صفحه 1:
بنام خدا
موضوع:
زندگی نامه خواجه نصر الدین طوسی
مدرسه:شاهد امام باقر(ع)
درس: مطالعات اجتماعی
صفحه 2:
خواجه نصرالدین طوسی
محمد بن حسن جهرودی طوسی مشهور به
خواجه نصیر النین طوسی در تاییخ ۱۵ جمادی
الاول سال ۵۹۸ هجری قمری در طوس ولادت
یافته است. اوبه تحصیل دلنش علاقه زیادی
داشت و از دوران جولنی در علوم ریاضی و
نجوم و حکمت سرآمد شد و از دانشمندان
معروف زمان خود گردید. طوسی یکی از
1 نفوذترین چهره های تاریخ
صفحه 3:
ایام کودکی و نوجولنی محمد در شهر طوس سپری شد. وی در لین ایام پس از خواندن و نوشتن, فرائت قرن. قواعد
ان عربی و فارسی. معانی و بیان و حدیث را نزد پدر خویش آموخت.
مادرش نیز وی را در خواندن قرلن و متون فارسی کمك میکرد. پس از آن به توصیه پدر. نزد داییاش «نورالدین علی
بن محمد شیعی» که از دانشمندان نامور در ریاضیات. حکمت و منطق بود به فراگیری آن علوم پرداخت.
عطش علمی محمد در نزد داییاش چندان برطرف نشد و بدین سیب با راهنمایی پدر در محضر «کمالالدین محمدٍ
حاسب» که از دانشوران نامی در ریاضیات بود.به تحصیل پرداخت اما هنوز چند ماهی نگذشته بود که استاد قصد سفر
کرد و آوردهلند که وی به پدر او چنین گفت: من آنچه میدانستم به او (خواجه نصیر) آموختم و اکنون سوالهایی
میکند که گاه پاسخش را نمیدانم!
پس از چندی آن نوجوان سعادتمند از فیض وجود استاد بیبهره شده بود دلیی پدرش «نصیرالدین عبدالله بن حمزه»
که تبحر ویژملی در علوم رجال. درلیه و حدیث داشت به طوس آمد و محمد که هر لحظه, عطش علمیاش افزون
میگردید در نزد او به کسب علوم پرداخت. گرچه او موفق به فراگیری مطللب جدیدی از استاد نشد. اما هوش و
استعداد وافرش شگفتی و تعجب استاد را برانگیخت به گونهلی که به او توصیه کرد تا به منظور استفادههای علمی
پیشتر به نیشایور مهاجرت کند.
او در شهر طوس و بدست استادش «نصیرالدین عبدالله بن حمزه» لباس مقدس عالمان دین را برن کرد و از آن پس
به لقب «نصیرالدین» از سوی استاد افتخاری جاویدان
صفحه 4:
٠ خواجه طوسی و هلاکوخان مغول
“ از آنجا که وجود اسماعیلیان حاکمیت و قدرت سیاسی مغولان را به خطر میانداخت هلاکوخان در سال
51 ق با اعزام لشکری به قهستان آنجا را فتح کرد. حاکم قلعه پس از مشورت با خواجه نصیره علاوه بر
تسلیم کامل قلعه, از مقولان اطاعت کرد و چندی چس از ن در سال 656 ق تاج و تخت اسماعیلیان در
ایران برچیده شد و بدین سان خواجه نصیر بزرگترین گام را در جلوگیری از جنگ و خونریزی و قتل عام
مردم برداشته. از اين رو نزد خان مفول احترام و موقعیت ویژهای یافت.
بعد از راحتی خیال از جانب اسماعیلیان. هلاکوخان متوجه بفداد و خلافت عباسیان گردید و با خواجه در
لین مورد مشورت کرد و از او خواست اوضاع کواکب را بررسی و نتيجه را بیان کند. خواجه اوضاع رامين
گونه توضیح داد که خلافت عباسیان بزودی منقرض و نابود میشود و اين امر هلاکو را یه فتح بغدلد
ترغیب کرد
“« مخالفت بعضی دیگر از منجمین با جنگ با خلیفه و اظهار لين كه لين كار آثار شومى دربر دارد در برابر
استدلالات خواجه به جایی نیانجامید و هلاکوخان پس از محاصره بفداد آن رابه تصرف درآورد و خلافت
عباسیان با کشته شدن آخرین خلیفه المستعصم بالله. منقرض گردید.
