صفحه 1:
فارماکولوژی(داروشناسی)
بر مواد بیولوژیک است
*فارماكولوزى پزشکی به بررسی
تفاده ازمواد شب شيميايى در
پیشگیری» تشخیص و درمان
بيمارى ها مى يردازد
صفحه 2:
ایلیا و باه نی 181110001 به معنى دارو 0805 به معنى علم وشناخن مشتق له
امت وأ نظ أمطلاح ll gb LS cal ge ala gf Mob ale یی برش
ap} تمان Spy pk gab dal Jol Jaya pi AD
WAG ge plo
ريك ترف أي الأو سا ایب اد
صفحه 3:
دارو (0۲۱0])ماده ای است شیمیایی که در
تعامل با اهداف بیولوژیکی سیستمهای
بیوشیمیایی بدن را تغییر دهد
به هر مأاه أى كه با أثر شيمياي خود بلقث برو' عبير در عملكرد ببولوزيك بدن
شولا /لاكفته مى شود اين تعريف سموم را هم شامل مى سود .
:جسن ”1) مجموعه اطلاعات دارويى رايج هر
كشور را هترود ا2) يا فرهنك دارويى آن كشور
صفحه 4:
*پيشگيري از بیماریها
۰تشخیص بیماریها
*درمان بیماریها
»درمان قطعي
Soy .درمان علامتي
ls روها * زندگي سالمتر و بهتر
۰ داروهاي پيشگيري از بارداري
صفحه 5:
گیاهی. مورفین ۳۳۳ خشخاش glide
رزرپین رزرپینا
دیگو عب گل انگشتانه leg) ls
داروی ضد سرطانح. شیره فرفیون (الگو برداری از ساختار گیاه)
حیوانی: انسولین . . سسسهانکراس
هه
صنعلی: روش صناعی کلر امفتیکل(امنصهطمصدها)
روش نیمه صناعی آمپی سیلین
صفحه 6:
نامكذار يي دار و ها
..نام شيميايى: كربوكسيليك اسيد
Chemical name.
ترکیب شیمیایی وساختمان ملکولی داروها را مشخص می کند
((+/-)-2-(p-isobutylphenyl) propionic acid-isobu)
صفحه 7:
generic ,public ogee pl
Ibuprofen am
picillin
Genericname:
نم غیر اختصاصی که مشخص کننده گروه فارماولوژیک داروهاست (۵10/60لان)
صفحه 8:
Over The Counter drugs (OTC)
داروهای دون سخه
اکثرداروها را پزشك پس از شنیدن شرح حال
بیماران از زبان خود بیمار و معاینه او» تجویز
6
برخي داروها نیز هستند که بدون نیاز به نسخة*
AS jy در اختیار بیماران گذارده ميشوند مانند
سک استامینوفن و ویتامینها و بعضي شربتها
سرفه
صفحه 9:
Food and Drug
Administration (FDA)
سازمان غذا و دارو آمریکا ٠
وظیفه آن نظارت بر سیستم دارويي و امور
غذايي و صنایع بهداشتي است
* www.fda.gov
"در ايران معاونت غذا و دارو این وظیفه را بر
عهده دارد
۲۵://۲۵۵۰۵ظ۰ 6 051.0۷۰ ۴
صفحه 10:
*فارماکودینامیک
03۵0۵۵۵4
فارماکودینامیک: بررسی اثر دارو بر روی بدن*
«فارماكوكينتيك
۰۵۱۵۲۱۵۵۵۵۵۵6
9فارماکوکینتیک: بررسی اثر بدن بر روی
دارو
صفحه 11:
فارماكوديناميك
۰ فرآیندی که طی آن دارو فیزیولوژی سلول را
تغییر می دهد
# به کلیه اثراتی گفته می شود که دارو بر بدن
می گذارد
صفحه 12:
فارم كود بناميك:مكانيزم عمل بيشتر داروهارطريق تداخل شيميايى بين انهوسيستم بدن
موجود dl wil on)
bu دارو-گیرنده
تداخل دارو أنزيميا مهریک gl ویژه Sida aol بدن تغيير مى بابد
نداخل داروبی غیر ویژهدارای فرمویژه ساختمالینبستند وبا أثرات كلى بر عششاى سلولى Bde sig
بر
صفحه 13:
مکانیسم های تاثیر داروبر بدن
*»اثر برگیرنده اثرفنیل آفرین بر گیرنده آلفا
ءاثر بر کانالهای یونی اثرنینسیپین مهار کانال کلسیم
»اثر بر پروتئین های حامل اثردیگوکسین با ۱۱3/1
ATPase
»اثربه عنوان متابولیت بدلی اثرفلئور اوراسیل به
عنوان بدل اوراسیل در روند تشکیل ۱۷۱۸هادر سرطان
صفحه 14:
از طریق مهار آنزیم های زیستی
اثر آلوپورینول برای مهار گزانتین اکسیداز در کاهش تولید اسید اوریک
نقرس
به عنوان یک واکنشگر ساده شیمیایی
اثر هیدروکسید آلومینیوم در درمان افزایش اسید معده
دخالت در عملکرد ارگان
اثربیزا کودیل در رفع پبوست (تنبلی روده
صفحه 15:
Drug receptors گیرندههای دارویی
گیرندهبخشی از سیستم زنده است که دارو با آن وارد واکنش می گردد تا تغییری
در عملکرد سیستم ایجاد کند
گیرنده قسمتی از سلول با ساختمان شیمیایی مخصوص می باشد که تحت تاثیر دارو منجر
به پاسخ سلولی می شود.
سه نوع گیرنده در سلول وجود دارد؛
الف ) گيرنده های موجود در غشای سلول مانند گیرنده های آدرنرژیک»
ب ) گیرنده های موجود در سیتوپلاسم مانند گیرنده های استرروئیدهاء
ج) گیرنده های موجود در هسته مانند گیرنده های هورمون تیرروئید.
صفحه 16:
داروهایی که در اش پیوند با گيررنده خود باعث تحریک آن شده و پاسخ خ سلولی
ایحاد نمایند,(فعالیت گیرنده را افزایش دهند) آگونیست Agonist نام
دارند
داروهایی که در اش پیوند با گيررنده خود نه تنهاباعث تحریک آن شده بلکه از
اشرات ت تحریکی آگونیستها نیز جلوگیری نمایند آنتاگونیست (۸۵۸۳۵900151)
نام دارند.
آنتاگونیست دارویی است که به گیرنده متصل می گردد ولی آن را نمی تواند
فعال کند
داروهایی نين وجود دارند كه بسته به شرایط محیط توانند اشرات آگونیستی یا
آنتا گونیستی از خود برروز دهند که به آگونیست یا آنتا نیست نسبی معروفند.
صفحه 17:
دون آنتا گونیست وجود دارده یکی آنتا گونیست رقابتی
(© 11117 201110) و دیگری آنتاگونیست غیر رقابتی NON-)
.(competitive
آنتاكونيست رقابتى كه شايعترين نوع آنتاگونسیم می باشد دو ویگی عمده
دارد: الف ) در حضور آنتا گونیسته منحنی مقدار - پاسخ آن بدون تغیس در
شیب منحنی؛ به سمت راست متمایل می شود. ب) مییزان دوز آ گونیست
متناسب با غلظت آنتاگونیست افنرایش می یابد. آنتاكوذيست غيس رقابتی
حالتی است که در آن یک سری از حوادثی که در طی آنها پاسخ سلولی توسط
آگونیست برروز می کند بوسیله آنتاگونیست مهار می شود. مانند داروهای
بلوک کننده کانال کلسیم که موجب مهار ورود کلسیم از طریق غشاء سلول
شده و از انقباض عضبلات صاف ناشی از دیگ داروها جلوكيرى مى کنند.
صفحه 18:
دو نوع ديكر آنتاگوز نیست
٠ آنتاكونيست شيميايي (اتصال به داروى آكونيست نه كيرنده)
* هپارین و پروتامین
* آنتاگونیست فیزیولوژيك (اتصال به گیرنده متفاوت و ایجاد اثرات
متضاد)
* هیستامین و اپي نفرین
صفحه 19:
نشان دهنده ارتباط بين مقدار داروي
Sie eT eae
فارماكولوژيك ایجاد شده.
و 8 مشخصاتي چون:
قدرت,اثر, شیب, كارايي و پاسخهاي
.فردي, افتراق داده میشوند
صفحه 20:
منحني دوز-پاسخ داروها
a
11
5
oa
=
a
Drug concentration (C}
کار ایی(ربسس۳((ج) عسسسب()(بیشترین اثر یک آگونیست)
صفحه 21:
منحنی دوز پاسخ:
Efficacy +
100
Individual
variability
Effect
Potency ——> سم
0
Dose, concentration, or
other measure of exposure
صفحه 22:
۱ قدرت اثر يك دارو را محل ان
روي محور مقدار-پاسخ نشان
میدهد.
مقدار داروي لازم جهت ایجاد اثر
خاص را مقدار موّثر آن دارو
نات
افزايش ميل تركيبي يك دارو به
كيرنده هاي آن: منحني را به جب
.جابجا ميكند
صفحه 23:
| اثرقدرت روی منحنی دوز-
پیاسخ:
Efficac
100 ۳
Effect
Potency
Dose, concentration, or
other measure of exposure
صفحه 24:
0
شيب منحني تحت تاثير تعداد
كيرنده هايي است كه قبل از
بت اثر دارو بايستي اشغال
اگر براي وقوع اثر , اشغال
اکثریت گیرنده ضروري باشد.
شیب منحني زیاد خواهد بود.(شل
کننده ها؛ استنشاقي ها
صفحه 25:
کارايي
منحني نشان داده شده.
کارايي و قدرت اثر ضرورتا به
.«یکدیگر وابسته نیستند
صفحه 26:
۰ 5
Pharmacokinetic
ae کلیه اتفاقاتی گفته می شود که بدن بر روی دارو انجام
می دهد؛ از زمان ورود دارو به بدن تا زمان خروج آن از بدن
# جرا لازم است فازهاکو کنتتیک را مطالعه کت ؟
برای شناخت ابزارهای لازم جهت رساندن دارو به محل
اثر (نحوه مصرف دارو)
cl» ایجاد غلظت مناسب از دارو در محل اثر ( تعیین دوز
دارو)
تعیین فواصل مصرف (dosage regimen) o,!o
3
صفحه 27:
@bsorpios
انتقال و ورود دارو از محل تجویز به مایعات در گردش و جرریان خون
به كليه مراحلی گفته می شود که دارو بعد از مصرف وارد
گردش خون سیستمیک می شود
صفحه 28:
کف
۲ اکثر دارو ها توسط مکانیسم انتشار (01۴۲/510)
( در جهت شیب غلظت) جذب گردش خون می شوند.
سایر مکانیسم های جذب شامل انتقال فعال ( با مصرف
انرژی) و پینوسیتوز می باشد.
فاکتور های موثر در جذب: 5 .
۲ میزان حلالیت دارو در چربی (50۱۵[110۷ 1010
kx PH ۲
ل بسیاری از داروها اسید یا باز ضعیف می باشند. بنابراین
نسبت فرم يونيزه و غيريونيزه آن ها بستكى به 011
محيط دارد
OI فرم غيريونيزه دارو مى تواند از غشا عبور كند و
جذب شود
صفحه 29:
فاکتور های موثر در جذب:)
"وزن مولکولی دارو
(absorption area) ie ch.”
* مساحت معده در انسان حدودا 2 متر مربع و مساحت پوده حدودا
0 متر مربع می باشد. بنابراین روده محل جذب اصلی دارو ها است
۲ تحرک (۲۱۵۱[۱۱۲۷) دستگاه آت)
* در حالت های تهوع و استفراغ و اسهال . مصرف خوراکی دارو توصیه
نمی شود
" جریان +35 (blood flow) 5 2 غلظتی دارو
* هر چه جریان خون محل جذب بیشتر باشد. شیب غظتی دارو نیز
بیشتر شده و دارو بیشتر و سریع تر جذب می شود
صفحه 30:
فراهمي زيستي
<{Bioavailability)
بخشي از داروي تجویز شده که وارد
جریان سيستميك شود
صفحه 31:
First-Pass Effect اش عبوراول
تغييراتي که در اولین عبور دارو از محل جذب تا گردش سيستميك خون
اعمال ميكردد
مقدار زيادى از دارو قبل از رسيدن به جريان خون سیستمیک, در
ديواره روده و کبد متابولیزه میشود
* متابلیسم کبدی
داروهائي که متابولیسم کبدی سريعي دارند
(لید و کائین - نیتروگلیسرین- پروپرانولول)
کاهش فراهم زبستی دارو
فراهم زیستی خوراکی پروپرانولول 25 است
صفحه 32:
Bioavailability) <.; .»! a
این متفیر ارتباط نزدیکی با جذب دارو دارد.
کسری از دارو است که به گردش خون سیستمیک می رسد. این کسر در تجویز ۷
داخل وریدی برابر یک (۱۰۰/) و در تجویز از سایر راه ها بین صفر تا یک متغیر
می باشد.
" عواملی نظیر عبور اول کیدی و یا هر كونه توزيع دارو به ساير بافت ها قبل از ورود
به كردش خون سيستميك باعث كاهش فراهمى زيستى دارو مى شود.
be AUC — “
مرت
Bioavaibbility,(F)= “AUG, 2 2
AUC: area under curve 9
صفحه 33:
Routes of Administration راههای تحوین دارو
0 گوارشي 61
- خوراكي Oral
- زیر زباني Sublingual
Rectal رکتال -
Injection تزريقي ©
- وريدي ۱۷
- عضلاني 111
- زيرجلاي 56 . (شرياني. داخل صفاقي» داخل مفصلي, داخل چشمي قلبي)
© تتفسي یا استتشاقي Inhalation
PP موضعي Local
صفحه 34:
جذب گوارشی:
* نقوذ ساده
* 211 محيط
* حركات و انتباضات لوله كوارش
* محتویات گوارش ( کاپتوپریل- پرروپرانولول)
* اسید و آنزیمهای گوارشی
* اش عبور اول (لیدوکائین- پروپرانولول)
*جریان خون احشائی
ويدكيها:
خوراكى
راحت ترين راه تجوين
عوارض کمتر
ارزانتر
رايج ترين راه تجویز
اش عبور اول ؛ همکاری بیمار
زیر زبانی
فاقد اش عبور اول
رکتال
اث عبور اول کمتر» استفراغ
فرمهای داروئی: قرص (ا6(طه 5.5 801((07 ,۳0۲: ط12.ر
4Suppository) sus Elexir ,;iSyrup c.,2 Capsul)) Cap Js
Supp
صفحه 35:
« اسيديته معده وج
۶ سن بیمار دی زب
*وجود غذا در دستگاه گوارش دای
۰ نوع غذا 9
ءبرداشتن بخشی از روده
*مصرف دارو (آنتی کولینرژیک)
*حجم خون ورودی به معده و روده
* شرایط خاص (نظیر سپسیس و
ورزش) که سبب کاهش جریان
خون 65۲ می شوند
صفحه 36:
رکتال
* حفاظت نسبی دارو از ۴۳۸
* امکان تجویز مقادیر بالاتر دارو
* امکان تجویز داروهای با طعم نامطبوع
* احتمال ایجاد آزردگی در اثر مصرف بعضی از
داروها
صفحه 37:
قزریقی
* وريدى فاقد محله جذب حجم زیاده وزن ملکولی بالا
جذب فوری و کاملتر دارو (فراهم زیستی 90100)
افزایش سریع غلظت دارو می تواند خطرناک باشد
* عضبلانی جذب نسبتا سربع (حلالیت در آبه سرعت گردش خون)
محلول روغنی
جذب سریع تر و کامل تر از روش خوراکی فراهم زیستی بالاتر از
خوراکی فاقد ]1۷
* زیر جلدی جذب آهسته و یکنواخت
جذب کندتر از تزریق عضلانی عدم امكان تجويز در حجم زياد
فاقد ۳۳[۷۲ 1
Vial Jus فرمهای داروئی: Ss.
