صفحه 1:
تعاریف بودجه
ازنظر لغوی بودجه از واژه بوژت که در زبان فرانسه معنی کیف دارد گرفته شده
است. وجه تمیز آن چنین است که وزیر دارایی وقت فرانسه سند دخل و خرج
سالانه دولت را در داخل کیفی برای تصویب به مجلس حمل مى كرده است و
اين سند بعنوان همان کیف نامیده شده و باقی مانده است.
براساس ماده 0 قانون محاسبات عمومی: بودجه کل کشور برنامه مالی دولت است
که برای یکسال مالی تهیه و حاوی پیش بینی درآمدها و سایر منابع تامين
اعتبار و برآورد هزینه ها برای انجام عملیاتی است که منجر به وصول
هدفهای دولت می شود.
بودجه از واقعیت محدود بودن امکانات و نامحدود بودن
نیازها بيدا شده و
تضاد اين واقعیت انسان را به برنامه ریزی و بودجه بندی
iu, پر ساخته است
صفحه 2:
۱ 8
صفحه 3:
سا-لله بودن‌بودجه -1
© ناظر بر ضرورت تهیه و تصویب بودجه کل
کشور براى مدت یکسال است بودجه دارای بعد
زمانی است لذا ابتدا و انتهای آن باید مشخص
adh به طور متداول یک سال شمسی در کشور
ما میباشد هرچه زمان محدود تر باشد دفث برآورد
نیز بپشثر است . از آنجا که عملکرد بودجه نیز
باید کننرل شود یک سال مالی بودجه منطبق با
سال مالی حسابداری است.
OK OO)
صفحه 4:
لك كاك
صفحه 5:
جامعیتیا ک املب ودن‌بودجه -3
بر پایه این اصل ۰ بودجه باید به صورت کامل و برای همه دستگاههای
دولتی اعم از وزارتخانه ها و موسسات دولتی و همچنین شرکتهای دولتی
و موسسات و نهادهای عمومی خبر دولتی به صورت یکبا تهیه وبه
.مجلس قانونكذارى تقدیم گردد( درآمدو هزینه از یکدیگر کسر نشوند)
ماده ©9(ق.م) وجوهى كه از محل درآمدها و ساير منابع تامين اعتبار
منظور در بودجه عمومى وصول ميشود و همجنين درآمدهاى شركتهاى
دولتى به استثناى بانكها و موسسات اعتبارى و شركتهاى بيمه بايد به
حساب خزانه تحويل شود
اصل © ©(ق.ا) كليه دريافتهاى دولت در حسابهاى خزانه داريكل متمركز
ميشود و همه برداختها در حدود اعتبارات مصوب به موجب قانون انجام
a
OK OO)
صفحه 6:
4- فضیلیا طبقه بنديي Dull
بودجه دولتب‌اید ببه صورتمشروح و به ریز و جزء و -
به تفصیل‌تهیه و تنظیم و به مجلس‌ارلئه شود
این اصل دولت را ملزم می سازد تا در ندوین و پیشنهاد بودجه به
قوه قانونگذاری » درآمدها را به صورت مشروح طبقه بندی
نموده ءو هزینه های دستگاه را به تفصیل و در چهارچوب
برنامه ها وبه تفکیک هزینه های جاری و عمرانی و ملی و
استانی مشخص کند این اصل موجب میشود که نظارت مجلس
و دیوان محاسبات کشور تحفق یابد.از سال 19686۴ این اصل
.مورد عمل قرار كرفت
صفحه 7:
* اصل تخصیص :تمام ارقام بودجه به همان ترتیب که در قانون
بودجه تصویب شده قابل دریافت و پرداخت است .هر رقم
اعتباری که برای هزینه ای در بودجه پیش بینی می شود تنها
برای همان هزینه قابل مصرف است( اصل 66 قانون اساسی)
اصل عدم تخصیص : درآمدها نباید به هزینه خاص اختصاص
داده شود و هیچ هزینه ای نباید از درآمد بخصوصی تامین شود.به
ولت بايد به خزانه واريز شو
لك كاك
صفحه 8:
انعطانپ ذیری-6
لین‌اصل جنبه مالویه مفهوم "لصلاح بسودجه" -
ولستثنایی‌استبر اصل‌ت خصیصو عبارنلستاز
تغيير وجابجايودر ارقام «رينه و برنامه هاودستكام
لجرليويدونآنكه در سر جمع لغبارلشمصوب
,تسغییری‌حاصل‌شود
در شرایط عدم ثبات اقتصادی این اصل به کمک مدیران
. در بخش دولثی می رسد
صفحه 9:
روشهای انعطاف در اجرای بودجه:
0- اصلاح بودجه(جایجایی اعتبارات)
© متمم بودجه (تغییر سقف اعتبار دستگاههای اجرایی)
منوط به تصويب مجلس
2 اعتبار هزينه هاى بيش بينى نشده (بنا بر بيشنهاد
وزرای دستگاه ل ل سه 0
تصويب هيات وزيران قابل اجرا مى باشد)
صفحه 10:
تخمینییسودن‌در مد « -7
درآمد های پیش بینی شده در قانون جنبه تخمینی دارد و اين به آن معنی
است که منظور شدن مبلغی به عنوان درآمد در بودجه کل کشور
مجوزی برای وصول از اشخاص حقیقی و حقوقی نمی شود و
مجوز قانونی دارد.
