الگوریتم ها

الگوریتم ها

اسلاید 1: فصل 1Algorithm الگوریتم هاهدفهاي كليشناخت اجزاء لازم برای حل مسئله شناخت حل مسئله و ارائه الگوریتم بررسی صحت الگوریتم

اسلاید 2: هدفهاي رفتاري الگوریتمی را برای حل مسئله ارائه دهد. الگوریتم های مختلف برای یک مسئله را مقایسه کند. شرط ها و حلقه ها را در الگوریتم بکار ببرد . دانشجو پس از مطالعه اين فصل بايد بتواند:

اسلاید 3: مقدمه در زندگي روزمره، انسان با مسائل مختلفي روبروست و براي هر كدام از اين مسائل (حل مشكلات) راه حلي و روشي را بر مي‌گزيند. مسائلی از قبيل راه رفتن، غذا خوردن، خوابيدن و غيره كه بشر تقريباً هر روز آنها را پيش روي خود دارد. همه اين مسائل نياز به روشي براي حل كردن دارند مثلا راه رفتن بايد با ترتيب خاصي و مراحل معيني انجام شود. تا مسئله راه رفتن براي بشر حل شود. اصطلاحاً روش انجام كار يا حل مسئله را الگوريتم آن مسئله مي‌نامند

اسلاید 4: تعريف الگوريتم الگوريتم مجموعه‌اي از دستورالعمل ها، براي حل مسئله مي‌باشد كه شرايط زير را بايد دارا باشد: دقيق باشد جزئيات كامل حل مسئله را داشته باشد.پايان‌پذير باشد.

اسلاید 5: مراحل الگوريتم براي حل يك مسئله بايد الگوريتم آن مسئله را مشخص كنيم (يا بيابيم). كه اصطلاحاً طراحي الگوريتم براي آن مسئله ناميده مي‌شود. در طراحي الگوريتم معمولاً سه مرحله زير را از هم جدا مي‌كنند:خواندن داده‌هاانجام محاسباتخروجي‌ها

اسلاید 6: مثال : الگوريتمي بنويسيد كه دو عدد از ورودي دريافت كرده مجموع دو عدد را محاسبه و چاپ نمايد. خروجي‌ها انجام محاسبات وروديها مجموع دو عدد جمع دو عدد a , b 0ـ شروع 1ـ b ,a را بخوان.2ـ مجموع b , a را محاسبه و در sum قرار بده.3ـ sum را در خروجي چاپ كن 4ـ پايان

اسلاید 7: خروجي‌ها انجام محاسبات وروديها چاپ مجموع محاسبه مجموع a چاپ ميانگين محاسبه ميانگين b c مثال: الگوريتمي بنويسيد كه سه عدد از ورودي دريافت كرده مجموع و ميانگين سه عدد را محاسبه و چاپ كند.0ـ شروع1ـ سه عدد از ورودي بخوان2ـ مجموع سه عدد را محاسبه و در sum قرار بده.3ـ sum را بر سه تقسيم كرده،در ave قرار بده.4ـ ave , sum را در خروجي چاپ كن.5ـ پايان.

اسلاید 8: معمولا درك يك الگوريتم با شكل راحتر از نوشتن آن بصورت متن مي‌باشد. لذا الگوريتم را با فلوچارت( flowchart )نمايش مي‌دهند. فلوچارت از شكل‌هاي زير تشكيل مي‌شود.BeginEndخواندن یا Readچاپ کردن writeعلامت‌هاي شروع و پايان: كه معمولا از يك بيضي استفاده مي‌كنند: علامتهاي ورودي و خروجي: كه معمولا از متوازي‌الاضلاع استفاده مي‌شود:

اسلاید 9: علامتهاي محاسباتي و جايگزيني: براي نمايش دستورات جايگزيني و محاسباتي از مستطيل استفاده مي‌كنند:جایگزین یا محاسباتعلامت شرط: براي نمايش شرط از لوزي استفاده مي‌شود.علامت اتصال: براي اتصال شكل‌هاي مختلف بهم از فلش‌هاي جهت‌دار استفاده مي‌كنند.

اسلاید 10: BeginRead(a,b,c)Sum a+b+cAve sum/3Write(sum,ave)Endفلوچارت مجموع سه عدد

اسلاید 11: مثال: فلوچارتی رسم نمائيد كه دو عدد از ورودي دريافت كرده سپس محتويات دو عدد را با هم جابجا ‌نمايد.براي حل اين مسئله b , a را دو متغير كه در آنها دو عدد خوانده شده، قرار مي‌گيرند در نظر مي‌گيريم. سپس با استفاده از يك متغير كمكي محتويات اين دو عدد را جابجا مي‌كنيم :

اسلاید 12: 1215temptempab121512abtemp151512abtemp151212abtemp

اسلاید 13: BeginRead(a,b)temp aa bWrite(a,b)Endb tempفلوچارت مسئله بالا بصورت زير خواهد بود:

اسلاید 14: تمرين1ـ فلوچارتي رسم نمائيد كه طول و عرض مستطيل را از ورودي دريافت كرده محيط و مساحت آنرا محاسبه و چاپ كند.2ـ فلوچارتي رسم نمائيد كه شعاع دايره‌اي را از ورودي دريافت كرده، محيط و مساحت آنرا محاسبه و چاپ نمايد.3ـ فلوچارتي رسم كنيد كه سه عدد Third , second, first را از ورودي دريافت كرده، محتويات آنها را جابجا نموده، حاصل را در خروجيچاپ كند.

اسلاید 15: 4ـ فلوچارتي رسم نمائيد كه دو عدد از ورودي دريافت كرده، سپس محتويات دو عدد را بدون استفاده از متغير كمكي جابجا كند.5ـ فلوچارتي رسم نمائيد كه عددي (درجه حرارت برحسب سانتيگراد) را از ورودي دريافت كرده سپس آنرا به درجه فارنهايت تبديل كند.

اسلاید 16: دستورالعمل‌هاي شرطي در حل بسياري از مسائل يا تقريباً تمام مسائل نياز به استفاده از شروط جزء، نيازهاي اساسي محسوب مي‌شود. همانطور كه ما خودمان در زندگي روزمره با اين شرط‌ها سركار داريم. بطور مثال اگر هوا ابري باشد ممكن است چنين سخن بگوييم: اگر هوا باراني باشد سپس چتري برمي‌دارم. در غير اينصورت چتر برنمي‌دارم.

اسلاید 17: در حالت كلي شرط را بصورت زير نمايش مي‌دهند:If شرط یا شروط thenعمل يا اعمال yes NOعمل يا اعمال بعدي

اسلاید 18: مثال : فلوچارتي رسم نمائيد كه عددي را از ورودي دريافت كرده، فرد يا زوج بودن آن را تشخيص دهد.BeginRead(a)R a mod 2Write(‘odd’)Endif R=0 thenNoyesWrite(‘even’)

اسلاید 19: BeginRead(a,b)max a Write(max)Endif b>maxNoyes max bمثال : فلوچارتي رسم كنيد كه دو عدد از ورودي دريافت كرده بزرگترين عدد را پيدا كرده در خروجي چاپ نمايد.

اسلاید 20: BeginRead(a,b,c)min a Write(min)Endif b<min thenNoyesmin bif c<min thenyesmin c Noمثال : فلوچارتي رسم نمائيد كه سه عدد از ورودي دريافت كرده، كوچكترين عدد را يافته در خروجي چاپ نمايد:

اسلاید 21: نمونه اجراي فلوچارت بالا بصورت زير مي‌باشد:

اسلاید 22: تمرين1- فلوچارتي رسم كنيد که عددي را از ورودي دريافت كرده، قدر مطلق عدد را در خروجي چاپ كند.2- فلوچارتي رسم نمائيد كه عددي از ورودي دريافت كرده مثبت، منفي يا صفر بودن عدد را تشخيص داده، در خروجي با پيغام مناسب چاپ كند.3- فلوچارتي رسم نمائيد كه عددي را از ورودي دريافت كرده، بخشپذيري آن بر 3 و 5 را بررسي نمايد.4ـ فلوچارتي رسم نمائيد كه ضرايب يك معادله درجه دوم را از ورودي دريافت كرده، ريشه‌هاي آن را محاسبه در خروجي چاپ كند.

اسلاید 23: حلقه‌هادر حل بسياري از مسائل با عملياتي روبرو مي‌شويم ، كه نياز به تكرار دارند و عمل تكرار آنها به تعداد مشخصي انجام مي‌گيرد. فرض كنيد، بخواهيم ميانگين 100 عدد را محاسبه كنيم، در اينصورت منطقي بنظر نمي‌رسد كه 100 متغير مختلف را از ورودي دريافت كنيم سپس آنها را جمع كنيم.

اسلاید 24: انواع حلقه هاحلقه های با تکرار مشخصحلقه های با تکرار نا مشخص

اسلاید 25: حلقه های با تکرار مشخصدر اين نوع حلقه‌ها تعداد تكرار مشخص مي‌باشد اين حلقه از اجزاء زير تشكيل مي‌شود:1ـ انديس حلقه 2ـ مقدار اوليه براي انديس حلقه 3- مقدار افزاينده براي انديس حلقه (معمولا يك واحد در هر مرحله)4ـ مقدار نهايي (تعداد تكرا حلقه)5ـ شرطي براي كنترل تعداد تكرار حلقه

اسلاید 26: i 1 if i<=n yesNoمجموعه دستورات حلقه i i+1اتمام كار حلقه اين حلقه‌ها را غالباً با فلوچارت بصورت زير نمايش مي‌دهند:

اسلاید 27: مثال : فلوچارتي رسم نمائيد كه عدد n را از ورودي دريافت كرده، مجموع اعداد از يك تا n را محاسبه كند.i انديس حلقه n مقدار نهايي

اسلاید 28: BeginRead(n)I 1 sum 0if I<=nyesNoWrite(sum)Endsum sum+II I+1حلقه

اسلاید 29: نمونه اجراي فلوچارت بالا بصورت زير است:

اسلاید 30: مثال : فلوچارتي رسم كنيد كه n عدد از ورودي دريافت كرده، بزرگترين مقدار از بين n عدد را پيدا كرده در خروجي چاپ نمايد.انديس حلقه iمقدار نهايي nبزرگترين مقدار Max

اسلاید 31: BeginI 2 max a if i<=n thenyesNowrite(max)Endi i+1حلقهRead(a)Read(n,a)if a > maxmax aNoyes

اسلاید 32: مثال : فلوچارتي رسم نمائيد كه n , x ، دو عدد صحيح مثبت را از ورودي دريافت كرده سپس x به توان n را محاسبه كند.انديس حلقه iمقدار نهايي nعدد به توان n pow

اسلاید 33: Begini 1 pow 1 if i<=n thenyesNowrite(pow)Endpow pow*xحلقهRead(n,x)i i+1

اسلاید 34: حلقه‌هايي كه تعداد تكرار آنها مشخص نيست (در پاسكال به حلقه while مشهورند.)در اين حلقه‌ها با توجه به ورودي، تعداد تكرار مشخص مي‌شود. و دقيقاً نمي‌‌توان تعداد تكرار حلقه را بدون ورودي معين كرد. اين حلقه ها فقط شامل شرطي هستند كه تا زمانيكه برقرار باشد حلقه اجرا مي‌شود.

اسلاید 35: If شرط يا شروطمحموعه دستورالعملها و جاگزينها yesNoدر حالت كلي اين نوع حلقه‌ها بصورت زير نمايش داده مي‌شوند:

اسلاید 36: مثال: فلوچارتي رسم كنيد كه عددي را از ورودي دريافت كرده سپس تعداد ارقام آن را شمرده در خروجي چاپ نمايد.عدد خوانده شده N تعداد ارقام count

اسلاید 37: Begincount 0 if N>0 thenyesNowrite(count)EndN N div 10حلقهRead(N)count count+1

اسلاید 38: مثال : فلوچارتي رسم نمائيد كه عددي از ورودي دريافت كرده، سري فيبوناچي قبل از آنرا توليد نمايد.در حالت كلي جملات سري بصورت:fk=fk-1+fk-2عدد خوانده شدهNجمله سوم سري f3جمله دوم سري f2جمله اول سري f1

اسلاید 39: BeginF1 0f2 1 if f3>N thennoyesEndحلقهRead(N)f1 f2f2 f3f3 f1+f2f3 f1+f2 write(f3)

اسلاید 40: تمرين 1- فلوچارتي رسم نمائيد كه عددي از ورودي دريافت كرده، كامل بودن آنرا بررسي نمايد. (عدد كامل، عددي است كه مجموع مقسوم‌عليه‌هاي آن با خودش برابر باشد.)2- فلوچارتي رسم كنيد كه N را از ورودي دريافت كرده، N جمله سري فيبوناچي را توليد نماید.3ـ فلوچارتي رسم نمائيد كه دو عدد N , M را از ورودي خوانده، بزرگترين مقسوم‌عليه مشترك دو عدد را محاسبه و چاپ كند.

اسلاید 41: حلقه‌هاي تودرتو الگوريتم‌‌هايي كه تا حال بكار برديم، فقط شامل يك حلقه بودند.در صورتي كه در بسياري از مسائل ممكن است نياز به استفاده از چندحلقه در داخل هم باشيم. در اين نوع حلقه‌ها بايد دقت بيشتري به خرج دهيم، تا مشكلي پيش نيايد. اگر از حلقه‌هاي نوع اول بصورت تودرتو استفاده كنيم در اينصورت براي هر حلقه شرط نهايي و انديس اوليه جداگانه بايد تعريف كنيم .

اسلاید 42: در حلقه‌هاي تودرتو به ازاي يكبار تكرار حلقه اوليه، حلقه داخلي به اندازه مقدار نهايي خود تكرار مي‌شود. در كل اگر حلقه اوليه n بار تكرار شود و حلقه داخلي m بار، در اينصورت كل حلقه : بار تكرار خواهد شد.

اسلاید 43: فلوچارت حلقه‌هاي تودرتو را مي‌توان بصورت زير نشان داد:i 1 if j<=m thenNoحلقهj j+1yes...if i<=n thenj 1مجموعه دستورات و جايگزيني ها مجموعه دستورات و جايگزيني ها i i+1AAyesNoاتمام كار حلقه هاي تو در تو

اسلاید 44: انديس حلقه اول I ورودي N ‌محاسبه فاكتوريل fact انديس حلقه داخلي j مجموع Sum مثال : فلوچارتي رسم نمائيد كه N را از ورودي دريافت كرده، مجموع سري زير را محاسبه نمايد:

اسلاید 45: i 2sum 1 Aif j<=i Nofact fact*jyesif i<=N fact 1j 2i i+1yesNoRead(N)Endsum sum+i/factAj j+1Write(sum)

اسلاید 46: تمرينات آخر فصل1- فلوچارتي رسم نمائيد كه N عدد از ورودي دريافت كرده تعداد اعداد اول و كامل را شمرده در خروجي چاپ نمايد.2- فلوچارتي رسم نمائيد كه N , X را از ورودي خوانده مقدار سري زير را محاسبه كند:

اسلاید 47: 3- فلوچارتي رسم نمائيد كه عددی را از ورودي دريافت كرده مقلوب عدد را محاسبه و در خروجي چاپ كند.4ـ فلوچارتي رسم كنيد كه تاريخ تولد شخصي را از ورودي خوانده، سن شخص را با تاريخ روز، محاسبه نموده در خروجي چاپ كند.5- فلوچارتي رسم نمائيد كه (m>n) N ,M را از ورودي دريافت كرده سري فيبوناچي بين N ,M را توليد كرده، در خروجي چاپ كند.

اسلاید 48: فصل 2كاربرد آرايه ها در الگوريتم ها هدفهاي كليشناخت الگوریتم های لازم برای جستجو و مرتب سازیشناخت آرایه ها و مفهوم آندانشگاه پيام نور دانشكده فناوري اطلاعات(گروه مهندسي کامپيوتر) مقایسه انواع روش های جستجو با هم

اسلاید 49: هدفهاي رفتاري از آرایه ها در حل مسئله استفاده کند . با استفاده از آرایه ها لیستی را مرتب نماید . در صورت لزوم در لیستی جستجو انجام دهد . دانشجو پس از مطالعه اين فصل بايد بتواند:

اسلاید 50: مقدمهفرض كنيد بخواهيم اطلاعات 100 كارمند را از ورودي بخوانيم و سپس آنها را مرتب كنيم، در اينصورت بايد وروديها را در جايي از حافظه ذخيره كنيم. در زبانهاي برنامه‌نويسي معمولا از آرايه براي ذخيره اطلاعات در حافظه استفاده مي‌كنند. در آرايه‌ها ما با توجه به تعداد وروديها، طول آن را مشخص مي‌كنيم. سپس داده‌ها را خوانده در آن قرار مي‌دهيم.

اسلاید 51: تعريف آرايهخانه‌هاي پشت سر هم از حافظه، كه همنوع بوده و توسط يك اسم معرفي مي‌شوند، آرايه نام دارد. نحوه دسترسي به هر يك از اعضاء آرايه، از طريق انديس آرايه امكانپذير است . براي تعريف آرايه ابتدا طول آرايه كه در حقيقت تعداد خانه‌هاي آن را مشخص مي‌كند، معين مي‌كنيم. سپس نوع خانه‌ها بايد معين شوند.در فلوچارت‌ها آرايه‌ها را بصورت زير نمايش مي‌دهيم:Name[ 1 .. Length ] طول آرايه اسم آرايه

اسلاید 52: براي خواندن يك آرايه از ورودي از حلقه‌ها استفاده مي‌كنيم. فلوچارت خواندن آرايه از ورودي بصورت زير مي‌باشد:a[1..100]if i<=100 Noyes Read(a[i])i i+1i 1

اسلاید 53: با توجه به فلوچارت بالا براي دسترسي به عنصر iام آرايه در حالت كلي بصورت : Nam [ index ] انديس آرايه اسم آرايه عمل مي‌كنند.مثال: فلوچارتي رسم كنيد كه يك آرايه حداكثر 100 عنصري را از ورودي دريافت كرده، سپس آن را خروجي نمايش دهد.

اسلاید 54: a[1..100]i 1if i<=N Noyes Read(a[i])i i+1BeginRead(N)i 1if i<=N yes write(a[i])i i+1NoEnd

اسلاید 55: مثال : فلوچارتي رسم كنيد كه عددي را از ورودي دريافت كرده آن را به مبناي 2 ببرد.a[1..20]i 1if N>0 NoyesN N div 2Read(N)i i-1if i >0 yes write(a[i])i i-1NoEnd a[i] N mod 2i i+1

اسلاید 56: a[1..100]i 1k 3a[1] 2a[2] 1 Read(N)مثال : فلوچارتي رسم نمائيد كه عددي از ورودي دريافت كرده سپس اعداد اول قبل از آن را توليد نموده ، در يك آرايه قرار دهد.

اسلاید 57: Noif j<=i div 2 yesj j+1if i<=N j 2k 0i 1if i<k End write(a[i])i i+1if I mod j = 0 yesNoif k=0 a[k] ik k+1yesi i+1NoAyesk 1NoyesNoA

اسلاید 58: جستجو و مرتب سازي ( search and sort )يكي از مسائلي كه در بحث طراحي الگوريتم بسيار مهم است، بحث مرتب‌سازي و جستجو مي‌باشد. منظور از جستجو اينست كه يك مقداري را از يك ليست جستجو كنيم و منظور از مرتب‌سازي اينست كه يك ليست مرتب از داده‌ها را توليد كنيم.براي جستجو و مرتب‌سازي الگوريتم‌هاي مختلفي وجود دارد در زير الگوريتم‌های اوليه، براي جستجو و مرتب‌سازي را بررسي مي‌كنيم.

اسلاید 59: الگوریتم های جستجو ( search)دو الگوريتم زير غالباً براي جستجو بكار مي‌روند:جستجوي خطي linear searchجستجوي دودوئی binary search

اسلاید 60: در جستجوي خطي عبارت مورد جستجو را به ترتيب با اولين، دومين و … عنصرآرايه مقايسه مي‌كنيم اگر عنصر مورد جستجو پيدا شد اندیس آن را نمايش مي‌دهيم. جستجوي خطي linear search

اسلاید 61: فلوچارت جستجوي خطي بصورت زير است:list[1..100]i 1index 0falg 0 Read(x)i 1if (i<=N) and (flag=0) Noif list[i]=x i i+1index iflag 1write(index)Endyesyes

اسلاید 62: جستجوي دودوئی binary searchدر جستجوي دودوئی ، ليست مورد جستجو، مرتب مي‌باشد. لذا براي جستجو اعمال زير انجام مي‌شود:1- عنصر X با عنصر وسط آرايه كه انديس آن برابر middle (low+high)/2 مقايسه مي‌شود.

اسلاید 63: 2ـ اگر x از عنصر وسط كوچكتر باشد، عنصر مورد نظر احتمالاً در قسمت بالای ليست قرار دارد. لذا آرايه با انديس، جديد در نظر گرفته مي‌شود و قسمت پايين ليست از فضاي جستجو حذف مي‌شود.3ـ اگر x از عنصر وسط آرايه بزرگتر باشد قسمت بالاي ليست حذف مي‌شود و فضاي جستجو، قسمت پايين آرايه خواهد بود.4- اگر x برابر عنصر وسط باشد عمل جستجو خاتمه مي‌پذيرد.

اسلاید 64: مرتب‌سازي بحث بعدي اين فصل مي‌باشد. براي مرتب كردن داده‌ها نيز الگوريتم‌هاي مختلفي وجود دارد، كه هر كدام مزايا و معايب خاص خود را دارد. بحث مفصل در اين مورد را به فصل‌هاي بعد واگذار مي‌كنيم.مرتب سازي (sort )

اسلاید 65: تمرين فلوچارتي رسم نمائيد كه عددي از ورودي دريافت كرده، اعداد كامل قبل از خود را توليد و در يك آرايه قرار دهد.فلوچارتي رسم نمائيد كه يك آرايه حداكثر 100 عنصري از ورودي دريافت كرده، عناصري از آن كه اول هستند را با صفر كردن حذف نمايد.فلوچارتي رسم نمائيد كه يك عدد حداكثر 20 رقمي را توسط آرايه‌اي از ورودي دريافت نمايد. سپس يك عدد تک رقمي را از ورودي خوانده در عدد 20 رقمي ضرب نموده، حاصل را در خروجي چاپ نمايد.

اسلاید 66: فصل 3آشنايي با كامپيوترهدفهاي كليشناخت سخت‌افزارهاي لازم براي كامپيوترهاي شخصي شناخت كامپيوترهاي نسل قديم و امروزيدانشگاه پيام نور دانشكده فناوري اطلاعات(گروه مهندسي کامپيوتر) بررسي نرم‌افزارها و انواع آن

اسلاید 67: هدفهاي رفتاري كامپيوترهاي نسل جديد را با كامپيوترهاي نسل قديم مقايسه كند. سخت‌افزارهاي لازم براي كامپيوترهاي شخصي را بشناسد. انواع حافظه، مزايا و معايب آنها را شناخته و با هم مقايسه نمايد. سيستم عامل و انواع آن را مقايسه نمايد. نرم‌افزار و زبانهاي برنامه‌نويسي را تعريف كند.دانشجو پس از مطالعه اين فصل بايد بتواند:

اسلاید 68: كامپيوترهاي قديمياولين كامپيوتر بزرگ (Super Computer) همه منظوره ديجيتال الكترونيك، تحت عنوان ENIAC در سال 1946 ميلادي در دانشگاه پنسيلوانيا ساخته شد. اين كامپيوتر با سرمايه ارتش آمريكا طراحي شد. وزن اين كامپيوتر 30 تن و ابعاد آن 50×30 فوت بود. اين كامپيوتر براي محاسبه جدول پرتابه‌ها، پيش‌گويي وضع آب و هوا و محاسبات انرژي اتمي بكار مي‌رفت.

اسلاید 69: در كامپيوترهاي اوليه از لامپهاي خلاء بعنوان عنصر الكترونيكي پايه استفاده مي‌كردند. در اين ماشين‌ها 19000 لامپ خلاء استفاده شده بود و براي انرژي مصرفي لامپ‌ها و همچنين دستگاههاي تهويه و خنك‌كننده ماشين حدود kw 130 انرژي الكتريكي مصرف مي‌شد. اين ماشين‌ها داراي حجم زيادي بودند و سطحي را معادل 9015 مترمربع اشغال مي‌كردند. اين كامپيوترها به كامپيوترهاي نسل اول معروف شدند.

اسلاید 70: كامپيوترهاي امروزي با بكارگيري ريزپردازنده به كامپيوترهاي نسل چهارم معروفند. البته نسل‌هاي جديد ديگر كامپيوترها نيز به بازار ارائه مي‌شود. در كامپيوترهاي امروزي سرعت‌ پردازش‌ بسيار بالا، حجم‌ اجزاء سخت‌افزاري بسيار كوچك، حجم حافظه بالا و غيره آنها را از نسل هاي ديگر متمايز مي‌سازد. كامپيوترهاي امروزي

اسلاید 71: اجزاء تشکيل دهنده کامپيوتر عبارتند از : سخت افزار نرم افزار

اسلاید 72: سخت افزارInputOut putprocessپردازشوروديخروجي

اسلاید 73: كامپيوترهاي امروزي معمولاً از قطعات زير تشكيل مي‌شوند: دستگاههاي ورودي حافظه‌هاي جانبي حافظه‌هاي اصلي واحد پردازشگر مركزي دستگاههاي خروجي

اسلاید 74: نرم‌افزار يكي از بخش‌هاي اساسي كامپيوتر به شمار مي‌آيد، كه در واقع سخت‌افزار را بكار مي‌گيرد. بعبارت ديگر رابط بين كاربر و سخت‌افزار را نرم‌افزار مي‌نامند. نرم‌افزار در حقيقت روح و جان يك كامپيوتر است، كه به سخت‌افزار هويت مي‌بخشد. نرم افزار

اسلاید 75: سيستم عامل (OS: Operating System) مشهورترين نوع نرم‌افزارهاي سيستمي مي‌باشد. كه مديريت منابع سيستمي را بر عهده دارد. سيستم‌عامل، همچنين ارتباط بين كاربر و اجزاء سخت‌افزاري و نرم‌افزاري ديگر را برقرار مي‌كند. نرم افزار سيستم عامل

اسلاید 76: سخت‌افزارسيستم‌عاملبرنامه كاربرديكاربر

اسلاید 77: زبانهاي برنامه‌نويسي نرم‌افزارها توسط زبانهاي برنامه‌نويسي نوشته مي‌شوند. زبانهاي برنامه‌نويسي، يك سيستم ارتباطي هستند كه توسط آنها مي‌توان دستورات لازم را به ماشين انتقال داد.هرزبان برنامه‌نويسي به مجموعه‌أي از علايم، قواعد و دستورالعمل‌ها گفته مي‌شود كه امكان ارتباط با كامپيوتر را جهت بيان كاري يا حل مسئله‌اي فراهم مي‌كند.

اسلاید 78: زبانهاي سطح بالازبانهاي سطح پايينزبانهاي سطح ميانيدر حالت كلي زبانهاي برنامه‌نويسي را به سه دسته زير تقسيم‌بندي مي‌كنند:

اسلاید 79: Source programObject programCompilerكامپايلر برنامه نوشته در يك زبان سطح بالا را به برنامه مقصد تبديل مي‌كند.

اسلاید 80: زبان Pascal در اين كتاب زبان پاسكال (Pascal) را براي آموزش و نوشتن برنامه‌ها انتخاب كرديم. اين زبان كه به افتخار بلز پاسكال دانشمند فرانسوي قرن هفدهم ميلادي، پاسكال نامگذاري شده است، در اواخر سال 1960 و اوايل 1970 توسط پروفسور نيكلاس ويژت در انستيتو فني فدرال سوئيس مطرح گرديد