تصمیم گیری چند معیاره(روش دیمتل)

صفحه 1:
الح تصميم كيرى جند معياره(روش ديمتل) استاد مربوطه: :كردآورنده 

صفحه 2:
معرفی روش 0151۸1۸1 نام اختصاری-|ع 80211۸7 از عبارت زیر برداشت شده است: ‎DECISION MAKING TRIAL AND EVALUATION‏ LABORATORY LY 

صفحه 3:
فا تا لأ معرفى روش.10151/141151 ** عوامل تشكيل دهنده يك سيستم بيجيده همواره.با يكديكر مرتبط بوده و لين ارتباطات .با درجات مختلفى از ميزان اثرگذاری بر یکدیگرمشخص می شوند. ** سیستم هلیی که مابا آنها سرو کار داریم. مسائل تصمیم گیری هستند. لین مسائل شامل مجموعه ای از شاخص ها هستند. و بلید میزان شدت و ضعف ارتباطات لین شاخص هابا استفاده از ماتییس ها و عملیات ماتریسی مقایسات زوجی معین شود. **_دیمتل یکی از روش های تصمیم گیری چند شاخصه است که در تجزیه و تحلیل لین گونه از مسائل تصمیم گیری کاربرد دارد. لت 

صفحه 4:
STZ eZ ‏لب‎ ‎J ‏ك‎ © DEMATEL 3:9, ,3 20 روش دیمتل با تشکیل ماتریس های مقایسات زوجی وبا استفاده از روش های تبدیل کیفی‌به کمی شدت و ضعف این ارتباطات به صورت امتیاز دهی به شاخص هاء عناصر مساله را مورد تجزیه و تحلیل قرار می دهد. تکته! لین روشیک روش رتبه بندی نیوده وفقط میزان وا د دریک مسئله را به فرم امتیازهای عددی و در قالب گراف های جهت دار در یک نمودار مشخص می کند. در این روش اگر یک درخت سلسله مراتبی از شاخص ها را در نظر بگیریم. هر شاخص عی تواند بر شاخص های هم سطح. و یا سطوح دیگر(چه بالا و چه پایین) اثر گذار بوده و يا تاثیر پذیر باشد. لت 

صفحه 5:
خروجی فرآیند حل دیمتل یک نمودار گرافیکی است که نشان دهنده روابط علی معلولی بین اجزای مسئله بوده که نمودار روابط علی و یا ‎impact-relations map‏ نام دارد. چیزی شبیه به نمودار سمت جب لبه لین ترتیب‌با تبسیل رولبط پیچیده بین اجزای مسئله به گروه های علت و معلولی, فهم مسئله راحت تر خواهد شد. 1.30 1.00 

صفحه 6:
eT ‏با‎ تاریخچه و کاربردهای روش,[۴ 01511۸1 ن لین تکتیک برای اولين بار در مركز تحقیقات بلتل نو و وسط کلبز و فنتا 1۹۷۳ رائه شده و سپس توسط فونتا و كابوس(01892 ‎gta Urs‏ وشن يويود علده شع مزایای روش دیمتل شلمل در نظر گرفتن بازخور رولبط(رولبط متقلبل). ساختاردهى .به عولمل بيجيده در قللب كروه هاى علت و معلولى. تعيين اهميت و وزن عوامل دخيل در مدل توسط تمامى عوامل موجوداكل مدل) و تعامل بيشتر بين تصميم كيرنده و كارشناسان سازمان است. ازمان این روش برای حل مسائل پیچیده پزشکی, محیط زیست و علوم اجتفاعی از قبیل تشخیص نزاد. خشک سالی, حفالت از فعیط زیست. انرزى و ساير مسائل ارائه شد(فونتلا و گابوس 101۷۶ از دیگر كاربردهاى لين روش مى توان.به كشف استراتزى هاى بازاريلبى. سيستم هاى كنترل. مسائل امنيتى خطوط هوليى. تعيين صلاحیت‌نا تخاب مدیران: اتخراج عولمل تنش زا در زندگی,انتخاب تظامبهبود مدیییت در صنایع کوچک و ارزیابی زیشک های بحرانی پروژه های مهندسی اشاره کرد. ان سیک تکنیک در ایجاد ساختار شمکه ای اولبه ارتباطات داخلی عناصربیک مساله تحلبل شیکه ‏ er“ 

صفحه 7:
مس مراحل روش.آ:21:11411 ل با استفاده از یکی از روش هاى معمول از قبيل طوفان فكرى. روش دلفى ويا ساير روش هاء شاخص هاى مساله توسط كروهى از خبركان تعيين شده و بعنوان رئوس يك كراف در نظر كرفته مى شوند. اين تكنيك تنها به بررسى روابط كزينه ها(شاخص ها) در وضعيتى مى بردازد كه روى يكديكر اثر مى كذارند واز يكديكر اثر مى يذيرند. تنها ورودى اين روش عبارت از ماتريس تاثيرات مستقيم است. ماتريس تاثيرات كهبا استفاده از نظر خبركان تكميل مى شود. نشان دهنده رولبط كزينه ها(اشاخص ها) است. اين ماتريس همواره مربع است و ابعاد كن برابر.با تعداد كزينه ها(شاخص ها) است. درليه سطر 4 و ستون 8 لين ماتريس بیانگر میزان تاثیر گزینه(شاخص) ,بر گزینه(شاخص) بر است. عدد صفر نشان دهنده تاثیر نداشتن گزینه(شاخص) سطر بر گزینه(شاخص) ستون است و هر چه این عدد بیشتر باشد. نشان دهنده تاثیر بیشتر است. 

صفحه 8:
—, طیف مورد استفاده راعی توان به صورت دلخواه تشکیل داد هلی عدد صفر حتما بلید عضو طیف باشد. مثللی از طیف های قلبل قبول شامل (۰1۰۸:۲۰۳۰۴ [۰]۰۱۲۳۰۴۸۵ ۰۰:۱۲ [۰:۱:۲۰...۳۰] يا هر طیف مشلبه است. ماتریس تاثیرات رابا ‏ و درلیه سطرا و ستون 10 آن رابا «.؟ نملیش می دهند. در صورتی که از نظرات بیش از یک کارشناس استفاده شود. هر یک از درلیه های ماتریس تاثیرات با استفاده از میانگین هندسی درایه های متناظر به دست می آید. که بر بيانكر ميزان تاثير كزينه ,3 بر كزينه ,ل طبق نظر كارشناس ام است و ‎aK‏ ترجیحات(قضاوت شفاهی) مقدار عددى ‎Noinfluence 6. zl os‏ 0 اثرپذیر) بسيار كم اثركذا. ‎Very Low‏ ‎influence ia al‏ 1 اری کم ‎Low influence‏ 2 ‎High influence‏ 3 ‎Very high‏ 1 ‎influence.‏ 

صفحه 9:
JS / مراحل روش ‎DEMATEL‏ ما گام های محاسباتی این روش به صورت زیر است: گام ۱: مجموع سطری ماتریس ۴ را به دست آورید. بیشترین مجموع سطری را مشخص کنید و آن را 5 بنامید. گام ۲: تمام درایه های ماتیریس تاثیرات(۴) را بر 5 تقسيم كنيد تا ماتريس تاثيرات بى بعد (11) به دست آيد. كام ؟: ماتريس تاثيرات كلى (©) را بدست آوريد. براى حصول اين ماتريس به ترتيب زير عمل كنيد. | الف) ابتدا 1-11 را محاسبه کنید. ب) معکوس ماتریس حاصل گام قب پ) با ضرب ماتریس 1۷1 در ماتریس معکوس * (1-1۷1) ماتریس 6 را از رابطه زیر تعیین کنید. » یعنی* (1-1), را بدست آورید. C=M(I-M)* 

صفحه 10:
Be ww مراحل روش:1017[]۸1171 ع 0 در رابطه بالا آ ماتریس هملنی است. ماتریس هملنی یک ماتریس موبع است که تمام درلیه های ولقع بر قطر اصلی برابربا یک و درایه های دیگر برابر صفر است. ماتریس :) در ولقع. مجموع یک دنباله(تصاعد) هندسی است اما برای محاسبه مجموع این تصاعد به محاسبه تک تک اعضای آن نیازی نیست. بلکه مجموع آن از قاعده ای خاص پیروی می کند که به صورت زير است: ‎C=M? +M? + M*+...+M!‏ گام ۴: تاثیرگذاری کلی هر گزینه برابر با مجموع سطری ماتریس ‏ را محاسبه کنید. گام‌۵: تاثیر پذیری کلی هر گزینه برابر با مجموع ستونی ماتریس ۲ را محاسبه کنید. 

صفحه 11:
گام ۶: میزان وابستگی کلی((1+,18) و میزان عدم وابستگی کلی (10- ,18) هر گزینه را نسبت به مجموعه کل گزینه ها محاسبه کنید. گام ۷: تمودار تاثیرگذاری و تاثیرپذیری کلی را (که (10+,15) در محور افقی(0 و (10- ,18) در محور عمودی(17) آن قرار دارد) رسم کنید. این شبکه تاثیرات به نوعی تقدم و تاخر اهمیت گزینه ها یا شاخص ها را نشان می دهد و به عبارتی, اولویت یا رتبه آن ها را مشخص می کند. با استفاده از لین نمودار می توان ارتباطات داخلی شاخص های یک مسئله برای روش تحلیل شبکه ای ۸۳ رابه درستی وبا حجم محاسبات کمتر مشخص نمود. لا تلفیق تکنیک های۳151۸7151 و۸8 موجب کاهش تعداد جداول مقایسات زوجی در تعیین ارتباطات درنی و درنتیجه افزایش کارایی روش ‎ete ANP‏ 

صفحه 12:
مثال۱: یک محقق به دنبال بررسی رولبط موائع جذب سرمایه گذاری خارجی ااست. بدین منظور, ۵ ملنع را مشخصی کرد است, و کارشناسان این ۵ مانع بر یکدیگر را به عنوان گزینه های مسئله ارزیایی کرده اند و در نهایت روی"میزان تاثیر هر گزینه بر گزینه های دلگوابه یک عدد توافقی از طیف [۰0۱0۳۰۳:۴۵) رسیده لند که در جدول زیر ملاحظه می شود اثرات گزینه ها را روی یکدیگر برای تعيين اولويت رفع انها و همجنين نموذاررتاثيرات كزيته ها بر يكديكرارا رسم ‎ne‏ A و اد اه اه اه لي اه اه اد ابر ى اه اه اده اه الك ه ای ای احر ات > ات موانع سیاسی موانع اقتصادی موأنع فرهنگی موائع انو فوع رسي J 

صفحه 13:
ا ‎Je‏ گام ۱: مجموع سطری ماتریس ۳ و بيشترين مقدار آن به صورت زير محاسبه مى شود ‎ ‎ ‎VY VY ‏مجموع سطری‎ A, 10 A, 11 A, 15 ‏بسيشتزيزمجموع) 8-089 م‎ A, 7 ‏(سطری‎ ‎As 4 © ‏را بر بيشترين مجموع سطرى بدست آمده تقسيم مى كنيم براى مثال درليه سطرى اول و ستون سوم بدبين صورت ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎M A A, Ay Ay 5 ‏ع 0 0 0/3333 | 0/3333 0 به | 0/33= عو‎ } A, 0/3333 0 0 0/1333 | 0/2667 5 A, | 0/3333 | 0/3333( 0 ‏لأ‎ 0 | 3 A, 0/2667, | 0/1333 | 0/0667 0 0 6 A, 0/2 0. | 0/0667 0 Ook ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ 

صفحه 14:
لين بت 0 -0/2667 -0/3333 0 PES nS SY ‏كام: ماتريس تاثیرات کلی-) ) (را محاسیه می کنیم. برای محاسیه به ترتیب زیر عمل می کنیم.‎ A, I-M A, A, 4 AEM, BET 0 A, 1 - ]-0/8333 | 0 0/3333 ‏يم‎ | Ae | 0/8339 1 0 | -0/1333 5 ‏يه‎ ]-0/3333| - 0 0/3333 1 A, | -0/2667 - -0/0667 1 __ | 0/1333 = Rb eae a ‏اتريص‎ ‎A, | A: ۸ ۸: As 9 1/504 | 0/6910 | 0/5317 | 0/0921 | 0/3615 u 5 0/669 | 1/3353 | 0/3647 ۳۵/1780 | 3 6 0/843 | 0/7379 | 1/3305 | 0/0984 | 0/6403 / و حراه اه اه اد اه ه اه اد اه اه (ie (۰ بش وا ای و حرا اه اه اه اه CaS fel oe ‏بس‎ 

صفحه 15:
52 پ) با ضرب Ay ‏در مات‎ Min a 0/0921 | 0/3615 0/1780 | 0/4443 0/0984 | 0/6403 0/0549, 0/1983, *0/5467)+ (0*0/35) 0/0250 | 0/1150 ‏كام؟: تاثيركذارى أكلى را براى هر‎ 2 00 1/8918 2/6507 1/4772 0 مد A Y A, 0/504 0/6910 | 0/5317 5 A, 0/669 | 0/3352 | 0/2647 6 A, 0/843 | 0/7379 | 0/3305 7 2658 37) +(( fs, 0/546 | 0/4115 | Oy: C,,=(0*1/5045)+(0/3333*0/6696) +(0/3333*0/84. 0+0/2232+0/2812050= 0/8785 | 071874 | 0 بنه محاسبه مي كنيم مثلا بای كزينة بلك (اريم: isha A A; ‘ad As R,=0/5045+0/6910+0/5317+0/0921+0/36| 

صفحه 16:
گامه: تثیر پذیری کلی را برای هر گزینه محاسبه می کنیم مثلا برای گزیفه ,۸۵ دایم 5467 +0/3571-2-6 ,696+0/843740/ A, | 2/9216 A, | 2/3629 A, | 1/5877 A, | 0/4484 A, | 1/7594 D1=0/5045+0/6 گامء وابستگی (19+ب3) و عدم وابستگی کلی ((1-,) را محاسبه می کنیم. RD, -0/7408 ‏مب‎ ‎-0/4711 ‎1/0630 ‎1/0288 ‎-0/8798 ~ R+D, 5/1025, 4/2547 4/2385 1/9256 89 D 2/9216 2/3629 1/5877 0/4484 1/7594 PLP Pe R 2/1808 1/8918 2/6507 1/4772 0/8795 ينات و . 

صفحه 17:
گام۷: با توجه به مقادیر (8+19) و 0 بقل و آستانه تثیرات که در اینجا ‎tena: IG clo a patiherls uly‏ تثیرات شاخص ها را رسم کرد همانگنه كه در نمودار ملاحظه مى شود. ملع فهنگی ‎Ay‏ 9/3639 _ 0.025040.1150+...+0.5045+0.6910 و مونعقانینی مار گذاریبیشتری بر مولع دیگردارند. 25 أزيرا خللص 8-10 عدم وابستکی(خللص اثركذارى) آنها ثبت است. لين بدان معناست كه نسبت جه ؟ كزيته ديكو اكه 8-8 آنها منفى استء اهميت بيشترى دارند در میس ‎pin Ag a AS Cat oat ge Ny Ay‏ موانع قانوتى. با توجه به میزان وابستگی 1+10 از موقعیت مهمتری برخوردر است. درباره مولع اقتصادی,بمنی را لد کفت که تثیرگذاری متوسطی ازبیک طرف. کمتر از رو یو از طرف دیگر,بیشتر از ۸2 و ۸5 درد در مقایسه مونم سیاسی(۸1) و مونع زیستی(۸3/)می توانکفت که ‎AL‏ ‎٠‏ تائيريذيرى کمتری درد هلیوابستگی متقلبل بیشتری هم ‎ah by AG UW oj‏ تاثیریذیری بیشتر چون در عین. حال وابستكى متقليل كمكر از 81 را دارد. نسبت به 4.4 از موقعیت بهتری برخوردار است.. 0+ ‎R+D, | RD,‏ كد 5/1025 ‎Xo)‏ ‏0/740 | 8 9 - | ۱/2547 ره 7 71 ل 1 كت ‎A, | 4/2385 | 1/063‏ ~ ‎١ ps‏ 

صفحه 18:
م ا الح مثال۲: طبق نظر کارشناسان یک شركت خودروسازى. سهم بازار. شهرت و يالركيلى سازمانى از ‎Spb Ds KSB, IST oF ote‏ شاخص هاء كارشناسان تاثير آنها بر يكديكر را تخمين زده اند و روى ماتريس زير توافق حاصل لك" با استفاده از تكنيك ديمتل» تاثيرات اين شاخص ها بر يكديكر را تحليل كنيد. ‎X;‏ ی ‎X 0 2 4‏ سهم بازار ‎0 2 0 4 ‏0 3 4 ولا یادگیری سازمانی ‎ ‏حل: گام۱: مجموع سطری ماتریس ۳ و بیشترین مقدار آن به صورت زیر محاسیه می شود. ‎ ‎ ‎ ‏@ مجموع سطری 6 14 9 ‎u‏ 6 7 ‎ce TD 87 bere)‏ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ 

صفحه 19:
الح ات بر عدد/ مالي تانيرات بى بعد را محا © مى عل .كام : با تقسيم كردن تمام درايه هاى ماتريس M x 7 a 03 0 0/2857 | 0/5714 Xp 0/2857 0 0/5714 5 0/5714 | 0/4286 0 ات کلی(.)) را محاسیه می کنیم. برای محاسبه به ترتیب زیر عمل می کنیم. -آرا محاسیه می کنیم. 1-۷ x xX x 1 1 -0/2857 ۱ 04 ‏نا‎ ‎5 -0/2857 1 0/5714 u ۳1 -0/5714 ۱ 86 1 9 ww 

صفحه 20:
ب) معکوس ماتریس حاصل گام قبل, یعنی ‎IM)‏ )| بدست ‎X3‏ یک ‎۳4/1111 2/8889 4 3/3333, 3/6667 ‎3/7778 3/2222 5 ‎ ‎ ‎ ‎ ‏۰ - آ( ‎Xx‏ ‏ی ‎X,‏ ‎ ‎ ‏پ) با ضرب ماتریس 1۷1 در ماتریس معکوس (۷1[-1)"ماتریس 6 حاصل می شود. ‎6 3 8 X; ‎xy 3/1111 | 2/8889 4 ‎xy 3/3333 | 2/6667 4 ‎X, 3/7778 | 3/2222 4 ‏كام ‎DR, D, Ry, Dy polis VIDE gle‏ - باكرا محاسبه مى كنيم ‎R D R+D | R-D‏ ‎X, 10 10/2222 | 20/2222 | -0/2222 59 10 8/7778-7| 18/7778 ۱ 2 x@ 11 12 97 1 ‎+ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ 

صفحه 21:
آستانه تاثیرات را برابر با میانگین حسابی ماتریس ‎C‏ تعریف می کنیم که برابر ‎Jari‏ سی ‎Sp‏ 3 مقادیر ,1 ب, 8) در سطر و (0) -, )در ستون ترسيم كرد. هنانگینه که در تودار لاحظه می شود. شهرت ‎SE TUM‏ دیگر درد زیر خلعی 18-10 عدم وابستگی(خللص اثركفارى) لمن معناست: مقایسه سهم بازار(261) و یادگیری سازمانی(16:3) می توان كفت كه 1: رى دارد و وابستكي متقلبل كمترى هم كارد اقا تاثیریذیری متقابل بيشترى از 1غذرا دارد. ذا ‎IRL‏ موقعيت يهترى برخوردار است. ‎R-D iad‏ + ظ ۱ 0/2222- ,| 20/2222 1/2222 | 18/7778 ات ‎=v‏ 23 ‎ ‎ ‎ ‏لب ‎7777 ‏شهرت‎ X een X ‎ ‎Se ‏رات رابا استفاده از ‎YY ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ 

صفحه 22: