صفحه 1:
بسم الله الرحمن الرحيم
انواع بازارهاى بورسى در ايران
صفحه 2:
بازار بورس همانند سایر بازارهاء مکانی برای خرید و فروش است. در بازارهای سنتی و
فیزیکیء کالاهای فیزیکی مانند زمین» ساختمان و محصولات مختلف مبادله میشود؛ اما در
بازارهای بورسی دارایی های مالی مانند سهام. اوراق مشارکت و سایر دارایی ها معامله
میشود. در سراسر دنیاه بورس دارای بازارهای مختلفی است که براساس سازو کار هر یک.
.محصولات مالی مختلفی در آنها معامله میشوند
صفحه 3:
بورس نهاد سازمانیافتهای است که در آن سهام شرکتها و اوراق مختلف خريد و فروش مىشود.
بازار بورس هر کشور یکی از ارکان اساسی بازار سرمایه آن کشور به حساب میآید و محلی برای
جمعآوری منابع مالی و تخصیص بهینه سرمایه است. سرمایه های راکد در جامعه از طریق بازار
سرمایه و بازار بپورس به بخشهایی که به منابع مالی نیاز دارند. اختصاص میپابد. در بازار بورس:
قیمتهادارای شعاف بوده و بف درس کشف قیمت میشوند. دراین بازاز: رسک کنترل و
مدیریت میشود؛ اما مهمترین هدف بازار بورسء تأمین نقدینگی برای شرکتها و فعالان اقتصادی
.است و هدایت سرمایه های راکد به سمت حوزههایی است که به متابع مالی نیاز دارند
صفحه 4:
البته در جهان بورس ارز هم یکی از انواع بورس است که در آن ارزهای خارجی خرید و فروش ميشوند. اما در
ايران» بورس ارز برای معامله و تبادل ارزهای خارجی وجود ندارد و خرید و فروش ارز به صورت دستی و در صرافی
.ها يا بازار آزاد انجام میشود
صفحه 5:
بورس اوراق بهادار تهران
مانند اوراق مشارکت. خرید وفروش میشونداراة. برباداردر بازار بورس اوراق بهادار سهام شرکتها و سایر
.و بیشتر سرمایه گذاران بازار بورس؛ در این بخش از بورس فعال هستند
از اردببهشت ماه سال ۱۳۳۵ قانون تاسیسی بورس اورای بهادار به تصویب رسید و به توعی پیشکسوت Ge Fe el
د كدو سوب شود در گذشته معاقلات پورس بسار منود بود در حد هنتهای یک روز آن هم در ساعات
.محدود
صفحه 6:
قانون بازار اوراق بهادار جمهوری اسلامی ایران در یکم آذر ماه ۱۳۸۴ تصویب شد. بهدنبال تصویب این قانون
نهاد و بخشهای نظارتی و اجرانی بازار از هم جدا شدند و زسنه توسعه بازر ایساد شد.
با پیشرفت تکنولوژی و فراگیر شدن اینترنت» سازوکار معامله در بورس تغییر کرد و معاملههای بورسی با
استفاده از رایانه یا حتی یک تلفن همراه امکانپذیر شد. به این ترتیب شما میتوانید در بورس اوراق بهادار
تهران معامله سهام شرکتهای پذیرفته شده در این سازمان را دنبال کنید که تمام این معاملهها از طریق
.کارگزاری و با داشتن کدهای معاملاتی صورت میگیرد
صفحه 7:
البته برای دنبال کردن این معاملات ابتدا باید در سامانه سجام و کارگزاریهای مورد تائید سازمان بورس ثبتنام
کرده تا کد بورسی دریافت کنید. شرکتهای پذیرفته شده در بورس بر اساس شاخصهای مختلفی رتبهبندی و
«خرید و فروش میشوند
و تحایل تکنسکال تحلم|_توجه داشته باشید که برای معامله در بورس اوراق بهادار بیگدار به آب نزنید و حتما به
-بنیادی و... نمادها توجه کنید
بازار بورس اوراق بهادار تهران خود به دو بازار اول و دوم تقسیم میشود. تفاوت این دو بازار در قوانین آنها است.
به طوریکه یک شرکت برای ثبت در تابلوی بازار اول باید قوانین سخت گیرانهتری را نسبت به بازار دوم پشت سر
.بگذارد
صفحه 8:
خایلوی اصلی
<Js! 5b |
|e» تايلوى قرحصی
یازار دوم
شرکتها برای پذیرش در بورس باید شرایط خاصی داشته باشند وگرنه باید قید بورس را بزنند یا اینکه سراغ بازار
.فرابورس بروند
صفحه 9:
شرايط اختصاصى تابلوى اصلى بازار اول
سهام شناور حذاقل !١ درصد
تداوم فعالیت حداقل مه سال
حداقل سرمایه ثبت 5
شده (ميليارد (by
نسبت حقوق صاحبان
سهام به كل دارائيها حداقل ۴۰ درد
(نسبت مالكانة)
مطلوب بودن سيستم
حسابدارى(مالى /بهاى تمام شدهة) ؛ مورد
صورتهاى مالي 2 تايبذ حسابرس معتمد سازمان بورس و
وضعيت و سود آورى ١ اوراق بهادار, عدم وجود زيان انباشته در
ترازنامه, سودآوری در سه دوره مالی
متوالى منتهى به زمان بذيرش
تابلوى فرعى بازار اول بازار دوم
حداقل ۱۵ درصد حداقل ۱۰ درصد
حداقل مه سال حداقل دو سال
ee bee
حداقل ۲۰ درصد حداقل 1۵ درصد
مطلوب بودن سيستم مطلوب بودن سپستم
حسابداری(مالی/بهای تمام شده) , مورد | حسابدارى(مالى /بهاى تمام شدة) ؛ مورد
تایبد حسابرس معتمد سازمان بورس و | تایید حسابرس معتمد سازمان بورس و
اوراق بهادار, عدم وجود زيان انباشته در | اوراق بهادار, عدم وجود زیان انباشته در
ترازنامه, سودآوری در دو دوره مالى | ترازنامه, سودآورى در دوره مالى منتهى
متوالی منتهی به زمان پذیرش به زمان پذیرش
YY =
صفحه 10:
اهداف کلان در بازار بورس اوراق بهادار
۱ ارتقای سهم بازار سرمایه در تأمین مالی فعالیتهای مولد اقتصادی
۲ به کارگیری مقررات و رویههای موثر برای حفظ سلامت بازار و رعایت حقوق سهامداران
۳- تعمیق و گسترش بازار با بهرهگیری از فناوری و فرایندهای بهروز و کارآمد
۴- توسعه دانش مالی و گسترش فرهنگ سرمایهگذاری و سهامداری در کشور
۵- توسعه و تسهیل دسترسی به بازار از طریق کاربردهای فناوری اطلاعات
۶ رعایت اصول پاسخگویی و شفافیت در همکاریها و تعملات با ذینفعان
۷ توسعه مستمر داراییهای فکری و سرمایه انسانی شرکت
صفحه 11:
صورت میگیرد. در بازار بورس اوراق بهادار. یک عرضه و تقاضاتعیین قیمت سهام در بورس بر اساس
سرمایه گذار میتواند با سرمایه کوچک خود. در شرکتهای پذیرفتهشده در بورس سرمایهگذاری کند.
سرمایه گذاران بورسء برای خرید و فروش سهام بايد اين كار را از طریق شرکتهای بورسی انجام دهند.
افرادی که در بازار بورس اوراق بهادار سرمایهگذاری میکنند. معمولا از دو راه کلی
سود کسب میکنند:
از محل افزايش قیمت سهام خریداری شده
مثلا اگر سهام شرکت Kalb در زمان خرید ۲۰۰ تومان باشد و سرمایهگذار بتواند این سهم را به قیمتی
بیش از مبلغ خرید بفروشد. از این معامله یا سرمایهگذاری. سود کرده است. به اين روشء کسب عایدی
سرمایه نیز گفته میشود.
از محل سود خود شرکت
این روش کسب سود. متأثر از سیاستهایی است که مدیران شرکتهای بورسی و فرابورسی برای تقسیم
OG A ikea sal, oy le Solano eae adele
صفحه 12:
فرابورس
سهام شرکتهایی که نتوانستهاند به بازار بورس اوراق بهادار راه پیدا کنند. در فرابورس معامله میشوند. در واقع
قوانین ثبت یک شرکت در فرابورس سادهتر از بورس است.
در کشورهای دیگر بازار فرابورس برای خرید و فروش سهام شرکتهایی است که شفافیت کافی ندارند یا
سودآوری آنها به مراتب کمتر از بازار پورس است.
در ايران» فرابورس از پاییز سال ۱۳۸۸ وارد میدان شد. مهمترین وظیفه فرابورس, سازماندهی شرکتهایی است
.که میخواهند وارد بازار سرمایه شوند. اما هنوز شرایط ورود به بورس اوراق بهادار را ندارند
صفحه 13:
فرابورس خود به بازارهای اول» دوم. سوم و بازار پایه (زرد. نارنجی قرمز) دستهبندی میشود و شرکتها بر اساس
بسک سرا ری طفافیت عورتهای مالى: میران دی و درا نها قرار مگیرند
«بزار افيابازار اولكه بيشتر سههها در آزجاودايند دلمنه نوسان8/ و بدو نحجم مبناست#
در بازار اولء معاملات سهام شرکتهای سهامی عامی که شرایط دستورالعمل پذیرش, عرضه و نقل و انتقال اوراق بهادار
در فرابورس را احراز كرده باشند. انجام مىشود. يذيرش شركت در بازارهاى اول و دوم فرابورس منوط به تهيه اميدنامه
وارسال مذارک و se شناخت از وضعیت شرکت است بن ار تكميل دار كايا شفه هیات
پذیرش اوراق بهادار ضمن بررسی وضعیت مالی و عملیاتی. در صورت احراز شرایط موجود. با پذیرش شرکت موافقت
.مینماید
صفحه 14:
برخی از شرایط پذیرش شرکتها در بازار اول فرابورس به شرح زیر است:
۱ -داقل ۱۰ درصد از سهام ثبت شده آن شناور بوده و تعداد سهامداران آن حداقل ۲۰۰ نفر باشد.
۳- حداقل دو سال از زمان بهرهبرداری عملیات یا اراله خدمات آن گذشته باشد.
۳- آخرین سرمایه ثبت شده آن حداقل ده میلیارد ریال باشد.
۴- زیان
۵- گزارش حسابرس برای آخرین دورهاسال مالی منتهی به پذیرش در خصوص صورتهای مالی آن»
عدم اظهارنظر یا اظهارنظر مردود نباشد.
۶ در دورهاسال مالی منتهی به پذیرش. سودآور بوده و همچنین چشمانداز روشنی از تداوم
سودآوری و فعالیت شرکت و صنعت مربوطه وجود داشته باشد.
۲- اعضای هیات مدیره و مدیرعامل آن دارای سابقه محکومیت قطعی کیفری یا تخلفاتی موثر طبق
قوانین و مقررات حاکم بر بازار اوراق بهادار با سوء شهرت حرفهای نباشند.
شته نداشته باشد.
صفحه 15:
بازار دوم صرفا شاملسهام ش رکههایسهامیعام لستسهام ش رکهایزیانچه تامتأسیرو #
د ل ماه بیشت: قصه دیاز سامتاه عام را رنه هر ابو ار
يذيرفته ميؤسوند
در بازار دوم فرلبویسهمانند بازار اولمعاملاتسهام شرکقا امیعام لنجام میشود؛ لما شرلیط
.بذيرشدر بازار دهم فرلبويس منعطفتسر از بازار اوللست
صفحه 16:
برخی از شرایط پذیرش در بازار دوم فرابورس در زیر آمده است:
۱- حداقل یکسال از تأسیس آن گذشته باشد.
۲ حداقل ۵ درصد از سهام ثبتشده آن شناور باشد.
۳- آخرین سرماية ثبت شدة آن حداقل یک میلیارد ریال باشد.
۴- دعاوی دارای اثر با اهمیت بر صورتهای مالی؛ له یا علیه شرکت وجود نداشته باشد.
۵- آخرین صورتهای مالی آن باید مطابق مقررات قانونی. استانداردهای حسابداری و گزارشگری مالی و
آییننامهها و دستورالعملهای اجرایی ابلاغ شده توسط سازمان تهیه شده باشد.
۶- اظهارنظر حسابرس در خصوص آخرین صورتهای مالی حسابرسی شده. «مردود» یا «عدم اظهارنظر»
نباشد.
۷- اعضای هیات مدیره و مدیرعامل شرکت دارای سابقه محکومیت قطعی کیفری یا تخلفاتی موثر طبق
قوانین و مقررات حاکم بر بازار اوراق بهادار یا سوء شهرت حرفهای نباشند.
صفحه 17:
#بازار سوم
در بازار سوم فرابورس» شرکتهایی که شرایط پذیرش در بازار اول و دوم را ندارند. پذبرفته میشوند.
همچنین عرضه سهام شرکتهای سهامی عام در شرف تأسیس. در این بازار صورت میگیرد. این بازار همانند
سایر بازار فرابورس سازو کاری مشخص دارد و معاملات سهام را برای سرمایه گذاران تسهیل میکند. برای
عرضه سهام در بازار سوم فرابورس, نیازی به گذراندن فرآیند پذیرش نیست و انجام تشریفات اداری کافی
صفحه 18:
در بازار سوم فرابورس معاملات زیر انجام میشود:
۱- بلوکهای سهام شرکتهای سهامی (عام. خاص, تعاونی و ۰۰)
۲- حقتقدم خرید سهام شرکتهای سهامی عام
۳- سهام ناشی از افزايش سرمابه شرکتهای سهامی عام
۴ امتیاز بهرهبرداری و حق ثبت اختراعات در قالب سهام شرکتهای سهامی خاص
۵- سهام بینام شرکتهای سهامی عام
۶- اوراق مشارکت رهنی
۷- اوراق مشارکت اجاره
۸- گواهیهای سپرده بانکی
٩ واحدهای صندوقهای سرمایهگذاری قابل معامله و صندوقهای زمین و ساختمان که در بخشهای دیگر
بازارهای فرابورس پذیرفته نشدهاند.
صفحه 19:
بازار يليه كه خود به سه دسته زرد. نلرنجوو قرمز تقسیم میود. بزار زرد دلمنه #
نوسازمعاملاتمثبتو منفى" ديصد دارد ودر تابلوئ ينجي دلمنه نوسا زإنجام معامااتمثبتو منفى؟
ديصد و در تابلووقرمنء مثبتو منفى١ ديصد لست
رار يايه از جمله بازايهاوف رلبويساستكه مطابقيا ماده ؟ مستورا حملي ذ يرش به منظور عرضهه
قلو لنتقا Sl gh هادار در ف ولبورسیرلنلماندازیگردیده لستپساز بش رکقا ن زد سایمانب ورسو
اورلقبهاداره مدا رکارلنه شده از جانبشركها در كميته عرضه فرلبويسمورد بريسوقرار ميكيرد و
يسدر فهرسفرخهاىبازار يايه فرلبويسدرج ميثوند للم به ذكر لست ls bs
.بسذيرشرا طئن منت
صفحه 20:
شرکتهای درج شده در بازار پایه در سه دسته طبقهبندی میگردد:
۱- شرکتهایی که درخواستی مبنی بر پذیرش ندارند و به دلیل الزام قانونی طبق ماده ۹٩ برنامه
پنجم توسعه جمپوری اسلامی ایران پایستی در بازار پایه درج گردند. مطیق باماده 1٩ قانون
برنامه پنجم توسعه جمهوری اسلامی ایران به منظور ارتقاء جایگاه بازار سرمایه در اقتصاد کشور و
ساماندهی بازار متشکل اوراق بهادار کلیه اشخاصی که تاکنون نسبت به انتشار اوراق بهادار اقدام
کردهاند مکلفاند نسبت به ثبت آن نزد سازمان بورس و اوراق بهادار اقدام نمایند و عدم ثبت.
تخلف محسوب میشود. ناشران اوراق بهادار ثبتشده نزد سازمان مذکور باید اطلاعات مالی خود
را براساس ترتیبات مقرر در ماده (۴۵) قانون بازار اوراق بهادار جمهوری اسلامی ایران منتشر
نمایند و معاملات اوراق بهادار ثبتشده در سازمان فقط در بورس ها و بازارهای خارج از بورس
بوده و معامله
دارای مجوز و با رعایت مقررات معاملاتی هر یک از آنها حسب مورد امکا
.اوراق بهادار مذکور بدون رعایت ترتیبات فوق فاقد اعتبار است
صفحه 21:
۲- شرکتهایی که نزد سازمان بورس ثبت شدهانده اما شرایط پذیرش را ندارند.
۳- شرکتهایی که به دلیل از دست دادن شرایط بازارهای بورس یا فرابورس از بازار مربوطه لغو پذیرش
میشوند در بازار پایه درج میگردد. مقررات ارائه اطلاعات در این بازار به مراتب سادهتر از بازار اول و دوم
است. با توجه به شرایط شرکت, معاملات بازار پایه به شکل عادی (دارای دامنه نوسان و در عملیات عادی
بازار) یا توافقی (فاقد دامنه نوسان و بر اساس توافق خریدار و فروشنده) انجام میشود.
بازار پایه دارای سه تابلوی زرد ثارنجی و ثرمز است که شرایط پذیرش در هر کدام از این تابلوها با هم
متفاوت است.
صفحه 22:
سهامی که دارای شرایط زیر باشند به تابلوی پایه زرد منتقل میشوند:
# مجموع روزهای تأخیر در ارائه اطلاعات مطابق با «دستورالعمل اجرایی افشای اطلاعات شرکتهای ثبتشده
نزد سازمان» بیش از ۲ مرتبه نباشد.
# دفعات عدم ارائه صورتهای مالی مطابق با «دستورالعمل اجرایی افشای اطلاعات شرکتهای ثبتشده نزد
سازمان» بیش از ۲ مرتبه نباشد.
# حداقل ۱ صورت مالی حسابرسی شده ارائه نموده باشد.
صفحه 23:
سهامی که دارای شرایط زیر باشند به تابلوی پایه نارنجی منتقل میشوند:
# ناشرانی که در دوره مورد رسیدگی حائز شرایط تابلوی پایه زرد یا تابلوی پایه قرمز نباشند.
# اظهارنظر حسابرس مستقل و بازرس قانونی نسبت به هریک از صورتهای مالی شرکت اصلی يا تلفیقی گروه
از نوع عدم اظهارنظر یا اظهارنظر مردود باشد.
صفحه 24:
سهامی که دارای شرایط زیر باشند به تابلوی پایه قرمز منتقل میشوند:
#رأی بدوی یا قطعی مراجع قضایی مبنی بر ورشکستگی ناشر صادر شده باشد.
# مجمع عمومی فوقالعاده یا مراجع قضایی رأی به انحلال ناشر داده باشند.
# ناظر در سررسید دورههای رسیدگی حداقل ۳سال مالی متوالی صورتهای مالی حسابرسی شده ارائه
نکرده باشد.
صفحه 25:
:تفاوت بین قوانین بازارهای اول و دوم بورس و بازارهای او
تابلوى اسلى بازار اول
يك هزار ميليارد ريال
تابلوى فرعى بازار اول
باتصد ميليارد ريال
Yo.
ل و دوم فرابورس به شرح جدول زیر است
بازار دوم
دویست میلبارد ربال
بازاراول
ده یلید رال
حداقل دو سال از زمان
ايهره بردارى يا اراله خدمات
كنشته باشد
بازار دوم
يك ميليارد ريال
حداقل يك سال از
تاسیس آن گذشته باشد
صفحه 26:
بازار بورس کالا
بر مبنای قانون بازار اوراق بهادار جمهوری اسلامی ایران (مصوب ۱ آذر ۱۳۸۴ مجلس شورای
اسلامی) و با تصویب شورای عالی بورس. شرکت بورس کالای ایران در آذر ۱۳۸۵ با درهم آمیختن
Bee ee ee le eee Gees Ee
۶ کار خود را زیر نظر سازمان بورس و اوراق بهادار آغاز کرد. در این بازار تعداد زیادی عرضه کننده و
.خریدار از طریق کارگزاران اقدام به معامله میکنند
صفحه 27:
به طور کلی. شرکتکنندگان در بورس کالا به دستههای زیر تقسیم میشوند.
تولید کنندگان و بازرگانان مواد اولیه
تولید کنندگان میتوانند با استفاده از ابزارهای داد و ستد در پورس. در برابر نوسانات قیمت ایمن شوند. بازرگانان
نیز میتوانند با همین روش با اطمینان خاطر بیشتری از قيمتهای آتی برای صادرات و واردات محصولات
موردنظرشان تصمیم گیری نمایند.
مصرف کنندگان
برای این گروه. بورس کالا مکان مطمئنی برای خرید مواد اولیه» دریافت اطلاعات موثق در مورد روند قيمتها و
.درنتیجه تضمین سود شرکت است
صفحه 28:
مهمترین اهداف بورس WE
# ایجاد بازاری منسجم و قانونمند برای تسهیل داد و ستد نقدی و آتی WS
# ساماندهی بازار کالاهای خاص نظیر محصولات فلزی کشاورزی, انرژی و پتروشیمی
# کشف قیمت کالاها به شکل رقابتی
# حذف واسطهگری در معاملات و خریدوفروش مستقیم بین فروشنده و خریدار.
#۰ کاهش نوسانات مخل بازار و امکان انتقال ریسک
*زمینههای فعالیت بورس کالا
محصولاتصنمتیو معدنی ک یاون ازی 1
محصولاتش یبای پترودیمی 2
بسولات سوررق3
4 cro.
5 فسرعى sls
صفحه 29:
محصولاتصنعتوو معدنیدر چند گ روم لصلیزذیر طبقه ب ندیمشوند: Te
# گریه فولد
# گروه مس
# گسرود آلومینیوم
# گروم روی
# گروه سرب
# فازلتگرلری ها
ا
‘ = 5 ok تلم از as
ز لیر بقاتشاملچنسینو بر گروه هستند و دیمجموع کل لاهایپذیرششده درلیربخش 7
۰«شامل؟۲ زیر گروملصلیو ۱۵۱ ذیرگروه فرعیلست ا
صفحه 30:
2- روم شیمیلییو پتروشیمودر دو گروملصایزیر طبقهب ندیمشوند: SY gare
# گ رود فراورهه هائن فتى
# گروه پتروشیمی
«هر کلم از لیر بقاتشاملچنسیرو بر گروه هستند و دیمجموع کل لاهایپذیرششده درلیربخش
۰«شامل؟ زبرگریماصلیو ۵۷ ذیرگروه فرعیلست
مبخشکسشاو رزی شامل کبس خشو ۲۱ زیر گروه و ۷۶ زیر گروه فرعیلست-3
صفحه 31:
شاف تنيز معام اوعفرا
بهار آزادیزیرم سيزو eS كور »رمد متتتئقة نسيز
ميكيرة. “درب ختيكا لقاو قرغي شامل؟ شاخه لصلء زيراهستيخ
#کشاورنی
#صنعتی
# لموا-[غير منقول
# ضايعاتو مستعمل
#فلزى
# شيميايى
# معدنی
پلیمر
هستند و دیمجموع کل لاهایپذ پرشرشده
از بل بقاتشاملچندینی رگرود. =
ee زیرگروماصلی ۵۶ زیر گرود فرعیلست
صفحه 32:
مراحل ورود به بورس کالا
دریافت کد بورس کالا: برای اينکه بتوانید در این بازار فعالیت کنید. باید کد دریافت کنید. این کد با
متفاوت است. این مرحله فقط برای یکبار انجام میگیرد و ضرورت دارد هر خریداری در بورس کد بورسی
.کالاء از طریق کارگزار خود اقدام به دریافت کد بورس کالا نماید
صفحه 33:
مراحل خرید:
۱- تکمیل فرم درخواست خرید
برای هر بار خرید میبایست فرم سفارش خرید کالا بهوسیله خریدار تکمیل گردد. در اين فرم خریداره
مشخصات دقیق کالای موردنیاز خود را به همراه نام تولیدکننده کالاء حداکثر قیمت خرید و ۰.۰ را مشخص
we
۲- بررسی امکان خرید
كاركزار خريدار امكان خريد كالآى مورد درخواست را بررسي نموده و در صورت ضرورت با تولي د كننده در مورد
عرضه كالا eae 5
“د وازيز بيش يرداخت
در صورت امكان تهيه كالاء موضوع به اطلاع خريدار مىرسد و ضرورى است كه خريدارء /٠١ از ارزش تقريبى
کالای مورد سفارش خود را بهعنوان تضمین خرید کالا بهحساب کارگزار واریز نماید. (برای کالاهاپی که در
رینگ صادراتی فروخته میشوند مبلغ تضمین خرید ۰۵ ارزش کل کالای مورد سفارش است)
صفحه 34:
خرید ک 4-۱
ارگزار در مانعرضه کالادر تالاء طبقدرخولستخریدار با ساير كاركزارلزيقابشموهه و در
عرضه کافیک الاب ه قیمتم ناسیاتا حاکثر سقفقیمتیتعییضٌده توسط خریدار) كللارا
خریداریمن ماید
۵- ایسا للطلاعیه خرید
پساز خرید كللادر تللاء لطلاهیه خرید ک الاب هوسیله کرگزار تنظیمشده و بسولیخریدار ایسلل
. عوارخی ورسو عوارضق انونرارگزاریمیگردد. در لیرطلهیه جزئیاتخرید و قیمتسه همرلد حق زحمه
دب مت
۶- واییز ملبقیوجه
خریدار باید حدلکثر تاساعت ۱ صبح روز سوم ک ارومابقیک (مبلغ ک ا اشخریدا رده را بر لساس
لطلافیه خرید به حساجای ورس منوج در لطلافیه خرید واريز نموهه و فيث بانكورا به كاركزارى
ارس[ ماید ضمنا ضروریلستکه نام واریز کننده وجه ک الاحتما با نام خریدار یکساناش
صفحه 35:
تسویهحسایبا پایاپای- 7
پساز واریز مابقیمجه کالاز طرفخریداره کارگزار خریدار لقدلم به تسويهحسابها تا قيايايائن موهه و
اركتسويه كللارا تكميلكرهه و لرهارا به كاركزار فروشنده تحويلمنمايد
۸- تعیبربیمانکار حملپار
در لینمرجله بای پیمانکار حملبار و آدرسمحلت_خلیه بسههسیله خریدارمشخصشده با
۲ بسیگیرودر باف نف ببس فایشاز فروشندم -٩
در لینمرحله کلرگزار خریدار پسیگیریهولانم جهث بت._فلرشا لنجام میهد تا تأییدیه سفوشا از
کل گوار فروشهم دريافتك
۰- دویافتحوا 4
لید کننده حواله فروشرا صلدر jl ارگزاری خریدار از صدور حواله لطلغ پسیدا میک ند
صفحه 36:
پیگیریخریدار بسپلیحملک 1 لا-11
در لینمرحله خریدار پسساز بسرقراویارتباط با فروشندی هماهنگیهایلاوم را ببا پیمانکار حملکا للنجام میهد تا
كللارا تحويل_كيرد.
gules مزليا معامله در بوي سكللا
۱ -لیجاد اطمیاندر بسبرلرفینکاافمورد معامله در بورس تحت ظارتاستو پردلختوجه نیز ببهصورت
سازمارافته لنجام میب ود و ریسکنکولو یا ک 1 وم عیوبوجود ندارد.
۲- نرخ عاددلانه: مزیتدیگر بسورسک الاو لنجام معامله در آنکشفنرخ لستدر بسورسک الاک شفنرخ بسرلساس
عرضه و تقاضا صورتمیگیرد. بسنابرلینک شفقیمنعادلانه و شفافلست
۳۰- ناش تم عاملاتصوریدر یزار جای درد و معام ات حت_ختم مایت اظر ی عنیدولسو مسهامدارن
صفحه 37:
چبیلنش سارت خریدار یبا فروشنده در صورتعدم لنجام بسه تعهد خود. مسئولجرلنخسارتهستند 4
جبرلنخستدر تحويلكالايا در تسويه كاللاز محل تضاميزعرضهكننده يا خريدار يا كاركزارلنو از
طريقإتاقبايابائإنجام ميشود.
ه- تأميره لك بانكها بر لساسإسند صلدرم توسط كاركزارعها مبنىبر لمنجام معامله در بویسیا
لب یشتروولم بسه خریدار لعطا میچ_نند چوزاز امله لطميئا ندا
#- معرفيعرضهكننده بدورنياز به تبليخ مزيتهيكر معامله ياعرضه از طريقبويسكللا
معرفئعرضهكننده به تعداد زيادىخريدار دلخلىو خرجى إستكه لين مدر حا لتعادوإحتياج به
تبليغاتكسترهه دارد.
/ا- بيا زوضعي لقتصادىكشور: با توجه به قيمكاىهورد معامله مرتوطن وندهاوإقتصادورا مشاهدم
.و بر لساسآنتصمیم گرفت
صفحه 38:
بورس انرژی
بورس انرژی به عنوان یک بورس کالایی است که امکان معاملات حامل های انرژی و اوراق بهادار مبتنی بر
کالاهای مذکور در آن وجود دارد. منظور از حامل های انرژی: نفت. برق» گاز و سایر حامل های انرژی است.
بورس انرژی ایران در اسفند ماه سال ٩۱ و با هدف ایجاد بازاری شفاف. کارآمد. با نقد شوندگی و رقابت پذیری
بالاه کشف قیمت منصفانه و انحصار زدایی در بازار معاملات بخش انرژی تشکیل شد.
بورس انرژی به عنوان چهارمین بورس کشور برای عرضه محصولات نفت و مشتقات نفتی, برق» گاز طبیعی. زغال
.سنك حق آلودگی و سایر حاملهای انرژی شکل گرفت
صفحه 39:
بورس انرژی دارای دو بازار فعال فیزیکی و مشتقه است که ویژگیهای این دو بازار ممکن است با هم
متفاوت باشند. تفاوت مهم این دو بازار این است که در بازار فیزیکی کالاها مورد معامله قرار میگیرند ولی
در بازار مشتقه» اوراق مبتنی بر کالا معامله میشوند.
مشتریان حقیقی در بازار فیزیکی امکان خرید ندارند و فقط در بازار مشتقه میتوانند نسبت به خرید اوراق
اقدام کنند. در معاملات این بازار ۱۰ يا ۲۰ درصد قیمت معامله به صورت پیش پرداخت از مشتری دریافت
میشود و مابقی آن برای کالاهای داخلی تا ۴ روز کاری و برای کالاهای بازار بین الملل تا ۵ روز کاری بعد
درياقت عىشود.
خلاصه اينكه انجام معامله در بورس انرزى شرايط خاص و ويزهاى دارد و مشتريان حقيقى امكان خريد در
زيكى را ندارند. عرضهكنندكان و خريداران در اين بازار ویژگیهای خاصی دارند و مدارک لازم براى
افت كد معاملاتى نيز بسیار متفاوتتر از مدارک لازم براى دريافت كد بورسى و معاملات سهام و اوراق
.بهادار است
صفحه 40:
انواع قراردادهای قابل معامله در بازار فیزیکی بورس انرژی
۱- قرارداد نقدی:
قراردادی است که در بازار فیزیکی معامله میشود و بر اساس آن. پرداخت بهای کالای مورد معامله و تحویل
آن در هنگام معامله و بر اساس دستورالعمل تسویه و پایاپای بورس انرژی (مصوب هیئتمدیره
سازمان) انجام میشود.
۲- قرارداد نسیه:
قراردادی است که در بازار فیزیکی معامله ميشود. در اين نوع قرارداد. کالا در هنگام معامله تحویل داده
میشود ولی بهای آن در سررسید پرداخت و تسویه میشود.
۳- قرارداد سلف:
قراردادی است که در بازار فیزیکی معامله ميشود. در اين نوع قرارداده برخلاف قرارداد نسیه نخست بها دریافت
میشود و کالا در موعدی در آینده تحویل داده ميشود
صفحه 41:
قرارداد کشفپریمیوم -4
اردادلسكه در بازار فتريكى سدامله ميشود. در لير نوع قرارداد هابها اطیتی بو متطفوط ر فیرب داماد
دادوستد ميشود و كللادر موعد معينىدر لينده با توجه به قيمسفهايىتحويلو معامله تسويه
میگردد. درولقع خریداره ب خشواز بهایمعامله را در لبتدا مويردازد و مابقىرا در يمانت حويلكا لامئيردازد.
نولع قراردادهاقلبل عامله در بازار مشتقه بويس إنرئى
۱- قرارداد سلفموازق
قراردادیلستکه در بازار مشتقه معامله ميشود. در لیرقرارداد. دارلییپایه تعییزم شود و مقدار معینیاز
لیردارلیی بر لساسم شخ تلا لفموازیلستاندارد به فروشمیسد وجه ق ز باید در هنگام
معامله و طبقنمانندی ام در خصانقرارداد پردلخنشود. دارلییپایه ن تحویل
داده میّسد. ازجمله وژگیهی از لیررردد راتکه در طولجورد معاملای خرینا رم لته راردا
لغموازیلستاندارد را به میزلنیکه خربناریکردند بسه ۵ ae Se فروشند لیرقراردادها از یسکدیگر
Spike yea, افموازجاه کیرد انسام مشود
صفحه 42:
قرارداد آتن -2
قراردادیلستکه در بازار مشتقه معامله ميشود. در لیرقرارداد» فروشنده متعهد
ددر بمازم میک لهم شحصیر | به 8 مه ملیمعین. فرمشد جرینا ۶ب
ليط مولفقتك رده و كللارا ميثجرد. ب+منظور جلوكيرواز لمتناع طرفيزاز نجام
3 ران ماس هع ولنزوجه تضميرزدر نظر فته يشودكهباتوجهبه
7 ل --مدیل سود ا گهنایی
ae طرفمعامله گرلر وکا لتدارده وجه نا با توجه به تغیبرلتقیمندر
ختیار هر کدلم قرار دهد درنهایلیرقرارداد در يد تسویه متسود
صفحه 43:
قراردادلختیار معامله: -3
در لیرجا لتف روشندم متعهد مشود مقدار مشخصیاز دارلیی پنایه در صورتد رخولستخرینار معامله کند
خریدار نیز در نمانمعینیدر یندم طبققرارداد وارد معامله مش ود. ف روشنة اورلقلختیر معامله در 3 : owl
تعهد. مبلغ معینیاز خریدار اورلقدریافتمیسند. در لینا انز مانند قرارداد آتی ب رلیجلو گیریاز !
فروشنده اورلقاز لنجام قرارداد. فروشنده ضمرقرارداد متعهد منود مبلفیرا بهعونوجه re
اركزار ب المتاقياياباوقرار دهد همجنيزهر و 2 شندم میسولنند در مقابلمبلفیمعین
لختیر یا تعهد خود را به شخصدیگروولگنار کنند اورلقاختیار معامله میتولند بصویتاختیر ف روشیا
.خرید باشد
صفحه 44:
نحوه و فرآیند انجام معاملات
مشتریان بورس انرژی که شامل خریداران و فروشندگان هستند. موظفاند برای حضور فعالیت در اين بازاره
کد دریافت کنند.
فرآیند دریافت کد بورس انرژی
متقاضیان با مراجعه به شرکت مدیریت شبکه برق
| لت سیر مسر ی و
درخواست کد خاص برای معاملات برق در بورس انرژی» را از آن شرکت دریافت مینمایند. سپس با تکمیل
ها و وبسایت کار گزار»,فرمهای احراز هویت مشتری, درخواست کد معاملاتی و بیانیه ریسک که در دفاتر
بورس آنرژی موجود است. میتوانند کد بورس انرژی اخذ نمایند. مشتریان حقوقی نیز باید اطلاعات
اساسنامه روزنامه رسمی و سایر اطلاعات موردنبار جهت دریافت گرا ارانه اما ند پس از دریافت کده
معاملاتی مشتریان میتوانند اقدام به معامله نمایند. برای معاملات» مشتریان موظفاند قبل از شروع
تالارهای بورس انرژی سفارش خرید خود را به کارگزار ارسال نمایند
صفحه 45:
در بورس انرژی. کالاها به سه صورت پذ یرش میشوند:
۱- پذیرش کالا در بازار فیزیکی:
درآین حالت درخواست بذیرش کال به همراه مدارک و مستندات به بورس مربوطه ارائه میشود. پس از | -راز
کامل بودن مدارک در بورس ثبت میشوند. کالاها در این بخش به دو دسته کالای اصلی و مشابه تقسیم
میشوند و پس از حداکثر ۲۰ روز از تاریخ ثبت درخواست. کالای اصلی به هیئت پذیرش بورس انرژی ارسال
میشود. کالای مشابه نیز به کمیته عرضه بورس انرژی ارسال میشود. درنهایت کمیته. ظرف حداکثر ۷ روز کاری
.يس از تكميل مدارك به مشاوره يذيرشء موافقت یا عدم موافقت خود را با پذیرش اعلام میکند
صفحه 46:
پذپرشکللادر بسازار فرع -2
لهایخارج از گونه و تکمحمولدر بازار فرعیپ ذیرشو عرضه ند لام به ذکر !
برلعهر: بمتعرضه كالادر بازار ف اید درخولستیمجزا به بسورسرلئه و با وعایتقرتیباتلیرق صل
لفقتک میته عرضه لخذ شود. درخولستپ ذیرشدر بازار فرعیساید تسوسط مشاور پذیرشیه بسویس
ارلئه شود و يسراز لحراز كامل 4 کمیته عرضه بورسنرژیارسا هگ ردد.
؟- يذيرش|ورلقبهادار مبتنوبر كللادر بازار مشتقه:
.يذيرش|ورلقيهدار ae ae قرارداد سالک روز درد قرارداد آتیو قرارداد
) در بلزار مشتقه به ييشنهك د ه تصويبعيكتب ذيرش ميس لمماهه 1؟) دارليى اختيار معامله
پایه از بسینک 1 اهایپ ذیرفته شده در بسویسیا ک ادلهایدارلی سار نقدیقوولنتخاشده و باید بسه
تشخیصصهیئتپ ذیرش(ماده ۴۵) حدقلحائز شرلیط زیر باشدد
# محدوهيتقانونىمؤثر جه دق اوإنتقل|هارليىويايه وجود ندلشته باشد
# مرجع قیمتیروزلنة قابلتکا ب-ولی زار نقدىدارليويايه وجود دلشته باشد
calla Sap Gage Zul. ی ایه وجود دلشته باشد
صفحه 47:
مزایای پذیرش و معامله در بورس انرژی ایران
#امکان بازاریابی محصولات
محصولات يذيرفتةشده در ابن نوع بورسء از طریی کارگزاران و شامانههای معاملای امکان بازاریای و معرفی دارند.
#تامس مالی و وخ رسک
کالاهای پذیرفتهشده در این بازار. از طریق ابزارهای مالی موجود تأمین مالی شده و ریسک آنها پوشش داده
مى شود.
#کاهش هزیته معاملاتی
هزینههای عقد قرارداد. بازاریابی در بورس انرژی بهمراتب پایینتر از معامله در خارج از بورس
# کاهش ریسک معاملاتی
ازآنجایی که معاملات در چارچوب مقررات و تحت نظارت سازمان است. ریسک معاملاتی بهویژه در مواردی نظری
.عدم ایفای تعهدات کاهش مییاید