ماده 060(ق.م): وصول درآمدهایی که در قانون بودجه کل کشور
وصول شده باشد طبق قوانین و مقررات مربوط به خود مجاز است.
ماده 970(ق.م): ييش بينى در آمد يا ساير منابع تأمین اعتبار در بودجه
كل كشور مجوزى براى وصول از اشخاص تلقى نمى كردد و در هر
مورد احتياج به مجوز قانونى دارد.مسئوليت حصول صحيح و به موقع
در آمد ها به عهده روساى دستكاه هاى اجرائى است .
ORCS ee)
صفحه 11:
حدیدیب ودن‌هوینه ه -8
ولا محداکثریرداخت ها در حد اعتبارات مصوب بوده و تجاوز از آن ممنوح است
.مگر در حدی که جابجایی اعتبار به موجب قانون صورت گرفته باشد
ثانیء‌منظور شدن اعتبار برای دستگاه به معنای اجازه خرج است نه تکلیف خرج
ماده ©9(ق.م)در مواردى كه بر اثر تعهد زايد براعتبار يا عدم رعايت مقررات
اين قانون خدمتى انجام شود يا مالى به تصرف دولت در آيد »دستكاه اجرائى
ذيربط مكلف به رد معامله مربوط مى باشد و در صورتى كه رد عين لن ميسر
نبوده و يا فروشنده از قبول آن امتناع نماید و همچنین در مورد خدمات انجام
شده مکلف به قبول وجه مورد معامله در حدود اعتبارات موجود یا اعتبارات
سال بعد دستگاه اجرائی مربوط قابل پرداخت است و اقدام فوق مانع تعقیب
قانونی متخلف نخواهد بود .
صفحه 12:
ماده ©©(ق.م) در صورتى كه بر اساس كواهى خلاف واقع ذيحساب نسبت به
تأمين اعتبار يا اقدام يا دستور وزير يا مقامات مجاز از طرف آنها زايد بر
اعتبار مصوب و يا خلاف قانون وجهى برداخت يا تعهدى عليه دولت امضا
شود » هر یک از اين تخلفات در حکم تصرف غبر قانونی در وجوه و
اموال دولتی محسوب خواهد شد .
