دايره المعارف گياهان دارويي

صفحه 1:
به نام خداوند مهربان 

صفحه 2:


صفحه 3:


صفحه 4:


صفحه 5:
گیاه ترشك اين كياه در مناطق معتدل کشور ما رویش دارد و از قدیم الایام به عنوان يك سبزي مفید و موّثر از آن استفاده مي شده است. كرجه در رابطه با مسائل عذابي از أن استفاده هاي فراوآني مي شده ؛ ولي اکنون این استفاده کاهش یافته استّ و در عوض موارد و 0 ت۳۳ ‎ES Nr pe Sone‏ نز موان نایز مرسوم است که از دنه هاي ‎sil AS Gal‏ کنند. طریقه ‎a)‏ ري اا 0 كياد زاامى كر يند واجعد لز ال رن رمع ده و ماصلمي ذارن و سو ‎aE ae‏ cod BIO cyallng dye 4S Alas cyl yy ‏اه ره مب این )ات‎ Rye ee re rene eee ee ‏ا‎ افي نیز مي باشد. ‎oT‏ ۲۱ خوبي مي باشد و به خاطر خاصیت تصفیه کنندگي اش براي ‎ah Pere Ce‏ موضعي و بوستي هستند بسيار مفيد خواهد بود. ا ا ل لا ‎et‏ ‎thf‏ 1 براي ي استفاده موضعي از .اين دارو اكر برك يا دائوي له شدمه بخته شده يا ‎Lore‏ أن روي دملها RPP PERKY ‏به راحتي درمان مي گرند.‎ 

صفحه 6:


صفحه 7:
كياه مزيم كلي كياه مريم ‎eR ERIC ere,‏ ال ‎Pen werkt Se)‏ ل ‎Bre ore mS veers‏ كتابهاي خود به أين كياه اشاره كرده و خواص لن را برشمرده و تأكيد بر ‎Rew Ne 0a| fe Bey‏ Ore veer eE es Te Se MESS Te eS Sener Ter) ‏گیاه در تمام مناطق معتدله رويش دارد. گلهاي سفید زيبايي مي دهد» بصورت‎ ‏خوشه اي است و جزء گیاهان معطر و خوشبو است که طعم بسیار تلخي دارد.‎ ‏اين گیاه آرام بخش و مقوي اعصاب است. همچنین يك داروي ضد عفوني کننده‎ 75 ۱ ۳ ۳۲ ۷ ۳ Gn) CPR SL) ‏ا‎ ror BU ORT gE REE" LEE PO WPI PORE ITE ELIE CR We ‏و‎ ‏ورك ا ا ا ره‎ 0 BY ‏مخلوط شود براي دردهاي مفصلي» رماتیسم و حتي راشیتیسم کودکان بسیار‎ 0-0000 

صفحه 8:


صفحه 9:
گیاه سریش ‎er ee OBE)‏ ۱ ‎to er eee Sy we Oe EES iin‏ ۱ در بعضي از تصلبهاي شرياني مورد استفاده قرار مي گیرد. از برگهاي اين ‎es ie SY ars enor ene)‏ ام ‎Pe eee ec kerr ara) et oe eke ET‏ ۱ ‏ل ا‎ B) SE bre reese one eee Seer erie is renee Oe cay ‏سوخته آن در جهت واله آور استفاده مي کنند.‎ 9 Wee TTD ER Ye toen Ye hae ren tor ees) ‏مفيد مي باشد زيرا خاصيت ضدعفوني كننده دارد.‎ این گیاه در نواحي كوهستاني و مرتفع مي روید و فصل گل دهي آن از اواسط رات ماه تا اواسط خرداد است. 

صفحه 10:
گیاه گز J ‏حا‎ 

صفحه 11:
0 we Tes oe a ee eee et EE Ser) 000 ers FeO Ie ee Tee el" Serer Serato) مصارف دارويي این ‎PrraDET yo pe eR ecrem ons Oey‏ کرده و دم کرده ي لن را مورد استفاده قرار مي دهند. )= ‎Peerage‏ 1 فزایش دهنه فشار حون مورد فده زان سرا 3 ‎LON pm rere unet‏ نيز دازد. این گیاه اگر با دو گیاه دیگر مثل سنبله تیو و لیمو اماني دم کرده و خورده شود» براي ‎Sener ery ier ray er REOPEN‏ 1 كياه در مورد بيماريهاي دستكاه تنفسي و حتي در رابطه با برونشیت» سرفه» زکام و ‎ees Tee ee Tere re ss.)‏ ‎aE a ۳۳۹‏ ل ‎alee‏ ل سي الل ‏این گیاه باعث کاهش تب مي شود و ا 00 ی د باشد. ‏تمام مناطق رویش دارد و داراي چندین گونه است و فصل گل دهي اين گیاه از 111111111001 ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ 

صفحه 12:


صفحه 13:
گیاه چاي كوهي 0۳۹ در مناطق مختلف ایران. داراي اسامي مختلفي است. اين گیاه خواص متعددي دارد. بسیار خوش عطر و بو و لذیذ است و مي تواند جایگزین خوبي براي چاي عصرانه یا ظهر باشد. ا ا ا ا ا ل ا ا ات براي شستشوي مجراي ادراري (كليه و مثانه) مى باشد. ۳-7 ‏ا 2 2 ل‎ Be Sut] ‏این گیاه در ارتفاعات کم و متوسط رویش دارد و در بیشتر مناطق‎ 0 Teo mE T Tee nes. ‏خرداد است.‎ 0 ۳ است كه باعث سقط جنين در زنان باردار مي شود. 

صفحه 14:


صفحه 15:
دک 0 TESS he ee SE tes) eb es eee Ser) ‏مي کند.‎ كل نسترن از دسته كلهايي است كه موارد درماني متعددي دارد. خود كل نسترن در عوارض پوستي مورد استفاده قرار مي گیرد. از روغن دانه اين گیاه به عنوان شاداب کننده پوست و تقویت کننده پیاز مو استفاده مي شود. هم این گیاه و هم دانه آن منبع ویتامین () است. ۱ Levees ene forse ere ‏زر‎ ‏شود. همچنین باعث تقویت سیستم دفاعي بدن مي شود.‎ كل دهي اين كياة از اواسط ارديبهيشت شروع مي شود و تا آخر بائيز اذامه ‎Owe eee‏ ا ا ‎Sera‏ ‏ل ل ‎BS Ere ews re ete te eee‏ ‎PCENE NCP Nein Ine Sar his he Snip eb es rege mn)‏ ‎CaCO Dern DTS 19‏ 700 

صفحه 16:


صفحه 17:
گیاه ثعلب ۳ پودر گردن براي بستني سازي استفاده مي شود زیرا اين گیاه داراي مواد نشاسته اي مي باشّد. BPE 0 ‏ل ا‎ NED Ewe Tego RESP wee LUE rere Cnr er tren erry ry) ‏گلهاي اين گیاه نوش خوبي براي زنبور عسل است و با له کردن و‎ ‏خورد كردن كل أن» ماسك خوبي براي صورت تهيه مي شود.‎ معمولاً محل رويش اين كياه داخل باغها و بيشه هاست و زمان كل دهي آن از اواخر فروردين تا اواخر خرداد است. [ ۳۳۹ پيازي دارد که پیاز ‎Renee cri ew‏ 

صفحه 18:


صفحه 19:
كياه 41 ا ا ا ۱ صورت خودرو در كوه مي رويد متفاوت است. البته از نظر شكل ‎Lere oP 0s‏ ا اا ا 0 به هم هستند ولي از نظر موارد درماني آنچه که در کوه مي روید غني ثر و موثر تر است. البته خوردن نعناعي که پرورش داده مي شود و به عنوان سبزي خوردن مورد استفاده قرار مي كيرد بآ غذاي روزانه مخصوصاً ‎eer nen eae es‏ در مواردي که تاراحتبهاي معده وجود دارد اين نعناع تازه و تمیز نه تنها معده را ناراحت نمي كند بلكه درمان كننده ي ناراحتي معده هم مي باشد. اصولا اگر ما همراه غذا از سبزيهاي تازه به خصوص سبزيهايي که ‎a)‏ ی ۹ 

صفحه 20:
۱ ‏صورت کشت استفاده مي شود بسیار عالي تر. قوي تر و مژثرتر است. این‎ Pe rae Ferns ‏ا‎ PD POT bt SPD ‏ناراحتيهاي شبانه يك داروي موثر است. ضد اضطراب» ضد هيستري و‎ Eee ‏ا ا‎ re Choro ۱ eer ere STS Sons Chee once BP armen wear pW T ares re war ence) | Te ee OB TET Swiss ‏ا‎ Ce ene iene sr) ‏ان مورد استفاده قرار‎ a ‏مي گیرد.‎ ا ‎We‏ ۱ برگ و ساقه آن است. 

صفحه 21:


صفحه 22:
كياه ‎i‏ 5 ‎AUS Cees IE WE Cor) 2 eee ve ere ees‏ ‎SD he ne Wer ee ne are EBT S|‏ ۱۳0 ‎NTO <So Tras" Ren Beso eee‏ ۱۳ موارد درماني لن بيشتر برك و كَل اين كياه است. كل اين كياه را به صورت ا ا ا ا ا 0 ‎Mer ier me nr tb‏ ا ل ا ا م ‎Tonner‏ ل ال | ‎Swe‏ ل ا ا ا ‎See kw‏ ‎Tees.)‏ ل ل ا ا ‎BS‏ ‏مورد آستفاده قرآر مي گیرد و همچنین براي طراوت و شادآبي پوست صورت از 0[ اين كياه يكي از داروهايي است كه يوست اندازي را سريع و شادابي يوست را ‎Se Nore)‏ ا ا ‎Se ee‏ ‎eT SDT Tern ee Tee ESS ESTES SESE er ae")‏ براي یدن به دستگاه گوارشي است که در موارد پبوست از لن استفاده سر قسمتهاي مورد استفاده اين گیاه» گل» برگ و ريشه آن است. ریشه عمیق و طولاني دارد که آن را له مي کنند و مي شویند و سریم خشك کرده و از آن استفاده مي 3 مود عني که در مود گورو برگها کته شه در مورد رد ي این 

صفحه 23:
we ‏اا یز‎ ‏یا‎ 700 ‎ba 4 Ws Bh Wits‏ ا 

صفحه 24:
۱ ٩ ‏رت را‎ |۱9 uy an here eee eae ‏يك داروي تصوية‎ ۳7 ye SOIC NBC ES Pern BOE ey Sete ee) og org lg oe) as Pe AT re ee بهترین موقع برداشت تن اواخر اردیبهشت است. که گلها کاملاً باز شده و تمام ‎OLED STO eters)‏ فقط باید گلهاي گل گندم را چید و در يك محل سایه با يك درجه حرارت حداکثر ل اي ا ا ا ‎eee‏ ‏براي بيماريهاست. 

صفحه 25:


صفحه 26:
‎NES‏ ا ا ا ا ال ‎Sree‏ ا ل ل ا معده استفاده مي شود. ‏ا ا ا 2 9 جوشانده ي ريشه ي اين كياه و همجنين يودر ريشه به عنوان خلط آور. افزایش دهنده فشار خون و برطرف کننده ناراحتيهاي دستكاه كوارش و ضد التهاب استفاده مي شود. 

صفحه 27:


صفحه 28:
گیاه بارهنگ اين كياه در جاهاي مختلفي مي رويد و انواع مختلفي دارد. معمولاً از دانه هاي 0۳ استفاده مي شود. از اين گیاه ا ‎Or‏ ‏تنفسي استفاده مي شود و يكي از كياه هاي لعاب دار و داراي ماده سافورین | 4 ا ا ل ا 2 ل ا ا ل ‎Po‏ ‏ندارد. از برك اين كياه به وفور استفاده مي شود و برك آن خاصيت ضد عفوني كننده دارد و همجنين دانه اين كياه هم خاصيت ‎anes)‏ ا ا | 

صفحه 29:
0/۳ 7 Myo hee ۷ 7 ۱ Hi ‏أ‎ 1 i ۳ 1 0 11 By 11 ۱ ۱ ۳ / ah 5 ۴ / ۸ ۱2 3 11 7 7 NA ۷ ‏ی‎ ‎4 ‏زا‎ ia a 4 

صفحه 30:
Beene یا اس ما 5000 ‎OFAC TMEV Eye SDE Aca‏ ده میشر ده این گیاه ضد هيستري است و گياهي است که مي تواند ناراحتيهاي کل اين كي ۳ و كياهي مي تواند تاراحتيهاي كليوي» خبدي و ‎gers) sap e‏ ا ا ا 0 ‎fee yerc 52‏ ا ا 20 باسد. ا ا ا ا ا ‎Perera Mabe‏ كنند و در طول روزء هر 5 ساعت يك ليوان از آن را مصرف مي كنند. Pe Te ‏ال ا‎ HNTB TLC NED SE Ser) cae ay Ree SE aE ‏ا‎ Ai iso Es ۳۳ ی ‎RUSS ee Ten CE sy‏ لهاي آن يايدار است و بيشتر قسمت كل و برك اين كياه مورد استفاده است. 

صفحه 31:


صفحه 32:
00 آويشن كوهي يكي از كياهان زيبا و معطر است كه در اكثر مناطق معتدله رويش ‎leer mess)‏ ا ا ‎SSP‏ ‎ce Fe see ere‏ ی از نظر شكل ظاهري و طعم اين دو نوع آويشن با هم فرق دارند. البته خواص درماني آویشن كوهي بسیار بیشتر از آویشن شيرازي است. این گیاه بوي بسیار مطبوع و مزه تندي دارد و به خاطر خاصیتش در شدت دادن ا ا ‎ee oe erie et eee‏ ۱ شود. براي ريزش موء جوشانده اين كياه استفاده مي شود تا جريان خون را در آن ا ا كم اين كياه داروي بسيار خوبي براي دستكاه تنفسي و بيماريهابي از قبيل زكام» الل ال ال ا ا ا ل 2 باشد و ناراحتيهاي معده را از نظر هضمء نفخ به طور كلي برطرف مي كند. اي ‎Ny Ee nS Ee ten eee B IS ToL Ce ns‏ ‎terre Serr by‏ ال ۱ صورت جوشانده مورد استفاده قرار مي كيرد كه مصرف خوراكي دارد. ۰ب موضعي مورد استفاده قرار مي كيرد. 

صفحه 33:


صفحه 34:
PS TIES ‏ی[‎ Sl ES ted ‏ل‎ ear) vm ‏که در کوه مي روید داراي خواص بيشتري است. برگ و میوه این‎ [9 ‏براي ناراحتيهاي قلبي. نيرو دهنده مغز و برطرف كننده هيستري و غش» آشتها‎ ‏دی مت‎ 3 et ee Re ‏ا‎ eee seo Or ‏سرماخوردگي و زگام و حساسیت ناشي از آبریزش بيني مي ب‎ این گیاه با تمام خواصي که دارد مصرف زیاد آن ممکن است مضر باشد. از جمله ضررهاي مصرف زياد اين كياه عبارتند از: خوابهاي يريشان و آشفته» بي خوايي نسیان و فراموشي و لکنت زبان. بايد توسط يرشك تعيين شود كه بايذ د كر در يك لیتر 1 آب بصورد" مناطق رويش اين كياه در ارتفاعات است و فصل كل دهي كياه از اواسط الا 0 

صفحه 35:
كياه با دا م وحشى 

صفحه 36:
كياه بادام وحشي اين كياه داراي انواع كوناكون مي باشد. اهميت بوته هاي اين كياه ‎pang‏ ل ا ا ۳۱ را را را 0 ‎Scr reap)‏ ۱[ دانه ها و ميوه هاي اين كياه مصرف خوراكي دارد. نوع ديكر استفاده از اين كياه استفاده از روغن لن است كه به عنوان مَُليّن و شستشو دهنده دستكاه كوارش مصرف دارد. همجنين ماليدن لن به محل درد به صورت موضعي استفاده دارد. 

صفحه 37:


صفحه 38:
گیاه اورس محل رویش این گیاه در ارتفاعات بیش از ۲۵۰۰ متر و كوهستانهاي ار ل ل دارد. درختي بسيار مقاوم و سازكار با هر نوع لب و هوايي است و ‎Tr‏ ا ل ا لت 0 ‏استفاده از‎ 0 eee) ‏ل‎ tn ‏ا ل‎ Pe cP PN ENED ‏كك اي ست كه با شرايط سختث قادر به ادامه حيات است و تحافظ‎ ‏خاك نقاط مرتفع است.‎ 

صفحه 39:
3 وم ال | 7 

صفحه 40:
كياه ماشك كل خوشه اي اين كياه با توجه به داشتن ساقه كلفت و آبدار بسيار مورد ل ا ا ا ا ۱ است. در ارتفاعات رويش دارد و رشد يكساله دارد كه از از ا 0 

صفحه 41:


صفحه 42:
كياه لاله وازككون Bryer We CS Were ‏ا ا ل ا‎ ae] Fearon are a rare ‏ا‎ QE ON RD) [1 Rewer ree ean acer ene pears onc = عمر اين كياه بسيار كوتاه است. از اوايل ارديبهشت ماه كل دهي اين ‎Te Teer‏ ا ا ‎Reet‏ خواص دارويي اين كياه ‎ors Cra C ee‏ 0 اين كياه ‎ELS Ce eee Smee)!‏ ۳ و دردهاي مفصلي و ياك ا ‎ier si‏ ۳ مصرف آن بايد زير نظر يزشك باشد. 

صفحه 43:


صفحه 44:
كياه زنبق وحشي اين كياه علاوه بر كونه وحشي اش كه در كوهستانها مي رويد بصورت پرورشي در خانه ها ‎eee‏ ها نيز يرورش مي يابد. موارد استفاده این گیاه بدین صورت است که پیاز گیاه را از خاك خارج كرده و مي كوبند و درون يارجه اي قرار مي دهند و بر روي مفاصلي كه رمكاتيسم دارند مي بندند. مناطق رویش اين كياه در ارتفاعات ۱5۰۰ متر مي باشد. از آنجائيكه يياز اين كياه دائمي استء فصل رويش أن از اواخر ل ا 1 

صفحه 45:


صفحه 46:
۳ ‎wie eer]‏ ا ا ‎ee‏ ۱۳ ريشه و اه انجام يكسري اقدامات خاص مورد استفاده قرار مي گیرد. بدين صورت كه آنها را به شكل رشته هاي بسيار نازك در آورده و در مسير لب سرد قرار مي دهند تا تلخي كه در بياز آن ‎Roe)‏ ۹ ۱9[ ‎Wee's‏ ۳ Oa SSB Ree ae ee eer kee BEES Cenc ‏برف گیر مي باشد و فصل رویش این گیاه از اواسط فروردین ماه تا‎ ‏يايان خرداد ماه است.‎ اين كياه به صورت محلي به عنوان مُليّنَه خلط آور و آرامش بخش ا 

صفحه 47:


صفحه 48:
كياه كلرنق وحشي اين كياه از خانواده كل مينا يا مركبات است. كلبركهاي اين كياه قرمز و ارغواني رنك است كه به عنوان طعم دهنده غذا استفاده مي شود. از كلاله و كلبرك اين كياه به عنوان يك رنكى كياهي استفاده مي شود. گیاه مقاومي است و استفاده خوراكي براي دام ندارد و ظهور این گیاه در هر منطفه اي نشان دهنده تخریب این خاك در منطفه ea) فصل گل دهي آن از خرداد ماه تا تیرماه است. 

صفحه 49:


صفحه 50:
3 0 ‏ل ا ل ا‎ Te Teor we eer ‏نوع علوفه عالي براي دامها محسوب مي شود. شبدر اصولاً در‎ ‏حالت تر بودن» حالت مسهلي دارد و مقدار كم لن مَّليّن و مقدار زياد‎ ‏لن مسهل است ولي در حالت خشك بودن عكس اين عملء يعني‎ 2 anes 0 تنفسي از جمله عفونت سينه از نوع برونشيت مي باشد. ‎esse ese nel‏ ا ا ا ا ا ‎oes‏ ل ا ا ا 0 ‎ee nec‏ 

صفحه 51:


صفحه 52:
۱۳04 ‎cemetery eae. Sewer eS‏ ا ال ل ارتفاعات و دامنه هاي شيب دار رويش دارد. خود ساقه اين كياه ا 000 0 دب ل ل ل ا سل رات ‎ere)‏ ا ا ا ا 2 ‎۱ ‏م‎ eS TET ‏ا ا ‎SEW eS ETUC MTC LONE‏ همجنين اين كياه با خاصيتي كه دارد لوزالمعده را وادار به ترشح انسولين مي كند كه دربيماريهاي قند خون مورد توجه است. 

صفحه 53:
گیاه خاکشپر Descuraniq 

صفحه 54:
9 اين كياه استفاده دارويي و غذايي دارد از جمله رفع كننده كرمازدكي و ‎Inveny‏ ا 1 1 ۷ CRUE eetCy Do Pet ope EW PIS Wor be aan) ‏و تا اواخر خرداد ماه دانه اين گیاه که موارد استفاده زيادي دارد قابل‎ ‏م‎ خاکشیر از زمانهاي گذشته کاربرد داشته است و بهترین کاربرد آن به خاطر خاصيت ضد عفوني كننده اش مي باشد و براي ناراحتيهاي ‎S Eo)‏ ا ل ا ا م NS eS Ee ee Sere CEs Ser Sone ea pre ger) ‏تبهاي زیاد بسیار موثر است و همچنین بو داده ي آن اسهال هاي سخت‎ ‏را درمان مي كند.‎ 

صفحه 55:


صفحه 56:
» ام ‎errr es‏ 0 REN Te Sere eee le Ss gate poe Ie nT S SATEEN aPC eae ‏ادرار آور است و حتي در مواردي بند آمده ها را باز و قطره قطره‎ ‏كي ان‎ ae a Ee 17 0 نتم دستگاه عصبي است. براي سرد مجازهاء داروي خوبي است که ‎tia 1 Cai ek ae‏ ‎pec py arr PE merger enn hyn) yes re pir |‏ 00000021 ‎EC RONEN Nes eo gaec‏ و 35 ‎Pree ee imag.) oe se‏ مسکن, 0520-7 ee fel ee ee re NE Ss ee STONES ‏.اين‎ ‎ad AS jp aw ‏مصرف و دوره درماني آن‎ [10 ae T CSS IS SE Terme ‏ا‎ كه اين كياه مي تواند بوجود آورد تعدیل کرده یا کاهش مي دهد. ‎Rote EROS IE Seb KE NSP Be aD OR ene er)‏ ات 

صفحه 57:


صفحه 58:
گیاه گل پروانه (گل ارغواني) 500007 ‏ا‎ Pr ree) ‏پایین است. بوي عطر خوبي دارد و نوش خوبي براي زنبور عسل‎ at em Eee LON TE eyo ere aT OEE RUPE Ts Pe PEED pa Pilg freee We PIN ery ‏و آسم و حتي از نوحتاراحتبهاي‎ ‏است.‎ 000 Ce pe ‏ا‎ kT eee Tee eee SUA EO PEE See Ie OTe ONIONS Ser errr) SCOPES Pe ES ET Sie ie ei w Seo ‏ا‎ yee RINE IS) كل ارغوانيراز نظر درماني همان خواص را دارد دي از نظر 5 ت است. این گل ضمن اينکه گلهاي فرمز و ار غوان دارد ترون ل هاي دي نكي هم مشاد. مي ود كه ين ملي ليل رنگ از داخل گلهاي فرمز رنگ بیرون مي آید. 

صفحه 59:


صفحه 60:
نام ديكر اين كياه آركيشو است و از كياهان مغذي است و ريشه لن مورد استفاده قرار مي كيرد. در زمان كل دادن» دانه هاي لن نيز قابل استفاده است. از دانه هاي آن براي حك هذا استفاذة مي شود ري يكيان رل و براي ناراحتي هاي کبد و طحال موثر است. 

صفحه 61:


صفحه 62:
012*103 این گیاه مصرف. خورياكي ندارد و از کوبیده گل آن به عنوان ‎acca ee)‏ 9 در ارتفاعات و ككونه دشتي لن در جلكه ها 0 م ا ا 00 يايان ارديبهشت ماه است.