ایمنی حریق

ایمنی حریق

اسلاید 1: بنام خدا. ايمني حريق علیرضا نتاج

اسلاید 2: مقدمه آتش سوزي از حوادثي است كه هر آن ممكن است اتفاق بيفتد و بر اثر آن خسارات اقتصادي و صدمات انساني عظيمي روي دهد. آمارها يي كه در جهان انتشار مي يابد معرف خسارات عظيم و تلفات نسبتا زياد ناشي از آتش سوزيها مي باشد .نتايج بررسيهاي آماري نشان مي دهد كه قريب 75 تا 80 درصد آتش سوزيها يعني نزديك 4 /3 آنها قابل پيش بيني و پيشگيري هستند و چنانچه علاج واقعه پيش از وقوع گردد نزديك 4/3 از خسارات ساليلنه ناشي از حريق كاسته مي شود كه خود رقم قابل توجهي است براي 1/4 بقيه يعني حريقهاي غير قابل پيش بيني بايد به ادوات و تجهيزات آتش نشاني مجهز شد تا خسارات را به حد اقل ممكن رسد. ممكن است بعضي به غلط تصور كنند كه با مراقبت از خطر حريق مصون مي باشند اينان ابراز مي دارند بهترين دليل اين است كه تا كنون دچار آتش سوزي نشده اند بطور كلي اين طرز فكر غلط و خطرناكي است زيرا دچار حريق نشدن در زمان طولاني دليل بر بي خطر بودن نيست به گفته كارشنا سان بيش از 80 درصد حريقهاي بزرگ براي اولين بار اتفاق افتاده است.

اسلاید 3: تعريف آتش ( احتراق )آتش نتيجه يك عمل شيميايي است به اين ترتيب كه اكسيژن هوا با كربن اجسام تركيب شده توليد co2 و co و نموده و در اثر فعل و انفعالات گرما و روشنايي قابل احساس و ديد بوجود مي آيد.

اسلاید 4: عوامل بوجود آورنده حريقبطور كلي وجود سه عامل براي ايجاد يك آتش سوزي لازم است يعني اگر اين سه عامل در يكجا جمع گردند آتش سوزي بوجود مي آيد . از اجتماع اين عوامل مثلثي بنام مثلث آتش بوجود كه بوجود آورنده حريق استاين سه عامل عبارتند از

اسلاید 5: 1- سوختالف- مواد سوختني جامد مانند چوب ، زغال، كاغذ، پارچه و ...ب- مواد سوختني مايع مانند فراورده هاي نفتي، الكل، مايعات سوزاننده و.ج- مواد سوختني گازي : مانند انواع گازهاي قابل اشتعال، بوتان، استيلن

اسلاید 6: 2- حرارت احتراق هنگامي صورت مي گيرد كه درجه حرارت بر حسب نوع و جنس مواد جسم سوزنده به حد كفايت رسيده باشد و اين حد را درجه احترق مي نامند. درجه حرارت احتراق مواد مختلف با هم فرق دارند وقتيكه جسم به اين درجه حرارت رسيد شروع به سوختن مي نمايد و در اين حالت اگر منبع توليد حرارت قطع شود جسم قابل اشتعال به سوختن ادامه خواهد داد.

اسلاید 7: 3– اكسيژن هواعمل سوختن بوسيله اكسيژن موجود در هوا ايجاد مي شود تركيب هوا عبارت است از 78/0 ازت 21/0 اكسيژن 1/0 گازهاي ديگر در عمل سوختن جسم سوزنده و هوا بايد در كنار هم واقع گردند هر چه سطح جسم قابل سوختن تماس بيشتري با اكسيژن هوا داشته باشد عمل سوختن و احتراق آسانتر و سريعتر انجام مي گيرد بنابر اين هر چه ذرات جسم سوزنده پراكنده تر باشد چون سطح تماس آن با اكسيژن زيادتر است زودتر مشتعل ميگردد به همين دليل گازها زودتر از مايعات و مايعات زودتر از جامدات آتش مي گيرند.

اسلاید 8: عوامل ايجاد حريق اين عوامل عبارتند از:الكتريسته : در اثر عبور جريان الكتريسته از سيم حامل جريان برق مقداري انرژي بصورت حرارت داخل سيم ( افت حرارتي ) تلف مي شود چنانچه در اطراف اين گرما سيم بدون روپوش باشد و يا عايق بندي ضعيف باشد اين عايق ذوب شده و حرات حاصله مي تواند منجر به آتش سوزي مواد سوختني اطراف شود.الكتريسيته ساكن: گرماي ناشي از آن وقتي بوجود مي آيد كه دو صحفه اي را كه داراي بار مثبت ومنفي مي باشند به يكديگر دور و نزديك كنيم در نتيجه اين عمل احتمال تخليه بار الكتريكي از يك صحفه به صحفه ديگر وجود دارد و امكان ايجاد جرقه ودر نتيجه گرماي حاصله از جرقه امكان آتش سوزي بخصوص در محيطهاي گازي وجود دارد.

اسلاید 9: .تماس مستقيم با شعله : حرارت ناشي از شعله احتراق منجر به آتش سوزي مواد سوختني ميگردد.خود به خود سوزي : پروسه افزايش درجه حرارت يك ماده سوختي بدون آنكه منبع حرارتي به آن نزديك شود را خود به خود سوزي گويند حرارت آنقدر مي تواند باشد كه ماده سوختي را به نقطه اشتعال برساند دلايل خودبه خودسوزي بطور دقيق تا بحال مشخص نشده است ليكن فاكتورهايي مثل فشار طبقات بالاي ماده سوختني بر روي طبقات پايين نقش دارد اين افزايش حرارت ممكن است توسط ارتعاشات حاصله در بعضي از موارد در خصوص مخازن سوختي گازها صحت داشته باشد وضعيت سيستم جداسازي در منابع سوختي چگونگي حمل منابع سوختي وميزان اكسيژن موجود در محل از فاكتورهاي مهم در اين مسئله است.

اسلاید 10: .فعل و انفعالات شيميايي: الف- گرماي ناشي از تجزيه شيميايي : بعضي از مواد شيميايي وقتيكه تجزيه مي شوند به عناصر مختلف تبديل شده و گرما ايجاد ميكنند مانند نيترات سلولز از اين نظر نگهداري اين مواد و درجه حرارت انبارها مي بايست مطابق با استانداردهاي مواد منفجره باشدب-گرماي ناشي از حل شدن شيميايي : وقتيكه ماده اي در ماده ديگر حل مي مي شود مثل حل شدن اسيد غليظ در آب اين گرما بقدري است كه مي توانند حرارت زيادي توليد كند و موجب آتش سوزي شود.اصطكاك : وقتي بوجود مي آيد كه دو جسم در سطح قابل قبول روي هم مالش يابند كه منجر به ايجاد حرارت مي شود.جرقه : گرماي حاصل از جرقه بر اثر برخورد دو جسم سخت با يكديگر حاصل مي شود اين حرارت بحدي است كه مي توانند مايعات قابل اشتعال و گازها را مشتعل سازد.

اسلاید 11: محصولات حريق گازهاي ناشي از حريق : گازهاي تبخير شدخ ناشي از عمل احتراق مي باشد در اكثر حريقها coبوجود مي آيد زيرا اكثر مواد شيميايي داراي كربن و ئيدروژن ميباشند واكسيژن به اندازه كافي در اختيار شان قرار نمي گيرد و بخاطر وجود گازهاي سمي از قبيل HCN,SH2,so2,co2,co اكثر تلفات انساني حاصل مي شود.حرارت : از محصولات حريق است كه سبب افزايش خسارات و گسترش حريق مي باشد و باعث سوختگيها و مصدوميتها مي باشد.شعله : اگر گازهاي آتش مشتعل شوند شعله بوجود مي آيد و در حقيقت شعله قسمتي از گازهاي سوختني مي باشد كه قابل رويت است كه علاوه بر گرما روشنايي نيز بوجود مي آورد هر چقدر حرارت بالا رود روشنايي كمتر و يا از شدت آن كاسته مي شود دو جسم با اكسيژن بيشتري تركيب مي شود شعله به عنوان عامل گسترش حريق نقش مهمي را دارد.دود : مجموعه اي است از ذرات كربن و انواع تركيبات كربن دار بصورت جامد و ذرات ريز همراه با گازهاي آتش كه علاوه بر خسارات مالي سبب تلفات انساني بسياري ميگردد و بعلت گرماي زياد قابليت صعود و نفوذ به طبقات بالاتر را دارد.

اسلاید 12: طبقه بندي انواع حريقبطور كلي حريقها را به پنج گروه زير تقسيم مي كنند.گروه A : حريقهايي هستند كه از سوختن عموم مواد قابل اشتعال كه پس از سوختن از خود خاكستر به جاي مي گذارند بوجود مي آيند مانند آتشهايي كه عامل آنها موادي از قبيل كاغذ ، چوب، پارجه و نظائر آن باشد.گروه B : آتش هايي كه از سوختن مايعات قابل اشتعال بوجود مي آيند و پس از سوختن از خود ضايعات و خاكستر باقي نمي گذارند مثل حريقهاي ناشي از فرآورده هاي نفتي .گروه c : آتش هايي كه ناشي از وسايل و تجهيزات برقي مي باشند.گروه D : آتش هايي كه از سوختن فلزات قابل اشتعال بوجود مي آيند مانند سديم ،پتاسيم ، منيزيم ، آلومينيم و غيره.گروه E : آتش سوزيهاي ناشي از گازها مثال : متان ، اتان ، پروپان ، اسيتلن و ..... مي باشد.

اسلاید 13: روشهاي خاموش كردن حريق :بطوريكه ذكر گرديد از تجمع عوامل ايجاد حريق در يكجا آتش سوزي بوقوع مي پيوندد حال اگر يكي از اين عوامل سه گانه مهار گردند آتش اطفاء ميگردد بر همين اساس روشهاي اطفاء حريق بشرح زير مي باشند

اسلاید 14: سرد كردندر حقيقت از بين بردن ضلع حرارت مي باشد همانطوريكه ذكر شد يك جسم قابل اشتعال در يك درجه حرارت بخصوص شروع به سوختن مي نمايد حال اگر بوسيله سرد كردن درجه حرارت يك ماده قابل اشتعال را پائين آورد يكي از ضلعهاي مثلث آتش زا را از بين برده و در نتيجه آتش خاموش مي گردد يكي از مطمئن ترين وسايل آتش نشاني سردكننده آب است كه موثرترين روش براي اطفاء حريقهاي گروه A مي باشد.

اسلاید 15: خفه كردنبعضي از آتشها با سرد كردن مهار نمي شوند يعني از بين بردن ضلع حرارت موثر واقع نمي شود در حقيقت استفاده از آب بعنوان عامل سرد كننده در آتش سوزيهاي برقي ( گروه c ) مجاز نمي باشد چون منجر به برق گرفتگي مي شود همچنين در آتش سوزيهاي گروه B بعلت حرارت بسيار بالا آب بخار شده و مايعات سوزان به اطراف پرتاب و باعث سوختگي و صدمات جاني ميگردد روش خفه كردن ، مهار كردن ضلع اكسيژن است كه براي اطفاء حريقهاي گروه B استفاده مي شود. عوامل خفه كننده شامل كف هاي آتش نشاني ، پودر شيميايي ، گازهاي هالوژنه ، دي اكسيد كربن و نيتروژن مي باشد.

اسلاید 16: سد كردناگر بوسيله اي مانع از رسيدن سوخت به كانون اشتعال گرديم عمل سد كردن را انجام داده ايم مانند بستن شير مخزن گاز يا دور كردن مواد قابل اشتعال از محوطه آتش جهت جلوگيري از توسعه آتش از اين روشها ميباشد

اسلاید 17:

اسلاید 18: اعلام حريق چگونه بايد صورت پذيرداولين و مهمترين اقدام در مقابله با حريق اطلاع دادن به واحد آتش نشاني مي باشد هنگام اعلام حريق به آتش نشاني بايد موارد ذيل را دقيقا مشخص نمود :محل دقيق ساختمان محل آتش سوزي در ساختمان نوع حريق ( چه چيزي در حال سوختن است )نام شخص تلفن كنندهب : هر فرد براي مقابله با حريق چه چيزهايي را بايد بداند.1- شماره تلفن آتش نشاني و محل دقيق نزديكترين تلفن 2-محل دقيق كپسولهاي آتش نشاني و جعبه هاي آتش نشاني ( فايرباكس ) نزديك به محل.3-راههاي خروج اضطراري و اصلي .4- محل دقيق سيستم اعلام خطر .5- خطرات احتمالي محل.

اسلاید 19: انتخاب نوع خاموش كننده

اسلاید 20: چگونگي شناسائي خاموش كننده هاخاموش كننده CO2 اين خاموش كننده ها داراي بدنه يكپارچه ( بدون جوش ) و خروجي قيف شكل هستند كه علاوه بر جلوگيري از رسيدن اكسيژن به آتش ، باعث سرد شدن آن ناحيه نيز ميشوندخاموش كننده پودر و گاز فشار دائم اين خاموش كننده ها داراي مانومتر بوده و داراي شيلنگ خروجي بلند هستندخاموش كننده پودر و گاز فشار غيردائم اين خاموش كننده ها داراي يك كپسول مولد فشار كمكي (‌حاوي يك گاز مانند نيتروژن ) هستند كه براي بهره برداري ازاين نوع خاموشظ كننده ها ابتدا بايد كپسول كمكي را باز كرد و سپس از خاموش كننده استفاده كرد