تاثیر حمله مغول بر تمدن و فرهنگ ایران

صفحه 1:


صفحه 2:
استاد گرامی: جناب دكتر مجتبوى :گردآورندگان ‎Brie‏ زهرا حسن زاده ‏رای ‎ 

صفحه 3:
فك Ey 

صفحه 4:
مغولان: ‎Sor E‏ ا ا ا ا ‎ae Seat)‏ اا ا 0 ها به ايران در سال 09 هجری ا مغولستان توسط حاکم شهراترار به دلیل طعع ‎es RO Be Rene)‏ 26 

صفحه 5:
۱ يكى از زيان با ین حملات ‎a‏ بودزيرا مغولان سرزمين 

صفحه 6:
حمله مغولان مقارن با سلسله خوارزمشاهيان در ايران همزمان با حمله مغولان سلطان محمد خوارزمشاه در ایران حکومت مک ‎Es Sat eS) soe sen‏ لك ‎TCR eee‏ یستادگی کرد ودر چندین جنگ مغولان را شکست داد از شكست از چنگیز به هندوستان فرار کرد او دوباره ‎Peek ayia ls jh ©.)‏ ‎RS To Keer ve pr elm mneh pcr eene‏ 

صفحه 7:
۷ 2 5 © 0 2 تصرفات جنكيز از جين تا اراک 20 4 8 بین چهار پسر او تقسیم شد و آنها می خواستند دوباره به ایران حمله کنند علت حمله دوباره مغول به ایران قيام های پی در پی مسلمانان ايرآن بود ‎kee)‏ ات اه اطاعت نكردن خليفه بغداد از مغولان 

صفحه 8:
1 MEP EET 

صفحه 9:
تاسيس دولت ايلخانان مغول در ايران بت لب ا خود قرار داد وسلسله ایلخانان را به فته بودندعادات زشت خود را كنار كذاشتند واز انی ازجمله خواجه نصیر توسی »خواجه رشیدالدین 

صفحه 10:
Be eye حکومت ایلخانان به دو دلیل :زیر ضعیف می شود دخالت سرداران مغول و مخالفت با وزيران ايرانى كم تجربه بودن آخرين ايلخان به نام ابوسعید 

صفحه 11:
دوره دويست ساله مغول با اينكه يكى از ناكوارترين ادوار تاريخى ممالك اسلامى خصوصا ايران محسوب مى شود باز جون دنباله قرون درخشان نهضت علمی و ادبی دوره عباسی است وهنوز اثرات شوم استیلای مغول ظاهر نشده بود در تاریخ علم وحکمت وادبیات یکی از معتبرترین دوره هاست ویک عده از ‎CCE Ee eR MENS OT‏ ا ا ......معاصر با اين دوره بود Bin. ales ‏ین مراکز تعلیم وتعلم ودارای کتابخانه و رصد خانه و مدارس‎ Ce ees sont Se tae kee SEE on Bee ‏د داشت‎ ای مغول تمام اين مراکز را با خاک یکسان کردو از آن همه کتاب نكذاشت. هجوم هلاكو به مركز عمده كتاب ‎i‏ يز به همين حال نشانه وجز قسمت كوجكف ‎ae :‏ ايران وناحيه سند در هندوستان وروم ومصروشام دي ‏اهى جهت علم وادب در ممالك اسلامى بجا نماند ‎Ee‏ ا 

صفحه 12:


صفحه 13:
یکی از بارزترریتن نتایج این حمله را ایجاد 2 در تمدز و فرهنگ 26 حورده باید دانست در حتیشت ‎eee or‏ که به تحت تسلط خویش اورد ( به هط ی نداشت ؛ در 0 وتمدن يا د كوا ن واقعه يه حدى بود تا مدتى تدر سيس ته شود در تمأمى ‎ed‏ ‏بود رك ويسازا ‎pe ee eer ican‏ aa ee ne ‏مانتد‎ 

صفحه 14:
مغولان يس ا زوزيظران ساختن ماوراءالنهم راهى خراسان شده ‎Evry)‏ ‏كه جا علوم بود واز مدتها ييش از سيل بنيان برافكن ‎Ce ee er ore Dee onl non‏ : بودشد ارك ۸ ۲ ۱ ی و غارت و تاراج دست ل 0 ‎eS ee ee ee‏ نشكاهها(مدارس)را ‎oR‏ ‏پس از حمله مفول دیگر هرگز به حالت اولیه خود بازنگشتند 

صفحه 15:
اثر استیلای خانمان سوز مغول با وجود شدت ضربت وعظمت ویرانی بازدربرانداختن مشاغل عم وادب بعلت استحکام ريشه معنوبات در ۳1۳7 اسلامى وعلاقه مردم به معارف بسرعت ظاهرنشدجرا كه در همان زمان بزركانى بودند كه در دوره قبل از استيلاى مغول تربيت يافته وبخت بد ايشان را ‎hy eo nee Smee nen‏ 1 ا ا ا ل ال بر بل بهتر كرده ولى باز اين دوره هركز نتوانسته با دورههاى سلاجقه.خوارزمشاهيان وخلفاى عباسى از جهت علم و ادب انی کتاب وتعدد علما و فضلای درجه اول برابری کند 2 OSS Lee Tee SS ie en Te ces) 

صفحه 16:
ene eee ee ey meer ‎Gery) ere eee‏ ات ‎ 

صفحه 17:
‎Ae oe a ee‏ یج نبخته واز صورت و ‎wae)‏ ‏أده خارج_ ‎AeA‏ ‎Fo ee ee een]‏ ل نيز دوا 0 اين دو ‎aes 2 = aN‏ بل نظلم ‎aie‏ ونثر 15 0 شده ‎ ‎ ‎ ‎ ‏نثر فارسى وكاسته شدن بازار ادبيات عرب در ف نسبت به دوره ال بويه وسلاجقه در دوره ‏به قرار زير است ‏ی آسیایمر کز یو 0 ‎Gaurd 1000 ۳‏ ا اورااسلهر وخرلسانوعرلقبا بغدادو تمدو مصرلحتیاج تللفكتبطمويه ‎oS‏ فارسىوييشتر شد ۱37 

صفحه 18:
اال اا ا ا تاريخ نويسىدر عهد مغولةرقىفوقا هاده يافتو علتلزجند. 6 :مورد زير لست عظيمى مثل استيلاى مغول كه تا آن تاريخ كسى اك ايعى مثل انفرادى جندين دولت بزرك و برانداختن خلافت ‎ew ete ere)‏ تشویق ایلخانان از اين فن و میل آنها به زنده نگاه داشتن اخبار و یادگارهای اجدادی و قومی 

صفحه 19:
و ‎aes‏ ل ‎eae‏ 7 واحد تاتار استقرار روابط مستقيم بين ممالك شرقى آسيا ونواحى غربی این قطعه بودواین ارتباط که حتی امروز نیز با وجود توسعه وسایل نقلیه و طرق ارتباطیه بصورت عهد مغول نیست منتج نتايج مهمى شيهكه اهم آن ها اختلاط دو تمدن قديم جينى و ايرانى بود ود«اقِقٌ دو قوم كه هر كدام داراى سابقه تمدنى ‎ere CIR‏ ا ا ا ا ‎SP HRY‏ | خلطه وآمیزش با هم بسیاری از معلومات و معارف به یکدیگر منتقل کردندو دوره ‎Oo eae‏ سلیه ممالک ‎ee‏ در جين ‎eae‏ ان جمله زبان ‎as es here 8 Scere‏ ۴1 ارف اسلامى بين مردم جين منتشر شد ودر ايران وممالك لمى نيز عده اى از فضلا با آداب بودائى و زبان و خط جينى مغولى ومعلومات علماى آن نواحى أشنا ئى يافتند جنانكه خواجه نصير الين طوسى درذيج مراغه از اطلاعات منجمين جينى استفاده كرد 

صفحه 20:
در نقاشی و بعضی دیگر از شعب صنایع مستظرفه است که در ‎Saas Ter rem eed‏ ۱ بسيار داشته است.مذهب مانى بيغمبر ايرانى در اين ايام در ترکستان شرقی رواج کامل داشت پیروان این مذهب که مخصوصا در.میان مسلمین به عنوان زنادقه معروف بوده وبه ظرافت و خوش مشربی و ذوق اشتهار ‎Ue eee rca re enone ec‏ ۱ محترم واز لوازم این دین بوده است اس رز تست مرو 8 مسلمانان به بنای ابنیه 0 ‏ل‎ ‎۱ ero een eM eager) es oe te tes tony Seer Er atte See eee ie ‏ام می نگریسنند‎ 

صفحه 21:
در نتيجه اين دو امر رفت وآمد مردم ايران به جين بتدريج نقاشنى در ايران شروع شد غير از نقاشى يك رشته صنايع ديكر نيز در رآ کار رس کر ی ‎ema Wor Cap ie es Belc‏ ۱ جمال وذوق ر!رداشتند می توان دریاقت واهم این صنایع کاشی کاری و پیاختن ظروف سفالی ومنبت کاری در روی در چوب 3 ی غيره است نسج يارجه هاى قديمى كه از قبل از استيلاى زدر ايران رواج كلى داشت در عهد ايلخانان همجنان به حال تلقی باقی ماند بلکه رونق آن زیادتر از پیش شد ج يارجه هاى ابريشمى نيز در اين ايام در ايران بخصوص در لان و خراسان ويزد و كرمان اهميت فوق العاده داشت و اساسا بریشم در آن ازمنه از ثروتهای گران بها بود چنان که قسمتی از مالیات جنسی این ولایت به ابریشم تادیه می شد 

صفحه 22:
تا موقع اسلام آوردن ايلخانان ايران مغول اجساد سلاطين خود را دور از نظر عامه در محل هایی مخفی دفن می کردند وبه همین جهت محل قبر ایلخانان غیر مسلمان درست معلوم نیست ولی يس از آنکه ایشان فبول اسلام کردند مخصوصا از عهد غازان و ا ا 7 شده به نون مسلمين به بناى مقبره و مخصوص و علاوه براي ‎ee‏ ادادن تعلق خود به اسلام به پر ابنیه خیر 000 از قبيل مساجد و جوامع ومدارس ل 0 7۳ ‎hres)‏ ۱ ارآنها را بر انداخته و نام و نشانی از آنها به جا نگذاشته اند و 'همين علل است كه بيشتر ابنيه و آقارى ك1 ار 63 ‎cis‏ ‎I‏ لا الا 0 ‎i eR OR YY Oc eC RCN EAPET SP OMNES‏ : معمول شده است 

صفحه 23:
بنایلبادیها وشهرهایییاهیو قشاهییا تعمیر قرفو.) آبادیهای‌سابق متلتعمیر اوبان‌و نسمیه آنبه شهر لسلام و بناومحمود لباد وغانوتجديد قسمتىاز عمارتوى ا ل ل ات لبنیه خیریه شنب‌فازان‌به ارلین‌لیلخانانو ذوالکفل لبنیه خیریه سلطانیه لبنيكه مذهب وخائة و كنبدها يعنىوكنبد شنب غازازمقبره لينليلخانان.د© كنبد سلطانيه مقبره اولجاتيو و لبوسعيد 

صفحه 24:
در واقع اگر مغولان مسی توانستند هسه جای ايران را مشاسه ماوراءالنهر و خراسان به كرات لكدكوب سم ستوران خويش سازند و تلی از ویرانه ها بنا نهند» دگر هیچ اثری از علم و ادب بافی نمی ‎Sennen, Bails‏ | ی در ضمن كرايش يافتن خوانين مغول به فرهنكك ايرانى مانع از وقوع جنين فاجعه اى كشت . 

صفحه 25:
در يك كلاودر بى حمله علما وفضلا را همه جا جميعا مانتد كوسفند ذيح ‎nr real n eEes‏ ل ا 0 0 و ‎x‏ ‏بوده است کهقتروینی در مقدمه خود بس تاريخ 0 0 ب آن روز کاران را چنین توصیف می دارد : آن کشمکشها و تلاطم آموا مراک علم و ادب خراب ازن صنعت و ثروت راب كشته و از اقل نتايج وار اهون اثار ى مغول برايمران أن بود كه علم وادب در ان سرزمين در عهد ايشان ۱ ‎ne Teese Mees,‏ ا ل م اوت درجه فاحشی را که مابین کتب و تا ۳ ‎eca om NC Uern seen eTocs‏ و 

صفحه 26:
از سوی د: دیگس » گریز بسیاری از دانشمندان و فضلا را از مهمترین موانع كيئار انحطاط و نابودى كامل دانش وادب ان زمان ايان . به عبارت دیگم « نویسند گان و دانشمندان گردخنند ‎CERIO Ore sy‏ ۱ ‎ROR Ieper one erea tr rcs 5‏ @ ‎ASI‏ اثار علمى بسيارى در تهاجم مغولان نیست ونابود 00 دعا با توجه به عظمت و سرعت ويرانكرى هاى مغولان و با در نظس م ا ل ل ‎USA‏ ‏جه مى باشد 

صفحه 27:
الليفعباسلق!|إشتيانى جا يموسسه لمير كبير.1 

صفحه 28:
با تشكر از زحمات دكتر مجتبوى و همكاران محترمه