خاک باارزش (علوم پنجم)

صفحه 1:
علوم ينجم دبستان مبحث :خاک با ارزش 

صفحه 2:
3 ب خن ‎ba‏ امروز معلّم سه نوع خاک با خود به کلاس آورده بود تا در آنها سبزى بكارد. رنك خاكها باهم تفاوت داشت. معّم خاک‌ها را با هم مخلوط کرد و سپس در گلدان ریخت. بجّهها با تعجّب به كار او نگاه می‌کردند. یکی از اعضای گروه محتّد از معلم پرسید: چرا رنگ خاک‌ها متفاوت است؟ چرا از یک خاک برای کاشتن سبزی استفاده نکردید؟ 

صفحه 3:
معلم از بّه‌ها خواست که برای پیداکردن پاسخ این پرسش, فقالیت زیر را انجام دهند. ۲- شکل ظاهری آن‌ها را مشاهده کنید. ۳-سنگ‌ها را در یک قوطی فلری بریزید. در آن را ببندید و سعی كنيد با تکان دادن قوطی. سنگ‌ها را به قطعه‌های کوچک تر تبدیل ‎os‏ ۴- پیش‌بینی کنیدکه کدام سنگ‌ها تغییر می‌کنند؟ ۵ در قوطی را باز نید و مشاهدات خود را یان کنید. ه کدام سنگ‌ها بیشتر خرد شده‌اند؟ چرا؟ ه آیا قطعه‌های به دست آمده از نظر رنگ و اندازه یکسان است؟ 

صفحه 4:
_ 8 6 6 ود یکی از روش‌های تشکیل خاک. خردشدن سنگ‌هاست. سنگ‌ها در طول سالیان دراز. براثر وزش باد و ریزش کوه به یکدیگر برخورد می‌کنند و به قطعه‌هایی کوچک تر تبدیل می‌شوند. مواة خرد شده دچار تغییر شیمیایی می‌شوند. این عمل طيّ سالیان دراز موجب تشکیل خاک می‌شود. تشکیل خاک در طبیعت به روش‌های دیگری نیز انجام می گیرد. برای تشکیل سانتی‌متر خاک در سطح زمین. حدود ۲۰۰ سال زمان لازم است. 

صفحه 5:
كر ادن موجي تشكيل خاك ب شوند ی ١-با‏ آب و خاک رس. گل زس درست کنید. رس گلولههای کوچکی درست. ۴- سپس یک لایهماسه و بعد از آن. مقداری خاک باغچه روی گلولههای رسی بریزید. در آخر دنه‌ی لویایی را که از شب قبل خیس کرده‌اید. در گلدان بکارید. وز با آب فشان مقدار كمى آب به لوبيا بدهيد. *- بعد از جهار هفته كلدان را با قيجى ببريد و باز كنيد. مشاهدات خود را يادداشت كنيد. 

صفحه 6:
GES. ریشه‌ی گیاهان رشد می‌کند و به داخل شکاف سنگ‌ها می‌رود. ريشه با گذشت زمان بزرگ‌تر می‌شود و به جای بیشتری نیاز دارد. بنابراین, سنگ‌ها را می‌شکند تا برای خود چا بازکند. 

صفحه 7:
عوامل دیگر در تشکیل خاک جانوران برای زندگی کردن و مراقبت از بچّه‌هایشان لانه می‌سازند. آن‌ها با انجام اين کار به تشکیل خاک کمک می‌کنند. 5 باتوجّه به شکل‌ها درباره‌ی چگونگی تشکیل خاک توسّط جانوران در گروه خود گفت‌وگو کنید و به کلاس گزارش دهید. 

صفحه 8:
_ 8 6 6 ود تغییر آب‌وهوا نیز در تشکیل خاک نقش دارد. یک بظری پلاستیکی را از آب پر کنی. در آن را معکم بنید. سپس آن را در فریزر بگذارید تا آب آن کاملاً یخ ببندد. آن‌گاه بطری را از فریزر خارج کنید و مشاهده‌های خود را بنویسید. * از این فعالیت چه نتیجه‌ای می گیرید؟ 

صفحه 9:
در شکل‌های زیر. اثر تغییرات دما بر روی سنگ‌ها نمایش داده شده است. با بررسی این شکل‌ها درباره‌ی چگونگی تشکیل خاک در جاهای سرد و کوهستانی. گفت‌وگو کنید و نتیجه را به کلاس گزارش دهید. ‎١‏ آب در شکاف سنگ‌ها نفوذ ۲- آب در شکاف سنگ‌ها یخ “!ل سنك شكسته مى شود. می‌کند. می‌زند. ‎ ‎ ‎ 

صفحه 10:
۳-1 در جاهای کوهستانی. به هنگام شب دمای هوا بسیار کم می‌شود. به‌طوری که اگر آب. درون شکاف سنگ‌ها وجود داشته باشد. يخ می‌زند. یخ نسبت به آب فضای بیشتری را اشغال می‌کند و به دو طرف سنگ فشار وارد می‌کند. درنتیجه سنگ‌ها می‌شکنند. — we 

صفحه 11:
اری خاک رس. خاک باغچه و ماسه را به صورت جداكانه. روی کاغذ بريزید. آن‌ها را مشاهده کنید و جدول زیر را پرکنید. Gardens dian’ gst | ‏رتك‎ ری ازهر سه نمونه خاک را در لونهایی که (مانندشکل) تانيمه آب دارند. بريزيد. سعى كنيد خاك از سطح آب بالاتر نيايد. مخلوط خاك و آب را خوب هم بزنيد و در جايى بكذاريد كه تكان نخورد. » كدام ليوان كل و لاى ييشترى دارد؟. ‎Slee‏ موجود د ركدام لیوان زودتر ته نشین می‌شود؟ ۲ساگر روی آب لیان‌ها چیزی جمع شده است.آن‌ها رب قاشق جدا. كنيد و روى كاغذبهطور جداكانه بريزيد. سيس با ذرهيين خوب ‎eS oS‏ چه چیزهایی در آن‌ها می‌بنید؟ ‏۴- آیااجرای همهی خاک‌ها مشاهند؟ ‏۵-آنچه را که در تموتهى خا دیداد به لاس کرش ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ 

صفحه 12:
_ 8 6 6 ود هرچه خاک دانه ریزتر باشد. آب بیشتر گل آلود است و دیرتر ته نشین می‌شود. هرچه ذرّه‌های خاک درشت‌تر باشد زودتر ته نشین می‌شود. خاک باغچه اجزای گوناگونی دارد و برای رشد گیاه مناسب است. 

صفحه 13:
گیاخاک باغبان‌ها برگ درختان را در پاییز در یک جا جمع می‌کنند و روی آن را با خاک می‌پوشانند. اين کار سبب تقویت خاک می‌شود. شکل زیر تغییرهای برگ را روی زمین در جنگل نشان می‌دهد. با بررسی شکل درباره‌ی اين تغییرها گفت وگو کنید. 

صفحه 14:
گلدانی را بردارید و کمی‌خاک در آن بریزید. روی آن مقداری بر گ یا باقی مانده‌ی سبزیجات (بهتر است ریز شود) بریزید وآن را پا خاک بپوشانید. خاک را مرطوب نگه دارید. پس از ۲ تا ۳ هفته خاک وقتی که باقی‌مانده‌ی گياهان درون خاک قرار گیرد با كذشت زمان تغيير مى كند و مى يوسد. درئتيجه مخلوط تیره‌رنگی به دست می‌آید که به اين مخلوط گیاخاک می گویند. هنگام کارکردن با خاک حتماً از دستکش یک بارمصرف و پیلچه استفاده کنید. بعد از انجام دادن آزمايش هاء دست هاى خود رابا آب و صابون بشویید. 

صفحه 15:
اعهای گروه مد می‌خواستند پدند که یا آب از حمه‌ی خاک‌ها به یک ادازه وا یک سرعت عبور می‌کند.آن‌هاه اي منظورققلیت زير را اتجام دادئد. ۴ در هر سه ليوان به مقدار مساوى خاك رس. ماسه و خاک با ‎A 2‏ در شر سه ليوان به مقدار مساوى : رس. ماسه و خا باغجه بریزید. 1 ۵ - در زیر هر لیون ظرفی را كه قبلا با خطکش نشنهگذاری ۶-روی سطح خاک ‎Wold‏ به طور هم زمان و به مقدار مساوی. آب بریزید. تا ۲۰۰۱۵ ۳۰9 دقیقه صبر کنید و سپس مشاهده‌های خود را در جدول زیر بتویسید. ۷ -مقدارآب خارج شده اندازهگیری کنید ودر جدول زيم بنويسيد. نوج خاک میزا یی که از خاک غارچ می‌شود. |* سپس نتیجه را روی یک نمودار ستونی نیش دهید. 

صفحه 16:
نفوذ آب در کدام خاک بیشتر است؟ کدام خاک آب بیشتری در خود نگه می‌دارد؟ کدام خاک برای کشاورزی مناسب‌تر است؟ 

صفحه 17:
فرسایش در کدام زمین آب زودتر خاک را می‌شوید و با خود می‌برد؟ با گذشت زمان. آب و باد مقداری از خاک را با خود جا به‌جا می‌کنند که به آن فرسایش خاک گویند. 

صفحه 18:
در مورد تصویرهای زیر و نقش آن‌ها در فرسایش خاک اطلاعات جمع آوری کنید و به کلاس گزارش دهید. 

صفحه 19: