اقلیم گرم و خشک

اقلیم گرم و خشک

اسلاید 1: به نام خداموضوع: طراحی ابنیه در اقلیم گرم و خشکاستاد راهنما: دکتر کرد محمد حسین قنائیمجید سیاوشـــــــــیپائــیـــز1392

اسلاید 2: فهرست1. بررسی شرایط اقلیمی ایران2.بررسی خصوصیات شرایط اقلیمی مناطق گرم و خشک3.خصوصیات معماری اقلیم گرم و خشک4.اصول طراحی در مناطق گرم و خشک

اسلاید 3:

اسلاید 4:

اسلاید 5:

اسلاید 6:

اسلاید 7:

اسلاید 8:

اسلاید 9:

اسلاید 10:

اسلاید 11:

اسلاید 12:

اسلاید 13:

اسلاید 14: درونگرایی

اسلاید 15: حیاط مرکزیزیر زمینایوانکف ابنیه پایین تر از معابر

اسلاید 16: ارتفاع نسبتاً زیاد اتاق هاطاق های غالباً قوسی و گنبدی

اسلاید 17: استفاده از پنجره های ارسی ارسی پنجره مشبکی است که به جای گشتن روی پاشنه گرد ، بالا می رود و در محفظه ای که در نظر گرفته شده است جای می گیرد. ارسی معمولاً در اشکوب کوشکها و پیشانی و رواق ساختمانهای سردسیری دیده می شود. نقش شبکه ای ارسی معمولاً مانند پنجره  و روزنهای چوبی است.کارکرد سطح مشبک پنجره های ارسی تامین نور فضای درونی در معرض دید قرار دادن فضای بیرونی کاهش شدت تابش نور آفتاب و گرما ایجاد زیبایی در نمای ساختمان حفظ حریم و محرویت فضای بیرون دور کردن حشرات مزاحم(شیشههای رنگی پنجره های ارسی با ایجاد نورهای رنگارنگ باعث دور شدن و خارج شدن حشرات مزاحم از فضای بیرونی اتاق های دارای پنجره های ارسی می شوند.

اسلاید 18: اثرات و دلایل استفاده از پنجره های ارسیالف-نور: این نوع پنجره ها باعث می شوند نور خورشید به اندازه کافی وارد فضای اتاق شود نه کمتر نه بیشتر.ب-روانشناسی رنگ ها: از نظر روان شناسی رنگ های مختلف این شیشه ها و ایجاد نور های هم رنگشان بر روی انسان تاثیرات مختلفی می گذارد که هر رنگ کنار رنگ دیگر شدت این تاثیر را خنثی  می کند و مقدار مناسب آن را تنظیم و تعدیل می کند.بیشتر رنگ های استفاده شده در شیشه هایارسی رنگهای لاجوردی قرمز سبز و زرد هستند و هر کدام به تنهایی یک تاثیر روانشناختی مجزای دارند.ج-زیبایی:  سطح پنجره های ارسی را با استفاده از انواع نقش های گوناگون گره سازی و با شیشه های رنگین و ساده می آراستند و ترکیب های بدیعی پدید می آورند و بدین صورت هماهنگی بین این شبکه های هندسی و نورهای رنگی باعث ایجاد زیبایی دلپذیری می شود.د-نقش هندسی در ارسی:  ناپسند دانستن تقلید از نقش ها و صورت های انسانی و حیوانی در نقاشی و سایر هنر های تصویری و تجسمی به تدریج موجب شد که تقلید از طبیعت در فرهنگ بسیاری از هنر های اسلامی چندان مورد توجه قرار نگیرد و جایگاه والایی نیابد.به همین جهت هنرمندان به ترکیب های هندسی و انتزاعی توجه بسیار کردند.و-محرمیت:  پنجره های ارسی همچنین باعث محدّود کردن دید از بیرون به درون خانه و ایجاد محرمیت می شود.

اسلاید 19:

اسلاید 20:

اسلاید 21:

اسلاید 22: جهت قرار گیری بنا

اسلاید 23:

اسلاید 24:

اسلاید 25: پلان ابنیه ها در مناطق گرم و خشک پلان ها متراکم و فشرده است و بدین طریق سطوح خارجی ساختمان نسبت به حجم آن به حداقل می رسد, تراکم و فشردگی پلان ها و بناها میزان تبادل حرارتی را در زمستان و تابستان به حداقل رسانده و باعث می شود بیشترین سایه ممکن بر روی سطوح ایجاد شود.

اسلاید 26: پوشش بام دراقلیم گرم و خشک:سقف و بام خانه ها از خشت خام و گل ساخته می شود به دلیل کمبود بارندگی و کمبود چوب بام خانه ها غالبا” دارای پوشش طاق و گنبد است , سقف گنبدی و قوس دار علاوه بر ایجاد سایه بر روی بدنه گنبد باعث ایجاد سایه در محوطه پیرامون گنبد می شود و بدین ترتیب بیش از نیمی از مساحت پشت بام در ساعات گرم بعداظهر در سایه قرار می گیرد,همچنین سطح منحنی و قوس دار طاق بام باعث انعکاس بیشتر تابش خورشید شده و در نتیجه باعث کاهش جذب حرارت می شود و زمانی که پوشش قوس دلر و گنبدی است سطح بیشتری از بام درمعرض وزش باد و نسیم واقع می شود.

اسلاید 27: تعداد ومساحت بازشوها و درها:تعداد بازشوها در سطوح بیرونی و رو به معابر در حداقل ممکن نگه داشته می شود تا فضاهای داخلی کمتر تحت شرایط حاد پیرامون بنا باشد, همچنین خهت ممانعت از ورود گرد و خاک , باز شوها و پنجره های مرتبط با محیط خارج در قسمت فوقانی دیوارهای بنا نصب می شود.با نصب پنجره در قسمت فوقانی بنا میزان نفوذ اشعه های منعکس شده از سطوح غیر قابل کشت به داخل بنا به حداقل ممکن کاهش میابد, همچنین بیشترین سطوح بازشوها و پنجره ها رو به حیاط مرکزی است که کمتر تحت شرایط سخت و طاقت فرسای محیط بیرون ساختمان است.

اسلاید 28: گذرها ومعابر در منطقه خشک: برای پرهیزاز تابش خورشید حداقل مقدور گذرها به صورت شرقی ,غربی احداث می شوند, همچنین گذرها باریک با دیوارهای مرتفع در دو طرف گذر که در بعد اظهرهای تابستان کاملا” از سایه پوشیده می شود و جهت ممانعت از جریان یافتن هوا و نفوذ شرایط هوایی حاد پیرامون بافت معابر عموما” پیچ در پیچ و باریک ساخته می شود و ارتفاع دیوار معابر زیاد است.

اسلاید 29: گذرهای سرپوشیده (ساباط) :گذرهای سرپوشیده باعث می شوند بیشترین سایه ممکن در معابر و سطوح خارجی ایجاد شود و این گذرهای کم عرض به تراکم و فشردگی ابنیه مجاور می افزاید.این گذرهای پر پیچ وخم با دیوارهای مرتفع علاوه بر یک راه کار اقلیمی میتواند یک روش امنیتی در برابر هجوم و حمله دشمنان باشد. (شهر چاتال هویوک در ترکیه)

اسلاید 30: مصالح بدنه دیوارها در این اقلیم :مصالح بکاررفته در دیوارها عمدتا” از خشت و گل است, اصولا” خشت , گل و خاک دارای ظرفیت حرارتی بالایست. استفاده از این مصالح با ظرفیت حرارتی بالا باعث می شود گرمای محیط پیرامون بنا با مدت زمان تاخیر بیشتری از بدنه دیوار عبور کرده و به فضای داخلی راه یابد ,خشت مدت زمان تاخیری 7 الی9 ساعت دارد و بدین ترتیب گرمای بیرون در طول روز در داخل دیوار ذخیره شده و در شب هنگام که هوا سرد است, با از دست دادن حرارت باعث تعدیل دمای داخل ساختمان می شود.سطوح و نمادر این اقلیم :سطوح و نما به رنگ روشن انتخاب می شوند تا حرارت ناشی از تابش آفتاب کمتر جذب دیوار شود و نما و سطوح صیقلی و روشن می باشند تا باعث انعکاس هر چه بیشتر تابش خورشید شوند.

اسلاید 31:

اسلاید 32: حیاط مرکزیدر اقلیم گرم و خشک :فرمی که درمناطق گرم و خشک به عنوان الگوی خانه ها استفاده شده است فرم کهن و ارزشمند خانه های دارای حیاط مرکزی است, الگوی حیاط مرکزی از دوران ماقبل تاریخ تا به امروز نه تنها در مناطق مرکزی ایران بلکه در مناطق خشک خاورمیانه و در اکثر تمدن ها کهن تکرار شده است, خانه های با حیاط میانی و محصور مطلوب ترین, ترکیب و فرم برای تعدیل شرایط حاد اقلیمی به خصوص در منطقه گرم و خشک کویری است.اتاق های این خانه ها به حیاط مرکزی باز می شود و بدین ترتیب در مقابل گرمای تابستان و سرمای سرد زمستان و بادها و طوفان ها و شن که عموما” در منطقه کویری در جریان است محافظت می شوند.در فصل زمستان اتاق ها رو به جنوب (اتاق های زمستان نشین) که دارای باز شوهای وسیع در بدنه جنوبی است جهت آفتاب گیری مورد استفاده قرار می گیرد.اتاق های زمستان نشین با باز شوهای رو به جنوب در جهت شمالی رو به پلان و اتاق های تابستان نشین (با بازشو های رو به شمال) در جهت جنوبی پلان که کمتر در معرض تابش خورشید است استقرار می یابد, در حیاط مرکزی برای ایجاد رطوبت در هوای خشک منطقه از سطوح گیاه کاری شده حوض آب و فواره استفاده می شود با توجه به سرمای شب در منطقه هوای سرد در طول شب در داخل حیاط نشست کرده و در داخل حیاط و بدنه دیوارها ذخیره می شود و در طول روز که شدت تابش آفتاب بالاست و دمای بیرون ساختمان به حداکثر می رسد هوای داخل ساختمان و حیاط تعدیل می شود.

اسلاید 33:

اسلاید 34:

اسلاید 35: باد گیرها :از عناصرتفکیک ناپذیر خانه ها در اقلیم گرم و خشک است استفاده از بادگیر از سال های قبل در ایران رواج داشته که با فرم های مختلف در ایران ساخته می شود, بادگیرها با دهنه های رو به بادهای مطلوب ساخته می شوند تا باد خنک را جهت تهویه و تعدیل هوا به فضاهای داخلی هدایت کند, بادگیرها معمولا” در بخشی از ساختمان قرار می گیرند که با در نظر گرفتن وسعت خانه و تعداد اتاق ها سمت تابستان نشین خانه را سرد کنند.

اسلاید 36:

اسلاید 37:

اسلاید 38:

اسلاید 39: دو اصل کلی برای طراحی اقلیمی در مناطق گرم و خشک  ۱- جلو گیری از تاثیر هوای گرم در فضاهای داخلی مجموعه  الف. طراحی مناطق نیمه محافظت شده در خارج بنا  ب. استفاده از پوشش گیاهی برای خنک کردن محوطه  ج. استفاده از گیاهان در کنار دیوارهای خارجی ساختمان   د. استفاده از بام و دیوار دو جداره جهت تهویه در داخل پوسته ساختمان   ه. استفاده از پوسته‌های دو جداره جهت جابجایی حرارت     ی. ایجاد سایه برای پنجره‌های رو به آفتاب تابستان

اسلاید 40: ۲- محافظت ساختمان در برابر تابش آفتاب در مواقع گرم سال   الف. طراحی محوطه  ب. ایجاد سایه برای پنجره‌های رو به آفتاب تابستان  ج. شکل و جهت دادن به بدنه ساختمان به منظور کاهش اثر آفتاب تابستان  د. کاهش انعکاس زمین و سطوح بیرون از پنجره‌های رو به آفتاب تابستان  ه. تأمین سایه برای دیوارهایی که رو به آفتاب تابستانی هستند.

اسلاید 41:

اسلاید 42: با سپاس