Amp ‘Ampule) Jg.01 8 وه
سرعت اش » دوز دفيق
حنطر عفونت» درد و عوارض موضعي؛ هزينه بيش
صفحه 38:
تستی؟
جذبسریع ( سطح بسیار وسیع آلوئول ها
)» نفوذ ساده
تاثير سيستميك ؛ موضحى
ویژگییا: مواد گازی شکل و قابل تبخیم
کاهش عوارض سیستمیک
Spray فرمهای داروئی: اسپری
امحسو آنروسول
صفحه 39:
موضعی؛
* جذب نفوذ ساده ميرزان جذب مختصر (مواد کاملا محلول در چرربی با ملکول کوچک)
رطویت پوسته التهاب» حامل روغنی
* تاثير موضعى ؛ سیستمیک
استفاده دارو در يوست. سطوح مخاطى جشم: بينى. كلويا واژن
ميزان جذب بسته به ناحيه استفاده از دارو و تركيب دارویی دارد
سرعت جذب كندتر از ساير روش ها
* ضرمهاى داروئى:
Cream,,s Ointment t Pomadeol,
Gel Ji
Losion ,,,..Gutta & Drops 8 محلول:
صفحه 40:
ترنس درمال
« استفاده از اين راه به منطور ایجاد اثر سیستمیک
در بدن
*جذب بسیار کند
«فاقد ۲۳۱۷
*نیتروگلیسیرین,» فنتانیل نیکوتین» کلونیدین»
استروژن
صفحه 41:
اشکال دارويي:
از آنجا که اغلب اثربخشي دارو بستگي به شکل دارو و راه مصرف آن
دارد. لذا پس از بررسي اثرات دارويي يك داروء آنرا به بهترین شکل ممکن
تهیه و عرضه مينمایند تا علاوه بر آزادي پزشك در انتخاب راه تجویز
(براساس شرایط بیمار) مورد قبول بیماران نیز قرار گیرد. اشکال رایج
دارويي عبارتند از
(SYFUPS) kw > ۱ 5
اشکال داروئی که از انحلال مواد موثر در شربت قند حاصل ميشوند اين
قند سبب مطبوع کردن طعم دارويي ميگردد.
الگزیرها (61121۲5):
با افزودن مواد قندء الكل و برخي مواد معطر به مواد داروئي تلخ» مزة آنها
را مطبوع ميسازند.
صفحه 42:
* مخلوطها (03317]11165):
محلولهاى آبى با سوسيانسيونهائى هستند كه داروها
در آنها حل شده يا بصورت معلق وجود دارد و
معمولاً با مادة خوشبوثي معطر شدهاند.
سوسيانسيونها (511512611510115):
مخلوطهاي مايعي هستند كه مواد تشكيل دهندة آنها
براي مدت كوتاهي در حالت تعليق مانده و سيس
رسوب ميكنند. لذا قبل از مصرف بايد تكان داد تا
ظرف محتوي داروء ماده ته نشين شده را حل نمود.
صفحه 43:
*محلولهای داروئی (SOLUTION)
از انحلال مواد شیمیایی مختلف در آب مقطر به
دست میآید و جهت مصرف از راه خوراكي»
موضعي یا تزريقي استفاده ميشوند.
(lotions) 35
محلولهاي داروئي که علاوه بر ترکیبات داروئي
گوناگون» کمي نیز الکل دارند (جهت تبخیر سریع
و اثر خشك کنندگي) و به منظور تميز كردن
پوست یا درمان عوارض پوستي به صورت
مو ضعي مصرا ف ميگرا دند,
صفحه 44:
* امولوسيون (6121110510135):
مخلوط آب و روغن به کمک یک ماده افزوده شده دیگر (امولوسیون
كننده) نظير متيل سلولزء صمغ عربی و با کتیرا بشکل محلول يكنواختي
در مياید.
(ointments) bees) Waly
اشکال داروتي نیمه جامدي هستند که براي مصارف موضعي به کار
ميروند و مواد داروني با يك ماده زمينه يا بايه نظیر وازلین یا پارافین
مخلوط شده است.
ضمادها یا خميرهاي پوستي (6165ه0):
پمادهايي که در ترکیب آنهاً از گردهاي دأروئي نظیر اکسید روي»
نشاسته یا پودر تالك استفاده شده و قوام سفتي دارند.
صفحه 45:
؟ مشمعها:
نوارهای پارچهای. پنبهای, ابربشمی و پا کاغذی هستند که یک سطح
آن آغشته به مواد داروئی است و به منظور کاهش درد و گرم کردن
بصورت موضعی مصرف دد.
گردهاء پودرها (powders)
پودرهاي داروتي موادي UMS نرم هستند که علاوه بر مصرف به شکل
اصلي داروئي در تهیه قرصها یا سایر فرآوردههاي داروئي بکار
ميروند.
حبها (01115):
ماده یا مواد داروئي یا بيضي شکل هستند که بدون جویدن توسط بیمار
بلع ميشوند و از محفوظ کردن داروي موردنظر با يكي از صمغها تهیه
دد ولي تعیین دارو در آن دشوار است.
صفحه 46:
* قرصها(۵۳0165):
یکی از اشکال داروئی جامد و از بهترین داروهای خوراکی هستند
زیرا که مقدار دریافت دارو دقیقا تحت کنترل قرار میگیرد.
قرصهاي روپوشدار یا دراژه (1661طه] 0160ع):
چنانچه دارو بدطعم و به شکل شربت و محلول نیز قابل مصرف باشد
قرص را توسط يك ورقه قندي با رنگهاي مختلف ميپوشانند که آنرا
دراژه مينامند.
(capsules) lad 54
محفظههاي کوچك ژلاتيني استوانهاي یا بيضوي شکل هستند که طعم بد
و تلخ دارو را مخفي کرده و پس از ورود در معده و مجاورت با شيرة
معدي حل ميشوند
صفحه 47:
(suppositiones)k4ls
اشکال داروئی مخروطی هستند که از طریق رکنال و یا واژینال
استعمال میشوند. در ساختمان آنها از کره کاکائو. ژلاتین و... استفاده
شده است که در حرارت معمولي جامد بوده و در حرارت بیشتر از 36
درجه ذوب شده و مواد موثر آن" جذب ميگردد. برخي از شیافها اثر
موضعي دارند. (ملین و ضدمسهل و آنتي هموروئید) و برخي داراي
اثرات عمومي هستند.
:(ovules) اوول
اشکال داروئی نرم با جامد و بيضي هستند که در ترکیب آنها
گلیسیرین ژلاتین آب و داروي مورد نیاز (مواد ضدميكروبي و قارچي
و...) وجود دارد و بیشتر براي درمان موضعي به کار ميرود.
صفحه 48:
*داروهای تزریقی :dnjections)
داروهای تزریقی با محلول قابل تزریق. محلولی است
استریل که حاوي يك یا چند مادة داروئي است و از
طریق تزریق وريدي» عضلاني و زیر جلدي به کار
ميرود.
(inhalation):
بخورها موادي محلول و یا پودر هستند که در هنگام
مصرف كمي از أنرا به آب جوش اضافه ميکنند و در
نتيجه مادة فراري (شامل مادة موثر دارويي به همراه
بخار آب) استنشاق ميشود مانند بخور پنيسیلین و
اكالييتوس.
صفحه 49:
انتشار دارو 12151111111013
منتشر شدن دارو در بدن و رسيدن آن به محل BI اصلی اش
میزان اتتقكارذارودخن يدافت متناست السكبياسدرغة Babel yoga Skye
حجم انتشار ۰ (,۷) صمذاناطنتاوز که متام
مقدار دارودر پدن Q ۷
غلظت پلاسمائی دارو C,
us! V, (L/Kg)
* هپارین, وارفارين 1/0 -05/0 edz بيوند بروتئينى بالا
* تثوفيلين» توبوكورارين 7/0- 4/0 مايع خارج سلولی نامحلول در جريى
* استامینوفن؛ اتانول 2 کل آببدن محلول در جريى
* دیگوکسین 07 ١ ذخیره بافتی
آمیودارون vw ذخیره بافتی
صفحه 50:
(Distribution) توزیع
** بعضی از عوامل توزیع غیر یکسان دارو در بدن عبارتند از:
” سد 532-335( blood-brain barrier, BBB)
dblood- placenta barrier) si . Y
۲ بافت چربی
۲ بافت ماهیچه ای
صفحه 51:
عضو بزرگتر گرادیان غلظتی خون وبافت
بیشتر جذب دارو بیشتر
»جریان خون:
*خون رسانی به بافت بیشتر غلظت دارو در
صفحه 52:
*انحلال پذیری:
* (محتوی لیپیدی بافت بیشتر) انتقال دارو از خون به فضاى ميان
بافتی بیشتر
٠ اتصال:
٠ اتصال به حامل در يلاسما غلظت دارو در يلاسما زياد
* اتصال به حامل در فضای میان بافتی غلظت دارو درفضاى ميان
بافتى زياد
صفحه 53:
عوامل موش در انتشار دارو
V,csS Protein Binding
۱- پیوند پرروتئینی
:<< +۲
فرع آزاد دارو: =D رنب
- فلت داروتی er pel?
- خروج از پلاسما *یانپام YAN
- متابلیسم * وارفارین 1/99
* دیکلوفناک 10/9٩
* آلبومین عمدتا داروهای اسیدی °
° گلوپولین و اسید كليكويروتئين عمدتا داروهای قلیائی
تداخلات داروئی بیلیرویین و سولفونامید
دیازپام و آسپررین
صفحه 54:
۲-پیوند بافتی Va ce)
تیوپنتا . در بافت چربی
دیگوکسین در عضله
كيناكرين در كبد (جندهزار برابس يلاسما)
۳- سد خونی-مفزی {BBB)
حلالیت در چربی دارو (آمونیوم ۳ ريشه ای و ؛ ريشه ای)
عبور دارو از جنت13 کمتر پلاسمای جنین
حلالیت دارو در جربى
ورود دارودر شي 01 کم
ادم افزایش ,۷ داروی محلول در آب
هه eet اال ب عنة .2021 1
صفحه 55:
داروهای محلول در آب
دارای حجم ظاهری کوچک و غلظت پلاسمایی بالا
جنانجه قدرت اتسال به ee تئین های پلاسما بالا باشد
توزيع و نفوذ بافتى كمتر
شروع اثر كند
صفحه 56:
داروهای محلول در چربی
دارای حجم ظاهری بزرگ و غلظت پلاسمایی پایین
چنانچه قدرت اتصال به پروتنین های پلاسما پایین
توزیع و نفوذ بافتی بیشتر
شروع اثر سریع
صفحه 57:
قابلیت انحلال دارو در آب و چربی
* قابلیت انحلال در آب رابطه مستقیمی با بار
الکتریکی (قطبی بودن دارو) دارد
»داروی یونیزه GH انحلال در آب بیشتر
amo ge Uaioe انحلال در آب کمتر
۰ 0۱۷ محیط عامل مهم تعیین کننده میزان
یونیزاسیون مولکول های دارو است
صفحه 58:
Drug Metabolism متابولیسم
Drug Biotransformation
#۶ هدف از متابولیسم ساخت موادی است که محلولیت
بیشتری در آب داشته باشند تا راحت تر از بدن دفع
شوند.
معمولا دارو ها بعد از متابولیزه شدن خاصیت
فارماکولوژیکی خود را از دست می دهند. اما بعضی از
دارو ها در اثر متابولیسم » فعال می شوند؛ به این دارو
ها پیش دارو (0۲00۲9) گفته می شود مثل داروی
ضد صرع پریمیدون که در بدن تبدیل به فنوباربیتال می
سود
کبد مهمترین مکان متابولیسم در بدن است.
صفحه 59:
دومرحله عمده متابولیسم:
* فاز 1: تغییم ساختمان داروبه متابولیت قطبی تر و غالبا غیر فعال
* دارو در اثر واکنش های اکسیداسیون. احیاء هیدرولیز و ... به شکل پولار تر در می آید. این
کار بوسیله سیستم آنزیمی سیتوکروم 490 انجام مى شود
- داروی غیر فعال متابولیت فعال
پیش دارو ۳۲007۷6 متيل دويا
- داروی فعال متابولیت فعا مورفین
واکنشها: اکسیداسیون احیه هیدرولیز
* فاز 11 : دارو با ترکیباتی نظیر سولفات. گلوکورونات و ... کانژوگه (مزدوج) می شود تا
حلالیت آن در آب افزايش یابد و دفع آن تسهیل شود
* کونوگاسیون دارویا متابوليتهاى آنبا:
گلوکورونیک اسیده استیک اسید سولوریک اسید گلوتاتیون
صفحه 60:
ABSORPTION METABOLISM ELIMINATION
١ I 1
i I i
۱ 1 i
Phase | ۱ Phase Il ا
I
| I
Drug ——— Conjugate. —j-»
۱ 1 i
Drug metabolite with ١ 1
modified activity ——;-* 2009 يكل
\
Drug ۱
1
Inactive dru / ۱ \
Conjugate == ل .روماو
i i
Bie I 1
Lipophilic Hydrophilic
كاهى ابتدا فاز 11 و بعد فاز 1 انجام ميشود
اينزونيازيد ابتدا استيلاسيون بعد هیدرولیز
محل متابليسم داروها: عمدتا كبد گوارش ریه کلیه وپلاسا
صفحه 61:
متابولیسم كبدي
ba syle Gad Ja pee
»کاهش اثر داروها
*فعال سازي دارو
»افز اش حلالیت دارو در آب
صفحه 62:
انواع واکنش cle متابولیک
۰ واکنش فازا: شامل اکسیداسیون(خصوصا آنزیم های سیتوکروم
0 ) حيا »دآمیناسیون »هیدرولیز
+ واكنش فاز ©:واكنش سنتتيك و ااضافه شدن زير كروه
OH,NH2,SH, wa ....متيل وكلايسين وسولفات و ....
صفحه 63:
مجموعه آنزيمي سیتوکروم ۳450
(انزيمهاي میکروزومال)
* مهمترین نیا CYP2D6, CYP2C9, CYP3A4
٠ برخي داروها اين آنزيمها را زياد مي كنند
* مانند: اکثر داروهاي ضدتشنج
* برخي داروها اين آنزیمها را کم مي کنند
* مانند اریترومایسین و سایمتیدین
صفحه 64:
Enzyme Induction التاء آنزیمی
تجویز مکررر بعضی داروها باعث افزایش آنزیمهای 0 43 6/۷ و سیستمهای کون وگاسیون میشوند
- تسریع متابلیسم داروهای دیگر
- تسریع متابلیسم داروی القاء کننده
* فنوپارییتال وارفارین؛ ایبوپروفن» دیازپام اومپرازوله پروپرانولود
* فنیتوئین دگنرامتازونه دیژیتوکسین, تئوفیلین
* سیگار تنوفیلین» وارفارین» استامینوفن
* اتانول استامینوفن, اتانول» هالوتان
* غذای مسرخ شده با ذغالتئوفیلین» وارفارین؛ استامینوفن
صفحه 65:
مهار آنزیمی 10011101 Enzyme
بعضی داروها (ایمیدازول) باعث مهار فعالیت آنزیمهای ۴400 ۷ /) میشوند
* سایمتیدین کلدیازپوکسایده دیازپام وارفارین
* كتوكونازول سیکلوسپورین» ترفنادین» آستمیزول
* کلرامفنیکول پروبنسید تولبوتامید ديكومارول
* نو کلردیزپوکساید دیازپم متنول
* گریپفروت سیکلوسپورینه آتورواستاتیزه سیساپراید آلبررازولام
صفحه 66:
عوامل موش بم متابلیسم:
* فاکتورهای ژنتیکی:
- کولین استراز پلاسمائی غیر (Gage LO) dy
- استيلاسيونايزونيازيده پر وکائین امید
* فاکتورهای غذاتی و محیطی:
- گوشت و غذای سرخ شده با ذغال كياهان تيره كلم و سيكار القاء 0۳1۸
- كريب طروت مهار 0۳3۸
* فاکتور سن و جنس ( در رای مذک ملسم سیر
* تداخلات داروئی
* يما ريهااحتلالات كبدى, قلبی وهورمونی (هیپوترودیسم کاهشنیمه عم دیگوکسین وبالمکس)
صفحه 67:
دفع \), Drug Excretion
* دفع داروها ؛
- غالبا بشکل متابولیت
- گاهی بدون تغییر پنی سیلین»دیگوکسین
* راههای دفع:
۲ کلیه
es
بزاق اسيدي)
AN >" ين بيد
ریه
شیر سيدي)
صفحه 68:
3 کلیوی ee
MW < 20000) < فیلتاسیون گلومرولی -
ترشح یا جذب مجدد فعال لوله ای -
سیستم آنیونی
سیستم کاتیونی
يروبنسيد مهار ترشح لوله ای پنی سیلین
مهار با زجذب مجدد اسید اوریک
- دینوزیون غیر فعال لوله ای
7 ادرار . ۰-۸
افنرایش 101 از 4/٩ به ۸ :افنرایش "-4 بررابر افرایش دفع آسپررین
صفحه 69:
زمان نیمه عم Half-Life (t,.)
مدت زمان لازم براى دفع 8٠ داروی موجود در بدن (قطع مصرف دار و)
يا ۰ دار و(« ف
Crs طانق ia 6 ۲۵/۱۶ + ۵/۱۲ + ۲۵ +۰
100
75
Accumulation
50
25
Plasma concentration
(Se of steady state)
Time (half-lives)
صفحه 70:
دوز دارو
دوز نگهدارنده 1056 100۵1۴66 1۷]210
مقدار داروتی که بتواند مقدار داروی دفع شده را در فاصله تجوین دوزها جایگزین
aS
Loading Dose ¢-Sb59
دوز بالات از دوز نگهدارنده که در شروع درمان تجوی ميشود
- نیمه عم طولانی
- شرروع اش سسیع
صفحه 71:
* حجمي از خون که در واحد زمان از دارو پاكسازي مي شود
(ml/sec)
Rate of Elimination: CL x C,,
را6< یکداروهسوببسبای خلظندارو در پاشمالسرعت
صفحه 72:
First-order elimination Zero-order elimination
5 units/h 2.5 units/h
elimination elimination rate
= rate ۷"
5 ۳ 2.5 units/h
| 25 units/h|
۲
2.5 units/h
Plasma concentration
5
5
0
z
5
1
5
a
a
Time (h)
صفحه 73:
در مسمومیت با داروی اسیدی قليايي كردن
ادرار سبب قطبی شدن دارو می گردد
1
تسریع دفع کلیوی
صفحه 74:
در مسمومیت با داروی قلیایی» اسيدى كردن
ادرار سبب قطبی شدن دارو می گردد
تسریع دفع کلیوی
صفحه 75:
۳ 1
۳ رژیم تجویز دارو 5
۴
* یک رژیم دارویی. طرحی برای تجویز دارو در یک دوره زمانی است که
اگر به درستی انتخاب شود غلظت دارو در محدوده پنجره درمانی قرار
می گیرد.
پنجره درمانی:
فاصله ایمنی است که بین حداقل غلظت درمانی و حداقل غلظت سمی یک دارو
وجوة اذارة:
9
هب
minimum toxc concentration ات یو ساسحا سارت سیب
پنجره درمانی
Plasma Concentration
minimum effective concentration
صفحه 76:
۳ رزيم تجويز دارو 2
%
* در تعیین رژیم دارویی باید به دو سوال پاسخ داد:
١ چه مقدار دارو در واحد زمان دهیم تا غلظت درمانی مورد نظر از دارو در خون
حاصل شود؟
۲ این مقدار دارو در چه فواصل زمانی داده شود؟ (هر ۸ ساعت یا ۱۲ ساعت
** برای پاسخ به سوال اول, اطلاع داشتن از متغیر های فارماکوکینتیکی (متل
کلیرانس و فراهمی زیستی) لازم می باشد:
Dosingate-©!earanatherapeationcentiah
bioavailality
oly ° پاسخ به سوال دوم اطلاع داشتن از حداقل غلظت درمانی و حداقل
سمى دارو لازم مى باشد
هر جقدر دارو داراى ينجره درمانى باريك ترى باشد. فواصل تجويز مى بايست
كمتر باشد تا غلظت دارو دجار نوسانات شديد نشود و از ينجره درمانى خارج نشود
v
صفحه 77:
#شاخص درمانی (۱۳۵6 ۲۵۲۵06۷1)
نسبت 250]ابه 21050 است
پنی سیلین | آبالا
وارفارین Tl پایین
#پنجره درمانی (۱۷۷۱۲۳۵0۷ 6۱۷11 ۲۳۵۲۵0)
شاخص دیگری از بی خطری دارو است و کاربرد بالینی
بیشتری دارد
محدوده بین حداقل غلظت درمانی موثر و حداقل غلظت
سمی
01/02/25
صفحه 78:
Terapeutic index
شاخصدیمانی- لیمنیدارو
\2 اخصدر مانیک وچکبساشد 0 LD50
دارو كم لستدر تجويز دارو بايد
gas 5) ۳ ۲ 2750
1
—att
_
شاخصدرمانىي زرك باد ليمنى-. ©
دارو زیاد لستبا لفزلیشدوز
| (مترونیدازولمسمومیتیی روز نمیکند |
صفحه 79:
ض ناخواسته دارو
TADVERS bac REACTION= ADR)
(SIDE EFFECTS) vate oa) <U
(TOXIC REACTIONS) .« sb [اواکنش
(ALLERGIC REACTIONS) ,julus ss usi,0
27 عوارض آیدیوسینکراتیک ۱0105۷۱۱۵۴۵۲۱0
(REACTIONS
یک پاسخ غیرمعمول با منشاژنتیک
2اعوارض یاتروژنیک ( 5۱0 ۱۵۲۳06۴۱۱۱6
(EFFECTS
عوارض ناشی از عملکرد پزشک به علت تجویز دوز بالا و طولانی
صفحه 80:
اثرات داروها
٠ "itll Side Effect
اثر تجمعی
۷ ۱ > تجمع مقادیر دارویی و متابولیزه نشدن داروها
Effect
Antagonistic Effect
اثر آنتاگونیستی داروها ممکن است اثر یکدیگر را
تقویت کنند(اثر سینرژیسم)یا اثر هم را خنثی می کنند
۸۱۲۱ اثرات آلرژیک
> ارات غیر طبیعی و غیر قابل پیش بینی
صفحه 81:
Dose :مقدار معينىاز دارو( وم:500) Dose
الا205396] :مقدارجند دوز مصرفى(,و5)
Minimal dose (MEC) : Minimal effectiveQ
concentration
حداقل غلظت موثر (LOmg/ml)
Maximal dose (MSC) : Maximal safe concentrationO
حد اکثر غلظت دارو بدون عارضه سمی
لاووول 106 :
: Letal doseQ
: Effective doseQ
500 : دوزیکه 9۵60 لفراد را میکشد
0502] : دوزیکه 9600 تاثیر درمانرا نشانمیدهد
صفحه 82:
تاثیر ورزش بر فارماکو کینتیک
۰ اکثرا ورزش تاثیری بر فارماکوکنتیک داروها ندارد.وشواهدی بر
تاثیر معنی دارورزش بر فارماکوکنتیک داروها وجود ندارد
۰ درطی ورزش طولانی مدت وشدید جریان خون در مجاری
گوارشی وکلیه هاکاهش می یابد