صفحه 1:
مه 55
موضوع ارائه: توبه و استغفار ©
: ارائه دهنده ۰
: استاد مربوطه ۰
زمستان۹۸
صفحه 2:
تعریف
توبه یکی از اصطلاحات دینی, فقهی. اخلاقی و عرفانی. به
معنای بازگشت بنده به سوی خداء به وسیله ندامت و پشیمانی
است. توبه حقیقتی عرشی و نورلنی و سبب اتصال دور افتادگان
به اصل و محبوب است. واه توبه مشترک لفظی و معنوی میان
خدا و بندگان است که در قرآن و روابات بارها استعمال و تأکید
شده است. در کتب اسلامی اخلاق توبه درجاتی دارد که
پایین‌ترین مرتبه آن توبه از گناهان است. درجات بالاتر آن؛ توبة
از غفلت. توبه از توجه به غیرخداء و توبة از مشاهدة غیر حق
صفحه 3:
توبه چراغ راه انسان در تاریکی هاست و سرمایه
پنده‌ای است که همه چیزش را بر پاد داده است: در
فضیلت توبه همین رولیت امام باقر(ع) کافی است که
می‌فرمایند:
* «خداوند متعال نسبت به توبه بنده‌اش شادمان‌تر
است از مردی که در شبی تاریک, در یک بیابان.
تركب و توشداش را گم کرده و ناكاه: بيدايشن
Mas
توبه آنقدر اهمیت دارد که خداوند علاوه بر آنکه کناه
بنده‌اش را می‌پوشاند آن را به حسنه تبدیل می‌کند.
خداوند متعال می‌فرمایند:
مکر ن کسانی که توبه کنند و یمان آورند و کارهای
شایسته کنند خداوند بدیهایشان را یه نیکی مبدل
می‌کند و خداوند آمرزنده و مهربان
© پایه های . آثار
ag lyse 1
علائم
صفحه 4:
یعنی: هبه درستی که خداتوبه کنندگان را دوست می دارد»
در همین راستا امام صادق(ع) می‌فرمایند:
**«خداوند به داوود(ع) وحی کرد: ای داوودا هرگاه بنده مومن
كناهى كند و سپس از تن گناهبرگردد و توبه نمید و به هتكام ياد
کردن از آن گناه از من شرم کند. او را پیامرزم و آن گناه را از یاد
فرشتگان نگهبان اعمال یبرم و ن را یه نیکی بدل کنم و از اين كار
مرا باکی نیست که من مهربانترین مهربانانم»
صفحه 5:
مراحل توبه
حضرت علی(ع) می‌فرمایند: «توبه بر چهار پایه استوار است: پشیمانی در دل. آمرزش خواهی و
استغفار به زبان» عمل کردن با اعضای بدن و تصمیم بر بازنگشتن به گناه»
]| اگر کسی از درون از گناهش پشیمان تباشد استغفار با زبان هیچ نودی در پی نخواهد داشت.
أ آز رین رن رودن
!1200| كع نيه عرد بايدباعيل كردن تيدش را
کسی که توبه کرده, عزم نموده تا آن ریسمانی که به وسیله توبه بین خود و خدایش ایجاد شده
را پاره نکند تا از رحمت بی‌کران خدای کریم بهره‌مند گردد.
ان باشد نه فقط صرف گفتن.
ت نماید و اعمالش گویای توبه‌اش باشد
صفحه 6:
انسان باید همیشه امیدوار باشد و تا لحظه مرگ درب توبه به رویش باز است ولی نباید توبه
كردن راجه تأخیر بيافکند. چرا که مرگ. ناگهلنی است و یک باره ظاهر می‌شود. در روايت آمده
صحیه‌های اهل آتش از به تأخیر انداختن و به آینده موکول کردن توبه است و
ی بو زا به آینده عوکول گرد 4
توبه نصوح
خداوند در قرآن کریم می‌فرمایند:
« يا أيها الذين ءامنوا توبوا إلى الله توبةٌ نصوحاً »
ای کسانی که ایمان آورده‌اید به سوی خداوند توبه کنید؛ توبه‌ای خالص.
در آیه شریفه صوح به معنی توبه صاف. خالص و استوار که هرگز گناه نکند» پیامبر اکرم
می‌فرمایند: «توبه نصوح. پشیمانی از گناهی است که مرتکب شده‌ای و آمرزش خواستن از
خداوند و اينكه دیگر بدان بزنگردی»
صفحه 7:
توبه عوام. عمومی است؛ یعنی انسان معصیت کار از گناه خود دست بردارد.
کلمه عوام در اینجا شامل کسانی است که اهل گناه باشتد. هرچند اهل علم
باشند. این قسم از توبه همان توبه‌ای است که در ميان مردم رايج مى باشد.
شامل کسانی است که مستحبی را ترک کرده باشد. مانند نماز
شب و صدقه اول ماه را ترک کرده باشد و از آن توبه کند.
تویه از نوجه انسان به غیر خدا مانند توجه به جلال و جمال حق
یا توجه به نجات از جهنم و شوق به بهشت است که اين نوع از
یه مخصوص اولیای الهی است.
صفحه 8:
آداب توبه
تویه آداب خاضی دارد که باید آن را از مستحبات تویه داتس ۰ ۱ ۲
سه روز روزه گرفتن
** غسل تویه
** خواندن دو یا چهار رکعت نماز
** دعاهای توبه
© استغفار (درخواست بخشش)
صفحه 9:
آثار و برکات توبه
برکات و منافع توبه بسیار فراوان است که در آیات و روایات بطور گسترده به آنها اشاره شده
است.
** برکات زمین و آسمان را بر توبه کاران نازل می کند. چنان که در آیات ۱۰ و ۱۱ و ۱۲ سوره نوح آمده
است: «فقلت استغفروا ربكم لنه کان غفارا- پرسل السماء علیکم مدرارا- و یمددکم باموال و
بنین و یجعل لکم جنات و یجعل لکم انهارا
** گناهان را محو و نابود می کند همان گونه که در ذیل آیه‌بیا ایها النیین آمنوا توبوا للی الله توبة
نصوحا آمده است: «عسی ربکم آن یکفر عنکم سیئاتکم؛ امید است (با این کار) پروردگارتان گناهانتان را
بپوشاند. » (سوره تحریم. آیه ۸)
صفحه 10:
آثار و برکات توبه
** نه تنها گناه را می پوشاند و از بین می برد. بلکه آن را مبدل به حسنه می کند. همان گونه که در آیه
۷۰ سوره فرقان آمده است که می فرماید: «الاهن تاب و آمن و عمل عملا صالحا فاولک یبدل
الله سيئاتهم حسنات».
** توبه كار حقيقى جنان مورد عنایت و محبت پروردگار قرار می گیرد که حاملان عرش الهی نیز برای
لو لستغفار می کنند. و تقاضای ورود او و خانواده اش را در بهشت برین و جنات عدن می نمایند.
«النیین یحملون العرش ومن حوله یسبحون بحمد ربهم و یژمنون‌به و بستغفرون للنین آمنوا ربنا وسعت
کل شی ء رحمةٌ و علما فاغفر للذین تابوا و اتبعوا سبیلک و قهم عذاب الجحیم- ربنا و ادخلهم جنات عدن
التی وعدتهم وحن صلح من آبائهم وازواجهم و ذریاتهم لنک لنت العزیز الحکیم - و قهم السینات وحن تق
السینات یومئذ فقد رحمته و ذلک هو الفوز العظیم».
صفحه 11:
قبول نشدن توبه ©
توبه در دو موقف و دو موطن پذیرفته نمی شود:
یکی در همین دنیا آنگاه که کیفر رسیده باشد. و در حقیقت حالتی که انسان در لپن وقت به
خود می گیرد صورت توبه دارد ولی حقیقت توبه تدارد.
در سوره مبارکه مزمن آیه ۸۴ و ۸۵
» بعضی از اقولم گذشته که دچار عقوبت الهی شدند مى فرمايد.
gid am Ss یک شنم ام نت رز
«AO»
خداوند ساخته يوديم به دور ريختيم. ولى لين جنين توبه وايملنى كه بعد از مشاهده عقوبت سخت بيدا شود هرگز به
حال آنها سود نخواهد بخشيد. اين سنتى است از خداوند كه هميشه بوده است.
صفحه 12:
موقف دوم که توبه پذیرفته نمی شود جهان آخرت است.
همین که آدمی بدان جهان رفت دیگر توبه و پشیمانی سودی ندارد نه
تنها بدان جهت که در آنجا آدمی کیفر را حاضر و مشهود می بیند بلکه
بدان جهت كه در آنجا ديكر عمل و تغییر تصمیم و حرکت و تکامل
معتا ندارد. هر کس در آنجابه هر حللت و با هر درجه و هر مقام که
رفت برای هميشه در همان حللت باقی است و نمی تواند در خودش
تصمیماتی و تغییرلتی ایجاد کند. در آنجا هم توبه و انصراف واقعی پیدا
نمی شود.
البته اين نکته را هم بلید در نظر داشت که هر چند آدمی در آن جهان
دستش از اصلاح و تکمیل خود کوتاه است در عین حال گاهی به
#اسطه سیبی از اسباب از این جهان رحمت هایی به او می رسد.
© 1 9 اي آثار و برکات
صفحه 13:
علائم پذیرش توبه
اگر تبه حقيقى باشد به طور قطع يذيرفته خواهد شد و خداى متعال توبه بنده خود را رد نمى کند. اما در عين
حال از جند طريق انسان مىتواند تا حدودى دريابد كه توبه او مورد يذيرش واقع كرديده است
الف) احساس بهجت و آرامش خاصی که پس از دعا و توبه به انسان دست مىدهد يا به تعبير ديكر احساس سبكى از
كناهان وآلودكىها.
ب) هر قدر انسان از گناهان خود به طور جدی پشیمان شده وبا تضرع و التجای بیشتری خدا را بخولند توبه او مقبولتر
ان انقلاب روحی انسان در حال استغفار نیز می‌تواند به عنوان یک علامتی به کار آید.
است. بنابراین
ج) ميزان اعتماد.يه وعدههاى نيكوى الهى قابليت و عنايات الهى را افزون می‌سازد. ينابر اين هر اند
و اعتماد به وعدههاى اورا در خود افزون يافتيم مىتوانيم بيشتر اميد يابيم كه ما را يذيرا كشته است.
خدا باوری و توکل
۵) رغبت کمتری به گناه و اراده و عزم راسختری در اطاعت پروردگاريابيم نشان می‌دهد که توبه ما توبه واقعی‌تری بوده
ند: اگر بعد از ماه مبارک رمضان تفییری در حالات
لی اگر دگرگونی در شما پدید نیامد از آن بی‌بهره ماندید.
صفحه 14:
مراجع
_ دانشنامه پژوهشکده باقرالعلوم
۲ _ مرکز ملی پاسخ گوبی به سوالات دینی
_ وب سایت بیتوته
صفحه 15: