اکولوژی عمومی

اکولوژی عمومی

اسلاید 1: بسم الله الرحمن الرحیموزارت علوم تحقیقات فن آوریدانشگاه پیام نوردکترعلی اصغر نیشابوریانتشارات دانشگاه پیام نورتهیه کننده:بهروز صالحی اسکندریاکولوژی عمومیUrmiabreeder.irانجمن علمی اصلاح و بیوتکنولوژی گیاهی دانشگاه ارومیه

اسلاید 2: فهرست طرح درس اکولوژیفصل 1 اکولوژی (بوم شناسی، پیرامون شناسی) فصل 3 اکوسیستمفصل 4 انتقال و جریان انرژی (در درون اکوسیستم)فصل 5 بررسی فرایند تولید (در سطوح مختلف یک اکوسیستم)فصل 6 پله های اکوسسیتم و انتقال انرژیفصل 7 چرخه مواد در اکوسیستمفصل 8 میدان اکولوژیک یا آشیانه اکولوژیکفصل 9 عوامل محدود كنندهفصل 11 توالي، تحول و بلوغ اكوسيستمفصل 10 سازشفصل 13 کنش های متقابل و بر هم کنش های بین جمعیت ها (بین گونه ها)

اسلاید 3: طرح درس اکولوژی1- محیط زیست 2- عرصه گسترش گونه های محیط 3- عوامل مختلف دخیل در گسترش آنها 4- تاثیر متقابل محیط بر موجودات زنده 5- تاثیر موجودات زنده بر هم دانش اکولوژی دارای ماهیت بین انظام چون از علوم زیستی، زمین شناسی،اقلیم شناسی و.... تشکیل شده به همین دلیل یک رشته بین نظام( علم چهار راهی یا تلفیقی) است. بنابراین به دانشجویان عزیز توصیه می شود این درس را بعد از در سال سوم بعد اخذ واحدهای علوم پایه (ریاضی – فیزیک – شیمی – خاکشناسی) و دروس گیاه شناسی و جانور شناسی اخذ نماینداکولوژی به بررسی اثرات متقابل محیط بر موجودات زنده و تاثیر موجودات زنده بر هم می پردازد. بنابراین برای درک بهتراین علم نیاز به شناخت موارد ذیل می باشد.فهرست

اسلاید 4: فصل 1اکولوژی (بوم شناسی، پیرامون شناسی)بررسی اثرات متقابل محیط بر موجودات زنده و بررسی تاثیر موجودات زنده بر هم اکولوژی = محیطموجود زندهچرا شاخه ای فرعی بنام اکولوژی دایر گردید.1- محدودیت زمانی وتوانی انسان 2- قاعده سطح تشکل؟ 1- در موجودات غیرزنده (آلی، معدنی) تفاوت بین خصلتهای کل و خصلتهای اجزاء تشکیل دهنده الف) الکترون ب) پروتون ج) نوترونکه با تغییرتعداد این اجزاء عناصر متفاوتی (فلز، غیر فلز) چون N , O , Feبوجود می آید اجزاء یک اتم عبارتستفهرستاسلاید بعد

اسلاید 5: 2- در موجودات زنده عناصر ملکولهای زیستی (لیپیدها – قندها – اسیدهای آمینه- اسیدهای نوکلئیک) اتدمکها (گلژی- شیکه اندوپلاسمی و....) سلولها بافتهااندامهافرد زندهجمعیت جامعهاکوسیستم در هر سطح دارای خصلتهای خاص خودش و در تمام سطوح نظم و سازمان یافتگی ویژه هر موجود است. مثال : خرگوش(کندن تونل – افزودن فضولات – تنفس هوای اطراف)تغییر (شکل اندامها- اندازه- رنگ)محیط زیستموجودات زنده (گیاهخوار- مورد مصرف گوشتخواران)در گذشتهزیست شناسی در بطن علوم طبیعی اکولوژی جغرافیای زیستی Biogeographyاسلاید بعداسلاید قبل

اسلاید 6: 27/04/14396جغرافیای زیستی: درک چگونگی و علل انتشار موجودات زنده (بیشتر عوامل زیستی مد نظر)اکولوژی: بررسي ساختار و عملكرد نظام زیستی گروههای سبز از اکولوژی برداشت سیاسی تبلیغاتی کرده و آنرا ترمز علم میدانند.اکولوژی: تسلط انسان بر طبیعت را منطقی ، معقول و قابل استمرار می کند. تقسیمات اکولوژي (انواع مطالعات اكولوژيك)عالم جانداران1( اکولوژی گیاهی –جانوری- انسانی)بر اساسنوع محيط2(اکولوژی آبهای شيرين-جنگل و….)اسلاید بعداسلاید قبل

اسلاید 7: اتواکولوژی3 )اکولوژی انفرادی) سین اکولوژی4 )اکولوژی جمعی) فرانسوی: بررسی یک موجود زنده به طور منفرد با محیط اطرافشامریکایی: بررسی یک موجود زنده بصورت منفردیا عده ای از افراد متعلق به یک گونه با محیط اطرافشان بررسی موجودات زنده با محیط اطرافشان اکولوژی كاربردی5:اکولوژی تحولي6:بررسی تغییر سیستم ها ی زیستی و اجزاء تشکیل دهندهنحوه کارکرد و تحول سیستم ها ی زیستی ( اکوسیستمها)ماهیت بین نظام علم اکولوژی:چون از علوم زیستی، زمین شناسی،اقلیم شناسی و.... تشکیل شده به همین دلیل یک رشته بین نظام( علم چهار راهی یا تلفیقی) است.اسلاید قبلفهرست

اسلاید 8: 27/04/14398 فصل 3اکوسیستم (Ecosystem) مجمومه مشخصی از موجودات زنده با محیط زیست اطرافشان با چرخه ماده و انرژی تقریبا بسته یا کاملا بسته بطور مثال جنگل، رودخانه، مزرعه، مرداب و ......ABCABCخروجیورودیسیستم بازسیستم بسته(کره زمین)چرخه انرژی چرخه باز و یک طرفه یعنی هر ذره انرژی فقط یکبار در اکوسیستم جریان می یابد.اکوسیستم محيط غیر زنده (Abiotic)محيط زنده (Biotic)خاک، نور، آب و....... فهرستاسلاید بعد

