صفحه 1:
صفحه 2:
غلات که گندم نیز یکی از گیاهان این گروه
میباشد قرن ها جان بشر را از گرسنگی نجات
داده اند و تمدن بشر بر اساس کاوش SB
باستان شناسی در خرابه های قدیمی با استفاده
از گندم در دره ها و دامنه های مشرف به دجله
و فرات آغاز شده است و کاوشهای این منطقه
نشان میدهد که حدود ۱۰۰۰۰-۱۲۰۰۰ سال قبل
سا کنان این منطقه (ایران تر کیه» سوريه و عراق)
به کاشت گندم اشتغال داشته اند.
صفحه 3:
غلات و از جمله گندم می توانند نبازهای روزانه انسان
را که شامل هیدراتهای کربن؛ پروتئین؛ چربی, مواد
معدنی و بعضی از ویتامین ها را مشروط بر اینکه سبوس
آنها کاملا گرفته نشود تامین نماید ولی در مجموع
غلات و گندم دارای هیدرات کربن زیاد و مواد ۲
پروتئینی و ویتامینی ضعیف هستند و این صفت خصوصاً
در ارقام گندم قدیمی صدق میکند ولی در سنوات
اخير محققين اصلاح نبات موفق شده اند ارقامى از
غلات با بروتئين ببشتر و كيفيت مطلوب تر بدست
اورند.
مدیربت زراعت کردستان شهریور 6060
صفحه 4:
|[ سطح زیرکشت غلات در جهان . |
در حدود ۲۰ درصد سطح مزارع جهان به
کشت غلات اختصاص دارد که از این مقدار
۶ درصد به گندم و چاودان ٩-۱۱ درصد به
جو و بولاف و بقيه به برنج و ذرت اختصاص
دارد.
مديريت زراعت كردستان م اسه
صفحه 5:
اهمیت گندم در جهان امروزی
گندم در دنیای امروز نه تنها بک ماده غذایی
اساسی و مهم به شمار می رود بلکه از لحاظ
سیاسی نیز از اهمیتی هم پایه نفت و برتر از آن
برخوردار است بعنی در واقع سلاح گندم از
سلاح نظامی قدر تمندتر است. اهمیت گندم به
لحاظ استراتزيكت بودن آن در سقوط بعضی از
دولتها ى جهان كاملاً مشخص است.
مدیریت زرامت کردستان شهريور 606
صفحه 6:
اهمیت سیاسی و اقتصادی غلات خصوصاً کندم از آنجا
ناشی می شود که صادرکنندگان غلات کشورهای
متشکل و منسجم هستند ولی در کشورهای صاد رکننده
نفت تزلزل و تک روی کرارا مشاهده شده است و
ابرقدرت غرب در کسب منافع کوتاه و بلند مدت خود
پیوسته از حربه سیاسی گندم استفاده نموده است. کما
اینکه در دیپلماسی وزیر اسبق امور خارجه امریکا چنین
آمده است. کمبود مواد غذایی و غلات از جمله عوامل
بی ثباتی سیاسی محسوب می شوند و آنها را در موارد
استثنایی جبرای حفظ منافع دراز مدت باید به کار برد.
مدیریت زرامت کردستان شهریور 60
صفحه 7:
| عمده ترین کشورهای تولید کننده گندم
شوروی سابق امریکاء چین. هندوستان, فرانسه.
کاناداء تر کیه. ایتالیاء آلمان, استرالی؛ آرژانتین و
مجارستان می باشند. بطوریکه سطح زیر کشت
كندم در جهان قريب ۷۰۳۵ )«+"* هکتار و
تولید ۰۰۰/۰۰۰/۵۹۵ تن است که از این سطح و
تولید به ترتیب ۵٩ درصد سطح و ۱۱ درصد
تولید در کشورهای توسعه بافته و بقیه در
کشورهای توسعه نیافته است.
مدیریت زرامت کردستان شهریور 6009
صفحه 8:
سطح زیر کشت و تولید گندم کشور به تفکیک آبی و دیم
صفحه 9:
۰۰
۳۳۹۰
صفحه 10:
سطح زیر کشت و تولید گندم استان کردستان به تفکیک آبی و دیم
صفحه 11:
ماو واي بستی.
۷۸
gels کشت به هکتلر
Tee
rors
مدیربت زراعت کردستان
owt
are
IT PAF Cr 5) cw Guo 9 AIY Old © Ol! كشورء
۱ درصد سطح گندم دیم کشور و ۱ درصد کل تولید و
چایگاه پنجم کشوری را در تولید به خود اختصاص داده است.
شهریور 6089
صفحه 12:
جدول سطح؛ تولید و درصد تولید گندم دیم مناطق سردسیری و گرمسیری کشور
صفحه 13:
۳+9۰
۱۳۸۰۰
۱۳
۱۳۳۰۰۰
صفحه 14:
سطح زی رکشت ارقام دیم سردسیری و مقدار تولید آنها
14 #لویریت زرامت زدلتان .]۰ ee آسستجتیو ووهه
صفحه 15:
۱۰۱ سودلییء
ryery
nm
۸۳۳۲
۱۱۳۳
آذ ۲
9۳۸۸
1۳۳۸۵
راعت کردستان
سرحليى.
۱:۳۳
۱۳۹۸۳۲
صفحه 16:
عوامل موثر در افزایش کیفیت گندم نان
۱- عوامل ژنتیکی که شامل رقم مورد استفاده است که در کیفیت نان بسیار موثر است زیراارقام
دارای مقدار مایت امی اع وا تحت ور یل عیفر ی ۶
حدودی تغییر و آفزایش می
موی ارس بح تاش
+ آب و هوا شامل سرما؛ خشکی و وزش باد های گرم در فصل نزدیک به رسید کی.
5 ۱ 5 قدرت نگهداری آب در
اب ES خصوصا تناوب با بقولات
* زمان کشت در فصل پاییز؛ هرچه زودتر کشت انجام شود درصد پروتة
* زمان برداشت: هرچه برداشت دیرتر انجام شود رسید گی کاملتر و پرو 3
* آفات و امراض و علفهای هرز.
* مدت زمان تگهداری کندم در انبارها نباید طولانی باشد در غیر تن صورت مقدار پروتئین
کاهش می یابد.
* زمان استفاده از کندم برای آرد بعد از برداشت حداقل دو ماه است.
ن افزایش می يابد.
مدیربت زرامت کردستان شهریور 0099
صفحه 17:
۱- گندم های دلنه سخت دارای کیفیت عالی برای نانولیی می
CUE) se) Bese
۳- گندم های نیمه سخت دارای کیفیت مناسب برای انوایی
بوده ولی باید با گندم سخت مخلوط شوند (گلوتن متوسط).
۳- گندم های نرم دارای کیفیت امناسب و برای تهیه شیرینی
و..... کاربرد دارند
مديريت زراعت كردستان شهريور ©8906
صفحه 18:
خاصیت نانوایی گندم
اين خاصيت ناشي از وجود ماده چسبنده
دانه گندم به نام گلوتن است که ذاراى ۸۰
درصد پروتئین» ۸ درصد چربی و ۱۳ درصد
مواد معدنی و کربوهیدرات است. گلوتن
شامل دو cab a به نامهای گلیادین و
گلوئینین می بأشد که باعث حالت استحکام.
جسبند كى و كشدار بوذن به نان ميشوند.
مدیریت زراعت کردستان
شهریور 0099
صفحه 19:
۱- داشتن حداقل ۱۱-۱۱.۵درصد پروتئین.
۳۲- داشتن گلوتن مرطوب ۲۵ درصد.
مدیریت زراعت کردستان شهریور 0099
صفحه 20:
۱- عدد زلنی (مقدار رسوب پرو تئینی).
۲- درصد مقدار پرو تئین.
۳- هکتولیتر (وزن واحد حجم).
6- درصد گلوتن مرطوب.
۵- دانه های سن زده و ..
مدیریت زراعت کردستان
شهریور 0099
صفحه 21:
مدیربت زراعت کردستان
صفحه 22:
از( ۶
مقدار پروتئین در
صفحه 23:
مدیربت زراعت کردستان
صفحه 24:
صفحه 25:
صفحه 26:
نتایج درصد پروتئین خام نمونه های گندم سالم وسن زده شهرستانهای استان کردستان در
سال۱۳۸۹در آزمایشگاه معاونت امور دام سازمان جهاد کشاورزی
دهگلان
درصد سن زدگی
ca >Y net لك a ۰
۲ ۱۱2۱ ۲ yar ۱ Ved سرداری
1 ۴ 3 ۱ ۱۳۳۳ yal
5 = = 3 ١ ۱۳۱ oni
& = 5 2 ۱ 12۰ الوند
3 34 2 3 ١ ۱۳۵۱ | گاسکوژن
مدیریت زرامت کردستان شهریور 6099
صفحه 27:
سرداری
آذر ۲
دیواندره
تعداد
نمونه
مدیربت زراعت کردستان
فرضد ل
ener
نمونه
ل | ۲۵
yr | veer
>Y
تعداد
نمونه
صفحه 28:
سوداری
آذر۲
نويد
زرين
گاسکوژن
ه066
۱۳۹۸۷
تعداد
نمونه
مدیریت زرامت کردستان
درصد سن زدگی
۱۱3۷۵
۱۳.۱
و
۱۳.۳۸
تعداد
نمونه
>Y
۱4۳
۱۱۳۵
yoy
۱۳۶
تعداد
Aged
صفحه 29:
سرداری
آذر۲
الوند
کاسجوزن
۱۱۸۰
۱۰۰
۱۰۰۳۲
۱۳۳
۱۳۹
تعداد
نمونه
٩
مدیریت زرامت کردستان
درصد سن زدگی
تعداد
نمونه
>Y
تعداد
نمونه
صفحه 30:
سوداری
آذر۲
زرین
الوند
گاسکوژن و
ساوی سنز
VA
درصد سن زدگی
ار ات
تمونة نمونه
١ 11 -
٩ AT -
- ۱۱42 ۱
١ 2 2
مديريت زراعت كردستان
>Y
۱۰۹
Wart
تعداد
نمونه
صفحه 31:
سرداری
گاسکوژن
VV
VE
کامیاران
تعداد
نمونه
مدیربت زراعت کردستان
درصد سن زدگی
و
نمونه
١ ۱۳۳
>Y
تعداد
نمونه
صفحه 32:
با عناییت به عوامل تعیین کننده در کیفیت گندمهای تولیدی ee 3
نان و مقایسه انجام nee eee oe et
ار
استان کردستان با عدد زلنی » مقدار پروتئین
و درصد و oe CAF -۲۲ درصد در جایگاه
کشوری تعریف شده است.ودر همه شاخصهای تعیین درردیفهای
خوب کشوری تعریف شده است بنابراین بر اساس این نتایج که توسط
شاه شیعی مات زیر بر مر کر وطشهای Org صورت گرفته و از
پیکه بخش عمده تولید گندم BGA et! wd چون سرداری
وآذر۲ وسرداری ۰۱ ۰ همان ارقامی هستند که در استان کردستان کشت
وزرع می گردند و از طرف دیگر اجرای مدیریت تولید در j
bi رعایت تاریخ کاشت, ترا کم کاشت کشت مکانیزه بانزد سایر
مناطق دیم کشوری است بنابراین جایگاهی برای لین موضوع جنجالی
که کیفیت گندمهای تولیدی کردستان پایین می باشند باقی نمی ماند.
مدیربت زرامت کردستان POCO
صفحه 33:
راه کارهای موثردر افزایش کیفیت گندمهای نان
-١ اصلاح و معرفی ارقام eee oes بت رت
أرقام قعلى اذ جمله سردارى أن نظ Seeks
توت عل راي ا ا ا ا
يخ من کردستان
استان حدا یرم دهه دوم آبانماه با توجه به امکانات موجو از
ها به اتمام می رسد.
ب) صحیح گیاهی بطوریکه حتی الامکان سعی میگردد تا بر اساس اطلاعات هواشناسی اگر
شرایط ieee ice دی آزته به صورت تقسیطی در دو مرحله انجام گير د که
این شیوه مصرف کودهای ازته در افزایش مقدار پروتئین موثر است.
ج) کنترل به موقع عوامل زیان آور (آفات. امراض و علفهای هرز) بطوریکه اگر شرایط آب و
هوایی آجازه دهد استان دارای امکانات کافی برآی کنترل عوامل زبان آور است.
د) رعایت تاریخ برداشت بطوریکه رطوبت دانه به ار دض ند واب موش در اسان
ت بر کشت دیر هنگام کمبانهای اعزام شده به مناطق جنوبى كشور كاملا میسر است زیرا در
غرب کشور برداشت دیرتر از سایر مناطق کشور شروع میگردد.
«)رعليت تاريخ بين برداشت و مصرف حداقل به مدت ۲ ماه تا فعل و انفعالات شیمیلیی دانه گندم
كامل كردد و اينكار بايد توسط غله Sirah ge و کارخانجات آرد انجام گیرد.
و) عدم نگهداری طولانی مدت گندم تولیدی در انبارها و سیلوها.
ز) تغییر در شیوه تهبه و عمل آوری خمیر و پخت.
مد پر بت زرامت کردستان شهریور 2069
بقا انجام می کیرد زیرا ۸۱۰۰ کش
ماشین الاث کشت و سایرنهاده
صفحه 34:
منابع مورد استفاده
۱- آمارنامه وزارت جهاد کشاورزی.
۳- کتاب PAF pas و نان در ادبان
توحیدی و ادب پارسی.
۳ ننا ج تجزیه نمونه های گندم کشور در
سال ۱۳۸۸ در مر کز پژوهشهای ایران.
۶برنامه تکثیر و تدار کت بذر گندم کشور در
سال۱۳۸۹.
مدیریت زراعت کردستان شهریرر ۵000
بنام خدا
اهمیت گندم در جهان،تولید
ایران و مقایسه کیفیت گندمهای
تولیدی استان کردستان با کشور
مدیریت زراعت کردستان
ش هریور2089
اهمیت غالت
غالت که گندم نیز یکی از گیاهان این گروه
میباشد قرن ها جان بشر را از گرسنگی نجات
داده اند و تمدن بشر بر اساس کاوش های
باستان شناسی در خرابه های قدیمی با استفاده
از گندم در دره ها و دامنه های مشرف به دجله
و فرات آغاز شده است و کاوشهای این منطقه
نشان میدهد که حدود 10000-16000سال قبل
ساکنان این منطقه (ایران ،ترکیه ،سوریه و عراق)
به کاشت گندم اشتغال داشته اند.
مدیریت زراعت کردستان
ش هریور2089
غالت و از جمله گندم می توانند نیازهای روزانه انسان
را که شامل هیدراتهای کربن ،پروتئین ،چربی ،مواد
معدنی و بعضی از ویتامین ها را مشروط بر اینکه سبوس
آنها کام ً
ال گرفته نشود تامین نماید ولی در مجموع
غالت و گندم دارای هیدرات کربOن زیاد و مواد
پروتئینی و ویتامینی ضعیف هستند و این صفت خصوص ًا
در ارقام گندم قدیمی صدق میکند وOلی در سنوات
اخیر محققین اصالح نبات موفق شده اند ارقامی از
غالت با پروتئین بیشتر و کیفیت مطلوب تر بدست
آورند.
مدیریت زراعت کردستان
ش هریور2089
سطح زیرکشت غالت در جهان
در حدود 60درصد سطح مزارع جهان به
کشت غالت اختصاص دارد که از این مقدار
34درصد به گندم و چاودار 9-11 ،درصد به
جو و یوالف و بقیه به برنج و ذرت اختصاص
دارد.
مدیریت زراعت کردستان
ش هریور2089
اهمیت گندم در جهان امروزی
گندم در دنیای امروز نه تنها یک ماده غذایی
اساسی و مهم به شمار می رود بلکه از لحاظ
سیاسی نیز از اهمیتی هم پایه نفت و برتر از آن
برخوردار است یعنی در واقع سالح گندم از
سالح نظامی قدرتمندتر است .اهمیت گندم به
لحاظ استراتژیک بودن آن در سقوط بعضی از
دولتها ی جهان کام ً
ال مشخص است.
مدیریت زراعت کردستان
ش هریور2089
اهمیت سیاسی و اقتصادی غالت خصوص ًا گندم از آنOجا
ناشی می شود که صادرکنندگان غالت کشورهای
متشکل و منسجم هستند ولی در کشورهای صادرکننده
نفت تزلزل و تک روی کراراً مشاهده شده است و
ابرقدرت غرب در کسب منافع کوتاه و بلند مدت خود
پیوسته از حربه سیاسی گندم استفاده نموده است ،کما
اینکه در دیپلماسی وزیر اسبق امور خارجه امریکا چنین
آمده است ،کمبود مواد غذایی و غالت از جمله عوامل
بی ثباتی سیاسی محسوب می شوند و آنها را در موارد
استثنایی بOرای حفظ منافع دراز مدت باید به کار برد.
مدیریت زراعت کردستان
ش هریور2089
عمده ترین کشورهای تولیدکننده گندم
شوروی سابق ،امریکا ،چین ،هندوستان ،فرانسه،
کانادا ،ترکیه ،ایتالیا ،آلمان ،استرالیا ،آرژانتین و
مجارستان می باشند .بطوریکه سطح زیرکشت
گندم در جهان قریب 000/000/235هکتار و
تولید 000/000/595تن است که از این سطح و
تولید به ترتیب 59درصد سطح و 61درصد
تولید در کشورهای توسعه یافته و بقیه در
کشورهای توسعه نیافته است.
مدیریت زراعت کردستان
ش هریور2089
سطح زیرکشت و تولید گندم کشور به تفکیک آبی و دیم
ردیف
نوع گندم
سطح کشت به هکتار
مقدار تولید به تن
درصد تولید
1
آبی
2634000
9972000
69.7
2
دیم
4316000
4335000
30.3
6950000
14307000
100
جمع
6 9.7
80
60
30.3
40
20
0
دOیOمO
آOبیO
30.3
69.7
مدیریت زراعت کردستان
دOرOصOد OتOوOلیOدO
ش هریور2089
12000000
10000000
8000000
6000000
4000000
2000000
0
مOقOدOاOر OتOوOلOیOد OبOه OتOنO
سOطOح OکOشOت OبOه OهOکOتOاOرO
9972000
2634000
آOبOیO
4335000
4316000
دOیOمO
مدیریت زراعت کردستان
ش هریور2089
سطح زیر کشت و تولید گندم استان کردستان به تفکیک آبی و دیم
ردیف
نوع گندم
سطح کشت به هکتار
مقدار تولید به تن
درصد تولید
1
آبی
36000
162000
18.6
2
دیم
505000
708000
81.4
541000
870000
100
جمع
81.4
100
80
60
18.6
40
20
0
دOیOمO
آOبیO
81.4
18.6
مدیریت زراعت کردستان
دOرOصOد OتOوOلیOدO
ش هریور2089
800000
600000
400000
200000
0
مOقOدOاOر OتOوOلOیOد Oبه OتOنO
سOطOح OکOشOت Oبه OهOکOتOاOرO
162000
36000
آOبیO
708000
505000
دOیOمO
اسOتان کردسOتان 8/7درصOد سOطح زیرکشOت گندم کل کشور،
65/11درصOد سOطح گندم دیOم کشور و 6درصOد کOل تولید و
جایگاه پنجم کشوری را در تولید به خود اختصاص داده است.
مدیریت زراعت کردستان
ش هریور2089
جدول سطح ،تولید و درصد تولید گندم دیم مناطق سردسیری و گرمسیری کشور
ردیف
نوع گندم
سطح کشت به هکتار
مقدار تولید به تن
درصد تولید
1
مناطق سردسیری
3086000
3055000
70.5
2
مناطق گرمسیری
1230000
1280000
29.5
4316000
4335000
100
جمع
70.5
80
60
29.5
40
20
0
مOنOاOطOق OگOرOمOسOیOرOیO
مOنOاOطOق OسOرOدOسOیOرOیO
29.5
70.5
مدیریت زراعت کردستان
دOرOصOد OتOوOلOیOدO
ش هریور2089
3500000
3000000
2500000
2000000
1500000
1000000
500000
0
مOقOدOاOر OتOوOلیOد OبOه OتOنO
سOطOح OکOشOت OبOه OهOکOتOاOرO
3055000
3086000
مOنOاOطOق OسOرOدOسOیOرOیO
1280000
1230000
مOنOاOطOق OگOرOمOسOیOرOیO
مدیریت زراعت کردستان
ش هریور2089
سطح زیرکشت ارقام دیم سردسیری و مقدار تولید آنها
ردیف
نوع گندم
سطح کشت به هکتار
مقدار تولید به تن
درصد تولید
1
سرداری
2431768
2295832
75.15
2
آذر 2
533878
632385
20.7
3
سبالن
83322
90123
2.95
4
سرداری 101
37032
36660
1.2
3086000
3055000
100
جمع
75.15
80
60
40
20.7
20
2.95
1.2
0
سOرOدOاOرOی101 O
1.2
سOبالOنO
آOذOر2 O
20.7
2.95
کردستان
مدیریت زراعت
سOرOدOاOرOیO
75.15
OلیدOهریور2089
دOرOصOد OتOوش
3000000
2500000
2000000
1500000
1000000
500000
0
سOرOدOاOرOی101 O
سOبOالOنO
آOذOر2 O
سOرOدOاOرOیO
37032
83322
533878
2431768
سOطOح OکOشOت OبOه OهOکOتOاOرO
36660
90123
632385
2295832
مOقOدOاOر OتوOلیOد OبOه OتنO
مدیریت زراعت کردستان
ش هریور2089
عوامل موثر در افزایش کیفیت گندم نان
-1عوامOل ژنتیکOی کOه شامOل رقOم مورد اسOتفاده اسOت کOه در کیفیOت نان بسOیار موثOر است زیراارقام
دارای مقدار گلوتOن متفاوت مOی باشنOد و ایOن صOفت تحOت تاثیOر عوامOل محیطOی و مدیریتOی تا
حدودی تغییر و افزایش می یابد.
-2عوامل زراعی و محیطی که شامل:
* آب و هوا شامل سرما ،خشکی و وزش باد های گرم در فصل نزدیک به رسیدگی.
* جنOس خاک (رسOی ،شنOی و )...بطوریکOه خاکهای رسOی بOه علOت افزایOش قدرت نگهداری آب در
خود باعث کاهش گلوتن میگردند.
* مصOرف کودهای ازتOه بصOورت تقسOیط بخصOوص در مرحلOه تشکیOل دانOه اگOر رطوبOت در دسترس
نبات باشد.
* تناوب زراعی خصوصا تناوب با بقوالت
* زمان کشت در فصل پاییز ،هرچه زودتر کشت انجام شود درصد پروتئین دانه بیشتر میگردد.
* زمان برداشت :هرچه برداشت دیرتر انجام شود رسیدگی کاملتر و پروتئین افزایش می یابد.
* آفات و امراض و علفهای هرز.
* مدت زمان نگهداری گندم در انبارهOا نبایOد طوالنOی باشOد در غیرآOن صOورت مقدار پروتئین
کاهش می یابد.
* زمان استفاده از گندم برای آرد بعد از برداشت حداقل دو ماه است.
مدیریت زراعت کردستان
ش هریور2089
طبقه بندی دانه گندم از نظر کیفیت
-1گندم های دانOه سOخت دارای کیفیOت عالی برای نانوایOی می
باشند (گلوتن باال).
-2گندم های نیمOه سOخت دارای کیفیOت مناسOب برای نانوایی
بوده ولی باید با گندم سخت مخلوط شوند (گلوتن متوسط).
-3گندم های نرم دارای کیفیOت نامناسOب و برای تهیOه شیرینی
و.....کاربرد دارند
مدیریت زراعت کردستان
ش هریور2089
خاصیت نانوایی گندم
این خاصیت ناشی از وجود ماده چسبنده
دانه گندم به نام گلوتن است که دارای 80
درصد پروتئین 8 ،درصد چربی و 12درصد
مواد معدنی و کربوهیدرات است .گلوتن
شامل دو پروتئین به نامهای گلیادین و
گلوتینین می باشد که باعث حالت استحکام،
چسبندگی و کشدار بودن به نان میشوند.
مدیریت زراعت کردستان
ش هریور2089
ترکیبات مورد نیاز گندم برای کیفیت خوب نان
-1داشتن حداقل 11-11.5درصد پروتئین.
-2داشتن گلوتن مرطوب 25درصد.
مدیریت زراعت کردستان
ش هریور2089
مهمترین عوامل تعیین کننده کیفیت گندمهای تولیدی:
-1عدد زلنی (مقدار رسوب پروتئینی).
-2درصد مقدار پروتئین.
-3هکتولیتر (وزن واحد حجم).
-4درصد گلوتن مرطوب.
-5دانه های سن زده و ...
مدیریت زراعت کردستان
ش هریور2089
Rب پروتئینی)در
Rلیدی کشور و استان کردستان بر اساس عدد زلنی (مقدار رسو
مقایسه گندمهای تو
سال88
عدد زلنی
وضعیت گلوتن
کمتر از 24
میلیمتر
24-18
متوسط تا ضعیف
Rلید
درصد تو
گندم کشور
70
جایگاه استان
کردستان
جایگاه سایر استانها
با عدد زلنی
21
اغلب استانهای کشور
بیشتر از 24
میلیمتر
30-24
مناسب
17
ـ
گلستان ،مازندران ،گیالن،
کرمان و ...
کمتر از 18
خیلی ضعیف
13
ـ
مرکزی ،فارس ،همدان
و ...
مدیریت زراعت کردستان
ش هریور2089
مقایسه گندمهای تولیدی کشور و استان کردستان بر اساس مقدار پروتئین در
سال88
مقدار پروتئین
وضعیت
درصد تولید
جایگاه استان
کردستان
جایگاه سایر استانها
12-13
گندمهای خیلی
خوب
50
ـ
ایالم ،بوشهر ،قم ،کرمان و
مازندران و..
11-12
گندمهای خوب
30
استان
کردستان با
12-11درصد
پروتئین
غالب استانها
10-11
متوسط
20
ـ
مرکزی و بلوچستان
مدیریت زراعت کردستان
ش هریور2089
مقایسه گندمهای تولیدی کشور و استان کردستان بر اساس مقدار هکتولیتر
(وزن واحد حجم)در سال1388
هکتولیتر
وضعیت
Rلید
درصد تو
Rر
کشو
جایگاه استان
کردستان
جایگاه سایر استانها
80-82
گندمهای نیمه
سنگین و مناسب
55.4
82%
زنجان ،ایالم ،مازندران،
کرمانشاه و ...
78-80
گندمهای سنگین
و مناسب
39.4
ـ
همدان ،فارس ،گیالن،
خراسان ،چهارمحال
بختیاری و ...
کمتر از 78
متوسط
5.22
ـ
مرکزی ،سمنان
مدیریت زراعت کردستان
ش هریور2089
مقایسه گندمهای تولیدی کشور و استان کردستان بر اساس گلوتن مرطوب در
سال88
مقدار گلوتن
مرطوب
وضعیت
درصد
تولید کشور
جایگاه
استان
کردستان
جایگاه سایر استانها
28-32
خیلی خوب
36.12
ـ
ایالم ،بوشهر ،هرمزگان
24-28
خوب
56.35
در جایگاه
28-26
سایر استانها
کمتر از 24
متوسط و
ضعیف
7.53
ـ
غربی و سمنان
مدیریت زراعت کردستان
ش هریور2089
مقایسه گندمهای تولیدی کشور و استان کردستان بر اساس میزان دانه های سن زده در
سال88
درصد دانه های
سن زده
وضعیت
درصد تولید
Rر
کشو
جایگاه استان
کردستان
جایگاه سایر استانها
1-2
ـ
25
*
اصفهان ،تهران ،قم ،گیالن،
همدان ،هرمزگان
0.5-0.9
ـ
19.96
ـ
آ-غربی ،خراسان،
زنجان ،لرستان ،مرکزی
کمتر از 0.5
ـ
53.63
ـ
آ-شرقی ،اردبیل،
خوزستان ،مازندران و ...
مدیریت زراعت کردستان
ش هریور2089
نتایج درصد پروتئین خام نمونه های گندم سالم وسن زده شهرستانهای استان کردستان در
سال1389در آزمایشگاه معاونت امور دام سازمان جهاد کشاورزی
دهگالن
درصد سن زدگی
0
تعداد
نمونه
1-2
تعداد
نمونه
<2
تعداد
نمونه
سرداری
10.01
1
11.62
2
11.41
2
آذر2
13.23
1
ـ
ـ
ـ
ـ
زرین
13.51
1
ـ
ـ
ـ
ـ
الوند
14.75
1
ـ
ـ
ـ
ـ
گاسکوژن
13.56
1
ـ
ـ
ـ
ـ
مدیریت زراعت کردستان
ش هریور2089
دیواندره
درصد سن زدگی
0
تعداد
نمونه
1-2
تعداد
نمونه
<2
تعداد
نمونه
سرداری
ـ
ـ
11.97
2
12.77
1
آذر2
ـ
ـ
11.42
2
ـ
ـ
مدیریت زراعت کردستان
ش هریور2089
R
سقز
درصد سن زدگی
0
تعداد
نمونه
1-2
تعداد
نمونه
<2
تعداد
نمونه
سرـداری
12.87
2
11.75
5
11.43
2
آذر2
ـ
ـ
12.41
1
11.25
2
نوید
ـ
ـ
ـ
ـ
11.63
1
زرین
ـ
ـ
12.03
3
ـ
ـ
گاسکوژن
ـ
ـ
13.38
1
ـ
ـ
C83-8
ـ
ـ
ـ
ـ
13.14
1
مدیریت زراعت کردستان
ش هریور2089
سنندج
درصد سن زدگی
0
تعداد
نمونه
1-2
تعداد
نمونه
<2
تعداد
نمونه
سرداری
11.86
3
ـ
ـ
ـ
ـ
آذر2
10.1
1
ـ
ـ
ـ
ـ
الوند
10.32
1
ـ
ـ
ـ
ـ
نوید
12.34
1
ـ
ـ
ـ
ـ
گاسکوژن
13.56
1
ـ
ـ
ـ
ـ
مدیریت زراعت کردستان
ش هریور2089
قروه
درصد سن زدگی
0
تعداد
نمونه
1-2
تعداد
نمونه
<2
تعداد
نمونه
سرـداری
ـ
ـ
11.62
1
ـ
ـ
آذر2
ـ
ـ
10.23
1
10.56
1
زرین
ـ
ـ
ـ
ـ
13.06
1
الوند
ـ
ـ
11.46
1
ـ
ـ
گاسکوژن و
ساوی سنز
11.2
1
ـ
ـ
ـ
ـ
مدیریت زراعت کردستان
ش هریور2089
کامیاران
درصد سن زدگی
0
تعداد
نمونه
1-2
تعداد
نمونه
<2
تعداد
نمونه
سرداری
11.37
1
13.26
1
ـ
ـ
گاسکوژن
11.4
1
ـ
ـ
ـ
ـ
مدیریت زراعت کردستان
ش هریور2089
نتیجه
بOا عنایOت بOه عوامOل تعییOن کننده در کیفیOت گندمهای تولیدی برای تهیه
نان و مقایسOه انجام شده در سOطح کشور در سOال 88نتیجه گیری میشود که
اسOتان کردسOتان بOا عدد زلنOی 21میلOی متOر ،مقدار پروتئیOن 11-12درصد،
هکتولیتOر 82درصOد و گلوتOن مرطوب 26-28درصد در جایگاه خوب
کشوری تعریOف شOده اسOت.ودر همOه شاخصOهای تعییOن کیفیت درردیفهای
خوب کشوری تعریOف شده اسOت بنابرایOن بر اسOاس ایOن نتایOج کOه توسط
آزمایشگاه شیمOی غالت زیOر نظOر مرکOز پژوهشهای ایران صOورت گرفته و از
آنجاییکOه بخOش عمده تولیOد گندم دیOم ایران()%97ارقام چون سرداری
وآذر 2وسOرداری 101همان ارقامOی هسOتند کOه در اسOتان کردسOتان کشت
وزرع مOی گردنOد و از طرف دیگOر اجرای مدیریOت تولیOد در ایOن استان از
نظOر رعایOت تاریOخ کاشOت،تراکOم کاشOت ،کشOت مکانیزه و....زبانزد سایر
مناطOق دیOم کشوری اسOت بنابرایOن جایگاهOی برای ایOن موضوع جنجالی
که کیفیت گندمهای تولیدی کردستان پایین می باشند باقی نمی ماند.
مدیریت زراعت کردستان
ش هریور2089
راه کارهای موثردر افزایش کیفیت گندمهای نان
-1اصOالح و معرفOی ارقام جدیOد بOا کیفیOت نانوایOی باال توسOط موسOسات تحقیقاتOی برای مناطق
سOردسیری کشور خصOوص ًا درشرایOط دیOم کOه بتوانOد بOا ارقام فعلOی از جملOه سOرداری از نظOر کیفیت و
تولید در همه شرایط اعم از خشکی،پرباران و نرمال برتری نشان دهد.
-2بهبود مدیریت تولید از طریق:
الOف) رعایOت تاریOخ مناسOب کشOت کOه در اسOتان کردسOتان دقیقOا انجام مOی گیرد زیرا %100کشت
اسOتان حداکثOر تOا دهOه دوم آبانماه بOا توجOه بOه امکانات موجOو از نظOر ماشیOن آالت کشOت و سایر نهاده
ها به اتمام می رسد.
ب) تغذیOه صOحیح گیاهOی بطوریکOه حتOی االمکان سOعی میگردد تOا بر اسOاس اطالعات هواشناسOی اگر
شرایط بارندگی مناسب باشد مصرف کودهای ازته به صورت تقسیطی در دو مرحله انجام گیر د که
این شیوه مصرف کودهای ازته در افزایش مقدار پروتئین موثر است.
ج) کنترل بOه موقOع عوامOل زیان آور (آفات ،امراض و علفهای هرز) بطوریکOه اگOر شرایOط آب و
هوایی اجازه دهد استان دارای امکانات کافی برای کنترل عوامل زیان آور است.
د) رعایت تاریخ برداشت بطوریکه رطوبت دانه به کمتر از 14درصد برسد و این موضوع در استان
بعلOت برگشOت دیOر هنگام کمبانهای اعزام شده بOه مناطOق جنوبOی کشور کامال میسOر است زیرا در
غرب کشور برداشت دیرتر از سایر مناطق کشور شروع میگردد.
ه)رعایOت تاریOخ بیOن برداشOت و مصOرف حداقOل بOه مدت 2ماه تOا فعOل و انفعاالت شیمیایOی دانه گندم
کامل گردد و اینکار باید توسط غله و بازرگانی و کارخانجات آرد انجام گیرد.
و) عدم نگهداری طوالنی مدت گندم تولیدی در انبارها و سیلوها.
ز) تغییر در شیوه تهیه و عمل آوری خمیر و پخت.
مدیریت زراعت کردستان
ش هریور2089
منابع مورد استفاده
-1آمارنامه وزارت جهاد کشاورزی.
-2کتاب تقدس گندم و نان در ادیان
توحیدی و ادب پارسی.
-3نتایج تجزیه نمونه های گندم کشور در
سال 1388در مرکز پژوهشهای ایران.
-4برنامه تکثیر و تدارک بذر گندم کشور در
سال.1389
مدیریت زراعت کردستان
ش هریور2089