صفحه 1:
بنام خدا
موضوع :استانداردها و روشهای اندازه گیری
پارامترهای کیفیت آب
صفحه 2:
* مقدمه:
* آب بعنوان یکی از مواد مهم وحیاتی که
وضعیت زندگی و حیات انسان» حیوانات
تعیین کننده ای در
بياهان در محیط اطراف
خود و علاوه بر آن در به وجود آمدن ساختارهای مختلف بر روی مواد
معدنی و آلی موجود در خاک دارد از جنبه های متفاوتی مورد مطالعه و
بحث قرار میگیرد. منظور از کیفیت آب بررسی و تجزیه و تحلیل مواد
و عناصر موجود در آب بوده که هر یک از آنها نقش بسزائی در تعبین
کیفیت آب از نظر شما ب فیزیکر و یا بیوئوژیکی خواهند داشت. با
توجه به آهمیت این موضوع در ارتباط با تاثیر آن بر موجودات زنده هر
منطقه و یا حتی
ای ها ی ... میبایست. این عوامل به دقت مورد مطالعه قرار
صفحه 3:
* ارزیابی کیفیت آب برای آشامیدن
* روش شور از متداولترین روشهای جد nl nde a ale 11102004
تقسیم بندی کیفیت آب شرب می کر با
باشد که بر اساس میزان تغییرات
gaa Se wales ف لك
a Oe ead ایک دی ال
آنيونها و كاتيونها مى باشد. we
جدول(۱) حدود استاندارد یک را | 1
(۵0006) 21۷0۵) برای کر
پارامترهای کیفیت آب برای تالک بجر | و
آشامیدن را نشان میدهد. یکلا | 00
گرد |
pA eke |
صفحه 4:
حفات محیط طیست امریکا
(U.S.EPA.1995)
۱
۴
Bie
1۵۰
سازمان جهانی بهداشت
(WHO.1984)
۴۵
۱
3
Foe
۳۵
۵۸-۶
صفحه 5:
صفحه 6:
\- مجموع جامدات
محلول( 0100008
5 ممیارءاز مواد آحلوو غير
a آبلستو بارلمتر مهمى
edi Saks
شود. سب توجه کرد کسه
مسبو يسخترو جامنايتسجلول
نقش خيلومهمودر كيفيناب
آشامیدندارد و لگر لین
پارلمترهایبالاثر از لستاندارد
باشد برلئنوشيدنتوصيه
نموشود.
جدول ۲- تقسیم بندی 5 آب
بر مبنای 160068" مطا
دیاگرام شولر را wr می دهد.
5 ميلى كرم درليئر)
قابل قبول در شرايط اضطرارى
غیر قابل شرب
صفحه 7:
مجموع Darkess) ie لوب
مجموع سختی(1۳1) معیاری از کلسیم و منیزیم محلول در آب می باشد که بصورت
کربنات کلسیم بيان میشود. مقادیر ۳1۷" مطابق با استاندارد شولر به صورت جدول (۳)
کمتر از ۲۵۰
۲۵۰-۰
Ca eS TH
athe ge
متوسط
بد
قابل قبول در شرايط اضطرارى
غير قابل شرب
صفحه 8:
Ob ys -
این عنصر بطور معمول در اکثریت آبها وجود دارد. معمولاً وجود کلر در آب سبب
تصفیه و گندزدایی آب میگردد. بنابراین مشکل چندانی را در بهرهبرداری از آب جهت
آشامیدن فراهم نمیآورد اما بایستی خطرات ناشی از مقدار بالای کلر را در +
کشاورزی و عملکرد روی محصولات زراعی بررسی نمود. مطابق با استاندارد( ,01
۴) حد استاندارد برای کلر برابر با ۲۰۰ میلیگرم در لیتر می باشد. جدول(۵)
تقسیم بندی تیپ آب بر مبنای کلر مطابق با دیاگرام شولر را نشان می دهد.
كلر (ميلى كرم درليتر) نوع أب
کمتر از ۱۸۰ خوب
لمكيل مجاز
۳۶۰-۰ متوسط
بد
۱۴۰۰-۰۰ قابل قبول در شرايط اضطرارى
بيشثر از ۲۹۰۰ غير قابل شرب
صفحه 9:
CoP od
آنیون در تمام آبهای طبیعی یافت ميشود. مقادیر زیاد سولفاتها مزه تلخی به آب داده
و در صورت آشامیدن موجب بروز اختلالات جسمی میگردد. حد مجاز سولفات مطابق
با استاندارد (07176) برابر با ۲۰۰ میلیگرم در لیتر می باشد. جدول(4) تقسیم بندی تیپ
آب بر مبنای دیاگرام شولر را نشان میدهد.
سولفات(ميلى كرم درلیتر) انوع أب
کمتر از ۱۴۰ خوب
۱۴۰-۰ مجاز
۳۰۰-۸۰ متوسیط
۵۸۰-۰ بد
۱۱۸۰-۰۰ قابل قبول در شرایط اضطراری
پیشتر از ۲۳۰۰ غير قابل شرب
صفحه 10:
- کلسیم(60)
وجود کلسیم در آب باعث افزایش خاصیت نفوذپذیری آب به داخل خاک میشود. اين
یون مانع از کف کردن صابون میشود. همچنین مقدار بالای آن در محلول آب جهت
مصارف کشاروزی مطلوبتر خواهد بود ولیکن بعلت ایجاد سختی در آب مقادیر زیاد
آنء استفاده از آب در مصارف شرب و صنعت را با مشکل مواجه میسازد. مطابق با
استاندارد( 6006۴( (,1(1)) حد استاندارد برای کلسیم برابر با ۲۰۰ میلی گرم در
لیتر می باشد. جدول (1) تقسیم بندی تیپ آب بر مبنای کلسیم مطابق با دیاگرام شولر
را نشان م , دهد.
سولفات(میلی گرم درلیتر) ts آپ
کمتر از ۶۰ خوب
۶۰ قابل قبول
۱۲۰-۵ نامناسب
۲۳۵-۰ بد
بيشعر از Far غير قابل شرب
صفحه 11:
Oa) wae
سدیم علاوه بر تأثیر بر فیزیک خاک از نظر ایجاد مسمومیت نیز دارای اهمیت میباشد.
مطابق با استاندارد( 6900606۴ (0116)) حد استاندارد برای سدیم برابر با ۲۰۰
میلیگرم در لیتر می باشد ولیکن در مقادیر بالاتر ایجاد اختلالات گوارشی و جسمی در
شخص مینماید.. جدول(۷) تقسیم بندی تیپ آب بر مبنای سدیم مطابق با دیاگرام شولر
را نشان میدهد.
سديم(ميلى كرم درليتر) نيع آب
کمتر از ۱۱۵ خوب
۱۱۵-۰ مجاز
۲۳۰-۶۰ متوسط
ha ۳۶
٩۲ ۰-۴۰ قابل قبول در شرابط اضعلراری
ر از ۱۸۴۰ غير قابل شرب
صفحه 12:
Oy) pj
نیزیوم نیز به مقدار قابل توجهی در آب وجود دارد. رفتار این یون در آب و یا خاک
مشابه کلسیم است از همین رو معمولا در آزمايشكاه اين دو يون را بصورت مجموع
مورد بررسی قرار ميدهند. مطابق با استاندار د 6000 OWO حد استاندارد برای
منیزیم برابر با ۱۵۰ میلیگرم در لیتر می باشد.
pul - ۶
* قلیائیت معیاری برای توانایی آب جهت خنثی سازی اسیدها به حساب
اساسی در مورد قلیائیت آب مربوط به واکنشهایی است که بین کاتیونهای آب دارای
قلیائیت زیاد انجام میپذیرد. رسوب حاصله میتواند منجر به گرفتگی لولهها سایر
متعلقات شبکههای آبیاری گردد. همچنین مزه تلخی آب به علت
باشد بهمین دلیل این موضوع در هنگام بهرهبرداری از آب جهت شرب نیز اهمیت
بيدا ميكند. مطابق با استاندارد( 6 ,61 حد استاندارد برای م۳ برابر
با ۷-۵/۸ می باشد.
abs مت
صفحه 13:
بررسی کیفیت آب از نظر کشاورزی:
در امور زراعى؛ علاوه بر کمیت آب. کیفیت آب نیز نقش مهمی داشته و
کیفیت نامناسب می تواند یکی از عوامل محدود کننده در این بخش
باشد که علاوه بر مشکلات زراعی. مشکلاتی برای خاک نیز به وجود
می آورد. علاوه بر کیفیت آب عواملی همچون بافت. خاک میزان آب
مصرفی. وضعیت زهکشی. عناصر شیمیایی خاک و سرانجام نوع LS
مورد نظر براى كاشت نيز در نتيجه كيرى نهايى تاثير مى كذارد اين
تنها با دانستن كيفيت آبها نمى توان راجع به برنامه ريزى استفاده از آنها
تصميم كرفت. از طبقه بنديهاى بسيار متداول جهت تعيين كلاس آب»
طبقه بندى بر اساس دياكرام ويلكوكس ميباشد كه توسط وزارت
کشاورزی آمریکا ارائه گردیده است. در اين طبقه بندی دو عامل هدایت
الكتريكى (00©) و نسبت جذب GOR) ww در نظر گرفته شده و
هر يك از اين ن دو فاكتور به جهار بخش تفسيمبندي ميكردند. در ذيل
نمودار ويلكوكس كه شامل ١1 طبقه ميباشد ارائه كرديده است.
صفحه 14:
۱- کلاس خیلی خوب(600/0): از نظر کشاورزی بسیار خوب. در همه نوع خاک و
برای تمامی گیاهان قابل مصرف می باشند.
؟- كلاس خوب(©0008©,0©090,0609): اين اب در تمامى خاكها مورد استفاده
قرار دارد و گیاهانی را که تحمل شوری متوسط و در حد متعارفی دارند. آبیاری نمود
۳- کلاس متوسط(096,0©09©,0©6090 086,06 6,0 0008): ميزان هادايت
الکتریکی آبها در اين کلاس به ۲۲۵۰ میکروموس بر سانتی متر رسیده و شوری آنها نسبتا"
زیاد است. این گونه آب ها را فقط می توان در آبیاری زمین هایی که دارای بافت و قابلیت
نفوذ پذیری خوب بوده و زهکشی در آنها به نحو رضایت بخشی انجام می شود به کار بر
۶- کلاس بد(06۴)۵6۴,)6۴69, 06۵8 (CAGE, COGF COGEF
کیفیت آن دسته از آبهایی که در این کلاس قرار می گیرد. برای اکثر گیاهان بجز آنهائی که
با
تحمل شوری زياد داشته و نسبت به ساديم حساس نمی شد. مناسب نیست. به منظور
گیری از سخت شدن اراضی که توسط این دسته از از آب ها آبيارى مى شود بايستي
و شستشوی آنها مورد توجه خاص قرار كورد در این نمودار محور افقی بیانگر
مزا وري 900 بود وبا مت اختصاري OLN CO داده میشود و همچنین محور
عمودى بيانكر ميزان قليائيت (90908)) ميباشد كه به اختصار 9) بیان میگردد.
صفحه 15:
مم90) (مدلیش اکتر یکیلک
معرفق ارت ونی یک حاولب یل نتقا لجر یانلستمیتولنچنینیاندلاشکه با
لفزليثرمقدار لملاج (نمكها) يكمليع خاصيت gla abl يز لفزليشمييابد و خحود
ميرإماج سبپسروز مشکااتزیادیدر مانب هرهبردایواز لبدر مصايفك شاوريئر
دلمپروری نعولهد شسد بسنابرلینتسعبینهالی ش اکتر یک آبسعیاری» ناسبچه تس روسیو
تسجزیه و تحلیلت اثیر نمکهاو لماخ میباشد
جدول -طيقه بندی آب آبیاری بر اساس هدایت الکتریکی برمبنای حدول ویلک و کس
we 2 EC ue علامت اختصار ی Soe
میکروموس بر سانتی متر
کم ۱۰۰-۰
متوسط ۲۵۰-۷۵۰
زياد C3 ۷۵۰-۲۵۰
خيلى زياد 6 ۲۲۵2
صفحه 16:
C.OR) pie oie os
نسبت جذب سديم فاكتور مناسبى براى شناخت قليائى بودن آب آبيارى به حساب مي
آید و به فرم زیر نوشته میشود:
(هلة + 560 ول
كه در آن سدیم و کلسیم و منیزیوم. به میلی اکی والانت بر ليتر بيان مى كردند.
مطابق با استاندارد(19"2)0 (606)) حد استاندارد برای نسبت جذب سدیم برابر با
۵ میلی اکی والان در لیتر می باشد. جدول() مقادیر 96068) به روش ویلکوکس را
برای اهداف آبیاری نشان میدهد.
SAR
جدول -طبقه بندی آب آبیاری بر اساس تسبت جذب سدیم( 8۵
خطر فلیابی شدن | علامت اختصاری SAR pie
کم 5 ws
متوسط 5 vaya
زیاد Sa ۱۸۳۶
mye Sq خیلی زیاد
صفحه 17:
09
دياكرام ويل كوكس جهت تعيين
case
casa
case
cast
2250 0۱
T=
WILCOX DIAGRAM
cass
دوجو
موه
corsa
تست
crs
2-83
corse
02-82
لمن
موه
1 د
100, 250 aac icy 750
آب آبیاری
صفحه 18:
- درصد سديم محلو ل (8000)
يكى از فاكتورهاى مهم تشخيص انواع آبها از جنبه كشاورزى ميباشد كه عبارت از
نسبت درصد سديم به مجموع كاتيونهاى محلول در آب بر
لیتر میباشد.
درجه کفی آب |
درصد مدیم محلول
#9 و
Catt 4 Metts Nat 4 ke
i. مر
جدول؟-78- طبقه بددى آب كشاورزى بر حسب شاخص (881)
لد
5
قابل قبول مشکوک
حسب ميلياكى والان گرم در
۳99
صفحه 19:
جدول - استاندارد های فائو برای
ب آبیاری(۳۸۵0,1970)
دامنه معمول پرای آبباری واحد
ey دسی متس بر متر
۲ میلیکرم در ليتر
inte ميلى آتى والان د کلسیم
میلی آّی در ليتر | منيزيم
۹-۴۰ ميلى اكى والان در ليثر سديم
sy ميلى أكى والان در ليتر کرپنات
sole ميلى اكى والان در ليتر | بى كريئات
الم ميلى أتى والان در ليتر کلراید
۰-۰ میلی اکی والان در لیتر | سولفات
PH ۱-۴ ۶-۵
۵ ميلى اكى والان در ليتر | SAR
صفحه 20:
بررسی کیفیت آب از نظر دامداری:
قابلیت استفاده از آب در مصارف دامداری در نظر گرفتن سه فاکتور میزان
آهمیت بیشتری برخوردار است. جدول زیر نشان دهنده محدوده مجاز و غیر مجاز
مقدار عوامل فوق الذکر میباشد.
EC
EC< ۵
TDS
رخایتبخش | قابل استفاده با محدودیت تاطلوب
عد
قايل استفاده با محدوديت
علق
تامطلوب
صفحه 21:
زیرزمینی استفاده میشوند. رخساره های هیدروشیمیایی تابع سنگ شناسی.
و الگوهای جریان آبخوان می باشند. رخساره های هیدروشیمیایی می توانند به
ابزاری ساده و سریع جهت تشخیص تفاوت در آب های یک یا چند موقعیت. استفاده
شوند. برای مشخص نمودن رخساره های هیدروشیمیایی از نمودار پاپیر یا دیاگرام
dhagrenm) sls 6۳۳9) استفاده می شود. اين نمودار نسبت به دیگر روشهای گرافیکی
تشخيص روابط بين يونها بسيار مفید است و از آن جهت دسته بندی نمونه ها و تعيين
تیپ شیمیایی آب استفاده می شود. در این نمودار مقدار آنیون ها و کاتیون ها ۱۰۰ درصد
در نظر گرفته می شود که درصد یون ها روی مثلث های کناری علامت گذاری شده
است. مثلث سمت راست مربوط به آنیون ها و مثلث سمت چپ مربوط به کاتیون ها می
باشد؛ که نقاط متناظر مثلث ها روی لوزی میانی تصویر می شوند. در نهایت قضاوت در
مورد تیپ کیفی آب با توجه به نقطه تمرکز انجام می گیرد.
مشابهت و اختلاف میان نمونه های آب می تواند از دیاگرام سه خطی مشخص شود زیرا
آب نبا مقاير ابه يديهم يك گروهترا تشکیل ی دهند. مقادیزآب :زپرونیی EAI
اند بطورسریع با پلات بندی آنها در محدوده های مشخص قسمت لوزی شکل
صفحه 22:
Fig. 2. Piper diagram for describing the hydrochemical
facies variation.
WAN
KAA,
صفحه 23:
- روشهای اندازه گیری پارامترها
- اندازه گیری سدیم
سدیم فراواترین و محلول ترین کاتیون موجود در آب است. برای اندازه
گیری سدیم از روش نشر شعله ای توسط دستگاه فلیم فتومتر است يا از
دستگاه طیف سنج جذب اتمی استفاده می گردد.
- اندازه گیری کلر
روشهای اندازه گیری یون کلرور به سه روش تیتراسیون مرکوریمتری»
تیتراسیون با نیترات نقره و روش کلریمتری صورت می گیرد. روش
تیتراسیون مرکوریمتری در مورد آبهائی که مقدار مواد جامد در آن ناچیز
بوده و تقریبا فاقد یون فلزات سنگین باشد بکار رفته و روش تیتراسیون
با نیترات نقره برای آبهائی که املاح معدنی بیشتری دارد مناسب بوده و
روش کلریمتری برای اندازه گیری غلظتهای کم یون کلرور در آبهائی که
دارای مقادیر كم مواد جامد باشد قابل اجرا مى باشد
صفحه 24:
- اندازه گیری منیزیم و کلسیم
سومین عنصر فراوان در آب دریاها و تنها عنصر فلزی موجود در کلروفیل منیزیم
است.
اندازه گیری پونهای کلسیم و منيزيم موجود در آب به روش وزنی میباشد. در ر
صورت لزوم این عمل پس از خارج کردن سیلیس. فسفاتها. اهن, آلومینیوم و منگنز
از محیط انجام می شود.
ابن روش برای اندازه گیری مقدار بونهای منیزیم و کلسیم در هر آبی قا
باشد. مقدار کلسیم پس از جدا کردن مواد مزاحم با دوباره رسوب دادن
صورت اکسید کلسیم اندازه گیری می شود و سپس برای جدا کردن من
با قیمانده را دوبازه به ضورت فسفات آمونیوم فنيزيم. رسوب داده وسپس
پیر و فسفات حاصله جدا شده و توزین می گردد.
صفحه 25:
- اندازه گیری پتاسیم
پتاسیم از طریق دستگاه فلم فتومتر اندازه گیری می شود. در این روش
pole موجود در محلول توسط شعله به اتم با یون تجزیه شده و
تحریک می شوند و الکترونها انرژی حرارتی را جذب نموده و به مدار
دورتری از هسته اتمی سوق داده می شود. در طی باز گشت به حالت
پایدار و کم انرژی اولیه الکترونها مقدار انرژی جذب شده را از دست
و این مقدار انرژی به صورت امواج الکترومغناطیسی ساطع می
شود. با استفاده از دستگاه فتوسل انرژی رها شده اندازه گیری می شود.
شدت تشعشعات رابطه مستقیم با غلظت عناصر دارد و بنابراین با تعیین
شدت نور و مقایسه با محلول استاندارد در شرایط مشابه می توان به
غلظت یک عنصر در محلول يا عصاره پی برد. جهت تفکیک تشعشعات
عناصر از يكديكر فيلتر يا طول موج خاصى براى هر عنصر بكار برده
مى شود.
صفحه 26:
- اندازه گیری سولفات
مقدار پون سولفات در آب به سه روش وزنی» روش کدری
سنجی و روش حجمی صورت می گیرد. روش وزنی روشی
است كه براى اندازه كيرئ يون سولفات در كليه آبها به کار می
رود. ولى روشهاى كدرى سنجى و روش حجمى كه به زمان
كمترى احتياج دارند براى اندازه كيرى مقادير كم يون
سولفات(پائین تر از ۲۰ میلی گرم در لیتر) مناسب است.
صفحه 27:
Pk os of ill
بررسی و دنبال کردن میزان قلیاییت اسيديته و خصوصیات آمفوترها ( ۳17 محلولها)
در همه واکنشهای شیمیایی و بیولوژیک و مخصوصا در تست های کنترل کیفیت آب از
اهمیت ویژه ای برخوردار است. شکل(1-۳) نمونه ای از یک ۳) متر را نشان می دهد.
صفحه 28:
- اندازه كيرى 70008
منظور از 6069 كل مواد جامد محلول در آب است كه برابر مجموع غلظت
عع برتهای موجود فن آبآمی پاش واحد ستجش. 9 رد
می باشد.
TDS=0.64* EC
(6 هالیشداکتریک یآیسه میکروموسسر سانتیمتر
مواد محلول با فیلتر کردن آب تصفیه نمیشود و پس از تبخیر آب بعنوان جزئی
از مواد جامد آب به صورت رسوب باقی می مانند.
اندازه گیری مستقیم مقدار کل جامدات محلول, يس از جداسازى مواد جامد
معلق. یکمک تبخیر آب امکان پذیر است. وزن رسوب باقیمانده بیانگر مقدار
کل جامدات محلول(۳069))می باشد.
صفحه 29:
- اندازه گیری سختی
فرمول زیر برای محاسبه سختی بکار می رود:
TH=(cat+ Mg*50
که در آن کلیسم و منيزیم به میلی اکی والان بر لیتر بوده و
سختی کل به میلی گرم در لیتر می باشد.
سختی را میتوان بکمک تکنیکهای اسپکتروفتومتری و یا
تیتراسیون شیمیایی. که برای تعیین مقادیر یونهای کلسیم و
منيزيم در يك نمونه خاص انجام میگیرد. اندازه گیری کرد.
سختی میتواند از صفر تا چند صد و با حتی چندین هزار
قسمت در میلیون تغییر نماید.
صفحه 30:
نداد گسیریهدا شداکتریکی- +
هدایت الکتریکی نشاندهنده یونهای موجود در آب می باشد. هدایت الکتریکی آب
معرف قدرت یونی یک محلول برای انتقال جریان است. هدایت آب خالص بسیار
کم می باشد و با افزایش غلظت یونها هدایت آن بالا می رود. هدایت الکتریکی آب
.را می توان با استفاده از ای سی متر اندازه گیری نمود
صفحه 31:
ات مورد نباز و نحوه حفاظت و زمان نکهد
ee 8 ۳ =
SAR 9 باستمادء از ee
۱ ۳ درصورث أب بند کرد در
1 امه آزمیش شود
een 5 | جه ويه حمق
ie 3
1 ایک | uF IAPS Se
TH
6
[Sy 9 سرد تردن ا ۲ درجه سقشی ۴ ریز
Ta
كراد
on پلاستیکه تجته ]بای ue AP Gn ide
1S BID aye 5
uF Aen oe oh ae] on
1S 218 aye 5
5 پلاستیک تبته | بای ملزات تون سریع بر ue
Mg
LS PHD oe
پلاستیک, نبله | رای مات محلون سریعا" مر 11
a شود LA PHD
ao 2 a
5 9 روز
So4 58