بهداشت روانی (جوانی و میانسالی)

حم بس حی م اهلل ارل ن ارل م http://school_psy.rozblog.com/ بهداشت روانی (جوانی و میانسالی) استاد: جناب آقای رضوی دانشجو: سمانه خیاطی زمستان 1393  مقدمه ‏ طوالنی ترین بخش دوره زندگی دوره ازاوایل بیست سالگی تا اوایل شصت سالگی درواقع بخشی اززندگی است که روانشناسان رشد کمترآن را مطالعه کرده اند.  ورود به دوره اوایل بزرگسالی ‏ اریکس ون در جدول مراح ل رش د روان ی اجتماعی خود برای بزرگساالن جوان صمیمیت را در برابرکناره جویی قرار داده ومعتقد است که وظیف ه فرد برقرارکردن رواب ط ماندگار و محبت امیز با دیگران است.وی برای میانسال زایندگی را در برابر رکود گذاشته است ومی گویدزایندگی شامل تولید وخالقیت است.  اریکسون برای فرد سالمند کمال خودرا دربرابر نومیدی قرارداده است. ‏ اریکس ون دوره اوای ل بزرگس الی راب ه عنوان زمان تن ش بی ن انزوا وتعلق تعریف می کند اگرتنش به خوبی دستکاری شود می تواندبه عشق بالیده منجرشود. ‏ لوینسون چهار تکلیف برای دوره اوایل بزرگسالی مطرح می کند شاید فراگیر ترین آن تشکیل"رویا" باشد.یعنی احساس اینکه چگونه بادنیای بزرگسالی انطباق پیداخواهدکرد.  تکلیف بعدی انتخاب عالقه ها،گزیدن یک شغل وبه دست آوردن مهارت ها وتأییدیه هایی است که به موفقیت درآن شغل کمک می کند. ‏ تکلی ف دیگرای ن دوره ب ه دیگران مربوط م ی شود بزرگس ال رشد یابنده نیازمند یافتن یک رایزن خردمند وامین است.  انتقال به میانسالی ‏ لوینسون گذار ازنیمه عمر رادوره ای توصیف می کندکه از اواخر سی سالگی تا اوایل چهل سالگی گسترش می یابدوشامل دوتکلیف مهم است: ‏ -1ارزیابی مجدد فرد اززندگی جاری خود ‏ -2تصمیم دراینباره که آیااین جریان رانگاه داردیابه الگوی جدیدتغییر دهد.  لوینسون ای ن عقیده شای ع راتقویت کردکه بزرگس االن درسالهای میان ی عمرخود دچاربحران م ی شوندیعن ی دردوره ای ک ه هرجنبه اززندگ ی آنان مورد س ؤال قرار م ی گیردوآنه ا ب ه وس یله بسیاری ازچیزهایی که آشکار می شودوحشت زده می شوند.  انتخاب شغل ،تغییرشغل ورضامندگی اززندگی ‏ بزرگس الی ک ه ب ه طی ب خاطرشغ ل عوض م ی کن د آمیخته ای ازشخص یت وعوام ل موقعیت ی رامنعک س م ی کند.عوام ل شخصیتی ازقبی ل تمایالت خطرجویان ه واحس اس کنترل بر س رنوشت خویش ممکن است درتغییرشغل نقشی داشته باشد.  شواهد دیگری اشاره بر عوامل موقعیتی دارد عواملی مانند سرخوردگی فزاینده ازشغ ل فعل ی ،کش ف ی ک شغ ل جانشی ن ک ه رضامندی بیشتر راوعده می دهد گاهی تغییرشغل معنای بسیارخوبی دارد اماغالب ًا منعکس کننده انتظارات غیرواقعی ازلذت شغلی وموفقیت شغلی است. ‏ درتحقیق بری وهوارد درمیان مدیران سطح متوسط موفق ترازهمه آنهایی بودندک ه کاربرای آنان درطول بیست س ال روزب ه روز اهمیت بیشتری پیدامی کند.  رفاقتهای صمیمانه ‏ برای بس یاری ازمردم بزرگتری ن رضامندی درزندگ ی از روابط صمیمانه حاصل می شود امروزه برخی ازاین روابط شامل زندگی مشترک است یعن ی باه م زندگ ی کردن زوج های ی ک ه ازدواج نکرده اند .رضایت زناشوی ی ورضای ت ازازدواج ت ا اندازه ای بس تگی ب ه آ ن داردک ه تاچه حدودی انتظارات وتوقعات وپس ندهای دوزوج بایکدیگرتناس ب دارد یا متناسب می شود.  ازدواج وسازگاری درآن ‏ ب ه عقیده هارلوک امروزه بس یاری ازجوانان معتقدندکه ازدواج مهمتری ن وجدی تری ن امری اس ت ک ه بای د باآ ن سازگارگردند وسازگاری درازدواج خود مستلزم سازگاری درپنج زمینه است که کارکردهای پنجگان ه ازدواج را محق ق م ی س ازد ای ن کارکردها عبارتنداز:  -1داشتن مسؤلیت مشترک ‏ -2تمایالت وروابط جنسی ‏ -3برقراری روابط بااعضای خانواده وافرادخارج ازآن ‏ -4کمک رسانی درامور منزل ‏ -5تقسیم مسؤلیت ها احساس خوشبختی فرد درزندگی بستگی کامل به س ازگاری وی در امر ازدواج دارد.  عوامل مؤثر درازدواج ‏ -1آمادگ ی محدود :جوانان ی ک ه بیشتری ن وق ت خودرا درمدرسه ودانشگاه می گذرانند وقتی به سن ازدواج می رسندآمادگی کمی برای آن ازخود نشان می دهند ‏ -2ایفای نقش مناسب :ایفای نقش مناسب ایجاب می کند که زن ومردبه آنچه که جامعه ازآنان انتظار دارد پاسخ مناسب دهند.  -3ازدواج زودرس :ازدواج زودرس باعدم آمادگی کافی قرین است جوان کم تجربه یافاقد استقالل مالی با به دنیا آمدن فرزندوگسترش ابعاد خانواده سازگاری را برای خود مشکل می یابد البته ازدواج دیرتر ازموقع نیز مشکالت خاص خودرا دارد. ‏ -4ازدواج ناهمگون :برخی ازدواجها نیز به صورت ناهمگون رخ می دهند وممکن است فرد با کسی که والدینش موافق با ازدواج او نیستند ازدواج کند.  -5آشنایی کوتاه مدت :تمایل به پاگرفتن خانواده ورعایت اصول مذهبی باآداب ورسوم جامعه موجب می گردد که خاستگاری خیلی زود به مراسم عقد وازدواج بینجامد.کوتاهی مدت این دوره سبب می شودک ه زوجهانتوانن د نس بت ب ه مس ائلی ک ه بعداً درزندگ ی آنها ایجادمشکل نماید بحث کنند وراه حل پیداکنند.  -6گرایش به رمانتیک بودن :خیال پردازی های غیرواقع بینانه برای سازگاری درازدواج مانع محسوب می گردد .سازگاری درازدواج نیازمند رشد معقول فرد ازنظر عقلی ،عاطفی واجتماعی است که چنی ن رشدی درگروه ی ازجوانان دیده نم ی شود وهمی ن امر سازگاری را درآنان مشکل می سازد.  حوزه های سازگاری درازدواج ‏ -1سازگاری باشریک زندگی :افرادی که دوره کودکی ونوجوانی خود را با محبوبیت سپری کرده اند توانایی سازگاری بیش تری با دیگران وبینش اجتماعی الزم را دارا بوده واین امر به آنان کمک می کند تا درازدواج خود موفق تر باشند  الف) مفهوم شریک زندگی ایده آل ‏ در گزینش شریک زندگی زن ومرد به ایده آل های خودکه ازسال های خیال پردازی نوجوانی ریشه می گیردتوجه می کنند دراین زمینه مردان ازایده آل واقعی تری برخوردارند. ‏ ب) تجربه های اولیه زندگی :تجربه های اولیه فردجوان نیز سازگاری اورا تحت تأثی ر قرار م ی دهن د مث ًال زنانی که دردوره کودکی خود سلطه جوبودند می خواهندکه همان نقش رادر زندگی زناشویی داشته باشند. ‏ ج) تشابه پیشینه :هرفردی که ازدواج می کند باید بافردی دیگرکه تجربه های اولیه وپیشینه متفاوتی باوی دارد سازگار گردد.  ‏ ‏ ‏ د) عالیق مشترک :نوع عالیق مشترک بیش ازتعداد آنهادرسازگاری نقش دارد ودرصورتی که مجموعه ای ازعالیق مشترک وجود داشته باشد سازگاری بهترایجاد خواهدشد. ه) تشابه ارزش ها :همسرانی که ارزش های همگرادارند نسبت به آنانی که دارای ارزش های واگرا هستند سازگاری بیشتر نشان می دهند. و ) تصور ازنقش متقابل :هریک ازهمسران دارای تصوری از نقش طرف دیگر می باشند اگ ر انتظار براورده نشود سازگاری ضعیفی درزندگی بوجود خواهد آمد. ز) س ازگاری ب ا الگوی زندگ ی :هرفرد ک ه ازدواج میکن د بای د با الگوی جدید از زندگی سازگارشود.  -2سازگاری جنسی :دربین تمام جنبه های سازگاری شاید مشکل ترین آنهاسازگاری جنسی باشدودرصورتی که برای یکی ازهمسران حاصل نشود می تواند منبع مهم برای ناسازگاری شود. ‏ -3س ازگاری باشرای ط اقتص ادی :هنگام ی ک ه شرای ط اقتصادی خانواده اجازه ارضای نیازهای اساسی راندهد بیکاری مرد ویا اشتغال نامنظم زن جهت رفع مشکالت اقتصادی می تواند سازگاری ازدواج را تحت تأثیر قرار دهد.  ‏ ‏ ‏ -4سازگاری بابستگان همسر :همراه با ازدواج هرفرد جوان با افراد جدیدی ارتباط پیدا می کند که هریک ازهمسران باید سازگاری با این افراد را که مورد انتخاب او نبوده اند یاد بگیرد. کاپالن س ادوک اظهار م ی دارد ک ه نگ ه داری ومراقب ت ازوالدین سالمند برای خانواده ایجادفشار روانی می نماید برخ ی عوام ل دیگ ر بر س ازگاری ازدواج تأثی ر دارد ازجمله وجود کودک ک ه همیش ه ب ه س ازگاری کم ک نکرده وگاه ی سبب ناسازگاری می شود وقتی شوهر توجه کافی را دریافت نمی کند. مذهبی بودن همسران عامل مهم درسازگاری محسوب می شود.  پدر مادر والنه خالی ‏ هنگامی که کودکان رشد می کنند وبه نوجوانی می رسند وسرانجام ازخانه می روند والدین آنها بامنظره النه خالی مواجه می شونداین تجربه می تواند برای بعضی والدین ایجاد فشار روانی کند  مشکالت سازگاری دربزرگسالی ‏ جوانی ومیانسالی دوره های مخاطره انگیزهستند یکی ازاین خطرات طالق پس از ازدواج است ‏ تحقی ق هترینگتون نشان دادک ه طالق بدون قربان ی نیست ودرمیان خانواده های جداشده حداقل یک عضو درماندگی زیاد وگسستگی رفتار نشان می دهد.  پدربزرگی ومادربزرگی ‏ برای بسیاری ازپیران یکی ازشادی های خاص سالمندی داشتن نوه اس ت .دربیشت ر جوام ع غرب ی پدربزرگ ی ا مادربزرگ بودن"نقش برنقش" است. ‏ تحقیق نوگارتن ووینستین چندسبک مختلف پرکردن نقش پدربزرگ ومادربزرگ رامشخص می کند .متداولترین آن سبک رسمی است که درآن پدربزرگ ومادربزرگ عالقه مستمری به نوه های خود دارند.  س بک جس تجوگر خوشمزگ ی ک ه دربی ن نق ش متداول اس ت یک رویکرد شوخی آمیز غیررسمی است. ‏ سومین الگوی بسیار متداول سبک شخص دوردست است که درآن پدربزرگ یامادربزرگ خیراندیشند اماتماس کم وگاه به گاه بانوه ها دارند.