اخلاق در پژوهش پزشکی

صفحه 1:
اخلاق در پژوهش يزشكى ۱0/۵ دکتر علیرضا شعبانزاده eas Rees Eater 

صفحه 2:
0 اخلاق در تحقيقات پزشکی مسئله ترويج و تقويت اخلاق بويقه در رشته يزشكى به صورت جدى ازسوى وزارت بهداشت در سال ۱۳۷۰ مطرح شد و طرح نكارش كدهاى اخلاقى مورد توجه قرار كرفت. دومين سمينار اخلاق بزشكى «سازمان نظام بزشكى 000 

صفحه 3:
دکتر علیرضا شعبانزاده برنامه های تدوین کدهای اخحلاق در پژوهش پزشکی, ا ا و پایه تحقیقات * اصلاح سیاست ها و روشهای اجرایی جهت افزایش اعتبار پژوهشهای پزشکی ۳ 

صفحه 4:
دكتر عليرضا شعبانزاده برنامه های ۳ کدهای اخحلاق در پژوهش پزشکی ادامه ۱ * آموزش مناسب اصول اخلاق پژوهش برای رشته های مختلف علمی 1 eee re CS 0 eee ee ene ya Bes are <a) Sie el ‏ا ا ل‎ ‏ا‎ eso. a ‎Nere aera‏ ل كم ‎ ‎۰ 6٠ ‎ 

صفحه 5:
دكتر عليرضا شعبانزاده 4۵ برنامه هاى تدوين كدهاى اخلاق در يزوهش es ا يك س در زمينه اخلاق يزشكى " تدريس اخلاق و يزوهش در برنامه هاى آموزش مداوم و كتب خودآموزى 5570 8 

صفحه 6:
دکتر علیرضا شعبانزاده حقوق و اخلاق حقوق عبارت است از مجموع مقرراتی که بر افراد یک جامعه در زمان معینی حکومت می کنند * پیوسته افراد بشر باهم زندگی کرده لند و جامعه و فرد لازم و ملزوم یکدیگر بوده اند. از طرفى هم خواسته هاى انسانها باهم شباهت دارند و لذا قهر و نزاع و ۱ ۳ 6 

صفحه 7:
20 0 اده 6 حقوق 5 احلاق ۳ * اخلاق دارای چندین بحث است که ب 0 انجام كارهاى ا ا ل ‎ee‏ 05 ‎Aaa eer nee a‏ محاکمه شده و عدالت را اجراء می کنند. ۳ 

صفحه 8:
دکتر علیرضا شعبانزاده اخلاق يرشكى واصول ‎ol‏ ا ل ا ل 20 ل ا ا ‎Tyree epee‏ ‎Sy‏ ا ل ل اال تت ا ۱ نیازمند شده است. ۳ 0 

صفحه 9:
4۵ 020000-00 cay Aner e اخلاق يزوهشكرى تابعی از اخلاق حاکم بر جامعه است و هر جامعه ای اصول ‎EY aca > cal‏ ۱ تقریباً جهان شمول اند و در تمام جولمع انسانی رعلیت میشوند لما مسأله مهم لین است که اصول اخلاقی در حوزه های مختلف مذهبی. سیاسی. اجتماعی. اقتصادی. فرهنگی و غیره جگونه تعریف تیور ۳ 

صفحه 10:
ا اخلاق يزشكى 2 اصول آن ات ‎ee SMe tae)‏ ا ‎eee eC‏ ل لم ‎ered‏ ا ‎eee re DEE) Mere ee Me‏ دلنش علمى اشتغال يلبد خود راءبا لين موازيين منطبق سازد. در نتيجه فرد بايد در فرايند تحقيق» صراحت و صداقت داشته باشد و تعصبات و يبش داوريها را كنار ‎SOC ‏ا‎ ow ESI ‎۳ ۳ coy ‎ 

صفحه 11:
Pree epee اخلاق يزشكى 2 اصول آن ‎nah‏ پژوهش که حیطه وسیعی از علوم مختلف را در برمی گیرد روشن نیست که اخلاق پژوهشگری چه حد و مرزی ‎es‏ ميشود به همین سبب ادیده گرفتن و اختلاف حد و مرز اخلاقی در بسیاری از کارهای يؤوهشى به جشم مى آيد كه اكثراً بدون تعمد و صرفاً به سبب بى اطلاعى از اخلاق پژوهشگری صورت می پذیرد. ۳ ۳ " 

صفحه 12:
[0 pnt e احلاق پزشکی و اصول آن ورن در حوزه هاى يؤوهشى محقق بايد بكوشد نا خود را حتى الامكان از تعصبات فردی و نژادی جدا کند و گرایش‌های ایدئولوژیک و سیاسی اش را تحت کنترل ۱ 535 500007 ee 6 

صفحه 13:
دکتر علیرضا شعبانزاده 6 اخلاق پزشکی و اصول آن ادامه ۶ ضرورت؛ اجراى رعايت اخلاق ۱ a ess ‏اك‎ ey ed ec Mr red ae Sie mec 00 rere 0 

صفحه 14:
0 een eee ‏ملاحظات اخلاقى در يزوهش‎ ا ‎le‏ ا ا ا ا ا | تدوين روش شناسی بژوهش استفاده از تکتیک های گردآوری داده هاو فرآیند گردآوری» نتيجه گیری صحیح و در نهایت در توصيف مهارت خاص داشته باشد. ۳ oe 

صفحه 15:
| ۳ ای هر ۳ ۳1 ۳ لا © ۳ 5 ا | ا 1غ یرت ردیر 3 دومين سمينار اخلاق بزشكى «سازمان نظام يزشكى 

صفحه 16:
دکتر علیرضا شعبانزاده ملاحظات اخلاقى در يؤوهش ۳ صداقت کامل؛ پژوهشگر بلید آنچه را واقعاً از کار پژوهشی خودبه دست آورده عیناً متعکس سازد و از دحل و تصرف آن بپزهیزد. اموری مثل تغییر داده هاه تغییر و دستکاری نتیجه طرح و پنهان سازی غیراخلاقی است. ۰ 6 

صفحه 17:
Pp toe go امانتدارى؛ امانتدارى ركن اساسى اخلاق يؤوهشكرى است. كه اكر اطلاعات او مأخذى دارد و از جاى ديكرى كرفته به احترام زحمات ديكران به ذكر مأخذ اطلاعات بيردازد. ‎we‏ دومين سمينار اخلاق بزشكى «سازمان نظام يزشكى ‎ 

صفحه 18:
PS pea epee * شجاعت؛ شجاعت و دقت اهمیت فراولنی در وهش دارد. پژوهشگر باید در زمینه اى كه تحقيق مى كند مطالعات عميق و وسيع داشته باشد ‎Car Pan‏ بايد مطالعات خود را با دقت انجام دهد. زیرا در غیر این صورت نتیجه تحقیق او گمراه کننده جواهد بود 6 ۳ پزشکی اخلاقتروج سنا 

صفحه 19:
Pape Oe ye eer = رعایت اصول نقد علمی و نقدیذیری از موارد مطرح شده در اخلاق يثوهشكرى است زيرا ارائه نقد شخصى به جاى نقد علمى با اخلاق ‎MEO aya‏ 1 م دومين سمينار اخلاق بزشكى «سازمان نظام بزشكى 

صفحه 20:
دکتر علیرضا شعبانزاده 6 ‎yo‏ از جهت گیری؛ چوچشگر در مرح تولد دلنش نی گاهانه ‎Sete ye ees as aer ce TeSS ieee‏ 0 یافته های ما با باورهایمان متفاوت بوده و لذا پذیرش آنها نیز برایمان 1 است. ‎Sy ES ie nos OM oats eee SS BC) Cn aon)‏ ‎Te reere yt FN tos ip epeyper sr taretlesr‏ ‎bce ‎ ‎ ‏مه ادومين سمينار ‎ ‏2111111006 پزشکی اخلاقتروج سنا 

صفحه 21:
[0 pnt e © "" رعليت نكات اخللاقى؛ فراهم كردن شرليط آسايش جسمى و روانى ۱ 5! Lesa y3l است که باید در تحقیق رعایت شود. نباید به ل ‎lene et ee eae ee eel‏ ۱ خصوصی و اجازه گرفتن از فرد حفظ حق گمنامی و رازداری باید اجراء شود. ‎ea‏ 211111117 پزشکی اخلاق ترويج ستاد 

صفحه 22:
دکتر علیرضا شعبانزاده كدهاى اخلاقى ‎-١‏ كسب رضايت آكاهلنه در كليه تحقيقاتى كه بر روى آزمودنى انسانى انجام مى كيرد ضرورى است. در مورد تحقيقات مداخله اى» كسب رضايت آكاهائه بايد باس ‎ ‎ ‎s ‎a ‎ese ‏رز‎ een eee ‏ر معرض ضرر و زیان غیر معقول باشد و با محدودیتی در اعمال اراده و اختیار او‎ 558 a) ‎ ‏۲ رات ارات را گردید, در غیر ‏یستی فارغ از هرگونه اجبار. تهدید. تطمیح و اغو انجام ‎Ae‏ 0 ‎ ‎ ‎ ‏مه ‎۳ ‏پزشکی اخلاقتروج سنا 

صفحه 23:
كدهاى اخلاقى دن ‎ene areas See eal‏ ا ‎eet‏ لك ‎Econ au We car Van ‏ل ا‎ Care ea tar tor Ee Pen ‏اخلاق در پژوهش رسیده و توسط فردی ثالث رضایت آگاهانه کسب تروش ‏۱ ‏مكلف است اطلاعات مربوط به روش اجراء و هدف از انجام تحقيق» زيانهاى احتمالىء فوايد ماهيت و مدت تحقيق را به ميزانى كه با آزمودنى ارتباط دارد به وى تفهيم نموده و به سوالات او ياسخهاى قانع كنئده دهد و مراتب مذكور را در رضايت نامه قيد نمايد. ‎ ‏دومين سمينار اخلاق بزشكى «سازمان نظام يزشكى ‎ 

صفحه 24:
ا كدهاى اخلاقى ادامه Se ae nee te iC ene es ae Clel n etal Doe ‏مروت رو سارت ی سارت مان‎ ۷ نحوه ارائله گزارش یا اعلام نتیجه تحقیقات می باید متضمن رعایت حقوق مادی و معنوى عناصر ذيربط آزمودنى:؛ يزُوهشكرء يزوهش و سازمان مربوطه باشد. 8- محقق بليد به آزمودنى اعلام نمليد كه مى تولند در هر زمان كه مليل باشد از شركت منصرف شود بديهى است در صورت انصراف يؤُوهشكر مكلف ‎١‏ مواردى را كه ترك تحقيق؛ تبعات نامطلوبى نصيب ازمودنى مى نمايد به ايشان ‎specs ane‏ را ارت کر ‏سك ادومين سمينار اخلاق بزشكى «سازمان نظام يزشكي پزشکی اخلاق ترویج سا ‎ 

صفحه 25:
دکتر علیرضا شعبانزاده کدهای اخلاقی ادامه 9- جنانجه به نظر يؤوهشكرء ارائه بعضى از اطلاعات به آزمودنى منجر به مخدوش شدن نتلیج تحقیق گردد. عدم ارلئه لین اطلاعات می بایستی با تایید کمیته اخلاق : يزوهش باشد و ضمنا برنامه ريزى كاملى جهت آكاهى به موقع آزمودنى از لن )2 ل 0 ۰- مسئولیت تفهیم اطلاعات به آزمودنی به عهده محقق است دیگری این اطلاعات را به آزمودنی بدهد از محقق سبب مسئولیت مواردی که فرد لمى كردد, ع ادومين سمينار اخلاق بزشكى «سازمان نظام يزشكي ‎epee‏ 

صفحه 26:
é Pape Oe eye cay ‏کدهای اخلاقی‎ ادامه و شرت مر را لاعارت ‎Sot‏ 8 ‎eral‏ ل بدون ارائه اطلاعات مربوط به پژوهش ممنوع است. مككر اينكه آزمودنى آكاهانه از حق خود در كسب اطلاعات صرفتظر كرده باشد. ۲- در تحقیقات کارآزمایی بالینی که وجود دو گروه شاهد و مورد ضروری است ب به آزمودنیها اطلاع داد که در تحقیق شرکت کرده اند ممکن است به طور ‎ea‏ ا ۱ م0 ۳ پزشکی اخلاقتروج سنا 

صفحه 27:
دکتر علیرضا شعبانزاده 6 كدهاى اخلاقى وى ۳- در تحقیقات درمانی میزان ضرر و زی ‎OH coe es‏ دراج السك بحر ادس ضررو زيان در زندكى روزمره ضرورت دارد. ‎ ‏5- عملى بودن؛ ساده بودن, راجت بودن, سريع بودن » اقتصادى بودن و مشلبه ن نمى رک بر ان ‎ely‏ ريق اش در با ی بر تس با ‎ ‏بر تجقیقاتی که دارای زیان احتمللی بوده و آزمردنهی در آنها مورد بووهش قرار عى كيرند كه دجار فر فرهتكى يا اجتماعى ويا مللى هستند لازع است درى صحيح ار ار لمر كك لا ل و زار کر ‎ ‎ ‎er‏ ۳ پزشکی اخلاقتروج سنا ‎ 

صفحه 28:
دکتر علیرضا شعبانزاده کدهای اخلاقی ادامه Deters ‏ا‎ esa ‎ao he a)‏ ی فراهم کند. مگر آنکه در لین مسیر محدودیتی داشته باشد که در اینصورت باید قبلا آزمودنی را مطلع نمايد. ‎ ‏ار را رح ی رت زر ری ات ری را ا ل ل 0 ‎ ‏همه ۳ پزشکی اخلاقتروج سنا 

صفحه 29:
دکتر علیرضا شعبانزاده 6 کدهای اخلاقی رر, ‎eS Pee CODICES eee en reo‏ ا ل 0 ل بایستی مطابق قوانین موجود جبران گردد ‎٠١‏ انجام روشهاى كوناكون تحقيق نبايد مغاير با موازين دينى و فرهنكى أزمودنى و جامعه باشد, ‎۰ Cy ‎ 

صفحه 30:
PF ec ge Pay ‏كدهاى اخلاقى وى‎ 1 ee nee aD) ‏تحقیق - انتخاب آزمودنی از بین زندانیان و گروههای خاص از طرفی و بقیه جامعه‎ از طرف دیگر انتخاب اولویت به عهده کمیته اخلاق در پژوهش است. ۲- شرکت زندانیان در تحقیقاتی که نتایج آن منحصر به زندانیان می شود با کسب رضایت آگاهانه کتبی بلامانع است. زندانیان را به علت شرایط خاص از جمله در دسترس بودن آنان ذ ازمودنئى ترجيحى در تحقيقات شركت داد و از طرفى نيز نمى توان أنها را از منافع ips hp ‏ل‎ ابد به عنوان ممه ادومين سمينار اخلاق بزشكى «سازمان نظام يزشكي 0-0 

صفحه 31:
6 ‏ل‎ deed ۳ ‏كدهاى حك‎ ۳- شرکت گروههای صغار عقب ماندگی ذهنی. مبتلایان به زوال عقل و بیماران روان كليه تحقيقات به شرايط كسب رضايت كتب از ولی قانونی آنها و اثبات ‎Ree ee ne eee eae pee‏ در صورتیکه در اتدای ‎es‏ ارت زوال عقل و یا علاشم روان پریشی نداشته و در مدت انجام تحقیق Fahy, WO, NC ent (es Sen erry 0 eee thst ken ee enles) ‏بوده لند اگر در مدت انجام تحقیق به ترتیب واجد صلاحیت یا‎ قبلى ولى ايشان باطز ‎ee‏ ayes 20 ادومين سمينار شکی سازمان نم پزشکی پزشکی اخلاق ترویج سا 

صفحه 32:
| ۵ كدهاى اخلاقى وى Bee naa cers Nee Se Me ‏ا ا‎ ‏روی‎ ‏را را کر ار‎ ce SU ضروری است. ۱ ae TS a ee cd - انجام تحقیق بر روی جنینهای سقط شده به ضرورت و رعایت موازین قانونی بای ات 6ه ۰ 

اخالق در پژوهش پزشكي 31/5/1386 دكتر عليرضا شعبانزاده 1 دومین سمینار اخالق پزشکی ،سازمان نظام پزشکی پزشکی اخالق ترویج ستاد دكتر عليرضا شعبانزاده اخالق در تحقيقات پزشكي مسئله ترويج و تقويت اخالق بويژه در رشته پزشكي به صورت جدي ازسوي وزارت بهداش ت در س ال 1370مطرح ش د و طرح نگارش كدهاي اخالقي مورد توجه قرار گرفت. 2 دومین سمینار اخالق پزشکی ،سازمان نظام پزشکی پزشکی اخالق ترویج ستاد دكتر عليرضا شعبانزاده برنامه هاي تدوين كدهاي اخالق در پژوهش ‏پزشكي ‏ ‏ ‏ ‏ 3 افزايش كاربردي تحقيقات جديد آموزشي و پژوهشي اصالح برنامه هاي پژوهشي در راستاي ارتقاء بهداشت ،درمان و آموزش پزشكي بر پايه تحقيقات اصالح سياست ها و روشهاي اجرايي جهت افزايش اعتبار پژوهشهاي پزشكي سامان دهي تحقيقات كاربردي و پايه در زمينه طب سنتي ترويج اخالق در پروژه هاي تحقيقاتي دومین سمینار اخالق پزشکی ،سازمان نظام پزشکی پزشکی اخالق ترویج ستاد دكتر عليرضا شعبانزاده برنامه هاي تدوين كدهاي اخالق در پژوهش پزشكي ادامه 1 ‏ ‏ ‏ ‏ 4 آموزش مناسب اصول اخالق پژوهش براي رشته هاي مختلف علمي اصالح نوين روش هاي اجرايي تحقيقات دانشگاهي و سازمانها گسترش ارتباطات بين المللي در عرصه اخالق پزشكي و پژوهش برقراري ،هماهنگي و نظارت بر سيستم هاي اطالعاتي و تأكيـد بر يكپارچگي نظام در اطالع رساني داخلي و خارجي دومین سمینار اخالق پزشکی ،سازمان نظام پزشکی پزشکی اخالق ترویج ستاد دكتر عليرضا شعبانزاده برنامه هاي تدوين كدهاي اخالق در پژوهش پزشكي ادامه 2 ‏ ‏ 5 ارتقاي دانش و تقويت نيروهاي متخصص در زمينه اخالق پزشكي تدريس اخالق و پژوهش در برنامه هاي آموزش مداوم و كتب خودآموزي دومین سمینار اخالق پزشکی ،سازمان نظام پزشکی پزشکی اخالق ترویج ستاد دكتر عليرضا شعبانزاده حقوق و اخالق ‏ ‏ 6 حقوق عبارت اس ت از مجموع مقررات ي ك ه بر افراد ي ك جامع ه در زمان معيني حكومت مي كنند پيوسته افراد بشر باهم زندگي كرده اند و جامعه و فرد الزم و ملزوم يكديگر بوده اند .از طرف ي ه م خواس ته هاي انس انها باه م شباه ت دارن د و لذا قهر و نزاع و خصومت براي جلب منافع بيشتر و تأمين زندگي بهتر صورت مي گيرد. دومین سمینار اخالق پزشکی ،سازمان نظام پزشکی پزشکی اخالق ترویج ستاد دكتر عليرضا شعبانزاده حقوق و اخالق ‏ 7 ادامه اخالق داراي چندين بح ث اس ت ك ه يكي از مهمتري ن آ ن حقوق اس ت .رعايت اخالق بويژ ه در حي ن انجام كارهاي تحقيقات ي واج ب بوده و اص ولی دارد كه پژوهشگر الزم اس ت آنرا پياده نمايد ،حال چنانچه محقق دچار لغزش و خطايي سهوي شد مطابق بند و تبصره هايي كه در آيين نامه كميته اخالقي وجود دارد محاكمه شده و عدالت را اجراء مي كنند. دومین سمینار اخالق پزشکی ،سازمان نظام پزشکی پزشکی اخالق ترویج ستاد دكتر عليرضا شعبانزاده اخالق پزشكي و اصول آن ‏ 8 اخالق به منزله آيين نامه اي است كه انسان موظف است به لحاظ انسان بودن آن را رعايت كند ،چرا كه انسان براي بازگشت به كرامت واقعي و حقيقي خود به اخالق نيازمند شده است. دومین سمینار اخالق پزشکی ،سازمان نظام پزشکی پزشکی اخالق ترویج ستاد دكتر عليرضا شعبانزاده اخالق پزشكي و اصول آن جامعع$ه اس$ت و ه$ر جامع$ه اي اصول اخالق پژوهشگري تابع$ي از اخالق حاك$م بر جام اخالق$ي خاص خود را دارد .برخ$ي از اي$ن اص$ول تقريب ًا جهان شمول اند و در تمام جوام$ع انس$اني رعاي$ت ميشون$د ام$ا مس$أله مه$م اي$ن اس$ت ك$ه اص$ول اخالقي در حوزه هاي مختل$ف مذه$بي ،س$ياسي ،اجتماع$ي ،اقتص$ادي ،فرهنگ$ي و غيره چگون$ه تعريف ميشود. 9 دومین سمینار اخالق پزشکی ،سازمان نظام پزشکی پزشکی اخالق ترویج ستاد دكتر عليرضا شعبانزاده اخالق پزشكي و اصول آن ادامه 1 معمو ً ال اص$ول مربوط ب$ه پژوه$ش در ه$ر رشت$ه اي ب$ه وس$يله متخص$صين همان رشته تدوي$ن و تص$ريح ميشود و كس$ي ك$ه وارد اي$ن نظام شود و در آ$ن ب$ه تولي$د و ترويج دان$ش علم$ي اشتغال ياب$د خود را ب$ا اي$ن موازي$ن منطب$ق س$ازد .در نتيج$ه فرد بايد در فراين$د تحقي$ق ،ص$راحت و ص$داقت داشت$ه باش$د و تعص$بات و پي$ش داوريها را كنار گذارد از منطق و استدالل و تجربه پيروي كند 10 دومین سمینار اخالق پزشکی ،سازمان نظام پزشکی پزشکی اخالق ترویج ستاد دكتر عليرضا شعبانزاده اخالق پزشكي و اصول آن ادامه 2 حد و مرز؛ در حوزه پژوه$ش ك$ه حيط$ه وس$يعي از علوم مختل$ف را در برمي گيرد روش$ن نيس$ت ك$ه اخالق پژوهشگري چ$ه ح$د و مرزي دارد و چگون$ه ت$بيين ميشود به همي$ن س$بب ناديده گرفت$ن و اختالف ح$د و مرز اخالق$ي در بسياري از كارهاي پژوهش$ي به چش$م مي آيد كه اكثراً بدون تعمد و صرف ًا به سبب بي اطالعي از اخالق پژوهشگري صورت مي پذيرد. 11 دومین سمینار اخالق پزشکی ،سازمان نظام پزشکی پزشکی اخالق ترویج ستاد دكتر عليرضا شعبانزاده اخالق پزشكي و اصول آن ادامه 3 بكوش$د ت$ا خود را حت$ي االمكان از تعصبات پژوهش$ي محق$ق باي$د بكوش در حوزه هاي پژوهش فردي و نژادي جدا كن$د و گرايش‌هاي ايدئولوژي$ك و س$ياسي اش را تحت كنترل درآورد ،چ$ه آنك$ه در غيراي$ن ص$ورت رس$يدن ب$ه نتاي$ج علم$ي كار دشواري خواهد بود. 12 دومین سمینار اخالق پزشکی ،سازمان نظام پزشکی پزشکی اخالق ترویج ستاد دكتر عليرضا شعبانزاده اخالق پزشكي و اصول آن ادامه 4 ضرورت؛ اجراي رعاي$ت اخالق پژوهشگري در علوم پزشکی بي$ش از ساير علوم احس$اس میگردد ،زیرا يافته‌ه$ا و نتاي$ج پژوه$ش ه$م ب$ه فرد و ه$م ب$ه محي$ط فراتر از جامعه علمي مربوط مي شود. 13 دومین سمینار اخالق پزشکی ،سازمان نظام پزشکی پزشکی اخالق ترویج ستاد دكتر عليرضا شعبانزاده مالحظات اخالقي در پژوهش ‏ 14 توجه به مباني؛ پژوهشگر بايد در طرح مساله و تنظيم مباني نظري تحقيق ،تدوين روش شناسي پژوهش ،استفاده از تكنيك هاي گردآوري داده ها و فرآيند گردآوري، نتيجه گيري صحيح و در نهايت در توصيف مهارت خاص داشته باشد. دومین سمینار اخالق پزشکی ،سازمان نظام پزشکی پزشکی اخالق ترویج ستاد دكتر عليرضا شعبانزاده مالحظات اخالقي در پژوهش ‏ 15 ادامه 1 تعهد به موازين اخالق پژوهشي حكم مي كند كه پژوهشگران در برابر يافته هاي پژوهشي خود متعهد باشند و از اين يافته ها براي تحليل مسائل و كمك به حل آنها بهره جويند. دومین سمینار اخالق پزشکی ،سازمان نظام پزشکی پزشکی اخالق ترویج ستاد دكتر عليرضا شعبانزاده مالحظات اخالقي در پژوهش ادامه1 ‏ ص$داقت كام$ل؛ پژوهشگر بايد آنچه را واقعاًً از كار پژوهشي خود به دست آورده عيناً منعكس سازد و از دخل و تصرف آن بپزهيزد .اموري مثل تغيير داده ها ،تغيير و دستكاري نتيجه طرح و پنهان سازي غيراخالقي است. 16 دومین سمینار اخالق پزشکی ،سازمان نظام پزشکی پزشکی اخالق ترویج ستاد دكتر عليرضا شعبانزاده امانتداري؛ امانتداري رك$ن اس$اسي اخالق پژوهشگري اس$ت .پژوهشگ$ر موظ$ف است ك$ه اگ$ر اطالعات او مأخذي دارد و از جاي ديگري گرفت$ه به اح$ترام زحمات ديگران به ذكر مأخذ اطالعات بپردازد. 17 دومین سمینار اخالق پزشکی ،سازمان نظام پزشکی پزشکی اخالق ترویج ستاد دكتر عليرضا شعبانزاده ‏ 18 شجاع$ت؛ شجاعت و دقت اهميت فراواني در پژوهش دارد .پژوهشگر بايد در زمينه اي كه تحقيق مي كند مطالعات عميق و وسيع داشته باشد و به عالوه بايد مطالعات خود را با دقت انجام دهد ،زيرا در غير اين صورت نتيجه تحقيق او گمراه كننده خواهد بود. دومین سمینار اخالق پزشکی ،سازمان نظام پزشکی پزشکی اخالق ترویج ستاد دكتر عليرضا شعبانزاده ‏ 19 رعايت اص ول نق د علمي و نقدپذيري از موارد مطرح شده در اخالق پژوهشگري است زيرا ارائه نقد شخصي به جاي نقد علمي با اخالق پژوهشگري منافات جدي دارد. دومین سمینار اخالق پزشکی ،سازمان نظام پزشکی پزشکی اخالق ترویج ستاد دكتر عليرضا شعبانزاده ‏ پژوهشگر در مرحله توليد دانش نبايد آگاهانه تحت تأثير پيش داوري و اصول غيرمنطقي قرار گيرد در علوم انساني بسياري اوقات يافته هاي ما با باورهايمان متفاوت بوده و لذا پذيرش آنها نيز برايمان دشوار است، در اين حالت اخالق پژوهشــگري حكم مي كند ارزشهاي خود را در كار پژوهش يافتهها به جامعه نباشيم. دخالت ندهيم و نگران انتقال ‌ دوري از جهت گيري؛ 20 دومین سمینار اخالق پزشکی ،سازمان نظام پزشکی پزشکی اخالق ترویج ستاد دكتر عليرضا شعبانزاده ‏ فراهم كردن شرايط آسايش جسمي و رواني آزمودنيه ا از مهمتري ن مواردي اس ت ك ه باي د در تحقي ق رعاي ت شود .نباي د به آزمودنيه ا هي چ آس يبي از لحاظ جس مي و روح ي برس د .همچني ن حف ظ حريم خصوصي و اجازه گرفتن از فرد ،حفظ حق گمنامي و رازداري بايد اجراء شود. رعاي$ت نكات اخالق$ي؛ 21 دومین سمینار اخالق پزشکی ،سازمان نظام پزشکی پزشکی اخالق ترویج ستاد دكتر عليرضا شعبانزاده كدهاي اخالقي -1كسب رضايت آگاهانه در كليه تحقيقاتي كه بر روي آزمودني انساني انجام مي گيرد ضروري اس ت .در مورد تحقيقات مداخل ه اي ،كس ب رضاي ت آگاهان ه باي د كت بي باشد. -2ارجحيت منافع جامعه يا پيشرفت علم نمي تواند توجيحي براي قراردادن آزمودني در معرض ضرر و زيان غي ر معقول باش د و ي ا محدوديت ي در اعمال اراده و اختيار او ايجاد نمايد. -3كس ب رضاي ت آگاهان ه بايس تي فارغ از هرگون ه اجبار ،تهدي د ،تطمي ع و اغوا انجام گردي د ،در غي ر اينص ورت رضاي ت اخ ذ شده باط ل و هي چ اث ر قانون ي براي مترت ب نيس ت و در ص ورت بروز هرگون ه خس ارت ،مس ئوليت آ ن متوج ه پژوهشگ ر خواه د بود. 22 دومین سمینار اخالق پزشکی ،سازمان نظام پزشکی پزشکی اخالق ترویج ستاد دكتر عليرضا شعبانزاده كدهاي اخالقي ادامه -4در مواردي ك ه ب ه لحاظ تشكيالت ي ،محق ق موقعيت ي باالت ر و موثرت ر نسبت به آزمودني داشته باشد ،علت انتخاب آزمودني بايد به تاييد كميته اخالق در پژوه ش رس يده و توس ط فردي ثال ث رضاي ت آگاهان ه كس ب شود. -5در انجام تحقيقات علوم پزشك ي اع م از درمان ي و غي ر درمان ي محق ق مكل ف اس ت اطالعات مربوط ب ه روش اجراء و هدف از انجام تحقي ق، زيانهاي احتمال ي ،فواي د ماهي ت و مدت تحقي ق را ب ه ميزان ي ك ه ب ا آزمودني ارتباط دارد به وي تفهيم نموده و به سواالت او پاسخهاي قان ع كننده دهد و مراتب مذكور را در رضايت نامه قيد نمايد. 23 دومین سمینار اخالق پزشکی ،سازمان نظام پزشکی پزشکی اخالق ترویج ستاد دكتر عليرضا شعبانزاده كدهاي اخالقي ادامه -6در تحقيقات علوم پزشكي بايد قبل از انجام تحقيق تمهيدات الزم فراهم گردد و در صورت بروز خسارت غير متعارف جبران شود. -7نحوه ارائ ه گزارش ي ا اعالم نتيج ه تحقيقات م ي بايد متضم ن رعاي ت حقوق مادي و معنوي عناصر ذيربط آزمودني ،پژوهشگر ،پژوهش و سازمان مربوطه باشد. -8محقق بايد به آزمودني اعالم نمايد كه مي تواند در هر زمان كه مايل باشد از شركت در تحقي ق منص رف شود بديه ي اس ت در ص ورت انص راف پژوهشگ ر مكل ف اس ت مواردي را ك ه ترك تحقي ق ،تبعات نامطلوب ي نص يب آزمودن ي م ي نماي د ب ه ايشان تفهيم نموده و او را حمايت كند. 24 دومین سمینار اخالق پزشکی ،سازمان نظام پزشکی پزشکی اخالق ترویج ستاد دكتر عليرضا شعبانزاده كدهاي اخالقي ادامه -9چنانچ ه ب ه نظ ر پژوهشگ ر ،ارائ ه بعض ي از اطالعات ب ه آزمودن ي منج ر ب ه مخدوش شدن نتايج تحقيق گردد ،عدم ارائه اين اطالعات مي بايستي با تاييد كميته اخالق در پژوه ش باش د و ضمن ا برنام ه ريزي كامل ي جه ت آگاه ي ب ه موق ع آزمودن ي از آ ن اطالعات تدارك ديده مي شود. -10مس ئوليت تفهي م اطالعات ب ه آزمودن ي ب ه عهده محق ق اس ت ،در مواردي ك ه فرد ديگري اين اطالعات را به آزمودني بدهد از محقق سبب مسئوليت نمي گردد. 25 دومین سمینار اخالق پزشکی ،سازمان نظام پزشکی پزشکی اخالق ترویج ستاد دكتر عليرضا شعبانزاده كدهاي اخالقي ادامه -11شرك ت دادن آزمودن ي در پژوه ش ،بدون ارائ ه اطالعات مربوط ب ه پژوه ش ممنوع اس ت .مگ ر اينك ه آزمودن ي آگاهان ه از ح ق خود در كس ب اطالعات ص رفنظر كرده باشد. -12در تحقيقات كارآزماي ي بالين ي ك ه وجود دو گروه شاه د و مورد ضروري اس ت بايس تي ب ه آزمودنيه ا اطالع داد ك ه در تحقي ق شرك ت كرده ان د ممك ن اس ت ب ه طور تصادفي در يكي از دو گروه فوق قرار گيرند. 26 دومین سمینار اخالق پزشکی ،سازمان نظام پزشکی پزشکی اخالق ترویج ستاد دكتر عليرضا شعبانزاده كدهاي اخالقي ادامه -13در تحقيقات درماني ميزان ضرر و زيان بايستي كمتر از منافع تحقيق باشد. -14در تحقيقات غي ر درمان ي ميزان ضرر قاب ل پذيرش نبايس تي از ميزان ضرري ك ه آزمودني در زندگي روزمره با آنها مواجه است بيشتر باشد .توضيح آنكه در محاسبه ضررو زيان در زندگي روزمره ضرورت دارد. -15عملي بودن ،ساده بودن ،راحت بودن ،سريع بودن ،اقتصادي بودن و مشابه آن نمي تواند توجيهي مواجه نمودن آزمودني با ضرر و زيان اضافي در تحقيق باشد. -16در تحقيقاتي كه داراي زيان احتمالي بوده و آزمودنيهاي در آنها مورد پژوهش قرار مي گيرند كه دچار فقر فرهنگي يا اجتماعي و يا مالي هستند الزم است درك صحيح آزمودنيها از اين زيانها مورد تاييد كميته اخالق در پژوهش قرار گيرد. 27 دومین سمینار اخالق پزشکی ،سازمان نظام پزشکی پزشکی اخالق ترویج ستاد دكتر عليرضا شعبانزاده كدهاي اخالقي ادامه -17محقق موظف است كه اطالعات مربوط به آزمودني را به عنوان راز تلقي و آن را افشاء ننموده و ضمنا شرايط عدم افشاء آن را نيز فراهم كند ،مگر آنكه در اين مسير محدوديتي داشته باشد كه در اينصورت بايد قبال آزمودني را مطلع نمايد. -18در مواردي ك ه آزمودن ي از نوع دارو در تحقي ق ب ي اطالع باش د ،محق ق بايس تي ترتي بي اتخاذ نماي د ك ه در شراي ط ضروري ،اطالعات مربوط ب ه دارو را در اختيار آزمودني و يا پزشك معالج او قرار دهد. 28 دومین سمینار اخالق پزشکی ،سازمان نظام پزشکی پزشکی اخالق ترویج ستاد دكتر عليرضا شعبانزاده كدهاي اخالقي ادامه -19هرگونه صدمه جسمي و زيان مالي كه در پي انجام تحقيق بر آزمودني تحميل شود بايستي مطابق قوانين موجود جبران گردد. -20انجام روشهاي گوناگون تحقي ق نباي د مغاي ر ب ا موازي ن دين ي و فرهنگ ي آزمودن ي و جامعه باشد. 29 دومین سمینار اخالق پزشکی ،سازمان نظام پزشکی پزشکی اخالق ترویج ستاد دكتر عليرضا شعبانزاده كدهاي اخالقي ادامه -21در شراي ط مس اوي در رون د تحقي ق چ ه از نظ ر نوع آزمودن ي و چ ه از نظ ر روش تحقيق -انتخاب آزمودني از بي ن زندانيان و گروههاي خاص از طرفي و بقيه جامعه از طرف ديگر انتخاب اولويت به عهده كميته اخالق در پژوهش است. -22شرك ت زندانيان در تحقيقات ي ك ه نتاي ج آ ن منحص ر ب ه زندانيان م ي شود ب ا كس ب رضايت آگاهانه كتبي بالمانع است. -23زندانيان را ب ه عل ت شراي ط خاص از جمل ه در دس ترس بودن آنان نباي د ب ه عنوان آزمودني ترجيحي در تحقيقات شركت داد و از طرفي نيز نمي توان آنها را از منافع تحقيق محروم نمود. 30 دومین سمینار اخالق پزشکی ،سازمان نظام پزشکی پزشکی اخالق ترویج ستاد دكتر عليرضا شعبانزاده كدهاي اخالقي ادامه -24شركت گروههاي صغار ،عقب ماندگي ذهني ،مبتاليان به زوال عقل و بيماران روان پريش در كليه تحقيقات به شرايط كسب رضايت كتبي از ولي قانوني آنها و اثبات ضرورت انجام چنين تحقيقي بالمانع است .در صورتيكه در ابتداي تحقيق آزمودني زوال عق ل و ي ا عالئ م روان پريش ي نداشت ه و در مدت انجام تحقي ق مبتال ب ه عالئ م روان پريشي و يا زوال عقل گردد ،رضايت قبلي باطل بوده و بايد از ولي قانوني او رضاي ت كت بي كس ب شود .آزمودنيهاي ي ك ه در ابتداي تحقي ق روان پري ش ي ا ص غير بوده اند اگر در مدت انجام تحقيق به ترتيب واجد صالحيت يا كبير شوند ،رضايت قبلي ولي ايشان باطل بوده و الزم است رضايت كتبي جديدي از خود ايشان كسب شود. 31 دومین سمینار اخالق پزشکی ،سازمان نظام پزشکی پزشکی اخالق ترویج ستاد دكتر عليرضا شعبانزاده كدهاي اخالقي ادامه -25انجام تحققيات غي ر درمان ي بر روي جني ن مجاز نيس ت .انجام تحقيقات درمان ي بر روي جنين مجاز است كه به نفع جنين و يا مادرش بوده و ضرري متوجه هيچ يك از آنان نگردد .بديهي است سبب رضايت آگاهانه كتبي از مادر و ولي قانوني جنين ضروري است. -26انجام تحقيق بر روي جنينهاي سقط شده به ضرورت و رعايت موازين قانوني بالمانع است. 32 دومین سمینار اخالق پزشکی ،سازمان نظام پزشکی پزشکی اخالق ترویج ستاد