در لین زمان خواجه با تدبیر خود جان بسیاری از مردم و علما و اهل فضل و هنر را نجات داد و از غارت
اموال بسیاری جلوگیری نمود. حکایت شفاعتهای او نزد هلاکو برای حفظ جان علما در تاریخ نگاشته
شدهاورت.
صفحه 5:
١ شاكردان خواجه طوسی
تصيرالدين طوسى در شهرها و كشورهاى مختلف رفت و آمد مى كرد و همجون خور:
فروغ دانش میبخشید. برخی از آنان به این قرار است:
ى تابان نورافشلنى كرده: شاكردان بسيارى را
“8 جمالالدين حسن بن يوسف مطهر حلى (علامه حلى - متوفى 726 ق) او از دانشوران برزك شيعه بود كه آثار كرانستكى از خود به
جاى نهاد. وى شرحهابى نيز بر كتابهاى خواجه نكاشت.
“8 كمالالدين ميثم بن على بن ميثم بحرانى. او حكيم. رياضيدان. متكلم و فقيه بود و عالمان بزركى از محضرش استفاده كردند. وى
گرچه در رشته حكمت زانوى ادب و شاكردى در مقابل خواجه بر زمين زدء از آن سو خواجه از درس فقه وى بهرهمند شد. اين محقق
بحرينى شرح مفصلى بر نهج البلاغه نوشته كه به شرح نهج البلاغه ابن ميثم معروف است.
محمود بن مسعود بن مصلح شيرازى. معروف به «قطبالدين شيرازى» (متوفى 710 ق) او از شاكردان ممتاز خواجه است وى هر
جهارده سالكى به جاى بدر نشست و در بيمارستان به طبلبت برداخت. سبس به شهرهاى مختلفى سفر كرد و علم هيئت و اشارات
ابوعلى را از محضر برفيض خواجه نصير فرائرفت. قطبالدين كتابهابى در شرح قانون ابن سينا و در تفسير قرآن نوشته است.
کمالالدین عبدالرزاق بغدادی (723-642 ق) او حنبلی مذهب و معروف به لین الط بود. لین دانشمند مدت زیادی در
محضر خواجه علم آموخته است. وی از تاریخنویسان معروف قرن هفتم است و کتابهای معجم الأداب. الحوادث الجامعه و تلخیص
معجم اللقاب از آثار اوست.
سید رکنالدین استرآبادی (متوقی 715 ق) از شاگردان و همراهان خاص خواجه بوده و شرحهایی بر کتابهای استاد خویش نوشته و
علاوه بر تواضع و بردباری. از احترامی افزون برخوردار بوده است. وی در تبریز به خاك سپرده شده |
صفحه 6:
برخی دیگر از شاگردان خواجه نصیر عبارتند از:
“ ابراهیم حموی جوینی
“ اثیرالدین اومانی
“ مجدالدین طوسی
< مجدالدین مرافی
صفحه 7:
خواجه نصيرالدين در دوران حيات ارزشمند خويش به رغم آشوب و حوادث مخاطره
انكيز و فشارهاى سياسى. اجتماعى
و نظامى آن عصرء توانست حدود يكصد و نود كتاب و رساله علمى در موضوعات متفاوت به رشته تحریر درآورد. برخی
از آثارش عبارتاند از:
تجريد العقايد كه در موضوع كلام نكاشته شده و به دليل اهميت فوقالعاده آن مورد توجه دانشمندان قرار كرفته و
شرحهای بسیاری پیرامون آن نوشته شده است.
شرح اشارات: این کتاب شرحی بر اشارات بوعلی سینا است.
فواعد العقاید, در موضوع اصول عقاید
اخلاق ناصری
اوصاف الاشراف
تحریر اقلیدس
تحریر مجسطی
اساس الاقتباس
اثبات اللوح المحفوظ
رسالهاى در كليات طب
تجريد الهندسه و ددها كتاب و رساله علمى ديكر
شرح اصول كافى
اشكال الكروية
اثبات الجواهر
صفحه 8:
وفات
٠“ خواجه طوسی در سال 672 هسق در بغداد رحلت نمود و بنابر وصیت خودش در شهر کاظمین مدفون
گردید.
٠“ خواجه وقتی که در بغداد دگرگون شد و دید دارد از لین نشأئه به جوار الهی ارتحال مى کند. وصیت کرد:
«مرا از كنار امام هفتم باب الحوائج الی الله از لین معقل و پناهگاه بیرون نبرید و در عتبه به خاک بسپارید
و روی قبر من بنویسید: وکلبهم باسط ذراعیه بالوصید».
صفحه 9: