح کار میشود
که براي عمل پرداخت کار مناسب بيست
صفحه 6:
1 © 5
سوهانهاى دو ضرب 5
آجاين سوهانها يا به روش براده بردارى يا به روش ضربه اى
روى سطح آنها ايجاد ميشود كه زاويهى آج از آنها متفاوت است نا
دندانهها يشت سر هم قرار نكيرد و عمل تخليهى براده از بين
دندانه ها راحتتر انجام شود.
سوهان ظريف و خشن
برحسب تعداد دندانههاى آج در يك سانتيمتر) اينج( ازطول سوهان
مى وان ظریف و خشن بودن آن را مشخص کرد که هر چه تعداد دندائه
ها بیشتر باشد سوهان ظریفترو بسرای عمل پرداختکاری مناسسب تر
اسست. و هر چه تعداد دندانه ها کمتر باشسد سوهان برای عملیات
خشن کاری به کار گرفته میشود.
مس سس و وس سس تمس میسوبب
صفحه 7:
©
©
اصول و روش سوهانكاري
حالت درست دستها و روش در دستگرفتن سوهان ۷
در سوهانکاری از اهمیت بسياري برخوردار است.
تقریبا هم سطح با آرنج برای کارهای سبك و اندکی کمتر
برای کارهای سنگین
تيوه كزضن من سومالة يا فت بت قرو
2 قطعه كار بايد در ارتفاع مناسب
فرلركيرى دست جب روى سوهان
فاصل هي پاها از یکدیگر باید حدود 20
ee
زاویه آنها نسبت بههم باید حدود 60 تا 70
درجه باشد.
باى جب نيز بايد موازى با امتداد سوهان
©
صفحه 8:
انسواع پیج و مهمره از نظر شکل سر پیج : -۲پیچ سر خزینضه: گل این پیچ دارای خزینه اسست
-اپیچ سر ششگوش: قسمت سر این پیچ دارای شش که میتواند با سطح سوراخ خزینه شده منطبق شود.
ضلع که محد. د اء.ق ا گیری آچار است.
-۲پیچ سر گرد: گل اين پیج میتواند روی سطح کار قرار ۰ -۴پیچ آلن خور: با آچار مخصوصی به نام آچار آلن باز
3 a Sera كيرد
صفحه 9:
©
-5مهرهي ششكوش: ة 5
آجارخور اين مهره شش
وجه دارد.
-6مهرهي جهاركوش: براي اتصالاتي
كه كمتر باز و بسته
ما سر .میشود. از این مهره استفاده ميشود. _
re}
صفحه 10:
©
6
5
مفهوم قلاويزكارى
قلاوبزكارى به منظور ايجاد شيارها و رزوههايى در داخل سوراخ با قطر مشخص است. اين
كار را ميتوان با عمليات دستى يا ماشينى انجام داد. اين رزوهها تابع حركت ابزارى به نام قلاويز در
داخل سوراخ است كه با حركت خطی و دورانی ابزار در طول سوراخ. رزوههای مارپیچی ایجاد ميشود.
اين رزوهها برای وصل کردن دو قطعه به یکدیگر استفاده ميشود. سوراخ رزوه شده محلی است برای آنکه
پیچها با ایجاد اتصال موقتى بين دو قطعه را ایجاد کند. اتصال موقت بدین منظور اسست که در هر
زمان که لازم و ضروری باشد بتوان پیج و مهره را از درگیری آزاد کرد. بدون آنکه محل اتصال دو
قطعه chase 41 هم.آسیب ببیند.
صفحه 11:
0
©
انواع قلاویز
قلاویزها به دو دستهی ماشینی و دستی تقسیم ميشود.
الف) قلاویزهای دستی در سری سهتایی قرار دارند که
هر كدام از آنها يك مرحله از عمل برادهبردارى رزوهى 177777 ار |
داخل سوراخ را كامل ميكند. اين سه قلاويز را به نامهاى
بيشرو. ميانرو و يسرو ميشناسند. از قلاويز بيشرو كه 1
ف 2 دسته قلاويز ابزارى است كه به كفك آن عفل جرخاندن
دارای شیب بیشتری است درمرحلهی اول استفاده میشود
۲ قلاویز در سوراخ امکانپذیر ميشود.
