اصول اقتصاد 2 (اقتصاد کلان)

نام درس و منبع: اصول اقتصاد ( ۲اقتصاد کالن) مؤلف :دکتر مهدي تقوي انتشارات :دانشگاه پيام نور تعداد واحد درسي۳ : بهره گيرندگان: دانشجويان کارشناسي رشته‌هاي حسابداري و مديريت جايگاه درس: نحوه ارزیابی دانشجویان اصلي هدف کلي درس: آشنايي با اقتصاد کالن: مفاهيم اصلي متغيرهاي کالن اقتصادي نظريه هاي مکاتب مختلف طرح درس فصل اول -مقدمه (جلسه )1 فصل دوم -حساب‌هاي درآمد و توليد ملي (جلسه )1 فصل سوم -اقتصاد کالن کالسيک (جلسه )1 فصل چهارم -نظريه تقاضاي کل کينزي (جلسه )2 فصل پنجم -بخش دولت مفهوم ضريب افزايش و سياست مالي (جلسه 2و)3 طرح درس فصل ششم -پول و نرخ بهره (جلسه )3 فصل هفتم -بانک‌هاي تجاري و بانک مرکزي (جلسه )3 فصل هشتم -نظام کامل کينزي :عرضه و تقاضاي کل (جلسه )4 فصل نهم -بيکاري و تورم (جلسه )4 فصل دهم -تورم و بيکاري -نظر پيروان کينز (جلسه )4 طرح درس فصل يازدهم -ضد انقالب پول گرايان و اقتصاد نئوکالسيک (جلسه )5 فصل دوازدهم -سياست اقتصادي -سياست پولي (جلسه )5 فصل سيزدهم -سياست مالي (جلسه )6 فصل چهاردهم -رشد اقتصادي (جلسه )6 فصل پانزدهم -اقتصاد کشورهاي توسعه نيافته (جلسه )6 فصل اول مقدمه هدف کلي: آشنايي با مفاهيم اوليه اقتصاد کالن ف1 هدف هاي رفتاري: تعريف متغيرها بيان چگونگي روابط بين متغيرها تعريف الگوهاي اقتصاد کالن بيان مختصري از تحول تاريخي اقتصاد کالن ف1 اقتصUاد چگونگUي تخصUيص منابUع كمياب بيUن خواسUته‌ها و نيازهاي نامحدود را در جامعه مطالعه مي‌كند. چشم‌ پوشي از برخي خواسته‌ها انتخاب منابع< خواسته‌ها ف1 اقتصاد بررسي و مطالعه فرايند انتخاب است. اقتصUاد خرد بررسUي انتخاب‌هاي افراد و بنگاه‌هUا يعنUي واحدهاي اقتصUادي مصرف‌كننده و توليد کننده است. اقتصUاد کالن فراينUد انتخاب را در سUطح يUک کشور بررسUي مي‌کند .مسايل مورد بحUث در اقتصUاد كالن :كل توليUد يUا بازده اقتصUادي ،كل اشتغال ،تورم، بيكاري و نرخ‌هاي بهره در يك اقتصاد. بUه طور كلUي اقتصUاد كالن بررسUي نظريه‌هUا يUا انگاره‌هايUي اسUت كه براي توضيح عملكرد اقتصادي يك كشور ارائه شده‌اند. ف1 ثابUت :داراي بعUد زمانUي نيسUتند يعنUي مقدار آنهUا در يك نقطه از زمان اندازه‌گيري مي‌شود. مثال :ثروت ،موجودي سرمايه‌ متغيرها در اقتصاد كالن جاري :داراي بعUUد زمان هسUUتند و مقدار آنهUUا براي يUUك فاصله از زمان اندازه‌گيري مي‌شود. مثال :درامد ،سرمايه‌گذاري ف1 روابط بين متغيرهاي كالن عموماً متغيرهاي اقتصاد كالن با يكديگر ارتباط دارند: مثال :پس‌Uانداز ( )sدر اقتصUاد مي‌توانUد وابسUته بUه ميزان درآمUد كل افراد ( )yباشد. ‏s  f  y ف1 الگوهاي اقتصاد كالن: يUك الگوي اقتصUادي شامUل گروهUي از روابUط اقتصUادي اسUت كه رابطUه بين متغيرهاي كالن اقتصادي را نشان مي‌دهند. كاربرد :تعييUUن متغيرهاي كالن ماننUUد ،درآمUUد ملUUي ،بيكاري ،سUUطح عمومي قيمت‌ها و …. جزا :روابط بين متغيرهاي كالن ف1 تحول تاري?خي اقتصاد كالن: اقتصاد‌دانان پيرو مكتب كالسيك ( )1775-1850و موضوعات آنان: سرمايه‌گذاري و توليد كل رشد اقتصادي وجود حقوق مالكيUت فردي و مزدهاي رقابتUي و امكان بUه وجود آمدن بيكاري سرمايه‌گذاري بهره‌وري نيروي كار بازده نزولي خنثي نبود سرمايه‌گذاري و جمعيت  بازده نهايي توليد ف1 كارل ماركس (:)1818-1883 از اسUتدالل کالن اقتصUادي براي پيش‌بيني سUقوط نهايUي سرمايه‌دارياستفاده کرده است. پيش‌بيني كرد كه سUرمايه‌داري بUا سUوسياليزم يUا مالكيUت عمومUي ابزارتوليد جايگزين خواهد شد. سUرمايه‌داري بUه خاطUر تضادهاي ذاتي‌اش دوام نخواهUد داشت .يكي ازايUUن تضادهUUا عدم هماهنگUUي بيUUن مخارج سUUرمايه‌گذاري و پس ‌Uانداز مي‌باشد. مفاهيم اقتصاد كالن را در يك فرضيه انقالبي به كار گرفت.ف1 جان هابسون (:)1884 از اسUUتدالل كالن اقتصUUادي براي يافتUUن دليل وجود نابرابرياقتصUادي در اروپUا و ايجاد مسUتعمره‌ها در آفريقUا و آسUيا بUه وسUيله اروپائيان استفاده كرد. در اروپUUا ثروت در دسUUت تعداد محدودي از افراد متمركز شدهاسUت  .مخارج مصUرفي و تقاضUا براي محصUوالت توليUد شده توليد‌كنندگان در جسUUUتجوي بازار براي محصUUUوالت خود در خارج مي‌باشند. ف1 موضوعات نظريه‌هاي كالن اقتصادي قديمي: (دورههاي رونق و ركود) ‌ ادوار تجاري موضوعات نظريه‌هاي كالن اقتصادي در جهان امروز: راهنمايي سياست‌هاي دولت اشتغال كامل ثبات قيمت‌ها که حاصل انتشار كتابUي بUا عنوان نظريUه عمومUي اشتغال ،بهره و پول توسUط جان مينارد كينز به عنوان واكنشي نسبت به بحران بزرگ دهه 1930است. ف1 جان مينارد كينز (اقتصاددانان بزرگ انگليسي): مشكالت بيكاري عمومUUUي و ركود اقتصUUUادي را تنهUUUا نمي‌توان بUUUابكارگيري نظريUه اقتصUادي متداول كه عمدتاً تکيUه بر اقتصUاد خرد دارد ،درك كرد. سUUطح باالي بيكاري نيروي كار را تنهUUا نمي‌توان بUUا تعديUUل خودكارمزدهUUا و قيمت‌هUUا از طريUUق نيروهاي بازار عرضUUه و تقاضUUا از ميان برداشت. ف1  تصUUميم‌ها در مورد خرج كردن يUUا پس‌UUانداز ( )Sاز درآمUUد خانوار وتصUUUUUUUميم‌ها در مورد خرج كردن يUUUUUUUا خرج نكردن براي طرح‌هاي سUUرمايه‌گذاري ( )IبUUه وسUUيله گروه‌هاي مختلفUUي از مردم بUUا اهداف و نيازهاي متفاوت اتخاذ مي‌شود  .ممکUن اسUت S>I سUطح پائين تقاضاي کUل (   )ADتوليUد و بيكاري شده دولUت بايد مخارج خود را ( يا ماليات‌ها  )سطح مخارج كل و اشتغال كامل حفظ شود. ف1  سرمايه‌گذاري براي جبران نشت پس‌انداز ازجريان درآمد ضروري است. دولت تنظيم‌كننده كل جريان مخارج به گونه‌اي كهنه بيكاري و نه تورم به وجود آيد مي‌باشد. بخش عظيمي از نظريه‌هاي اقتصاد کالن جديد درواکنش به پيشنهادهاي کينز توسعه يافته‌اند. ف1 فصل دوم حساب‌هاي درآمد و توليد ملي هدف کلي: ارزيابي عملكرد يك اقتصاد به كمك آمارهاي كالن اقتصادي ف2 هدف هاي رفتاري: تعريف توليد ناخالص ملي و اجزاي آن تعريف درآمد ملي و اجزاي آن بيان رابطه در آمد ملي با توليد ناخالص ملي ف2 تولي?د ناخال?