اسلاید 9: تولید کننده ها or Producer)Autotroph( مصرف كننده ها (Hetrotroph or Consumer)سلسله گیاهان مصرف کننده های بزرگ consumer Macroمصرف کننده های كوچکMicro consumerعلفخوار Herbivores گوشتخوار Carnivores همه چیز خوار Omnivores ميكروارگانيسمها (Saprophage) محيط زنده (Biotic)اسلاید بعداسلاید قبل

اسلاید 10: تولید و مصرف در اکوسیستممنبع انرژی جانداران در یک اکوسیستم توسط تولید کننده آن تامین می گردد.عنصر فعال در تامین انرژی یک اکوسیستم کربنبفرم ترکیبات آلی (CnH2nOn)در می آید. دریافت انرژیآزادسازی انرژیبفرم CO2 در می آید مکانیسمهای فرایند تولید انرژی 1- فتوسنتز 2- شیموسنتزC6 H12 O6 انرژی نورخورشید انرژی ترکیبات شیمیایی) اکسید شده(NH4NO3شوره سازی CO2+ H2Oاسلاید بعداسلاید قبل

اسلاید 11: تقسیم بندی تنفس بر اساس گیرنده نهایی الکترون (حاصل از تجزیه مواد ) گیرنده نهایی الکترونO2 هوازی بی هوازی O2بغیر از تنفس(تخمیر)(ماده آلی) شیموسنتز کننده ها حد واسط تولید کننده ومصرف کننده اند ولی به مصرف کننده ها نزدیکترند؟ چون ترکیبات آلی که تجزیه شونده حاصل فرایند فتوسنتزند. اسلاید قبلفهرست

اسلاید 12: فصل 4انتقال و جریان انرژی در درون اکوسیستمقوانین ترمودینامیکی قانون اول : انرژی نه بوجود می آید نه ازبین می رود بلکه از صورتی به صورت دیگر درمی آید. قانون دوم : بازده انرژی در هیچ تغییر و تبدیلی صد در صد نیست. پراکنده شدن انرژی در این تغییر حالات را اصطلاحا آنتروپی ( بی نظمی) می نامند تمام سیستمها در گذر زمان کاهش نظم و افزایش بی نظمی مهمترین خصلتهای موجودات زنده حرکت در جهت خلاف آنتروپی (گیاهان مواد معدنی را جذب مواد آلی ) آرایش خصوصیات موجودات زنده استفاده مداوم از انرژی برای ترمیم بی نظمی توان مبارزه محدود که با مرگ در یک موجود به اتمام می رسد. فهرستاسلاید بعد

اسلاید 13: بی نظمیدر مصنوعات بشری همیشه بی نظمی> نظمبی نظمینظمسرنوشت انرژی تابشی الف) بازتاب ب)جذب یا نفوذ ضریب باز تاب گرمایی (آلبدو) = انرژی بازتابی شده انرژی تابیده شده اگر بتوان تمام انرژی خورشید استفاده کرد هر انسان در کمتر از یک متر مربع (3/2) از سطح زمین انرژی مورد نیاز خود را دریافت می کند.اسلاید بعداسلاید قبل

اسلاید 14: مقدار انرژی UV دریافتی الف)اتمسفر 070/0 سطح زمین 30./0 ب)اغلب انرژی UV در اتمسفر توسط چه ترکیباتی جذب می شود. CO2 الف) اتمسفر)) H2O ب) توزیع انرژی در بخشهای مختلف طیف خورشیدی مادون قرمز مرئی فرابنفش45-42 52-45 3 عوامل موثر بر نحوه توزیع انرژی در سطح زمین1- ارتفاع از سطح دریا (مهمترین عامل)2- موقعیت فصلی3- عرص جغرافیایی4- ساعت اندازه گیری 5- ترکیب اتمسفر (( ?CO2 , ?H2Oاسلاید قبلفهرست

اسلاید 15: فصل 5بررسی فرایند تولید در سطوح مختلف یک اکوسیستمتولید اولیه = مواد آلی ساخته شده در تولید کننده ها(فتوسنتز + شیموسنتز )چرا اغلب دانشمندان تولید اولیه را برابر فتوسنتز در نظرمی گیرند و شیموسنتز را حذف می کنند؟1- سهم شیموسنتز در یک اکوسیستم خیلی کم 2- تولید آن به سطوح فوقانی یک اکوسیستم منتقل نمی گردد. 3- انرژی حاصل از شیموسنتز به طور غیر مستقیم به فتوسنتز بر می گردد.تولید اولیه ناخالص = تولید اولیه خالص + تنفس تولید اولیه خالص – قسمتهای غیر قابل مصرف + مصارف ناخواسته (قارچ- باکتری- حشرات) تولید اولیه مفید: ( باقیمانده تولید اولیه یا تولید خالص جامعه)تولید اولیه مفید = باقیمانده تولید اولیه یا تولید خالص جامعهفهرستاسلاید بعد

اسلاید 16: تولید ثانویه : ساخته شدن مواد آلی در کالبد مصرف کنندگانتوده زنده موجود یا بیوماس : تولید اولیه وثانویه در طی سالهای متمادی انباشته شده است.طول عمر موجود رشد موجود (تولید سالانه در مقایسه با توده زنده)تولید خالص تولید ناخالص مناطق گرمسیر مناطق سردسیر> در مناطق گرمسیر تنفس بالا تفاوت میزان تثبیت انرژی در کشورهای پیشرفته در حال پیشرفت؟ 1- استفاده از نژادهایی که بازده بالا 2- تامین شرایط برای رشد فراورده اسلاید بعداسلاید قبل

اسلاید 17: چرا اغلب کشورهای در حال پیشرفت از نژادهای پر محصول استفاده نمی کنند؟نمی توانند شرایط لازم برای رشد آنرا فراهم آورند. چرا توده زنده اقیانوسها نسبت به خشکی ها کمتر است؟1- کمبود عناصر ضروری و بالا بودن غلظت املاح 2- فقدان نور3- محلول بودن گازهای CO2 , O2طبقه بندی بیوم ها بر اساس تولید ماده اولیه(بر حسبg/m2/day)مصب رودخانه جنگلهای معتدله مرطوبعلفزارهای مرطوب دریاچه های کم عمق پوششهای نیمه خشک جنگلهای کوهستانیدریاچه های کم عمق بیابانها >>>25 10 305/0اسلاید بعداسلاید قبل

اسلاید 18: 27/04/143918روشهای اندازه گیری تولید اولیهالف) روش مستقیم(روش برداشت محصول ) :ّب) روش غیر مستقیم (که شامل موارد زیر می گردد)ایراد فقط در مورد گیاهان یکساله قابل اجراست 1- اندازه گیری تصاعد O2محیط آبیشیشه تاریک (تنفس) روشن(تنفس + فتوسنتز)O2O2میزان کاهش a=O2 میزان افزایش b=O2 تولید اولیه o2 a+b =2-اندازه گیری جذب CO2محیط خشکی کاهش 2Co در روز =a افزایش 2coدر شب = b b-a = تولید اولیه تفکیک انرژی قسمت مرده از زنده غیر ممکناسلاید بعداسلاید قبلفهرست

اسلاید 19: 3- اندازه گیری اسیدیته در محیط آبیCO2+H2O H+ +HCO-34-روش تعیین میزان عناصر غذاییسرعت کاهش عناصر غذایی (NO-3 PO-3)5-به کار گیری عناصر پرتو زا (رادیو اکتیو( دقت بالا میزان جذب 14Co2میزان تولید اولیه را محاسبه می کنیم6-بررسی مقدار کلروفیل (سرعت تولید به ازاء یک گرم کلروفیل)این روش با مابقی روشها متفاوت این روش به اندازه گیری نیروی کار وابسته ولی مابقی به نسبتهای ثا بت در واکنشهای شیمیایی وابسته استاسلاید بعداسلاید قبل

اسلاید 20: تولید اولیه خالص در گیاهان انرژی دریافت شده از گیاهانانرژی استفاده نشدهمصرف کننده ها انرژی دفع شده (ادرار- مدفوع ) انرژی جذب شده 1- متابولیسم پایه ( هزینه نگهداری )2- مصارف حرکتیمصارف نگهداری تولید ثانویه 1- رشد و ترمیم 2- زاد و ولد تولید ثانویه : میزان خالص افزایش ( رشد ) + ضایعات مرگ و میرتولید ثانویه : انرژی دریافتی از پله ما قبل – [ مصارف نگهداری + انرژی دفع شده ( ادرار ، مدفوع ، تعرق)]اسلاید قبلفهرست

اسلاید 21: پله غذایی یا سطح غذایی ( Trophic Level Or Food Level ) تمامی مصرف کنندگان نمی توانند به طور مستقیم از تولید کننده استفاده نمایند بنابراین با واسطه این کار را انجام می دهند که به آن پله غذایی می گویند.فصل 6پله اکوسسیتم وانتقال انرژیفهرستاسلاید بعد

اسلاید 22: 27/04/143922ردیف یا سطح غذاییفاصله هر موجود را نسبت به تولیدکنندگان در یک زنجیره غذایی ردیف گویند. مصرف کنندگان ردیف 2-6 می باشند.زنجیره غذایی ( Food Chain ):مجموعه ای از موجودات که هر موجود از موجود قبلی خود تغذیه می کند.( حلقه زنجیره = پله تشکیل )پله اول ( تولید کنندگان ) در تمام زنجیره ها ثابتند.انواع زنجیره زنجیره چرا زنجیره گندخواران: ( Saprophyt )تولید کننده (گیاهان)مصرف کننده ردیف اول( علفخوار ) مصرف کننده ردیف دوم ( گوشتخوار ) جثه افراد تعداد افراد در این زنجیره از مواد غیرآلی استفاده می کنند پس ردیف اول گند خوارند.اسلاید بعداسلاید قبل

اسلاید 23: شبکه غذایی ( Food Net ):مجموعه زنجیره های غذایی با حلقه مشترک را گویند.اسلاید بعداسلاید قبل

اسلاید 24: در تمام زنجیره ها در پله اول انرژی نورانی انرژی شیمیایی در مابقی پله ها انرژی شیمیایی تبدیل میگردد تبدیلعلت کاهش مدام انرژی در طول زنجیره ؟مصارف نگهداری هر پله بازده انرژی ( کارایی انرژی) :انرژی منتقل شده از یک سطح به سطح دیگر بازده اکولوژیک ) ضریب فتوسنتز( :فقط 10% از انرژی هر سطح به سطح دیگر منتقل می گردد.هرم اکولوژیک (نشان دهنده کارکرد اکولوژیکی)هرم تعداد (number of Pyramid ): جثه افراد تعداد شکار جانوران گوشخوار نمی تواد خیلی بزرگ یا کوچک باشد.اکثرا این هرم رو به بالاست مگر تولیدکنندگان سطح اول بزرگ باشند هرم بطرف پایین (جنگل) مصرف کننده پرندگان کوچک باشند. اسلاید بعداسلاید قبل

اسلاید 25: هرم تعداد (number of Pyramid ): اسلاید بعداسلاید قبلفهرست

اسلاید 26: هرم بیوماس (P. Biomass) :اکثرا رو به بالاست بجز دریاچه هاماهی ها < زئوپلانکتون ها < فیتوپلانکتون هاماهی ها > زئوپلانکتون <فیتوپلانکتونبیوماسرشد و تکثیرمعایب:1- چشم پوشی از زمان انباشته شدن) گیاهان و جانوران چند ساله(2- موجودات کوچک مثل باکتری ها biomess اهمیت کمتر 3- تمام بافتها ارزش یکسان داده می شود.هرم انرژیهرم انرژی بهترین نحوه نمایش کارکرد جامعه و همیشه رو به بالاست. اسلاید بعداسلاید قبل

اسلاید 27: مواد سمی در انتقال آنها در اکوسیستم فقط 10% ماده و انرژی به پله بعدی منتقل می شد. آیا این موضوع در مورد سموم نیز مطابقت دارد؟ خیر بلکه بالعکس بطور مثال( سم D.D.T ) انباشته شدن این سم را ازهر پله به پله بعد نشان می دهد. سموم از قاعده هرم تبعیت نمی کنند.برای بررسی سمی بودن یک سم مطالعه کدام پله مناسب تراست؟پله های بالایی هرمجایگاه تجزیه کنندگان در هرم ها؟در تمام پله ها تجزیه کنندگان حضور دارند و از اجساد وفضولات هر پله (سطح) را تجربه می نمایند. در عرض هرم در کنار تمام پله ها قرار می گیرند.در کشورهای پر جمعیت (هند) برای جلوگیری اتلاف انرژی خود را به تولیدکننده ها نزدیکتر کرده و د ر دومین سطح تغذیه قرار می گیرند. اسلاید قبلفهرست

اسلاید 28: فصل 7چرخه مواد در اکوسیستمچرخه بیوژئوشیمیایی (Biogeochemical):Bio موجود زنده Geo زمین Chemical ماده شیمیایییعنی عناصر شیمیایی موجود در طبیعت بطور مداوم با عبور از مسیرهای خاص از محیط به موجودات زنده و بالعکس در گردش اند.:Macro element عناصر ضروری در بدن موجودات زنده :Micro elementK,P,N,O,H,CL Ca, Mg,Zn,Cu,Fe,Mo,Mn,B اصولا جانوران به عناصر بیشتر نسبت به گیاهان نیاز دارند. فهرستاسلاید بعد

اسلاید 29: ذخیره(انباشتگی): عدم توزیع یکسان مواد عناصر در همه بخش های طبیعت موجب ذخیره می گردد. میزان جریان (Flux.rate): مقدار کمیتی از یک عنصر یا ترکیب از یک ذخیره به ذخیره دیگر در واحد زمان استوار می باشد.نسبت انتقال = میزان جریانذخیرهزمان انتقال =میزان انتقالذخیرهمثال: پول توجیبیعلت محاسبه زمان انتقال: برای ارزیابی درجه پایداری ذخیره ها در قبال نوسان میزان جریاناختلالات ناشی از تضعیف چرخه ها :کاهش تولید اکوسیستم ها (مثال چراء مراتع)اسلاید بعداسلاید قبل

اسلاید 30: چرا با تراکم مناسب مرتع رشد گیاهان با کنده شدن سر شاخه هاادامه چرخه عناصر با فضولات دام هانامناسب مراتع از بین رفتن گیاهان خوش خوراک و جایگزین شدن گیاهانی که ارزش غذایی ندارندکاهش تراکم گیاهیفرسایش چرا کودهای شیمیایی جایگزین مناسبی برای کودهای حیوانی محسوب نمی شوند؟1- اکثرا فاقد عناصر Micro 2- نسبت عناصر ماکرو به میکرو مطابق نیاز گیاهان نمی باشند.3- مواد آلی برای فعالیت میکرو ارگانیسمها را دارا نمی باشند.ولی کودهای حیوانی دارای مواد آلی هستند. اسلاید بعداسلاید قبل

اسلاید 31: به چه دلیل کودهای شیمیایی بوجود آمدند؟نسبت برداشت عناصر از خاک بیشتراز برگشت آن بود و مقدار کود حیوانی برای بازگشت به حالت عادی کافی نیست به همین دلیل کودهای شیمیایی این کمبود را جبران می نمایند. در حال حاضر بهترین راه حل چیست؟ کودهای شیمیایی به همراه کودهای حیوانی استفاده شوند. خاک های شنی بعلت داستن مواد آلی کمترچرخه مواد ضعیف تری نسبت به خاک های رسی دارند.آلودگی های ناشی از افزایشCo2 حاصل از سوخت های فسیلی اختلالفتوسنتز تنفسهر چرخه دارای دو منبع :سرچشمه اصلی: در قسمت غیر زندهذخیره تبادلی: که کوچکتر از سرچشمه اصلی ولی در حال مبادله با بخش زنده غیر زنده است.اسلاید بعداسلاید قبل

اسلاید 32: چرخه های بیوژئوشیمیایی1- چرخه آب2- چرخه گازی3- چرخه رسوبیاقیانوس هااتمسفرزمینسرچشمه اصلیموجودات زنده(بیوسفر)موجودات زنده(بیوسفر) با فرسایش و رسوب گذاریذخیره تبادلیعلت اختلاف سرعت گردش عناصر1- میزان رشد گیاهان و جانوران در انواع اکوسیستم2- شدت تجزیه مواد آلی در اکوسیستم ها متفاوتچرخه کربنمخزن اصلی * اتمسفر * بیوسفر (دو برابر اتمسفر) * اقیانوس ها ( 55 برابر اتمسفر)اسلاید بعداسلاید قبلفهرست

اسلاید 33: از لحاظ فعال بودن ذخیره کربن 1- ذخیره فعال: کالبد جانداران (بیوسفر)2- ذخیره غیر فعال: انباشته شدن در پوسته زمین(سوختهای فسیلی)دو عامل اصلی کاهش دهنده نوسانات Co2 در تغییرات فصول1- مبادله Co2 اتمسفر و آب دریاها2- معکوس بودن فصول در دو نیمکرهپیامدهای ناشی از افزایش Co2 اثر گلخانه افزایش دما بی نظمی در نزولات آسمانیخطر ذوب یخ قطبیمخزن تبادلی* مصرف Co2 در فتوسنتز برای تولید مواد آلی* دفع Co2 درتنفساسلاید بعداسلاید قبل

اسلاید 34: چرخه اکسیژن وجه تشابه چرخه اکسیژن با كربنهر دو انتقال انرژي دخالت دارند.تعداد و نسبت ذخيره‌هاي فعال و غيرفعال مشابهی دارنددو طريق تشكيل O2 :1- فتوسنتز2- فتوليزه آب در اثر پرتوها ماوراءبنفشچگونه مقدار O را از روي C مقدار بدست مي‌آورند؟ از طريق نسبت آنها در تركيب CO2 علت كاهش شديد O2 در وضعيت كنوني؟ مصرف شديد سوخت‌هاي فسيليچرخه نیترونگياهان آنرا بصورت اكسيد( NO3) جذب مي‌كند ولي براي مصرف بايد به فرم احيا( (NH3 در بيايد ولی بصورت احیاء از گياهان به علفخواران انتقال مي‌یابد.گازهاي آتشفشااني چرخه Nرسوبات دريايي اتمسفر 78%اسلاید بعداسلاید قبل

اسلاید 35: روش‌هاي تثبیت نیتروژن هوا1-بيولوژيكي:2- صنعتي(هارپر): 3-رعد وبرق:نیترون هوا توسط ارگانيسم‌ها همانند ازتوباكتر- كلوستريديوم-ريزوبيوم-جلبك سبز آبي تثبیت می شود.N2+O2 NO, NO2 3N2+H2 NH3 اسلاید بعداسلاید قبل

اسلاید 36: چرخه فسفر(چرخه رسوبي) فسفر به صورت اكسيد جذب شده بهمان صورت مصرف مي‌گردد. كندترين چرخه محسوب می گردد.ذخيره اصلي سنگ دريايي که اغلب به توسط رسوب كردن از دسترس جانوران خارج مي‌شود.فسفر در سنگ هاي آذرين < سنگ رسوبي قديمي< سنگهاي رسوبيفسفري كه به دریا مي‌رسد پيش از رسوب گذاري از دو طريق مجدداً‌ وارد اكوسيستم مي‌گردد. 2- صيد ماهي1- فضولات و اجساد مرغان ماهی ‌خوارگوانو(Guano)فضولات غني از فسفر كه در خشكي‌ها در مكان‌هاي لانه گذاري پرندگانرسوباتي كه تحت فعالتهای زمين‌شناسي از اعماق درياها بيرون آمده اند اسلاید بعداسلاید قبلفهرست

اسلاید 37: چرخه آب منبع اصلي آب: 1- اقيانوس 97% 2- 2% يخچال 3- 1% آب بخار اتمسفر نزولات آسماني مقدار بخار شدن آب از اقيانوس‌ها < از بارندگيمقدار بخار شدن آب از خشكي‌ها > از بارندگيجهت جریان آب ویژگی های اختصاصی ملکول آب: گرمای ویژه آب بالاست بخارآّب برفگرمای نهان انجمادنقش‌هايي كه بخار آب در اتمسفر ايفا مي كند.1- تشكيل ابرها2- جذب امواج گرمايي آفتاب (طول موج بلند را جذب مي‌كند.)3- جذب امواج گرمايي زمين :در شب زمين انرژی دریافتیاز خورشيد را با طول موج بلند تر ساطع مي‌کند که توسط ملکولهای آب این کرما جذب می گرددآبانرژي گرمايي ساطع شده از زمین در شباسلاید بعداسلاید قبل

اسلاید 38: يخ‌هاي كه در قطبين جمع شده اند با مجموعه درياهاي زمين تعادل وزني ندارند؟تکه يخ ذوب يخ سطح ثابت آب با آب شدن يخ‌ها سطح آب افزايش مي‌يابد و76 متر سطح اقيانوس را بالامی آورد. آلودگي‌هاي محيط و ورود به آلاينده‌ها در چرخش موادآلودگي: ورود عناصر و تركيبات تازه به محيط با تغيير نسبت عناصر و ترکیباتی که در ساختار طبیعی محیط مشارکت دارند. استفاده حشره‌كشهاي كلردار چه عواقبي را بدنبال داشته؟پيدايش واریته های مقاوماثرات ورود اين سموم در اکوسیستمآزمایشی ساده، برای اثبات تعادل وزني آب اسلاید بعداسلاید قبل

اسلاید 39: نكات قابل توجه در سرنوشت و اثرات سموم1- دوام و پايداري ماده شيميايي2- قابليت انحلال آن در محيط‌هاي مختلف3- مكانيسم توزيع و انتشار4- خواص سمي و اثرات بيولوژيك1- شكستن ان در مرحله نخستين دال بر تمام شدن خواص سمي آن نیست.2-قابليت انحلال در آب كمنكات قابل توجه در رابطه با D.D.T 3- قابليت انحلال در چربیهاي بالاست4- ميزان تبخير در طبيعت كماسلاید بعداسلاید قبل

اسلاید 40: از اثرات غيرمستقيم D.D.T :اختلال درفعالیت غدد جنسي و مكانيزم‌هاي توليدمثل و آنزيم كربنيك آنیدراز که نقش فعال در تثبيت كلسيم در پوسته تخم‌ داردنیز مختل می گردد. آلودگيP.C.B (Polychorinated biphenyle): در ساختن ظروف و وسايل پلاستيكي بكار مي‌رود. پراكندگي فقط در اطراف مناطق مسكوني بر روي هورمون‌هاياستروئيدي اثر كرده و موجب تجزيه آنها شده در نتيجه اثرات مشابه D.D.T در نازك کردن تخم پرندگان دارد. اثرات زيانبار D.D.Tالف) اثرات مستقيم: كشتن حشرات و انگلها بعلاوه حشرات مفيد (تر و خشك با هم مي‌سوزند)ب) اثرات غيرمستقيم: انباشته شدن D.D.T در زنجيره‌هاي غذايي بويژه انباشته شدن آن در پله‌هاي بالاتر.اسلاید قبلفهرست

اسلاید 41: آيا ميدان اكولوژيك همان جغرافياي انتشار است؟ خير، نگرش جغرافيايي حالت توصيفي (طول و عرض محيط زيست هر موجود را معرفي مي‌نمايد.) ولي نگرش اكولوژيك حالت تحليلي (ذكر علت) محيط زيست هر موجود را بحث مي‌كند. فصل 8ميدان اكولوژيك یا آشيان اکولوژیک یا کنج اکولوژیک یا زیستخوان اکولوژیک (Ecological nich)محدوده‌اي است هر گونه براي زيست بهتر و انجام فعاليت‌هاي طبيعي (تغذيه، زاد و ولد) انتخاب مي‌كند. آشيان اكولوژيك: نه فقط محل زندگي موجود بلكه نقش عملي موجود در جامعه را در رابطه با عوامل غيرزيستي (دما، رطوبت، نور ....) مشخص مي‌نمايد. فهرستاسلاید بعد

اسلاید 42: ميدان اكولوژيك بالقوه: جاهايي كه يك موجود مي‌تواند زندگي نمايد يعني قادر به تكثير و توليد مثل دو گونه با احتياجات يكسان نمي‌توانند با هم در يك آشيان اكولوژيك زندگي نمايند و يكي از آنها در رقابت حذف مي‌گردد که به آن اصل گوس يا طرد رقابتي گويند.ميدان اكولوژيك بالفعل: محدوده اي از شرايط طبيعي يك گونه عملاً آنرا اشغال نموده و زندگي مي‌نمايد. ميدان اكولوژيك بالفعل = ميدان اكولوژيك بالقوه - رقابت ميدان اكولوژيك بالفعل الف) قبل از رقابت ب) بعد از رقابت ميدان اكولوژيك بالقوهاسلاید بعداسلاید قبل

اسلاید 43: برخي جانداران محدوده وسيعي از نوسانات عوامل اكولوژيك را تحمل مي‌كنند(مقاوم) Eury برخي جانداران محدود كوچكي از نوسانات عوامل اكولوژيك را تحمل مي‌كنند(حساس) Steno عوامل غیر زیستی: گرما thermal، آب hydric، نمك‌ها halin، منابع غذايي phagicمحل زيست Ciousاگر موجودی به گرما حساس ولی مقاوم به نمک Steno Thermal  Eury Halinگونه‌هاي معادل ( معادل‌هاي اكولوژيك): اگر دو آشيان اكولوژيكي مشابه توسط گونه‌هاي مختلفي اشغال شوند كه از لحاظ رفتاري، فيزيولوژيكي، فرمولوژيكي مشابه باشند. مثال: كانگورو در استراليا، گاو وحشي (بوفالو) در چمنزارها آمريكااسلاید بعداسلاید قبل

اسلاید 44: گونه‌هاي مختلفي که در يك اكوسيستم‌ها از لحاظ Nich، نقش و عملكرد اكوسيستم يا نوع تغذيه و منابع تغذيه مشابه هم باشند(بز و کل كوهي) چنين گونه‌هاي در يك اكوسيستم هم‌صف مي‌نامند.(تصاویر) گونه‌هاي هم‌صف:فهرستاسلاید قبل

اسلاید 45: فصل 9عوامل محدود كنندهقانون ليمبيك (كمينه):هرعنصرضروری كه كمترين ميزان (مقدار) را در محيط زيست موجود زنده دارد نقش محدود كننده در رشد موجود را ايفا مي‌نمايد. مثال :کمبود Ca2+, Mg2+قانون بلاك من: هر عاملي محيطي كه كمترين مقدار را در محيط دارد نقش تعيين كننده در رشد موجود را ايفا مي‌نمايد. (در قطب دما – کویر آب) قانون تحمل (قانون شلفورد يا بيشينه):افزايش شدت يك عامل اكولوژيك مي‌تواند مرز و امكان رشد موجودات زنده را محدود نمايد. (در ارتفاعات افزایش شدت نور)فهرست

اسلاید 46: فصل 10سازشسازش:تحريك پذيری يا تغيير پذيری انتخاب شده موجودات زنده موجب افزايش تحمل زيستي مي‌گردد. البته محدوده سازش محدود (مثال دما برای گیاهان Max:45 C, Min: -5 C )انواع سازش ها ( مصرف انرژي )الف)فعال با مصرف انرژي ب) غيرفعال (گياهان كركدار كه بطور خودكار با شرايط كم‌آبي سازگارند.)محيطموجبنيازپاسخ هر گونه ( ذات و ژنوم)تقسيم‌بندي انواع سازش‌هاالف: سازش‌هاي موقت ( ساز‌ش‌هاي حيات فردي یا آنتوژنی): سازش‌هايي هستند كه يك موجود در طول زندگي كسب مي‌كند.( پینه دست ـ آفتاب سوختگي) فهرستاسلاید بعد

اسلاید 47: ارتباط بين سازش‌هاي آنتوژنی با فیلوژنی از نظر سه ديدگاه:1- ديدگاه لاماريست‌ها:صفات اكتسابي (آنتوژنی) صفات ارثي (فیلوژنی) تبديل 2- ديدگاه نئوداروينس‌ها: مثال : گردن زرافه ـ پرده پای مرغابيدليل اصلي سازش را جهشهای تصادفي می دانند. 3- نظريه حد واسط يا بالدوين: بوده باعث تثبيت و انتقال سازش‌ها گرديده است.ب: سازش‌هاي دائمي( سازش‌هاي تكاملي يا فیلوژنی یا ارثی): گياهان منطبق خشكي: كوتيكول ، اندام هوایي ، ريشه ، برگسازش‌هايي هستند كه يك موجود در طی دوران گذشته كسب کردهجهش عامل بروز صفات ارثي ولي تصادفي نبوده بلكه در جهت تكاملاسلاید بعداسلاید قبل

اسلاید 48: انواع سازش‌ها يا صورت‌های مختلف آن1- سازش‌هاي ريخت‌شناسي يا مرفولوژيك الف) آنتوژنی يا موقت (سازش با شرايط كم‌آبي موقت)ب) فیلوژنی یا دائمی (سازش در گياهان سازگار خشكي شور) 3-سازش‌هاي بيوشيميايي:‌2-سازش های فیزیولوژیک: تغییر در ساختار درونی (اندامک ها و اندام ها ) گیاهان شور پسند غدد نمکی، گیاهان گوشتخوار آنزیمها دستگاه گوارش با نوع غذا تغيیرمی کند. تمام پاسخها بیوشیمیایی اند چون اکثر پاسخها ریختی از طریق تغییر در زنجیره های بیوشیمیایی پاسخ داده می شوند.اسلاید بعداسلاید قبلفهرست

اسلاید 49: سازش‌هاي فیلوژنی یا دائمیسازش‌هاي مرفولوژیکیاسلاید بعداسلاید قبل

اسلاید 50: رفتار:مجموعه حرکتهای ظاهری در شرایط فیزیکی و بیولوژیکی که به اقتضای نیاز، جانور بروز می دهد. 4- سازشهای رفتاری: مختص انسان – جانوران البته درگیاهان تروپیسم و تا کتیسم را نوعی رفتار می دانند. انواع رفتار الف- غیر ارادی ماهیچه صاف ( هضم غذا....) ب –ارادی ماهیچه مخطط (مقابله دسته جمعی بوفالوها در مقابله مهاجمان ) انواع رفتار براساس آموزش1- رفتار آموختنی (پرواز پرندگان- شکار سگ سانان) 2- رفتارهای غریزی (لانه سازی مکیدن شیر و...) اکومورفوز Morphosis (شکل ،ریخت) Eco (ماواء)معادل سازشهایی موقت - آنتوژنی اسلاید بعداسلاید قبل

اسلاید 51: اکوتیپ یا تیپ های اکولوژیکی (Eco Type) : گونه هایی که از لحاظ شکل ظاهری مشابهند ولی از لحاظ ژنتیکی باهم اختلاف دارند.گیاهان در ارتفاعات بعلت قطع مبادله ژنتیکی در طی نسلهای متمتدی از لحاظ خزانه ژنی با گونه های مشابه دارای اختلاف می شوند هرچند از لحاظ مرفولوزیکی مشابهند.پیدایش اکوتیپ در واقع تاثیر واستمرار گزینش طبیعی در جهت ویژه و خاص است.کلاین یا اکو کلاین: گونه هایی که دارای حوزه انتشاری وسیع و پیوسته بوده و بین تفاوتهای مرز بالایی و پایینی حالات حد واسط هم موجود است که نشاندهنده تعییرات تدریحی گونه های مورد مطالعه (بصورت شیب دار)را گویند. در واقع اکومورفوزسازش هایی که با وجودشرایط خاص محیطی ظاهر می شوند. مثل تغییر رنگ پوست انسان در ارتفاعات یا تغییر مرفولوزیکی گیاهان وجانوران در قطب فهرستاسلاید قبل

اسلاید 52: فصل 11توالي، تحول و بلوغ اكوسيستمتوالي: جايگزين شدن جامعه ها و يا انواع اكوسيستمها در يك منطقه به دنبال يكديگرهرجامعه شرايط محيطي را براي استقرار جامعه پرنيازتر آماده مي‌سازد نكات قابل توجه در رابطه با توالي:با تغيير جامعه گياهيجامعه جانوريمحيط غير زنده (ميزان بارش دما نور رطوبت هوا) تغييرتغييرمقايسه بين توالي و دگرديسي مشابهند چون هر دو با تغيير همراهند نامشابهندتوالي تكرار ناپذيردر توالي مرگ معنا نداردفهرستاسلاید بعد

اسلاید 53: بيوسنوزهاي اوج ( كليماكس):تكامل سريها نهايتاً منجر به يك بيوسنوز پايدار مي‌گردد كه با محيط اطراف خود به تعادل رسيده است.بيوسنوزهاي (کل موجودات زنده) که تدریجا جایگزین یکدیگر می شوند را سری (Sere) گویند.هميشه كليماكس به پوشش درختي ختم نمي‌شود بسته به وضعيت آب و هوايي كليماكس تغيير مي‌كند انواع بيوم بوجود مي‌آيد.تغيیرات در ضمن توالي : بررسی توالي نهايي (كليماكس) نسبت به مراحل اوليه توالي الف- تغیيرات از لحاظ انرژي و توده زنده: توده زنده توليد ناخالص تنفس نسبت توليد اوليه خالص به تنفس بسمت یک سیر می کند. نسبت توده زنده به توليد اوليه توليد خالص اولیهاسلاید بعداسلاید قبل

اسلاید 54: ب- از لحاظ چرخه موادچرخه باز (ناقص) چرخه بسته (كامل)توالی مراحل اوليه مراحل نهايي مدت زمان جابجايي مواد کم زیاد ج-از لحاظ ساختار اكوسيستم جامعه زيستي : در مراحل نهايي تعداد زنجيرهای غذايي ، تنوع گونه افزایش، شبكه غذايي پيچيده تر و استراتژيr جايگزين استراتژي k مي‌شود استراتژي r بچه‌ها مراقبت اندوخته غذايي غورباقه - ماهی استراتژيیk بچه‌ها مراقبت اندوخته غذايي انسان د- از لحاظ ثبات اكوسيستم: در مرحله نهايي توالی حالت تعادل و ثبات مي‌يابد و- از لحاظ انرژي كلي: بازده انرژي و ماده عناصر غذايي در محيط بالا مي‌رود اسلاید بعداسلاید قبل

اسلاید 55: تقسيمات توالي (از نظرسه ديدگاه )توالي اوليه : استقرار موجودات زنده در جايكه قبلاً جمعيتي وجود نداشته است. تخته سنگخزه گلسنگ گندميان گیاهان علفی چند ساله درختيدرختچهتوالي ثانويه: يك اكوسيستم در اثر عوامل بيروني (سيل آتش سوزي ) نابود اكوسيستم جديد در بقاياي بجا مانده آن شکل بگیرد 1- توالی اوليه و ثانويه 2-توالي درون‌زا و برون‌زا3- توالي اتوترونيك و هتروتروفيكتوالي درون‌زا(Autogenic) : معادل توالیه اولیه و مستقل از عوامل بيروني مي‌باشدتوالي برون‌زا(Allogenic): معادل توالیه ثانویه منبعث از عوامل بيروني مي‌باشد اسلاید بعداسلاید قبل

اسلاید 56: اسلاید بعداسلاید قبل

اسلاید 57: توالي ثانويه در یک برکهتوالي ثانويه در یک بیوم تایگااسلاید بعداسلاید قبلفهرست

اسلاید 58: توالي اتوتروفيك (Autoterophic):اغلب توالي را شامل مي‌شود و توالی در مراحل اولیه است. توالي هتروتروفيك(Hetroterophic):وسعت وتعداد کم اين توالي بيشتر در بركه و مرداب كه بقاياي گياهي از به وفور از پيرامون وارد اين اكوسيستم مي‌شود كليماكس(Climax) آخرين نوع اكوسيستم در پايان مراحل در يك منطقه مستقر مي‌گردد كه به محيط اطراف به‌ تعادل رسيد. تقسيم بندي ديدگاههاي مختلف درباره كليماكس 1- مونو كليماكس(كلمنتس) مشخصات آخرين نوع پوشش گياهي و متعاقب آن اكوسيستم توسط عوامل اقليمي مشخص مي‌گردد به آن كليماكس اقليمي مي‌گويند. اسلاید بعداسلاید قبل

اسلاید 59: 2- پلي كليماكس (برون بلانكه): در يك اقليم ثابت گروههاي متفاوتي از كليماكس برقرار است به آن پلي كليماكس گويند. در يك اقليم واحد مناطق خاصي از لحاظ (جهت دامنه شيب نوع خاك نوع سنگ مادر) تنوع جامعه جانوري تنوع اكوسيستم نقطه اوج وابسته به عوامل اقليمي - عوامل خاكي- ميزان بارندگي كلمانتس(مونوکلیماکس): اجزاء تشكيل دهنده پلي كليماكس را زيرواحدي از اين مجموعه يا زير- كليماكس تلقي مي‌گردد پیروان نگرش مونوكليماكس(کلمانتس ،انگلیس) و پلی کلیماکس (برون بلانکه ، آلمان) از زمان طرح این موضوع تا به حال برای اثبات نگرش خود بر دیگری در حال مناظره هستنداسلاید بعداسلاید قبل

اسلاید 60: اختلاف نظر نگرش مونوكليماكس(کلمانتس ،انگلیس) و پلی کلیماکس(برون بلانکه ، آلمان) مونو كليماكس(كلمنتس) پلي كليماكس (برون بلانكه)شرايط اقليمي اقليم واحد) ) ماكروكليما مزو كليما (شرايط اقليمي روي دامنه هاي مختلف ) ميكرو كليما(شرايط اقليمي حاصل از بودن و نبودن يك درخت)ميكرو كليما آنها معادل مزوكليما (پلي كليماكس) اقلیم + نوع سنگ مادر اقليمشكل گيري خاكبا هم متحد (وحدت)مي‌گردند. با هم متحد (وحدت)نمي‌گردند . با گذشت زمان اجزاي يك پلي كليماكس اسلاید قبلفهرست

اسلاید 61: فصل 13 کنش های متقابل و بر هم کنش های بین جمعیت ها (بین گونه ها)مفهوم کنش متقابل : بیانگر ارتباطاتی که ناشی از رفتار و به تعبیری اراده و تصمیم جاندار است.مفهوم روابط متقابل : بیانگر کنش که بین محیط زندگی موجود زنده و خود موجود زنده برقرار است.هر موجود زنده در محیط طبیعی با دو گروه از موجودات در ارتباط است.1- هم گونه ای های خودش:کنش ها درون گونه ایست (inter specific).2- دیگر گونه ها: کنش ها بین گونه ای (inter specific)(interaction))inter relation(فهرستاسلاید بعد

اسلاید 62: انواع رابطه های ممکن بین گونه ای (بین جمعیت ها) نتیجه حاصل از نام رابطه از رابطه برای گونه ماهیت رابطههر دو طرف برای یکدیگر محدودیت ایجاد می کنند1-رقابت(competition) - -2-خنثائی _ _هیچ کدام از موجود روی هم اثری ندارد(زرافه-خرگوش)3-همیاری یا همزیستی (همکاری اولیه) + +برای هر دو سودمند ولی اجباری نیست (جلبک- قارچ)4-صیادی( شکارگری) + -افراد یک گونه افراد گونه مقابل را کشته واز پیکرآنها تغذیه می کننداسلاید بعداسلاید قبل

اسلاید 63: افراد گونه انگل افراد گونه مقابل را تدریجاً بدون کشتن سریع مورد استفاده قرار می دهند( کرم های روده ای) 6-همسفرگی + 07-دگر آسیبی (بازدارندگی یک طرفه) - 0 نتیجه حاصل از نام رابطه از رابطه برای گونه ماهیت رابطه5-انگلی (پارازیتی) + -افراد یک گونه در این رابطه سود می برند و طرف مقابل نه سود می برد نه زیان.(خزه روی تنه درخت) یک طرف آسیب می بیند طرف مقابل نه سود نه زیان.مثال دگر آسیبی آللوپاتی درخت گردو که اجزاء آن اجازه جوانه زنی بذر دیگر گیاهان را نمی دهد.اسلاید بعداسلاید قبل

اسلاید 64: رقابت (competition) رقابت بین افراد گونه هاست جهت کسب منابعی که مقدار آن محدود است.شرایط رقابت1-همسایه بودن جانداران 2-مشترک بودن منبع محیطی 3-محدود بودن منابعدو شکل رقابتی از دیدگاه برچ از دیدگاه پیانکا1-رقابتی که بودن یا نبودن رقیب هیج تأثیری در مصرف انرژی آنها ندارد رقابت برای منبع (رقابت غیر تعرضی) رقابت غیر نیازمند به مصرف انرژی 2- رقابتی که موجود زنده برای دستیابی به منبع مورد نظر برای یکدیگر مزاحمت ایجاد می کند رقابت آمیخته با اقدام (رقابت تعرضی)رقابت نیازمند به مصرف انرژی اسلاید بعداسلاید قبلفهرست

اسلاید 65: دو نکته مهم درباره رقابت 1- رقابت مکانیزم های متفاوتی دارد و نباید استنباط شود که فقط دو مورد ذکر شده اشکال رقابتند گاهی اوقات هر دو این اشکال با هم رخ می دهد.2- رقابت مطلق نیست و دارای درجات مختلفی و با شدت های مختلفی است.اصل گوس یا اصل انحصار از طریق رقابت Gausمیکروبیولویست روسی دو گونه از پارامسی را در دو محیط مجزا کشت داد که هر دو آنها به راحتی رشد کردند پارامسی گونه aپارامسی گونه bپارامسی گونه a+bوقتی هر دو آنها به یک محیط کشت انتقال داند یکی از گونه ها به راحتی رشد کرد و دیگری در مرحله اولیه ازرشد باز داشته شد. مرحله اولیهمرحله نهاییرشد گونه aاسلاید بعداسلاید قبل

اسلاید 66: هارد بن (اکولوژیست آمریکائی) : با توجه به گزارش گوس اصل انحصار از رقابت را بیان کرد یا به عبارت دیگر همیاری پیش رقیب های کامل ناممکن است. طرد اصل گوس: در مورد پنج گونه پرنده حشره خوار که در مجاورت هم زندگی می کردند وهیچکدام یکدیگر را حذف نمی کردند مطرح شد.با بررسی مداوم (فیلم برداری)هر گونه دارای آشیانه مجزا است هر جنس در ارتفاع مشخص از درخت زندگی می کند.دو گونه حشره (آفات) در شرایط محیطی متفاوت 32.3cگونه دیگر غالب توان رقابتی بین گونه ها با تغییرشرایط محیط تغییر خواهد کرد.29c یکی از گونه های غالب نتیجهاسلاید بعداسلاید قبل

اسلاید 67: منشأ اصلی اختلاف نظر (آراء) درباره اصل گوس:انواع حالات رقابت در بین دو گونه 1- رقابت کامل: اگر گونه ای، گونه دیگر را به طور کامل حذف کند.2- رقابت ناقص:گونه ای به طور نسبی بر دیگری چیره شود.3- غیر رقابتی :دو گونه قادر به زندگی در کنار هم می باشند.اخیراً دانشمندان پیشنهاد کردند که با مشاهده حذف یک گونه در کنار دیگری یا رقابت ناقص نمی توان به نیاز های واقعی اکولوژیکی آنها پی برد. در نتیجه اصل گوس و انتخاب طبیعی به آزمون های تجربی جواب نمی دهند. اسلاید بعداسلاید قبل

اسلاید 68: موفق باشیدلطفا نظرات و پيشنهادات خود را به آدرس :شاهين شهر – فاز 3 خانه كارگر – بلور نوردانشگاه پيام نور شاهين شهر گروه زيست شناسي ( صالحي) ارسال فرماييد.اسلاید قبلفهرستمرجع محیط زیست ایرانwww.iranzist.ir