صفحه 1:
صفحه 2:
موضوع : امام محمد
باقر (ع)
تهیه کننده : اللي
لاست
صفحه 3:
صفحه 4:
محمد بن علی الباقر
مشهور به امام محمد باقر و باقرالعلوم
کنیهاش ابوجعفر و لقبش باقرالعلوم
و متولد؟ صفر یا ۱ رجب سال ۵۷ هجری قمری در مدینه است.
مادرش فاطمه بنت حسن بن علی دختر امام حسن علیه السلام است
ويدرش على به حسين عليه السلام فرزند امام حسین علیه السلام است
بنابراين او اولين امام شيعه از نسل هر دو نوه ييامبر امام حسن وامام حسين
عليهما السلام است.
صفحه 5:
Sac cons
۳ fe re ee eee ey
امام محمدياقر(عليه السلام) فرمودتد:
صفحه 6:
cline باقرالعلوم
لقب باقر از باقرالعلوم به معنای شکافنده علم گرفته شدهاست زیرا آن
حضرت (ع)» شکافنده معضلات فکری و حل کننده مسائل و
پیچید گیهای علوم. و در گستردگی دانش و معارف» سرآمد و شخصیت
منحصر به فرد عصر خویش بود.
صفحه 7:
شاهد حادثه کربلا
امام باقر(ع) بیش از چهار سال از عمر خويش را در حالی که کودکی خردسال بود
در عصر جدش امام حسین(ع) گذراند و در آغاز زندگی خویش از نزدیک.
حادثه خونین. اسفناک و تاریخی کربلا را شاهد بود.
یعقوبی نقل می کند که حضرت باقر(ع) فرمود: "هنگامی که جدم حسین بن علی(ع)
Oy شهادت رسید. من چهار ساله بودم و شهادت آن حضرت و آنچه که در آن روز بر ما گذشت
را به یاد دارم... "
از اتفاقاتی که در دوران کودکی او نقل شدهاست. گفتگوی او با پزید بن معاویه در کاخ او و در سن خردسالی است. بر اساس این
گزارش, پس از آتکه کاروان اسراء کربلا که محمد باقر ن
ز در آن بودهاست. وقتی به شام رسیده و در کاخ یزید حاضر شدند؛
يزيد درباره كشتن على بن حسین زین العابدین از درباریانش سوال کرد که با او چه کند. اکثریت درباریان به کشتن او پيشنهاد
دادند؛ در اين لحظه محمد باقر كه كودكى سه يا جهار ساله بود لب به سخن گشود و خطاب به يزيد كفت: «مشاوران تو بر خلاف
مشاوران فرعون رلْى دادند؛ زيرا آنها در ياسخ فرعون در مورد موسى و بوادرش هارون كفتند: به او و برادرش مهلت بده و
فرستادكانى را به شهرها رهسيارنما؛ ولى مشاوران تو دستور به قتل ما دادند: آن هم بدون دليل.» يزيد با شنيدن اين سخن از
كودكى خردسال تعجب كرد و از او يرسيد علت اين غاوت حكمى كه درباريان فرعون
درباره موسی و هارون دادهاند و حکمی که درباریان یزید دادهاند نجیب زادگی درباریان فرعون و نانجیب زادگی درباریان یزید را
مطرح میکند.
تفاوت در چیست؟ محمد باقر در بیان علت
صفحه 8:
عبادت امام محمدباقر علیه السلام
حضرت امام محمد باقر (ع) همانند اجداد پاکش
عابدترین فرد روزگار خود محسوب میشد و در عبادت.
الگوی راستین عابدان بود. اما علیرغم کثرت عبادت هرگز به گوشه نشینی و دوری از
فعالیتهای اجتماعی روی نیاورد.گر چه به قول امام صادق (ع)؛ «آن قدر شبها نماز
میخواندند که در نتیجه ایستادن در حال نمازه پاهای ایشان ورم میکرد.» و به گفته ابن
صباغ؛ «تمام عمر امام علیه السلام در راه طاعت خدا بود.»
آن امام همام (ع) با این همه خود را در عبادت خدا قاصر میدید و میفرمود: «چه کسی
میتواند. چون علی علیه السلام خدا را عبادت کند؟»
صفحه 9:
قخیلتی ose چصد خیست . و چهاحی چوی میارته با هوای تقسی تیست
(تحف الحقول ص OA
صفحه 10:
lee
ell باقر(ع) جنبش علمی به وجود آورد که در دوره امامت فرزندش امام صادق(ع) به اوج خود رسید.
وى در علمء زهد. عظمت و فضيلت سرآمد بنى هاشم بود و روايات و احاديث وى در زمينه عام دينء
آثار و سنت نبوىء علوم قرآن. سیره و فنون اخلاق و آداب بدان حد است که تا آن روز از هیچ یک از
فرزندان امام حسن(ع) و امام حسین(ع) به جا نمانده بود. در این عصر بود که شیعه تدوین فرهنگ خود
-شامل فقه و تفسیر و اخلاق- را آغاز کرد.پیش از امام باقر(ع» نظرات فقهی شیعه. محدود بود.
علم و دانش امام محمد باقر (ع) همانند ديكر ائمه اطهار (ع» از سرجشمه وحى نشأت مى كرفت و هيج
كس در آن زمان به يايه علمى ايشان نمىرسيد.
آوازه منزلت علمی امام (۶) به حد, بود كه همه تار بخ نوساءسياعم |: مسلماء:, ه غب مسلمان؛ در
توصیف کمالات ایث
4
صفحه 11:
سستی پایههای حکومت امویان. برای امام باقر(ع) و نیز امام صادق(ع) زمینهای را فراهم آورد
که برای سایر ائمه(ع) فراهم نشد. این زمینه» سبب شد تا امام باقر(ع) و امام صادق(ع)
بیشترین آرای فقهی» تفسیری و اخلاقی را در کتب فقهی و حدیشی از خویش بر جای گذارند.
از اين رو راويانى چون محمد بن مسلم ۳۰ هزار حدیث و جابر جعفی ۷۰ هزار حدیث از امام
باقر نقل کردهاند.شهرت علمی امام باقر نه تنها در حجاز. بلکه در عراق و خراسان نیز فراگیر
شده بود. چنان که راوی میگوید: مردمی از خراسان دورش حلقه زده و اشکالات علمی خود را
از او میپرسند.
صفحه 12:
نهضت علمى
سالهای ٩۴ تا ۱۴ ۱ق زمان پیدایش مسلکهای فقهی و اوجگیری نقل حديث درباره
تفسیر بود.در این دوران گروههایی مانند خوارج» مرجنه. کیسانیه و غالیان در ترویج
عقاید خود تلاش میکردند. امام باقر(ع) استدلالهای اصحاب قیاس را رد میکرد و
ميان عقايد اهل بيت با ساير فرق اسلامی مرزبندی کرد. او درباره خوارج فرمود: خوارج
از روی جهالت عرصه را بر خود تنگ گرفتهاند» دين ملایمتر و قابل انعطافتر از آن
است که آنان میشناسند
صفحه 13:
محمدباقر در دوران حکومت :
يزيد بن معاويه.
معاویه بن یزید.
مروان بن حکم.
عبدالملک مروان؛
ولید بن عبدالملک؛
سلیمان بن عبدالملک؛
عمر بن عبدالعزیز,
يزيد بن عبدالملک
و هشام بن عبدالملك زندكى مىنمود.
صفحه 14:
دم Cb Ay 2
بر شا یاو یر صرق دادن ! بج زود صقر
5 روىئ ل ساد Vie,
صفحه 15:
دوره امامت
امام باقر در سال ۹۵ قمری پس از شهادت پدرش به امامت رسید و تا زمان شهادت
(سال ۱۴ ۱ ق) امامت را بر عهده داشت. امامت امام از سن ۳۸ سال شروع شد و
مدت امامت ایشان ۱٩ سال می باشد(سال ۹۵ تا ۱۱۴ هجری)
احادیث برجا مانده از
مبر(ص) که در آنها به امامت وى يس از
امام زین العابدین علیه السلام اشاره شده. از دلایل امامت او به شمار میآید.
امام سجاد(ع) نيز به وى زياد اهميت میداد و در پاسخ سوّالی در اين باره فرمود:
«اين بدان سبب است که امامت در فرزندان او باقی خواهد ماند تا روزی که قائم ما
قیام کند و دنیا را پر از عدل و قسط نماید. پس او هم امام است و هم پدر امامان».
صفحه 16:
تصریح پیامبر اکرم (ص) به امامت حضرت باقر العلوم (ع)
امبر اکرم (ص) در ضمن روایا
مهمترین آن روایات» روایت جابر بن عبدالله انصاری است.
زیادی به مسأله امامت امام محمد باقر (ع) تصریح فرموده اند که از
محمد بن مسلم میگوید: «در کنار جابر نشسته بودیم که امام سجاد علیه السلام همراه با فرزندشان
محمد وارد شدند. حضرت slaw علیه السلام به پسر بزرگوارشان دستور دادند که جابر را که در آن
ایام پیرمرد و نایینا شده بود احترام کند. وقتی این کودک پیشانی جابر را به عنوان احترام بوسیدند.
جابر پرسید: این کودک کیست؟ امام سجاد علیه السلام فرمودند: پسرم محمد است. جابر. محمد را در
آغوش گرفت و گفت:ای محمد!. رسول خدا صلی اللّه علیه و آله و سلم به تو سلام میرساند. حاضران
از جابر توضیح بیشتر خواستند. جابر گفت: روزی در خدمت رسول خدا صلی aU! عليه و آله و سلم
بودم که فرمودند:ای جابر! تو آن قدر زنده میمانی که حتی فرزندم. محمد بن علی بن حسین بن على بن
ابى طالب را که نامش در تورات. باقر است. میبینی. وقتی او را دیدی, سلام مرا به او برسان.»
صفحه 17:
ale dete
AS EVALA
aes TY NE, كح کت له فتاه
۳ خلا ون او
SG Cs
بحارالگتوار o عع
حصقحه ۲۳۴۷ . حدیت ۳۵
صفحه 18:
اوضاع اجتماعی. سیاسی تشیع در دوران امام باقر "علیه السلام "
دوران امامت آن حضرت مصادف با ادامه فشارهای خلفای ستم گر بنی امیه مانند: ولید بن عبد الملک» سلیمان بن
اریخ. برخورد جنایتکارانه آنها
را با اهل بیت پیامبر(ص) و شیعیان ضبط نموده است . در آن دوران. عراق به عنوان مرکز اصلی شیعیان بود و
همین مسئله باعث وحشت دستگاه اموی شده بود و لذا حاکمان اموی سعی می کردند از نزدیک شدن مردم عراق با
حضرت باقر(ع) جلوگیری کنند. به زعم آنهاء مردم عراق شیفته محمّد ين علی(علیهما السلام) بودند و او را "امام
می دانستند و از تماس ها ممانعت می کردند. لکن در مراحل مختلف از جمله مراسم حج و غیره. مردم مسلمان و
به خصوص شیعیان عراق با حضرت باقر(علیه السلام) تماس برقرار نموده و دستور می گرفتند و یا سوال ها و
شبهات فقهی و غیره را با ایشان در میان می گذاشتند و پاسخ و راهنمائی می شنیدند.
عبد الملك. عمر بن عبد العزيزء. يزيد بن عبد الملك و هشام بن عبد الملك بود كه
صفحه 19:
* #۴
4
ده با ع
اوضاع سیاسی در دوران حضرت امام محمد باقر(ع) 2
نیز بهتر از آنچه که در زمان آباء و اجداد طاهرینش(ع) و شیعیان آنها پیش آمد نبود. برخی از مسائل دوران امامت آن حضرت.
مقارن با حکومت ظالمانه هشام بی عبدالملک اموی بود.
او مانند دیکر خلفای آموی شدیدا به مقام و منزلت حضرت باقر(ع) در بین مسلمانان رشک برده. در راه تصرف حکومت و کنار
زدن امام(ع» از هیچ جنایتی خود داری نمی کرد. عظمت علمی و معنوی امام Cg) BL چنان گیرا و جدّاب بود که حتی خلفای
اموی و دشمنان را به کرنش و تعظیم وا می داشت. البته به غير از عراق» در مکه و مدینه نیز شیعیان اندکی وجود داشتند که
تعداد آنها نسبت به شیعیان عراق کمتر بود و در میان اصحاب و یاران حضرت تعداد ۴۹۷ نفر از آن ها در رجال طوسی نام برده
شده أند که رابطه شان با آمام(ع) قری بوده و در کیب اهل ست؛ اشخاص بسیار ویاهی تام بردهرهی شون که از حضرت 'حديث
نقل کرده اند ولی جزو اصحاب ایشان به حساب نمی آیند.
تعداد شیعیان اكر جه زياد بود ولی چنانچه گذشت . به منظور جنبش و قیام عمومی( که بتوان به پیروزی رسید و بر اساس
اسلام و مسلمين ضربه اى وارد نة i اش به آنان 1 تفا کرد و اوضاع یاسی و للحت اسلام هم (كه تشخي آن با امام
amor pega كنا شد روى ser tho bead a0) عقي es say cS pec
صفحه 20:
صفحه 21:
اصحاب خاص ایشان
از زاره بن اعين ء
برید بن معاویه .
ابان بن تغلب.
ابو بصیره
هشام بن سالم,
من له
کمیت اسدیء
جابر بن يزيد نام برد
و بعضی از این افراد تا زمان امام صادق(ع) نیز زنده بودند و از I حضرت نيز احاديث زيادى
روایت کرده اند و وظایف مهمی را در عصر امام صادق(ع) انجام داده اند.
مثلا محمّد بن مسلم مى گوید: از امام باقر(ع) سی هزار حدیث و از امام صادق(ع) شانزده هزار
حديث سوال کردم و جواب آنها را برای من فرمودند.
صفحه 22:
شهادت امام باقر عليه السلام
امام محمد باقر علیه السلام در هفتم ذی الحجه سال ۱۱۴ و به قولی در ربیع الاول
JLo ۱۱۴ به شهادت رسید. گفته شده که آن حضرت را حاکم مدینه ابراهیم بن ولید
بن عبدالملک بن مروان به زهر شهید کرده است و به نظر می رسد اینکار به امر
هشام بن عبدالملک (خلیفه وقت) صورت گرفته است.
و بعضی می نویسند: زيد بن حسن به دستور هشام. زهر را به زین اسب ماد و
اسب را به حضور امام باقر علیه السلام آورد. و اصرار کرد که آن حضرت بر آن سوار
گردد. آن حضرت ناگزیر بر آن سوار شد و آن زهر در بدن او اثر کرد به گونه ای که
ران هایش متورم شد و سه روز به سختی در بستر بیماری افتاد و سرانجام به شهادت
رسید.
صفحه 23:
شيخ عباس قمى مى كويد: كه در تاريخ
وفات امام باقر عليه السلام اختلاف است و
وفات ايشان در روز دوشنبه هفتم ذى
الحجه سال صد و جهاردهم به سن ينجاه و
هفت سالكى در مدينه مشرفه اتفاق افتاد.
قبر مقدس أن حضرت به اتفاق همكى در
بقیع» پهلوی پدرش امام سجاد علیه السلام
و امام حسن علیه السلام قرار دارد.
صفحه 24:
از کف برفت صبر و نماندش دگر قرار
دين شد تهى ز مخزن اسرار کردگار
از ضعف بر جبین منیرش عرق نشست
ارکان پنجمین امامت زهم شکست
گاهی زبان به ذكر حق و كه شدى به هوش
از دل کشیده اه شرربارو شد خموش
صفحه 25:
Res SS 1
ee -—
ry
صفحه 26:
ی
وت
>
=
2
اماحیا
دك
5
hee
. و
5
Lo ere