Or)
صفحه 13:
لصلتسعادل‌بسودجه -9
تعادل بین در آمد ها و هزینه های دولت در یک دوره مالی به
es اک
- تعادل مالی (هماهنگی بین دریافت ها و پرداخت های
کشور )
ب- تعادل اقتصادی(تعادل بين عرضه و تقاضای کل در جامعه
ج- تعادل اجتماعی (هماهنگی توانابی مالی طبقات مختلف در
جامعه )
د- تناسب حجم يول در جامعه با حجم توليد در اقتصاد آن
جامعه
صفحه 14:
:قوانين حاکم بر بودجه ریزی دولتى
قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران
, قانون محاسبات عمومی مصوب 98
و ثانون بودجه سالیانه و تبصره های آن
۱
صفحه 15:
Myla lab’ yl Gaon yal ad
لك كاك
صفحه 16:
OK OO) 06
صفحه 17:
POE er
Cd
. خواهد بود 55
0 UD} ae
صفحه 18:
POE es
0 ao
صفحه 19:
9۳۳ قانون اساسى
1 ار[ ren)
بربوطه را برابر خانون جمع آوری و کزان
وت apap tg tiger
ied رس ای بن كزارش باید در دسترس عموم
گذاشته شو
صفحه 20:
موادی از قانون برنامه و بودجه
رلرر (»
صفحه 21:
موادی از قانون برنامه و بودجه
ماده ۱۴ - بودجه سالانه باید قبل از ارسال به سازمان بر حسب
ogre h1 ree py mm ce rien hy ۱
Ne aC) 60
صفحه 22:
موادی از قانون برنامه و بودجه
۱ 66
صفحه 23:
موادی از قانون برنامه و بودجه
رلرر (»
صفحه 24:
موادی از قانون برنامه و بودجه
ماده ۱۴ - بودجه سالانه باید قبل از ارسال به سازمان بر حسب
ogre h1 ree py mm ce rien hy ۱
or لك كاك
صفحه 25:
موادی از قانون برنامه و بودجه
۱ 66
صفحه 26:
موادی از قانون برنامه و بودجه
که و جوه مربوطه در خواهد شد
66 لك كاك
صفحه 27:
موادی از قانون برنامه و بودجه
ار(
ای سا اسف
0
صفحه 28:
موادی از قانون برنامه و بودجه
۵ حسابر سی:
بعمده on) ۳ ifs eT D Ey)
0 لك كاك
صفحه 29:
اهداف کلی اقتصادی
برنامه ریزی
برنامه
تهیه برنامه کاری
مقایسه عملکرد با برنامه
برنامه ريزى اقتصادى
lle pls
صفحه 30:
اهداف و مقاصد بودجه
قضاوت در مورد توزیع عاذلانه وجوه
برقراری یک سیستم پاسخگوتی
تحصیل مجوز قانونی برای فعالیتهای دولت
راهنماى اجراى سياستهاى دولت
0 0
ابزار مديريت مطلوب
برنامه ريزى دولت
00
صفحه 31:
سیر تکوین مفهوم و نقش بودجه
۲ aaa
ی ابزار
صفحه 32:
a
a
و1 1 ۳ ۳ an
۹ بودجه و فرآیند مدیریت ۱ م
OK OO) 8a
صفحه 33:
هه ۲77
م0 0
صفحه 34:
7 0
كت سرد سای ی
سد bead بي ل ی
: قوه مجريه تنظيم خط مشى هاى اقتصادى و تدوين لايحه بودجه
ا er ero هدایت و ایجاد هماهنگی در امور اقتصادی کشور
3
ee وزارت امور اقتصادى ودارائى ۱
: خزانه a rod ed ا 1210
reey IN 2 0000
وس تنظيم يودجه استانى
0 برآورد بودجه و ارائه كزارشهاى مالى
COO) oe
صفحه 35:
صفحه 36:
لجراء3
بودجه
۱
صفحه 37:
مرلحل‌تهیه و تنظیم بودجه -1
4 صدور بخشنامه بودجه
© تهيه و تنظيم بودجه در دستگاههای اجرایی
© تصويب در هیات وزیران
نکته: هرساله سیاستهای بودجه ای توسط سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور با
امضاء ریاست محترم جمهوری به همراه بخشنامه بودجه؛ فرمهایی را جهت
جمع آوری نقطه نظرات و پیشنهادات دستگاههای اجرایی ملی و محلی در
خصوص تبصره های بودجه به دستگاههای اجرایی ابلاغ می شود و دستگاهها
هنگام ارسال بودجه پیشنهادی خود در صورت داشتن پیشنهاد( اصلاحی»
تکمیلی» حذف و جدید) فرمهای موصوف را نیز تکمیل می نماید.
صفحه 38:
دفتر مرکزی بودجه در سازمان مدیریت و برنامه ریزی
کشور پس از بررسی پیشنهادات بودجه ای دستگاهها و اخذ
تائید ستاد بودجه آنها را بصورت پیش نویس لابحه بودجه
کل کشور هماهنگ و تلفبق می کند و بعد ال بربرسی و تائید
شورای اقتصاد جهت تصویب به هیات وزیران ارائه می
نماید و این پیش نویس پس از. بربرسی و تائید در هیئت
وزيران بعنوان لايحه بودجه كل كشور توسط ریاست
.مجترم جمهورى به مجلس شوراى اسلامى تقديم مى شود
صفحه 39:
از اختیارات قوه مقتنه است .
اصل9(ق.۱) بودجه سالیانه کشور به ترتیبی که در قانون مقرر
می شود از طرف دولت تهیه و برای رسیدگی و تصويب به مجلس
شورای اسلامی تسلیم می گردد هر گونه تغییردر ارقام بودجه نیز
تابع مراتب مقرر در قانون خواهد بود .
مجلس شورای اسلامی :به کمپسپون های تخصصی ارجاع و برای
رسیدگی نهایی به کمیسیون تلفیق (اصلی) مجلس ارجاع می شود .
مهلت طرح گزارش نهايى به جلسه علنى ©6روز ازاتقديم لايحه
صفحه 40:
9اجرای بودجه
© ابلاغ بودجه ا دجه مصوب از طرف سازمان مدیریت و
ربه
برنامه ریزی کشو دستگاه های اجرایی جهت اجرا ابلاغ خواهد شد .
" مبادله مواففت نامه فعلیت های جاری و عمرانی : عقدی حقرقی » فنی مالی
است که بن دستگاه اجرابى و سازمان ميريت و برنامه ريزى صورت مى
a
© تخصیص اعتبار :ماده Gull 9» (2.5 JOD پیشرفت عملیات و توسط کمیته
SUSIE yl ls pepe و سازمان مدبریت انجام می شود
)- عاملى براى تعادل بين درآمد ها و هزينه هاى خزاله اسث ,
©- يكى از ابزارهاى كنترل و نظارت قبل از خرج است
9 عامل صرفه جويى در هزينه هاى دولت است .
صفحه 41:
ORCS ee) 60
صفحه 42:
ماده ) (ق.۱) عبارت است از تعیین و انتخاب کالا ها و
خدمات و ساپر پرداخت هاپی که نحصیل پا انجام آن برای
نيل به اجرای برنامه های دستگاه اجرایی ضروری است .
ماده 99(ق.م) به عهده وزير يا رئيس موسسه است .
صفحه 43:
ماده 46 (ق.م) عبارت است اختصاص دادن تمام پا قسمتی
از اعثبار مصوب برای هزینه معبن
ماده 00 (ق.م) تأمین اعنبار و مطابقث با قوانبن و مقرریات
به عهده ذیحساب است .
صفحه 44:
ماده 9) (ق.م) عبارت است از ایجاد دين بر ذمه دولت ناشی
از :
0- نحویل کالا پا انجام دادن خدمت
© اجرای فرار دادهاپی که با رعایت قوانین و مقررات
منعقد می شود .
©- احکام صادر شده از مراجع قانونی و ثیصلاح
ماده (99(ق.م) به عهده وزیر پا رئیس موسسه است .
صفحه 45:
ماده 060 (ق.م) عبارت است از. تعبین میزان بدهی قابل
پرداخت به موجب اسناد و مدارک اثبات کننده بدهی
ماده ©69(ق.م) به عهده وزير ١ رئيس موسسه اسث .
صفحه 46:
6 حواله (دستور پرداخت )
ماده 20 (ق.م) اجازه ای است که کتباً وسیله مقامات مجاز
وزارت خانه پا موسسه دولنی و پا شرکت دولتی و پا
دستكاه اجرايى محلى و يا نهادهاى عمومى غير دولتى و يا
ساير دستكاه هاى اجرايى براى تأييديه تعهدات و بديهى ها
قابل پرداخت از محل اعتبار مربوط عهده ذپحساب در وجه
ذینفع صادر می شود .
ماده 959 (ق.م) به عهده وزیر یا رئیس موسسه است.
صفحه 47:
© ماده 660 (ق.م) سندی است که ذیحساب برای دریافت وجه به
منظور پرداخت حواله های صادره و سایر پرداخت ها که به موجب
قانون از محل وجوه متمرکز شده در خزانه مجاز می باشد حسب
مورد از محل احتبارات و یا وجوه مربوط عهده خزانه در مرکز و
پا عهده نمایندگی خزانه در وجه حساب بانکی پرداخت دستگاه
اجرابى ذيربط صادر مى کد .
" درخوامت وجه بعد از تخصيص اعتبار توسط ليحساب و روى فرم
هاى استاندارد شامل مواد هزينه »برنامه اعتبار مورد
درخواست يشماره طبقه بندى دستكاه و نام دستكاه اجرايى انجام مى
شود .
صفحه 48:
ماده 650 (ق.م) عبارت است از پرداخت هایی که به طور.
قطعی به ذینفع در قبال انجام تعهد و پا تحت عنوان کمک و
یا عناوین مشابه با رعایت قوانین و مقررات مربوط
صورت مى كيرد .
ماده 9 (ق.م)به عهده وزیر یا رنیس موسسه است .
صفحه 49:
ردب ل ES IS راکتار لك ات ,
نظارت پاراه
ار
صفحه 50:
طبقه بندی سازمانی در بودجه ایران
در بودجه دولت ایران سازمانها به سه طبقه گروه» دستگاه و واحد
اجرایی تقسیم می شوند. در طبقه اول(گروه بندی اصلی) کلیه موسسات و
سازمانهای دولتی در سه گروه به شرح زیر ساماندهی می شوند:
0- وزارتخانه ها و موسسات دولتی( ماده ۵ر 9 قانون محاسبات
عمومی: اعتبارات مربوط به آنها در قالب اعتبارات جاری و سرمایه
گذاری است و بعنوان بودجه عمومی دولت نامیده می شود)
©- شرکتهای دولتی و بانکها (ماده 6 قانون محاسبات عمومی)
ه بيست انتفاعی وابسته به دولت(بصورت بازرگانی اداره می
شوندا
ORCS ee)
صفحه 51:
در نظام جدید بودجه بندی در ایران » بر اساس
دستورالعمل سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور»
هزینه ها به چند گروه و هر گروه به چند فصل و هر
فصل به جند ماده و هر ماده به چند جزء و هر جزء به
جند ريز ماده تفسیم می شوند.
كروه فصل ملده جز ريل
0
صفحه 52:
بودجه برنامه ای !۱ ارات بودجه را برحسب برنامه ها و عملیاتی
که دولت برای اجرای آن هزینه خواهد کرد نشان می دهد.
طبقه بندی عملیاتی در بودجه ایران:
ودجه ایران تقسیمات اساسی عملیات دولت از کل به جزء عبارتند از:
BO On)
صفحه 53:
امور : مجموع چند فصل هم سنخ از وظایف عمومی دولت (امور اجتماعی - امور عمومی و .
فصل: دربرگیرنده خدمات مشخص و معینی برای جامعه و انجام هریک از آنها یک هدف اصلی
برای دولت بحساب می آید مانند فصل آموزش بهداشت وسلامت و .....)
برنامه : بالاترین سطح طبقه بندی کارهای اجرایی یک دستگاه برای انجام ماموریت هایی که در
داحل یک فصل به آن محول شده است.مانند برنامه آموزش ابتدایی» تحفیقات دانشگاهی و...
ee قسمتی از کارهای همگن در محدوده یک برنامه که توسط یک واحد اجرایی بمنظور
کی اه ee این مجموعه کارها جنبه مستمر
a بان و از معل اعتبارات جري كامين شودد تدلت و در مدتی محدود اجرا شود و از
اعتبارات عمرانی تغذیه گردند طرح گفته می شوند.
کمک: به استناد ماده 0*2 قانون محاسبات عمومی عناوین " کمک" در قانون بودجه کشور منحصرا
ناظر بر اعتبارات جارى است عتبارات عمرانی به استناد ماده .26 قانون محاسبات عمومئ
مي مجلس است به اين معنا است كه مانده وجوه مصرف نشده از كمك دولت
صفحه 54:
طبفه بندی عملیانی-ادامه
امورء فصول و برنامه ها تفكيك مى شوند. سایر اعتباراتی
که آنها ضروری است لركن قابل تذكيكا به برنامه ها بوده
و سهم دستگاههای اجرایی از آنها روشن نیست بصورت
یک قلم منظور می گردد و طبق مقررات مندرج در تبصره
صفحه 55:
جاری
ستاد وزارت بهداشت.
افتنامه
cero
35
۳۹
تسجيل
03
تشخيص
تخصیص
صفحه 56:
اهداف کلی اقتصادی
برنامه ریزی
برنامه
تهیه برنامه کاری
مقایسه عملکرد با برنامه
برنامه ريزى اقتصادى
lle pls
صفحه 57: