صفحه 1:
تئوری رشد
استاد:
دانشجو:
صفحه 2:
مهد مه
*تثوری رشد شناختی که توسط زان پیاژه ارائه
شده است. بیان میکند کودکان طی چهار مرحله
تکامل ذهنی پیدا میکنند. طبق نظر او انسان به
صورت پله پله به مرحله پختگی عقلی میرسد.
در تثوری او نحوه یادگیری کودک در سنین
براساس موقعيتهاى محيطى و استعداد
فكرى (هوش) او است.
صفحه 3:
مراحل رشد پیازه به اين شرح است:
*- مرحله حسی حرکتی: از تولد تا دو سالگی
۰- مرحله تفکر پیش عملیاتی: از ۲ تا ۷ سالگی
ale yo -3° تفکر عملیات عینی: از ۷ تا ۱۱ سالگی
4- مرحله عملیات انتزاعی یا صوری: پس از ۱۲
سالگی
*پیاژوه بر اين باور بود که کودکان نقش فعالی در فرايند
يادكيرى دارند و ماتتد دانشمندان هستدد 5
پدیدههای جهان را مشاهده میکنند, ازمایش میکنند
صفحه 4:
پیاژه
*یکی از ابعاد مهم رشد در دوره ی کودکی رشد شناختی می باشد.
شناخت (Cognition) یک مفهوم وسیع و جامع wo باشد و اشاره
به فعالیتهای روانشناختی می نماید که منجر به کسب ,پردازش ,
سازماندهی و استفاده از دانش و آگاهی می گردد . به کمک پدیده
ی شناخت می توان اطلاعات را تفسير, طبقه Bee
رشد توانانیهای شناختی با تولد نوزاد آغاز می گردد . زمانی که
نوزاد متولد می شود قدرت شناختی وی بسیار محدود می باشد
اما بتدریج در کارکردهای شناختی وی تغییرات بسیار مهمی به
وجود Wo آید . عوامل مختلفی از جمله رشد بخشهای مختلف
مغزی مسئول به وجود Urol چینن تغییرات مهمی می باشند.
صفحه 5:
یکی از نظریه های مهمی که در مورد رشد شناختی
وا ارایه شده است نظریه شناختی پیاژه (Piaget)
می باشد. پیاژه یک روانشناس سویسی بود كه به مدت
بیشتر از ۵۰ سال در زمینه ی رشد شناختی کودکان
يزوهشهاى مختلفى را انجام داد .
“دو روش پژوهش ol روش مطالعه ی موردی و
مطالعه ى مشاهده اى بود . در اغلب يزوهش ها بيازه
کودکان را در مقابل مساله ای قرار می داد و سپس
پاسخهای آنها را در مورد آن مساله مورد مشاهده قرار
می داد.
صفحه 6:
*نظریه ی رشد شناختی پیاژه حدود ۵۰ سال پیش ارایه شده
است و با وجود آنکه اغلب متخصصان علوم شناختی آن را
در نظریه ای درست و جامع wo دانند اما ایرادهای
هم به أن وارد شده است. یکی از ایرادات مهمی که به این
نظریه وارد شده أن است که پیاژه قدرت شناختی کودکان
را دست کم گرفته است. برای متال در این زمینه معلوم
شده که قدرت تفکر انتزاعی در کودکان امکان دارد از سن
سه سالگی وجود داشته باشد درحالی که در نظر یه ی
ريتكو شنا oa Ne esa #۳توانابی از سن
یازده و یا دوازده سالگی آغا ز می شود.
صفحه 7:
*در نظریه ی شناختی پیاژه فرض_می شود که هدف نهایی رشد
شتاختى كوك به شخص بری کار آمدن يا سازگاری با محیط است
از سوی دیگر در اين نظريه wae م شود كه توآنايى های شناختی
کودکان تنها حاصل باد؟ تیا و با قلید از فعالیتهای BTS
همسالان نمی باس که این توانایی حاصل رسد شاخ 0227 ا
محیط میباشه تظر اساسی پیاژه آن است که شاه ۱۳۱
ى زندكى خود فعال , کنجکاو و جستجوگر می باشند ۰ همجيتن به إور
وى توانايى إرتباط و تعامل با محيط و تفسير رويداده از اوايل 2
شروع مى كردد. كر از موضوعاتی که در نظریه ی پیاژه بر
روی آن تأکید زیادی مي كردد مفهوم عمليات ذهنى مى باشد . در اين
ظريه فرض مى شود كه رشد توانايى ذهنى كودكان را قادر مى سازد
كه مسايل مختلفى كه با ان روبرو مى شوند را بهتر حل نمايند.
صفحه 8:
*در نظریه ی شناختی پیاژه فرض می گردد که رشد شناختی به
صورت ee ودر طی چهار مرحله صورت مى كيرد و اين
مراحل عبارتند از :
- مرحله ى حسى- حركتى (Sensorimotor stage)
(Preoperational stage) wihlos مرحله ى ماقبل -٠
*-مرحله ی عملیات عینی (51296 006۲۵11008۱ 00۳06۲۵۲6 )
(Formal operational stage) wow, wlles -مرحله ی ۶
*از سوی دیگر در نظریه ی شناختی پیاژه فرض می شود که
مراحل شناختی فوق ثابت است و تمام کودکانی که از نظر
ات باصا و رادا قوق بهاترتيب عيور امت
صفحه 9:
دوره اول
*پیاژه دوره حسی حرکتی را دارای ۶ مرحله میداند :
. مرحله اول : بازتابهای کلی ) استفاده از طرحواره های
اوليه ) ولبيةاشرحلة از تولد ناا ماهكى بدت 00050
Rs. re زدن اه شتاخحت دس می اند
2 بز اد شتاسایی ابت ٩ ل طرف دمن دود
می برد و یا پرتاب می کند 00 oy es را فقط تعقیب
د ١ ۱0 نوی 2 شکل یک سلسله
اعمال انعکاسی ات pal از درون سازی
ار ی ee ee ve اج هت اما
صفحه 10:
مرحله دوم
*واکنشهای دورانی نخستین ) طرحواره های
اولیه , هماهنگی بین دیدن و گرفتن ) : مرحله دوم بین ۱
Bee ea Mikal Pe . کودک از ظرفیت رفتا ری
پیشرفته تری برخوردار مى شود ء بازتابها و طرحواره
های او هما ترا ی تن ۳ Seg! gS نتيجه بدنی
چا ۳ تست کند با یک تا ستکوازی سعی در حفظ
ol لح ادارد . آنچم و اسكك باکنش sla تکراری
کودک متمرکز بر بدن اوست , مثلاً اگر گرسنه باشد
انگشت خود را ات Woe oe
١ Te EN ae | مرحله به اولین
صفحه 11:
*مرحله واکنشهای دورانی ثانویه ( استفاده از طرحواره های ote
, هماهنخی بین دیدن ۰ لمس و گرفتن ) : بین ۱7۳ ماهد ۱
شامل مل شم ۱
کودک به تمایز فیزیکی می شود و متوجه اندام و بدن خود می
شود . در اینجا اأكودى الشعو دز fos و ۳
See نها را تکرار کند , یعنی جهت گیری به طرف شیء
ااا dp oe نیای اطراف . کشف این خصیصه یکی
از مهم ترین ره اوردهای دوره جسی حر حركتى است . در اين
مرحله , کودک به منظور حفظ و تداوم صحنه های جالب تلاش و
کوشش می US . کودک دست خود را برای گرفتن هر شیء
رجی در میدان بینایی خود حرکت می دهد , یعنی فضاهای
صفحه 12:
مرحله چهارم
*مرحله کاربرد و هماهنگی طرحواره های ثانویه : در اینجا
كودى بين هدف و وسيله ايز قا ميشود و سعى 7١١ 012
عمل خود را بر محيط کشف کند . اعمال کودک هدفدار
ميشو د ار دی و ترا شكال eS cs
مرحله . کودک خود را به عنوان عامل عمل مى شناسد و
sob cule را درک می کند .
* کوک با ترجه به رانا و نی . فادر به انجام
تقلید متفاوت می شود . پایداری شی ء یعنی عدم حضور به
معنای عدم وجود نیست .
صفحه 13:
ور عله وافتشهای دورانی تالت کف وا ی )در مرحله ۳ وان ۴9۳۳۳
انام فى دهند يا يه يى نتيجه .اخ دست يال . در مرخله © آنان دو كار جداكا. آلكاء 075
دهند تایه نتیجه واحدی برس کال در مر له ۵ , آنان به وسیله چام کار ها ۱۳۱۳۰۳
تجرییاتی را انجام مره تا نایج yo. xu, |p celine مرحله 6 , 55 كال ۳۳۹۰
دانشمندان کوچک هستند . يعنى اعمال خود يرا تغيير مى دهند و نتايج حاصل را مسب ده
نمایند.کودی سكا داز بین ۱۲ تا ۱۸ ماهگی بر ] اساس کوشش و خطا , طرحواره ای
جدیدی را کشف کند که در اين مرحله بالاترین سطح هوش حسی - حرکتی یعنی هوش
عملی متجلی می شود . در آینجا کودک ظرفیت وارد کردن عناصر جدید در چارچوب شخصی
را داراست . کودک به آزمایش در محیط می پردازد و رابطه هدف و عمل را که جنبه
اختظا یاکرش است درک ماك 21178954 رما كددى بيشتر از اتطباق استفادة
مى 55 قبل از ۱۲ ماهگی» HONG از vale yo gull 53 © 38 ceo) Col oS
Sislan alius oft anita ]ب شوه زيرا طركوارة ها اتيشتر متوجه محيط بيرونئ
إن پررشی وگ ها ا به سروه هاى تازه و تقليد از رفتارهاى ساذه 7
رفتار مجهز شدن به تيره جوب و رفتار تكيه كاهى از ديكر ويزكى هاى اين مرحله است.
صفحه 14:
مرحله ششم مرحله درونى شدن 0
ذهنی روان بنه ها , اکتشاف ذهنی طرحواره ها )
مرحله Sy ee 00
دارد تا با تصویر سازی ذهنی راه حل مسئله را پیدا کند و یا
oak ae, ol در ان مرجله ,۱ ۱۵ ۱۳
بازنمایی ذهنی محیط می شود , حل مسئله جنبه ذهنی پیدا
می کند , کودک مفهوم واقعیت را درک می کند و فعالیت
را هدفمند می داند . این مرحله , اغاز تفکر است . پیاژه
این مرحله را اغاز درونی شدن و تجسمی شدن روان بنه
a; imi alo ws ب ار رت ee oe Sl ele ا
صفحه 15:
مراحل رسیدن به ثبات ( پایداری ) شیء
پیاژه معتقد است که کسب بات شیء , تجربی است نه فطری . فراگیری
تباب بیع وانی مدب ۱٩0 ال 9 زندگی | الست . این مراحل جهانی و
همگانی است . مثلاً یک کودک ۱ ساله درک مفهومی قوی تری از کودک ۶
ماهه دارد . مرحله یک و دو : حسی حرکتی ( تولد تا ۴ ماهگی ) : « عملاً
در اين سن fe ae ae ee ee ee
این است که اشیاء متحرک را در میدان دید خود تعقیب می کند مثلا اكر
عروسک را زیر پتو پنهان کنیم او دیگر پی جویی نمی کند . در اینجا اگر فرد
eo eee وت به همان نقطه ای که
آخرین بار فرد یا شی ء را دیده بودند , خیره می شود . . اگر آن شی ء یا فرد
هر نشود , به سراغ چیز دیگیری می روند . بازی و تقلید وجود ندارد .
tome ۱ : در این مرحله , « کودک بين خود و جهان
تمیر PA رركت عو از بقای شی * بیرونی بدست
می آورد . کودک می تواند با چشم خود اشیاء را پی جویی کند و فقط زمان
2 كن اشياء عى كمعن عجوي | ال باحترن قي يءيئن جوبى هم متوقف مى
صفحه 16:
*مرحله چهار ( ۸ تا ۱۲ ماهگی ) : « در اینجا پایداری شیبء شکل می گیرد » و
set eT ee es ge es
مرحله , « اعمال کودک , هدفدار و هوشمندانه است » و او قدرت تقلید چهره و
صورت را هم دارد و بازی می کند . در این مرحله , اگر تويي را در زیر نقطه ۸
در حالیکه کودک می بیند پنهان کنیم او پی جویی می کند و آنرا می ub, اما اگر
زیر نقطه ۸ توپ را برداریم و به زیر پوشش 8 قرار دهیم در حالیکه باز کودک
اين عمل را مى بيند أو فقط در نقطه 4 يى جويى مى كند . نجا شىء هنوز
دارای موجودیت مستقل نپست . پی جویی کند. مرحله پتج ( ۱۳ ۱۸۱ ماهکی 1
کودک در یتجا می آموزد آخرین جایی که شیء را دیده Gua يعتى در اين مرحله
کودک مستقیما به نقطه 8 می رود , اگر شیء را نياید , دیگر پی جویی نمی
alg یا نگری چای مود رای دایاری نسبت به رولاط می دهد و
شیء دارای موجودیت مستقل می شود . وی جابچایی ها را دنبال می کند
* مرحله شش ( ۱۸ تا ۲۴ ماهگی ) : در اینجا « ثبات شیء کامل مى شود و کودک
قدرت پی جویی و تجسم را دارد » زیرا زبان شکل می گیرد , یعنی کودک همه
جای اتاق را به دنبال شیء مورد نظر پی جویی می کند
صفحه 17:
ویژگیهای مرحله ی حسی - حرکتی
*به نظر پیاته رشد شناختی کودکان از لحظه ی و۳
سن ۱۸ ماهگی در مرحله ی رشد شناختی حسی-
حركتى قرار دارد. در اين مرحله از رشد شناختی
توانایی شناختی کودکان بر پایه ی فعالیتهای حسی و
حرکتی قرار دارد. در مرحله ی حسی- حرکن رشد
حم ا و در پایان این مرحله کودکان
قدرت هاى شناختئ زيادى مانند توانايى بازنمايى
صفحه 18:
waliler se كلقي بان یا به لین معنا می
آشد كد كودك به ان oS uw, oortenlel 5 ۵۲
اشيا از حوزه ى ديد او دور مى شوند وجود دارد و
اين در حالى مى باشد كه 1 از رسيدن به اين
توانابيى كوذكان؟ هر أنجه را كه زر جلو اككان آنا
قرار دارد را موجود و هر انجه كه از مقابل جشمان
لان راش شود را eT a در نظريه
Wiel پیازه فرض مى شود علت اصلى ايجاد
آگاهی به تبات اشیا رشتد شتاختی مى باشد که در
اثر لن کودکانی که در این مرحله از رشد شناختی
۵ داد ی Oe lee وز[ليت .انعاتب . ١
صفحه 19:
مرحله ی پیش عملیاتی
stage ) |
۶ راید ی شتا eo) Ste مرحله ۳
مرحلهازة روت شتاحتى سنين ١ الى "شال ۱۳۱۱۳
بر می گیرد. از نظر پیاژه یکی از ویژگیهای مهم
مرحله ی پیش عملیاتی وجود حالت خود مرکز win
wo (Egocentric) باشد . حالت خود مرکزبینی
سبب می شود که کودکان در این مرحله نوعی
ee دا اين موضوع داشته باشند که
موقعیت ها و ا شیا از نز ,دتان به چه صورت به
صفحه 20:
٠وجود حالت جان بخشى را مى توان در نقاشیهای
كودكانى كه در سنين مربوط به مرحله ى رشد
شناختی پیش عملياتى قرار دارند مشاهده نمود.
2° نظریه ی شناختی پیاژه ویژگی سوم مرحله ی
بد تى عدم توانايى كود ن به توجه
نمودن به ابعاد مختلف و وعاتن است كه براى
آنان اتفاق افتاده است مى باشد به عبارت دیگر
در S al> yo رشد شناختی پیش عملیاتی
وتان نمی توانند از ابعاد مختلف به موضوعی
5ك رای Map Se
صفحه 21:
Concrete ) مرحله عملیات عینی
(operations stage
در نظریه ی شناختی پیازٍه فرض می شود کودکانی که در سنین ۷ الی ۱۱ سالگی
قرار دارند از نظر شناختی در مرحله ی عملیات wus قرار دارند. از نظر پیاژه
کودگاتی که در اين مره ی از دارنن تواایی انجام عملیات دهتی ۱۳۳۳
می باشند. برای مثال آنها می توانند زمانی که با سوال جمع نمودن عدد PLY
روبرو می شوند آگاه باشند که پاسخ آنان به جمع نمودن عدد ۳ به اضافه ی ۲ هم
عدد ۵ خواهد بود. همچینن در نظریه ی رشد شناختی پیاژه فرض می شود
کودکانی که در مرحله ی عملیات عینی قرار دارند می توانند زمانی که با یک
مساله روبرو می شوند از چند جهت به لن مساله توجه نمایند در حالی که در
مزحله ی رشد شناختی پیش عملیاتی کودکان تنها قادرند از یک حهت به مساله ای
که روبرو می شوند توجه نمایند. پیاژه اعتقاد دارد که ناتوایی مهم شناختی در
مر ار ۲10۳ریت به تفكر انتزاعی می باشد و
بینن ناتوایی سبب می شود که کودکانی که در این مرحله از رشد شناختی
قرار دارند قدرت کافی در فرضیه پردازی را نداشته باشند .
صفحه 22:
So) ee ee
Formal operational)
در ao aye اجه ی عملیات سم
حله ی عملیات انتزاعی هم نامیده می شود. در نظریه
ی رشد شنافگی پیازیه فرص می شود نوهو 11 000
سنین ۱۲ الی ۱۸ سالگی قرار دارند در این مرحله از
رشد شناختی قراردارند. از نظر پیازه نوجوانانی که در
اين مرحله از رشد شناختی قرار دارند علاوه بر
توانانیهایی که کودکان در مراحل قبلی رشد ee
il را کسب نموده ند می توانند در برابر موقعیتها و یا
ee UL. کت شوند به صورت
اع . فك ساره دا آلنب. بمج قدیرت تفگ
صفحه 23:
ءدر آزمایشی که وی در اين زمینه انجام داد تصاویر ط به تصادف دو
اتومبیل را به کودکانی که در سنین ۷ الی ۱۱ سالگی قرار داشتند و از نظر
ند نساختی در ی شناختی عملیات عینی بودند را نشان داد و
همزمان اين تصاوير را به نوجوانانی که در مرحله ی عملیات رسمی بودند
نشان داد و از هر دو گروه کواست که توضیحاتی در مورد اين تتقا ۳۱۱
دهند .پیاژه با بررسیهایی که در مورد نحوه ی پاسخ آين دو گروه که در
مراحل مختلفی ازوشد شناختی قرار داشتتداتجام داز نجه رقا ك2
كودكانى كه در مرحله ى عمليات عينى قرار دارند در مقايسه با نوجوانانى
كه در مرحله ى رشد شناختى رسمى قرار دارند قدرت فرضيه يردازى
بسيار محدودترى دارند به نجوى كه انان در ياسخهاى خود تنها به خساراتى
که الرأتملة انها را حلت كي 8015 ري جماسد اما نوجوانانى كه در
مر ی رشد ختی رسمی قرار داشتند در ی خود د د
كر تسسات كاد WNW تاه وتا" زر پاستهای خود به مواردی
که در تصاویر وجود ندارد مانند احتمال کشته و پا زخمی شدن رانندگان
آتومبیل در اثر تصادف اشاره می نمایند.
صفحه 24:
*بیشتر از ۰ سال از ارایه نظریه ی شناختی پیاژه می گذرد و به
جرات می توان گفت امروزه ul نظريه یکی از مهمترین نظربه
ها در مورد رشد شناختی کودکان و نوجوانان می باشد. در کنار
اعتبار و آستقبال صقان از نظریه ی رشد شناخت ۳
انتقاداتی هم به لن وارد شده است و بيشترين اين انتقادات از
سوی شاگردان پیاژه ارایه شده است.
*یکی از انتقاداتی که به نظریه ی شناختی پیاژه ارایه شده است
در مورد دست کم گرفته شدن قدرتهای شناختی کودکان و
نوجوانان در این نظریه می باشد. تدگان ری ۰
شناختى ييازه به اين نکته تاکید دارند. که کودکان قدرتهای
شناختى را در سنين بشيار يائين ترى از آنجه كه در نظريه ى
رشد شناختی پیاژه عنوان شده است بدست می آورند .
صفحه 25:
sly: كالايا رد بطري وا اكد ات فرض می شود توانایی
اکاهی بهیبات آشیا درسسن ی م۱ ماهفی بدست کی ۱۳۳۰۲
امروزه نتایج بسیاری از پژوهشهای تجربی نشان می دهد که با
شاهده و ثیت رفتارهای کودکان می توان به این نتیجه رسید که
آنها توانایی آکاهه یه تبات انشا را احتى از سن بك Rebs
۰ همچینن در ارتباط با بدست آوزدن توانایی نفکر انتزاعی تاکید
پیاژه بر أن است که تنها در سنین نوجوانی و در مرجله عملیات
9 اه که قدرت تفكر انتراعى بدست مى ليد و قبل ارا
آن کودکان قادر به تفکر انتزاعی نمی باشند اما نتایج پژوهشهای
جدید نشان می دهد که در برخی از موقعیتها حتی کودکان ۵ الی
۶ ساله می توانند قدرات تفکر انتزاعی را داشته باشند.
صفحه 26:
انتقاد از نظریه ی پیاژه
ot a tse | AT ee
است .البرت بندورا اشتباه کودکان در آزمایش های مربوط به نگهداری
ذهنی را نه به سبب نرسیدن آنان به حد رشد مناسب , بلکه ب به علت
۴۰ برخلاف نظر پیاژه حدود ie فرایندهای 9 مى داند
تا۶۰ درصد بزرگسالان به طور كا قادر به تفکر بر حسب عملیات
صورى نيستند. ل عام ا
جنين توانايى كودكان دبستانى را نيز كمتر از ان جه هست براورد كرده
است كمه كرى كد بان 814 كا اشته و بر اساس نظرية
ساختارگرایی ژنتیکی خود بر تحولات زیستی و مغزی بیشترین تأکید را
کرده این است که دستیابی به تفکر منطقی تا حد زیادی حاصل
یادگیری و تجارب زمینه ای در هریک از مراحل رشد هر فرد است.
صفحه 27:
پایان