ص ملي Gross National( : )Product ارزش بازاري كليUه كاالهUا و خدمات نهايUي اسUت كه در يUك اقتصUاد در يUك دوره زماني معين توليد مي‌شود. ‏n ‏GNP  pq ‏i i ‏i 1 =qiمقدار كاالها و خدمات نهايي = piقUUيمتجUارUيكاUالها و خUدماتنUUهUايUي ف2 نكات و مشكالت GNP -1شامل كاالها و خدماتي است كه به مصرف‌كننده نهايي فروخته مي‌شود. -2عبور از بازار اقتصاد زيرزميني -1فعاليت‌هاي غير قانوني -2فعاليت‌هاي قانونUUي فرار ماليات توليد مي‌شود ،از بازار عبور مي‌کند خود مصرفي :توليد مي‌شود ،از بازار عبور نمي‌كند. ف2 در GNP لحاظ نمي‌شود  -3معيار مناسUبي براي اندازه‌گيري رفاه جامعUه نيسUت( .توزيUع درآمUد و زيان‌هاي ناشي از آلودگي محيط زيست را نشان نمي‌دهد). GNP-4جاري (اسUمي يUا پولي) تحت تاثيUر تغيير قيمت‌هUا و مقدار كاالها و خدمات است. -5براي ارزيابUUي دقيق‌تUUر بايUUد اثUUر تغييUUر قيمت‌هUUا اصUUالح شود و GNPحقيقي (واقعي يا به قيمت ثابت) محاسبه شود. ف2 اجزاي تشكيل‌دهنده GNP -1مصرف (خانوارها ،كاالهاي بادوام و بي‌دوام) -2سرمايه‌گذاري ناخالص = سرمايه‌گذاري ثابت (ماشين‌آالت و تجهيزات) + تغيير در موجودي انبار +ساختمان واحدهاي مسكوني. -3مخارج دولت (خريد كاالها و خدمات( ف2  -4خالص صادرات = صادرات -واردات. واردات ،تقاضاي داخلي براي توليدات خارجي است. صادرات ،تقاضاي خارجي براي توليدات داخلي است. ف2 درآمد ملي مجموعه پرداخت‌ها به عوامل توليد است. درآمد ملي = توليد ناخالص ملي -استهالك درآمUد ملUي = سUود بنگاههUا +مزد و حقوق افراد +خالUص بهره (افراد و بنگاه‌ها) +درآمد اموال. ف2 درآمد فردي: درآمد ملي كسر مي‌شود :پرداختي بابت تامين اجتماعي ،سود توزيع نشده ،ماليات بر سود شركت‌ها اضافه مي‌شود :پرداخت‌هاي انتقالي ،بهره پرداختي دولت به افراد. درآمد فردي ف2 درآمد قابل تصرف فردي از تفاضل درآمد فردي و خالص ماليات‌هايمستقيم به دست مي‌آيد. شامل مخارج مصرفي و پس‌انداز افراد و بهرهپرداختي به بنگاه‌ها است. ف2 GDP = GNP - Fy = FyخUاUUلصدرآUمد عUواUمUلتUUولUيد از خUارUج مثال خالص درآمد عوامل توليد از خارج: +درآمد كارگران ايراني كه در كشورهاي خارج به كار اشتغال دارند. -درآمد مهندسين ژاپني كه در ايران به كار اشتغال دارند. ف2 توليد يا درآمد ملي جمعيت ف2 = توليد يا درآمد سرانه ?قيقي GNPح : براي به دست آوردن GNPحقيقي بايد از شاخص قيمت استفاده كرد. شاخص قيمت تغييرات قيمت‌ها را اندازه مي‌گيرد. ف2 شاخص قيمت وسيله‌ايست که براي سنجش تغييرات قيمت مورد استفاده قرار مي‌گيرد. شاخUص قيمUت تغييرات قيمUت در UسUالهاي مختلUف را نسUبت بUه سالي کUه بUه عنوان سUال پايUه در نظUر گرفتUه شده اسUت بUه درصد نشان مي‌دهد. ف2 شاخص قيمت داراي دو ويژگي است: الف -به عنوان نماينده‌اي از چندين کميت همگن و همجنس است. ب -معموالً ايUن کميUت بر حسUب مقدار آUن در يکسUال پايUه سنجيده مي‌شود. ف2 هUر جزء GNPاسUمي بايUد بUا شاخUص مناسUب آUن به حقيقي تبديل شود. از مجموع اجزاء حقيقUي ،GNPتوليUد ناخالUص ملي حقيقي به دست مي‌آيد. ف2  GNPاUسUمي GNPحUقيقي GNPاUسUمي تورم‌زدايي GNP ف2 = = تورم‌زدايي ضمني GNP GNPحUقيقي روشهاي محاسبه توليد ملي ‌ -1روش مخارج مجموع مخارج ‏GNP = C + I + G + )(X-M -2روش درآمد مجموع پرداختي به عوامل توليد انساني و غيرانساني -3روش توليد مجموع ارزش افزوده بخش‌هاي مختلف اقتصاد ارزش افزوده: عبارت است از اضافه ارزش ايجاد شده در هر مرحله توليدي و يا ارزش محصول هر مرحله منهاي ارزش كاالهاي واسطه ف2 مزد و حقوق درآمد ملي ارزش افزوده بخش خانوار بخش توليد تقاضاي نهايي مصرف خصوصي سه روش محاسبه توليد ملي ف2 فصل سوم اقتصاد كالن كالسي?ك هدف کلي: شناخت نظريه‌هاي مکتب کالسيک ف3 هدف هاي رفتاري: بيان مفاهيم عرضه و تقاضاي کل از ديد کالسيک ها و ترسيم منحني هاي مربوط شرح مفهوم تعادل و چگونگي ايجاد آن تعيين نقش بازار کاردر عرضه کل بيان مفهوم قيمت وپول ف3 تعادل اقتصاد كالن براي كل اقتصUاد يUك بازار واحUد در نظUر گرفتUه مي‌شود .سUتون‌هاي اصUلي اين بازار متشكل از عرضه كل و تقاضاي كل است. طرف عرضUه بنگاه‌هاي اقتصUادي تصUميم درباره توليUد را اتخاذ مي‌كنند چUه مقدار نيروي كار بUه كار گرفتUه شود بازار كار در طرف عرضUه قرار مي‌گيرد. طرف تقاضUا مصUرف‌كنندگان ،بنگا ‌ههUا و دولUت درباره مقداري از كاالهUا و خدمات كه مي‌خواهند خريداري كنند تصميم مي‌گيرند. ف3  PقUUيمت ‏S ‏e ‏D QمUقدار ‏Q0 تعيين قيمت و مقدار در بازار ف3 ‏P0 منحني عرضه كل: مقدار توليد كل اقتصاد را در هر سطح قيمت نشان مي‌دهد. منحني تقاضاي كل: تقاضا براي كل توليد را در هر سطح قيمت اندازه مي‌گيرد. ف3 در چارچوب اقتصUاد كالن ،عرضUه كل و تقاضاي كل براساس ديدگاه مكاتب اقتصادي گوناگون تحليل مي‌شوند. ف3 الگوي كالسيك: ويژگي‌هاي اصلي نظريه كالسيك: -1عرضه كل تعيين كننده سطح توليد كل و اشتغال است. -2عرضه پول تعيين‌كننده تقاضاي كل و سطح عمومي قيمت‌ها است. ف3 نظريه عرضه كالسيك: • موجودي سرمايه و سطح تكنولوژي ثابت است. • مهم‌تريUن نهاده نيروي كار اسUت كه از طرف خانوارهUا عرضه مي‌شود و تغيير مي‌كند و موجب تغيير سطح توليد مي‌شود. ف3 بازار كار كالسيك: • عرضه كار تابع مستقيم مزد حقيقي است. • تقاضاي كار تابع معكوس مزد حقيقي است. مزد حقيقي ‏SL ‏e ‏w1 w0 ‏ ‏P1 P0 ‏a ‏b ‏DL اشتغال ‏NO ، eت??ع?اد?لب??ازار كار ، ab .مازا?د ت??قاضا. ف3 ‏w0 ‏P1 نكات: • انعطاف‌پذيري كامل مزدها و قيمت‌ها • آگاهي كارگران از تغييرات سطح عمومي قيمت‌ها • سطح تعادلي اشتغال نشانگر وضعيت اشتغال كامل است. ف3 اثر تغيير سطح عمومي قيمت‌ها در بازار كار و توليد كل: ‏w0 ‏w w ‏  DL  , SL   EX.D  w  1  0  N0  y0 ‏p1 ‏p1 p0 ف3 ‏p1  p0  منحني عرضه كالسيك: عرضه ،تعيين‌كننده اشتغال و توليد تعادلي است. عوامل موثر بر عرضه: پيشرفت فني ،تشكيل سرمايه و رشد جمعيت. ف3 ys ‏P ‏P1 ‏P0 توليد کل ‏y منحني عرضه کالسيک ف3 نظريه تقاضاي كل كالسيك: نام ديگر :نظريه مقداري پول پشتوانه :معادله مبادله ‏M.V p.y ‏GNP ‏Uي MمUقدار پUUولدر اUقUتصاد (اUسUكناسو مUسكوك +سUUپردUه UدUيدار ) ‏Uت ثUUابUتس . اU ‏Uقيقي ‏Uت( y, VتUUولUيد ح ) ،VسUUرعUتگUUردUشپUUولاUس . افزايش P, Mمتناسب است. انگيزه معادالتUي مردم براي انجام معامالت پول نگUه مي‌دارنUد تقاضاي معامالتي پول. ف3 سUرعت گردش پول ،تعداد دفعاتUي اسUت کUه از پول بUه عنوان وسيله ميشود. مبادله در فاصله زماني معين استفاده ‌ ف3 علت ثابت بودن vدر نظريه كالسيك: عادات پرداخت (متوسط طول فاصله پرداخت مزد به كارگران) تكنولوژي در اقتصاد (كارت‌هاي اعتباري و بانكي) -عوامل نهادي ف3 منحني تقاضاي كل كالسيك: نظريه مقداري پول سطح تقاضاي كل ( )ADرا تعيين مي‌كند. ‏ys ‏v ‏s ‏M    AD    p  ف3 ys ‏P ‏P1 ‏P0 )Yd(M1 )Yd(M0 توليد ()y ‏y منحنيت?قاضاي كل و جابه‌جايي آن ف3 سياست‌هاي تثبيت‌كننده: طرح و اجراي آنها از وظايف دولت است. دو گروه هستند: سياست‌هاي پولي (كوشش دولت براي كنترل عرضه پول)Uياستهاي مالUUي (اسUUتفاده از مخارج و درآمدهاي دولUUت براي ‌ سUهاي اقتصادي) فعاليت ‌ ‌ اثرگذاري بر سطح ف3 سياست‌ها در الگوي كالسيك: عدم مداخله دولت /اقتصاد بازار آزاد تطUبيق اقتصUاد بUه طور خودكار بUا وضعيUت اشتغال كامUل (بازار كار) عدم نياز به طرح و اجراي عدم وجود بيكاري غيUUUUUر ارادي سياست‌هاي تثبيت کننده سياست پولي (تثبيت سطح عمومي قيمت‌ها) سياست مالي (بي‌اثر)ف3 اثرات سياست مالي بر عرضه: از نظUر اقتصUاددانان جديUد كه عقايدشان مبتنUي بر نظريات كالسUيك است تغيير نرخ‌هاي ماليات بر عرضه كل موثر است. عرضه كل نرخ ماليات علت عدم توجه كالسيك‌ها به اين موضوع: پايين بودن نرخ‌هاي ماليات پرداخت ماليات توسط درصد كمي از مردمف3 اثر سياس?ت مالي بر تقاضا: نظريUه كالسUيك‌ها بUا عنايUت بUه سUه روش تاميUن مالUي افزايUش مخارج دولت (:)G  -1ماليات مخارج كل AD بUه دليUل G خنثUي مي‌شود. -2چاپ اسUUUكناس ADPADM5ناشUUUي از افزايUش حجUم پول يUا سUياست پولUي اسUت لذا به خودي خود بر AD اثر نمي‌گذارد. ف3  -3فروش اوراق قرضUه بUه مردم رقابUت دولUت بUا وام‌گيرندگان خصUوصي براي بUه دسUت آوردن منابUع در دسUترس نرخ بهره سUرمايه‌گذاري مخارج كل يا AD  ADبه دليل Gخنثي مي‌شود. نظر كالسيك‌ها: سياست مالي ،سياست تثبيت كننده مفيد نمي‌باشد. ف3 فصل چهارم نظريه تقاضاي كل كنيزي هدف کلي: شنا سايي تقاضاي كل و اجزاي آن ف4 هدف هاي رفتاري: بيان تقاضاي کل کينزي و اجزاي آن توضيح تابع مصرف و پس انداز کينز بيان چگونگي ايجاد تعادل و تعيين توليد تعادلي در الگوي کينز تعريف سرمايه گذاري و عوامل موثر بر آن ف4 الگوي ساده كنيزي بر نقش تقاضاي كل تاكيد دارد. نقش تقاضاي كل در تعيين ميزان توليد را توضيح مي‌دهد. -برداشت از تعيين ميزان توليد ،برداشت درآمد-مخارج است. ف4 توليد کل مخارج کل درآمد کل ارتباط درآمد و مخارج در الگوي کينزي ف4 الگوي دو بخشي: اجزاي تقاضاي كل (:)AD مصرف ،Cتقاضاي بخش خانوار سرمايه‌گذاري ،Iتقاضاي بنگاه‌هاي اقتصاديAD = C + I ف4 مصرف و پس‌انداز: به نظر كينز هر دو تابع مستقيم درآمد مي‌باشند. فرضT = : 0 ‏y=C+S ‏C = a + by S = y – C = -a + (1b)y ف4 مثال: درآمد ‏C = +50 + 0/75y گرايش نهايي به مصرف درآمد ‏S= -50 + 0/25y گرايش نهايي به پس‌انداز ف4 مصرف مستقل مصرف پس‌انداز مستقل پس‌انداUز C شيب = b = 0/75 شيب = )b-1( = 0/25 50 ‏S ‏y -50 مصرف و پس‌انداز ف4 C MPC ميل نهايي به مصرفb 0/ 75  y s MPS ميل نهايي به پس‌انداز 1 b  0/ 25  y MPC  MPS 1 4ف ساير عوامل موثر بر مصرف و پس‌انداز: ثروت  ،ثروت  C انتظارات تورمي  CحUاUل انتظار  P ف4 ارزش دارايي‌ها C اثر كل بر Cنامشخص سرمايه‌گذاري: در مقايسه با مصرف جز كوچك‌تري از GNPاست. نقش مهمي در نظريه كينزي دارد. سUUUUUرمايه‌گذاري شامUUUUUل مخارج بنگاه‌هUUUUUا بر روي ماشين‌آالت وتجهيزات )سUUUUرمايه‌گذاري ثابUUUUت) ،تغييUUUUر در موجودي بنگاه‌هUUUUا (سUرمايه‌گذاري در موجودي‌هUا) و مخارج خانوارهUا بر روي سUاختمان‌هاي مسكوني است. ف4  در الگوهاي كينزي به عنوان مخارج مستقل در نظر گرفته مي‌شود. متغير‌ترين و بي‌ثبات‌ترين جزء مخارج مستقل است. تصUميم‌گيري درباره آUن تحUت تاثيUر انتظارات بنگاه‌هUا از سUوددهي آتUي ونرخ بهره است. ف4 شرط تعادل تقاضاي كل= ( )ADعرضه كل ()y جريان هرز = جريان تزريق تغيير در موجودي انبار به طور ناخواسته = صفر در شرايط تعادلي هر سه شرط فوق همزمان برقرار است. ف4 I بازار مالي ‏S ‏C خانوارها بنگاه‌ها ‏y جريان چرخشي درآمد و توليد ف4 :توليد تعادلي y AD C  I y a  by  I 0 y  by a  I 0 1 ye   a  I0 1 b 4ف مثال: ‏C = 50 + 0/75y ‏I = 100 ف4 6 5 4 3 2 1 موجودي ناخواسته کمبود تقاضاي کل سرمايه‌گذاري پس‌انداز مصرف c توليد y ( )-يا مازاد ()+()y-AD ‏AD=C +I ‏I ‏S=yC ف4 -100 200 100 0 200 200 -75 375 100 25 275 300 -50 450 100 50 350 400 -25 525 100 75 425 500 0 600 100 100 500 600 25 675 100 125 575 700 50 750 100 150 650 800 100 900 100 200 800 1000 توليد تعادلي: شرط: جريان هرز = جريان تزريق ‏I s ‏I 0  a   1 b  y 1 ‏ye  ‏ a  I0 1 b ف4 انباشت موجودي ناخواسته = ()y-AD ‏C = 50 + 0/75y تUUولUيد y 900 800 700 600 500 = )(AD-y کمبود موجودي ناخواسته 400 300 45 200 100 50 0 =I تUUولUيد 100 y 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 توليد تعادلي :نمايش گرافيک 200 100 0 پس انداز ( )sو سرمايه‌گذاري ()T 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 ‏s = -50 + 0/25y ف4 تقاضاي کل مصرف ( )Cبعالوه سرمايه‌گذاري ( tبه ميليارد واحد پولي) ‏AD = C + ‏I 1000 هيUچ تضمينUي وجود ندارد كه توليUد تعادلUي در نظام كينزي توليد در سUطح اشتغال كامUل باشUUد بلكه وجود آUUن يUUك حالUت خاص تلقUي مي‌شود. ف4 فصل پنجم بخش دولت ،مفهوم ضريب افزايش و سياست‌ مالي هدف کلي: شناسايي نقش دولت در اقتصاد ف5 هدف هاي رفتاري: تعريف سياست مالي و پرداختهاي انتقالي تشريح الگوي کينزي با فرض وجود دولت بيان مفهوم ضريب افزايش سرمايه گذاري ،ماليات و بودجه متعادل بيان رابطه هزينه ها ي دولت و توليد تعادلي تشريح سياست مالي در جهت تثبيت اقتصاد و رفع مشکالت آن ف5 از نظر كينز: دولت نقش مهمي در تثبيت اقتصاديدارد و بايد اين وظيفه را انجام دهد. اقتصاد سرمايه‌داري آزاد مي‌تواند مشكالتاقتصاد خرد را در يك نظام بازار آزاد حل كند. ف5 ‏ ضرورت دخالت دولت براي تثبيت اقتصادي الگويي با بخش دولت: دولUت تقاضاي كل را از طريUق سUياست مالUي ،يعنUي تصUميم دولUت درمورد خرج كردن و ماليات گرفتن تحت تاثير قرار مي‌دهد. ابزار سUياست مالUي :مخارج دولUت ،ناشUي از خريUد كاال و خدمات (مث ًال خريUد تسUليحات و ايجاد سUاختمان‌هاي جديUد دولتUي) بUه وسUيله دولUت اسUت .مخارج دولUت مخارج مسUتقل اسUت زيرا مقدار آUن را سUياستگذاران دولت Uي تعييUUن مي‌كننUUد و بUUه وسUUيله قواي مجريUUه و مقننUUه كنترل مي‌شود. ف5  تغييUر در مخارج دولUت نيUز ماننUد تغييUر در سUرمايه‌گذاري ،باعUثتغييUر در توليUد كل ( )GNPمي‌گردد .بنابرايUن تغييUر در مخارج دولUت ابزار بالقوه‌اي براي سUياست مالUي تثUبيت اقتصUادي اسUت و اگUر ناآگاهانه انجام شود ،عدم ثبات ايجاد مي‌كند. ماليات( )TتنهUا از بخUش خانوارهUا گرفتUه مي‌شود و سUياستگذارانماليات‌هاي دريافتي و نرخ آن را تعيين مي‌كنند. ‏C ‏S ف5 ‏T  yd الگوي سه بخشي اجزاي تقاضاي كل )AD(: • خانوارها مصرف C • بنگاه‌ها سرمايه‌گذاري I • دولت مخارج دولت G ف5 م خا رج ات مالي دول ت بخش دولتي س ري گذا مايه‌ ر بازارهاي مالي پ سا نداز مصرف بنگاههاي اقتصادي خانوارها درآمد ملي جريان چرخشي درآمد و توليد ف5 توليد تعادلي: شرط تعادل: راه اول: ‏y = AD = C + I + G راه دوم: ‏S+T+G+I پرداخت‌هاي انتقالي -ماليات‌ها = T ف5 :مثال C = a + b(y - T) = 50 + 0/75yd b = MPC = 0/75 T = T0 = 100 I = I0 = 100 G = G0 = 125 5ف :از هر دو راه با جايگذاري 1 ye   a  I 0  G0  bT0  1 b 1 ye   50 100125 75 800 1 0/ 75 5ف 8 7 6 5 4 3 2 1 انباشت ( )+يا کمبود تقاضاي کل ( )-ناخواسته موجودي ‏AD=C+I +G مخارج دولت سرمايه‌گذاري مصرف ()I ()C درآمد قابل تصرف مالياتها توليد ( )T ()y ()y-AD ف5 ()G yD = yT -75 575 125 100 350 400 100 500 -50 650 125 100 425 500 100 600 -25 725 125 100 500 600 100 700 0 800 125 100 575 700 100 800 25 875 125 100 650 800 100 900 50 950 125 100 725 900 100 1000 8 7 6 5 4 3 2 1 سرمايه‌گذاري +مخارج دولت مخارج دولت ()G سرمايه گذاري ماليات + پس‌انداز پس انداز درآمد قابل تصرف مالياتها توليد ()I ()S+T ( )T ()y 225 125 100 150 50 400 100 500 225 125 100 175 75 500 100 600 225 125 100 200 100 600 100 700 225 125 100 225 125 700 100 800 225 125 100 250 150 800 100 900 225 125 100 275 175 900 100 1000 ()I+G ف5 ()S yD = yT 1000 ‏AD = C + I + ‏G ‏C 45 تUUولUيد y 0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100 0 0 0 0 0 S+ 0 0 0 0 0 ‏T تUUولUيد y ف5 200 100 50 ‏I+G 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 توليد تعادلي :الگوي سه بخشي 225 0 تقاضاي کل 900 800 700 600 500 400 300 تقاضاي کل ‏AD = C + I1 +G 1200 ‏AD = C + I0 +G 1000 800 600 400 تUUولUيد y ‏S+T ‏I1+G 120 0 100 0 ‏I0+G تUUولUيد y ف5 45 80 0 ‏I+G 60 0 40 0 200 0 20 0 400 200 0 120 0 100 0 80 0 60 0 40 0 اثر تغيير در سرمايه‌گذاري 20 0 اثر تغيير در سرمايه‌گذاري بر روي سطح توليد تعادلي ‏I 100 1 1 ‏y  ‏I  ‏100 400 1 b 1 0/ 75 =1200سطح توليد تعادلي جديد ف5 I 100  y10 100  C 0/75 100 75 y 1 75  C 0/75 75 0/ 750/75100 56/ 25 y 2 56/ 25  C 0/ 75(56/ 25) 0/752 0/ 75100 31/64 y 3 31/64 . . . y  y i 1000 1000/75 1000/ 752  1000/753  .... 100 100  400 1 0/ 75 0/ 25 5ف تغيير در توليد تعادلي G, I :AD ,… تغيير بخش مستقل1 y   I  1 b 1 y   G  1 b b y   T  1 b 5ف تقاضاي کل ‏AD = C + I + ‏G1 1200 ‏AD = C + I + ‏G0 1000 800 600 400 تUUولUيد y ‏S+T ‏I + G1 120 0 100 0 ‏I + G0 تUUولUيد y ف5 45 80 0 ‏I+G 60 0 40 0 200 0 20 0 400 200 0 120 0 100 0 80 0 60 0 40 0 اثر تغيير در مخارج دولت 20 0 اثر تغيير در مخارج دولت بر روي سطح توليد تعادلي ‏G 100 1 1 ‏y  ‏G  ‏100 400 1 b 1 0/75 =1200سطح توليد تعادلي جديد ف5 AD1 = (C + I + ‏G)1 تقاضاي کل =MPC × ∆G 75 1200 ‏AD0 = (C + I + ‏G)0 1000 800 600 =MPC × ∆T 75 تUUولUيد y 400 45 0 120 0 100 0 80 0 60 0 اثر افزايش در مالياتها ف5 40 0 20 0 200 اثر افزايش در ماليات‌ها بر روي سطح توليد تعادلي ‏T 100 ‏b ‏ 0/ 75 ‏y  ‏T  ‏100  300 1 b 1 0/ 75 =900سطح توليد تعادلي جديد ف5 ضريب افزايش مركز نقل نظريه ادوار تجاري كينز اثر يك واحد تغيير متغيرهاي مستقل را بر روي سطح توليد تعادلي نشان مي‌دهد. ف5 :ضريب افزايش y y 1   1 I G 1 MPC y b  MPC   T 1 b 1  MPC   MPS 5ف ضريب افزايش بودجه دولت: اثUر يUك واحUد افزايUش در مخارج دولUت همراه بUا افزايUش يUك واحد در ماليات‌ها عبارت است از: ‏y y 1 ‏ MPC 1 MPC ‏ ‏ ‏ ‏ ‏1 ‏G T 1 MPC 1 MPC 1 MPC مثال: ‏G   100 ‏ ye   100 ‏T   100 ف5 در الگوي كينزي: تثبيت ADاهميت دارد. ابزار سUياست تثUبيت‌كننده مالUي :مخارج دولUت و ماليات‌هUا ازطريق ضريب افزايش بر ADاثر مي‌گذارد. ف5 تعادل در اقتصاد باز الگوي چهاربخشي مشخصات الگو: ‏C = a + b (y-T), =T ‏ty ‏G= G0 , I = I0 ‏M = my واردات ف5 ‏X= X0 , صادرات T  G  x S T  M :شرط تعادل I 0  G0  X 0  a   1 b   y  ty   ty  my 1 ye   a  I 0  G0  X 0  1 b  bt  m ضريب افزايش متغيرهاي مستقل و برونزا 5ف y b  t 1 b  bt  m y 1  m 1 b  bt  m 5ف S+T+M ‏I+G+X ‏S+T+M ‏I+G+X ‏y ‏ye -a توليد تعادلي :الگوي چهار بخشي ف5 نظريه س?رمايه‌گذاري كينز: • محاسUUبه بازده نهايUUي سUUرمايه ( )MECطرح‌هاي سUUرمايه‌گذاري و رده‌بندي آنها براي تعيين اندازه بهينه موجودي سرمايه ()K ‏UلUيUسUتكه در آUنارزUشفUUعلUيخUا UلUصطUرح بUUراUبر • MECنUUرخ تUUنزي ا ‏Uت . س ‏U ا ‏Uفر ‏U ص ‏n ‏Ri ‏C ‏ ‏t ‏t1  1 r  =RtسUUود طUرح در سUUاUل =t، cهزيUنUه اوUلUيUه سUUرمايUه‌گUUذارUيطUرح و MEC =r ف5 اگر نرخ بهره > r  In = ∆k < 0 نرخ بهره = r  In = ∆k = 0و = D > 0سUرمايه‌گذاري جايگزيني نرخ بهره < r  In = ∆k > 0 ف5 بنابرايUن ،تغييرات حجUم سUرمايه يUا سUرمايه‌گذاري خالUص بUا نرخ بهره رابطه‌اي معكوس دارد. ‏r )I f(r ‏dI ‏0 ‏dr ‏I ف5 منحني :IS مكان هندسUUي تركيبات نرخ بهره و درآمUUد اسUUت كه بازار كاال را متعادل مي‌سازد. معادله IS جايگذاري تغيير متغيرهاي مستقل و برونزا ف5 ‏S + T = I(r) +G متغيرها >====== جابه‌جايي IS S+T )(I+G 450 ‏S+T ‏y ‏r )(I+G ‏r ‏y ‏IS1 استخراج منحني ISو جابجايي آن ف5 ‏IS0 فصل ششم پول و نرخ بهره هدف کلي: آشنايي با نقش پول در اقتصاد ف6 هدف هاي رفتاري: تعريف پول و نحوه کنترل آن تشريح تقاضا و بازار پول کينز تشريح تقاضاي پول کالسيک و مقايسه آن با تقاضاي پول کينز تشريح رابطه بين نرخ بهره ،تقاضاي کل و توليد تعادلي بررسي اثر سياست پولي بر نرخ بهره بررسي اثر کاهش عرضه پول در اقتصاد بررسي علت ترکيب سياست پولي و مالي در اقتصاد ف6 سه مشخصه عمده پول: -1وسيله مبادله -2وسيله ذخيره ارزش ← پول يكي از دارائي‌هاي مالي است و وسيله ذخيره ثروت -3واحد حساب ← قيمت‌ها ،بدهي‌ها و….برحسب پول سنجيده مي‌شود. ف6 تعريف پول: = M1پUUولراUيUج +سUUپردUه‌UهايدUيدارUي ‌دار پUUسداز و مUدت + M1= M2سUUپردUه‌Uهاي ‌اUن + M2= M3گUUواUهينامUه‌هايسUUپردUهU * چاپ و انتشار پول به عهده بانک مرکزي است. ٭ چاپ و انتشار كنترل پول به عهده بانك مركزي است. ف6 پول و كالسيك‌ها: پشتوانه :نظريه مقداري پول انگيزه نگUهداري پول :انجام معامالت ‏py ‏M  ‏V ‏d رابطه مستقيم و بدون واسطه بين ∆ AD, ∆Mاست. ف6 كينز و بازار پول عرضه پول مستقل از نرخ بهره و توسط بانك مركزي تعيين و كنترل مي‌شود. با اجراي سياست پولي (انقباضي يا انبساطي) تغيير مي‌كند و منحني آن جابجا (چپ يا راست) مي‌شود. ف6  تقاضاي پول: انگيزه معامالتUي و احتياطUي تقاضاي معامالتUي پول تابUع مستقيم درآمد ) M1 = f(y انگيزه سUفته بازي تقاضاي سUفته بازي پول تابUع معكوس نرخ بهره ← )MSP = f(r ف6 تقاضاي پول کينز تابع مستقيم درآمد و تابع معکوس نرخ بهره است. )Md = f (r, y منحني تقاضاي پول در فضاي مقدار پول و بهره با شيب منحني رسم مي‌شود. تغيير درآمد باعث جابجايي منحني تقاضاي پول مي‌شود. ف6 y r M1 MSP 6ف r r M1 M MD MD 6ف r ‏Ms ‏y1> y0 ‏r1 ‏r0 )Md(y1 )Md(y0 ‏M بازار پول و اثر تغيير درآمد ف6  سرمايه‌گذاري توليد ف6 ‏نرخ بهره ‏تقاضاي کل عرضه پول :سياست پولي انبساطي M  r I  AD0 C  I  r0   G AD1 C  I  r1   G r1  r0 AD1  AD0 y1  y 0 6ف r ‏AD 450 ‏M1s ‏M0s ‏AD1=C+I(r1)+G ‏r1 ‏AD0=C+I(r0)+G ‏r0 ‏Md ‏y ‏y1 ‏y0 ‏M اجراي سياست پولي انبساطي مانع از  rو در نتيجه  Iمي‌شود ف6 سياست مالي انبساطي و بيرون راندن بخش خصوصي: ‏G  AD , ye  منحني Mdسمت راست ‏r  I  AD  , ye  ف6 نرخ بهره ‏AD ‏AD1 ‏AD ‏r1 ‏AD 2 0 )Md(y1 )Md(y0 ‏y ‏y1 ‏y2 ‏y0 مقدار پول بازار پول و اثر ↑ مخارج دولت ف6 ‏r0 AD0 C  I  r0   G0 AD1 C  I  r0   G1 AD2 C  I  r1   G1 r1  r0 6ف ترکيب سياست پولي و مالي ‏M1S ‏AD 450 ‏M0S ‏AD1=C+I(r0)+G1 ‏r1 ‏AD0=C+I(r0)+ G0 ‏r0 )Md(y1 )Md(y0 ‏y ‏y1 ‏y0 اجراي سياست پولي انبساطي مانع از  rو در نتيجه  Iمي‌شود ف6 منحني ‏LM مكان هندسUي تركيباتUي از نرخ بهره و درآمUد اسUت كه بازار پول را متعادل مي‌سازد. مUعادUلUه Md = Ms  LM  Msيا   Pانتقال LM ف6 M0S M1S r r LM0 r1 LM1 r0 MD(y1 ) y ف ( )ا ل MS MD(y0 ) MD,M y S ()د y y0 y1 450 ()ب M S و انتقال آنLM استخراج y0 y1 ()ج y 6ف LM(P2 ) LM(P1 ) r LM(P0 ) IS P y2 y1 y y0 P 2 P 1 P 0 AD y2 y1 y0 LM وIS استخراج تقاضاي کل به کمک y 6ف فصل هفتم بانك‌هاي تجاري و بانك مركزي هدف کلي: آشنايي با نقش نظام پولي و بانکي در اقتصاد ف7 هدف هاي رفتاري: بيان نقش بانکها در خلق سپرده ها بررسي نقش نسبت ذخيره قانوني و نرخ تنزيل مجدد درعرضه پول بيان نقش بانک مرکزي و بانکها ي تجاري در اقتصاد تشريح مفهوم ضريب افزايش سپرده ها آشنايي با سير تحول بانکداري در ايران ف7 بانك‌هاي تجاري: *مانند هر بنگاه اقتصادي در پي به حداكثر رسانيدن سود خود هستند. *واسUUطه مالUUي هسUUتند بUUا سUUاخت دارائUUي خاص خود كه متفاوت از بنگاه‌هاي اقتصادي غير مالي است. بنگاه‌هاي غير مالي ← ماشين‌آالت و تجهيزات مثال:دارايي بانك‌ها ← وام‌هاي پرداختي ف7 وظايف بانك‌ها * پذيرش سپرده *عامل پرداخت * انتشار اسكناس (فقط بانك مركزي) * ارائه وام به مشتريان *ساير خدمات ف7 تركيب دارايي‌هاي بانك‌هاي تجاري -1ذخاير دارايي‌هاي قابUل تبديUل بUه وجUه نقUد بUا سرعت باال  ذخاير اوليه مانند وجه در صندوق دارايي هاي بUا قدرت نقدينگUي كمتUر ذخايUر ثانويه، ‌ كيفيت باال ،بازار وسيع ،سررسيد كوتاه ذخاير ثانويه ف7 وام -2دارايي‌هاي ايجاد‌كننده درآمد سرمايه‌گذاري‌ها -3ساير دارايي‌ها ف7 وظايف بانك مركزي *بانك‌داري دولت *انتشار اسكناس و مسكوك *بانك بانك‌ها *وام دهنده نهايي * اجراي سياست پولي * ساير ف7 ابزارهاي سياست پولي (ابزارهاي كنترلي) *نسUUبت ذخيره خواسUUته شدن (قانونUUي) ← درصUUدي از سUUپرده‌هاي بانك‌هاي تجاري كه بايد به شكل ذخيره نگهداري شوند. *نرخ تنزيUل مجدد ← نرخ بهره‌اي كه بانUك مركزي بUه بانك‌هاي تجاري وام مي‌دهد. *عمليات بازار بازار ← خريUد و فروش اوراق قرضUه دولتUي (ابزاري براي وام گرفتن از مردم و مهم‌ترين ابزار بانك مركزي براي كنترل حجم پول) *تعيين سقف و كف اعتبارات ف7 انواع س?ياست پولي *انبساطي (افزايش حجم پول ،افزايش )AD *انقباضي (كاهش حجم پول ،كاهش )AD ف7 هدفهاي اصلي سياست پولي ‌ * حفظ اشتغال كامل * تثبيت قيمت‌ها * افزايش رشد اقتصادي * ثبات ارزش خارجي پول * تعادل تراز پرداخت‌هاي خارجي ف7 فرايند ايجاد سپرده ديداري ذ.ق 20 وام 80 ذ.ق 16 وام 64 ذ.ق 8/12 وام 2/51 100سپرده 80سپرده 64سپرده ‏D 100 80 64 ...... ف7 D 100 100 1 20%  80 1 20%  ..... 80 100 1 20% D 100 100 1 20%  100 1 20% a مجموعه جملات تصاعدs  1 q 2 :طبق قواعد تصاعد هندسي 100 100 D   1  1 20% 20% D 500 7ف تغيير در ذخاير بانک‌ها × (∆)R 1 نسبت ذخيره قانوني 1 ‏r ضريب افزايش سپرده ف7 = تغيير در سپرده‌ها ∆= D اگر تغيير اوليه در ذخاير = (∆ )Rتغيير در پايه پولي (∆)B (∆)R 1 نسبت ذخيره قانوني r rd ضريب افزايش پول در حالت ساده ف7 ∆= MS دو فرض حالت ساده: تمايل افراد براي نگهداري اسكناس و مسكوك ثابت است. -مازاد ذخيره مطلوب بانك‌هاي تجاري ثابت است. ف7 حالت پيچيده‌تر: تمايل مردم به نگهداري اسكناس و مسكوك در مازاد ذخيره بانك‌ها ضريب افزايش پول 1 ضريب افزايش پولي ‏rrd  rc  re ف7 بانکداري در ايران بانك جديد شرق-1266-شروع بانكداري بانك شاهي در ايران-1269-اولين اسكناس بانكي بانك سپه -1304-اولين بانك ايراني بانك ملي ايران1307- بانك مركزي1339- ف7 قوانين بانکداري 1334-1339-1351 بعد از انقالب اسالمي: عمليات بانكي بدون ربا ادغام بانك‌ها (تجاري ،تخصصي) ف7 فصل هشتم نظام كامل كينزي :تقاضا و عرضه كل هدف کلي: درک تحليل‌هاي ساده اقتصاد کالن ف8 هدف هاي رفتاري: تشريح منحني تقاضاي کل کينزي و ترسيم آن بررسي اثر سياستهاي مالي و پولي روي تقاضاي کل کينزي تشريح عرضه کل کينزي و داليل جابجايي آن مقايسه اثر سياستهاي اقتصادي در قالب دو نظريه کينز و کالسيک ف8 تقاضاي كل ‏شيب منفي دارد به دليل دو اثر: -1نرخ بهره ↑ ← P ↑ ،تقاضاي معامالتي پول و در نتيجه↑ نرخ بهره ↓ ← Iو ↓ ADمي شود. ف8 r P → ∆r∆ r1 r Md(y1=P1y) 0 Md(y0=P0y) M هدف عرضه پول 8ف  -2ثروت ↓ ← P ↑،ارزش حقيقUي بسUياري از دارائي‌هاي مالUي خانوارهUا و در نتيجUه↓ مخارج مصUرفي Cو نهايتاً ↓AD مي‌شود. ف8 P ‏yd ‏M منحني تقاضاي کل ف8 داليل تغيير مكان منحني AD تغيير در: مخارج دولت ،ماليات سرمايه‌گذاري مستقل ،سياست‌هاي پولي ف8 تقاضاي کل ‏AD(C+I+ )G ‏F )AD(G1 )AD(G0 توليد y ‏E ‏y0 ‏y1 ‏F توليد y ف8 )Yd(G1 ‏y1 ‏E ‏Yd(G0 ) ‏y0 ↑مخارج دولت ← جابجائي AD سUياست پولUي انبسUاطي ← M ↑ ← LMسUمت راسUت ← ‏ADسمت راست سUياست مالUي انبسUاطي← ↑ GيUا T ↓ ← ISسUمت راست ←ADسمت راست ف8 ADاثر سياست پولي انبساطي بر LM (MS0, LM (MS1, P1) P1) LM (MS1, P0) LM (MS , r 0 P0) IS0 y P P1 P0 yd (MS ) yd (MS10) y1 y /1 y 0 y / 0 y 8ف LM(P1) r AD برG ↑ اثر LM(P0) IS (G1) IS0 (G0) y1 y y0 P yd (G1) yd (G0) y1 y/1y0 y/ 0 y 8ف S+ T S+T )S+T( / )S+T( )S+T( )S+T( 1 1 )S+T( )S+T( 0 0 y0 y 0 / r y0 y y0 / r (I+G) (I+G) 0 1 (I+G) r r0 0 r IS 0 y0 y/0 y0 1 IS1 y/0 y IS ↓ برTاثر (I+G) (I+G) 8ف عرضه كل هنگامUي كه بيكاري زياد و اقتصUاد در سUطحي بسUيار پايين‌تUر از سUطح توليUد بالقوه فعاليUت كنUد ،منحنUي ysافقUي و در شرايUط عادي داراي شيب مثبت است (  < pهزينه) ف8 P ‏yS ‏y منحني عرضه کل ف8 توجيه شيب مثبت عرضه كل: *هزينه توليد_مزد نيروي كارW ∆* W<∆P * انعطاف‌ناپذيري مزد پولي(قراردادها) * اطالعات ناقص (انتظارات :Pگذشته) ف8 P )yd(G ‏ys ‏yd ‏P1 ‏P0 ‏y ‏y1 ‏y0 اثر سياست مالي انبساطي (  Gيا (T ف8 داليلت?غيير مكان منحني عرضه: *تغيير در انتظارات تورمي *تغييرات مستقل در قيمت‌هاي انرژي و مواد خام (شوک‌هاي عرضه) ف8 P ‏y1S ‏y0S ‏P1 ‏P0 ‏y ‏y0 ‏y1 اثر جابجايي منحني عرضه ف8 مقايسه کالسيک‌ها و کينز ف8 كينز كالسيكها ‌ نظريه افقي-صعودي عمودي عرضه كل ناقص كامل اشتغال … ,C, I, G مقدار پول –P تقاضاي كل P P yS yd(M) yd(M0, G0, I0, T0) y کينز y کالسيک‌ها 8ف فصل نهم بيكاري و تورم هدف کلي: آشنايي با دو مفهوم بيكاري و تورم و رابطه آنها ف9 هدف هاي رفتاري: تعريف بيکاري و انواع آن ذکر عوامل بوجود آورنده انواع بيکاري وراه حل هاي رفع آن تعريف تورم و انواع آن بيان نحوه محاسبه شاخص قيمت مصرف کننده ف9 *100 ف9 تعداد بيكاران كل نيروي كار = نرخ بيكاري هزينههاي بيكاري: ‌ اتالف نيروي انساني افزايش جرايم و اعتياد -مشكالت مربوط به فقر ف9 راه كار مقابله انواع بيكاري علت در دسترس بودن اطالعات مشاغل يافتن شغل جديد اصطكاكي تسهيالت -آموزش پويايي تركيب محصوالت و مشاغل ،عدم امكان تحرك جغرافيايي الزم ساختاري سياستهاي تثبيت ‌ نوسانات اقتصادي ادواري ف9 تورم: افزايش در سطح عمومي قيمت‌ها است. *براي محاسبه نرخ تورم از شاخص قيمت مصرف‌كننده (قيمت خرده فروشي كاالها و خدماتي كه مصرف‌كنندگان مصرف مي‌كنند) استفاده مي‌شود. ف9 نرخ تورم: بUه عنوان درصUدي از تغييUر در شاخUص قيمت‌هUا در يUك دوره معين محاسبه مي‌شود. 1 0 ‏Ip  Ip نرخ تورم 0 ‏Ip :0سال پايه :1سال مورد نظر ف9 هزي?نه‌هاي تورم -1توزيع درآمد -2عدم كارايي ← ايجاد اختالل در تخصيص منابع -3فشارهاي اجتماعي ف9 فصل دهم تورم ،بيكاري و كينز هدف کلي: آشنايي با تورم و بيکاري از ديدگاه پيروان کينز ف10 هدف هاي رفتاري: تجزيه وتحليل عوامل بوجود آورنده تورم در نظريه کينز تعريف رابطه بين بيکاري و تورم در نظام کينزي تشريح منحني فيليپس و رسم آن تعريف تورم رکودي ف10 تغيير مكان منحني‌هاي عرضه كل و تقاضاي كل باعث تغيير سطح عمومي قيمت‌ها و توليد كل (سطح اشتغال و بيكاري) مي‌شود. ف10 تغيير مكان منحني AD ‏p ‏AS ‏P3 ‏P2 ‏P1 ‏P0 ‏y ‏y3 ‏y2 ‏y1 ‏y0 نتيجه  :توليد و اشتغال و رشد سريعتر P ف10 رابطه معكوس بين تورم و بيكاري در الگوي كينزي با فرض ثابت بودنمنحني عرضه كل نمايان مي‌شود. -تضاد دو هدف تثبيت قيمت‌ها و اشتغال ف10 نرخ تورم ‏E2 10 ‏E1 نرخ بيکاري 1 7 منحني فيليپس ف10 2 سياست‌هاي پولي و مالي موجب جابجايي منحني تقاضاي كل و حركت روي منحني فيليپس مي‌شود. ف10 عرضه كل ،بيكاري و تورم فرض مي‌شود منحني تقاضاي كل ثابت ميماند و در اثر افزايش قيمت نفت (شوك عرضه) منحني عرضه كل به سمت چپ حركت مي‌كند. ف10 جابجايي منحني عرضه كل ‏y3S ‏P ‏y2S ‏P3 ‏y1S ‏y0S ‏P2 ‏P1 ‏P0 ‏y ‏y0 ‏y1 ‏y2 نتيجه  :قيمت وبيکاري و↓توليد ف10 ‏y3 جابجايي منحني فيليپس نرخ تورم ‏C ‏B ‏D ‏A ‏P1 نرخ بيکاري جابجايي منحني عرضه ← تغيير در انتظارات كارگران ← جابجايي منحني فيليپس? ف10 نقطه اوليه A : پس از جابجايي عرضه كل B : بيكاري -سياست انبساطي )C( - سياستگذاران ف10 تورم -سياست انقباضي )D( - خنثي كردن اثر نامناسب شوك عرضه اجراي سياست‌هاي انبساطي با هدف حفظ سطح توليد و اشتغال ف10 y3 S ‏y2 S ‏y1 S ‏y0 S PسIIطح عIمومIيقIIيمت ‏P3 ‏P2 ‏P1 ‏y3d ‏y2d ‏P0 ‏y1d yتIIولIيد ‏y0d تغيير مکان منحني تقاضا به منظور خنثي کردن اثر تغيير مکان منحني عرضه بر سطح توليد ف10 دو نتيجه مهم جابجايي ← ADحركت روي منحني فيليپس جابجايي ← ASجابجايي منحني فيليپس ف10 فصل يازدهم ضد انقالب پول گرايان و اقتصاد نئو کالسيک هدف کلي: آشنايي با نظريات پول‌گرايان و نئوکالسيک‌ها مقايسه نظريات چهار مکتب کينز ،کالسيک، پوليون و نئوکالسيک ف11 هدف هاي رفتاري: بيان و تشريح مرکزثقل نظريات پول گرايان توضيح منحني عرضه کل پول گرايان و رسم آن بيان داليل پول گرايان براي عدم مداخله دولت در اقتصاد مقايسه نظرپول گرايان و کينزين ها در مورد سياست مالي بيان نظريه کالسيکها ي جديد و مقايسه آن با نظريات پول گرايان و کينزينها نقش سياستهاي پولي ومالي در الگوي کالسيکهاي جديد ف11 مركز ثقل نظريات پول گرايان -1تاكيد بر ويژگي‌هاي خود متعادل‌كننده اقتصاد در بلندمدت ‏M-2عUامUلمUهميدر تUUعيين GNPپUUولUي -3عدم مداخله دولت در اقتصاد ف11 نظر فريدمن: بدون دخالUت دولUت يUك نظام خصUوصي مي‌توانUد در بلندمدت بهتريUن شرايUط را براي پيشرفUت اقتصUادي بUه وجود آورد و بUه سUمت نرخ‌هاي طبيعي توليد و بيكاري حركت كند. ف11  GNPو M پولي MV=py=GNP ‏UتUمUUا نUUقUUشبUUسUUيار كوچUكيدر تUUوضUيUUح تUUغييراUت ‏vثUUابUUتنUUيس Uا كوتاه‌UمUدت در فعاليت‌هاي اقتصادي دارد. ف11 پول گرايان معتقدنUد تغييUUر در MسUطح عمومUي قيمت‌هUUا و توليد حقيقي ( )yrدر كوتاه‌مدت را تغيير مي‌دهد. افزايش Mموجب افزايش متناسب در GNPپولي مي‌شود. ف11 P ‏yS 4 ‏yd ‏yr 40 0 الگوي پول گرايان ف11 P 4/8 4 ‏yd )(M=600 ‏yd )(M=200 ‏yr 50 0 400 اثر افزايش عرضه پول ف11 شيب عرضه كل و پول‌گرايان مثبت است. با افزايش pدر كوتاه مدت مزد پولي به همان نسبت افزايش نمي‌يابد. داليل مشابه پيروان كينز در قرارداد‌هاي كاري ∆ wمجاز نيست در كوتاه مدت براي آگاهي از pزمان الزم و انتظارات براساس pگUUذشUته ف11 نرخ‌هاي طبيعي توليد و اشتغال اثر سياست‌هاي پولي انبساطي موقتي است. توليUد و اشتغال در بلندمدت بUه سUمت نرخ‌هاي طUبيعي خود حركتخواهند كرد. بستگي به عوامل حقيقي موثر برعرضه دارند.(موجودي سرمايه ،اندازه نيروي كار ،سطح تكنولوژي) ف11 نرخ تورم ()P0 ‏C ‏B 2 ‏A ‏PC1 ‏PC0 نرخ بيکاري ()u0 6 منحني فيليپس پولگرايان ف11 اثرات افزايش نرخ رشد پول -نقطه  Aوضعيت اوليه اقتصاد ‏3%, M0 5%, p0 2%,u0 6% كوتاه مدت نقطه B ‏ u0, y0, p0  7%   M0  بلندمدت انتظارات كارگران  جابجايي منحني فيليپس نقطه C ف11 0 ‏y نتيجه‌گيري سياستي پول گرايان اگUر سUياست‌گذاران بر نرخ طUبيعي بيكاري پافشاري كننUد ،بايد Mاز نقطUه CبUه Dحركت صUورت مي‌گيرد پيش‌بيني نرخ‌هاي تورم باالتUر = uنرخ طUبيعي بيكاري و نقطه … E  مارپيچ تورمي ف11 PCLR نرخ تورم 10 ‏G 9 8 7 6 5 4 3 ‏F ‏H ‏E ‏D ‏C ‏A ‏B 2 1 نرخ بيکاري 10 9 8 7 6 5 4 3 2 1 منحني فيليپس پول‌گرايان و مارپيچ تورمي ف11 سياستها ‌ پول گرايان و مخالف دخالت دولت ،در مقايسه با كينز نگرش بلندمدت‌تر دارند.عرضه پول مهم‌ترين عامل در تعيين GNPاست (.)MV = pyدخالت دولت در خصوص كنترل عرضه پولتورم همواره يك پديده پولي است.قاعده نرخ رشUد ثابUت حجUم پول موجUب رشUد باثبات در فعاليت‌هاياقتصادي خواهد شد. سياست مالي فاقد كارايي است و موجب بي‌ثباتي سياست پولي مي‌شود. قاعده تعادل بودجه براي جلوگيري از رشد مخارج دولت.ف11 اقتصاد نئوکالسيک پايه گذار :رابرت لوکاس ‏ ف11 منتقدين :کينزين ها و پول گرايان بازار کار فروض: -1انعطاف‌پذيري مزد پولي -2انتظارات منطقي ،استفاده هوشمندانه از اطالعات در دسترس ف11 انتظارات منطقي و سياست اقتصادي: تغيير Mپيش‌Uبيني شده: -موجب جابجايي تقاضاي كل مي‌شود ← بر توليد و اشتغال بي‌اثر انتظارات منطقي كارگران درباره pدر آينده موجب تغيير w,Cوجابجايي عرضه كل مي‌شود. ف11 P )yS(M1 )yS(M0 ‏P1 ‏P0 )yd(M1 )yd(M0 ‏y ‏y0 اثر سياست پيش‌بيني شده ف11 تغيير Mپيش‌بيني نشده: موجب جابجايي تقاضاي كل مي‌شود. p,y هر دو تحت تاثير قرار مي‌گيرند(مانند الگوي پيروان كينز و پول گرايان) ف11 P ‏P1 ‏P0 ‏y1d ‏y0d ‏y ‏y1 ‏y0 اثر سياست پيش‌بيني نشده ف11 تجويز سياست اقتصادي: عدم مداخله دولت كاهش يا به صفر رساندن نرخ تورم ثابت بودن نرخ رشد M متعادل بودن بودجUه دولUت در يUك دوره تجاري(حمايUت از قواعUد غيUرمداخله‌گرانه براي سياست‌هاي پولي و مالي) ف11 انتقادات: در نظر نگرفتن هزينه جمع‌آوري و تحليل اطالعات عدم آگاهي از نحوه عملكرد اقتصاد قراردادهاي كاري و عدم امكان تعديل سريع مزدها ف11 مقايسه چهار الگوي كالسيك ،كنيز ،پول‌گرايان و كالسيك‌هاي جديد: فرضيات متفاوت درباره بازار كار است. تقاضاي كل: *كالسيك‌ها و پول‌گرايانM :مهم‌ترين عامل تعيين كننده .yd *كالسيك‌هاي جديد و كينز :متغيرهاي پولي و غير پولي. ف11  عرضه كل *عمودي -كالسيك *شيب پيروان كينز و پول‌گرايان كالسيك‌هاي جديد (انتظارات) ف11 p سطح عمومي قيمت‌ها ‏yS ‏yd (M,G, T, I, )… ‏y تIIولIيد )yd(M الف -کالسيک ب -پيروان کينز ‏yd (Me,Ge, Te, Ie, )… ‏yd (M,G, T, I, )… ‏y ت -کالسيکهاي جديد تIIولIيد ف11 ‏yS ‏p سطح عمومي قيمت‌ها ‏p سطح عمومي قيمت‌ها ‏p ‏y سطح عمومي قيمت‌ها ‏S )yd(M پ -پول گرايان منحني‌هاي عرضه و تقاضاي کل براساس چهار الگوي مورد بحث سياست مالي سياست پولي سياست کلي ∆yو ∆ p ∆ pو ∆yدر کوتاه مدت مداخله‌گر-سياست‌گزار نه اثر اندک بر pو y ∆ pو ∆yدر کوتاه مدت تغييرات غير قابل پيش‌بيني اغييرات غير قابل پيش‌بيني پيروان کينز براساس قواعد عدم مداخله‌گرـ سيسات پول‌گرايان براساس قواعد نه برپايه انتخاب سياست‌گزار در ∆ p Tو ، ∆yتغييرات ∆ p Mو ∆yدر کوتاه قابل پيش‌بيني ∆p  مدت ،تغييرات قابل عدم مداخله‌گر -براساس کالسيک‌هاي قواعد و نه انتخاب جديد سياستگزار پيشبيني ∆p M ‌ اثر اندک بر pو y ف11 ∆p عدم مداخله‌گر -براساس قواعد نه انتخاب نتيجهگيريهاي سياستي چهار الگوي اصلي اقتصاد کالن ‌ سياستگزار کالسيک‌ها فصل دوازدهم سياست اقتصادي -سياست پولي هدف کلي: درک اثرات سياست پولي ف12 هدف هاي رفتاري: ذکرهدفهاي سياست اقتصاد کالن تعريف انواع سياستهاي پولي و ذکر ابزار آن بررسي اثر انواع سياستهاي پولي بر متغيرهاي هدف نقد و بررسي استراتژيهاي هدف قراردادن عرضه پول و نرخ بهره ف12 سياست پولي انبساطي انقباضي تقاضاي كل را از طريق M تحت تاثير قرار مي‌دهد. ف12 سياست پولي انبساطي: كاهش نرخ ذخيره قانوني كاهش نرخ تنزيل مجدد -عمليات بازار باز(خريد اوراق توسط بانك مركزي) ف12 اثر سياست پولي انبساطي :نظريه پيروان كينز سرمايه‌گذاري توليد ف12 ‏نرخ بهره ‏تقاضاي کل عرضه پول M1 ‏M0 نرخ بهره ‏r0 ‏r1 ‏Md ‏M ‏y1 ‏y0 اثر افزايش عرضه پول بر نرخ بهره ف12 اثر سياست پولي انقباضي :نظريه پيروان كينز ↓ سرمايه‌گذاري ↓ توليد ف12 ↑نرخ بهره ↓تقاضاي کل ↓عرضه پول M1 ‏M0 نرخ بهره ‏r0 ‏r1 ‏Md ‏M ‏y1 ‏y0 اثر افزايش عرضه پول بر نرخ بهره ف12 نرخ بهره ‏M2S ‏M0d *r ‏M ‏y1 ‏y0 هدف نرخ بهره * rبUUانUکمUرکزيبUUراUسUاساUهداUفنUUهUايUي(نUUرخ تUUورUم ،نUUرخ بUUيکارUيو نUUرخ رUشد) ‌کUUند .بUUا اUجراUيعUملياتبUUازار بUUاز الUزUم *rرا حUفظ مUيکUUند. تUUعيينمUي ف12 r r2 r1 M2d M1d r0 M0d M* M هدف عرضه پول 12ف هدف اعتبار يا بدهي مشابه هدف عرضه پول است. ف12 مزايا و معايت استراتژي‌ها: *عرضه پول: اگUر رابطUه بيUن درآمUد و MبUا ثبات باشUد ،رشUد GNPبUا ثبات و اگUربي‌ثبات باشد ،رشد GNPنيز بي‌ثبات خواهد بود. سياست ضد تورمي دنبال مي‌شود. -استراتژي ساده قابل كمي شدن است. ف12 *نرخ بهره: اگUر رابطUه بيUن درآمUد و Mبي‌ثبات باشUد مي‌توانUد تقاضاي كل را ازعدم ثبات بازارهاي مالي مصون دارد. -فشارهاي تورمي افزايش مي‌يابد. ف12 *سطح اعتبارات: مكمل استراتژي عرضه پول است. اين هدف وقتي رابطه بين درآمد و Mبه دليل بي‌ثباتي تقاضاي پولبي‌ثبات است مد نظر قرار مي گيرد. -از اين استراتژي مي‌توان براي كنترل عرضه پول استفاده كرد. ف12 فصل سيزدهم سياست مالي هدف کلي: درک اثرات سياست مالي ف13 هدف هاي رفتاري: تشريح اهداف اصلي کينزين ها از اجراي سياست مالي بيان اصطالح ”تثبيت کننده مالي خود کار“ تعريف قاعده بودجه متعادل و بيان نظر کينزينها در مورد آن تعريف کسر بودجه ادواري و ساختاري بررسي اثر ترکيب سياست مالي انبساطي و پولي انقباضي بر کسري تراز تجاري ف13 اهداف سياست مالي: -1تخصيص -2توزيع -3تثبيت ف13 تخصيص -1تصUUميم در مورد G اثرگذاري بر C عرضUUه كاالهاي عمومي به مردم و تامين مالي هزينه از طريق ماليات. -2تاميUن مالUي فعاليت‌هاي داراي اثرات خارجUي مثبUت (آموزش) ←تامين مالي از طريق ماليات متعادل بودن بودجه دولت ف13 توزيع دولت از طريق ماليات‌ها و يارانه‌ها بر توزيع درآمد اثر مي‌گذارد. چه كساني بايد ماليات دهند؟ بر اين اساس چه كساني يارانه دريافت مي كنند؟ ساختار نظام مالياتي؟ متعادل بودن بودجه دولت ف13 تثبيت مركز ثقل انقالب كنيزي G ، T∆∆ تثبيت ADو حركت اقتصاد به سمت توليد بالقوه با چشم پوشي از اصل بودجه متعادل دستيابي به اين هدف ممكن است. ف13 yP ‏P ‏yd (G)T=50 )yd (G-T=0 ‏y ‏yP ‏y0 سياست تثبيت نيازمند کسر بودجه ف13 تثبيت کننده مالي خودکار ‏اثر سطح فعاليت‌هاي اقتصادي بر بودجه دولت: دوره رکود – کاهش فعاليت ها: ↓ ماليات‌ها به دليل ↓ درآمد و ↓ نرخ‌هاي مالياتي به علت تغيير طبقه درآمدي. افزايش بيكاري -افزايش پرداخت‌هاي انتقالي ف13  كاهUش درآمUد قابUل تصUرف كمتUر از كاهUش GNPخواهUد بود لذا از شدت ركود كاسته مي‌شود. ‏پيروي از بودجه متعادل در زمان ركود GTتشديد ركود. ف13 ضريب تكاثري: ‏y c  I  G  X  M ) C a  b(y  T ‏ v ← y اگر ماليات تصاعدي باشد: ‏T T0 vy ‏X X 0 , M my , I I 0 پس از جايگذاري: 1 ‏y ) (a  bT0  I 0  G0  X 0 1 b  bv  m ضريب افزايش تثبيت‌كننده خودكار ف13 انواع كسر بودجه: -1ادواري ، ← y < ypناشي از ركود اقتصادي -2سUاختاري ← در سUطح ، ،ypناشUي از سUاختار نامناسUب بودجUه دولت = ypتوليد بالقوه ف13 سياست مالي غير محدودكننده- سياست پولي محدود كننده: سUياست مالUي انبسUاطي ، ←ADتورم ،كسUر بودجUه سUاختاري ← براي مقابلUه بUا تورم ← سUياست پولUي انقباضUي ←نرخ بهره I  ،و موجودي سرمايه ← توليد كمتر در آينده ← ارثيه نامناسب براي نسل آينده. ف13 كسري بودجه و كسري تراز تجاري: ورود و خروج سرمايه +تراز تجاري = تراز پرداخت‌هاي خارجي نرخ بهره ف13 واردات و صادرات ورود سرمايه‌ ↑تقاضا براي پول داخلي ­ واردات ↓صادرات کسري ترازتجاري ف13 ↑نرخ بهره ترکيب سياست مالي با فرض ثابت بودن نرخ بهره خارجي انبساطي و سياست پولي انقباضي ‏ارزش پول کشور سياست مالي و عرضه كار اقتصادداناني كه بر عرضه كل تاكيد دارند: موافUUق ↓ نرخ نهايUUي ماليات براي تشويUUق فعاليت‌هUUا و رشUUد اقتصUUادي (بUUاجايگزينUي ماليات بر فروش بUه جاي ماليات بر درآمUد ،حذف معافيت‌هUا ← نرخ ماليات↓) حامي قاعده بودجه متعادل از طريق↓ مخارج نه افزايش ماليات‌ها مي‌باشند.-نرخ نهايي ماليات ،نرخ ماليات آخرين واحد درآمد ناشي از فعاليت اقتصادي است. ف13 سياست مالي-كينز بدون سUياست تثUبيت‌كننده دولUت ،تقاضاي كل بخUش خصUوصي و توليUد بي‌ثبات خواهد بود (مداخله دولت). مالياتها و مخارج دولت ‌ ابزار: ف13 * از نظUر كينUز IجUز بي‌ثبات ADاسUت لذا تغييUر در آUن از طريUق فراينUد ضريب افزايش باعث عدم ثبات در فعاليت‌هاي اقتصادي مي‌شود. ازاينرو مي‌توان از ابزار سياست مالي براي تثبيت ADاستفاده كرد. * وظيفUه سUياست مالUي خنثUي كردن تغييرات نامطلوب در تقاضاي کUل بخش خصوصي است. ف13 ٭ سياست مالي انبساطي :افزايش Gو كاهشT ٭ سياست مالي انقباضي :كاهش Gو افزايش T ف13 فصل چهاردهم رشد اقتصادي هدف کلي: آشنايي با مفهوم رشد اقتصادي ف14 هدف هاي رفتاري: تعريف رشد اقتصادي وعوامل موثر برآن ذکر و تعريف عوامل موثر بر کاهش بهره وري نيروي کار تعيين ارتباط ميان افزايش بهره وري نيروي کار و توليد حقيقي ف14 يك مسئله بلندمدت اقتصاد كالن است. رشد اقتصادي به معني افزايش توليد و درآمد در يك اقتصاد است. نرخ آن برابر نرخ افزايش توليد سرانه حقيقي اقتصاد است. ف14 منابع رشد اقتصادي -1نيروي كار (رشد نهاده كار ،رشد بهره‌وري نيروي كار ،آموزش) -2سرمايه (تغييرات تكنولوژيك ،صرفه‌جويي مقياس) -3ساير عوامل (جنگ ،شرايط جوي و)... ف14  -1عوامل جمعيتي (تغيير تركيب سني ،جنسي نيروي كار) داليل افزايش نرخ بيكاري -2اثرات پرداخت‌هاي انتقالUUي (بيمه‌هاي بيكاري ← انگيزه يافتن شغل ↓) -3رشUد بيكاري سUاختاري (ناهماهنگUي مهارت‌هUا ،و محUل جغرافيايي مشاغل) ف14 فصل پانزدهم اقتصاد كشورهاي توسعه نيافته هدف کلي: آشنايي با اقتصاد كشورهاي توسعه نيافته ف15 هدف هاي رفتاري: تشريح موانع رشد کشورهاي توسعه نيافته تعريف انواع استراتژيهاي توسعه بيان نقش کشورهاي صنعتي در استراتژيهاي توسعه ف15  -1توسعه يافته صنعتي كشورها كم درآمد -2درحال توسعه درآمد متوسط پايين درآمد متوسط باال ف15 موانع رشد اقتصادي كشورهاي توسعه نيافته -1پاييUن بودن ميزان تشكيUل سUرمايه (باال بودن مصUرف ،پاييUن بودن نرخ پس‌انداز← پايين بودن ميزان سرمايه‌گذارUي و تشكيل سرمايه) -2فقدان پيشرفت‌هاي فني الزم -3پاييUن بودن رشUد سUرمايه انسUاني (مهارت‌هUا ،سUطح تحصUيالت، آموزش و بهداشت نيروي كار به علت كمبود منابع مالي پايين است). -4باال بودن رشد جمعيت ف15 استراتژيهاي توس?عه ‌ -1رشUUد متعادل← سUUرمايه‌گذاري همزمان در بسUUياري از بخش‌هاي اقتصادي ← رشد همزمان بخش‌ها. -2رشUد نامتعادل← بUا توجUه بUه محدوديUت مالUي سUرمايه‌گذاري روي يUك بخش يا چند بخش پيشرو ف15 نقش كشورهاي صنعتي در توسعه كشورهاي در حال توسعه -1كمك خارجي ← سرمايه‌گذاري و تامين مالي -2تجارت ف15