صفحه 1:
انواع ترکیبیات شیمیایی موجودات زنده
زیست پایه
تهيه کننده: عارفه مسافر
دانشگاه شهید شرافت
صفحه 2:
1 وعدت
مواد شيميايى بدن موجودات زنده به دو كروه عمده تقسيم ميشوند:
مواد معدنى و مواد الى
صفحه 3:
037
نوکلشیک
صفحه 4:
مواد معدنی
موجودات غیرزنده از مواد معدنی تشکیل شده اند؛اما برخی از موجودات زنده بعضی از
مواد معدنی موجود در طبیعت را به صورت مواد آلی در می آورند.
مواد معدنی مهم بدن موجودات زنده عبارت اند از: آب» گازهاء املاح (نمکها)
صفحه 5:
یکی از مهمترین مواد معدنی موجود در طبیعت و نیز یکی از اساسی ترین مواد در بدن
موجودات زنده «آب» است. مقدار اب موجود در بدن موجودات زنده به طور متوسط ۷۰
درصد وزن بدن است. با توجه به نقش آب در بدن انسان از دست رفتن ۱۰ درصد اب
بدن نتايج زیانباری درپی خواهد داشت.
خارعکردن مود اند ین از Sab
ادقع اذا فوع و عرق
ميد ©
مواد غذابى وكازهاق ee
اجای بت عمل هم غذا
حل‌کسردن صوادمعدنی و ساير مواد
7 سلول‌ها
صفحه 6:
حجم آب در بدن
83x co a 95%
میاه 6۸
75% 83%
es عضله ها شش ها 08
75% 85%
صفحه 7:
گازها
+ ۴
+ . 4
شاد te
کربن دی اکسید و اکسیژن به عنوان گازهای تنفسی محسوب ميشوند كه ييوسته بين
موجودات زنده و محیط مبادله میشوند.همانطور که در ادامه خواهید خواند. دو فرایند
فتوسنتز و تنفس در تولید و مصرف این گازها سهم بسزایی دارند.
صفحه 8:
نمک ها (املاح)
4 3 ها. کربنات ها و
فسفات ها هستند که Cy wien ای بدن موجودات زنده که
نند. وجود دارند. به همین
صفحه 9:
برخی از عناصر معدنی مورد نیاز بدن و عوارض کمبود آنها
منابع غذابی عوارض در اثر کمبود
کمبود آن باعث ضعف عضلائى و ازدياد أن
یم | نمك, بنير. ماهى. كوشت. تخم مرغ و شير ayes Jed ue
عارضة كواتر. عقبافتادكى ذهنى و جسمى
غذاهلى دريايى ونمك يددار بح
صفحه 10:
صفحه 11:
انواع درشت مولکولهای شرکت کننده در ساختار سلول
2 أن @
تخاس
الوكلتوتيد
em? OI
a
سلولهای چربی
| aor ial
صفحه 12:
کربوهیدرات ها
قندها یکی از تركيبات آلی هستند که از آنها به عنوان منبع انرژی در سلول استفاده می شود:
نظیر گلوکز که سوخت رایج سلولهای بدن است.
قند ها عمدتا از عناصر هیدروژن اکسیژن و کربن تشکیل شده اند. قندهای ساده به عنوان
مونوساکارید ها معروف اند این قندها عمدتا براساس تعداد کربن نامگذاری می شوند.
قندهای پنج کربنه (پنتوزها) و قندهای شش کربنه (هگزوز ها) مهمترین مونوسا کارید ها
هستند. دی ساکارید ها قندهایی هستند که در ساختار خود دو قند ساده دارند و پلی
ساکاریدها درشت مولکول هایی هستند که در ساختار خود تعداد زیادی مونوساکارید
دارند.
J)
صفحه 13:
ه پنتوزها (شامل ریبوز و دنوکسی ریبوز)
* هگزوزها (شامل گلوکز, قرو کتوز و گالاکتوز)
مونوساکاریدها
© ساکارز (مثل قتد و شکر معمولی که مصرف می کنیم)
* مالتوز (مثل قتد موجود در Bilge جو)
۳ ه لاکتوز (مثل قند شیر)
ه نشاسته (قند ذخیره‌ای در سلولهای گیاهان )
ه کلیکوژن (قند ذخیره‌ای در سلولهای جانوران و قارچ‌ها)
© سلولز (قند شرکت کننده در دیوارة سلولی گیاهان)
* کیتین (قند شرکت کننده در دیوارة سلولی قارج‌ها)
تصویر ۱۲-(-انواع هیدراتهای کرین
صفحه 14:
لبييدها
ليبيدها نيز مانند هیدراتهای کربن از عناصر هیدروژن, اکسیژن و
کربن ساخته شده اند. ویژگی همه لیپیدها آبگریز بودن آنهاست.
لیپیدها مهمترین ترکیبات ذخیره کننده انرژی در یاخته محسوب می
شوند.
صفحه 15:
دولاية نفوذيذير 9و
غشای سلولی با دو لایه.
فسکولیپید با پروتئین‌های
بیتابیتی مشخص میشود.
ادم فسفوليييد
هريك دو انتها دارد.
صفحه 16:
گروههای مهم لیپیدها
©
0010
يدها
وت
ان
صفحه 17:
تری گلیسریدها
تری گلیسریدها: از تر کیب سه مولکول اسید چرب و یک مولکول گلیسرول حاصل
می شوند. چربی ها و روغن ها دو نوع مختلف از تری گلیسریدها هستند.
چربی ها در دمای معمولی اتاق به حالت جامدند نظیر کره در صورتی که روغنها در
دمای معمولی اتاق به حالت مایعاند. نظیر روغن ذرت. روغن آفتابگردان و روغن
زیتون.
صفحه 18:
این گروه ازاجزای اصلی غشاء سلولی هستند. ساختار این لیپیدها به تری گلیسریدها
بسیار شباهت دارد. تفاوت مهم اين دو در آن است که مولکول گلیسرول در فسفولیپیدها
به دو اسید چرب و یک گروه فسفات متصل است.
صفحه 19:
استرو تیدها
استروئیدها: کلسترول استروئیدی است که در غشاء یاخته جانوری یافت می شود. یاخته
های جانوری از اين ماده برای ساختن سایر استروئیدها؛ نظیر هورمونهای استروئیدی
استفاده می کنند.
افزايش کلسترول خون ممکن است موجب بیماری مربوط به رگها شود. ساختار کلی همه
استروئیدها تقریبا یکسان و شبیه مولکول کلسترول است.
صفحه 20:
موم ها
موم ها پلیمری از اسیدهای چرب اند و از چربی ها آبگریزترند. این ویژگی سبب شده
ست تا مومها برای بخشهای جوان گیاهان و میوه هاء پوشش مناسبی بلشند.
برخی از جانوران, از جمله حشراتی مانند زنبور عسل نیز موم تولید می کنند.
صفحه 21:
بروتئين ها
پروتئین ها علاوه بر عنصر هیدروژن, اکسیژن. کربن و نیتروژن در برخی از موارد حتی
عنصر گوگرد نیز در ساختار خود دارند. پروتئین هاء پلیمرهایی هستند که از مونومرهایی به
نام امینواسید تشکیل شده اند. حدود ۰ نوع آمینواسید مختلف در پروتنین ها وجود دارند.
هریک از انسان هاء دارای دهها هزار نوع پروتین در بدن خود هستند که هرکدام از آنها
ساختار سه بعدی خاصی دارند و کار ویژهای انجام می دهند. پروتئينها در ساختار یاخته ها و
بدن جانداران شرکت و در انجام همه کارهای درون یاخته ها نقش دارند.
صفحه 22:
نمونه ای از انواع پروتئین ها
صفحه 23:
آنزیمها
آنزیم ها وا ننش دهنده های زیستی هستند و بسیاری از واکنشهای شیمیایی را که در یاخته ها روی میدهد را عملی
می کنند. بدون آنزیم هاء واکنشهای زیستی به اندازه ای آهسته صورت می گیرد که ادامه زندگی با اين حالت؛ ممکن
شود اه از كيان |( أجامارها استقاد ما كته جود وم جر دای اج
صفحه 24:
نو کلئیک اسید
نوکلئیک اسید همان بیوپلیمر (پلیمرهای زیستی) و يا بیومولکول های کوچکی است که برای تمام
انواع حیات ضروری می باشد. واژه نوکلتیک اسید نامی کلی است که aS RNA DNA oh
برده می شود.
نوکلئیک اسید ضروری ترین و مهم ترین بیومولکول موجود است و به مقدار فراوانی در موجودات زنده
یافت میشود و وظیفه انها نیز خلق و کدگذاری و ذخیره اطلاعات در هسته ی سلولهای زنده تمام
موجودات زنده بروی کیه زمین است. علاوه بر ان؛ اين نوع از پیوپلیمرها نقش انتقال اطلاعات به داخل
و خارج از فضای هسته ی سلولی را دارند (به بخش های داخلی سلول و در نهایت به نسل بعدی هر
موجود زنده). این اطلاعات كد گذاری شده نیز از طریق ترتیب های نو کلئیک اسید منتقل و حمل
ميشود. این ترتیب نوعی گام نردبانی است که نو کلتوتیدها را داخل مولکولهای /20] و RNA
مرتب میکند.
صفحه 25:
RNA DNA
تصویر ۱-۲۳ ساختار اسیدهای نوکلئیک
صفحه 26:
بايا