صفحه 1:
نی ما اف علی أمتی الققر ولكن الخافة عَلَيهُم 97 alee 212111011 1 11

صفحه 2:
اصول مديريت اسلامي و الكوهاي آن از دروس بايه دوره كارشناسى مديريت به ارزش سه واحد “ منبع: كتاب ”اصول مديريت اسلامى و الكوهاى أن ‎emer‏ 00 000000 ‏ل ا ا ا ا‎ Wess

صفحه 3:
مقدمه دوم ۱- مدیریت از دیدگاه قرآن ومعصوم(ع) مصلحان جامعه ‎evs) KIER EAS‏ 0 0 قرآن کریم زبان مشترک و عامل وحدت زمينههاي اصلاح مديريت ‎Seppe‏ ‎Zz‏ ; كك 0 اسلام و ‎AS‏ ‏تمسك به كل قرآن نه بخشي از آن ‎B)B')‏ م ‎Pee re TI‏ ادعاي اقتضايي بودن قرآن حوزه تکوینیات ( هست‌ها ) ‎nen ey ee POD Ter Tee re nee ES ‏قبص و بسط بعرفت ديني حوزه گزینش مطالب و مثالها‎ ‎0 ‏ا ۱

صفحه 4:
مديريت از ديدكاه قرآان و معصوم * از دیدگاه قرتن و روایت» مديريت نقش اول را در تغيير و تحولات اجتماعي بر عهده دارد: «صنفان اذا صلحا صلحت الامه و اذا فسدا فسدت الامه» قيل من هم يا رسولالله؟ قال العلماة و الرؤساء» فرمودند: « دو صنف هستند که هرگاه صالح باشند» امّت صالح خواهدبود و هرگاه فاسد شوند» امّت فاسد خواهندبود.» سئوال شد یا رسول‌الله اینها چه ا 0 * يس براي هر تغيير و تحولي بايد روي اين دو كروه؛ سرمايه‌گذاري کرد. 3

صفحه 5:
- مدیریت از دید گاه قر آن و معصوم حوزه و دانشگاه خاستگاه مدیریتها * عناصر مديريتهاي فرهنكي و اجرايي بطور مشترك» از حوزه و دانشكاه برميخيزند يس بايد اين دو مركز را مورد توجه جدي قرارداد» ييوندي سالم ميان آنها برقرار كردء محور اين بيوند اسلام و قرلن است و طبيعتاً بايد زبان مشتركي از طريق قرآن بين اين دو كروه يديد آورد.

صفحه 6:
- مدیریت از دید گاه قر آن و معصوم قرآن کریم زبان مشترک و عامل وحدت * ازآنجاکه قرآن, کتاب همه دست اندرکاران نظام است» این کتاب» عامل وحدت» و زبان ‎reer Cet Terre we RY reheat re yoare Bt)‏ 00 و کم و کاستیهایی که هر کدام نسبت به قرآن دارند. برطرف شود. و رس

صفحه 7:
- مدیریت از دید گاه قر آن و معصوم شرایط اساسي اصلاح " براي اصلاح جامعه بايد از مديريت شروع نمودء قرآن كريم اين جنين ميفرمايد: «والّذينه يُمَسَكُونَ بالكتابه و أقامُوا الصَّلودَانَا لاضيحٌ آجرّ المُصِلِحينَ» (اعراف ‎(oy)‏ ‏ا ا ل ا ‎ECR RD OE ena E‏ ‎Cone e ease eee Sone)‏ ‎re) Bee Ws eee ee err errors‏ ۶ مسلح به فرهنگ قرآني باشند. ا 1

صفحه 8:
۱- مدیریت از ديد كاه قرآن و معصوم شرايط اساسي اصلاح (تمسيك) ا ا ا ا 0 ا و لد ۵ تمسيك بر اين باور استوار است كه اصلاح جامعه؛ فقط بر محوریت قرآن» می تواند صورت كيرد.

صفحه 9:
۱- مدیریت از دید گاه قر آزن معصو ‎ays AG‏ ‎Cape ree nr e Ete ent bie‏ رت مصلحان»پدید نمی آورد : «آذین بو رسالات ال و یوت و لا یحشوله و لا بختون دا له و 2 « ویاد آورید زمانی را که کوه را بر سرآنان» همچون سایبانی» برکشیدیم» در حالی که بنی اسرائیل يقین کردند که کوه به ایشان واقع شونده است ( و آنان را راه كريزى نيست؛ در يك جنين صحنه هول و-هراسء اين بيمان ان آنان گرفته شد كه) آنجه را كه به سهولت» به شما دادیم» با قوت بدست كيريد و محتویاتش را یاد کنید. شاید که تقوا پيشه کنید»

صفحه 10:
۱- مدیریت از دید گاه قر آرن را 2 اصلاح 022 ‎fe‏ ‏* این خشونت. از آنجاست که ظهور معجزات الهی و عنایات غیبی در صحنه های سرنوشت ساز» حجت را بر بنی اسرائیل تمام کرده است از اين روء راهى جز ادامه رسالات الهى ندارند؛ والاء سخت مجازات ۹ « سل بنی اسرائیل گم آئیناهم من یه بت من بل یِعمَة له ین بعد ما جاء ته فا " له شدیذالیقاب » (قره /906) ‎eee ne ee te we eee Le sere wb)‏ هر که نعمت خدا را از پس آمدنش به سوی او دگرگون کند» پس به یقین» ‎Poe Rr eg tr anv Ie‏

صفحه 11:
"- مدیریت از دید گاه قر آن و معصوم زمينه‌هاي اصلاح 05 مدیریت " مرور مكرّر قرآن از زمينههاي اساسي ی قرلن ميياشد كه مفهوم اول : به انس عمیق با قرلن و مفهوم دوم به مرجعیّت قرآن در حوزه و صحنه عمل اشاره دارد.

صفحه 12:
7 دا دید گاه قرآن و معصوم تقيّد به حركت در جارجوب وحوالهي و عدم خلط نظريات افراد با ا ا ۱ سوره اعراف قبل از بيان شرايط مديريت اسلامي آمدهداست: «الم ُوحذ علیهم 0 000 ۹ 02550 «آيا مكر برايشان(بني اسرآتيل) بيمآن غليظ كتاب آسماني كرفته نشد كه : جز حق و حقيقت را برخدا نسبت ندهند و محتويات قرآن را مرور و رجوع مكرر نماييد؛ و خانه آخرتء مايه خير و بركت است براى كسانى كه تقوا ا پس چرا تعقل نمی کنید؟]».

صفحه 13:
۱- مدیریت از دید گاه قر آن ست تسر RE SENS hee Seer ‏ا‎ Ted) ST ee Se) ee eee ets se Sa) ‏و دیگران» در جهت رضای رب ) قرار گیرد:‎ «ولكن كُونُوا ربَاقينَ ار عمران/9ج) 3 ‏ال‎ We RNe LESTE) CED NS Reve Se Ser eer We kee ee ee)

صفحه 14:
‎١‏ - مديريت از ديدكاه قرآن و معصوم زمينه‌هاي اصلاح مديريت از اين فقره با توجه به ابتداى آيه» بر مى آيد كه : ربانى شدن» مانع از خود محورىء و استبداد و استكبار مديريت اسلامى خواهد بود؛ والاء فقدان ل ل ل كت ‏متعالى» موجوب ركود»ء خمودكى؛ و موجب بردكى ‎SS‏ اسارت ‎APE Ben‏ خواهد ‎PRY}‏ ‎

صفحه 15:
‎١‏ - مديريت از ديد كاه قرآن و ‎Mor ‏زميتههاي‎ ‎۱ ‏ا ل ل‎ ESCEEY 1۳ ‏ا ا ا‎ oP Toews ‏المَلائْكةٌ وَانْبِينَ آربابً»ه (آل عمران/©0-2©)‎ ‏« هيج بشرى صلاحيت ندارد به اينكه خداوند به او قانون و حكومت و نبوت دهد؛ سيس اين فرد به مردم بكويد: بردكان من در قبل خدا ‎G. Siar RTT)‏ ا ل ا شما را فرمان دهد تا ملائک و انبیاء را سرپرستان خویش» و شریک 2012220005 ‎

صفحه 16:
‎-١‏ مديريت از ديد كاه قرآن و معصوم زمينههاي اصلاح مديريت ‏از توصيف ربيون كه بيروان ربَانيّون مى باشند» سطح انتظار الهى از مدیریت اسلامی » آشکار می گردد: ‏«و گّن من تبي ال معَه ییون کثیر ما ونوا لما أصابَهم فی سبیل ال و ما آشتکائوا و ال یْچِبُ الصابرین» (آل عمران/466) ‏« و جه بسيار از بيامبرانى كه ربيّون (خدائيان) فراوانى در معيتش جنگیدند؛ پس سست نشدند بدانچه که در راه خدا به آنان اصابت نمود؛ و ضعف نشان ندادند و تن به ذلت نسيردند؛ و خداوند صابران را ‏دوست دارد» ‎3 ‎

صفحه 17:
‎-١‏ مديريت از ديد كاه قرآن و معصوم ‏۴ در سوره بقره از جمله دلایل انتخاب طالوت به فرماندهي و رهبري» رد ال ضرورت اتصاف علمي و عملي مدیریت اسلامي را به ارزشهاي قرآني تاكيد مينمايد: ‏« قال ان اه صطفه علیکم و زاده بسطهٌ فی العلم و الجسم...» ( بقره |6۵ ارد كا ‎eee‏ را ارك از ‎a‏ ‎PEE Ate ‏ا الا ا ل‎ rye Te) ‎

صفحه 18:
‎-٠‏ دين اسلام و علم تمسك به كل قرآن نه بخشي از آن ‎0 rere rie Te ‏احكام در حوزه فردي و اجتماعي ميباشد كه همه و‎ ‏همه باید مورد التزام قرارگيرد. اتزام به بخشي از‎ ‏قرآن و عدم التزام به بخش دیگر در واقع عدم التزام‎ ‏به کل قرآن مي‌باشد که ذلت و خواري در دنیا و اشد‎ ‏مجازات را در آخرت در بي خواهدداشت:‎ ‎

صفحه 19:
| تمسك به كل قرآن نه بخشي از آن ‎eek‏ ل ا ل مِنكم الّاخزيّ فِى الحيوة الدّنيا و يَومّ القِيمَةِ يُرَكُونَ الى آشدٌ الذاب ‎eager)‏ 0 رت ‎Be Spree sea re Is ee ne ere) ‏می ورزید؟ پس مجازات کسی از شما که چنین کند» چیست؟ جز‎ ۱2 0 ‏عذاب» کشیده خواهد شد و خداوند از آنچه می کنید» غافل‎ ‎۳ ‎

صفحه 20:
‎a‏ دين اسلام و تمسك به كل قرآن نه بخشي از آن * در قرآن کریم در خصوص اشد عذاب مجازات فرعونيان در سوره غافر آمدهاست: «أدخِلوٌ ال فِرِعَونَ آشَدٌ العذاب» (غافر/ ©©) «لل فرعون را در شدیدترین عذابها داخل دی ‎

صفحه 21:
‎-٠‏ دين اسلام و علم ‎eerie py Wale‏ 10 ‎Bee emote ie) Se ron eer lS Wa) 5 ie‏ ل ‎RBs COU BIS SUNT OR eC ERt CRP‏ در نهايت كمراهى و هلاكت را بدنبال خواهدكرد: ا ا ا 2 2 رت «و از قرآن پیوسته و بتدریج فرو می فرستیم هر آنچه را که يكبارجه درمان دردهاء و رحمت واسعه براى مؤمنان است.» ‎

صفحه 22:
‎-٠‏ دين اسلام و علم قرآن كريم بيكري واحد ‏ا ا ‎SWS‏ ا ا 0 ‎Bere‏ ‏آيات به منزله قطع عضوي از اين بيكر است نه لن عضو به تنهايي حيات دارد و نه اين بيكر ناقص كارآيي لازم را خواهد داشت. بلكه بالاتر از اين» آثار قطع عضو اين بيكر را عفوني کرده به تباهي خواهدکشاند. ‎

صفحه 23:
‎a‏ دين اسلام 9 علم قرآن کریم پيكري واحد * از این روست که قرن کریم» مومنان به ‎ioe‏ 0 ل آنان را به عذابی سخت. تهدید نموده است: َو قل إنى آنالنَّذيرُالمُبِينَُ ‎tr ao‏ آلذين ‎Rare reps es‏ 2ت و بكو بة يَقِينَء من شديداً به عذاب الهى هشدار دهنده اى روشنكرم؛ هماتكونة كة ‎a a‏ 2 لا ا ارك ‏دادند و ياره ياره نمودند.» ‎

صفحه 24:
‎-٠‏ دين اسلام و علم ادعاي اقتضايي بودن قرآن ‏اخيراً كروهي از روشنفكران مدعي فهم قرلن؛ ادعاي اقتضايي بودن بخشي از قرآن را مطرح نمودهاند. اينان بر اين باورند كه و مطالبي است که به امر تزکیه و تهذیب نفس و اصلاح امور اخروي مويبردازد» لن مقدار از قرلن موضوع تدين ماست كه به امر آخرت مربوط است و مابقي. قرآن از حوزه ديانت ماء خارج است و هیچ ضرورتي در التزام به اين گونه مباحث قرآني نیست. ‎

صفحه 25:
‎-٠‏ دين اسلام و علم حوزه‌هاي مطرح در ادعاي اقتضايي بودن ‎os‏ ‏حوزه تکوینیات ( هست‌ها ) 10 ۳

صفحه 26:
1 ‏دين اسلام و‎ a حوزه‌هاي ره درن ادعاي اقتضايي بودن قران الفسحوزه تکوینیات " در اين حوزه مقصود از اقتضايي بودن؛ همنوايي قرلن با دستآوردهاي علمي تجربي بشري زمان خويش مي‌باشد که با گذشت زمان آن ‎B Ler)‏ ل ا ‎story yes es) ees.‏ ا ل ل نمكانه بطلميوس كه با بطلان هيئت بطلميوسي مطالب نجومي قرآن باطل شده‌است و دیگر معني ندارد که به اینگونه مطالب قرآن ملتزم شویم.

صفحه 27:
اراد حورن اسلام و حوزه‌هاي ره درن ادعاي اقتضايي بودن قران Shi 9 ا ل ل ا 0 ‎Ere‏ ‏به مقتضاي زمانه نزول خویش از جمله مقتضاي علوم زمانه سخن مي‌گوید و بناچار به دروغ مصلحت آميز متوسل شود. جراكه بيان حقايق علمي مخالف زمان نزول » موجب تعارض ميان قرلن كريم و علوم زمانه ميشد و جون راه بشري براي اثبات بیانات قرآن در کار نبود پس مشغله بيهوده‌اي براي پیامبر(ص) پدید مي‌آمد و نزاعي بي‌حاصل و منحرف‌کننده از غرض هدایت و ارشاد و تزکیه و تهذیب بشر Rees

صفحه 28:
۳ دين اسلام و حوزه‌هاي ره درن ادعاي اقتضايي بودن قران الف-حوزه تکوینیات " از اين رو براي قطع ريشه جنكى و دعوا و جاروجنجال بايد به جهت مصلحت قرلن كريم علوم ل کند و این مسأله هیچ خدشه‌اي به ‎YE DPSS TEED See eget‏

صفحه 29:
۳ ‏دين اسلام و علم‎ -Y ‏حوزه‌هاي مطرح در ادعاي افتضايي بودن قرآن‎ نقد و بررسي - حوزه تکوینیات Brees eee eb re ened D ae ECT ee ‏صرفاً و تماماً مس به حق در عالم طبیعت شده‌است:‎ (ADC/ ¢\ ys!) «O35 Gat 5 GH Gets » «حق» نظر به امر ثابت مستقر دارد و با صدق قرین است.»

صفحه 30:
‎et i‏ 9 اسلا و ‏حوزههاي مطرح در ل ‎By yee ye‏ ‏نقد 5 بررسي - حوزه تكوينيات ‏ثائيا: سكن خداونه تماماً بر اساس حق و حقيقت و صداقت استوار اسست و دروغ را به قرآن راهي نيست. ‏« وَعدَاَهِ حَقَأََوَ مَن آصدّقٌ مِن الله قيلاً» ( نساء/ © ©0) ‎e ee)‏ م ا ا ا ل ‏«اله لالة إلا هو لَيحمَعَدّكم إلى يوم الِيمةِلَارَيبَ فيه وَمَن آصدّقٌ مِنَ الله حَديئً» ( نساء//©) ‎a‏ ات و ی منضم کرده؛ در روز قیامت گردخواهد آورد که هیچ شکی در تحقق آن روز ‎Create ae ea‏ ۹ ل ‎

صفحه 31:
‎-٠‏ دين اسلام و علم حوزه‌هاي مطرح در ادعاي اقتضايي بودن قرآن ‎eee ee!‏ اكت و ا ‎Wer ney‏ اك ۳ * بطلمیوس سخن از افلاگ هگانه دارد. شمس و قمر و هفت سياره منظومه شمسي: تيرء ناهيد» زهره؛ زمين» مریخ» حل» مُشتري که تا آن روز شناخته شده‌بود. ‎

صفحه 32:
| ۳ حوزه‌هاي مطرح در ادعاي اقتضايي بودن قرآن ب.-حوزه تشریعیات ‎ras) ie‏ ا ‎RSE‏ 1 خارج از حوزه التزامات ديني است ولو قرلن از آن ‎Oe aS Pr eR Po re‏ 00 دست‌اندر کار حل و فصل معضلات دنيايي بشر است از دخالت دین بیرون است و صرفاً اين مسئولیت حل ‎GES eT me Cab re ere)‏ تب

صفحه 33:
۳ ‏دين اسلام و علم‎ -Y ‏حوزه‌هاي مطرح در ادعاي اقتضايي بودن قرآن‎ ب- حوزه تشریعیات * و اگر مي‌بينيم سابقاً دین عهد‌دار پرداختن به اين ‎ee ere)‏ ا ‎Fer PS EN a rage hee‏ علوم انساني و اعصار گذشته‌بوده‌است. ولي اکنون اين علوم دوره بلوغ را سپري کرده‌اند اين مسئوليّت از دوش دين برداشته شده است.

صفحه 34:
۳ دين اسلام و ۳ حوزه‌هاي مطرح در ادعاي اقتضايي بودن قران ب- حوزه تشریعیات * قبل از علم مدیریت » علم فقه عهده‌دار علم مدیریت بود و خلاصه ادعايشان اين است كه: دين عهدمدار امور اخروي است و بدون دین مي‌توان دنیا را آباد کرد.

صفحه 35:
'ا- دين اسلام و حوزههاي مطرح در ادعاي اقتضايي بودن قرآن نقد و بررسي - حوزه تشریعیات * ول انسان موجودي است سه بعدي : مادي » ررالره * سره که بر یت نیت رات ‎OO epee eg er err)‏ 9 ‎PS eS CMDS Wer PET)‏ 5-0 با ابعاد دیگر به درستي مورد مطالعه قرارداد و آن را شناخت و برخورد مناسب با آن نمود.

صفحه 36:
۳ دين اسلام و حوزههاي مطرح در ادعاي اقتضايي بودن قرآن نقد و بررسي - حوزه تشريعيات * ثانیا: سیر تکامل علوم انساني نشان مي‌دهد که هنوز ابعاد و ويژگيهاي وجودي انسان به درستي شناخته نشده‌است. ‎ers ners Wat weer oe i a‏ (ملک/06) ‎ei Bane Lae TC eCYS np Mie‏ ۱ ظرافت خلت چیره دست. می باشد». ل ل رت رت رت ‎wera} :‏ ۱

صفحه 37:
‎-٠‏ دين اسلام و علم حوزههاي مطرح در ادعاي اقتضايي بودن قران نقد و بررسي - حوزه تشریعیات * ثالثا: دین» به دنیا و آخرت » هر دو کار دارد؛ و بدون دین » دنیا هرگز آباد نشده و نخواهد شدا: * «ففلث آستنفروا ریُکم اه گان عفارا؛ پرسل السْماء ‎Ip sere‏ وَيُمَدِدكُم بآموالٍ وَ بَنِينَ....» (نوح- ©00-©0) 0 ا 0 لك الل ل ل ل 2ل 20 شما خواهيد بارانيد» و با اموال و فرزندانتان» به شما مدد خواهد رساند!». ‎

صفحه 38:
۳ دين اسلام و حوزههاي مطرح در ادعاي اقتضايي ‎Beers‏ ‏نقد و بررسي - حوزه تشريعيات " رابطه بين دنيا و آخرت را بخوبى در اين آيه» ملاحظه مى كنيم: * «مَن گان مل ا ل النیا وَالاخرة و ‎(GO -rlasi)‏ * و« هرکه بهره دنیا طلب نماید.پس بهره و ثمره دنیا و ‎Pan rrr ear] ee ee aC prermrCr ee y)‏ ‎er)‏ سید

صفحه 39:
3 ‏دین اسلام و‎ - -Y ‏حوزههاي مطرح در ادعاي اقتضايي بودن قران‎ ‏نقد و بررسي - حوزه نشریعیات‎ ‏رابعاً: قرلن كريم در ضمن بيان حل و فصل موارد بسياري از امور دنيوي همجون‎ * ‏ارث » طلاق و جنگ و .. با تاکید. یادآور مي‌شود که شما هیچ نمي‌دانید و این خداست‎ ‏که همه‌چیز را مي‌داندا:‎ ‏ارات‎ * » ‏حَكيماً‎ ay ETE eee cee here iam eine eo re) (Aq =+lui) lee ‏ا‎ eS ben Lee eS nes. Re. aia parr pear ae CRS TOS Po ae PN POD REISE Ce ee) Reo ev Cees eer ere 39

صفحه 40:
‎-Y‏ و 9 اسلا ‏حوزه‌هاي مطرح در ادعاي اقتضايي بودن قرآن ‏نقد و بررسي - حوزه تشریعیات ‏كت ‏ا ا ا ا | ‎rag‏ یکت ُوعظ به من گان. منگم یو من. با زوم اجره ذلگم آزکی لثم واآطهَرُء واه يَعلمُ و آنثم لآ تَعلمُونَ!» (بقره- ©8©©) ‏ا ا ل ل ا ا ل ‎cee‏ ‏نشويد.از.اين كه با شوهرانشان ازدواج نمايند.هر كاه كه ميان خودء به توافقى رضايتمندانه ‎ote es mc)‏ ل ۱ ‎SS tee eS Se See SE nei eres nie Brrr)‏ هرچیزی را می داند و شما نمی دانید!». ‎3 ‎

صفحه 41:
۳ ‏ا‎ eal حوزههاي مطرح در ادعاي اقتضايي بودن قران نقد و بررسي - حوزه تشريعيات * جنگ: «کیّب. یک القتلن و هو کُرة کم و عسی آن تکرَهو شینا و هو یر ا ‎eer Se‏ كن تَعلَمُونَ!» (بقره- ©0©) ا ل ال ‎Dyes‏ ‎ae Be TT)‏ ل ا ا ا ل ا 1ك ‎| ‏ا ا ا ا ل ل‎ s merry ‎Ren reer ower) ‎a ‎

صفحه 42:
۳ . . ‏دین اسلام و علم‎ i ‏حوزههاي مطرح در ادعاي اقتضايي بودن قران‎ نقد و بررسي - حوزه تشريعيات " شايعه يراكنى و اشاعه فحشاء: ا ا هم عذابه لیم فی الدنيَا وَالآخِرَةِ وَائُْ َعلمْ و آنتم لآ تَعلمُونَ!» (نور- ©0) ا ا ا ا ل ‎De ee ee eer‏ ميان كسانى كه ايمان آوردندء شيوع يابدء يكسره برايشان عذاب بسیار ا ا 000 ‎reuse ee‏ ل ا ی ‎

صفحه 43:
۳ . . ‏دین اسلام و علم‎ i ‏حوزههاي مطرح در ادعاي اقتضايي بودن قران‎ نقد و بررسي - حوزه تشريعيات " نماز: ل ا ل 0 62 ل ‎CURT ETD‏ ا 0 ۱ ۱۳۳ هماتكونة كه به شما آموختء؛ آنجه را كه خودء توان فراكيريش را نداشتید. ». 5

صفحه 44:
۳ . . ‏دین اسلام و علم‎ i ‏حوزههاي مطرح در ادعاي اقتضايي بودن قران‎ نقد و بررسي - حوزه تشريعيات " شناخت خدا: ‎١‏ ل ‎ARS a‏ ‎ee »‏ ا ل ل ا ل و لس به يقين» خدا هر جيزى را مى داند و شما هيج نمى دانيد». 3

صفحه 45:
۳ دين اسلام و ۳ ۳ حوزه‌هاي مطرح در ادعاي اقتضايي بودن قران ‎lle ako‏ رک بعضی را تظر بر اين است که خداوند عالم در گزینش مطالب» همچون سیره انبیاء و یا مثال نعمتها همچون شتر یا توصیف بهشت. همچون نهرهای جاری در پای درختان(جنات تجری من ‎RE we rege Oe omy Orn Less‏ ا ا ‎TMNT CONST ESP) FP SITY‏ ل ا ‎ENP‏ ‎BVP Be OTe OS Sve eee ey RES Tee eee Ea‏

صفحه 46:
2 ۳ ‏دين اسلام و‎ a ‏حوزه‌هاي مطرح در ادعاي اقتضايي بودن قرآن‎ ت- نقد و بررسى-حوزه كزينش مطالب و مثالها * اولاً؛ بر فرض صحت ادعاء اين سخن با ابدی بودن و جهانی بودن قرلن» منافاتی ندارد؛ وس ‎yee wee)‏ از قبیل مثالها و الگوهایی ‎wee aE]‏ ۱ کند.

صفحه 47:
۳ دين اسلام و 1 حوزههاي مطرح در ادعاي اقتضايي بودن قرآن ا ا * ثانیا؛ این سخن نیز» مردود است؛ چراکه قرآن کریم در امر سیره انبياء» مهمترين و برجسته ترين موارد را كزارش مى دهد: «تحنُ نَقُصُ عليئ أَحسّنَ القَصّصٍ بم أَوحَينَا إآيى هذَاالقْرآنَ» (يوسف/©) ۱ ‏و‎ ie)

صفحه 48:
دک رز ۲ حوزههاي مطرح در ادعاي اقتضايي بودن قرآن ت- نقد و بررسى-حوزه كزينش مطالب و مثالها ‎ti teriee aie DS)‏ ل كم ‎PTS R ADL Ort hve hE CIOM PM fon TTT ae Tey Eeey oe e ee Sy ‏بخشیم». ‏ا ا ل ل ا ا اك ‎ire oe torn)‏ م ا ا | ‎

صفحه 49:
2 ۳ ‏دين اسلام و‎ a ‏حوزه‌هاي مطرح در ادعاي اقتضايي بودن قران‎ 3 Prd 3 ‏رم‎ - ت- نقد و بررسی-حوزه گزینش مطالب و متالها ا ا 1 براى همه مناطق عالم را برعهده داشته اند كه اين نيز با ادعاى گزینش منطقه ای صرف منافات دارد؛ خصوصاً گزینشهای قرآنی که ‎ER Pee Te nC NO Mee Sierra Seem)‏

صفحه 50:
‎-Y‏ - دین اسلام و قبض و بسط معرفت ديني ‎ewer GEN fa‏ ا 0 سخن از جيستي و كيفيت هستي استء معرفتها ميتواند متفاوت كردد. " در اين که خدا هست. معرفت ما با معرفت علي(ع) تفاوتي ندارد ‎(oe oe Weer peo es iri Keener ear ferro P age E 4)‏ متفاوت خواهدبود. " تفاوتها در درك فلسفه احكام و درك خصوصيات تفصيلي احكام و تجربه باطني حتیقت احکام است که میان مزمنان تفاوت پدید مي‌آید. ‎

صفحه 51:
۲- دین اسلام و علم ‎opie Cah yes das Gaal‏ " مجموعداي از معرفت به ضروريات اعتقادي» اخلاقي و فقهي و .. ا ‎BY‏ ‏مومنان» در طول قبض یا بسط معرفتي و وجودي آنان تفاوت مي‌یابد. * این باور مشترك ثابت است که مومنان به دین را به یکدیگر پیوند مي‌زند ‎PUY eee TAB ye SE Coe)‏ * _پس در غیر ضروریات ديني است که قبض و بسط و حتي‌گاه ابطال رخ ‎even ep kes ESE eee)‏ ۱۶ ‎PERT SPCC Pere arog NEF POs pr)‏ استنباط معرفت ديني از منابع ديني اقدام نمايند.

صفحه 52:
‎-٠‏ دين اسلام و علم عوامل قبض و بسط * امر قبض و بسط و یا ابطال معرفتهاي ديني سابق از عوامل زير بديد ميآيد: ‎٠‏ عامل اول : ميزان آلودكيهاي نفساني و يا ميزان تهذيب نفس مؤمن به دين ميباشد: ‎Crit eee Pee ee PoE CD‏ (محمد(ص)/96) ‎Te" NB we‏ رف ۱ - آنان قفل زدمشدهاست.» ‎

صفحه 53:
‎-٠‏ دين اسلام و علم عوامل قبض و بسط ‏عامل دوم : میزان آگاهيهاي سابق ديني» در حوزه‌هاي مختلف دین و میزان احاطه نظري بر مباني استتباط و نحوه بكارگيري آن است که در کیفیت و سعه و ضیق استتباطات. دخالت شدیدی دارد. ‎Be eee ee ners Seve ‏ا‎ ‏نوع نتایج مي‌تواند موثرباشد لیکن اين تاثیر كلي و دائمي نیست.‎ ‏ها‎ pe reece Re ere eRe eae i Ble On cow scr meets Ce SE Sab SIs) ‎

صفحه 54:
۳ اثر وحی بر عقل و تجربه و عرفان بشری Bee SY Oe mee TP be ees) ‏فلسفه و عرفان و علوم تجریی و نقلی سیطره داشته؛ برآنها نظارت می‎ ‏كند و به آنها مدد فكرى مى دهد.‎ نظارت وحىء بدين معنى است كه در هر حوزه اى از حوزه هاى بزوهش بشرىء كه در قرلن كريم و منابع متقن دينى » بيانى وارد شده است» آن تبيين» به عنوان اصل راهنما و هدايتكرء براى مسلمان در حوزه يزوهشى اش خواهد بود؛ به عنوان مثال» اصل تقدم توحيد برشرك(برخلاف جامعه شناسى اديان كه تقدم شرك بر توحيد را مطرح مى كند) بر يزوهشهاى جامعه شناسی ادیان نظارت خواهد داشت.

صفحه 55:
۳ اثر وحی بر عقل و تجربه و عرفان بشری راههاي تأثیر وحي بر علوم بشري :,_ هستي‌شناسي و تبیین مبداء و منتها و غرض خلقت جهان ه. انسان شناسي و تببین نیازها و اهداف خلقت انسان تیین احکام ارزش پدیده‌ها و تبین احکام روابط انسان با خویش انسانها با يكديكر, انسانها با عالم خلقت؛ و انسانها با مبداء و هستي و با عالم آخرت تبيين حداقل» بعضي از احكام جزبي يا كلي تجربي ‎٠‏ نقلي » عقلي و قلبي * طریق چهارم است که به ما حق مي‌دهد پسوند اسلامي را به پژوهشهاي بشري «اضافه نماییم» عناويني همچون مدیریت اسلامي» روانشناسي اسلامي» 5 ی

صفحه 56:
‎-٠‏ دين اسلام و علم ‎Ve De Le ce Vea es)‏ 20 ‎۱3 rn Wee re ‏ا ا‎ Bre ge'ey ‏بشری اضافه نماییم: و عناوینی همچون مدیریت اسلامی» روانشناسی‎ ‏اسلامی» جامعه شناسی اسلامی و غیره داشته باشيم؛ كه در اين‎ ‏ل ل ات ل تم‎ ee ۳ ‏ا ا ا ل رز‎ ‏ی‎ IS Aen Le ‏«ثورٌ عَلى نورٍ يهدى الله لِنورِه مَن يُشَاء» (نور/ ©©) ل م 60 ‏هر که را صلاحیت داشته باشد» به حق رهنمون خواهد کرد.» ‎

صفحه 57:
‎-٠‏ دين اسلام و علم ‏اثر وحى بر عقل و تجربه و عرفان بشرى ‏" واين روش «راسخان در علم» است كه؛ هنكام تعارض معقولات با بيانات وحی الهی» سر تسلیم در برابر وحی فرود آورده» دستاوردهاى عقلانی خویش را زیر سوال می برند و به آن مشکوک می نگرند: ‏" «والرٌاسِخونَ فِى العلم يَقوْلونَ آمَنَا بِهِ كُلُ مِن عِندٍ رَبِنَا ما ید الالواللباب» (آل عمران /) «و راسخان در علم می گویند به قرآن ایمان آوردیم» همه آیات از ‏جانب پروردگارمان می باشد؛ و اين معنی را متذکر نمی شوند» ‏مگر صاحبان عقل خالص رهیده از بند شهوات و هوسها». ‎

حضرت رسول اکرم صلی الله عليه و آله و سلم ف عَلیٰ ا َُّ متی اِنّی ٰ ما اَخٰا ُ ف عَلَيهِم َقر وَلٰكِن اخٰا ُ الف َ ستموءَ بيم الت ّ من از فقر برا ّم ُ يرِ ازآنچه که دب ِلکن ندارم، بر امتم بيمناكم سوء تدبير است. 1 Power ‏Point اصول مديريت اسالمي و الگوهاي آن از دروس پایه دوره کارشناسی مديريت به ارزش سه واحد “ منبع :کتاب ”اصول مدیریت اسالمی و الگوهای آن مؤلف :حجت االسالم دکتر ولی اهلل نقی پور فر تهيه كننده اسالیدها :دكتر عباس خدابخش ،عضو هيأت علمي دانشگاه پیام نور 2 مقدمه دوم -1مدیریت از دیدگاه قرآن ومعصوم(ع) مصلحان جامعه حوزه و دانشگاه خاستگاه مديريتها زمينه‌هاي اصالح مديريت قرآن کریم زبان مشترک و عامل وحدت شرايط اساسي اصالح -2دین اسالم و علم تمسك به كل قرآن نه بخشي از آن قرآن كريم پيكري واحد قرآن کریم نسخه کامل دردها ادعاي اقتضايي بودن قرآن • حوزه تكوينيات ( هست‌ها ) حوزه‌هاي مطرح در ادعاي اقتضايي بودن قرآن • :حوزه تشريعيات ( بايدها ) قبض و بسط معرفت ديني • حوزه گزينش مطالب و مثالها عوامل قبض و بسط اثر 3وحی بر عقل و تجربه و عرفان بشری مديريت از ديدگاه قرآن و معصوم مصلحان جامعه ‏ از ديدگاه قرآ>ن و روايات ،مديري>ت نق>ش اول را در تغيير و تحوالت اجتماعي بر عهده دارد: «ص>نفان اذا ص>لحا ص>لحت االم>ه و اذا فس>دا فس>دت االم>ه ،قي>ل م>ن ه>م يا رسول‌هللا؟ قال العلماة و الرؤساء» فرمودن>د « :دو ص>نف هس>تند ك>ه هرگاه ص>الح باشن>د ،ا ّم>ت صالح خواهدبود و هرگاه فاس>د شون>د ،ا ّم>ت فاس>د خواهندبود ».س>ئوال ش>د ي>ا رس>ول‌هللا اينه>ا چه كساني هستند :فرمودند « :علماء و اميران جامعه» ‏ پس براي هر تغيير و تحولي بايد روي اين دو گروه ،سرمايه‌گذاري كرد. 4 مديريت از ديدگاه قرآن و معصومحوزه و دانشگاه خاستگاه مديريتها ‏ عناص>ر مديريتهاي فرهنگ>ي و اجرايي بطور مشترك ،از حوزه و دانشگاه برمي‌خيزن>د پ>س باي>د اي>ن دو مرك>ز را مورد توجه جدي قرارداد، پيوندي س>الم ميان آنه>ا برقرار كرد ،محور اي>ن پيون>د اس>الم و قرآ>ن است و طبيعتا ٌ بايد زبان مشتركي از طريق قرآن بين اين دو گروه پديد آورد. 5 مديريت از ديدگاه قرآن و معصومقرآن کریم زبان مشترک و عامل وحدت ‏ ازآنجاک>ه قرآ>ن ،کتاب> هم>ه دس>ت اندرکاران نظام اس>ت ،این کتاب ،عامل وحدت ،و زبان مشترک حوزه و دانشگاه ،م>ی باش>د؛ باید فرهن>گ> حوزه و دانشگاه ،فرهن>ن>گ قرآن>ی باشد ؛ و کم و کاستیهایی که هر کدام نسبت به قرآن دارند ،برطرف شود. ‏ آنچه پایه های فکری و معن>وی مدیریت> اسالمی را تحکیم می بخشد ،قرآن کریم است. 6 مديريت از ديدگاه قرآن و معصومشرايط اساسي اصالح ‏ براي اصالح جامعه بايد از مديريت شروع نمود ،قرآن كريم اين چنين مي‌فرمايد: حين» (اعراف ب> َو اَقامُوا ال >ََّ جر المُصلِ َ ص لو َة ِا ّنا ال ُنضي >ُح اَ َ ون ِبال ِكتا َ «والَّذي َن> ُي َم >َّس ُك َ َ )170/ «آنهاي>ي ك>ه قرآ>ن را مس>تحكم و ب>ا تمام قوت در دس>ت مي‌گيرن>د ت>ا عم>ل كنن>د و نماز را بپاداشتند، ما هرگز اجر مصلحان را ضايع نمي‌كنيم». ‏ پس شرط اساسي اصالح مصلحان يعني مديران : • مسلح به فرهنگ قرآني باشند. • مصمّم به پياده‌كردن اين فرهنگ در جامعه باشند. 7 -1مديريت از ديدگاه قرآن و معصوم شرايط اساسي اصالح (تمسیک) ‏ تمس>یک یعن>ی ب>ا جدیت هرچ>ه بیشت>ر و ب>ا عزم قاطع، قرآ>ن را بدس>ت گرفتن.در مفهوم تمس>یک تدبر ه>م نهفته است؛ یعنی؛ درک عمیق قرآن ،بهمراه اقدام به عمل. ‏ زمین>ه تحق>ق تمس>یک بر این باور اس>توار اس>ت که اص>الح جامع>ه ،فق>ط بر محوریت قرآ>ن ،م>ی تواند صورت گیرد. 8 -1مديريت از ديدگاه قرآن و معصوم شرايط اساسي اصالح (تمسیک) ‏ در راه تمسیک به قرآن ،مالمت> مالمتگران ،خللی در راه عزم راسخ مصلحان،پدید نمی آور>د : هللا َو «اَلذي>ن ُي َبلُّ َغو َن> ِرس>اال ِ ت ِ هللا> َو َیخ َشو َن ُه> َو ال َیخ َشو َن ُه> َو ال َیخ َشو َن> َأ َحداً ِاالَّ َ هلل َحسیباً( ».احزاب)39/ َکفی َبا ِ « ویاد آورید زمان>ی را ک>ه کوه را بر س>رآنان ،همچون س>ایبانی ،برکشیدیم ،در حال>ی ک>ه بن>ی اس>رائیل یقین کردن>د که کوه ب>ه ایشان واق>ع شونده است ( و آنان را راه گریزی نیست ،در یک چنین صحنه هول و هراس ،این پیمان از آنان گرفت>ه ش>د ک>ه) آنچ>ه را ک>ه ب>ه س>هولت ،ب>ه شم>ا دادیم ،ب>ا قوت بدس>ت گیرید و محتویاتش را یاد کنید ،شاید که تقوا پیشه کنید» 9 -1مديريت از ديدگاه قرآن و معصوم شرايط اساسي اصالح (تمسیک) ‏ این خشون>ت ،از آنجاس>ت ک>ه ،ظهور معجزات اله>ی و عنایات غیبی در ص>حنه های س>رنوشت س>از ،حج>ت را بر بن>ی اس>رائیل تمام کرده است از این رو ،راه>ی ج>ز ادام>ه رس>االت اله>ی ندارن>د؛ واال ،سخت مجازات خواهند شد: هللا ِمن َبع ِد َما جا َء ت ُه َف ِا ََّن « َسل َبنی اسرائی َل َک>م آ َتی َنا ُه>م ِمن آ َی ٍة َب َّی َن ٍة َو َمن ُی َب ََّدل ِنع َم َة ِ ب » (بقره )211/ هللا َشدی ُِدال ِعقا ِ َ َ « از بن>ی اس>رائیل ،بپرس ،چ>ه بس>یار از آیات روشنگ>ر ب>ه آنان ،بیدریغ ،دادیم؟! و ه>ر ک>ه نعم>ت خدا را از پ>س آمدن>ش ب>ه س>وی او دگرگون کن>د ،پ>س ب>ه یقین، خداوند عقابش شدید است» 10 -1مديريت از ديدگاه قرآن و معصوم زمينه‌هاي اصالح مديريت ‏ مرور مكرّ ر قرآ>ن از زمينه‌هاي اساسي توانمندي مديري>ت اس>المي جه>ت تمس>ك به قرآ>ن مي‌باش>د ك>ه مفهوم اول :ب>ه انس عمي>ق ب>ا قرآ>ن و مفهوم دوم ب>ه مرجعيّت قرآن در حوزه و صحنه عمل اشاره دارد. 11 اصالحاز ديدگاه قرآن و معصوم مديريت 1 زمينه‌هاي ‏ مديريت تق ّي>د ب>ه حرك>ت در چارچوب وحي‌اله>ي و عدم خل>ط نظريات افراد با حك>م اله>ي نكت>ه ديگري در زمين>ه توانمندي مديري>ت مي‌باش>د كه در سوره اعراف قبل از بيان شرايط مديريت اسالمي آمده‌است: الحقَّ ودَ َرس>ُوا مافي ِه َوال ّدا ُر «اَ َل>م ي َ> ُوخذ َع َليه>م ميثاق الكتا ِ ب> آ>ن ال َيقُولوا َعل>ي هللاِ ااّل َ لون» (اعراف)169/ ون اَ َفال َتعقِ َ اآل ِخ َرةُ َخی ُر لِلَّ ِذ َن َی َّتقُ َ «آي>ا مگ>ر برايشان(بن>ي اس>رائيل) پيمان غلي>ظ كتاب آس>ماني گرفت>ه نش>د ك>ه :جز ح>ق و حقيق>ت را بر خدا نس>بت ندهن>د و محتويات قرآن را مرور و رجوع مكرر نمايي>د؛ و خان>ه آخرت ،مایه خیر و برک>ت اس>ت برای کس>انی که تقوا پیشه کنند ،پس چرا تعقل نمی کنید؟!». 12 -1مديريت از ديدگاه قرآن و معصوم زمينه‌هاي اصالح مديريت درس قرآ>ن س>نتی اس>ت ک>ه باید مدیریت فرهنگ>ی ،بویژ>ه بدان متصف گردد ت>ا س>زاوار آ>ن باش>د ک>ه در س>لک علمای ربان>ی( تربیت کننده جان خویش و دیگران ،در جهت رضای رب ) قرار گیرد: ون» تاب> َو ِبما ُكن ُت>م َت ْدرُس>ُ َ ُون‌ال ِك َ ين> ِبما ُكن ُت>م ُت َعلَّم َ «ول ِك>ن ُكو ُنوا ربّا ِن َّّي َ عمران)79/ (آل «ولك>ن وجودهاي>ي ربان>ي باشي>د بواس>طه آ>ن ك>ه كتاب خدا را پيوسته آموزش مي‌دهيد و بواسطه آن پيوسته انس و رجوع دائمي به قرآن داريد». 13 -1مديريت از ديدگاه قرآن و معصوم زمينه‌هاي اصالح مديريت از این فقره ب>ا توج>ه ب>ه ابتدای آیه ،بر م>ی آید که : ربان>ی شدن ،مان>ع از خود محوری ،و استبداد و اس>تکبار مدیریت اس>المی خواهد بود؛ واال ،فقدان اتص>ال مدیریت فرهنگ>ی و اجرایی ،ب>ه این صفت متعال>ی ،موجوب رکود ،خمودگ>ی ،و موج>ب بردگی 14 و اسارت انسانها ،خواهد شد: -1مديريت از ديدگاه قرآن و معصوم زمينه‌هاي اصالح مديريت س> ُکو ُنو «م>ا کا َن> لِ َب َش ٍر َأ ن یُو َت َی >ُه هللاُ‌الكتا َ ب> َو الحُک َم> َوال ُّنبُوَّ َة> ُث َمَّ َیقو َل> لِلنا ِ ....وال َیأم َُر ُک>م أن َت َّت ِخ ُذوا هللا> َولکِ>ن ُکو ُن>و َربّا ِن ََِّی َن> ِع ِباداً ل>ی ِم>ن ُدو ِن> ِ َ ین اَرباباً» (آل عمران)80-79/ ال َمالِئك َة َوا َّن ِب َ « هیچ بشری ص>الحیت ندارد ب>ه اینک>ه خداون>د ب>ه او قانون و حکومت و نبوت ده>د؛ س>پس این فرد ب>ه مردم بگوید :بردگان م>ن در قبل خدا باشید! و لیک>ن باید بگویید ک>ه ربان>ی باشید....؛ و همچنین ح>ق ندارد که شم>ا را فرمان ده>د ت>ا مالئ>ک و> انبیاء را س>رپرستان خویش ،و شریک خدا ،قراردهید!» 15 -1مديريت از ديدگاه قرآن و معصوم زمينه‌هاي اصالح مديريت از توص>یف ِربیون ک>ه پیروان ربّانیّون م>ی باشن>د ،س>طح انتظار الهی از مدیریت اسالمی ،آشکار می گردد: بیل هللاِ َو َما َ ی> قا َت َل> َم َع ُه> ِر َّبیُّو َن> کثیرٌّ َفم>ا َو َهنوا لِم>ا اَص>ا َبهُم ف>ی َس> ِ «و َکَأیَّن ِم>ن َن ِب ٍ رین» (آل عمران)146/ ّاب َ اَش َتکا ُنوا َو هللاُ ُی ِِحبُّ الص ِ « و چ>ه بس>یار از پیام>برانی ک>ه ربیّون (خدائیان) فراوان>ی در معیتش جنگیدن>د؛ پ>س س>ست نشدن>د بدانچ>ه ک>ه در راه خدا ب>ه آنان اصابت نمود؛ و ضع>ف نشان ندادن>د و ت>ن ب>ه ذل>ت نس>پردند؛ و خداون>د صابران را دوست دارد» 16 -1مديريت از ديدگاه قرآن و معصوم زمينه‌هاي اصالح مديريت ‏ در س>وره بقره از جمل>ه دالي>ل انتخاب طالوت ب>ه فرمانده>ي و رهبري، اتص>اف ب>ه تواناي>ي معرفت>ي و اجراي>ي و تعال>ي معنوي عنوان شده‌اس>ت كه ضرورت اتص>اف علم>ي و عمل>ي مديري>ت اس>المي را ب>ه ارزشهاي قرآني تاكيد مي‌نمايد: « قا َ َل ِانِّ هللا اَص َ طف ُه َع َلیکُم َو َزا َادَد هُ َب َ سط ًة فی ال ِع ِلم َو صط َ جسم ( »َ....بقره )247/ ال ِ 17 « پیامبرشان فرمود :به یقین ،خداوند او را در صفا و خلوص بر شما برگزیده است و بساطت و وسعتی در علم و جسم به او ارزانی داشته است . -2دین اسالم و علم تمسك به كل قرآن نه بخشي از آن ‏ قرآ>ن كري>م مجموعه‌اي فراگير از اعتقادات ،اخالق و احكام در حوزه فردي و اجتماع>ي مي‌باش>د ك>ه همه و هم>ه باي>د مورد التزام قرارگيرد .التزام ب>ه بخشي از قرآ>ن و عدم التزام ب>ه بخ>ش ديگ>ر در واقع عدم التزام ب>ه ك>ل قرآ>ن مي‌باش>د ك>ه ذل>ت و خواري در دني>ا و اشد مجازات را در آخرت در پي خواهدداشت: 18 -2دین اسالم و علم تمسك به كل قرآن نه بخشي از آن فع ُل> ذالِکَ ض> الکِتا ِ ب> َو َتکفُرو َن> ِب َبع ٍ ض> َف َم>ا َجزا ُء> َم>ن َی َ «اَ َف ُتؤ ِم ُنو َن> ِب َبع ِ خز ٌ ب الحیو ِة> ال ُّد ِنی>ا و َِیو َم> ال ِقی َم ِة> ی َُر ُّدو َن> الِ>ی اَ َش َّد ال َعذا ِ ِمنکُ>م ِااّل ِ ی> ِف>ی َ ون» (بقره)85/ َو َماهللُ َبغا َف ٍل َعمَّا َتع َملُ َ « پ>س آیا ب>ه بعض>ی از کتاب خدا ایمان دارید و ب>ه بعض>ی دیگ>ر کفر م>ی ورزید؟ پ>س مجازات کس>ی از شم>ا ک>ه چنین کن>د ،چیس>ت؟ جز خف>ت و خواری در زندگ>ی پس>ت دنیا؛ و روز قیام>ت ،ب>ه شدیدترین عذاب ،کشیده خواه>د ش>د و خداون>د از آنچ>ه م>ی کنید ،غافل نیست!». 19 -2دین اسالم و علم تمسك به كل قرآن نه بخشي از آن ‏ در قرآ>ن كري>م در خصوص اش ّد عذاب مجازات فرعونيان در س>>>وره غافر آمده‌است: العذاب» (غافر)46/ ون اَ َش َّد َ «اَد ِخلوُ ال ِفر َع َ «آ>ل فرعون را در شديدتري>ن عذابه>ا داخل كنيد». 20 -2دین اسالم و علم قرآن کریم نسخه کامل دردها قرآ>ن كري>م نس>خه کام>ل دردهای بشریت اس>ت؛ و ه>ر بخشی از ‏ این نس>خه کنار گذاشت>ه شود ،تأثیر بخشهای دیگ>ر را مختل کرده؛ در نهایت گمراهی و هالکت را بدنبال خواهدکرد: َ ُ نین».... رآن>> َم>>ا ه َُو ِش ُ فاء>> َو َرح َم ٌة لِّلمُو ِم َ «و ُن َن ّز ُل>> ِم َن>> اَلقُ ِ (اسراء)82/ «و از قرآ>ن ،پیوس>ته و بتدریج ،فرو م>ی فرس>تیم ،ه>ر آنچ>ه را که یکبارچه درمان دردها ،و رحمت واسعه برای مؤمنان است». 21 -2دین اسالم و علم قرآن كريم پيكري واحد ‏ آيات قرآ>ن همچون اجزاي پيك>ر واحدي هس>تند ك>ه حذف بعضي از آيات ب>ه منزل>ه قط>ع عضوي از اي>ن پيك>ر اس>ت ن>ه آ>ن عض>و به تنهاي>ي حيات دارد و ن>ه اي>ن پيك>ر ناق>ص كارآي>ي الزم را خواهد داشت .بلك>ه باالت>ر از اي>ن ،آثار قط>ع عض>و اي>ن پيك>ر را عفوني كرده به تباهي خواهدكشاند. 22 -2دین اسالم و علم قرآن كريم پيكري واحد ‏ از این روس>ت ک>ه قرآ>ن کریم ،مؤمنان به بع>ض قرآ>ن را تجزیه طل>ب( مقتسم) نامیده! و آنان را به عذابی سخت ،تهدید نموده است: ُبین>َ ،ک َم>ا اَ َ ذین «و قُ>ل ِا ّن>ی اَناال َّنذيرُالم ُ نزل َن>ا َع َل>ی المُق َتس> ِم ِی َن .اَلّ َ َ ضین » (حجر>)91-89/ رآن ِع َ َج َعلُوااَلقُ َ «و بگ>و ب>ه یقین ،م>ن شدیداً ب>ه عذاب اله>ی هشدار دهنده ای روشنگرم؛ همانگون>ه که 23عذاب را بر تجزیه طلبان(قرآ>ن) فرو فرس>تادیم؛ آنان ک>ه قرآ>ن را عض>و عضو قرار دادند و پاره پاره نمودند». -2دین اسالم و علم ادعاي اقتضايي بودن قرآن اخيراً گروه>ي از روشنفكران مدع>ي فه>م قرآ>ن ،ادعاي اقتضايي ‏ بودن بخش>ي از قرآ>ن را مطرح نموده‌اند .اينان بر اي>ن باورن>د كه هرآنچ>ه در قرآ>ن مطرح شده‌اس>ت ،لزوما ً دين>ي نيس>ت ،جوه>ر دين مطال>بي اس>ت ك>ه ب>ه ام>ر تزكي>ه و تهذي>ب نف>س و اصالح امور اخروي مي‌پردازد ،آ>ن مقدار از قرآ>ن موضوع تدي>ن ماس>ت ك>ه به ام>ر آخرت مربوط اس>ت و مابق>ي ِ قرآ>ن از حوزه ديان>ت ما ،خارج است و هيچ ضرورتي در التزام به اين گونه مباحث قرآني نيست. 24 -2دین اسالم و علم حوزه‌هاي مطرح در ادعاي اقتضايي بودن قرآن • حوزه تكوينيات ( هست‌ها ) • حوزه تشريعيات ( بايدها ) • حوزه گزينش مط>الب و مثالها 25 -2دین اسالم و علم حوزه‌هاي مطرح در ادعاي اقتضايي بودن قرآن الف-حوزه تكوينيات ‏ در اي>ن ح>وزه مقص>ود از اقتضاي>ي بودن ،همنواي>ي قرآ>ن ب>ا دستآوردهاي علم>ي تجرب>ي بشري زمان خوي>ش مي‌باش>د ك>ه ب>ا گذش>ت زمان آن دس>تآوردها ،بعضا ً بطالن>ش ب>ه اثبات رس>يده‌است همچوم نظريه افالك نه‌گان>ه بطلميوس ك>ه ب>ا بطالن هيئ>ت بطلميوس>ي مطال>ب نجوم>ي قرآ>ن باطل شده‌است و ديگر معني ندارد كه به اينگونه مطالب قرآن ملتزم شويم. 26 -2دین اسالم و علم حوزه‌هاي مطرح در ادعاي اقتضايي بودن قرآن الف-حوزه تكوينيات ‏ اينان اقتضاي>ي بودن قرآ>ن را اينگون>ه توجي>ه مي‌كنن>د ك>ه قرآ>ن كري>م ضرورتا ً مي‌بايست به مقتضاي زمانه نزول خويش از جمله مقتضاي علوم زمانه سخن مي‌گويد و بناچار به دروغ مص>لحت آمي>ز متوس>ل شود .چراك>ه بيان حقاي>ق علم>ي مخالف زمان نزول ، موج>ب تعارض ميان قرآ>ن كري>م و علوم زمان>ه مي‌شد و چون راه بشري براي اثبات بيانات قرآ>ن در كار نبود پ>س مشغل>ه بيهوده‌اي براي پيام>بر(ص) پدي>د مي‌آم>د و نزاعي بي‌حاص>>ل و منحرف‌كننده از غرض هداي>>ت و ارشاد و تزكي>>ه و تهذي>>ب بشر درمي‌گرفت. 27 -2دین اسالم و علم حوزه‌هاي مطرح در ادعاي اقتضايي بودن قرآن الف-حوزه تكوينيات ‏ از اي>>ن رو براي قط>>ع ريش>>ه جنگ و دعوا و جاروجنجال باي>د ب>ه جه>ت مص>لحت قرآ>ن كريم علوم هي>چ خدشه‌اي به اي>ن مس>أله هي>چ زمان>ه را تايي>د كن>د و اي>ن زمان>ه حقانيت مطالب اخروي قرآن وارد نمي‌كند. 28 -2دین اسالم و علم حوزه‌هاي مطرح در ادعاي اقتضايي بودن قرآن نقد و بررسي -حوزه تكوينيات ‏ اواّل ً :خداون>د قرآ>ن را تماما ً ب>ه ح>ق نازل كرده و قرآ>ن نيز صرفا ً و تماما ً م ُْل َت ِبس به حق در عالم طبيعت شده‌است: الح ِّق َ الح َّق َن َز َل» (اسراء )105/ أنزل َناهُ َو ِب َ « َو ِب َ «حق ،نظر به امر ثابت مستقر دارد و با صدق قرین است». 29 -2دین اسالم و علم حوزه‌هاي مطرح در ادعاي اقتضايي بودن قرآن نقد و بررسي -حوزه تكوينيات ثانياً :س>خن خداون>د تماما ًٌ بر اس>اس ح>ق و حقيق>ت و ص>داقت اس>توار اس>ت و دروغ را به قرآن راهي نيست. ُ هللا َحقا ً َو َمن اَ هللا قیالً» ( نساء)122/ صدَق ِمن ِ « َوع َد ِ « خداوند به یقین وعده اش حق است؛ و کیست که در سخن از خداوند ،راستگوتر باشد؟!» هللا َحدیثاً» یب فی ِه َو َمن اَصدَ ُق ِم َن ِ «هللَا ُ اَل ال َه ِااّل ه َُو َل َیج َم َع َّنکُم ِالی َیو ِ>م ال ِقی َم ِة اَل َر َ ( نساء)87/ «اوس>ت هللا> ک>ه هیچ معبودی جزاونیس>ت،ب>ه یقین ،شم>ا را ت>ا روز قیام>ت ،ب>ه یکدیگر منض>م کرده ،در روز قیام>ت گردخواه>د آورد ک>ه هیچ شک>ی در تحق>ق آن روز نیست؛ و کیست که در سخن تازه ،از خداوند راستگوتر باشد؟!» 30 -2دین اسالم و علم حوزه‌هاي مطرح در ادعاي اقتضايي بودن قرآن نقد و بررسي -حوزه تكوينيات ‏ ثالثاً :س>خن از هف>ت آس>مان و هف>ت زمي>ن در قرآ>ن چه ربط>ي ب>ه نظري>ه بطلميوس دارد و در كجاي آ>ن نظريه اين سخن آمده‌است. ‏ بطلميوس س>خن از افالك ُنه‌گان>ه دارد .شم>س و قمر و هف>ت س>ياره منظوم>ه شمس>ي :تي>ر ،ناهي>د ،زهره ،زمين، مريخُ ،زحل ،مُشتري كه تا آن روز شناخته شده‌بود. 31 -2دین اسالم و علم حوزه‌هاي مطرح در ادعاي اقتضايي بودن قرآن ب-حوزه تشريعيات از نظ>ر مدعيان ،ن>ه تنه>ا حوزه علوم تجرب>ي طبيعي ‏ خارج از حوزه التزامات دين>ي اس>ت ول>و قرآ>ن از آن س>>خن گفته‌باش>>د بلك>>ه حوزه علوم انس>>اني ني>>ز كه كار ح>ل و فص>ل معضالت دنياي>ي بش>ر است دس>ت‌اندر ِ از دخ>ال>ت دي>ن بيرون اس>ت و ص>رفا ً اي>ن مس>ئوليت حل و فصل معضالت بر عهده عقل و تجربه است. 32 -2دین اسالم و علم حوزه‌هاي مطرح در ادعاي اقتضايي بودن قرآن ب -حوزه تشريعيات و اگ>ر مي‌بينيم س>ابقا ً دي>ن عهده‌دار پرداخت>ن ب>ه اين مس>ائل شده‌اس>ت .ب>ه اقتضاي عدم بلوغ و نارسايي علوم انس>>اني و اعص>>ار گذشته‌بوده‌اس>>ت .ولي اكنون اي>ن علوم دوره بلوغ را س>پري كرده‌ان>د اين مسئوليّت از دوش دين برداشته‌شده‌است. 33 -2دین اسالم و علم حوزه‌هاي مطرح در ادعاي اقتضايي بودن قرآن ب -حوزه تشريعيات ‏ قب>ل از عل>م مديري>ت ،عل>م فق>ه عهده‌دار عل>م مديريت بود و خالص>ه ادعايشان اي>ن اس>ت ك>ه :دين عهده‌دار امور اخروي است و بدون دين مي‌توان دنيا را آباد كرد. 34 -2دین اسالم و علم حوزه‌هاي مطرح در ادعاي اقتضايي بودن قرآن نقد و بررسي -حوزه تشريعيات ‏ اواّل ً :انس>ان موجودي اس>ت سه بعدي :مادي ، روان>ي ،معنوي ك>ه در كلي>ت شخص>يت واحد انس>اني ب>ا يكديگ>ر تعام>ل دارن>د و بر يكديگر مؤثرند و نمي‌توان بُعدي را مجرد از رابطه‌اش ب>ا ابعاد ديگ>ر ب>ه درس>تي مورد مطالعه قرارداد و آن را شناخت و برخورد مناسب با آن نمود. 35 -2دین اسالم و علم حوزه‌هاي مطرح در ادعاي اقتضايي بودن قرآن نقد و بررسي -حوزه تشريعيات ‏ ثانياً :س>ير تكام>ل علوم انس>اني نشان مي‌ده>د كه هنوز ابعاد و ويژگيهاي وجودي انسان به درستي شناخته نشده‌است. ‏ «َأاَل َیع َل ُم َمن َخ َل َق َو ه َُو اللَّطیفُ َ الخبیرُ» (ملک)14/ ‏ « آیا آن که خلق نمود ،به مخلوقش معرفت ندارد! ،حال آنکه او خالق ت چیره دست ،می باشد». ظرافت خلق ِ ‏ ُون!» ( نور -19/بقره)216،232/ «وهللاُ َیع َل ُم َو اَن ُتم اَل َتع َلم َ َ ‏ « و این خداست که همه چیز می داند و شما هیچ نمی دانید!» 36 -2دین اسالم و علم حوزه‌هاي مطرح در ادعاي اقتضايي بودن قرآن نقد و بررسي -حوزه تشريعيات ‏ ثالثاً :دین ،ب>ه دنیا و آخرت ،ه>ر دو کار دارد؛ و بدون دین ،دنیا هرگز آباد نشده و نخواهد شد!: ‏ دراراً « َفقُ ُ ان َغ ّفاراً ،ی ِ ُرس ِل السَّما َ َء َعلَیکُم ِم َ لت َأس َتغ ِفروا َر ِّبکُم ِا َّن ُه َک َ نین( »....نوح)12-10 - موال َو َب َ َویُم ِدد ُکم ِبا َ ٍ ‏ نوح(ع) م>ی گوید « :پ>س گفت>م از پروردگارتان طل>ب آمرزش نمایید ،چراکه او بسیار آمرزنده است که در نتیجه اس>تغفار ،خداوند باران رحمت را به کرّ ات بر شما خواهید بارانید ،و با اموال و فرزندانتان ،به شما مدد خواهد رساند!». 37 -2دین اسالم و علم حوزه‌هاي مطرح در ادعاي اقتضايي بودن قرآن نقد و بررسي -حوزه تشريعيات رابطه بین دنیا و آخرت را بخوبی در این آیه ،مالحظه می کنیم: ‏ اب ال ّدن َیا َواال ِخ َر ِة َو هللا َث َوا ُِ ب واب ال ّدن َیا َف ِعندَ ِ ان یُری ُد َث َ « َمن َک َ ان هللاُ َسمیعا ً َبصیراً» (نساء)134 - َک َ ‏ « هرکه بهره دنیا طلب نماید،پس بهره و ثمره دنیا و آخرت ،صرفا ً نزد خداست!؛ و خداوند ،بسیار شنوایی ‏ بسیار بیناست ». 38 -2دین اسالم و علم حوزه‌هاي مطرح در ادعاي اقتضايي بودن قرآن نقد و بررسي -حوزه تشريعيات ‏ رابعاً :قرآ>ن كري>م در ضم>ن بيان ح>ل و فص>ل موارد بسياري از امور دنيوي همچون ارث ،طالق و جنگ و ..ب>ا تاكي>د ،يادآور مي‌شود كه شما هيچ نمي‌دانيد و اين خداست كه همه‌چيز را مي‌داند!: ‏ ارث: ان َعلیما ً َحکیما ً » هللا َک َ ب َلکُم َنفعاً ،فری َ قر َ «آباُؤ ُکم َو َأب َناُؤ ُکم الَ َتدر َُن َأ ُّیهُم اَ َ هللا ِانَّ َ ض ًة ِم َن َ (نساء)11 - ‏ « اینان پدران و فرزندان شماین>د ک>ه بدرس>تی نم>ی دانید ک>ه کدامیک در نف>ع ،ب>ه شما نزدیکترن>د ،این حدود ارث ،واجب>ی اس>ت الزم االجرا از جان>ب خدا ،چراک>ه ،خداوند بسیار آگا ِه بسیار با حکمت است.». 39 -2دین اسالم و علم حوزه‌هاي مطرح در ادعاي اقتضايي بودن قرآن نقد و بررسي -حوزه تشريعيات ‏ طالق: راضوا َبی َنهُم غن> َأ َج َل ُهنَّ َفالَ َتع ُ اج ُهنَّ ِإذا َت َ زو َ ضلُو ُهنَّ َأ ن َینک ِح َن> َأ َ «و ًأذا َطلَّق ُت ُم> ال َّن َس>ا َء َف َب َل َ هلل> َواَل َیو ِم> اآل ِخ ِر ،ذلِکُ>م اَزک>ی لَکُم َبال َمع ُر ِ ُوع َظ> ِب ِه> َم>ن َکا َن> ِمنکُ>م ُی>ؤ ِم ُن> ِبا ِ ف>َ ،ذلِکَ> ی َ ُون!» (بقره)232 - واَط َهرَُ ،وهللاُ َیعلَ ُم و اَن ُتم الَ َتع َلم َ ‏ « هرگاه زنان را طالق داده ،پ>س مهلتشان ب>ه س>ر آم>د ،پ>س آنان را ب>ا ایجاد س>ختی ،مانع نشوید از این ک>ه ب>ا شوهرانشان ازدواج نماین>د ه>ر گاه ک>ه میان خود ،ب>ه توافق>ی رضایتمندانه و نیک>و برس>ند؛ آ>ن حک>م را ب>ه موعظ>ه م>ی پذیرد آ>ن ک>ه ب>ه خدا و روز نهایی ایمان داشته باش>د؛ آ>ن پن>د پذیری برای شم>ا ،ب>ه رش>د و تزکیه و طهارت ،نزدیکت>ر اس>ت؛ چرکه ،و خدا هرچیزی را می داند و شما نمی دانید!». 40 -2دین اسالم و علم حوزه‌هاي مطرح در ادعاي اقتضايي بودن قرآن نقد و بررسي -حوزه تشريعيات ‏ جنگ: یر کرهُو َشیئا ً َو ه َُو َخ َ ب> َع َلیکُ ُم> ال ِقتا َل> َو ه َُو ُکرهٌ> َلکُ>م َو َعس>ی َأ ن َت َ « ُک ِت َ لَکُ>م َو َعس>ی َأ ن ُّت ِحبّوا َشیئا ً َوه َُو شرّ َلکُ>مَ ،وهللاُُ> َیعلَ ُم> و اَن ُتم الَ ُون!» (بقره)216 - َتع َلم َ ‏ « جن>گ بر شم>ا واج>ب ش>د ،حال آنک>ه برای شم>ا ناگوار اس>ت؛ وچه بسا که چیزی را ناخوش دارید ،حال آنک>ه برای شم>ا مایه خیر و خوب>ی اس>ت>؛ و چ>ه بسا چیزی را دوس>ت دارید ،حال آنک>ه برای شم>ا مایه بدی اس>ت> ،و خدا ه>ر چیزی را م>ی داند و شما هیچ نمی دانید ». 41 -2دین اسالم و علم حوزه‌هاي مطرح در ادعاي اقتضايي بودن قرآن نقد و بررسي -حوزه تشريعيات ‏ شایعه پراکنی و اشاعه فحشاء: «إنَّ ألَّذی َن> ُی ِحبُّو َن> َأ َّ َ َ َ َ َ ٌ فی > م ألی > ب ذا ع >م ه ُ ل نوا م آ > ن ذی ل ا >ی ف > ه ُ ش ح ا ف ال > ع شی ت ن ِ ِ َ َ َ َ ٌ ِ ُون!» (نور)19 - ال ُّدن َیا َواآل ِخ َر ِة َوهللاُُ َیع َل ُم و اَن ُتم الَ َتع َلم َ ‏ « ب>ه یقین ،کس>انی ک>ه دوس>ت دارن>د نسبت فحشاء و منکرات ،در میان کس>انی ک>ه ایمان آوردن>د ،شیوع یاب>د ،یکسره برایشان عذاب بس>یار دردناک>ی در دنیا و آخرت ،مس>تقر م>ی باش>د؛چراک>ه،وخدا هر چیزی را می داند و شما هیچ نمی دانید ». 42 -2دین اسالم و علم حوزه‌هاي مطرح در ادعاي اقتضايي بودن قرآن نقد و بررسي -حوزه تشريعيات نماز: مون» « َف ِاذا َأ ِمن ُت>م َفاذ ُکرُو َوهللاُ>ُ َکم>ا َعلَّ َم ُ ک>م َم>ا َل>م َتکُو ُنوا َتع َل َ (بقره)239 - ‏ « پ>س ه>ر گاه ایم>ن شدید ،پ>س خدا را یاد کنید ،همانگونه ک>ه ب>ه شم>ا آموخ>ت ،آنچ>ه را ک>ه خود ،توان فراگیریش را نداشتید.» . 43 -2دین اسالم و علم حوزه‌هاي مطرح در ادعاي اقتضايي بودن قرآن نقد و بررسي -حوزه تشريعيات شناخت خدا: َ َأل َ ُ َ اَل َ َ َ َ َ ُون م ل ع ت >م ت ن ا و > م ل ع ی > هللا نَّ > ل ا ث م ا > هللا ُو ب ضر ت ال ف « َ َ َ ُ َ َ َ ِإ ِ » (نحل)74 - ‏ « پس برای خدا ،مثلها و توصیفات بی جا نیاورید؛ چراکه، به یقین ،خدا هر چیزی را می داند و شما هیچ نمی دانید». 44 -2دین اسالم و علم حوزه‌هاي مطرح در ادعاي اقتضايي بودن قرآن ت -حوزه گزینش مطالب و مثالها ‏ بعضی را نظ>ر بر این است که ،خداون>د عال>م در گزین>ش مطالب ،همچون سیره انبیاء و یا مثال نعمتها (ج ّن ٌ ات> َتجری ِمن همچون شت>>ر یا توص>>یف بهش>>ت ،همچون نهرهای جاری در پای درختان َ َتحتِهااألنهارُ) و میوه های دنیوی و بهشت>ی همچون انجیر ،انار ،انگور ،خرماوغیره ،مالحظ>ه منطقه نزول خویش(یعن>ی خاورومیان>ه) را نموده اس>ت؛ چراک>ه ،اگ>ر قرآ>ن در منطق>ه ای دیگ>ر نازل م>ی شد، بعید نبود که سخن از انبیائی دیگر ،و ِن َعم و مثالها و توصیفاتی دیگر ،در قرآن کریم ،مطرح می شد. 45 -2دین اسالم و علم حوزه‌هاي مطرح در ادعاي اقتضايي بودن قرآن ت -نقد و بررسی-حوزه گزینش مطالب و مثالها ‏ اوالً؛ بر فرض ص>حت ادع>ا ،این س>خن ب>ا ابدی بودن و جهانی بودن قرآ>ن ،منافات>ی ندارد؛ چراک>ه ،این موارد از قبیل مثاله>ا و الگوهایی برای حقایق ثاب>ت و الیتغیر قرآن>ی اس>ت؛ و حقایق را دگرگون نمی کند. 46 -2دین اسالم و علم حوزه‌هاي مطرح در ادعاي اقتضايي بودن قرآن ت -نقد و بررسی-حوزه گزینش مطالب و مثالها ‏ ثانیاً؛ این س>خن نیز ،مردود اس>ت؛ چراک>ه قرآ>ن کریم در ام>ر سیره انبیاء ،مهمترین و برجسته ترین موارد را گزارش می دهد: ک َ رآن» (یوسف)3/ وحی َنا ِإ َلی َ « َنحنُ َنقُصُّ َع َلی َ هذاالقُ َ ص ِب َما َأ َ ک َأح َس َن ال َق َ ص ِ «ما با وحی این قرآن به سویت ،برتوزیباترین قصص را با دقت ،پی جویی می کنیم». 47 -2دین اسالم و علم حوزه‌هاي مطرح در ادعاي اقتضايي بودن قرآن ت -نقد و بررسی-حوزه گزینش مطالب و مثالها «و ُکاّل ً َنقِصُّ َع َلیکَ ِمِنن َأنبا ِء الرُّ س ُِل َما ُن َثب ُ ک»... َّت ِبه فَُؤ ا َد َ َ «هر یک از اخبار مهم رسوالن که بر تو پی جویی می کنیم ،محتوایی است که با آن دل تفتیده شما را ثبات می بخشیم». ودیگ>ر اینک>ه؛ خاورومیان>ه ،همچون بام بشریت و چهارراه ارتباط>ی شرق و غرب و شمال و جنوب م>ی باشد؛ لذا نسبت به مثالهای مطرح شده ،ملل دیگر بیگانه نبوده ،از مشترکات جهان بشری به حساب می آید. 48 -2دین اسالم و علم حوزه‌هاي مطرح در ادعاي اقتضايي بودن قرآن ت -نقد و بررسی-حوزه گزینش مطالب و مثالها ‏ و س>وم اینک>ه؛ خاس>تگاه پیام>بران اولوالعزم ،خاورمیان>ه بوده ک>ه رسالت برای هم>ه مناط>ق عال>م را برعهده داشت>ه ان>د ک>ه این نیز با ادعای ی> ص>رف منافات دارد؛ خص>وصا ً گزینشهای قرآن>ی که گزین>ش منطق>ه ا ِ مقید به هیچ عصر و زمان و منطقه ای نمی تواند باشد. 49 -2دین اسالم و علم قبض و بسط معرفت ديني آنج>ا ك>ه س>خن از هس>تي اش>ياء اس>ت معرفته>ا ثاب>ت مي‌باش>د و آنج>ا كه ‏ س>خن از چيس>تي و كيفي>ت هس>تي اس>ت ،معرفته>ا مي‌تواند متفاوت گردد. در اي>ن ك>ه خدا هس>ت ،معرف>ت م>ا ب>ا معرف>ت عل>ي(ع) تفاوتي ندارد ا ّم>ا در وص>ف كيفي>ت هس>تي خدا ،قطعا ً معرف>ت م>ا با معرف>ت علي(ع) ‏ متفاوت خواهدبود. تفاوته>ا در درك فلس>فه احكام و درك خص>وص>يات تفصيلي احكام و ‏ تجربه باطني حقيقت احكام است كه ميان مؤمنان تفاوت پديد مي‌آيد. 50 -2دین اسالم و علم قبض و بسط معرفت ديني ‏ مجموعه‌اي از معرف>ت ب>ه ضروريات اعتقادي ،اخالق>ي و فقهي و ... وجود دارد ك>ه ن>ه در افراد ،نس>بت ب>ه يكديگ>ر متفاوت اس>ت و نه در باور مومنان ،در طول قبض يا بسط معرفتي و وجودي آنان تفاوت مي‌يابد. اين باور مشترك ثابت است ك>ه مؤمنان به دين را به يكديگر پيوند مي‌زند ‏ و جامعه ديني را پديد مي‌آورد. ‏ پ>س در غي>ر ضروريات دين>ي اس>ت ك>ه قب>ض و بسط و حتي‌گاه ابطال رُخ مي‌دهد ك>ه حوزه تضارب آراء فقه>ا و مجتهدي>ن مي‌باشد ،مجتهدين>ي كه بر اس>اس اص>ول اس>تنباطي ك>ه بر اس>اس حك>م عق>ل و وح>ي اثبات نموده‌ان>د به استنباط معرفت ديني از منابع ديني اقدام نمايند. 51 -2دین اسالم و علم عوامل قبض و بسط ‏ امر قبض و بسط و يا ابطال معرفتهاي دين>ي ساب>ق از عوامل زير پ>ديد مي‌آيد: • عام>ل اول :ميزان آلودگيهاي نفس>اني و ي>ا ميزان تهذي>ب نف>س مؤم>ن به دين مي‌باشد: رآن اَم َعلي قُلُو ٍ ب اَق َفالُ َها؟» َّرون القُ َ «اَ َفال َي َتدَ ب َ (محمد(ص))24/ قرآن ژرف نمي‌انديشند مگر بر ،دلهاي «پس چرا در اين ِ 52 آنان قفل زده‌شده‌است». -2دین اسالم و علم عوامل قبض و بسط • عام>ل دوم :ميزان آگاهيهاي سابق ديني ،در حوزه‌هاي مختل>ف دين و ميزان احاط>ه نظري بر مبان>ي اس>تنباط و نحوه بكارگيري آن اس>ت ك>ه در كيفي>ت و ِس> ِعه و ضي>ق اس>تنباطات ،دخالت شدیدی دارد. • عام>ل سوم :ميزان معرفتهاي انساني سابق بر دي>ن مي‌باشد ،كه در نوع نتايج مي‌تواند موثرباشد ليكن اين تاثير كلي و دائمي نيست. • عام>ل چهارم :ميزان شناخ>ت موضوعات احكام دين>ي مي‌باش>د كه در درك چگونگي احكام آنها بسيار مؤ‌ثر است. 53 -2دین اسالم و علم اثر وحی بر عقل و تجربه و عرفان بشری از آنجاک>ه وح>ی اله>ی ،معرفت>ی یقین>ی اس>ت؛ بر هم>ه دس>تاوردهای بشری اعم از فلس>فه و عرفان و علوم تجرب>ی و نقل>ی س>یطره داشت>ه ،برآنه>ا نظارت می کند و به آنها مدد فکری می دهد. نظارت وح>ی ،بدین معن>ی اس>ت ک>ه در ه>ر حوزه ای از حوزه های پژوهش بشری ،ک>ه در قرآ>ن کریم و مناب>ع متق>ن دین>ی ،بیان>ی وارد شده اس>ت ،آن تبیین ،به عنوان اصل راهنم>ا و هدایتگ>ر ،برای مس>لمان در حوزه پژوهشی اش خواه>د بود؛ ب>ه عنوان مثال ،اص>ل تقدم توحید برشرک(برخالف جامعه شناس>ی ادیان ک>ه تقدم شرک بر توحید را مطرح م>ی کند) بر پژوهشهای جامعه شناسی ادیان نظارت خواهد داشت. 54 -2دین اسالم و علم اثر وحی بر عقل و تجربه و عرفان بشری راههاي تأثير وحي بر علوم بشري .1 هستي‌شناسي و تبيين مبداء و منتها و غرض خلقت جهان .2 انسان شناسي و تبيين نيازها و اهداف خلقت انسان .3 ت>بيين احكام ارزش پديده‌ه>ا و ت>بيين احكام رواب>ط انس>ان ب>ا خوي>ش انسانها ب>ا يكديگ>ر ،انس>انها ب>ا عال>م خلق>ت ،و انس>انها ب>ا مبداء و هس>تي و ب>ا عالم آخرت .4 تبيين حداقل ،بعضي از احكام جزيي يا كلي تجربي ،نقلي ،عقلي و قلبي ‏ طريق چهارم است كه به ما حق مي‌دهد پسوند اسالمي را به پژوهشهاي بشري اضافه نماييم ،عناويني همچون مديريت اسالمي ،رو>انشناسي اسالمي، 55 -2دین اسالم و علم اثر وحی بر عقل و تجربه و عرفان بشری ‏ طریق چهارم اس>ت ک>ه ب>ه م>ا ح>ق م>ی ده>د پس>وند اس>المی را به پژوهشهای بشری اضاف>ه نماییم :و عناوین>ی همچون مدیریت اس>المی ،روانشناسی اس>>المی ،جامع>ه شناس>>ی اس>المی و غیره داشت>>ه باشیم؛ ک>ه در این پژوهشه>ا«،عق>ل ووح>ی» ه>ر دو در ام>ر پژوه>ش دخال>ت دارن>د؛ و «وحی» بر «عقل» ،همیشه سیطره و> نظارت ،خواهد داشت: ‏ نور ِه َمن ِّی َشاءُ» (نور)35/ « ُنو ٌر َعلی ُن ٍ ور َیهدی هللاُ لِ ِ «نوری غیر قاب>ل توص>یف(نوروح>ی) ،بر فراز نوری دیگ>ر(نورعقل) هر که را صالحیت داشته باشد ،به حق رهنمون خواهد کرد». 56 -2دین اسالم و علم اثر وحی بر عقل و تجربه و عرفان بشری ‏ ش> «راس>خان در عل>م» اس>ت ک>ه ،هنگام تعارض معقوالت با و این رو ِ بیانات وح>ی اله>ی ،س>ر تس>لیم در برابر وح>ی فرود آورده ،دستاوردهای عقالنی خویش را زیر سؤال می برند و به آن مشکوک می نگرند: ‏ لون آ َم ّنا ِب ِه ُک ُّل ِمن ِعن ِد رَّ َّب َنا «وال ّر ِ خون ِفی ال ِع ِلم َ ِیقوُ َ اس َ َ ب» (آل عمران )7/ َوما َی َّذ َّک ُر ِإاّل اُلُوااالَل َبا ِ «و راس>خان در عل>م م>ی گوین>د ب>ه قرآ>ن ایمان آوردیم ،همه آیات از جان>ب پروردگارمان م>ی باش>د؛ و این معن>ی را متذک>ر نم>ی شوند، 57 مگر صاحبان عقل خالص رهیده از بند شهوات و هوسها».

51,000 تومان