صفحه 1:
صفحه 2:
تحریف های شناختی
اسناد:
:دانشجو
صفحه 3:
صفحه 4:
شناخت درست و مطابق با واقعيت عامل مهمى براى يافتن حقيقت و آگاه سدن از زوایای مثبت یک زندگی است. ناآگاهی و آگاهی نادرست و ناصواب
انسان را در تحلیل آنچه پیرامونش اتفاق مبافتد دچار لغزش و اشتباه میکند. این امر در سازگاری و ناسازگاری افراد در جامعه تأثیر فراوانی دارد و
میتواند همه زندگی را تحتالشعاع قرار دهد. ما برای داشتن یک زندگی مطلوب باید از تحریف اطلاعات جلوگیری کنیم.
افكارى كه يه صورت خودكار يديد ميآيند و حالت منفى دارند. به افکار «خودآیند منفی» معروفند و با یکدیگر شباهتهایی دارند. این افکار به دلیل
تشابهی که دارند. طبقهبندی میشوند و در اصطلاح. به آنها «خطاهای شناختی» میگویند
صفحه 5:
۱ خطای ذهنخوانی
یکی از تحریف های شناختی, «ذهنخوانی» است. در اثر خطای ذهنخوانی» فرد تلاش میکند افکاره احساسات و
تمایلات دیگران را به صورت منفی حدس بزند. این بدبینی در همه موقعیتهای طبیعی حتی نسبت به کسانی که از
ظاهری غیردلخواه برخوردارند: خطاست.
اصل اوليه در نكاه به ديكران اين است كه انسان خوشبين باثسد. يبامبر اكرم صلياللبعليرهوآله ميفرمايد: مؤمن عاقل
نیست. مگر اينکه ده ویژگی در او باشد. یکی از آنها اين است كه هر كس را ميبيند و در مقايسه با خود ميسنجد»
معتقد باشد او بهتر و باتقواتر است؛ یعنی نگاهش به دیگران اینقدر خوشبینانهباشد که همه را بهتر بیند؛زیرا در
واقع مردم دو دستهاند: برخی در ظاهر, بهتر و باتقواتر و برخی بیتقواتر هستند. پس انسان زمانی که فرد باتقواتر را
میبیند باید در برابرش تواضع کند تا از او الگو بگیرد و زمانی که فردی به ظاهر بیتقوا را میبیند با خود بگوید: او گرچه
از ظاهرش شبر هویداست. شاید باطن بهتری داشته باشد.
صفحه 6:
ايمان مانعى ست درونى كه از هوكونه تفسير كفتار و رفتار ديكوان به صورتی که موجب جدایی اراد از يكديكر شود. جلوكيرى ميكند و در فرايتد اسناد مداخله ميكند و أن را در جهتگیری به نع
افراد جامعه سوق ميدهد. نوع احساس و هيجاناتى كه افراد تجربه ميكنند. به اسناد آنان بستكى دارد و ميتواتد بيامدهاى روانشناختى ميبمى در جيهت اثثلاف يا اختلاف آحاد جامعه داشته باشد.
اميرمؤمتان على عليهالسلام ميفرمايد: «رفتارهاى ديكران را به ببهترين صورت تصور كن و هيج سخنى از أنان را در جابى كه بتوانى فضاى خيرى براى أن در نظر بكيرى: به بدى تحليل نكن.,
آری, در صورتى كه بدبينى از روى حزم و احتياط باشمد و بو اساس بيشينه رفتارهاى فرد به وجود أمده باشد, يعنى شواهد و نشانهبهاى زشتى أنسكار باشد؛ به كونهاى كه زشتى او امرى عادى و
متعارف بائمد. امرى بجا و يسنديده ست حضرت على عليهالسلامميفرمايد: «در زمائههاى كد خير و صلاح بر جامعه حاكم است, جنائجه به كسى بدبينى يبدا كثى؛ ستم كردهاى و در زمانهاى كه
فساد بر جامعه حاكم باشد و تو به ديكران خوششيين dl لفز دجار كشتهااى.
صفحه 7:
۲ خطای فیلتر ذهنی
یکی دیگر از تحریفهای شناختی«فیترذهنی؛ است. فیلترذهنی باعث میشود که فد بخشی از وافعيتها را نبيند و فقط به وافعيتهباى محدودى توجه كند كه شايد أن محدوديت بخش اصلى وافعيت
نباشد. براى مثال: وفتى كسى ميكويد: هيجكس مرا دوست ندارد, من أدم بيمصرفى هستم و به هيج دردى نميخورم: هر وفت با كسى دوست ششدهام. ثتوانستهام دوستيام را حفظ كنم و.. به
داراهاى خود توجه تكرده و فقط خود را در بخش فقدانها ديده ست براى متال, اصلا نميتوائد به اين فكر كند كه خداوند تا جه حد او را مورد علاقه مادرئى قرار داده ست واواز اين دارايى.
برخوردار اسث يا دوستائى نصيب او كرده ست كه كمتر كسى جنين دوستانى دارد يا او از معدود کسانی است كه به دليل توانابى علمى و اطلاعاتى كه داردء جزوهههايش در كلاس دست به دست
ميشود و... . جنين فردى نه تنها به همه بخشهای زندگی توجه نکرده, لک بخشهاى اصلى را نيز درست نفيميده استء ابن ذكته مهم است كه بدانيم بخش اصلى وافعيث زندكى ما كجاست؟
صفحه 8:
احساس دارایی با وابستگی به مالک خود - نه بیگانه - غرورآفرین است. انسان با درک صحیح از مالکیت خداوند مثان که فضل
مطلق است و بخلی در او ره ندارده میفهمد که با کریم مواجه است. این مواجهه که در وجود او بخش اصلی زندگی را تشکیل
میدهد, آرامشآفرین است. کسانی که وقتی با انسانها مواجه میشوند و به گمان نادرست. آنان را کسی حساب میکنند و صاحب
دارایی و قدرت میدانند. در حالی که فقیر محضی هستند, باید بدانند این وابستگی دارایی نمیآورد و احساس آرامش به خاطر
وابستگی یک احساس تهی و تخیلی است. تنها چیزی که حقیقی و ماندگار است قرب به خداوند است و اين همان احساس
وابستگی به بینیاز مطلق است. اين احساس
آرامش میآفریند.
صفحه 9:
خطایسیتوجهیسه لمر مثبت 3
نادیده نگاشتخشرمشبسوندگی‌که قشکمدهای‌دروندگیمطلوبداد:خطایبیتوجهیسهلعرمثیت را بسه همرد میآورد که نشانمیدهد رد
موارد منفورا ميبيند و تسوجهوبه موارد مثبتفدارد. ین‌خط از لمنجا پسدید میاید که شر نتغارلتعچیمهرد و وی اصلامثته ند گیموری‌هستند که
blog gst eal لب زشگنا ری یستبعنی‌سودنشا هم نسیستب لکه نمود ]نا ارذشفیمیفریند و رو لنسانر! کدرمیکند با چنین
+تصوری شقط بسه جنبههایمنفی‌چشم‌دوخته میشود و بسولیانسان:_المیدیو چندشرایجاد ميشود
صفحه 10:
خطاوهمه ينا هيج .4
يكرديكر از cats SE LASSI بسا هيج» ملستل يزخطائنسناختىكوباوهيرستكسه دكر فسرد بسه ككاملتريزو بل ارين سطح مورد نسظر خود نسرسد كسويرهيج موفقيتى
بيبدستسياورده لست جنبزفردياصلاسه دارلي نسب ىمعتقد سيستو دارليىرا مطلقميبيند و ميكويد دارلبريا هستها نسيستو كسمو ويلا بسيلواو معنا ندارد. بسيلومتلل
hb aD ad aS cold Dba sh petals سينستر تسد ه مس سجلريسه جد يد هل يس سيدف كاهريا خود كر صيكند كسد
تاهج ضایدهاونداشته و هی جيز نسسبتهسه سلب قتسقيير نكرده لستطيرغطائةسناختى همازتسفكر همه يا هيج لستجتيز رد ىوظيفه خود رالمنجامداهد و تلائى
isa قلبللشته لنسناز كيئرو؛ به خاطر وظليفهاىكه لنجام دادم لستغبايد تيان _اشد
صفحه 11:
آنچه انسان را به گمراهی میکشاند غفلت از تلاش در راه وظیفه است و همین غفلت است که برای انسان ناامنی
ایجاد میکند. به همین دلیل به جویندگان خوشبختی توصیه شده است: غفلت را کنار بگذارید و به تلاش و کوشش
رو آورید. این لازمه احتیاط و تدبیر در کارهاست. از هیچ چیز جز تخلف در سعی و کوشش برای انجام وظیفه نباید
هراس داشت. و هرجا که نقطه امنی پیدا شد و انسان احساس کرد به مأموریت خویش عمل کرده است باید
احساس آرامش کند. کسی که فکر میکند باید همه آنچه را میخواهد» در هر صورت به دست آورده فردی خیالا
است. تصحیح خطای شناختی در این زمینه ميتواند برای انسان نشاط و شادابی به همراه داشته باشد.
صفحه 12:
5. خطاي پيشگويي
گاهی اوقات افکار ما در موردآینده است؛ ولی آغلب آنچه را که برایآینده پیشیینی ميکتيم:منفی است. برای مثال. گاهی میگوییم: حنما متحائم را خراب خواهم کرد مطمنتم که کسی به حرفم)
گوش نخواهد کرد بلیط پیدانخواهم كرد و... . به نظر ميرسد جنين بيشسبينيهايى براى أينده درست نباشد, بخصوصص که قضاوتهاانقدر یکطرفه است. این خطای شناختی «پیشگویی» نامیده
ae
در این زمیهمتون دیتی بت فراد را به فک و دنبالهروی از علم ترغيب ميكنند و سيس از ببروى حدس و كمان و تصورات غيرعلمى برحذر ميدارفد.
محسوب ميشود ييشيينى أيئده در صورتئ كه با شواهد قطمى همراه باشب قاب قبول استء وكرنه هيج نوع ييشيينى و ييشكوسى قابل دفاع منطقن يست و ای شتاختی به نار
روى از احتمالات غيرعقلايى خط
صفحه 13:
خطاوت عمیم مباآمیز در فضاوتنهایی6
گاهییقالفکار ما لغرلقآمیزلستبسه مونهایکسه بسه نسظر میرسد موضوع را خیلر‌سزگکسردهايم بسیلی مش لگماهی‌سیگو یی لفتضاح شسد لبرويم نیما تسممزندگیام خولبشد از
خط با نام «دوشتنماي ياد ميشود. گر جنبفسردی‌سا خود سکوید مرًدم نسکستخوردهایهستمو تام تساه و تسام زندگیام سیک سل سود استهچارخهایسختی
مبلقهامیه تسدملست
در BA A gs ihe بسوخاسته المفيلطو تسفريطلستئسنا خنور ستو متعادإلنجه هسك بسه ار بلبره بسرنامهريز وهفي قينا نكسمكميكند نا بستواند به بسهتوين
منتیجه ناینسود ولمصولامنسازسايد جنيز انس يرا جنيرك سس عاقلو عل لملسنو گر غير ازلميزساسد ازوبز كيه يلنسلنجاهلبسرخوردا لست
صفحه 14:
خطاهاستد لا لاحساسي 3
للستدل الح ساسع يملق ييستكه ما بدوزهليلك افرو ضرفا به علتاحساسوكه داريم قضلوتميكنيم بسرلومظلزفردىكه اضطيابد ارد ميكوبد جوزمن:-كلزهستم بسرحتها
قرار لستلتفاق يد يفتد
لمنسازنسبايد بسه هلي بدكه جيزهايورا بسه طور طبیعیاز دستمیده- و لیروقعیتیغیر بر استهلمادگی‌خود را بسیای‌نسریع مجدد نادیدهبسگیرد. لک نمادگلمو یساس
خه متطقی هیج کاپیا با لنچه در ذشته تفاافتاده استن میتولن ویر لنستو هیچ منطقسحیحیجنیزهسانیر بيد سميكند يس كلمر ولقعرو طبیعیچنلنکه باللحساسی
“غير عقلازرو فاقد دلیلمنطقیهمد نسود. بسکخهاینسناختلاست.
صفحه 15:
8. خطاي بايدها
برخى افراد بايدها و نبايدهاى بسيارى را براى خود و ديكران به كار ميبرند. هرجند وجود اين بايدها و نبايدها تا حدى انكيزه إيجاد ميكند, ولى نميتواند جيزى را تضمين كند. براى مثال؛ كفتن اينكه من بايد
ih بكيرم نميتوائد تضمينكننده اين باشد كه فرد واقعا نمره خوبى بكيرد. تنها اترى كه دارد اين است كه اكر فرد نمره خوبى كيرد خود را سرزنش ميكند. اين نوع خطا خطاى «بايدهاء نم درد
توجه به اين كته مفيد اننت كه نصیب مان چیزی جز محصول سعی و تاش اه نیست. بان asa محدودة وظايف معنادار است, اما در بخ نتايع. تقديرات اليهى تتبجه را رقم ميزند. ان(
نبايد همواره يكويد: اينجنين بايد ميشد و نشد. حضرت على علمهالسلام ميفرمايد: درباره كذشته خيلى فكر نكن و افسوس بر أن را در دل خود بيدار مكن كه تو را از امادكى بروزيها در أي
ده بازميدارد.
صفحه 16:
ملاک در رضامندی افرد از عملکرد خویش, عمل به وظیه است. این نكته را بايد بدانيم كه هيجكس به همه [رزوهاى خود نميرسد و نبايد رضايت از زندكى را به
وضول به ام و آزوها متوقف ساخت. حضرت على علبهالسلام ميفرمايد: تو به همه آرزوهایت نعیرسی..: و چه بسا خواستههایی که به جنک روانى و نی اتسان
يس به آنها فكر نكن و فقط به وظيفه فكر كن كه انسان را از تنكنا نجات ميدهد.
جه بسا آرزوها براى انسان اين احساس را به وجود آورد كه او فاقد نعمت است. همين احساس, شادابی داشتن نعمت را از انسان ميكيرد و نعمت را در چشم او
See cee
کوچک جلوهمیدهد. اعمل وی را تلف میکند و پایان عمرش را نزدیک میسازد. پس بدان بالاترین ثروت ترک آرزوها است؛ چراکه تیجه آرزهاتأثر و تأشف است.
صفحه 17:
9. خطاي برچسب زدن
افراه شمكين وافسرده تعايل gj دادن Ay at منفى به غود دارتد. نها خود ال یعرضه:خنک و تفایر ان منامند. یا حادتهایر دبختی به حساب میورند. این خطایشناختیهبرچسپزدن» ام
aed or تالا بر ایا برجسب ومنبه یدب وم ost aed ik OR SU ah al nd A anda اس رخ بقل توف دیق
اسلا در اين زميئه كمثر أشنايى داشتهائد. مرتكب اين خطا شدخاند و كاه كه با تحقیردگران روبهرو کشتهاند آن را بای خود نوی افتخار ی کردهاند. اما الم پر کرام و غزت نقس يسيار تكية
كرده واجازه تداده است فرد خود را هر برابر ديكران ذليل كند. در نايح حضرت لقمان به فرزندش أمده است: «نيازمندى خود را نز مردم بازكو نكن تادر ميان أنان عزيز باثنى و از جشمم انان تيفتى.»
صفحه 18:
0. خطاي شخصيسازي
بسیاری از اقراد اقسرده خودا مسئول وقیع و حودث منفی میدن نها هر حادئهمنفی را به خودنسبت میدهند و به خاطر آنخود را سزنش میکنن؛ بای
مثال: خود را مسئول شسكست دوستشان در امتحان ميدانند. جون معتقدند بايد به انفاق او درس ميخواندند ا او هم ياد بكيرد, يا اكر رابطهشان با دوستى به هم
خوردة است» تمام تقصيرها را خود به عيهده مييرند. كاهى نيز در مقابل ميكويند: باران آمد تا روز مرا خراب كند يا بليس ميتوانست خبليها را جريمه كند. وك
مرا جريمه كرد. اين خطا را «شبخصيسازى» مينامئد.
صفحه 19:
1 خطاي درشتنمايي در چشمانداز
«چشماندز تاصواب» پیشترین خطایی است که عامل اقسردگی
دارایی دنییی را همه چیز به حساب آوردن و از دست دادن آن را ختم زندگی تلقّی کردن بستر بسیاری از اقسردگبهاست. این خطای شناختی است؛ چراکه دیا را
همانگونه که هست بایددید.چننکه انسان آن را به صورتی غيرواقعى و تخيلى بنكرد: به افات فراونی مبتلا میشود و انكونه بدان دلبسته ميشود كه همد خطاكاريه
همراه أن ميايد.
انسانهاست. اين خطا بيشترين جلوهاش در توجه بيش از حد به دنيا و بزرك شمردن آن است.
صفحه 20:
لین نکته را نیز بلید توجه کنیم که آن بخش از دارایبهای لین دنیا که ميتولند.به خوشبختی ما کمک کند. با سپاسگزاری
از حضرت حق به دست میآید. مابا سپاسگزاری بهترین بنده او میشویم و استحقاق بیشتری برای دریافت نعمت پیدا 1
ميكنيم. ما كه به دنبال رفاه از طی نعمتتهای الهی هستیم, ضرورت دارد.با سپاسگزاری از صاحب نعمت نه تنها نعمت
را افزایش دهیم, بلکه غم و اندوه را نیز از بین ببریم. حراست و حفاظت از نعمتها که عامل آسودگی هستند, با
سپاسگزاری فراهم میأید. همانگونه که تشکر و سپاس حافظ و افزایش دهنده نعمت است. مصونیت از نقمت و
بدبختی را نیز به دنبال دارد. و در برابر کمسپاسی یا ناسپاسیزمینهزوالونابودینعمت است.
صفحه 21:
پيامدهاي خطاهاي شناختي
به دنبال اين خطاهاء سبكيهاى زندكى مخاصى يرلى افراد بيش ميأيد و ثان را به مشكلات دجار ميسازد كك به يخثنى از أنها اشاره ميكنيم:
ete oly)
افراة داراى اين سبك زندگی اغلب احساس درماندگیمیکند خود تصميم نميكيرند و مننظر دستورات ديكرانند: اگر مره احترام دیگران قرر نگیرد از نان به شذت ناراحت میشوند؛وقتی کارها
خوب پیش نميرود افسرده ميشوند و كار را رها ميكتند و غالبا نكران و مضطرب هستند. اين دسته از افراد كرجه به ظاهر كاهى رفتارهاى سازكاراته از خود نشان ميدهند. اما با توجه به اضطراب,
افسردكى ناهمنوابى با ديكران؛ درمائدكى؛ خود تحقيرى و ناخشتودى از زندكى: داراى تفكرات خيالياند و سیک مقابيهاى نانسازكارائه با زندكى دارفد.
صفحه 22:
مقابلهایس رکویگر .2
در ینس بکفرد تاا‌میکند لحساسات‌خود را مهار نید و از بسرهنریزیلحساسانمنفیو کچخلقی‌خودداری‌کند لینگونه لفراد بسا خود میگویند: «مر‌هميشه بساید
مزشیساشم حتونسبتهلفردیکهرفتار وشایند ایند هر کسیسا مزهسیدبی‌کند مرنباید تایلحتو خشمکیرُسوم هرگاهتسحتقشار قرار كيرم بايد
كاملاايلم و منطقىباتسمو عصبلنيتز خود نشمانندهم» لبيؤفراد كرجه به ظاهر به نظر ميرسد يفتايهابىكا ملا ساوكارلنه دارند لما حقيق تل
«سازگایراهاستکه از دروزفرد نشأتميكيرد
صفحه 23:
۳ برونگرایی افراطی
در این سبک. افراد با اين احساس که دوست دارند پرانرژی ظاهر شوند؛ فعال باشند؛ با دیگران شوخی کنند و در کنار آنها باشند» زندگی
میکنند و بیشتر وقت خود را با دیگران میگذرانند.
ن سبک شخصیتی چنانچه افراطی نبود. میتوانست با خودپنداره مثبت فرد همراه باشد و خوشبینی؛ روابط بین فردی مناسب. امید؛ نشاطٌ
وضایتمندی و عّت نفس را به دنبال داشته باشد؛ اما چون از حد اعتدال خارج شده است. از مطلوبیت ساقط میشود. این سبک برونگرایی
حالتهای پرخاشگری. خودشیفتگی و رفتارهای ضذاجتماعی وا به دنبال خواهد داشت.
صفحه 24:
> آزاداندیشی افراطی
افراد آزاداندیش کنجکاو هستند. ايده | تجربه میکنند» راهههای جدید را میآزمایند و مستقل میاندیشند. اين سبک چنانچه افرا
یش کنجکاو ای نو را تجر؛ راههای جدید را میآزماینده و این سبک چنانچه افرا
نباشد, با خودپنداره مثبت و خوشسبی اه است ولی در حالت افراطی؛ میتواند رفتارهای تکانشی و حالت شیدایی را به همراه داشته
خو خوشبینی همرا ولى در حالت افراطى؛ ميتوا ی تکانشی و یی را به همرا
باشد.
صفحه 25:
با توجه بهایکه سازگاری, رامش و راحتی در زندگی اجتماعى؛ به رفتارهاى مناسب و سازكارانه وابسته است و انسانها بيشسترين نمود روابط با ديكران را در رفتارها مشاهده ميكنند: بايد
.رفتارها مثبت باشند تا آرامشس زندكى را فراميرد. اما از اين نكته نبايد غافل شد كه رفتارها برخاسته از احساسهاء و احساسها برخاسته از نوع نفكر ما هستند. بنابراين؛ جنانجه خطابى هر
فکر ما وجود داشته باشد. اين خطا به اخساس ما سرايت ميكتد و به دنبال احساس منفى هاء رفتار ما رنگ منقی به خود میگیره و از حالت مناسب خارج میشود.برای داشتن رفتر مناسب.
ما به احساس مثبت نياز داريم و اين جز از طريق حذف خطاهاى شناختى ميسر نيست. ما بايد با علايم و شواهد قطعى به حدس مسئله بيردازيم و از خواندن ذهن دیگران خودداری کنیم
صفحه 26:
منابع
- آمدی» عبدالواحد. غررالحکم و دررالکلب قم» دفتر تبلیغات اسلامی, ۱۳۲
-ابن ابی‌الحدید, شرح نهجالبلاغه, قم کتابخانه یله مرعشی نجفی VEE
- پیترسن» رزمری و همکاران» شناخت پیاژه. تهران. سرمدی» ۰۱۳۸۱
- جمعی از موّلفان؛ روانشناختی اجتماعی با نگرش به منابع اسلامی, قم پژوهشکده حوزه و دانشگاه.
“YAY
- حزانی, حسنبن capa تحفالعقول, قم جامعه مدرسین,؛ ۰۱6۰
دیلمی» حسن, ارشادالقلوب قم» شریف رضی» ۰۱6۱۲