وبا آن حدود ۵۰ درصد از فرم رزوه کامل ميشود. در
قلاویز میانرو حدود ۳۰ درصد و در يسرو كه سومين
9 مرحلیهقلاویز کار یتکمیلیاست شکل رزوهکامل میشود
صفحه 12:
2 9
مراحل قلاويزكارى
.١ سطح قلاويز را روغنكارى ميكنيم.
۲. قلاویز را در دستهى قلاويز قرار ميدهيم.
۳ دسته ی قلاویز را به گونهای با دست مهار میکنیم که در
راستای سوراخ قرار گیرد. 1
HF پس از a چرخاندن دسته قلاویز دستهی قلاویز
را از قلاویز جدا و با گونیا؛ عمود بودن آن را نسبت به
i ۳۳۳۹
صفحه 13:
6
©
-5 دستهي قلاويز را روي قلاويز قرار ميدهيم و يك دور در جهت عقربهي
ساعت و نیم دور در جهت خلاف عقربهي ساعت میچرخانیم تا دندانههاي
مهره کامل شود. در طول قلاويزكاري,
ی یب
cS oe
پارچههای آغشته به ررغن را در صندوقهای
فلزی سرپوشدار نگهداری کنید.
ویز و دستهي قلاویز را با دستمال تمیز میکنیم.
60
©
صفحه 14:
حدیبدهکاری برای ایجاد شیارهایی روی سطح میله با مقطع گرد و با قطر مشسخص بهکار میرود. این شیارها )رزوه(دارای زاویهی
مارپیچی هستند. در نوع دستی بر ار حرکت خطی و دورانی ابسزار روی میله. رزوه ایجاد ميشود.
انواع حدیده
حدیده از نظر شسکل ظاهری به صورت یک تکه یا چند تکه اسست چند تکهای دارای دو یا سسه تکه هسستند که به صورت جداگانه روی .
دستهی حدیده قرار میگیرد و بیشتر برای حدیده کردن لولهها کاربسرد دارد. در بعضی از حدیدهها: یک تکه شسکاف وجود دارد که
توسط یک پیچ تنظیم روی دستهی حدیده میتوان شکلگیریهای دندانییهای پیچ را کنترل کرد.
صفحه 15:
©
مراحل حدیدهکاری
-١ ميله را بين فكين كيره قرار میدهیم.
۲- با كونيا حالت عمودى ميله را نسبت به سطح کنترل
ه-بادوران دستهى حديده در جهت عقربه وخلاف
ب میکنیم. 5 00
Le جهت عقربهى ساعت دندانههاى رزوه را كامل ميكنيم.
۳- حدیده را در دسستهی حدیده قسرار میدهیم و پس از
تنظیم. آن را محکم ميکنیم. سپس دستهی حدیده را روی
۴- حدیده را روغنکاری میکنیم.
۶ باشابلن رزوه شسکل دندانههای رزوه را کنتسرل میکنیم. ...
۷- با دستمال حدیده را تمیز میتی
صفحه 16:
©
ی" سس سح
60
انواع برقو
برقوها از نظر کاربرد به برقوهايي که با عملیات دستي و برقوهايي که از عظليات ماش يني اس ععاده ميقو
was د. برقوهاي دستي از نوع ثايت انيت كه هنا با انطیاق سوراخ قورد نظر برقوي آن
و انزتعصيك عاشينى. علاوه بسر برقوهای ابست. میتوان از برقوهای متغیر نیز اسستفاده کرد. میزان قطر این برقوها
متناسب با دقت و تولرانس سوراخ قابل تنظیم اسست. جنس برقوها را از فولاد ابزارسازی یا فولاد تندبر میسازند. برقوها
از نظر شکل ظاهری دارای شیار مستقیم و ماربيج هسستند. در برقوی مارپیچی با توجه به اينکه درگیری لبههای برنده آن با
زاویهی مارپیچی انجام میشسود, نیروی وارد بر ابزار کمتسر و به میزان هر مقدار درگیری ابزار با کار, بار برداشته ميشود.
برقوی مارپیچی برادهبرداری بهتر و ملایمتری انجام میدهد و کمتر قلاب میکند. اندازه برقوهای ثابت دقیق و
بذير را بايد با دقت زياد به كار برد و قبل از برقوکاری به وسسیلهی میکرومتسر قطر
o
استاندارد است. برقوصای
صفحه 17:
©
le
, _مخروطى سطع آن O
60
-1برقوي قابل تنظی گت تسه
-۲برقوی استوانهای شیار مستقیم -۲برقوی استوانهای شیار مارپیچ
اسب ره
-۴برقوی مخروطی: برای برقوکاری سوراخهای مخروطی
ابتدا بایسد با استفاده از متههایی با قطرهای مختلف
سسوراخهای پلهداری را ایجاد و سپس توسط یک برقوی
صفحه 18:
6
©
انتخاب برقو
برقو با توجه به جنس قطعهکار نوع برادهبرداری. دقت و نوع انطباق سوراخ و کیفیت سطح کار
انتخاب ميشود.
مهمترین مورد آن تولرانس و نوع انطباق است که متناسب با آن برقوی مورد نظر بهكار كرفته ميشود.
انتخاب برقو با توجه به قطر سوراخ نیز انجام ميشود. در صورتیکه قطر برقو ۵ میلی متر باشد اختلاف
سوراخ ۰/۱ تا ۰/۲ میلیمتر است و اگر قطر برقو از ۶ تا ۲۰ میلیمتر باشد مقدار اختلاف اندازه از ۰/۲
تا ۰/۳ میلیمتر است و اگر قطر برقو ۲۱ تا ۵۰ میلیمتر باشد اختلاف اندازه از ۰/۳ تا۰/۵ میلیمتر است.
صفحه 19:
©
قسمتهای مختلف برقو یت ردب - پم
برقوها به سه قسمت اصلی بدنه. دنباله و طول لبهی برنده
تقسیم میشود. قسسمت مخروطی سر برقو عمل هدایت
برقو در داخل سوراخ را انجام میدهد و قسمت استوانهای
آن عمل برادهبرداری از سطح سوراخ را بر عهده دارد.
نحوه ي برقوكاري
براي برقوكاري بايد مطمئن شویم که
محور برقو در
راستاى محور سوراخ قرار دارد.
0
o
صفحه 20:
©
-اپلیسهی لبههای سوراخ قبسل از عملی ات برقوکاری خزینه شود.
-۲جهت گردش برقو در جهت موافق عقربههای ساعت با در جهت لبههای برنده باشد و
در هنگام خارج کردن برقو از سوراخ بر عکس دوران داده نشود.
-۳برقوهایی را که در قطعه کار قلاب کردهاند خلاف عقربهی ساعت نچرخانيم.
-۴عملیات سوراخکاری و خزینهکاری و برقوکاری را در یک مرحله بستن کار و تنظیم انجام
صفحه 21:
6
* قلمکاری فلزات
0
با اسستفاده از مهارت قلمکاری میتوان قطعات فلزی را قطع و سا برادهبرداری کرد. قبل از انجام قلمکاری باید
ابتسدا قطصهکار را بسه روش صحیح و ایمن گیرهبندی مناسب کرد.
در قلمکاری :
الف) بررسى كنيد كه ميز كار از نظر ايمنى محكم باشد و هركز روى يك ميز لغزنده كار نكنيد 59
ب) اطمینان حاصل کنید که قسمت عقب و جلوی فکها به حالت موازی قرار داشسته باشند و قطعسهکار محکم 0
كيره بندی شده باشد.
تنظیم بلندی و کوتاهی گیره
۱ زمانی که شسما از یسک گیره موازی استفاده میکنید ارتفاع مناسسب گیره زمانی درست است که انگشتان
شما در حالت ایستاده زیر چانه و آرنجتان بالای فکهای گیره قرار داشته باشد.
۲ اگر میز کار شسما مجهز به گیرههای قابل تنظیم باشد. نیازی به استفاده از زیر پایی نب
صفحه 22:
©
60
روش صحیح ایستادن در قلمكاري
با زاويهي حدود 40 درجه نسبت ب رر انتخاب قلم از موارد زیر اطمینان حاصل
محور گیره در حالي و
كه يا شما ان ف
۱۳ ال ا 7 pee ed
قرار گرفته است
۱ 5 1 داشته باشد.
- بدنهي قلم نباید هیچگونه تيزي با کنار 101
=S> a داشته باشد.
2. قل - سر قلم تباید شکم داده باشد و باید نی
و داراي
صفحه 23:
©
انواع قلم:
-اقلم تخت: قلم تخت برای قطع کردن ورقها. سريرجها
و برادهبرداری از سطوح ربختهگری و جوشکاری شده و
Raia AC As mb نیز تعی کرد
-۲قلم شیار )ناخنی):این قلم دارای نوک باریکی است و
برای ایجاد شیارهای باریک مستقیم و منحنی؛ مانند جای
خار و جای یاتاقان به کار میرود.
oe
SE
©
-۳ قلم لبگرد: برای ایجاد شيارهاى هلاليشكل از قلم
لبگرد استفاده ميشود. برای ایجاد شیار داخل یاتاقانها
و قوسهای داخل قطعات از این قلم استفاده ميشود.
۳۹
2
در موقع برادهبردارى از سطح كار ضخامت براده به زاويه
انتخاب كرفتن قلم بستكى دارد. هركاه زاويه را بزركى
كنند ضخامت براده بيشتر واكر زاويه را كوجك انتخاب
كنند ضخامت براده نازكتر خواهد بود. عمق براده را با
زاویهی قلم مشخص میکنند.
o
صفحه 24:
روش درست استفاده از قلم و اي
nile 4
1- چکش را با دست راست خود طوري ید
به دست بكيريد
ss فاصلهيٍ انگشت I
2 قلم را صلهي انگشت کوج تا اد که / 2
a2 حدود 15 الي براي ايمني JI
0 سامت ب* یه در قلمكاري از
کشت نس حدود 20 الي 25 نگهدارنده ي
me ريك قلم استفادو__
.مشود
60
oO
صفحه 25:
©
©
روش ضربه زدن به چکش
1 در کار سبك (در برداشتن براده ها) ایجاد حرکات نوساني را از
طریق حرکت مچ دست انجام دهید.
2 در کار متداول جايي که يك لایه ي نسبتا ضخیم فلز باید برداشته
ن تو جاعجىاك لإيورها مر ضجبى فل باية cobb از ساعد و مج انجام
دهشيحاين امر باعث ميشود ضربه شديدتر
سطح وسيعي قلمكاري شود باید از بخشها:
©
سس فحقانع سس تست سح
صفحه 26:
©
* انواع جريان الكتريكى در جوش برق
در جوش برق از سه نوع جريان الكتريكى مختلف مىتوان استفاده كرد: جريان متناوب (400). جريان مستقيم الكترود منفى
(10021511). جريان مستقيم الكترود مثبت (10)2152). در از بعضى الكترودها فقط مىتولن از يك نوع جريان الكتريكى استفاده كرد. در
بعضى ديكر امكان استفاده از دو يا سه نوع جريان نيز وجود دارد. استفاده از هر كدام از اين جريانها تأثير به خصوصى بر روى جوشكارى
میگذارد
جريان مستقيم الكترود منفى (1()01511)ويرايشدر جوشكارى با جريان مستفیم الکترود منفی, الکترود به قطب منفی دستگاه و قطعه
کار به قطب مثبت دستگاه متصل میشود. الکترونها از داخل الکترود عبور کرده. با جهش در طول قوس به قطعه کار میرسند. این اتفاق
باعث میشود که تقريباً يك سوم حرارت قوس بر روی الکترود و دو سوم حرارت بر روی قطعه کار ایجاد گردد.[۲آجریان مستقیم الکترود
شبت (1()۸1:۳)ویرایشدر جوشکاری با جریان مستقیم الکترود مثبت. الکترود به قطب مثبت دستگاه و قطعه کار به قطب دستگاه
j 6 6
“ا متصل مىشود الکترونها با چهش,در طول قوس از قطعه كار به الكترود مى رسند. اين اتفاق باعث مى شود كه تقريياً دو یوم چرارت سس
صفحه 27:
©
©
در جوشكارى با جريان متناوب. جهت حركت الكترونها در (400) جريان متناوب
هر ثانيه ۵۰ بار عوض میشود. سمت مثبت یک قوس الکترود. آند و سمت منفى
آن کاتد نامیده میشود. این عوض شدن متناوب آند و کاتد باعث توزیع یکنواخت
حرارت بین الکترود و قطعه کار میشود. گرمایش یکنواخت باعث ایجاد توازنی بین
نفوذ جوش و نرخ پر کردن میشود
صفحه 28:
1- منابع اینترنتی
2- جزوات کاربردی و درسی
3- استفاده از منایع درسی