برنامه ریزی اقتصادی

صفحه 1:
و ۳ وک ‎Son‏ 52606 ‏که‎ ‎SSL نامه ریز 56 OOO ZN / \ 

صفحه 2:
5 ۳ Fe ۳ منشأً و ماهیت برنامه ریزی به صدها هزار سال قبل برمی گردد. سابقه تاریخی برنامه ‎cp,‏ تقریبا به همان اندازه قدمت فرهنگ و تمدن بشر است. آثار به جا مانده از زندگی بشر اولیه نشان میدهد که از همان ابتداء برنامه ریزی ضرورت يافته است. برای مثال» در شکار که ضرورتا به صورت گروهی صورت می گرفت. گردآوری افراد و ابزار و سازماندهی و هدایت آنان در حین شکار برای هر فعالیت لازم در زمان مناسب. مدیریت اولیه را به برنامه ریزی ابتدایی پیهند می داد. پس از جنگ جهلنی دوم تب برنامه گرایی عالمگیر شد. ملتها و شرکتها برای بهبود وضعیت. به فراگیری و به کارگیری برنامه ریزی پرداختند. 

صفحه 3:
لين تلاش هاى آغازين فاقد يختكى لازم بود. از اين رو برای زمان کنونی کمتر رهنمود دارد و فقط به عنوان جزیی از تاریخ تحول برنامه ریزی به شمار می آید. از نیمه دوم دهه ۶۰ 0 مباحث برنامه ریزی ارتقای درخور توجه یافت. در این سال هاء بسیاری از شرکتهای بزرگ آمریکا برنامه ریزی کردند بر اثر لین اقال در دهه ۷۰ میلادی میاحت برنامه ریزی به شکوفایی و پختگی چشمگیری رسید. مباحثی مانند استفاده از مدل های ریاضی منطقی. سیستم های سای سم کر هقی واه سود از اه مار را كران شال هایه وست ‎cal GU‏ براساس لی پيشیته در بست حاضر عمدتا به ماحت پس از نیمه دوم ۱۹۶۰ تاکنون پرداخته می شود. تمامی کشورها با هر نوع نظام اقتصادی در فعالیتهای اقتصادی خوه از برنامه ریزی استفاده می کنند. بنابرلین لازم است که با برنامه ریزی و انواع كن آشنا شويم. هيج كشور توسعه يافته ای نیست که از برنامه ریزی استفاده نکرده باشد. حتی کشورهای سرمایه داری برای تنظیم بازار و بولید کالاها و خدمات عمومی از برنامه ریزی استفاده می کننط: 

صفحه 4:
برنامه ریزی, واه ای است که تعاریف بسیار گوناگون, برای آن ارائه شده است و یافتن تعریفی و لعز ا ل ل ۱ تا ۰( ده مربوط به هم و مربوط به یک رشته تصمیمات منظم و برحسب دوره های زملنی مختلف است. به عبارت ديكرء برنامه ریزی تصمیمات منظم براساس سلسله مرلتب عملیات است. امروزه واه بنامه ریزی برای فعالیتهای مختلف انسان به کار می رود و می توان مدعی شد که هیچ جامعه ای بدون برنامه ریزی» نخواهد توانست پاسخگوی نیازهای مختلف ساکنین خود باشد. برنامه ریزی در زندگی امروزی. در تمام سازمان ها و تشکیلات. جایگاه و مفهوم خود را به دست آورده و تمام تصمیمات براساس طرح ها و برنامه های از پیش اندیشیده شده. اتخاذ می گردد. شلید در گذشته بدون برنامه ریزی و دوراندیشی؛ رسیدن به مطلوبات امکان پذیر بود. اما امروزه زندگی مدرن لین امکان را نمی دهد. چرا که جوامع مدرن از نظر تکنیکی اجتماعی و اقتصادی بسیار پیچیده تر از قبل شده اند. 

صفحه 5:
فرند برنامه ریزی را انتخاب ‎«choosing)‏ تعریف کرده است. بر همین مبنا ریزی راهبردی " را "انتخاب راهبردی " ذکر می کند. در مورد این تعریف می توان که بسیاری از انتخاب ها" برنامه ریزی به شمار نمی آیند و تعریف چاره ای برای 11 محال ی که تا ات را نیز می ‎ols‏ کلی دانست. براى نمونه. تين برگن, برنده جایزه نوبل در اقتصاده برنامه ریزی را پیش بینی وضعیت اقتصادی " "مقایسه بین پیش بینی ها و هدفهای سیاست اقتصادی و بالاخره. برآورد تغییرات در ابزار مورد نیاز برای اجرای سیاست اتخاذ شده می داند. در اثر وی اساسا برنامه به عنوان جزیی از فرایند اقتصادی دیده ميشود. 

صفحه 6:
تعریف لقتصلددان كر ل هل ی رنه ربری را ای وس ما مقدملتی به منظور تحصیل بهترین سطح تولید و اخذ تصمیمات و نظارت و باز بینی در رای نها یی داد تعریف شارل بتلهایم: برنامه ریزی اقتصادی مجموعه ای از مقررات و ترکیبلتی است کهبه منطو رای طرخ فعالیت های اقصادی رضم شده باشد؟ 

صفحه 7:
تعریف هپرش: برنامه ریزی را ایزار عملی می دلند که در ن مقاصد به روشنی معین و راه نیل به هدفها مشخص و وسایل کار مهیا و مسئولان اجرایی آن نیز برگزیده شده باشند. تعریف ژان پیر ماسه: برنامه ریزی را فعالیت دولتی می دلند که هدفهای تحقق پذیر: پیوسته و همساز و ترتیب تقدم آنها را در مسیر توسعه اقتصادی و اجتماعی مشخص می سازد و سپس وسایل نیل به لین مقاصد را معین می کند و سرانجام ایزارهای انتخابی را برای نیل به آرمان های مورد نظر به کار می اندازد. 

صفحه 8:
با شروع جنگ دوم جهلنی در سال ۱۹۳۹ برنامه ریزی اقتصادی توسط دولتهای اصلی درگیر در جنگ که دارای نظام اقتصاد بازار بودند مانند فرانسه, انگلیس, آلمان و. بای بسیج مناخ و 7 تأمین نیازهای جنگ و نیازهای عمومی مردم. در دستور کار قرار گرفت. بروز و گسترش جنگ جهانی دوم در اروپا به دلیل گستردگی و به کار گیری تجهیزات پیشرفته و مخرب جنگی. زیربناهای اقتصادی دول درگیر را تخریب و زندگی اجتماعی را در لین کشورها مختل کرد. پس از پایان جنگ کشورهای اروپای غربی و ژلپن که از جنگ خسارات گسترده ای به خصوص در بخش منابع. تأسیسات و زیربناهای اقتصادی متحمل شده بودند. برای بازسازی کشور نسبت به تهیه و اجرای برنامه های بازسازی زیربناهای اقتصادی و خرابی های ناشی از جنگ اقدام کردند. این کشورها برای استفاده بیشثر از اعنبارات و کمکهای طرح مارشال رنامه کمک ابالات متحده آمريكابه ‎١2‏ كشور اروبليى يس از خاتمه جنك جهلنى د برای بازسازی لین کشورها) به تهيه و اجراى برنامه هاى اقتصادى در سطح كسترده تر و زمان طولانى ترى ادامه دادند. کشورهلیی که برنامه های قتصادی را پس از جنگ شروع کردند و برای سال های زیادی ادامه دادند مى توان از فرانسه. هلندء م و نام برد. تجربه برنامه ریزی در فرانسه. شاخص و كامل ترين نمونه از اين كروه كشورهاست. 

صفحه 9:
یکی از مهم ترین تجربه های برنامه ریزی اقتصادی برای بازسازی اقتصاد آسیب دیده از جنگ 1 جهلنی» بر کشور فرانسه است. برنامه ریزی در فرانسه درست يس از جنگ جهانی دوم آغاز شد و فکر تهیه و اجرای آن را یکی از شخصیت های برجسته آن دوران فرانسه به نام ژان مونه ۱۰۲ به کرسی نشاند. شورای برنامه نوسازی و تجهیز فرانسه در ژانویه ۱۹۳۶ تأسیس شد و متعاقبا نخستین برنامه کشور که به نام "برنامه مونه " معروف است. پا به عرصه وجود گذاشت. برنامه ریزی فرانسه در طول زمان» هم از نظر محتوا و هم از نظر روش تهیه, » تغییر و تحول زیادی را تجربه کرده است. اما در مجموع. لین شیوه برنامه ریزی از نمونه های کامل آن چیزی است که برنامه ریزی ارشادی» پا «آگاهی» (اطلاع رسانی) نامیده شده است. پیرماسه ۴ که خود مدتها کمیسر کل برنامه ریزی فرانسه رییس سازمان برنامه فرانسه بود و از مرا لله نام رای ترا برنافة ری ات اد ی که ‎Ve Oey) lpia OS‏ (اقتصاددان معروف فرانسوی) نوشته است. 

صفحه 10:
حتی اصطلاح «رشادی» را برای توصیف شیوه برنامه ریزی فرانسه. رسا ندانسته است: "به نظر من برنامه ریزی فرانسه را که کمتر از برنامه ریزی اجباری, اما بیشتر از برنامه ریزی ارشادی است. می توان برنامه ریزی فعال نامید. به این اعتبار که در چهارچوبی که خود ترسیم کرده. دست به سلسله اقدام ‎cle‏ ویثه ای می زند تا برنامه را به واقعیت مبدل سازد. " در جای دیگر پیر ماسه برنامه ریزی به شیوه فرانسوی را جست وجوی راه میاندای که پایبندی به آزادی و ابتکار فردی را با جهت گیری مشترک برای توسعه. آشتی میدهد». خوانده است. در دوران حدود نیم قرن هدلیت اقتصاد به کمک برنامه در فرانسه. ۱۱ برنامه میان مدت تهیه و ۱۰ برنامه به اجرا گذاشته شده است. دیلت وقت فرانسه از پذیرفتن برنامه با دهم که برای اعرا در دوره ۱۹۱۷۱۱۹۲ تهیه شده بود» سر باز زد و مکانیسم برنامه ریزی ملی در فرانسه کنار گذاشته شد. 

صفحه 11:
بونامه ویزته سوسباليستى در جنين اقتصادى: دولت نقش عمده ای را ایفا می کند و پاسخ سوالات مطرح شده در فوق» توسط دولت مشخص می شود. دولت عبارت است از: جریان دخللت دائمی و نظم يافته با هدف های از قبل تعیین شده. در اقتصاد برنامه ریزی شده. حکومت مرکزی یا سازمان برنامه ریزی مرکزی» برنامه ای را طرح ریزی می کنند که مشخص می کند چه کالاها و خدملتی. به چه مقدار تولید شوند. همچنین. قواعدی برای توزیع کالاها و خدمات تولید شده تنظیم می کنند. معمولا در چنین اقتصادی, دولت مالک عمده محسوب شده و مالکیت خصوصی در ابعاد کوچکی وجود خواهند داشت. ل اک ‎ly |) ol‏ تولید تعیین می کند. بلکه برنامه ریزی نحوه نگی توزیع را نیز به عهده می گيرد. برنامه ریزها با استفاده از ماشین های الکترونیکی تر) مقدار به کار گیری نهادها مثل. مواد اولیه» كار انرژی و غیره را برای هر یک از محصولات ل ‎Se ee‏ و دولت با قها سياست توزيع درآمد را شكل مى دهد. 

صفحه 12:
بر : یبزی لقتصلادی اقتصادی که در آن. هم برنامه ریزی مرکزی و هم راهکارهای تولید و توزیع بازار وجود دایعا ما هس ند ند اد ار ات ری ما بر ‎oh‏ هماهنگ کننده فعالیتهای اقتصادی است. در اقتصاد سوسیالیستی, مالکیت خصوصی نفی و مالکیت اجتماعی جایگزین لن می شود. اقتصادی که در لن» هم برنامه ریزی مرکزی و هم راهکارهای تولید و توزیع بازار وجود دارد. اقتصاد ‎wee.‏ نامیده ی ونر سوسیالیزم. یک تهاد غیربازاری نظر سازمان متمرکز برنامه ریزی. فعالیت های اقتصادی را ماه با و را هل ناه عاك افعاوی ملط و اک در ان مالکیت خصوصی در کنار مالکیت دولتی قرار دارد و در لن, بنگاههای دولتی و بنگاه های اقتصادی خصوصی فعال هستند. در نظام اقتصادی مختلط. هماهنگی فعالیتهای اقتصادی برحسب مورد. توسط نهاد بازار و نهاد دولت انجام می پذیرد. 

صفحه 13:
برنامه ریزی در سطوح خرد و کلان: از یک دیدگاه. برنامه ریزی به دو سطح کلان و خرد تقسیم می شود. برنامه ریزی در سطح کلان. با توسعه بلندمدت و میان مدت کل اقتصاد یک کشور, که کم و بیش به بخش های مختلف تقسیم شده سرو کار دارد. در واقع» ی ی با ات که ای ور ار 6 ل ع الل ی ‎tee cp re‏ ان ‎Bee‏ ‎lame Can ees‏ سل اب اك سن ‎Cs ces‏ وال واه و ‎Ee ee eee‏ 1 بل اف اجزای متشکله آن. برای دستیابی به هدف های مشخص برای اقتصاد و برای هماهنگی ‎Ge:‏ ی ای را ی 

صفحه 14:
برامه ها را بر سای مفت اجرای برنامه فارغ از آننکه در چه سطحی اعسال و اجرا مي توت می توان دسته نوی کرد که در ارجا به لین دسته بندی اشاره می شود از سوی دیگر, برنامه ریزی ار جنبه ماهیت فارای انواع زمانی» انی. فرایند. مللی, وظیفه ای و عمومی می باشد. از جنبه افق زملنی, برنامه ریزی را می توان در قالب کوتاه مدت ميان مد و بلندفدت دسته بتدى كرد برنامه ريرى كوتاك مدت او بلتدمدت براى هر ذو سل حر و كلان نيز مورد استفاده قرار مى كيرد. برنامه ريزى بلندمدت در سطح كلان همان برنامه هاى اقتصادى اجتماعى است, برنامه هلی کوتاه مدت شامل برنامه های سالبانه نظیر بودچه علی است. از طرفی, برنامه های بلند مدت در سطح خرد در قللب برنامه ریزی استراتژیک و نظام برنامه ریزی یکپارچه قلبل بحث است. برنامه ریزی کوتاه مدت شامل برنامه های عملیلتی یا کوتاه مدت شرکتها و سازمان ها می باشد. برنامه های بلندمدت معمولا دوره های ده خاسی ساه را در می برنافة ‎peal, led och oe‏ مسالی است که ممکن است در آرنده کشور. بنگاه یا هر واحدی که برنامه ریزی برای ن صورت می گیرد با آن روبه رو باشد. همراه با پیشنهادهایی در زمینه جهت گیری آینده. چشم انداز وسیع برنامه ریزی دورنگر مخصوصا برای تجدید نظر در خط مشى ها ‎a dle ol,‏ دامن راهیردها و تجدید ماختار اقتصاه کشور سودمته است در صورتی که در برنامه ریزی کوتام مدت» سیاستگذاران مجبورند این مسائل را به منراه مفروشات بپذبرند. ‎ ‎ ‎ ‎ 

صفحه 15:
برنامه های بلندمدت. علاوه بر اينکه انعطاف لازم را برای طراحی مجدد راهبردهای توسعه فراهم می آورند. برای بررسي برخی متغیرهای درازمدت. مناسبند. توسعه هنگامی که با مقوله های جمعیت. نیروی کار و آموزش و پرورش سر و کار پیدا می کند. یک امر درازمدت ميشود و از لين روء لازم است آیندهای ۲۰ یا ۲۰ ساله را پی نتلیج سودمندی به دست آورد. برای مثال. یک طرح مهار جمعیت که اکنون آغاز می شود. کاهش مهمی را در مین رشد جمعیت برای دو باسه دعه آینده به دنیال ناهد داشت دلیل تن را بای دز خر ‎es‏ ی کار کر ار را خواهند شد. پیشتر زاده شده اند و خود حاصل دوره رشد شتابان جمعیت هستند. ‎oe‏ ‎eeiogs‏ ل ‎ee ce ees Cel‏ برنامه میان مت قلیل اجرا تیستند به برنامه هاي پلندمدت تر از هس دیگر آنکه ‎Glas Gi‏ تقریبا بلندمدت ترین زمانی است که در لن می توان ویژگی های عمده رفتارهای اقتصادی اجتماعی را ثابت فرض کرد و بر اساس آن برنامه ریزی کرد. رو داشت 

صفحه 16:
برنامه های کوتاه مدت در عمل به دنبال تدوین برنامه میان مدت بلید برنامه سالانه تنظیم شود تا آن را به صورت عملی در آورد. برنامه های سالانه فعالیت های برنامه ریزی شده برای عملیات اقتصادی و تهیه پرویه های جدید رابه صورت عینی تر بیان می دارند. علاوه بر اينء برنامه کوتاه مدت سالانه به دولت اين امکان را میدهد که در برابر محیط و اوضاع متغیر اقتصادی ‎glee‏ به موقع واکنش نشان دهند. بنابراین» می توان ابزارهای اقتصادی مالی و پهلی و سایر سیاست ها و اقدامات را بی درنگ اتخاذ کرد. به طوری که اجرای برنامه میان مدت تضمین شود. برنامه های ‎coun oy‏ یه عامی و مقصل باشته به بلوری که وان گام به لم به جرا دورد محتوای برنامه هاى كوتاه مدت ممكن است شامل موارد زیر باشد: ارزیلبی فت پروثه ها و طرح هایی که از سوی دستگاههای دولتی تأمین مللی و اجرا می شود. تأمین تخصیص ارز برای هر پروژه و طرح برای بخش های خصوصی و دولتی. طرح های کمک فنی برای شتاب دادن به اجرای برنامه ها و یک رشته اقدامات و سیاستهای اقتصادی. بودجه ای» مللی و پلی برای پیاده سازی برنامه ها. بودجه سالانه. شامل هزینه های جاری و عمرلنی و همچنین درآمدهاء جزء جدا ناشدنی برنامه های کوتاه مدت است. 

صفحه 17:
اوه . عم کل فشاك د کرد. ‎(dig ee, lye le‏ سخن دیگر. در لين كونه برنامه ریزی سهم هر منطقه از برنامه بخش مربوط مشخص می شود به نحوی که جمع برنامه مناطق با برنامه ملی و بخش ها هماهنگ باشد. ‎ae‏ ‏برنامه ریزی منطقه ای ایجاد هماهنگی و شا اد ل ل ا ‎dye dese os on‏ ن این منطقه تعیین شده. تحقق یابد. منطقه بندی کشور ممکن است از تقسیمات کشوری استان و شهرستان) تبعیت کند یا به منطقه بندی دیگری (برای مثال حوزههای آبریز یا مناطق متجانس) اقدام شود. 

صفحه 18:
5-2