تفسیر موضوعی قرآن کریم، بررسی تفاسیر

صفحه 1:


صفحه 2:
*تفسير نمونه *تفسیر المیزان تفسیر مجمع البیان 

صفحه 3:
تفسیر نمونه ۲ ۲ 111 41[ 

صفحه 4:
* تفسیر نمونه از متداول ترین تفاسیر فارسی عصر ماست که به زبان ساده و گوپا و قایل ادتفاده برای عمومبه تگازش در آمده و مووذ ‎JURE‏ اقشار مختلف قرار گرفته است. این تفسیر شامل همه آیات قرآن کریم بوده * و میم ترین ویژگی_آن, عصری و اجتماعی بودن است. ” زيرا مناسب با نیازها و پرسش های عصر پیام قرآن را با زبان روز تبیین کرده و از مباحث فنی و کلاسیک ادبی_پرهیز نموده است. * این تفسیر در طی مدت ۱۵ سال از ۱۳۹۶ تا ۱۴۱۰ هجری قمری» تحقیق و تألیف گشته است: 

صفحه 5:
انگیزه نگارش * این تفسیر به این منظور تألیف شد که غذای معنوی و فکری مناسب و مفیدی برای نسل کنونی باشد *و به همین علت مهمترین دیدگاهها و نظربات اسلام در زمینه های تربیتی و اخلاقی. متناسب با فهم همگان, در آن آورده شده است. 

صفحه 6:
< استاد مکارم شیرازی و همکارانش با ارائه اين اثره به نسلی که با عطش زياد به دنبال فهم معارف قرآن و سیراب شدن از سرچشمه های گوارای آنند. خدمت بزرگ و ارزشمندی نمودند. * در مقدمه این تفسیر آمده است:« هر عصری ویژگیها. ضرورتها و تقاضاهایی دارد که از دگرگون شدن وضع زمان و پیدا شدن مسائل جدید و مفاهیم تازه در عرصه زندگی سرچشمه می گیرد. نين هر روزكارى. مشکلات و پیچیدگی هایی دارد که لازمه تحوّل زندگی و گذشت زمان است. * افراد پسروز و موفق, کسانی هستند که هم آن نیازها و تقاضاها را و هم این مشکلات و گرفتاریها ره که می توان مجموع آنها را«مسائل روز» نامید درک می کنند. 3 

صفحه 7:
مفسر محترم در مقدمه کوتاه خود بر جلد چهارم تفسیر با سانی آشکار می تویسد: هدف از نوشتن این تفسیر اين بود که تفسیری به زبان فارسی برای قرآن مجید تهیه شود که هم« خواص» بتوانند از آن بهره گیرند. و هم برای« عموم» مفید باشد. تفسیری روان و دور از اصطلاحات پیچیده علمی, دور از شرح اختلافات مفسران و نقل اقوال پراکنده. بر اساس نزدیکترین مفاهیم قرآن به ذهن. و بر اساس دریافتها و برداشتهای تازه ای که پرتو فت علوم گوناگون | 2 ز قرآن می شود. و با استفاده از قرائن تا نزولها و احادیث متقن_و ارزنده ای که در منابع اسلامی از پیشوایان بزرگ اسلام به ما رسیده است. ee. 

صفحه 8:
بخشهای کتاب ۲ تفسیر نمونه در ۲۷ جلد به همراه یک جلد فهرست موضوعی به زبان ثارسی می باشد * هر مجلد دارای فهر لی از آیات و مطالبی است که در آن مطرح شده است. * ابتدای جلد اول_مقدمه ای چند صفحه ای از مولف بچشم می خورد که در مجلدات بعداین مقدمه بسیار مختصر گردیده است. * سرانجام بعد از پانزده سال تلاش مستمر کار تفسیر نمونه در ۲۷ جلد پایان گرفت. در این هنگام احساس احتیاج مبرم به یک« فهرست موضوعی جامع می شد که جمعی از طلاب با ۱۵۰۰۰ فیش سرانجام یک فهرست موضوعی برای این ۲۷ جلد تهیه کردند. 

صفحه 9:
سر فصل های فهرست جامع: خ ۱-ساحتاوجهان بینی ۲- جهان بینی اسلامی شامل بخشهای: - خدا شناسی و توحید در قرآن - عدل الهی نيوت - امامت و ‎Cally‏ ‎olen‏ ۳- انسان در قرآن و هدف آفرینش ۴- آشنایی با منابع اسلام« قرآن» و« حدیت» 

صفحه 10:
۳ ۵- رفتار یک مسلمان و چگونگی جامعه اسلامی شامل: - قواعد اصولی و فقهی در قرآن - وظایف و احکام - اخلاق و تعلیم و تربیت اسلامی - روابط و حقوق اجتماعی - مسائل اقتصادی - حکومت و نظام سیاسی ۶- تاریخ تمدن ۷- بررسی ادیان و مکاتب ۸ علوم اجتماعی *-علوم تجزبی و طبیمی ۰- ادبیات و هنر 

صفحه 11:
محتوای کتاب * ابتدای هر سوره را با نام آن» مکی. مدنی بودن و تعداد آیات افتتاح می نماید. * پس از آن به بیان« ویژگیهای سوره » در طی چند نکته می پردازد. اين نکات بطور معمول شامل فضیلت سوره: ثواب قرائت و جایگاه آن مى باقند کهمعمولامجوز این بشفی زوایات می باشد: * پس از پرداختن به موارد فوق بررسی آیات و تفسیر آنها آغاز می گردد. در این بخش. ابتدا دسته ای از آیات مرتبط بهم را مشخص نموده» ترجمه آنها را بیان می دارد. 

صفحه 12:
ودر يايان تفسير در غالب نكته ها * نکته ها شامل: ۱- مباحثی است که بطور مستقیم یا غیر مستقیم از آیات مطرح شده, استفاده می شود. ۲- نتیجه گیریها از آیات. ۳- تطبیق مسائل و سوالات جدید و یافتن پاسخ آنها از آیات. ۴- مباحث علمی مناسب با آیات. ۵- بیان فلسفه احکام. ۶- دفاع از حدود و احکام اسلامی. ۷- استفاده های فقهی یا اصولی از آیات 

صفحه 13:
ویژگیهای کتاب * از آنجا که قرآن کتاب زندگی و حات است. در تفسیر آیات به جای پرداختن به مسائل ادبی و عرفانی و مانتد آن. توجه خاصی به مسائل سازنده زند گی مادی و معنوی و بویژه مسائل اجتماعی شده و به اندازه کافی روی مسائلی که تماس نزدیک با حیات فرد و اجتماع دارد تکیه گردیده است. * به تناسب عناوینی که در آیات مطرح می شود. ذیل هر آیه. بحث فشرده و مستقلی درباره موضوعاتی مانند. رباه بردگی, حقوق زن, فلسفه حج. اسرار تحریم قماره شراب. گوشت خوک و ارکان و اهداف جهاد اسلامی و مانند آن آمده است. تا خوانندگان در یک مطالعه اجمالی از مراجعه به کتابهای دیگر بی نیاز گردند. 

صفحه 14:
* کوشش شده. ترجمه آیات. روان. سلیس و گویا و دفیق و در نوع خود جالب و رسا بوده باشد. * به جای پرداختن به بحثهای کمحاصل. توجه مخصوص به ریشه لغات و شأن نزول آیات که هر دو در فهم دقیق معانی قرآن مثر هستند. شده است. " اشکالات و ایرادات و سوالات مختلفی_که گاهی در پیرامون اصول و فروع اسلام مطرح می گردد. به تناسب هر آیه. طرح شده و پاسخ فشرده آن ذکر گردیده است. ۴ مانند شمیه آکل و مأکول. معراح. تعدد زوجات. علت تفاوت ارث زن و مرده تفاوت:دیه زن و مرده حروف مقطعه قرآن؛:نسخ العکام جنگها و غزوات اسلامی. آزمایشهای گوناگون الهی و دهها مستله دیگرهبطوریکه هنگام مطالعه آیات. علامت استف در ذهن < زیز باقی نماند. آننده 

صفحه 15:
* از اصطلاحات پیچیده علمی که نتيجه آن اختصاص کتاب به قشر خاه است. در متن کتاب دوری و به هنگام ضرورت در پاورقی_آمده تا برای اندیشمندان و صاحب نظران نیز مفید باشد. * این تفسیر تا کنون به چند زبان زنده دنیا از جمله عربی وارد و ترجمه شده. ترجمه عربی آن به نام« الامثل» عرضه شده است. ترجمه انگلیسی آن نیز در دست تهیه می باشد. * تفسیر نمونه تاکنون چندین چاپ با تیراژهای متفاوت( حدود ۵۰۰۰ در هر چاپ(داشته و در نسخه مورد بحث برخی مجلدات تا سی و دو چاپ بر آن گذشته است. فهرست اجمالی تمام مجلدات از نظر سور قرآن در آخر جلد ۲۷ درج گردیده است. 

صفحه 16:
* گروه موّلفان ۴ آیت الّه مکارم شیرازی و گروهی از دانشمندان به نام‌های حجج الاسلام: ” محمدرضا آشتمانی» 

صفحه 17:


صفحه 18:
معرفی تفسیر المیزان ۲ « تفسیر المیزان» اثری است در ۲۰ جلد به زبان عربی در تفسیر قرآن کریم نوشته علامه محمد حسین طباطبایی( ۱۲۸۱- ۱۳۶۰ ش.). " انگیزه شروع این تفسیر از هنكام تدريس علامه در حوزه علميه قم براى طلاب علوم دینی شکل گرفت که وی در نهایت با اصرار شاكردانش به جمعآوری آن دروس پرداخت. 

صفحه 19:
ساختار کتاب * جلد نخست این تفسیر دارای مقدمهای به قلم مولف و مشتمل بر تفسی سوره ‎SLT 9 alae‏ ۱ تا ۱۸۲ سووم بقره اسبت وسایز مجلدات آن نقتتر: آیات:دنگر قرآن اکریم ترا ذربرمی كيرف ee 

صفحه 20:
گزارش محتوا * تفسیر المیزان یکی از منابع اصیل فرهنگ و معارف اسلامی در قرن اخیر به شمار می‌رود. این کتاب عظیم گر واقع مشتمل بوسباخق همق قزآنی خیش فلسفی, عرفانی» ادبی» اخلاقی» تاریخی, اجتماعی و غیره که با طرحی بی‌سابقه و شیوهای محققانه به رشته تحریر درآمده است. * این تفسیر ارزنده از نظر صوری و معنوی» رعایت موازین صحبح قرآنی» تفکیک مباحث تفسیری و روائی و علمی از یکدیگر نقد و بررسی و تحليل آراء برخی از مفسران و دیگر موارد مشابه.آنچنان بدیع است که می‌توان گفت. در طول تاریخ تفسیر قرآن, کتابی بدین دقت و ظرافت و جامعیت تالیف نشده است. 

صفحه 21:
شیوه تفسیری علامه طباطبابی " شیوه علامه طباطبایی در تفسیر به این شرح است که: در آغاز چند آیه از یک سوره را می‌آورد. پس از آن به بخشی تحت عنوان بیان آیات که شامل مباحث موضوعی_است. می‌پردازد. در این قسمت غالبا مباحث لغوی» ادبی» توضیح معنای آیه با توجه به آیات مشابه و مسائل دلالتی آیه مطرح می‌شود. Pr 

صفحه 22:
و نقد احادیث و اخبار_آغاز می‌گردد. در این قسمت علامه از منابع گوناگون حدیثی شیعه و سنی سود می‌جوید و عمده مطالب( بحث روایتی) را نقل و نقد دلالتی این دسته از اخبار * از موارد مذکو رکه بگذریم. مباحث مستقل موضوعی تفسیر المیزان شایان ذکر است. زیرا مباحثی عمیق و گسترده در زمینه کلام فلسفه. اخلاق, علوم قرآن» فقه و مباحث اجتماعی در این قسمت دیده می‌شود که کمتر در تفاسیر عصر یافت می‌گردد. سوالی از المیزات: یا ایتکه می کویید‌تات خد | يدون هيج حجایی باقت می شود |[ 

صفحه 23:
۲ مرحوم علامه خود در مقدمه این تفسیر جمعیندی فشردهای_به صورت زیر به عنوان نتیجه و رهآورد این شیوه آورده است: * ۱-معارف مربوط به اسما و صفات خدا همچون حیات. علم» قدرت و... * ۲- معارف مربوظ به افعال خدای متعال همچون ‎BIS‏ امر ارادم مشیت» هدایت و... * ۳- معارف مربوط به واسطههای میان خدا و انسان؛ مانند حجابهاء لوح و قلم عرش و... 

صفحه 24:
۳ ۴- معارف مربوط به انسان پیش از دنیا < ۵-معارف مربوطبه اتّبان فر دقیا از قبیل ناخ تارك توع انسان» شناخت خود انسان» شناخت اصول اجتماعی انسان, شناخت : سالت. وحی, الهام. کتاب, دین و... * ۶- معارف مربوط به انسان پس از دنیا یعنی برزخ و معاد < ۷- معارف مربوط به اخلاق انسانی. 

صفحه 25:
ویژگیها ۱- جمع میان دو شیوه تفسیری ترتیبی و موضوعی ۳ ۲-مطرح نمودن مساله وحدت موضوعی هر سوره هر سوره دارای هدف به خصوصی است که آن را با مقدمهای ظریف دنبال می‌کند وبا خاتمهای بس شیوا به پایان می‌رساند و اختلاف عدد آیات سورهها به همین امر بستگی دارد و تا مقصود نهایی انجام نگیرد. سوره به پایان نمی‌رسد و کوچکی و بزرگی هر سوره به کوتاهی و بلندی هدف و مقصود از هر سوره وابسته است. 

صفحه 26:
* ۳- نظریه سریان و جریان یک روح کلی و حاکم بر سرتاسر قرآن علامه بر این باور است که: در پس ظاهر الفاظ و معانی حقیقتی والاتر نهفته است که گوهر قرآن و بطن آن را تشکیل می‌دهد. دارای وحدتی استوار و از هر گونه آن حقیقت همانند روح در جسد» عینیت وجودی دارد و سر منشاً تمامی احکام و شرایع و بیانات قرآن می‌باشد که نه از ستخ الفاظ و نه از سنخ مفاهیم است. بلکه از سنخ عالم امر و ملکوت است که هرگز دست آلوده خاکیان به آن نمی‌رسد. 

صفحه 27:
* ۴- عینیت بخشیدن به مساله« القرآن یفسر بعضه بعضا» علامه با قدرت و احاطه فوقالعاده به تمامی آیات مرتبط با یکدیگر اين مساله را عینیت می‌بخشد. به گونهای که هر یک از آیات نسبت به آیات دیگر رافع ابهام و شک آن بوده است. * ۵- نحوه و چگونگی رسیدن به حقایق تفسیری و دقائق تأویلی قرآن كريم اين عمدهترين ويزذكى_است كه از جايكاه فطرت ياك و درون تابناك كيرد و علامه بزرك از همين صراط سوى به مبانى تفسير و تأویل دست يافته است. 

صفحه 28:
" ترجمه فارسی این کتاب به همت جمعی از فضلاء و مدرسین_حوزه علمیه قم در ۴۰ مجلد توسط آقایان حضرات آبات و حجج اسلام: ۴ ناصر مکارم شیرازی» * قسیخ:مجمدجواه گمانی: ۲" محمدتقی مصباح یزدی. * محمقرضا صالعین کزمانی» * سیدمحمد خامنهای: < عبدالکريم بروجردی 9/۳ * سیدمحمدباقر موسوی همدانی * فراهم گردیده است. ن ترجمه دیگری در ۲۰ جلد که تماما توسط سيد محمدباقر موسوی همدانی ترجمه و منتشر شده است. 

صفحه 29:
*المیزان به زبانهای گوناگون؛ از جمله انگلیسی. اردوء تركى و اسيانيولى ترجمه شده است. * ترجمه انگلیسی آن از اول قرآن نا آبه ۷۶ سوره نساء است که چهار جلد را در بر می‌گیرد. " ترجمهای از خلاصه تفسیر المیزان. به همت فاطمه مشایخ نیز صورت گرفته است. این کتاب از سوره اعراف آغاز و با سوره هود پایان میپذیرد. نویسنده سعی نموده تا مباحث اصلی تفسیر المیزان را در اين کتاب برای جوانان یادآوری کند. 

صفحه 30:


صفحه 31:
تفسیر مجمع البیان * مجمع البیان. از تفاسیر مهم قرن ششم و به زبان عربی است. سبک و شيوه تدوين و تبويب اين تفسير در ميان همه تفسير هاى اهل سنت و شيعه. جه فارسى و جه عربى بى سابقه و كم نظير است زيرا نظمى متين و خاض ورمرب و روش فلس وساف دار * وويذكى اش همين اسث كه اين نظم و ترتيب در عرضه مباحث مى باشد. * تفسير مجمع البیان در مسائل ادبی از نحو و لغت و اشتقاق و تصریف و . مباحث مشروح و مبسوطی را دارد که جنبه نحو و لغت در آن قوی تر است. در مباحث لغوی به طور دقیق با کمک اشعار عربی» مباحثی را مطرح مى كند و در مباحث ذ ادیی» تکبه گاه دیگران است. 

صفحه 32:
" ساختار و تقسیم بندی کتاب: * این تفسیر حاوی ده جلد_می باشد و مفسر از منایج شبعه و اهل تسنن بدون تعصب. استفاده کرده است. دکتر محمد حسین ذهبی در این باره می نویسد:« طبرسی, فردی معتدل و میانه روبوده است. در گرایشهای شیعی خود. مانند دیگر شیعیان جانب غلو راادر پیش نگرفته اسست. قا جایی که من تفسیر ایشان را خوانده اب جایی برنخوزده ام که وی ‎quad‏ قایل ذکری داشته باشت و موردی نيافته ام که نسبت به یکی از صحابه انکاری داشته باشد و یا در 3 باره آنان سخنان بی مورد گفته باشد... طبرسی: هر چند از عقاید خود دفاع کرده. ولی در دفاع از باورهای خویشتن, زیاده روی نکرده است...»(التفسیر و المفسرون. 9 ۲ ص ۱۴۲( ee. 

صفحه 33:
مولف در مقدمه این تفسیر هفت فن _را در موضوعات تفسیر و مفسرین یاد کرده است: فن اول: در تعداد آیات قرآن و فائده دانستن آن. فن دوم: اسامی قراء مشهور و طرق روایات آنان» فن سوم: در تفسیر و تاویل آیات._ فن چهارم: اسامی قر آن و معنای آنهاء 

صفحه 34:
* فن پنجم: علوم قرآن مجید. * فن ششم: ذکر بعضی از اخبار مشهور در فضل قرآن. * فن هفتم: در مستحبات قاری قرآن. در تحسین و کیفیت قرائات و تزئین صوت هنگام خواندن قرآن» * در این تفسیر از نظر قرائت و اختلاف قرائات. بیاناتی تحت عنوان «الحجه» شده است. ee. 

صفحه 35:
* تفسیر مجمع البیان. از نظر لغت و اعراب کلمات و بعد از نظر اسباب نزول و معنای آیه. ایحاتی دارد: * هنبچنین آحکام آیه واقشض را بیان کزجمو جر بعضی جاما به (شعاز: انسسفهاد می کند. * در بايان» تحت عنوان نظم. ربط و پیوند معنائی آیات به یکدیگر و ربط هر آيه به آيات قبل و بعد آن آیه و نیز ارتباط سوره های قرآن را بازگو کرده است. + جله‌اول تانسیو::شامل عقمات ویعد؛تلسید سوره-حمه وی نا آید ۱۸ سوره بقره است. پایان جلد دهم این تفسیر. در ۱۵ ذی القعده ۵۳۴ یا ۵۳۶ هجری قمری می باشد. تالیف:این تفسیر گرانسگ حدود ۷۵ هاه:طول کشیده است. مفسز به صراحت در مقدمه گفته است که از تفسیر التبیان شیخ طوسی استفاده کرده و در واقع اساس کارش بوده است. > 

صفحه 36:
تهیه کنندگان به ترتیب حروف الفبا: * حسین عوض آقائی * علی فرهمند * محمدرضا کشاورز تفسیر موضوعی قرآن کریم ee ve 

صفحه 37:
حضرت فاطمه سلام الله عليها فرمود: oa” بش فی وجهالمُومن بُوجب لصاحبه الجَنّه خوش رویی هنگام روبه رو شدن با مومن . بهشت را بر فرد خوش رو واجب می کند. " بحارالًنوار ج ۷۵.ص ۴۰۱