صفحه 1:
صفحه 2:
فصل اول : بحران جهانی آب
فصل دوم : بحران آب در ایران
فصل سوم: سیاست های غلط مبارزه با بحران آب
فصل چهارم: راه کار های مبارزه با بحران آب
صفحه 3:
مقدمه
افزایش بی رویه جمعیت در سالهای اخیر» خشکسالی های پیاپی و بلند مدت
محدودیت منابع آبهای سطحی و در نتیجه برداشت بیش از حد مجاز از سفره های
آب زیر زمینی باعث بوجود آمدن آسیب های اقتصادی ۰ محیطی و اجتماعی جبران
ناپذیری به منابع طبیعی کشور در سالهای گذشته شده است . هر ساله مناطق مختلفی
از کشور گرفتار خشکسالی شده و متحمل آسیب های زیادی میشوند لذا استفاده بهینه
اک ی کنو تال هت نت نس دنه
دشت کاشان از جمله مناطقی است که نیاز فراوان به آب بویژه در بخش کشاورزی
را از طریق استحصال آب زیرزمینی تأمین مینماید » به دلیل افت زیاد سطح ایستایی
آب در نتیجه برداشت های بی رویه » بحران آب در اين منطقه یکی بویژه» در سال
.های اخیر به وضوح مشاهده میشود
صفحه 4:
فصل اول : بحران جهانی آب
تقریباً ۲۰ سال پس از آنکه بانک جهانی شروع به هشدار دادن در مورد بحران کم آبی
کرد مجموعه ای از عوامل نظیر افزایش جمعیت رشد میزان طبقه متوسط در جهان و
تغییرات آب و هوا در حال محدود کردن حجم منابع آبی است. برای شرکت های مختلف
صنعتی» از شرکت های چند ملیتی گرفته تا بنگاه های اقتصادی کوچک» این به معتای
افزایش هزینه ها برای تأمین ماده اولیه ای است که برای مدت های طولانی» بهای
چندان زیادی نداشته است.
بر اساس آمار های موجود از سال ۲۰۱۱ تا کنون» شرکت های مختلف در سراسر
جهان» بیش از ۸۴ میلیارد دلار برای بهبود راه های مصرف» مدیریت و بدست آوردن
آب هزینه کرده اند .
این در حالیست که بر اساس آمار های سازمان ملل متحد» بخش صنعت تنها
۲منابع آبی جهان را مصرف میکند و۷۰ درصد کل منابع در بخش کشاورزی
استفاده میشود و مصرف خانگی نیز ۸ درصد را به خود اختصاص میدهد.
صفحه 5:
بر اساس اعلام موسسه پاسیفیک ءتعداد منازعات بر سر آب در جهان در
طی ۱۵ سال گذشته افزایش یافته است. مقامات اطلاعاتی آمریکا نیز نگرانی
هایی را در خصوص خطر بروز جنگ بر سر آب مطرح کرده اند. بر
اساس یک گزارش اطلاعاتی که بر سال ۲۰۱۲ به وزارت خارجه آمریکا
ارائه شده است که در طی ۱۰ سال آینده مشکلات آبی موجب بی ثباتی در
کشور هایی میشود که برای منافع امنیت ملی آمریکا اهمیت دارند.
بیش از ٩۷ درصد آبهای جهان در اقیانوس ها قرار دارد.
از ۲/۵ درصدی که آب سالم قابل مصرف محسوب می شود تقریباً ۷۰
درصد در یخچال های طبیعی و کلاهک های یخی قرار دارد و غیرقابل
استفاده می باشد .و حدود ۱ درصد در دریاچه هاء رود خانه ها و دیگر منابع
آب های سطحی واقع شده است.۳۰ درصد بعدی در زیر زمین است که
بخشی از آن چنان کهنه است و انتقال آن به سطح زمین دشوار است که به
. عنوان آب های فسیلی مشهور اند
صفحه 6:
نزدیک به دو سوم کشور های جهان با مشکل بی آبی مواجه اند.در خاور میانه
و در کشور هابی شامل ایران » سوریه در فاصله سال های ۲۰۰۳ ۲۰۱۰
میزان آب تقرییاً مساوی با حجم آب عمدتاً به دلیل مصرف بی رویه
.آب های زیر زمینی از بين رفته است
صفحه 7:
شناسایی نقاط کم آب جهان
توزیع میزان آب در گستره جهان غیر یکنواخت و نا
ان است.
دو سوم جمعیت جهان در نقاطی ساکن هستند که تنها
یک سوم بارش
های سالانه را دارند. (آسیا) در عوض نقاط پر آب
جهان نظیر رودخانه آمازون و کنگو تراکم جمعیت
.کم تری دارند
صفحه 8:
باتوجه به تاج به دست أمده توسط سازمان نظارت بر يخجال ها طبع
مامه محيط ريست سازمان ال متحد الام كرد كه يخجال هاى طليعى در سرامر جهان با سرعت بى سبق ا در حال توب شدن هستد در حفيفت تجزيه رت رد
شان ميدهد سرعت متوسط قوب وانارك دن بخ يش از دو برابر اند اسك. يخجال هان بي در تمام طول سال در لاسكا ات متحده ى أمريكاء كوء هاي سيا و را ره ده ينود زماقى كه درجه حرارت بالاغر
مى رود يشجال ها شروع به ذوب شدن مى كتد ولى فر درصدد بل دابل نوب يخجال هلى طبيعى به ور صقی هید اد کت که یزان بر مطلی تا دی ید كرين آز سوخت هاي سيلى” بسي بيش قرز أن جه
se جع ها مراد جتب .ديل وشعى أن افزايش التشار كز دى اكسيد كرين بامث تخور در شر لغانهى ميشود كه به نويه ى خود اعث كرم تر دن زم ودر نيجه ترب يخجل مان طلیص مس كرف
صفحه 9:
چرا یخچال های طبیعی امروزه با سرعت
بیش تری ذوب میشوند؟
امروزه یخچال های طبیعی در مقایسه با قرون گذشته
ترى در حال ذوب شدن هستند علت سح سما
اين تغيير ناكهانى جيست؟ تقريباً
همه بر اين باورند كه علت اصلى آن صنعتى شدن
سریع و ناگهانی است كه به نوبه ى خود
باعث گرم شدن كره زمين شده است-مقصر اصلى
ذوب سريع يخجال هاى طبيعى.
افزایش میانگین دمای جهانی را گرم شدن کره زمین
مینامند که در طول قرن گذشته رخ داده است. (انقلاب
صنعتی) علت اصلی افزایش میانگین دمای هوا به
.شمار میرود
با سرعت
صفحه 10:
آمار نگران کننده
* با توجه به میزان سریع ذوب یخچال های طبیعی در
قطب شمال تخمین زده می شود در صورت ادامه روند
ذوب تا سال ۰ اين منطفه خالی از يخ می گردد.
* با گرم شدن زمین» قطب جنوب نیز شاهد افزایش شدید
متوسط دمای هوای سالانه در حدود دو نیم درجه سانتی
گراد در طول پنجاه سال گذشته بوده است. که به نوبه خود
منجر به افزایش سطح دریا تا چهار دهم میلی متر در سال
.شده است
صفحه 11:
تغيير دماومحيط به غير از مناطققطبشمالو *
مىكذارد. ظاهراًء يخجالهاىطبيعىكانكوترويا سرعت |
هخدم متر در سالهر حالجمع. شدنلستدر حالوکه |
یخچا لپ ندارویا سرعتیدر حدود دم متر در سالهر
حا لک اشلست
* به گفته ناساه گرولتلند در هر سا لور حدود صد
يليارد تناز سطح یخ خود را از دستمیدهد.
لگر ما برلیک اهشگرم شدنکره زمینلقدلمیفوری
لنجام ندهيم خطرلتبسيارىويه علتذوبسريع يخجاللاى
طبیعیدر سانلهایآیندم رخ خولهند داد.هو یکاز ما می
تولند در کاهشتولید گاز هایگ لخانه لعمضر» که
منجر به کاهش لحتما گرم شدنکرم ی زمیندرآیندم
. میشود سهمیداشته ببماشد
صفحه 12:
فصل دوم Yo: بحران ol در ايران
صفحه 13:
زیستبوم خاورمیانه که ما در آن قرار داریم, یکی از ریشههای اصلي خشکسالی است اما
در اینجا به یک مشکل خاص یعنی وابستگی ایران به بارشی که داثماً از آن کاسته میشود.
برمیخوریم. 9685 از وسعت کشور در منطقه فراخشک, خشک و نیمهخشک قرار دارد. به
بیان دیگر اران شامل یک فلات مرکزی خشک اشت که از نظر تغذیه آبی, کاملا وابسته به
دو رشتهکوه البزر و زاگرس است (دو استثنا در این مورد, جلگه مازندران و خوزستان
اشت). رودخانهها عموما از اين دو رشتهکوه سرچشمه میگیرند و ذخایر آبی نیز در
فصول گرم, همان برف و یخی است که در ارتفاعات ان دو از زمستان سال گذشته باقی
مانده است.
صفحه 14:
2-هدررفتن vl در کشاورزی:
1
آبیاری غرقابی در ایران و کشت نامناسب یکی از معضلات ما و بسیاری از کشورهای خاورمیانه است. 9685 از
آب مصرفی خاورمیانه در بخش کشاورزی مصرف میشود که این عدد در ايران به ۹۵90 میرسد. اين در حالی
است که کشاورزی تنها 9615 از تولید ایران را شامل میشود. درست است که یکی از علل مصرف بالای آب در
کشاورزی این منطقه, آب و هوای خشک آن است. اما میتوان با روشهای نوین از این میزان مصرگ کاست,
بدون اینکه که دچار کاهش محصولات کشاورزی شویم.
متأسفانه کشاورزان زحمتکش ما در بسیاری از بخشهای کشور, هنوز اطلاع کاملی از آبیاری جدیم نداشته/یا
سرمایه و یا تمایل لام رایرای بهرهگیری از آق ندارند. "فایتشال تایمز" در مقاله خود پبرآمون کمالی در ایران.
اصلاح نظام کشاورزی ایران را در یک دهه آتی نیازمند سرمایهگذاری 100 میلیارد دلاری دانسته است/
صفحه 15:
استفاده غیراصولءاز آبهاعزیرزمینی 3
7 یکی از مهمترین ذخیرههای آبی اپران, آبهای زیرزمینی هستند که از دیرباز به وسیله قنات در فلات مرکزی
حفظ شده و جریان مییافت. متأسفانه بر اثر کاهش بارش, بسیاری از کشاورزان و واحدهای صنعتی مجبور به
حفر چاههای غیرمجاز و آبکشی بیش از حد از آن شدهاند که شاید یکی دو سال مشکل آنها را حل کند, اما به
مروز بر مشکلات آنها میافزاید. زیرا آبهای زیرزمینی, آبهای سطحی و بارش در یک چرخه قرار دارند و
استفاده غیراصولی از هر کدام, بلافاصله اثر منفی بر دو مورد دیگر دارد. چهار دهه پیش تنها 50 هزار خلقه چاه
در ایران وجود داشت که سالانه حدود 9 میلیارد متر مکعب از آنها برداشت میشد, اما اکنون بیکش از 650 هزار
حلقه ایجاد شده که سالانه بیش از 60 میلیارد متر مکعب از آنها برداشت میشود!
صفحه 16:
صفحه 17:
4.افزايش بیرویه جمعیت و منصرف آب در
واحدهاى مسكونى:
افزايش جمعيت موچب شده بسیاری از رودخانهها با کمبود آب و حتی خشکی فصلی
مواجه شوند. در اين مورد میتوان انتقال آب زایندهرود پرای مصرف شهرهای اطراف و
در نتیجه خشکشدن آن در سال 1379 اشاره کرد. اخیراً نیز مدیرعامل شرکت مهندسی
آب و فاضلاب کشور از خشیشدن سد لار و لتیان خبر داد که آب شرق تهران را تأمین
ise
صفحه 18:
5.لولهکشی غیراستاندارد در مناطق شهری:
1 همین الآن که اين مقاله را میخوانید. طبق آمار رسمی, 9۵30 از آب تصفیهشده به دلیل فرسود.
لفلهها هدر مروت كذ از اين آب لولدکشی در تهرهای سا نها به صورت تصتبه گم ارانه تیش و
جرده تكيوريد زات آيارت تاغجه و سس حباط و قورره خوو بر از همان ات رین استفاده ند
در اين مورد تنها وزارت نیرو و شرکت آبفا بايد براى رفع اين معضل اقدام کنند. زاهدان, کاشان و
بسن از شهركابى هد كه :وزع دوكانه آب را تجريه كردواتد و میتوان از اين تكريه كراق
انتخاب بهترین راه. سود چست.
صفحه 19:
فصل دوم:نتایج بحران ان در ایران
صفحه 20:
:عدم دسترسى مردم به اب
بسیاری از مردم به آب شرب سالم دسترسی ندارند یا باید از تانکرها آب دریافت کنند. رئیس شورای
شهر چالوس آدعا میکند ۹۵80 از مردم شهر هچیرود به دلیل کاهش شدید آب در چاهها و قطع آب
لولهكشى با بحران روبرو بوده و تانگرها به آنان آب میرسانند. اين مسأله به بروز نارضايتئهايى
منجر شده است.
صفحه 21:
1
دریاچه ارومیه و تالابهای مهمی چون هامون و گاوخونی خشک شدهاند با در معرص تابودی
قرار دارند. برای مثال فابتتشال تایمز در مورد دریاچه ارومیه هشدار داده است که با کاهش
سريع ارتفاع آب دریاچه از 1996 تا کنون, مهزان ذخایر آن از 31 میلیارد متر مکعب به 1.5
میلیارد زسیده است. 80 هزار پمپ آب زیرزمیتی و 37 بند در اطراف دریاچه که عمدتاً برای
مصارف کشاورزی است, موچب شده آب ورودی به دریاچه بسیار کاهش یاید. دولت یازدهم از
آغاز بكار خود کمیته ویژهای را برای حل بحران دریاچه ارومیه تشکیل داده است. تالاب هامون
نيز در سيستان و بلوجستان كه زمانى با دو سه رودخانه يراب اطرافش: كرمب و خشکی قوای
ae Cull ose Jarl) classy olay ده و Pips Sly ee
متطفه شده است. دولت ابران بارسازی سد کجکی در اففاستان را علت اصلی کمایی رود
هیرمند و خشکی تالاب هامون میداند. اما ضیایی معاون آب در وزارت آب و انرژی افغانستان
بیان داشته که حقآبه ايران کم نشده و علت اصلی روند خشکی رودخانه. کانالها و چاههایی
است که در امتداد هیرمتد و شهرهای اظراف آن در ایزان حفر شده انست. به تظر میرسد باز
هم باق سوءمديريت در ميان اسث تم تجرمهای بسن العللی!
صفحه 22:
مرگ گونههای جانوری:
بسیاری از گونههای جانوری یا از بین رفتهاند يا دستگم از انران رخت بربستهاند, مانند آهو و میش
مرغ در استان کردستان که متاسفانه علاوه بر خشکسالی و پیابانزایی, صيد بیروبه نیز بلای جانشان
شنده است. بر اثر خشکی زایندهرود و در نتیجه آن, خشکشدن تالاب گاوخوتی که اکنون ها زهآب:
برخی زمینهای کشاورزی اطراف را دریافت میکند. دیگر پرندگان مهاجری که از روسیه و قفقاز به
چنوب کشور میرفتند. در اين تالاب اقامت نمیکنند. به عنوان مثالی دیگر باید از ماهیهای رودخانه
قروسو در مشكين شهر نام برد كه يز اثز خشکی رودخانه ثاشی از خشکسالی وهرهبرداری پیش بر
حد برای مصارف کشاورزی, در چند ماه اخیر تلف شدند.
صفحه 23:
بیابانزایی و گردوغبار:
1
خشکشدن زمین, جنگلزدایی و بیابانزایی علاوه بر تخریب زمین, موجب گسترش
گردوغبار در فضای کشور شده است. لازم به ذکر است یکی از علل دیگر بیابانزایی,
کشت بیش از حد در یک زمین توسط کشاورزان و چرای بیش از حد دام در آن است. تنها
در اصفهان, دهها هزار هکتار از زمینهای کشاورزی خشک شده و حدود 500 میلیون اصله
درخت در جتد الا اه Gayl ات کف مور کل تسار بان حفاهت میا
ریست استان اصفیان خششدن تالا teas Gigs al | الجاد كرره که با برس هر
پاد. كرد و غبار در مناطق اطراف آن حتی شهر اصفهان پراکنده میشود, جدا از اینکه
شوربودن این گردوغبار و نشستن آن بر زمینهای کشاورزی اطراق, بر باردهی زمینهای
کشاورزی نیز اثر منفی گذاشته است.
صفحه 24:
کاهش محصولات:
1 بر اثر خشکشدن چاههاء 9۵10 از تولید غلات طی سال 1386 تا 1391 شمسی کاسته
شد. هماکنون نیز یکچهارم زمینهای زیرکشت با استفاذه غیراصولی و بیشازجد از آب
های زیرزمیتی سر پاست که عواقب ناگوار خود را در سالهای بعد نشان خواهد داد
صفحه 25:
بیکاری و معضلات اجتماعی
0 بسیاری از کشاروزان بر اثر کمآبی مجبورند به کشت دیم دست بزنند یا کشاورزی خود را
تعطیل کنند. برای مثال با خشکشدن رایندهرود. کشاورران اضفهان (جدود 2 میلیون نفر)
به فيه در شرق ابن استان با مضل کی ماب شاه و Gils Spl Gi ela
مجبور شدهاند کشاورزی را رها کرده و عجالتاً به کارهای دیگری بپردازند.
صفحه 26:
فصل چهارم:راهکارهای های مبارزه با بحران =
صفحه 27:
1
استفاده از روشآبیاریقطره اي و ممنوعینکشاورزیب مه روشغرقابیو حتبارا
بیش از 92 درصد منایع آبي کشور در بخش كشاورزي مصرف مي شود. ولي آیا بازدهي اين بخش در چه حدي |
بوده است؟ كشاورزي ما علي رغم مصرف حجم عظیم آب کشور محصولات نسبتاً کم کيفتي را روانه بازار هاي |
داخلي و خارجي مي نماید و دلیل آن عدم آگاهي اکثر کشاورزان از چگونگي تولید محصول با کیفیت جهاني است
که این آگاهي بخشي وظیقه مدیران این بخش است: حل بخش اعظم مشکلات آب کشور بر دوش مدیران
كشاورزي مي باشد. مدیران این بخش مي پایست كشاورزي به روش غرق آبي (جز موارد استثناء) را ممنوع
اعلام نمایند و کشاورزان را ملزم به کشت بصورت گلخانه اي و آبياري به زوش قطره اي نمایند. حتي روش
باراتي نیز به دلیل تبخیر بالا مي بایست کنار گذاشته شود.
2. تغییر در کشت محصولات با نیاز آبي زیاد و به محصولات با نیاز آبي کم
مدیران کلان كشاورزي کشور مي بایست ضمن هدایت و ملزم نمودن کشاورزان و باغدارن به تولید محصولات با
مصرف آب کم. روش و راهكارهاي تولید محصول سالم و با کیفیت روز را نیز به کشاورزان آموزش دهند.
برنچکاري را محدودو کشت محصولات کم آب را مي توان گسترش داد
صفحه 28:
3 توقف کامل سد سازي
سد سازي در کشوري که میزان تبخیر آن بسیار بالا مي باشد مي بایست با مطالعات بيشتري صورت مي
پذیرفت.
Vos بخشي از سدهاي ساخته شده نه تنها كمكي به افزايش منابع آيي کشور نکرده است بلکه احداث سد بر
روي رودخانه هاي کم آب و مناطق با تبخیر بالا و یا احداث مخزن سد بر روی گسل عمیق, نتيجه عکس داده
است و باعث هدر رفت آب گردیده است. بنابر اين لازم سد سازي در کشور بدون مطالعات گسترده/و
دورانديشي کاملاً متوقف گردد.
4 انتقال صنایع با نیاز آيي VE
کج انديشي در محل احداث صنایع با نیاز آبي فراوان در مناطق خشک و یا در کنار منابع آب شیرین,
معضلات بخش آب کشور مي باشد. صنايعي که مي بایست در کنار دریا احداث گردد. بهترین منطقه
این صنایع در جنوب شرق کشور و حدفاصل میناب تا چابهار است, تا ضمن توسعه آن مناطق, رفع محرو؛
استفاده از آب دریا, منایع باقیمانده آب شیرین نیز حفظ گردد. جهت کاهش هزینه ها نیز مي توان سوله ها
آن مناطق در حاشیه دریا احداث نمود و دستگاهها را به آنجا انتقال داد و جاي خالي این صنایع را با صنایع بي
ار
صفحه 29:
1 5. تعمیر و تغییر لوله هاي انتقال آب در تمامي بخش ها
1 بیش از 20 درصد هدر رفت آب در کشور ما در بخش انتقال صورت مي گیرد. لوله هاي
فرسوده و عدم تعمیر و تعویض آنها بخشي از اين منبع محدود ما را از بین مي برد.
بنابراین لازم است به این موضوع رسيدگي شود که اگر هزینه تعویض نیست لااقل تعمیر
شوند.
صفحه 30:
6 ایجاد و تجهیز تصفیه خانه هاي فاضلاب و انتقال فاضلاب تصفیه شده در بخش باغداری
متاسفانه در کشور فقیر ما از لحاظ آب, به تصفیه و استفاده مجدد, توجه چنداني نشده است. اکثریت شهرهاي
ایران سیستم جمع آوري فاضلاب ندارند و بيشتر آن شهرهايي که سیستم جمع آوري فاضلاب را دارند نیز هیچ
مکانيزمي جهت استفاده مجدد از فاضلاب را ندارند. لازم است با ایجاد شبکه فاضلاب در سایر شهُر ها و نیز
تجهیز آنها به بخش هاي بازیافت آب, تصفیه مجدد و ضد عفوني گردد و در بخش هاي باغداری و آن هم به
صورت قطره اي استفاده گردد.
7 تعییر فرهنگ استفاده از آب در بخش شرب
على رغم قرار كرفتن كشور در زمره كشور هاي خشك جهان اما اطلاع رسانی و فرهنگ ساری مد
خصوض صورت نكرفته است. مثلاً لازم است مردم بدانند شستشوي اتومبیل با شلنگ آب در کشوری
جرم است. اطلاع رساني هدفمند از طریق تلویزیون و رادیو و نیز جراید و پیلبورد ها نيز مي بايست مد
د.
صفحه 31:
www.313135.com™ > عم چم
ys ss es ees Des a tees Dano
صفحه 32:
8. نظارت قاطعانه شرکت هاي آب منطقه اي بر چاه هاي غیرمجاز
علاوه بر صدور بي رویه پروانه برداشت آب سطحي و زیر زميني؛ هزاران چاه غیر مجاز نیز حفر
گردیده اند اما متولي نظارت که شرکت gle آب منطقه اي هستند به دلایل گوناگون از جمله مصلحت
انديشي, عدم بودچه لازم و حتي فساد اداري نظارت جدي بر چاه هاي غیرمجاز نداشته و ندارند. لازم
است شرکت هاي آب منطقه اي با قاطعیت و پلمپ بدون قید و شرط چاه هاي غیرمجاز حتي در
داخل منازل و با حکم دادستاني گام بزرگي در جهت جلوگيري از کاهش ذخایر آب هاي زيرزميني
بردارند. در ارتباط با آبهاي سطحي نیز همین قاطعیت لازم است
صفحه 33:
1 9. محاسبه مجدد میزان بهره برداري پروانه چاه هاي كشاورزي به صورت فوري
با ممنوع کردن آبياري غرقابي, شرکت هاي آب منطقه اي مي بایست با محاسبه مجدد میزان بهره
برداري پروانه هاي كشاورزي بر اساس آبياري قطره اي, میزان بهره برداري کلیه پروانه ها را حدا
حداقل 50 درصد کاهش دهند.
1 10. محاسیه مجدد نیاز آيي کلیه صنایع به صورت فوری
1 شرکت هاي آب منطقه اي مي بایست ملزم گردند استعلام مجدد جهت محاسبه مجدد نیاز آبي صنایع
انجام دهند با اگر تقبيري در نباز آبي صنایع صورت پذیرفته است. مجدد محاسبه گردد و پروانه ها
اصلاح گرد"
صفحه 34:
با نکر از جشن توجه شما