صفحه 1:
تولید و ارزشیابی رسانه
at
گروه آموزش و ارتقای سلامت
معاونت امور بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه
صفحه 2:
هدف کلی
۰ ارتقای آگاهی و مهارت فراگیران در
خصوص تولید و ارزشیابی رسانه ها
ir
صفحه 3:
اهداف اختصاصی
آشنایی فراگیران با مفهوم تکنولوژی آموزشی
آشنایی فراگیران با طبقه بندی اهداف آموزشی
آشنایی فراگیران با رسانه های آموزشی
آشنایی فراگیران با وسایل کمک آموزشی
آشنایی فراگیران با تفاوت رسانه و وسیله کمک
آموزشی
آشنایی فراگیران با انواع رسانه ها و وسایل کمک
آموزشی
آشنایی فراگیران با نحوه ی طراحی پوستر
آشنایی فراگیران با نحوه ی طراحی پمفلت
ايجاد مهارت 2 فراگیران جهت طراحی و ارزشیابی
پوستر و پ
صفحه 4:
اهداف رفتاری
در پایان دوره انتظار می رود فراگیران:
تکنولوژی آموزشی را تعریف کنند.
طبقه بندی اهداف آموزشی را بیان کنند.
رسانه آموزشی را تعریف کنند.
وسیله کمک آموزشی را تعریف کنند.
تغاوت وسیله کمک آموزشی و رسانه را بیان
انواع رسانه ها و وسایل کمک آموزشی رانام
ببرند.
نحوه طراحی پوستر را توضیح دهند.
نحوه ی طراحی پمفلت را توضیح دهند.
بتوانند رسانه های آموزش داده شده را مطابق
استاندارد تهیه نموده و ارزشیابی نمایند.
صفحه 5:
تعریف تکنولوژی آموزشی
ارزیابی کل فرایند اموزش و
یادگیری بر اساس اهداف معین
و بر اساس پژوهش در یادگیری
و ارتباطات انسانی و به
کارگیری ترکیبی از منابع
انسانی و غيیر انسانی sly
ایجاد یادگیری موثرتر
صفحه 6:
طبقه بندی اهداف آموزشی بلوم
1.حیبطه ی شناختی
2حبطه ی عاطفی
3.حیطه ی روانی -
صفحه 7:
طبقه بندی هدفهای آموزشی در حیطه ی شناختی
1.دانستن
2.فهمیدن
3 کاربرد
4.تحلیل
5.ترکیب
6رزشیابی
صفحه 8:
طبقه بندی هدفهای آموزشی در حیطه ی عاطفی
1.دریافت
2.باسخ
3.ارح نهادن
4.سازماندهی ارزشها
5.وجدانی کردن ارزشها
صفحه 9:
طبقه بندی هدفهای آموزشی در حیطه ی روانی -حرکتی
1 دریافت
2آمادگی
3.یاسخ هدایت شده
4.خودکار شدن عمل
5.رفتار مركب
6.تطبيق و ابداع
صفحه 10:
تعریف رسانه آموزشی
رسانه آموزشی ترجمه ی ( ketrutond)
wed است که در لغت به واسطه: ماده s
واسط يا رابط دو چیز حدفاصل و
سرانجام, وسیله نقل و انتقال تعریف
شده است.
رسانه ی آموزشی ابزاری است برای
ارایه آموزش به فراگیر و طبیعتاً جزیی
از فرآیند آموزش و تکنولوژی آموزشی
محسوب می شود نه تمام آن.
صفحه 11:
مثال رسانه ی آموزشی
۰ چنانچه فراگیر را مصرف کننده و
آموزش را کالای مصرفی بدانیم رسانه
همان وسیله ای است که کالا را از محل
تولید يا توزیع به دست مصرف کننده می
رساند. به عبارت دیگر
آموزش- کالاء فراگیر-مصرف کننده 3
رسانه وسیله ی انتقال و ارایه کالا به
مصرف کننده پا آموزش به فراگیر است.
در کلاس درس معلم رسانه ی آموزشی
است.
صفحه 12:
وسایل کمک آموزشی
٠ كليه ادوات و اشيايى كه در كنار
رسانه ى اموزشى براى تفهيم بهتر
و بيشتر موضوع آموزش به
فراگیران به کار می روند.
as Mic © و تخته» نقگشه» اسلاید و ..
٠ نكته: آموزش بدون رسانه امکانیذیر
نيست اس آموزش يدوت وسپله کمک
صفحه 13:
طبقه بندی رسانه ها و مواد کمک آموزشی از دیدگاه اندرسون
1.مواد دیداری غير شفاف: نظیر
پوسترچارت,نمودار کناب»مجله و
روزنامه, کتابچه و بروشور»عکس و
تصویر کاریکاتور کارتهای نمایشی و...
2 مواد دیداری شفاف ثابت:فیلم استریپ, اسلاید
و طلق شفاف.هرگاه مواد دیداری شفاف ثابت
با صدا ارایه گردند در این صورت به اين مواد
دیداری-شنیداری شفاف ثابت می گویند.
3 مواددیداری -شنیداری شفاف متحرک:فیلم های
تلویزیونی و ویدیویی.هرگاه فیلم های ارایه
شده فاقد صدا(صامت) باشند به اینگونه فیلم
ها مواد دیداری شفاف متحرک می گویند.
صفحه 14:
4 مواد شنیداری:نوارهای صوتی
5 سه بعدی ها:مثل اجسام
حقیقی»نمونه ها»برشها, مدلها
و ماکتها
6.رایانه ها
7 منابع انسانی و موقعیت
ها:مئل گردش علمی,دعوت از
افراد متخصص,نقش افرینی
صفحه 15:
اصول انتخاب رسانه
1 از آنجا که رسانه ها بدلیل رسانه بودنشان
یعنی انتقال محتوای آموزش از فرستنده به
گيرنده با هم تفاوتی ندارند,باید ساده ترین
و ارزانترین آنها را برای هر آموزشی انتخاب
کرد.این یک اصل کلی است و مانند هر اصل
کلی دیگری دارای ملاحظات و استننائات و
تبصره هایی است.
2 . گاهی خصوصیات ویژه ی محتوا نوع خاصی
از رسانه را طلب می کند.(توضیحات بیشتر
بعداً ارایه می گردد.)
صفحه 16:
3 گاهی خصوصیات ویژه ی فراگیران نوع
قاضوه از برشانة بر! طلب. میت DOS
4 در انتخاب رسانه,باید به گرایش شاگردان
به رسانه ی مورد نظر‌برداشت ت آنان از نظر
میزان یادگیری از طریق آن رسانه و انتخاب
رسانه به وسیله ی شاگردان توجه شود و در
هر مورد پیش بینی های لازم برای انتخاب
رسانه به عمل آید.
۰ نکته:جذابیت جدید بودن رسانه همیشگی
نیست و به مرور زمان(حدود هشت هفته)
از بين مى رود. بنابر اين طراح و
تکنولوژیست آموزشی نباید بیش از اندازه
روی نو و جدید بودن رسانه حساب کند.
صفحه 17:
5 گاهی مسایل اقتصادی,اجتماعی و
فرهنگی و غیره نوع خاصی از رسانه
را طلب می کند
* به به لور کلی شناسایی انواع رسانه
ها و ظرفیت ها و محدودیتهای هریک
از آنها لاز مه ی بکارگیری صحیح آنها
در انواع آموزشهاست و تکنولوژیست
آموزشی بايد با توجه به تمام
بهترين»باصرفه ترين و كاراترين
رسانه را انتخاب و ييشنهاد كند.
صفحه 18:
الگوی انتخاب رسانه ی
آموزشی
Set ase
ذید همراه با توار صدا-سخنرانی با مکالعه و مراوده با قواقیر"
.جزوه همراه با توار صدا-مولتی مدیا
صفحه 19:
۰ تکنولوژی آموزش , ابزار و روشهای
کمك کننده جهت حل مشکلات آموزشی
مهم و فزایند ه ای را در توانا ساختن
فراگیران جهت یادگیری ایفا نمایند .
صفحه 20:
بوسر
يوستريكى از رسانه هاى آموزشى است كه
كاربرد زيادى در اموزش بهداشت دارد.
پوستر نوعی آگهی دیواری يا چسبان است که
در امور مختلف فرهنگی,هنری»تجاری و
بازرگانی و بخصوص بهداشتی مورد استفاده
قرار می گیرد.
معمولاً آن را روی تخته يا دیوار نصب می کنند
و مجموعه a Seal eens wa ete a) sl
غالبا رنگی بوده و حامل پیامی به منظور جلب
توجه بیننده یا تقویت عقیده ای در ذهن آفراد
می باشد و او را به انجام کاری تشویق می
کند.
صفحه 21:
انواع پوستر
پوستر تک نظری(تک پیامی) :يك موضوع را
نشان می دهد و يا یک نگاه درک می شود.
پوستر چند نظرى (جند ييامى) #:جند موضوع L
نشان می دهد و گاهاً نیاز به تفسیر دارد.
عمده ترین تفاوت پوسترها این است که در
پوستر تک نظری افراد کم سواد گروه هدف
هستند و دارای حداقل کلمات و تصاویر است
حال آنکه پوستر چند نظری برای افراد با سواد
است و نیاز به وقت بیشتری برای درک
دارد.تصاویر و کلمات هم بیشتر هستند.
صفحه 22:
چند نظری نباید نیاز
به توضیح شفاهی
داشته باشند.
صفحه 23:
ubwne
oO
© ۰ oe
شرایط یک پوستر خوب
فوراً جلب توجه کند.
حاوی مطلبی باشد.
بیننده را به انجام کاری تشویق کند.
. دارای هدف و منظور خاصی باشد.
. دارای ply روشن و واضح باشد و بیننده را
در شک و تردید قرار ندهد.
. دارای رنگهای معنادار باشد.
7 به اندازه کافی بزرگ باشد تا مشکلی براي
دیدن»خواندن و درک کردن ایجاد نکند.غالبا
از فاصله 6-9 متری قابل رویت باشد و
اندازه آن از 5070 کمتر نباشد
صفحه 24:
اصول تهیه پوستر
در تهیه پوستر سوالات زیر را در نظر بگیرید:
چرا باید این پوستر را تهیه کرد؟
plu 9 محتوای پوستر چیست؟
گروه تحت آموزش چه کسانی هستند؟
محل نصب و ارایه پوستر کجاست؟
زمان استفاده از پوستر چه هنگامی است(اول
آموزش»وسط آموزش,در پایان آموزش)
sly 6 جه مدتى و چند بار مورد استفاده قرار
Go گیرد؟
اگر دفعات استفاده زیاد است جنس پوستر باید
از مواد مرغوب باشد.
سا نز با خ ما
صفحه 25:
7.حتی المقدور از زبان محلی برای يك منطقه
استفاده شود .
8.از علایمی استفاده شود که حتی برای افراد بی
سواد نیز قابل فهم باشند .
9.فقط يك ييام در يوستر كنجانده شود ايده هاى
بيش از حد , باعث سردركمى فراكيران و
غی پوستر می شود .
10 پوسترهای خوب دارای تصاویر یادی نباشد و
ها شامل طرحهایی باشد که ر را بیان می
و در حقیقت پوسترها اد ساکه تهب و
11 ها با بديع » جالب
ee gel Uae های مربو: موی
نظير كلمات و جملاتر, طرحها و روابمل we
ls دهنده أن د.
عناصر تشكيل دهنده انها مى شود ٠ بطور mol
باشد شد که تا wit cee Pe Fax dbasd 3h
صفحه 26:
2. بوسترها را می توان تنها به يك نوشته
نه تیه ها
عدت رباری د در خاطي فراگیران
sly. pills ایتکه | مكان تثبیت بیشتر نها
در ضاطره بل رود » طرح
مطالب مندرح Iie aon ewe
:2 داشته باشد و باید از تصاویری
أستفادم : د که برای بینندگان سر
درك همجنين يعار
پوستر با بايستى با فرهنگ جامعه شارةاك
3.نحوه قاس گدختن ی
wate » tee Ns وس نما
eS
برفراگیرآن دخالت فراوان ی .
صفحه 27:
4.رنگها هميشه مبين ايده ها و احساسات بوده
و هستند و جنانجه به طرز صحيحى از انها
استفاده شود » مى توانند تاثير بسزايى بر
روی بیننده باقی بگذارد wh نباید از رنگها
به عنوان تزئین استفاده نمود .
بتوان ان را در مدت کوتاهی مطالعه نمود
بنابراين حروف بكار رفته بايد خوانا و درشت
بوده بطوريكه بتوان آن را از فاصله نسبتاً دور
خواند ؛ براى رعايت اين نكته بهتر است كه
مطلب را در يك جمله خلاصه نمود . بعضى از
متخصصين معتقدند كه كلمات بكار رفته شده
در يوستر نبايد از 8 كلمه تجاوز نمايد
صفحه 28:
اصول طراحی پوستر
٠ خلاصه بودن د مدت کوتاهی خوانده
شود و مفهوم آن درک گردد.
* سادگی پوستر:یک پوستر خوب پوستری
است که در آن نقوش زیادی به کار
نرفته است. .بخصوص تصاوير زيار
صورت؛.طرح های پیچیده و سردرگم در
بیننده ایجاد ابهام می کنند.لذا در
کارهای آموزشی تصاویر بايد ساده
باشند و به راحتی مطلب را برسانند.
صفحه 29:
+ بداعت(نوآوری):پوستر نباید تقلیدی باشد.باید سعی
کرد موضوع آموژشی را به صورت جدید و نو ارایه کرد
این بداعت و نو آوری هم شامل تصاویری می شود که
no کشیم و هم جملاتی که برروی پوستر نوشته
خواهد شد.همین طور ارتباطي که بين تصوير و نوشته
برقرار می شود باید حالت نوآوری داشته باشد.
٠ طرح:برای طراحی می توان از یک نقاش ماهر یا از
روش بزرگ کردن تصاویر از طریق اوپک و یا جدول
بندی استفاده کرد.همچنین از عکسهای حاضر هم
استفاده خواهد شد.
مطالعات روانشناسی نشان داده اند که افراد بیشتر به
سمت تصاویری جلب می شوند که منعکس کننده گوشه
sl از وضعیت اجتماعی, فرهنگی,تحصیلی و خانوادگی
فرد باشد.بخصوص تصاویری که بیان کنده حالتی باشند
که بیننده برای خودش و جامعه اش آن را آرزو دارد.
صفحه 30:
2 نوع تنظيم وجود دارد:
تنظیم,توازن يا تقارن
رسمی:در تنظیم wow)
با خطوط فرضی پوستر
رابه 2 قسمت قرینه
طوری که از سمت
چپ,.راست,بالا و پایین
کاملا با هم قرینه
باشند.
ی
و
Mya 0 ALE pli pat
به پشت خود اجازه استراحت دهید
صفحه 31:
BF es ASS ASD J
عه ١. معن | 57> An
صفحه 32:
2.تنظيم «توازن ياتقارن سلامتى بالاقرين نعمت استء
غير رسمى:در توازن آن زابهآسانى ازدست ندهيد
غير رسمى حالت
قرينكى وجود ندارد.
معمولاً از حروف لاتين
CU PeEe eve) می کنیم.
صفحه 33:
٠ عنوان پوستر:در قالب عبارتی باشد که
دارای حداقل کلمات است.5 کلمه
بهترین است و از 7 و Lulg 8 کلمه
تجاوز نکند.انواع اشکال عنوان پوستر
به شرح زیر است:
الف) سوالی:آیا عواقب اعتیاد را مى
دانید؟
ب)خبری:در ایران ... نفر مبتلا به ایدز
وجود دارند.
ج)امرى:در اين مکان سیگار نکشید.
د)ييشنهادى:فرزند كمتر زندكى بهتر
صفحه 34:
رنگ :بس از تنظيم بوستر رنگ آن بسیار مهم
دیده می شود. -وسیله ای xan که اگز دزست
استفاده شود تاثیر عمیقی بر روی بیننده
دارد و منظور آموزشی را بهتر بیان می
کند.از رنگه می توانیم برای مجزا کردن,»تاکید
کردن»افزودن بر پیوستگی مطالب»تضاد و
همچنین جلبب. توجه استفاده کنیم.
در تهیه پوستر از رنگ sl زیاد استفاده
نکنید. استفاده از 4 تا 5 رنگ کافی است و
خود رنگ زمینه هم به عنوان یک رنگ
صفحه 35:
۰ در نقاشی سه رنگ اصلی
عبارتند از آبی,فرمز و
۰ از ترکیب 2 رنگ اصلی
رتگهای فرعی بوجود می
آیند.
٠ اگر هر رنگ اصلی را با رنگ
فرعی مجاورش به نسبت
مساوی ترکیب نماییم 12
رنگ بوجود می آید.
٠ اگر در دایره رنگها قطری
رسم کنیم از ترکیب دو رنگ
مقابل هم به نسبت مساوی
رنگ سیاه بدست می آید.
صفحه 36:
رنگها دارای مفاهیم ملی»مذهبی»بین
المللی و بهداشتی هستند.
رنگهای شاد و گرم و روشن از قرمز
تا انتهای زرد هستند.
رنگ نارنجی و ترکیباتش از نظر
روانی حالت اشتها اور دارند.
در بهداشت از رنگ زرد برای نشان
دادن بیماری استفاده wo شود.برای
هشدار دادن هم از رنگ زرد استفاده
eno شود.
صفحه 37:
۰
از سبز چمنی تا انتهای آبی رنگ های سرد و
آرام بخش هستند.رنگ سبز و ترکیباتش برای
نشان دادن فضاهای امن و مناسب به کار مى
روند.از این دسته رنگها برای بخش های آیمنی
در پوستر استفاده مى شود.
رنك هاي آبی بنفش تا ارغوانی رنگ های سرد
و حزن آور هستند.
mow Si, سفيد نشانه صلح و دوست 3 د هداس
نشانه پاکی و پاکیزگی است. رنگ سیاه نشانه
آلودگی است.
بنابر اين رنگها aa مفهوم پوستر به کار
وند.مطالعات نشان داده اند
می
که استفاده از رنگ های تند و متضاد حد اکثر
تاثیر را در بیننده ایجاد می کند. مثلاً رنگ زرد
Soy زمينه سياه
صفحه 38:
خطوط : خطوط اقعی حالت
دهندوخطوط ماربيج و عمودت
صفحه 39:
نحوه انجام پیش آزمون پوستر
1 پیش ازمون توسط طراحان پوستر:
طراحان»پوستر تولیدی را در فاصله 6
متری قرار می دهند و بوستر را از لحاظ
aus
2 پیش آزمون توسط گروه تحت آموزش:
مطابق روش فوق پوستر در جای
سب نصب می شود و نظرات
مخاطبان گردآوری 3 برداشت آنها
ارزیابی می گردد.
صفحه 40:
مزایای پوستر
بیننده را به انجام کاری تشویق می کند.
هس ام مرا اقزايش مدقت
vii AS Cin Si مود بر اذهان مردم در
ست .
مرای القای یک ذ کر بخصوص يا تقویت یک
يده بهداشتى به ر می رود.
موزش داده مى شود به
به سادگی قابل ذخيره است.
طرح ها زیبا باشند مرد احتی
نواند انا را بزای تزین SRT GUUS
و
صفحه 41:
۳۲
محدوديت هاى يوستو
. در مقابل عوامل نامساعد طبيعى مقاوم نيست.
. يس از مدتى كه به نقاطى نصب شد بايد حتماً
تعويض. شوند. هر پوستر 2 تا 3 هفته نصب
میشود بعد از این مدت چند روزی جاى آن بايد
خالی بماندومجددا پوستر بعدی را نصب مى
. طراحی و تهیه نوشته مناسب. نیازمند تبحر
است.
پرای کاربرد موثر به تجهیزاتکارکنان
آزموده؛نقاش؛طراح» خطاطء متخصص بهداشت. و
تکثیر خوب نیاز دارد.
صفحه 42:
ارزشیابی پوستر
ار نظر مطلعیت
به بوسترها امتياز تعلق كير
در نظر گرفتن سادگی و تارگی موضوع پوستر
صریح و روشن بودن تام برای همه
ایجاد انگیزه برای فراگیران
قابل درك و فهم بودن پوستر
نحوه ترکیب رنگها با یکدیگر
نحوه هماهنگی اجزا پوستر
پوسترها را می توان برای گروههای مختلف
حتی افراد بیسواد و سواد نیز تهبه نمود .
۰
و و و هو و و
صفحه 43:
مه
ی
صفحه 44:
٠ جزوه پا نشریه ای است که یک,دوسه يا
چند تا خورده و مطلبی آموزشی -
بهداشتی به زبان بسیار ساده در او نوشته
می شود.تصاویری نیز که مربوط به آن
مطلب باشند در آن گنجانده می شود.
هر پمفلت در مورد یک موضوع بخصوص به
آموزش می پردازد.پس برای هر موضوعی
از یک پمفلت استفاده می کنیم
از پمفلت در جوامعی که افراد با سواد
هستند استفاده می شود. کلیه نکاتی که در
مورد پوستر گفته شد از نظر رنگ»تصاویر
و... عینا در مورد پمفلت هم صادق است.
صفحه 45:
در تهیه پمفلت های آموزشی نکات زیر گنجانده می شود
٠ تعریفی از بیماری يا موضوع مورد
بررسی
۰ چگونگی انتشار و سرایت
* علائم و عوارض
۰ طرق پیشگیری با تاکید بر روی آن
* درمان به صورت مختصر
٠ توصیه های پزشکی و بهداشتی
صفحه 46:
رو و پشت جلد پمفلت باید
طوری جالب تهیه شود که
توجه افراد را جلب
کند. بخصوص اینکه رایگان
توزیع می شود.
52° انتهای پمفلت هم
ادرس angi کننده یمفلت
بايد ذكر شود. 0
صفحه 47:
انواع پمفلت
که به 3 قسمت مساوی تقسیم میگردد.
٠ لیفلت:به معنای نشریه,ورقه يا برگچه
است از سه لت بیشتر است و گاهی به
صورت آکاردئونی است.
۰ فولدر:به مفهوم پوشه است آگهی با
بخشنامه تا شده در قطع 6 که از وسط
تا می خورد و به تا شونده هم معروف
است.
صفحه 48:
* بروشور:نشریه ای تک برگی (یک رو یا
دورو) كه بيشتر در بسيج های آموزشی
استفاده wo شود. gl abs. متفاوت است اما
اندازه آن از کاغذ 6 بزرگتر نیست. موضوع
های آموزشی و اطلاع رسانی که در بروشور
به كار می رود بسیار ساده است چون گروه
تحت آموزش اقشار مختلف جامعه هستند.
بروشورها با هلیکوپتر هم توزیع مى
شوند.به علت تک لت بودن فاقد طرح
رووپشت جلد هستند.در بروشور عنوان»نام
و نشان سازمان متبوعه در ابتدا و نام تهیه
کننده و ناشر و شماره و تاریخ نشر در
انتهای بروشور درج می شود.
صفحه 49:
* بوکلت(کتابچه): زمانی که
حجم مطالب آموزشى زياد
باشد آن را به شکل
کتابچه, بوکلت L جزوه تهبه
مى کنند. کتابچه در قطع
90 9است اما جزوه
مقوایی دارد.
صفحه 50:
مزایای پمفلت
۰ برخی افراد از طریق خواندن درک و
یادگیری بهتری دارند.
۰ برای ارایه منبع و رفرنس مناسب
است.
٠ اجازه خودپویای و فعالیتهای شخصی
رابه فرد می دهد.
* به راحتی قابل تهیه»,تکثیر و تجدید
نظر است.
صفحه 51:
جاب محدوديت هاى يمة
۳0 اجزوات " ى يمفلت
هت وهی سیب
حىءتهيه تايب
یپ و
تكثير دارند.