برنامه سلامت دهان و دندان

صفحه 1:
.ون 

صفحه 2:


صفحه 3:
فهرست مقدمه آشنایی با اجزاء دهان ودندان وغایف دهان ودندان دوره‌های دندانی جدول زمانی رویش دندانعای شیری و دائمی اهمیت دندانمای شیری دندان ۶ سالگی و علت اهمیت آن تفاوت های میان دندانمای شیری و دائمی معاینه دهان و دندان روش معا * نکات مورد توجه در حین معاینه روشهای کنترل و پیشگیری از پوسیدگی دندانی و بیماریهای لث‌ای اک و خمیر دندان اب یک مسواک خوب خمیر دندان روش درست مسواک کردن چگونه است؟ دندان فلوراید چیست؟ روشهای استفاده از فلوراید استفاده از دهانشویه سدیم فلوراید ۲/۰ درصد در مدارس وارنیش فلوراید. مت مل بشت نان 

صفحه 4:
تحوه مراقبت از دهان ودندان * تکات مهم در زمان مراقبت از بمداشت دهان و دندان مراقبت از دهان و دندان کودکان زیر ۲سال رویش دندان روش تمیز کردن لثه و دندانمای الفالٍ آموزش نحوه مسواک زدن برای کودکان | تا ۳ ساله مراقبت از دهان ودندان کودکان ۲-۶ سال ‎AG‏ ضروری در مراقبت ازدهان ودندان ‏آموزش نحوه مسواک زدن برای کودکان پیش دبستانی ‏مراقبت از دهان ودندان کودکان ۷-۲ سال ‏نکات مراقبت دهان ودندان ‏عادات غلا در کودکان ‏آسیب دیدگی دندانما ‏بیرون افتادن دندان از دهان ‎ ‎ ‎ ‏- بیماریهای شایع دهان و علائم مشکوک دهانی * برفک ‏* تبخال ‏* آفت ‏بوى بد دهان 

صفحه 5:
«وظایف دهان ودندان» تا زر یی زین دی وس و به حلق منتهي مي شود. ‎ae‏ ولين قدم در 5 مي | خرد كردن ع د ‎i‏ بل رون ‎glia)‏ ‏) و ات جويدن عدا حفظ زب رب ‎ ‏يدن مواد غذابي اسيت كم ‎Ct ‎ee a dH to ‎ ‎ ‏«لايه‌هاي دنداني» مينا:خارجي‌ترین لایه پوشاننده محکمترین بافت بدن مي‌باشد ا مينا يا لايه ميا 1 ان: داخلي ترین ‎tees‏ وی اعضاه و و اي خوتی سم باشد ‎tail‏ بافت نرم پوشاننده فك‌ها و از بافتهاي نگهدارنده دندان ‏سمان: لایه بيروني ريشه که سطح آنها را مي‌پوشاند استخوان فك: بافت سخت نگهدارندج دندان ‏لا 1 كه لثه ان فك ۱ 1 ان انع مه دعي است كم لف و أستخ ولك افو اطياف ‎obs‏ ‏دا رابت ‎ 

صفحه 6:
۳2 

صفحه 7:
«ابحزاء دندان» ختاج: قسمتی از دندان که از استخوان فشک بیرون است +طوق دندان: محل اتصال تاج به ريشه +ریش 5 ‎his ones‏ که دوداخ | تاج استخوان فک قرار دارد طوق ریشه 

صفحه 8:
BD ‏سیف‎ شان ييش ‎oh‏ )2( ۱ چپ شه سيق اب۵۱ [] قنتان پیش ۳ ‎Nt omy ony‏ & مباني| چارت ثبت دندانهای شیری .سس نیمه پپ فک با نید ‎ch‏ فک بلا 8 ظ 6 8 ۱۸ ۸ ظ 6 ظ 8 8 ظ 6 8 ۸ | ۸ ظ6 0 ظ نیمه پپ فک پایین نیمه راست فک پایین 

صفحه 9:
‎obs‏ پیش مین ‏دندان آسياى تجوت اول ‎ail obs‏ كووك دوم ‎aT ols‏ رک ال ‎‘obs ‏چارت ثبت دندانهای دائمی ‏نیمه چپ فک با نیمه است فک با 4۸ ۱۱۱۲۳۴۵ ۲ ۳۲ ۴ ۵ ۷ ۷ ۸ ‎AVYOEPPILIPREOYVA ‏نیمه است فک پایو‎ only ‏نیمه پپ فک‎ ‎ ‏دندانهای دائمی ‏«ندان پیش کنر ‏شان نيش ‎em Sh tT ‏آسياك رزک سیم ‎(ac)‏ 

صفحه 10:
دوره‌های دندانی * هر فردي در زندگي خود دو سري دندان درميآ دائمي و سه دوره دندانی را پشت سر میگذارد : دوره دندان شيري , دوره دتدانی مخلوط (دوره ای که دندانهای شيري بتدریج جای خود را به دندانهای دائمي میدهند و در دهان کودک مخلوطی از دندانهای شيري و دا « دندان دائمي ۳ 1 ۳ " دندانهای شیری ‎wr‏ * زمان رویش اولین دندان شيري: < * زمان تکمیل دندانهاي شيري: 2-5/2 سالحي * تعداد کل دندانهاي شيري: 20 عدد( در هر نیم فك 5 دندان) * اگر زمان رویش هر دندان نسبت به زمان اصلي آن با توجه به جدول حدودا 9 ماه به تأخیر بیفتد, کودک را به دندانپزشک ارجاع نمایید. 

صفحه 11:
فك پایین ۳ ۲ ول ماهي120-6 طرفي ae 161 ماهی6 22-1 اعاهي23-17 رويش دندانهاى شيرى آسياي اول اعاهي 19-13 ماهي 18-16 آسياي دوم 3325 اعاهي31-23 

صفحه 12:
خیلی از افراد هنوز تصور می کنندکه دندانمای شیری 1 تدارند چرا که به زودی جایشان را به انمای دائمی خواهنذ داد. بعضی از اي کندتا نا سن ۱۴ سانکی هم با وقایف اساسی را به عجده دارند. عمده وقاء کمک به رشد و تکامل صورت در صورتیکه دندانمای شیری زود کشیده شوند. رشد فکی به درستی انجام نخواهد شد. اهمیت در جویدر ا. كود رشد به تغذیه مناسب ن دنداتهاى' ا ۵ 5 ‎aston‏ ره قراس داز از دارد وتغذیه مناسب با احمیت در تکلم و بیان صحیح حروف. بنابراین از لحاظ رفتاری کودک راحت‌تر با کودکان دیگر ارتباة برقرار مى كنل دندنمای شیری ضع لازم و محيط مناسب را براى رويش دنداتهاي ‎pols gsi‏ کردم وه .© منوا دی جح زا هم مت مود سره رورس خواهند شد كه تهايتاً موجب صرف هزيته كزافى جهت خانوادهها خواهد شد( یکی دیف راز یل مهم كج بودن دنذائهاى ذائمى. زود كفيدن ‎coped GUILD‏ مىئباشد). همجنين درصورتيكه اندانهاي شیری بیش از زمان لازم در دهان باقی بمانند باعث بروز مشتلاه رویش دندانمای دائمی می کردند 

صفحه 13:
آسيب‌هايي که به دندانهاي قدامي شيري وارد مي‌شود ممکن است سبب عفوني شدن آنها شده و باعت آتی در دندانهای دائمی گردد از جمله تغییر رنگ , نقص در شکل و کج شدن جوانه دندانهاي دائمي ز نیز علد اس ” 5 al ‏قي قف‎ ‏دست: رفن زود رس‎ jl gil pel gihi, pled yithy gn jl ‏"دندانهای شیری‎ 

صفحه 14:
دندانهای دائمی : ' زمان رويش اولين دندا دانمین حرود 6 سالگي( دندان ول دائمی با دندان: یمان تکمیل دندانهاي دائمي(بجز عقل): حدود 12 الي bes ‏ای تنیز بان کم‎ ok ‏عدان كل «تداتهاي داتصیز پاورطرگرفین دیداجماه‎ * از حدود 5/5 تا 12 سالگي به تدریج دندانهاي مي‌شوند و می‌افتند [دوزه ‎Po Se‏ خر وی ماه پس از آفتادن هر دندان شيري, دندان دائمي جانشین روتش مي‌باند و تا بایان عمر در دهان باق مي‌مانند. 

صفحه 15:
= ora Tea a اسلفى8-1 ود 10-9 ae ‏آسیای‎ کوجك جدول رویش دندانهای/ ی دومين آسياي بزرگ دود 

صفحه 16:
دندان ۶ سالگی و علت اهمیت آن: تسه * این دندان همان آسياي بزرگ اول دائمي مي‌باشد که یچ دندان 6 سالگي فعروف است و زمان رویش آن هم در 6 سالکي است و الگوي رویش سایر دندانهاي دائمن بوده و تتتیب روینشن .ختخیح و مرتب بفبه دندانها مي‌ننود. ۰ محل رویش آن پشت آخرین دندان شيري يعني دندان آسیای دوم شيري است. ‎Gal‏ دندان اولمن دندان دائمي غير جانشين است و بد دندان شيري بیفتد رويتش مييابد. به همين دليل نظر والدين بر آين أست ‎Gol Gul Lig cual syn Glas gal aS‏ غقط كه أكز دندان شيري بیفتد دندان ‎uae ob‏ هيج ‎elie‏ ريه جاي آن مي‌روید, تلاشي براي نظافت و ترا مب سر بماند با تمام آهميتي که ذکر شد زودتر پوس بين مي رود و مشكلات متعدد دنداني به مي‌نماید 

صفحه 17:


صفحه 18:
کوناهت(بازي ‎(SS‏ ‏باريكتر ‏تارکتر ‏تارکتر ‏وس ‎ae‏ کوچکتر 

صفحه 19:
علایم رویش دندانها: دندان در آوردن یک مرحله طبیعی از زندگی نوزاد است و در اکثر موارد درد وناراحتی به همراه ندارد. * قرمزی و التهاب لثه در ناحیه جلویی فک پایین * برجستگی لثه و خارش در همین ناحیه افزايش براق و جاری شدن آن از دهان نوزاد ناراحتی و گریه ‎bby‏ بی خوابی * نوک زدن از لای لثه در صورت بروز علایمی مثل تب. دل درددیا اسهال هر كودى زا بايد از نظر بتماری ارزیانی کنید. * هنكام رویش دندانها معمولا احساس خارش باعث مى شود كودى هرجيزى را به دهان خود وارد كند كه ممكن است.به.علت آلودگی دار اسهال نشود. 

صفحه 20:
رو لوط ابن 8 مات هن 

صفحه 21:
براي معاينه دهان وسايل ۰ چوب زبان چراغ قوه از تمیز 7 تن روش كار ‎SPY Sie, Glas ons Pies Cae USI Sy Lace site‏ اي اینکه لثه ساوح دندا ‎ail.‏ یبی معاینه کنید با" 1 طرف فك بالا بإتروة | دندآنها را متو ‎a popes eas‏ برای «نداني به سمت 3 ‎eg I 3‏ ی اين كمل مينمائيد” 1 ددا ‎peel‏ باید زبان و براي معاينه ‎ail‏ ‎rit gh‏ لبي ‎is basis‏ سولج او دندانواي ‎cor G Oa ee‏ زبان از سطی للم دید ‎Le‏ معاينه ‎oe gly‏ آن ما بارگاز تمیز گرفته و به سمت خارج از دهان بكشيد و 

صفحه 22:
نکات مورد توحه در هنگام معاینه: #تمام قسمتهاي لثه, کف دهان ( زیر زبان), کام, داخل گونه‌ها و لب‌ها را به دقت معایته کرده تا اگر تورم, زخم و یا هر چیز غیر طبيعي دیگر وجود داشته باشد متوجه لَن شده وفرد را به دندانپزشک ارجاع نمایید. همه سطوح مختلف یا در تك تك دندانها معاینه کنید. وجود پلاك, جرم» بوسیدگي‌دندان( از يك لك کوچك قهوه‌اي پا سیاه‌رنگ گرفته پا سوراخ شدكي دندان). رأ بررسي تمابيد. © از آنجا كه يوسيدكي دنداني ميتوا شمر با دزد. باشد: بايستي در خصوض وجرة نهف ۲یا سابقه درد دنداني سوال شود. ee bade 

صفحه 23:
درد شدید تورم روي صورت يا داخل دهان (با درد یا بدون درد) بد بودن حال عمومي بیمار( تب- لرز- رنگ پريدگي و ضعف) درد در زمان خوردن يا نوشیدن غذاهاي سرد كرمء ترش يا شيرين و يا در هنكام فشار دندانها برروي هم. خونريزي وجود جرم دنداني pyc ys 

صفحه 24:


صفحه 25:
" پوسیدگی دندان و علل ایجاد آن: * پس از خوردن غذا چنانچه بهداشت دهان ودندان رعایت نشود لایه ميكروبي بر سطوح دندانها تشکیل مي‌شود که با گذشت زمان ميكروبهاي موجود در این لایه مواد قندي را به اسید تبدیل مي کنند . اسید, ميناي دندان را حل کرده و پوسيدگي ایجاد مي 

صفحه 26:
عوامل پوسیدگیزا عبارتند |-عدم رعلیت صحیح وبه موقع بهداشت دهان ودندان: ( ‎pas‏ استفاده از مسواك و نخ دندان) چنانچه پس از مصرف مواد غذايي سطح دندانها تمیز نگردد, ميكروبهاي داخل دهان به همراه خرده‌هاي مواد غذايي و مواد قندي لايه‌اي را روي دندانها تشکیل مي‌دهند که" ‎TM‏ ‏ميكروبي "نامیده مي‌شود. این پلاك لايه‌اي نرم» بي‌رنگ و چسبنده است که به تنهايی با لب شسته نشده و براي باك کردن آن از سطوح بین دندانی باید ابتدا از نخ ندان استفاده کرده و سپس دیگر سطوح دندانها را به دقت مسواك بزنیم ‎٠‏ بن از خوردن ذا و رسيدن مواد قندى به ميكرويهاي بلإك بسن از جوردن. عذا ف رسيدن ‎Pg RN LA ed‏ ‎SO‏ تفیط وان اس اد ا 2 يا جدود 1ساعت محيط دهان در حالت الديدى باق ‎Silage‏ ‎sole GIG a, Uy‏ بركردة. بك همين علت بسیار تاکند مي‌شود در صورت همراه تداشئن مسواك حداقل دهان خود را بابد بس ازمضرف موادفداني با ‎ol‏ شسيت و شد دا ‎ 

صفحه 27:
۳- مصرف فا مناسب مواد قندى: ( در مبحث تغذیه مناسب این عنوان کاملا توضیح داده خواهد شد) ۴۳- مقاممت شخص و دندان: کمبود مقاومت شخص و دندان مي تواند به يكي از سه علل ارنيء, مادرزادي و يا اکتسابي باشد و به راههاي مختلف که اشاره خواهد شد مي‌توان مقاومت دندان را بالا برد. 

صفحه 28:


صفحه 29:
محلهای شایع تجمع بلاک میکروبی برسطح دندانها؛ مکانهای شلیع پوسید گیزا در دندانها می باشند که شامل سه ناحیه زیر است: شيارهاي سطح جونده_ در دندانهاي آسياي ‎slo‏ تا ش ‎ask‏ ‏بخصوض در دنداتهاي أسياي دائمي تازة ‎Lets?‏ ‏متاسبي براي تجمع مواد غدايي بوده » احتمال ابعل 2 بوسيدكي را بسيار زياد مي كنند. سطوح بين دنداني میزان نجمم موای ختایی و در تهایت احتمال تشک يزان تح » ‎alas‏ > ايت ۸ پوسید در این شصح جالاست. بای این ‎yar cleus‏ مودک استفاده از نج دندان باید تمیز شوند. GIs aera gists gle ‏در نا حیه طوق دندا‎ بن اگر در هنگام مسواگ کردن دن این نا حیه نشود پوسید ایجاد مي گردد - تجمخ میکزونها در این 

صفحه 30:
عاائم پوسی دگی دندان: جرج یک بیماری میکروبی عفونی است که باتخریب موضعن عاجتو ‎ol ped Une‏ است: * تغییر رنگ ميناي دندان به قهوه‌اي یا سیاه سوراخ شدن دندان بوي بد دهان ‎ee <‏ حساس بودن یا درد گرفتن دندان هنگام خوره سرد ترش يا شیرین که بسته به شدت پوسید متفاوت است. حساس بودن يا درد گرفتن دندان هنگام فشردن دندانها روي هم. - پوسيدگي بین دنداني مي تواند باعث گیر کردن مواد غذايي بین دندانها و يا پاره شدن نخ دندان هنگام استفاده بشود . 

صفحه 31:
نمایی از پوسیدگی های دندانی در سطوح مختلف ‎aw‏ 

صفحه 32:
مراحل پیشرفت پوسی دگی ۶ ۵ * با ادامه پوسيدكي به لایه نسبت به سرماء كرما و شيره حتي گاه در دندان دردهاي مداوم و شدید ایجا مي‌شود. در نهایت پوسيدگي که به مغز دندان برسد معمولاً با دردهاي شبانه شدید, مداوم و خود بخودي همراه مي شود که در صورت عدم درمان در انتهاي ريشه دندان عفونت ایجاد مي شود که مي‌تواند با ایجاد تورم بر روي لثه و يا گاه تورم در صورت همراه باشد (آبسه دنداني 

صفحه 33:
" نکاتی در مورد درد دندان: * شدت و نوع دندان درد مي‌تواند به صورت , حالتهاي زیر باشد: 7 تن " دندان فقط حساس باشد يعني درد در زمان نوشیدن یا خوردن غذاهاي ) گرم شيرين ترش وجود داش که هي تواند ناگهاني با تیزکشنده باس * درد در هنگام فشار دادن دندا ‎Ss.‏ ‏درد در هنكام كشار دادن ونراتها ‎I‏ ردقت هم او ‎٠‏ درد خود بخودي دندان كه از شدت دردء بيمار از خواب بیدار مي‌شود. ‎a8 3‏ دندان تولأم با تورم قسمت از از صورت یا لثه جود مي‌تواند بدون ‎i?”‏ با زم به ‏است يه تورم و براق شدن انه اک هم تج به آبسه لته ععزوف ابتبت: ‎ 

صفحه 34:
* تورم صورت کودک را نگاه کنید. * در صورت وجود هر گونه تورم در ناحیه صورت,چون احتمال ارتباط بین این تورم و پوسیدگی دندان وجود دارد. * باید در اسرع وقت برای ارزیابی ‎pity‏ به ‎j‏ شک ارجاع دهید. ‎ ‎ 

صفحه 35:
آبسه خارج دهانی در سمت راست صورت دك يمن لانن 

صفحه 36:
کنترل کودک از وضعیت دهان و دندان * در کلیه کودکان از مادر در مورد علت مراجعه سوال کنید.نشانه های خطر یا وضعیت عمومی, زردی, وزن, قد, دور سر و تغذیه را کنترل کنید. ۴ سپس کودک را از نظر وضعیت سلامت دهان و دندان کنترل کنید. هشیر 7 9 bade 

صفحه 37:
سوال كنيد 1ن والدين :د مسواف کردن کودک: کمک زفن:تهایتو؟ 2آیا کودک به تنهایی یا با همکاری والدین 2بار در روز مسواک می زند؟ 3-آيا کودک شما سابقه ضربه به دندانها را دارد؟ 4آیا کودک شما دندان درد دارد؟ 5- بعد از 4 سالگی: آيا کودک شما عادات غلط دهانی ( مثل مکیدن انگشت شست., پستانک,و...) دارد؟ نگاه کنید * پوسیدگی دندانها یا سندرم wb aiid * تاخير رویش * تورم و قرمزی لثه * تورم صورت 

صفحه 38:
مشکل کودی را با استفاده از کنترل وضعیت دهان ودندات طبقه ‎Shy‏ کنید. رفسو لعو لأسن ee bade 

صفحه 39:
*سپس در مورد پیشگیری از حوادث و سوانح در کودکان و رابط متقابل کودک و والدین,با مادر مشاوره *کلیه کودکان بالای 2 سال را برای وضعيت دهان و دتتان كنتر ل كني 5 با نمض د از Ne bade 

صفحه 40:
چگونه کودک رااز نظر وضعیت سلامت دهان و دندان طبقه بندی کنید؟ * تمام کودکان را پس از ارزیابی طبقه بندی کنید. * نشانه های کودک رابا نشانه های ذکر شده در هر ردیف جدول رنگی طبقه بندی مقایسه و طبقه ‎Ly coulis esas‏ انتخاب کنید. ۴ 3 نوع: 1- مشکل دندانی شدید 2- مشکل دندانی دارد 3- مشکل دندانی ندارد. oe bade 

صفحه 41:
1- مشکل دندانی شدید: در صورتیکه کودک دندان درد دارد. پا دندان به طورکامل از دهان بیرون افتاده است, يا تورم و قرمزی لثه, یا تورم صورت یا پوسید دندانها( بیش از 10عدد یا سندرم شيشه شیر) دارد. در اين طبقه بندى قرار مى كيرد و بايد در اسرع وقت کودک را برای ارزیابی بيشتر به دندانپزشک ارجاع داده شود. درصورتیکه دندان کامل بیرون افتاده است , اقدامات مربوط به از بیرون افتادن کامل دندان راررلنتخاخ, دهيد. 1 = درصورتیکه کودک درد دارد استامینوفن تجویز کنیک.ت: 

صفحه 42:
* مشکل دندانی دارد: درصورتیکه کودک پوسیدگی دندانها (کمتر از 0عدد),تاخیر در رویش. مکیدنهای غیرتغذیه ای ( بعد از 4 سالگی) و يا سابقه ضریه به دندانها دارد, در طبقه بندی "مشکل دند انی دارد" قرار می گیرد و روش ‎sl‏ صحیح مسواک زدن و همچنین توصیه های بهداشت دهان و دندان را به مادر آموزش دهید و به مادر توصیه کنید که در اولین فرصت ‎Sly‏ ‏ارزیابی بیشتر به دندانپزشک مراجعه کند. 

صفحه 43:
* 3-مشکل دندانی ندارد در صورتیکه کودک هیچ یک از نشانه های ذکرشده در جدول طبقه بندی وضعیت سلامت دهان و دندان را ندارد یا کمتر از 2 بار مسواک میزند یا والدین در مسواک زدن ‎sly‏ کودک همکاری نمیکنند,در طبقه بندی "مشکل دندانی ندارد"قرار می گیرد به مادر این کودک توصیه های بهداشت دهان و دندان را آموزش داده و اگر کمتر از2 بار مسواک میزند یا والدین در مسواک زدن برای کودک همکاری نمی کنند, روش های صحیح مسواک زدن را به مادر آموزش دهید,در غیر اين صورت مادر را تشویق_کفینه که در مراقبت هاى بعدى مراجعه كند. وه uh 

صفحه 44:
لثه و بیماریهای آن: پ * تعریف لنه سالم: * لثه سالم علايمي دارد که بدین صورت :« رنگ صورتي * قوام سفت و محکم ۱ * تبعیت شکل لثه از شکل و طرز قرار مرختن دندانها تيز بودن لبه آن در فاصله بين دو دندان به طوريكه مثل لايه اى روى دندان كشيده شود. * عدم وجود هر كونه ناهموارى يا لبه يهن بين دندان و لثهء بطوريكه فضاى بين دندانها 

صفحه 45:
با عدم رعايت بهداشت دهان و دندان بافت نگهدارنده دندان دچار بيماري مي شود.در ابتدا لثه پرخون قرمز و متورم مي گردد که در اين حالت ممكن است به هنكام كاز 3 مثل نريزي 

صفحه 46:
سس سس سم * چنانچه پلاك ميكربي توسط مسواك و نخ دندان از سطح دندانها پاك نگردد و مدت طولاني روي دندان بماند به لایه اي سخت به نام جرم دنداني تبدیل مي شود * جرم دنداني با مسواك ياك نمي شود ' در صورت تشكيل جرم با مراجعه به دندانپزشك باید دندانها را جرمگيري کرد. 

صفحه 47:


صفحه 48:
۶ يك نوع بيماري قارچی است که بصورت دانه‌هاي بسیار ریز سفید رنگ به تعداد خيلي زیاد در 9 تهاي مختلف دهان ( بویژه کام» روي زبان و داخل كونهها) ظاهر ميشود. ويزكي مهم دانهها اين است كه براحتي كنده شده و نقاط قرمز و خونريزي دهنده از خود بجا م يكذارند. علل بروز برفك در كودكان : نوزادان: الوده شدن دهان در هنكام تولد. شیرخواران: آلوده بودن پستانك. شيشه شیر یا پستان. توجه: لازم به ذکر است که در هر گروه سني بهداشت دهاني ضعیف امکان ابتلاء به اين بيماري را بیشتر مي‌کند. 

صفحه 49:
" موارد ارجاع ضروری به دندانپزشک: 2 وجود برفک روی لوزه ها و حلق کودک 8 همراهی تب سرفه یا تنگی نفس با برنک 8 وقوع برفک در کودکانی که بیماری خاصی ندارند و یا داروهای خاصی مصرف نمی کنند. 

صفحه 50:
تبخال يك بيماري ويروسي و قابل انتقال مي‌باشد. بصورت تاولهاي پر از آب ( بیشتر در اطراف دهان و ؟ ديده مي شود. توصيههاي لازم در هنكام بروز تبخال : تاولها را نبايد تركاند جون قابل انتقال به ديكر نقاط بدن شخص يا ديك افراد أ است. اگر تاولها تركيدند سريعاً منطقه با آب فراوان و سپس با صابون يا بتادین شست و شو شود. تا زمانیکه ضایعه تبخال روي لب وجود دارد باید از بوسیدن دیگران خودذاري کرد در صورت درد زیاد بايستي بیمار به پزشك مراجعه کند. تباید افرادي را که مبتلا به تبخال هستند تا زمان خوب شدن معاینه کنید. در صورت داشتن درد و ناراحتي کودك را به دندانپزشک ارجاع دهید تا با استفاده از دستکش معاینه شوند. 

صفحه 51:
za 

صفحه 52:
زخمي ساده و دردناك که در نقاط مختلف دهان داخل لب, گونه, گف دهان ظاهر مي‌گردد. بصورت زخمي بزرگ يا چند زخم کوچك دیده مي‌شود. ۰ فاكتورهاي موّثر در ایجاد آفت‌هاي دهاني عود کننده: ۰ ارت ار ِ ۰ اختلالات خوني مانند کمبود آهن و ویتامین 8 * نقص سیستم ايمني بدن © ضربه * استرس * اضطراب * حساسيت‌هاي غذايي مثل: شیرو پنیرو... 

صفحه 53:


صفحه 54:
اگر کودك از درد آفت رنج مي برد او را به دندانپزشك ارجاع دهید چون زخمهاي آفت شبیه تبخالهاي داخل دهاني است بهتر است که معاینه اینگونه کودکان با احتیاط و با استفاده از چوب زبان انجام شود 

صفحه 55:
بوى بد دهان سا لل بوي بد دهان عبارتست از بوي نامطبوعي كه در هنكام ‎curse‏ كردن فنا عفيين كشيدن بعمتی از افراد احساس ميشودكه ميتواند نشانه و علامتي از اختلالات دهان و دندان و يا بعضي بيماريهاي سيستميك(دیابت وفشارخون و...) باشد كه ميتوائد از لحاظ اجتماعي نیز براي شخص ایجاد مشکل نماید. بوي دهان به تنهايي يك بيماري محسوب نمي‌شود ولي يك علامت و نشانه‌اي از بيماريهاي حفره دهان يا ضايعات دستكاههاي مجاور دهان نه. سینوش. جلق و با بتماربهاي. ين مي‌باشد. علت آن ممکن است همزمان « داخل و خارج دهاني باشد. 

صفحه 56:
| * پروتزهاي دنداني نا مناسب عامل بوی بد دهان: * عدم رعایت بهداشت دهان و دندان ( وجود پلاک میکروبی و وجود جرم دندانی * اشکال در ترشح بزاق و یا قطع ترشح بزاق : دندانهای پوسیده عفونی ناهنجاربهای دندانی و ردیف نبودن دندانها در فکین وگیرعذایی * بيماريهاي لثه‌اي ۱ * زبان( به علت وجود شیارهابرروی [ ‎a (Tet‏ وجود رهابرروی ان ‎٠‏ جراحي‌هاي دهان و کشیدن دندان و توصيه‌هاي دندا ‎Lis ul‏ ‎ ‎ 

صفحه 57:
۰ عوامل خارج دهاذ 9 بيماريهاي بيني - سینوزیت - بيماريهاي دستگاه تنفسي فوقاني = بيماريهاي ريوي - بيماريهاي دستگاه گوارش - اختلالات 3 تغیرات هورمونی زمان بلوغ یا حاملگی - یت جپابت - مصرف الکل و محصولات دخانیات و درسعلکام موم لهه با کودکانی-عه+لنبوی بد دهان خود شکایت دارند » فرد را به دندانپزشک ارجاع دهید. ‎Bie‏ ده ‎bade‏ ‎ 

صفحه 58:


صفحه 59:


صفحه 60:
هدف اصلي از مسواك کردن, پاك کردن ‎IM‏ ‏ميكروبي از روي دندانها و لثه و زبان مي باشد. درست مسواك كردن وقتي است که تمام سطوح دندانها و لثه بخوبي از پلاک میکروبی پاک گردد. بنابراین بهتر است مسواك کردن در فرصت مناسب و با زمان كافي و توام با آرامش صورت راکه مي‌باشد. البته ایده‌لل آن است د از هربار مصرف مواد غذايي یا دندانهایمان را مسواك کنیم» ‎wy‏ 

صفحه 61:
‎٠‏ در دو ذمان مسواك کردن دندانها حتماً باید صورت پرد: سس قبل ای حوانة ‎٠‏ _نكته د هنگام خواب جریان بزاق و چرکات‌زیان و گونه جهت تمیزکردن کاهش مييابد| ‎ ‏* صبح بعد از صبحانه ‏* حداقل زمان برای مسواک زدن 4 دقیقه ‎asus one‏ ‎yes‏ ‎Ne ‎bade ‎ 

صفحه 62:
انتخاب یک مسواک خوب : موهاي آن از نایلون نرم و سر موهاي آن گرد تب باشد. معمولاً ان بیش از وهای ۳ ماه ‎i‏ مش مسواف استفاده عون جوت موهات آن خمیده و نا مي‌شود یا رنگ موهاي آن تغییر مي‌کند که دز ایتمبورت حتما مستواك را باید:تعویض تموو اندا اك است. اك كودكا تر ۱ نچازه مسواك مهم ست. مسواك کودکان کوچکتر از دسته مسواک صهبراي کودکان باید بگونه ای باشد د كوجك كودكان قرار , نود و قاقد لغزرش برأى قراف فتن دي دست + باشد. 7 دسته مسواك ترجيحا مستقيم باشد و خميدٌ او حد نداشته باشد چراکه مسواکهاین که دازای دس اپ هستند از قدرت پاک کنندگی بالاتری برخوردار نکته: مسواك جزء وسایل شخصي مي‌باشد تباید ار یواک وی اقا 

صفحه 63:
یک مسواک مناسب دستجات موی منظم و مرتب با سرهای گرد دارد. 

صفحه 64:
حمير دندان : * امروزه اكثراً از خمير دندانهاي حاوي فلوراید استفاده مي‌شود. كه سبب مقاومتر شدن دندان در برابر پوسيدگي مي‌شود. خمیر دندانها داراي موادي هستند که به از بین بردن پلاك و رنگدانه و کنترل 

صفحه 65:
نخابه ههو. لازم نيست مسواك کردن حتماً با خمیر دندان انجام شود و در صورت نبود آن با آب خالي هم مي‌توان مسواك نمود. استفاده از نمك خشكء جوش شيرين يا ساير پودرها جهت مسواك کردن درست نیست, زیرا سبب ساييدگي ميناي دندان و خراشیدن لثه مي‌گردد. استفاده از آب نمك رقیق (نصف قاشق چا لیوان آب جوشیده سرد) جهت دهانشویه ۱ elie حداقل زمان براي مسواك زدن 4 دقيقه ميب زمانهاي مناسب براي مسواك زدن: صبحها( بعد از صبحانه), ظهرها ( بعد از ناهار) , شبها ( قبل از خواب). 

صفحه 66:
* به اندازه يك نخود خمیر دندان ( ترجیحا حاوی فلوراید ) روي مسواک قرار داده و به داخل موهاي مسواك فرو کنید. دندانهاي بالا و پایین باید جداگانه مسواك شود. مسواك کردن از قسمت عقب يك سمت دهان شروع مي‌شود و به ترتیب کلیه سطوح < 

صفحه 67:
‎٠‏ 1- هنكام مسواك كردن بايد موهاي مسواك با زاويه 45 درجه نسبت به محور طولي دندان در محل اتصال لثه و دندان قرار كيرد. ‎ ‎٠‏ 2- ابتدا حركت لرزشي( حركات سرية و كوتاة) در محل صورت 9 كت دست موهاي مسواك 

صفحه 68:
* 3- براي سطوح داخلي دندانهاي جلوء مسواك را به صورت عمودي بر روي سطح دا انما قراء دهيد 0 buh ۳۱۱ 4 براي مسواك کردن ‎Glew‏ ‏جونده موهاي مسواك را در تماس با سطوح جونده قرار داده و کمي فشار دهید تا موهاي مسواك به خوبي به داخل شيارهاي سطح جونده وارد شود. سپس چند بار مسواك را به جلو و عقب ‎oe eke.‏ ی ادن اور 

صفحه 69:
asd; چون خرهه‌هاي مواد غذايي و میکروبها روي سطح زبان جمع مي‌شود , بهتر است هر بعد از مسواک کردن دندانها , روي زبان را هم با مسواك تميزنمود,براي اینکار مسواك در عقب زبان قرار مي‌گیرد و به طرف جلو کشیده مي‌شود. تمیزکردن زبان نقش مهمي در از بین بردن بوي بد دهان دارد. پس از مسواك کردن دندانها و زبان بابد دهان چندین باز با لب«شسیته: شود: وفتت مسواك كردن دندانها تمام شدء مسواك را خوب بشوئید 2.9 ‎r‏ جايي دور از آلودگي نگو 1 توجه کنید که هیچگاه مسواك خيس ' 3 سر بسته نگذارید, چون هواي داخل ‎we‏ ۰ و رشد میکروبها را تسریع مي‌کند. 

صفحه 70:
نخ ۰ دندان : براي تميز كردن بين دندانها و خارج نمودن مواد غذايي از بين انها موهاي مسواك به هيج وجه نمي تواند اين عمل را انجام دهد و بايد از نخ دندان استفاده شود. استفاده از نخ دندان از سن 6 سالگی آغاز می شود و در دوره دندانی شیری تنها در صورت داشتن تماس ‎ge‏ دندانهای خلفی, 

صفحه 71:
برای استفاده درست از نخ دندان باید .قبل از استفاده دستها را با آب و صابون خوب بشوئید حدود 30 تا 45 سانتیمتر از نخ دندان را ببرید و دو طرف نخي را که بریده‌اید درهردو دست به دور انگشت وسط يا انگشتری fetid, ‏وض آأبق‎ = inde 

صفحه 72:
۰ سه انگشت آخر را ببندید و دو دست را از هم دورکنید تا نخ محکم کشیده شود. به این ترتیب نگشت نشاد 8 ۲ 

صفحه 73:
قطعه اي از نخ به طول 2 تا 2/5 سانتي‌متر را بین انگشتان _ .شست ه اشاره هر دست نگ -براي واردكردن نخ بين دندانهاي فك پایین از دو انگشت اشاره و بين دندانهاي فك بالا از دو انكشت اشاره استفاده كنيد. -نخ را با حركتي شبيه اره | كشيدن به آرامي به فضاي بين دندانها واردكنيد مراقب باشيد فشار نخ , لثه را زخم نکند. 

صفحه 74:
* پس از اينکه نخ را وارد فضای بین دندانی کردید ابتدا نخ را به سطح کناری دندان جلویی تکیه داده و با ملایمت به زیر لثه برده و لن را به دیواره دندان چسبانده و چند بار به طرف بالا و ‎owl‏ ‏حرکت دهید. 

صفحه 75:
نخاره: پشت آخرین دندان هر فك را نیز مثل دندانهاي دیگر نخ ‎BS‏ ‏دندان براي كودك بايد به كمك والديني كه اموزش ديد ‎ey‏ ی ا با ‎are‏ ‎st‏ نظارت والدين جهت استفاده صحیح از نع دندان ود ‎Sates‏ ام انجام بدهد ‏بهتر است روزي دو بار ( شبها قبل از خواب و صبحها بعد از صبحانه) ۱ ‎oe‏ رمسوأك استفاده کنید. در عیر ایتصورت جداقل بش از اد از دندان استفاده ‎Se Sig cel) (giles Gace sors‏ ‎ ‎ ‏اكر هنكام مسواك زدن و نع كشيدن دتداتهاء درد م خوتريزي وجود ‏داشت, در ‎IU es‏ ار (استفاد. ‎SA.‏ و نج > دیچان ] ‎s‏ ‎slain Sales‏ درد ۳ ‎es or‏ رفن کبس * نكته مهم: به جاي نخ دندان براي تميز كردن ‎ge‏ ‏دنداتها از ا وهی بدا ۳ ا سوت 

صفحه 76:
فلوراید " فلوراید يك ماده طبيعي است که باعث افزایش مقاومت دندانها مي شود. اين ماده معمولاً از راه آب اشاميدني و كمتر از أن با غذاهاي دريايي مثل ماهي و میگوء ‎Guan isle‏ میوه‌ها و... به بدن انسان مي‌رسد. حداکثر فواید حاصل از فلوراید تنها از طریق کاربرد چندین روش ( فلوراید تراپی, مصرف دهانشویه, آب فلورایددار. خمیر دندان حاوي فلوراید و فرص و ...) حاصل مي‌شود. * میزان مناسب فلوراید از اب اشامیدنر 7 مي باشد 

صفحه 77:
تأثیر فلوراید بر دندانها ge ‏میرف قلوراند: سبب بوزود لن: به غاج دندانهاي‎ oo =o ‏رویش نیافته مي‌شود و سبب استحکام دند‎ 1 1 1 1 بای آن کم منت علطت أل در بلالك مكروبي ناد ‎Foie‏ سیب تن کم توليد اسيد ميشود. فلوراید دارای فعالیت ضد میکروبی نیز میباشد . ف فلوراید (دهانشویه, دندان و...) از مصرف موضعي إرا نشویه, خمیر ان و...) أز طريق روشهاي فوق در محكم شدن ساختمان دندان موثر . فلورايد باعث كاهش دندانهاي شيري (50- ‎ean‏ ) ودر دنداتهای دآتمی سب لاج اق ( ‎tent‏ ‏: افزودن فلوراید به آب آشاميدني جامعه در صورت ‎isi‏ انپذیر بودن» مي‌تواند موثرترین روش براي پيشگيري از پوسيدگي دنداني باشد. 

صفحه 78:
روشهای استفاده از فلوراید * روشهاى موضعى : 9 ۹ * دهانشویه سدیم فلوراید = © 292 - خمیر دندان حاوي فلوراید ‎١ ٠‏ | |1 ۱ عد يت هده ۰ ژل و وارنیش فلورايد عدت * فکته - برضی فرگیبات خاوی فلوراید: با علطت بالا مثل ژل حتما توسط دندانپزشک و يا بهداشتکار دهان ودندان برای بیماران بکاربرده شود . : ‏روشهای خوراکی‎ ٠ * افزودن فلوراید به آب آشامیدنی * افزودن فلوراید به نمک » شير و 5 ۰ استفاده از قرص و قطره فلوراید wih 12 ‏نکته : قرص و قطره فلوراید برای کودکان زیر‎ * ei renee ‏سال موثر بوده و باید توسط دندانپزشک‎ 

صفحه 79:
‎٠‏ اگر مقدار فلوراید آب آشاميدني يك منطقه بیشتر از اندازه باشد, نقاط سفید رنگ مات روي دندانها دیده مي‌شود پا دندانها زرد و قهوه‌اي رنگ مي‌شوند که به این حالت ‎ 

صفحه 80:


صفحه 81:
برد وارنیش 56-0056 باید حتما مخلوط کرد ‎Bie‏ ده ‎bade‏ ‎ 

صفحه 82:


صفحه 83:


صفحه 84:


صفحه 85:
برنامه کشوری سلامت دهان و دندان دانش آموزان ابتدایی دهانشویه سدیم فلوراید 0/2درصد هفته ای یکبار در مدارس مورد استفاده قرار گرفته و هر بطري 250 سي‌سي بوده و براي مصرف تکسال هر دانش,آموز كافي ۰ 

صفحه 86:
e شیارها و فرورفتگيهاي عمیق سطح جونده بخصوص در دندانهای تازه رویش يافقه جزء مناطق مستعد آغاز پوسيدگيهاي دنداني شناخته شده‌اند و با موهاي مسواك قابل تمیز کردن نیستند. | در این حالت براي جلوگيري از تجمع مواد غذایی و متعاقب ‎ul‏ جلوگیری از پوسيدگي , دندانپزشك این شیارها را با مواد مخصوص بنام ذ پر کرده و مسدود می کند و این شیارها کم عمق مي‌گردند که باعث مي‌شود دسترسي موهاي مسواك به این مناطق به راحتي صورت پذیرد و مواد غذایی دیگر در این نواحی تجمع نکنند (با این روش مناسب و کم هزینه احتمال پوسيدگي دندانها بسیارکاهش مي‌یابد). 

صفحه 87:
توصیه های تغذیه ای بعمت پیشگیرک از پوسبدگی: * خوردن غذاهای ‎caw‏ و حاوی فیبر مانند سیب, هویج کرفس....) به علت تحریک غدد بزاقی و کمک به پاک شدن مواد غذایی از سطح دندانها برای کودک مفید است. شیرینی های چسبنده را از رژیم غذایی کودک حذف كنيد مرو لا 

صفحه 88:


صفحه 89:
adj * مواد غذايي دسته اول وقتي با میکروبهای دهان در تماس باشند, مي‌توانند ۳۲۱ بزاق را تا حد 5/5 يا کمتر کآهش دهند . ) ميكروبهايي هم كه در يلاك ميكروبي وجود دارند از اين مواد قندي تغذیه مي‌کنند.) در آثر فعالیت میکروبها اسید تولید مي شود. تولید اسید تقریباً 2تا5 دقیقه بعد از خوردن مواد قندي شروع شده و تا حدود یک ساعت محیط دهان در حالت اسیدی باقی مي ماند. اسيدي که به علت خوردن مواد قندي ایجاد مي‌گردد, رفته رفته ميناي دندان را حل ميكند و باعث بوسيدكي دندان مي شود. 

صفحه 90:
پوسيدگي زايي مواد غذايي به عوامل زیر بستگي دارد الف) حالت فیزیکی ماده غذایی: * هرجه مواد غذايي راحتتر از روي دندان ياك شوند قر به دندان بجسبند(مانند مايعات), كمتري ايجاد ميكنند. غذاهاي جاصد(مانند چیمس قاء شيريتي جات و.. ) ‎Bae‏ ‏چسبندگي بيشتري دارند. * ب) قوام ماده غذایی: ۰ خوراكيهاي جويدني مانند آدامس‌ها و... با عث تحريك ترشح بزاق شده و قدرت چسبندگي نسبت رب غذاهايي مانند پبیسکویت و ها ... دارند. ۰ ج) نوع ماده غذایی: ‎aise J! wen 7‏ قندي . بيشتر و زودتم يه ‎“sob‏ وف ضبن پیشتوی یماج ‎ye‏ ‏3 ‏قند ند ‎fs) pit‏ 7 لال عابس كوت 

صفحه 91:
د) دفعات مصرف مواد آن مصرف مواد قندي به اندازه تعداد دفعات مصر در ابجاد بوسيدكي اهمیت ندارد. ‎eat va (Di lege‏ مقداري شيريني را در يك وعده میل کنده در مقا ن میزان شيريني را به چند قسمت تفسیم و در چند وعده مصرف نمايد: پوسبنگی کمتزي ابجاد تي‌شود. ه) تميز بودن سطح دندانما: یا ف يك مقدا 1 أن تميز غير تمیز کاملاً با هم فرو ی دازد بعنی اگر وندانم کاملا نضر اليد لتم ريني تقار له چسبد و اگر پلاك ميكروبي داشته باشدء شيريني بيشتري روي أن باقي مي ماند. و) همراه بودن با دیگر مواد غذایی: مصرف بعضي مواد همراه یا بعد از خوردن مواد قندي باعث مال(طبيعي) ‎fags ane‏ بعد [ اي حورن اماه ي اصلي مقداري ‎Dia‏ ‏صي خورند» اظ پلاك بالات عر) = 33 ‎tail‏ ‏مينأي دندان كمتر ‎Deg ay ac)‏ هي شود موز قورت جسستدكي و تحمين بالابي دارده آلا وقد نا سيق خورده شود این خاضیت ان بين ميرود. شير يعيوان بك مايع قدرت جسبندكي ميوه را كاهش مي دهد. بالعكس مصرف انوا شابه‌ها به همراه مواد غذايي دیگر فرصت مناسه .۱ براي تولید اسید فراهم مي‌کنند 3 

صفحه 92:
نامه قابل توبه - دا ن غذاهاي روزانه, است به جا 1 را بين اي رورم بهتر ‎S|‏ شيريني از ميوههاي تازه»: سبزيهاء هويج» كاهو و ... استفاده كنيد مود شام ايا فقط در وعده‌هاي اي غذايي مثل: ماع و در فاصله دو وعده غذا است + آز خوردن مواد قندي پرهیز نماید, زیرا بان شد هر قدر دفعات خوردن مواد قندي ‎eee Ease pues‏ ا سب يب ماده قندي بهتر است بلافاصلع الا ارگ وب 1 ,7 

صفحه 93:


صفحه 94:
در حدود 6 ماهگي, اولين دنداني كه در دكان نوزاد ظاهر مي‌شود؛ معمولادندان پیشین فك پایین مي باشد. دندان درآوردن يك مرحله طبيعي از زندگي نوزاد است. و در اکثر موارد درد و ناراحتي ندارد. علائم دندان درآوردن به شرح قرمزي و التهاب لثه در ‎ack‏ ‏برجستگي لثه و خارش در افزایش بزاق و خارج شدن آ ناراحتي و گریه زیاد بي‌خوابي و بي قراري نوك زدن دندان از : 

صفحه 95:
در صورت بروز قلاتمی وقل بور ول ودود اسهالکوذك را بايد به يزشك ارجاع نمود. م رویش دندانها معمو احتتاش خازش سببتي‌شود کودك هر ‎gar‏ زا بهة:دهان خود وارد کند که ممکن است از این طریق به علت آلودگي دچار علائم فوق آلذکر گردد. معمولاً با رویش دندان در داخل دهان خودبخود این اراحتي ها هم برطرف میشود و نیاز ‎a‏ درمان خاصی ندارند . به مادران تونصیه کنید که آن نباشند و همه کودکان براحتي این دوره را سپری میکنند . بهترين كار براي كمك به رویش دندانها تمیز نگه داشتن لثه توسط پارچه با گاز و موطوب و دادن دندانك ‎“Lt au Gast eal‏ فتن به نوزاد مي باشد.‌همچنین درصورت دسترسی به مسواك انگشتی ‎ail I‏ ( روی ناحیه اي که دندان در خلایسد شجصلنیوشا ستقاگونمود که ‎apse at tags‏ بذگر اسّت که إنسفكن 96 د دقیقه د. ن فریزر قرار کلده شده ) روی لثه ای که بدلیل , رن زیر آن #إزاق درد و ناراحتي است میتواند ف" رها برظرف نمايد 

صفحه 96:
مسواک انگشتی وسیله ایست ساده و موثر جهت کمک به رعایت بهداشت دهان و دندان و ماساژ لثه در هنگام رویش دندانها که از زمان تولد تا سن 3 سالگی قابل استفاده می باشد. برخی مزایای مسواک انگشتی: -پس از استفاده با مایع ظرفشویی قابل شستشو است. در لب جوش, استریل شده و قابل فریز شدن نیز می باشد. از حجم کمی برخوردار بوده و براحتی قابل حمل مى باشد. لازم به ذکر است که مسواک انگشتی ‎Sly‏ مديم و4 ماه قابل استفاده می باشدو پس از آن باید تعویط مان 

صفحه 97:
توزیع مسواک انگشتی: * لازم است برای "ثبت مسواک انكشتى تحویل داده شده" در فرم" ثبت کودک سالم"به صورت زیر شود: * 1) 6ماهگی: * پس از تحویل مسواک انگشتی به یکی از والدین دارای فرزند 6 ماهه, عبارت زیر در سمت راست پایین فرم در محل " راهنمای دندان ها"قید شود: 

صفحه 98:
eam ‏ومنل ام‎ Pins aig rade 

صفحه 99:
2 12 ماهگی و 18ماهگی: پس از تحویل مسواک انگشتی به یکی از والدین دارای فرزند 12و یا 18 ماهه, عبارت زیر در ‎crow‏ راست پایین فرم در محل " راهنمای دندان ها "قید شود: ارت ی 0 

صفحه 100:


صفحه 101:
sheen 

صفحه 102:
مت فرع جمع بندى اطلاعات مراقبت هاى ادغام يات كود ك سالم از خا هاى يهداشت. حك 

صفحه 103:
‎ . *‏ تمیز کردن لثه‌ها حتي قبل از رویش دندانها اجباري است و اهمیت بسیار دارد. ‏* _راحت: اه جهت تمیز کردن دندانهاي نوزاد این است که را ‎eR, VE Se ee eee‏ 3 شما دور مي باشد در آغوش خود بخوابانید. ‏* برای باز کردن دهان کودك بهتر است انگشت سبابه خود را ‎ae a!‏ نی فننگ رده با فاد پا از اه ‏# يك تكه سب دور انگشت سیابه ‎ ‎ ‎ ‎Pas Ly ul‏ بيد و يا دره ‏تميز نما مسواک انکشتی , آنرا روی آنگشت اشا آرامی و با حرکات ‎glass pile‏ کودک را ‏فشار به اندازه كافي وارد کنید تا پلاك شود. ‏* اینکار را دو بار در روز بعد از اولین و اج انجام ‏" دهيد كه روي هم رفته 2 دقيقه بيشترطو 8 ‎ 

صفحه 104:
* فشنکلي است كه براي كوذكان زور 3 سال به دليل استفاده از روش نا مناسب براي تغذيه كودك ايجاد ميشود. وقتي كودك به خواب مي رود اثر تميزكنندكي بزاق كاهش مي.يابد و أكر در سكام حخواب شيشه شير يا سيتة مادر در دهان کودك باقي بمانده دندانهاي جلوبي فك بالا برای مدت طولاني ۶ 

صفحه 105:
برای پیشگیری از مشکل عنوان شده نکات ذیل را به مادران گوشزد نمایید: - در خواب سبته خود یا پستانك شيشه شیر را دردهان نوزاد ‏ رم - پستانك کودك را به عسل و مواد شیرین آغشته ننمایند. - شیر مادر براي سلا انهاي کودك بهتر از شیر خشك است ‎clon‏ جد م دل اشن ماكر خبلش ‎ese,‏ یبد پوسيدگي براي دندانها دارد. از دادن آب قند و چاي شیرین به کودك خودداري نماید. ۰ هنگام شیر دادن نا حد امكان كودك را بصورت عمودي بنشائد. اكر بنا به اميش اشير استفادة مكيدة موز كدي عر ا 1 ا عضلات و ماهبجدهاي كود اشد نا عضلات و ماهيجههاي كود هتگام مکیدن شیر تقویت کی - هرچه ژودتر مهارت توشیدن با استکان یا فنجان را به کودك آموزش دهد * از شيشه شیر يا پستانك به عنوان وسیله آرام کردن با گول زدن کودك استفاده نشود. ۰ حدافل ده دوبار باب زد بوذ ‎sige‏ نوزاد را با پارچه نرم و تمیز و یا گاز 0 سرع ۰ .2 شيشه شیر كودكى را در 1 رقت به در صورت يرول نشائكان خیییه کودک را در اسرغ و 

صفحه 106:
توجه * پوسيدگي سریع دندانها باعث ایجاد عفونت در دندانها و مشکلات ناشي از آنها مي‌شود. همچنین عاداتي را در کودك ایجاد کرده که در آن زبان هنگام بلع بین دندانهاي جلوي بالا و پایین قرار مي‌گیرد که عاملي جهت کج شدن"ذنذانها در آینده ‎Sales‏ ‏شد. پوسيدگي سریع دندانها سبب ترس از 

صفحه 107:
تاثیرقطره آهن بر روی دندانهای کودکان —————— ‎٠‏ قطره آهن برروی ساختمان دندانهای ‏کودک اثر مي‌گذارد ودرنهایت تغییر رنگی را در دندانهای جلو خواهیم دید . برای جلوگیری از این تاثیر , توصیه مي‌شود حتما قطره اهن در ن عقف ن کودک چکانده شود و پسر ۰ ‎ ‎ 

صفحه 108:
آموزش نحوه مسواك زدن براي کودکان 1 تا 2 ‎eae‏ * بهترین روش مسواك زدن براي آموزش به کودکان روش افقي است. در اين روش مسواك را بطور افقي بر روي سطح داخلي و خارجي و جونده دندانها گذارده و با حرکت مالشي به جلو و عقب حركت داده مي شود. در این دوران بهتر است کودك با مسواك آشنا شود. در حدود : استفاده از خمیر دندان را مي‌توان شزوع تمود. اگرکودك قادر به نگهداری ففیر دندان در دهان است ففظ بة اندازج ود خمیر دندان استفاده شودء در غير اينصورت بهتر ‎eal‏ مسواك زدن بدون 

صفحه 109:
بيشتر کودکان از تقلید پدر و مادر خود حين مسواك زدن لذت مي برند ولي به تنهايي قادر انجام صحیح این کار نیستند. براي مسواك زدن دندانهاي کودك بهتر است يدر يا مادر روي زمین بنشیند و پاهاي خود را در مقابل کودك دراز نماید. کودك بین پاهاي او 

صفحه 110:
کودکان 5-2ساله ۰ ازعوامل اصلي ایجاد پوسید؛ رف غذاها باس بس 1 مرف سس نات ری اه هاش ‎“eat‏ شكم میا 5 کرده. أسيد نوا کننده به همین خأطر بايد توجه داشتركة تعذاد دقعات رف اد قند: اده قند: است که د ‎ons,‏ ‏و هرود 7 1 ار مصرف مواد فقندی, ما أبتدا به ميكروتهاي دهان د عذا مي دهيم. ‎٠‏ ان مواد قندي ‎1١‏ يني جات نيستندء همه نوع مواد غذايي ‎Se aul gis alge aS‏ مره رين عم ‎ee‏ ای ای لأف ان خته مي‌شوند. نکته مهم تغذيه‌اي که باید روشن شود این است کم كودك جند بار در رون أز مواد | فندي استفاده مي‌کند پس ‏از خوردن این مواد چه مدت در تماس با دد ‎cal‏ تي‌مانند. ‎Si‏ ‎ees‏ ا ریک ها ‏دن غذاهاي سفت و حا مه علت تحريك غدد بزافی و کمك به باك ‎aro Uke dass ols tole plas sl cals lpn‏ ‏ودكان را از هر بار غذا خوردن» مسواك بزنند. اگر نشد كودكان را تشويق کنید پوس از هر ار غذا خوردنء مسواك بزنند. اگر ‏شيريني‌هاي چسبنده را از رژیم غذايي کودك حذف کنید. ‏* مادران بابد به قند زياد موجود در شربتهاي داروبي كودكان و اثرات مخرب ‏ان روي دندانهاي کوش توجه نمایند. مصرف شيرينيجات بايد هنكام صرف وعده‌هاي اصلي غذا صورت گیرد. 

صفحه 111:
والدین احساس مي‌کنند فرزندشان در این محدودة سني مهارتهاي لازم را براي تميز نمودن دندانهايش بدست اورده است در صورتيكه نقش اصلي در رعايت بهداشت دهان اين كودكان به عهده والدين است. اين سنین معمولا زمان شروع استفاده از نخ دندان مي‌باشد. اله 2 دانهاي شيري» نع دندان تذ خلفي " نزدیک 

صفحه 112:
آموزش صحیح براي تمیزکردن دندانهاي کودك قرارگيري پدر يا مادر پشت سرکودك است در حاليكه هر دو به يك جهت نگاه مي‌کنند, کودك در این حالت سر خود را به سمت عقب مي‌برد و به ‎saul‏ چپ پدر يا مادر تکیه مي‌کند. در حالیکه كونه كودك با همان دست كنار زده شده و از دست ديكّر براي مسواك زدن دندانها استفاده مي شود. براي اين كار بايد دسواك با ملايمت و به آرامي روي سطوح داخلم #2 دندانها بطور افقي به ۰ 7 د. این موقعیت براي استفاده از نب دارد. 

صفحه 113:


صفحه 114:
* بسيايي از والدین براي مسواك زدن دندانهاي فرزندشان در مقابل وي قرارٍ مي‌گیرند که باعث اتظراب. کودك: شنده و ستر او بر بدون: جماینت مي‌ماند. بنابراین باید والدین دا از اين روش منع نمود. در اين دوره سني به شرط قورت ندادن خمیر دندان موتوان أن خمیر دندان.حاوي فلوزاید استفاده تمود: به هیچ وجه براي مسواك کردن از خشونت استفاده نكنيدء بلکه باید با آموزش و تشویق مداوم کودك او را خاضي ‎visas‏ اتزاي آنوزشن کودکان بهتر انتت والدین در حضور فرزندانشان دندانهاي خود یا مسواك بزنند.جهت اطمینان از می توان دو پایان از کودک خوا اک بزند. 

صفحه 115:
8 ساله: * به اندازه يك نخود خمیر دندان ( ترجیحا حاوی فلوراید ) روي مسواک قرار داده و ‎a‏ داغل هو‌هاي مسوال-فروکنید: ‏کودک در این سن می تواند خودش مسواک ‏بزند. ‏* دندانهاي بالا و پایین باید جداگانه مسواك شود. ه ‎ 

صفحه 116:
‎٠‏ 1- هنكام مسواك كردن بايد موهاي مسواك با زاويه 45 درجه نسبت به محور طولي دندان در محل اتصال لثه و دندان قرار كيرد. ‎ ‎٠‏ 2- ابتدا حركت لرزشي( حركات سرية و كوتاة) در محل صورت 9 كت دست موهاي مسواك 

صفحه 117:
3- براي سطوح داخلي دندانهاي جلو, مسواك را به صورت ‎hee‏ بر روي و دا ۱ 4 براي مسواك کردن ‎Glew‏ ‏جونده موهاي مسواك را در تماس با سطوح جونده قرار داده و کمي فشار دهید تا موهاي مسواك به خوبي به داخل شيارهاي سطح جونده وارد شود. سپس چند بار مسواك را به جلو و عقب ‎oe eke.‏ ی ادن اور 

صفحه 118:
نحوة هراقيت دهات و دندان كودكات6 -11ساك: "نوو آمو دورة سس روزاتهاق سوك وكا يدنه مي أفتنة و دندا ‎Sle!‏ دائمي رویس می‌بایند. ۱ دندانهای دآلمي صدمه اهند داشت. بنابراین كهدارق از ‎as‏ از دندانهاي دا دائعي محصوصاً [ آز همین دوری سنب بسيار با اهميت ‎pls oly?‏ باید نکات زیر را مکررا به كود و ا أوري نمود: * إضرورت و روش درست بخ كشيدن ورمسؤاك كرون ديداتها * امضترف صحیحتواد قندي ۴ ذلك 1326 سال حدا فيل ‎MS‏ بيك بار از ف دها ار ‎set‏ 6 صورت بروز مشكلات زير به دندا أع مي شود. * باقي ماندن دندانهاي شيري با و 2 سال در رویش دندانهاي ‎wails‏ * وجود ضایعه مشکوك در لبهاء گونه‌ها يا دهان * وجود پوسيدگي در دندانهاي آسياي شيري * وجود پوسيدگي دردندانهاي ‎wails‏ * وجود ‎pills‏ بيماري لثه * وجود جرم دندان * وجود درد دندان تن 

صفحه 119:
عادات غلط در کودکان رویش دندانها فرآیند بسیار پيچيده‌اي است و از نم خاصي پيروي مي‌نماید. محل قرارگيري دندانها تو, چتدین عامل کنترل .مي‌سنود: نيروي ناشي از زبان که به دندان فشار مي‌آورد. * نيروي عضلات لب که دندان را سر جایش نگه مي‌دارد. * حرکت عضلات گونه * فشار دندان مقابل ‎alae ‘‏ ادا تمروهاخز فوق بات دیف شدن دندانها مي‌شود. بعضي موارد عادات غلط دهاني کودك تعادل ‎ee‏ فوق را بر هم زده و مشكلاتي را ایجاد مي‌نماید که تشخیص عادات غلط و كمك به رفع آن باعث بيش خوردن ترتيب دندانها مي كردد ‎a ped: ‎ ‎ae ‎bade ‎ 

صفحه 120:
* از عادات غلط دهاني کودك موارد زیر ‎Bl‏ ‏اهمیت مي‌باشد: گاز گرفتن لب قرار گرفتن زبان بین دندان جویدن ناخن جویدن گونه فشار دادن دندانها به رویهم (دندان قروچه) مکیدن انگشت جویدن اشیاء 

صفحه 121:
گاز گرفتن لب * این عادت غلط سبب کج شدن دندانها مي‌شود. اکثر والدین متوجه این عادت غلط نمي‌شوند. در مدرسه هم گاز گرفتن لب پایین را معمولاً به حساب تمرکز و توجه بیشتر دانش‌آموز مي‌گذارند. ‎asl gs‏ تشحمصن ناتد نه دفيت نه لت بان كاك کرو معمولاً حاشيه لب مشخص نمي باشد و لب يايين قرمزتر از لب بالا بوده و محل فشار دندانهاي بالا بر روي آن قابل تشخیص است. لب به دلیل اینکه داخل دهان قرار مي‌گیرد و زبان چربيهاي نرم‌کننده آن را پاك مي‌کند به خشكکي د به همین خاطر این کودکان لب خود را : با زبانشان مرطوب مي‌کنند. استفاده مربوط كننده روي لب به ترك اين مي‌کند 5 كعم 

صفحه 122:
قرار دادن زبان بین دندانها " اين مسئله نیاز به توجه و دقت فراوان دارد.اگر از سنین پایین اصلاح گردد, خيلي از مشکلات ارتودنسي بوجود نمي‌ايد.براي تشخیص , به هنگام بلع به دقت به زبان و عضلات لب يايين و جانه توجه كنيد. اكر هنكام بلع زبان بين دندانها فاصله اندازد يا عضلات جانه و لب يايين زياد و غير عادي منقيض شوند احتمال ابتلاء به اين عادت م براي رفع اين عادت بهتر است مقابل يك آيينه قرار كيرد و سعمر ر هنگام بلع» زبان از لاي دندانها بيرور 

صفحه 123:
" جویدن ناخن * ممکن است کودك از 2 سالگي به اين عادت مبتلا گردد. والديني که متوجه مي‌شوند کودکشان نیاز به کوتاه ‎ODS‏ ‏ناخن پیدا نمي‌کنند باید به این مسئله توجه بيشتري نمایند. آگاه کردن کودك , يادآوري كافي , تشویق و استفاده از دوستان و معلمين براي رفع اين عادت مفيد مي باشد. * جویدن گونه 7 ۲ عادت غلطي است که معمولاً والدین دیرتر متوجه ‎Ul‏ ‏مي‌شوند. هنگام جویدن گونه قسمت جلوي لب تغییر حالت مي يابد. براي تشخیص ‎ol‏ بايد به داخل دهان و قسمت داخل گونه توجه نمود. معمولاً يك ‎٠‏ ‏برافروخته دیده مي‌شود. آگاه کردن کود كافي و تشويق براي رفع اين عادت مفيد ه 

صفحه 124:
سانیدن دندانها روي هم(دندان قروجه) * این عادت غلط بیشتر مربوط به ‎wiles‏ ‏جویدن مي‌باشد که با انقباض سبب سائیده شدن دندانها مي‌شوند. کودك ممکن است از صداي لن خوشش بیاید و برایش يك عادت شود. اين عادت به خودي خود نمي توانفد سبب نامرتبي دندانها شودء ولي هنگامي که در دوران دندانهاي شيري انجام شود سیب تأخیر و اشکال در رویش دندانهاي دائمي مي‌گردد. در هد این مشکل کودک را به دندانیزن دهید. 

صفحه 125:
* این عادت معمولاً در كودكاني مشاهده مي‌گردد که از شیر مادر محروم مي‌باشند. * مکیدن های غیر تغذیه ای مانند مکیدن انگشت شست ذر کوک .زیر 2 ‎JL‏ وجود: دارة که به: ظور فوزبهوی بين 2 تا سال قطع می شوند . متأسفانه این عادت غلط در صورت عدم توجه بعد از سن 4 سالگي عوارض بسياري در شكل‌گيري و رشد دندانها, فکین و فرم صورت ایجاد مي‌کند. مي‌توان به تمیز بودن انگشت وضعیت. کودك هنگام خواب دقت نز رفع این مشکل بهتراست کودک را ؛ ارجاع دهید. 

صفحه 126:
* جویدن اشیاء ‎٠‏ ممکن است چيزهايي مانند خودکار» آستین پیراهن, اسباب‌بازي جایگزین مکیدن انگشت پا یستانك شوند. لر براي مدتي کوتاه استفاده شوند معمولا عارضه‌اي ندارند. ولي اگر بصورت عادت دراید حتماً مشكلاتي را در سیستم دهان ودندان ایجاد مي‌نمایند. ‏۰ پستانک ‎٠‏ استفاده از پستانك تا 3 يا 4 سالگي معمولاً مشكلي در سیستم دهان ودندان ایجاد نمي‌کند. جدا کردن کودك از پستانك اگر با زور صورت گیرد, ممکن است مشكلاتي د از قبیل شب ادراري را بوجود آورد. ‏* بهترین راه براي ترك پستانك يا عادات دیگر بالا بردن سطح آگاهي نسبت به مسئله مي‌باشد. بادآوري به کودك تبایة ‎4 ‏از‎ a a ‎ ‏* نکته : مدت زمان اسة از عوامل مهم تاثیر؟ و دندانهای کودک ‎go‏ ‎ 

صفحه 127:
نو © آسیب دیدگی دندانها تن شكستگي دندان: ضربه به علل متفا وت مي‌تواند سیب شکستگی قسمتي از تاج دندان ريشه و حتي | فك شود. در بعضي موارد در ار ضربه؛ دندان از دهان خارج شده و با برعکس در فك کرو مي‌رود. عواملي که سبب آسیب ‎leis‏ مي شود عبارتند از: ضعف بينايي 3 دعوا كفشهاي بزركتر از يا كودكان نويا ورزشهاي بر برخورد دوچرخه سواري تصادف این آسیب‌ها علاوه بر درد و ناراحتی سبب بهم خوردن قاهر کودک هم می‌شوندکه بیشتر برای پسربچه ها آنمم در سنین ‎٩‏ تا ۱۰ سالکی رخ می‌دهد. در هنگام مواججه با چنین مواردی فرد را به دندانپزشک ارجاع نمایید زیرا صدماتی که به دندانمای شیری وارد می‌شوذ ممکن است باعث آسیب به جوانه دندانمای دائمی زیزین شود مخسوصا اگر سن کودکت زیر ۳ سال باشد: 

صفحه 128:
موارد ارحاع: ‎٠‏ شكستگي دندان ‏* خونريزي ‎٠‏ لقي دندان ‎٠‏ پارگي له شدگي یا خونريزي * كبودي دهان ‏بهم خوردن ردیف دندانها : فرورفتگي يا بیرون زدگي دندان ‎puri ٠‏ رنگ دندان ‏بیرون افتادن از دهان ‎ 

صفحه 129:
اقدامات لازم حمت بيرون افنادن کامل دندان ازدهان: * اگر دندان دائمی کامل از دهان بیرون بیفتد, والدین مى توانند تاج دندان را نگه داشته و ريشه را زیر فشار ملایم آب يا آب جوشیده سرد شده بگیرند.در این حالت به هیچ وجه دندان نباید با پارچه یا دست پاک شود. *ء سپس باید دندان را در یک محیط مرطوب مثل شستشوی نمکی, شیر, آب جوشیده سرد شده و یا زیر زبان فرد قرار گیرهوملافاهظله در جدافل برمان:همکن مدنداننزشگ ارجاع شود. دندان شیری به هیج عنوان نباید دوباژ برگردانده شود. ‎Bie‏ ده ‎bade‏ ‎ 

صفحه 130:
* در صورتی که صدمه در محیطی آلوده اتفاق افتاده باشد مثل زمین مدرسه یا روی خاک و دوره واکسیناسیون کامل نباشد باید یک نوبت واکسن کزاز به بیمار تزریق شود. سپس ارجاع شود. 

صفحه 131: