صفحه 1:
صفحه 2:
یداینب او وا ال وَكونوا
ee تن حولَم من
13 ار ou
و لا کر ین کل فرقةٍ ینم لین
Aad eit 5 pil a peli
انا رجعوا رتم ie یحذرون 6
ای میک اما رن از دا وا دوب کاپ که
Qa,
مدمه مان اما مق نا از هی سل خن سر
رد هم خره را ان از دك اب وه داد
راک هچ نونج رگید رخا یرد دهع
سوزن کارا را عم ]رد ند ازج من بر
هت نآرد راک بای نز را میک اآاعل اس
هرت پا کبک
اه بق كرا قاض ما اق نوكت و هيع lhe ایآ
یا گرا وا یت دراب اه
مش يدانه 3
ششوک مان هی ند مس چا زگره جني از
ام تالش دو را باطو عمق مفرزف و اكد كه سر
ae ia tae مد که نز ثرا
ده
صفحه 3:
همان طور که در درس های گذشته عنوان شد» دو مورد از
مسئولیت های رسول خدا (ص)» پس از ایشان به ائمه اطهار منتقل
شد و آنان به عنوان حجتهای خدا در روی زمین» اين مسئولیت ها
را برعهده گرفتتد و در همین راستا؛ به ارشاد و هدایت مردم
برخاستند و برای برپایی حکومت الهی و اقامه قسط و عدل» جهاد و
مبارزه کردند.
در لین درس به بررسی پاسخ دو سوال زیر می
پردازیم:
a
۷ آیا این دو مسئولیت در دوره غیبت کبری استمرار می یابد؟
** یا مردم به خود واگذار شده لند و دین در اين زمينه برنامه ای
ندارد؟
صفحه 4:
مر
جعیت
یب و و
wy
فقیه
۱- زیرا در زمان ایشان نیز مردمانی در شهرهای دوردست بودند و به ايشان دسترسی
نداشتند و نمی توادستند احکام دین را از ایشان بشنوند» بنابراين طبق دستور قرتن کریم
لازم بود که گروهی از مردم وقت و همت خود را شناهت دقیق op کنند و پس از کسب
" علم به شهرهای خود بروند و قوالین داسلام را به مردم بیاموزند.
۲- خیر- زیرا تعلیم و تبیین تعالیم دین پس از ایشان نیز توسط ائمه تداوم
می یابد و در زمان غیبت نیز بر عهده ی فقیهان است و مسلمانان در احکام
و مسائل فردی و اجتماعی بایدبه ایشان مراجعه کنند.
صفحه 5:
ضرورت تداوم مسئولیت های امام در عصر غیبت
از آنجا که دین اسلام همیشگی و برای همه دوران هاست. عقلا ضروری است که
دو مسئولیت یعنی «مرجعیت دینی» و «ولایت ظاهری» در عصر
ویر
ادامه
- اگر « ولایت ظاهری» ادامه یابد و حکومت اسلامی
نشود. نمی توان احکام اجتماعی اسلام را که
يت و يشتوانه دكومتى ست در جامهه بع
حال سوال این است که در دوره غیبت. مسئولیت های مربوط به امامت. چگونه
کنند و این قوانین چگونه در جامعه پیاده می شود؟
صفحه 6:
در زمان ائمه الله مردمانی در شهرهای دوردست بودند که به امامان دسترسی
نداشتند و نمی توانستند احکام دین را از ایشان بشنوند و از فرمان های آنان
مطلع شوند. از اين روء آن بزرگواران دانشمندانی را می کردند که در حد.
توان به معارف و احكام دين دست یابند. این دانشمندان به نقاط مختلف شهر خود
و یا شهرهای دیگر می رفتند و احکام اسلام را به مردم می آموختند. اگر مردم نیز
پرسشی داشتند. آنان براساس دانشی که از قرآن کریم و روایات داشتند. به آن
پرسش پاسخ میدادند .
این روش, برگرفته از قرتن کریم است. خداوند در قرآن کریم دستور می دهد
گروهی از مردم. وقت و همت خود را صرف شناخت دقیق دین کنند و به «نفقه»
در آن بپردازند تا پس از کسب علم به شهرهای خود بروند و قوانین اسلام را به
مردم بیاموزند. تفقه. به معنای تلاش برای کسب معرفت عمیق است. افرادی که
Oy معرفت عمیق در دین می رسند و می توانند قوانین و احکام اسلام را از قرآن و
روایات به دست آورند. «فقید» نامیده می شوند. مسلمانان وظیفه دارند در زمان
غیبت امامان یا عدم امکان دسترسی به ایشان, به اين فقیهان مراجعه کنند. به
احادیثی از پیامبر اکرم وان و ائمه اطهار ل در این زمینه توجه کنید :
صفحه 7:
| ۱- پیامبر اکرم تازه مى فرمايد :
احال کسی که از امام خود دور افتاده و به او دسترسی ندارد. سخت تر از حال
بتیمی است که پدر را از دست داده است؛ زیرا چنین شخصی, در مسائل زندگی,
حکم و نظر امام را نمی داند. البته اگر یکی از پیروان ما که به علوم و دانش ما
آشناست. وجود داشته باشید. باید دیگران را که به احکام ما آشنا نیستند.
راهنمایی کند و دستورات دین را به آنها آموزش دهد. در این صورت. او در بهشت
پاما خواهد بود».
+- اهام عصر طلا در ياسخ يكى از ياران خود به نام اسحای بن یعقوب که درباره «رویدادهای
جديد) عصر غيبت سؤال كرد و راه جاره را پرسید. فرمود :
3 الواققة فارجعوا فيها !لى زواة خدينا نهم حجّنى علَيكم و نا حجة الل لهم '
و در مورد رویدادهای مان بهراویان حدیث ما رجوعکنید که آنان حجت من بر شعایند و من
حجت خدا بر نها می باشم».۳
این روایات بینگر تن است که مسلعانن در غیبت اعام, ده تنا در احکام و مسائل فردی:
بلکه در مسائلاجتماعی هم بای به«فقیه)مراجعه کنند. روشن است که انجام جنين وقیفه
ای جز با نفى حاكمان طاغوت و تشكيل حكومت أسلامى» به رهبرى فقيه ميسر نيست.
لم5
صفحه 8:
در دوره غیبت. بنا به فرمان امام زمان و به نیابت از ایشان. «فقیهان» واجد شرایط دو مسئوليت
مرجعیت دینی» و «ولایت ظاهری» را برعهده دارند و در حد توان, جامعه اسلامی را در اهدافی
الهی هدایت و رهبری می کنند.
در اين میان. گروهی از فقبهان. احکام و قوانین دین را در اختیار مردم قرار میدهند. کسانی که
در احکام دین متخصص دین نیستند. به این متخصصان مراجعه می کنتد و احکام دین را از آنان
می آموزند. اين مراجعه را پیروی یا «تقلید» می گویند. البته اين
مراجعه. یک روش رایج عقلی
است؛ یعنی انسان در آمری که تخصص و مهارت ندارد. به متخصص آن مراجعه می کند. پس.
احکام, به معنای رجوع به متخصص دین است. چنین فقیهی را نیز مرجع تقلید می نامند .
ن از ميان فقيهان کسی که توانایی سرپرستی و ولایت جامعه را دارد عهده دار حکومت
میشود و قوانین الهی را در جامعه به اجرا در می آورد. فقیهی که این مسئولیت را برعهده می
گیرد. ولی فقیه می گویند.
بدین ترتیب در عصر غیبت :
تقلید در مرجعیت دینی» در شکل «مرجعیت فقیه» ادامه می یابد و «ولایت ظاهری» به صورت
«ولایت فقیه) استمرار پیدا میکند.
صفحه 9:
4
یم جم ۲ 6 ستيي كو 0
PROTO POTION
ی اس(
ل لل
:
3
|
5
0
صفحه 10:
شناخت متخسص در احکام دین, مانند شناخت هر متخصص دیگر است. ما همان طور که برای
یافتن بهترین پزشک. معمار یا مهندس, و جست وجو می کنیم. برای شناخت فقیه
واجد شرایط نیز باید تحقیق نماییم و یکی از راههای زیر را پیش گیریم.
صفحه 11:
ess
۱ Wad
| شما با چه روشبی مرجع تقليد خود را نتخاب کردهاید؟ اگر کسی که به سن تکلیف رسیده
هس تکلیک رسیده اس
مرجع تقليد خود اب نكن
خودرا نكند, اعمال وى جكونه خواهد بود؟
صفحه 12:
فقیهی که رهبری جامعه اسلامی را بر عهده مى كيرد بايد شرايط زیر را داشته باشد :
با تقوا باشد. ۲- عادل باشد. ۳- زمان شناس باشد و بتواند احکام دین را متناسب با
نیازهای روزبه دست آورد. ۴- مدیر و مدبر باشد و بتواند جامعه را در شرایط پیچیده جهانی
رهبری کند. ۵- شجاعت و قدرت روحی داشته باشد و بدون ترس و واهمه. در برایر زیاده
خواهی دشمنان بایستد. در اجرای احکام دین از کسی نترسد و با قدرت. در مقایل تهدیدها
رنه
حکومت و رهبری فقیهی که شرایط فوق را دارد. مشروع است؛ یعنی دین به او اجازه رهبری
مردم را داده است. در غیر این صورت. پیروی از دستورات وی حرام است.
علاوه بر اين» ولى فقيه بايد از جانب مردم پذیرفته شده باشد تا بتواند کشور را اداره کند
و به پیش ببرد. یعنی, فقیه باید نزد مردم جامعه خود. «مقبولیت» داشته باشد .
يس تشكيل نظام و حكومت اسلامی. بر دو پایه «مشروعیت» و «مقبولیت» استوار است.
صفحه 13:
از آنجا که ولی فقید بیان کننده قوانین و مقررات اجتماعی اسلام است. انتخاب وی نمی تواند مانند
انتخاب مرجع تقلید باشد؛ یعنی نمیشود که هر کس به طور جداگانه برای خود ولی فقیه انتخاب کند؛
زیرا اداره جامعه تنها با يك مجموعه قوانين و يك رهبرى امكان يذير است؛ در غير اين صورت, هرج
و مرج و تفرقه و پراکندگی پیش می آید و این» یک امر روشن و بدیهی در تعام نام های سیاسی
دنیاست.
پس, مردم در انتخاب ولی فقیه بايد به صورت دسته جمعی اقدام کنند و فقیهی را که شرایط رهبری
دارد با آگاهی و شناخت بپذیرند به وى اعتماد و اطعینان کنند و رهبری جامعه را به وی بسپارند.
مردم کشور ما در زمان انقلاب اسلامی به شیوه ای مستقیم و با حضور در اجتماعات و راهپیمایی های
سراسری, ولایت اعام خعینی خاله را پذیرفتند و با ایشان پیمان یاری بستند.
اکنون نیز بنابر قانون اساسی, مردم ابتدا نمایندگان خبره خود را انتخاب می کنند و آن خبرگان نیز
از ميان فقها آن كسى را که برای رهبری شایسته تر تشخیص دهند. به جامعه اعلام میکنند. بر اين
مبنا بود که پس از رحلت امام خمینی خانه حضرت آیت اه خامنه ای مسئولیت رهبری جامعه را
برعهده گرفتند.
طبیعی است که چنین فقیهی تا وقتی رهبر جامعه است که شرایط ذکر شده را داشته باشد. تفخیس
این امر نیز بر عهده مجلس خبرگان است.
صفحه 14:
گر میخواهیدبدنیدچرا برخی از فتواها و نظرات
اوت است. به سایت گروه قرآن و معارف؛ بخش «
فقه یک رشته تخسصی است که فقیه يس از طی مراتب علمی در موضوعاتی مانند ادبیات
عرب. منطق, حدیث. تفسیر, علم اصول, علم رجال. درایه الحدیث و آشنایی با برخی رشته
gle دیگر مانند تاریخ اسلام و علم کلام. وارد آن میشود و پس از سالها تحصیل به این
توانایی دست می یابد که بتواند با مراجعه به قرآن و سنت و سیره معصومین و با به کار
گرفتن قواعد و اسول خاص, مسائل فقهی را پاسخ دهد. از آنجا که فقیهان. معصوم نيستن
ممکن است به خاطر تفاوت روشها و برداشتها اشتباه و میان یک فقیه با فقیه دیگر درباره
یک مسئله اختلاف نظر پیش آید. این اختلاف نظر. شبیه به اختلاف نظر میان پزشکان است.
که معکن است یک پزشک با معاینه بیمار و بر مبنای مطالعات علعی خود به تشخیصی برسد و
پزشک دوم به تشخیص دیگری. البته به میزانی که مسئله. پیچیده تر و دقیق تر می شود.
احتمال اختلاف نظر افزايش مى يابد. به همین جهت است که مردم باید تلاش کنند آن
فقیهی را که از دیگران داناتر است. شناسایی کنند و از او پیروی نمایند تا احتمال خطا
كاهش يابد.
صفحه 15:
مر
و ولا"
يت
- جعيت
OO__ 7777777777777777
فقي
WX
4
۱۸۵۵۵۵۵۵۵۵۵۵۵۵۵۸
برخی از وقایف رهبر جامعه اسلامى که از قرآن كريم, روايات و سيره معصومين بزركوار لب به
دست مى آيد, عبارت اند از :
«- حفظ استقلال كشور و جلوكيرى از نفوذ بيكانكان :
کشورهای بیگانه, به خصوص قدرتهای بزرگ, همواره
درصدد سلطه بر کشورهای دیگرند و از روشهای مختلف
هدف استفاده می کنند. یکی از
ار اقتصادى و روانى است. رهبر با دعوت ١
لل مردم به استقامت و يايدارى و بستن راههاى سلطه. تلاش
مى كند عزت و استقلال كشور از دست نرود.
صفحه 16:
۳- تصمیم گیری بر اساس مشورت : از آنجا که اداره یک جامعه و
رهبری آن به سوی پیشرفت وعدالت و تعالی, با بهره گرفتن از
اندیشه های اندیشمندان و متخصصان میسرا است. رهبر باید با
مشورت با نخبگان تصمیم های لازم را بگیرد. امروزه در جامعه ماء
علاوه بر اشخاص, نهادهای مختلفی اند که به سورت پیوسته بد
رهبری مشورت میدهند. مانند : مجمع تشخیص مصلحت نظام.
۳ شورای عالی انقلاب فرهنگی, مجلس شوراى اسلامى» شورای عالی X
امنیت ملی, جامعه مدرسین حوزه علمیه قم وشورای عالی حوزه های
علميه
صفحه 17:
همان طور که بیان شد. رهبر جامعه اسلامی؛ رهبری کسانی را برعهده دارد
که میخواهند در سایه قوانین اسلام به رستگاری برسند.
در چنین جامعه ای. همان طور که مسئولیت رهبری با سایر رهبران متفاوت
است. مردم نیز نگاهی متفاوت Oy رهبری دارند؛ رهبر برای آنان پیشوایی
است که با قدم گذاشتن در مسیر کمال و عدالت سایر مردم را به
پیمودن راه فرا می خواند. مردم نیز تلاش میکنند با همت و پشتکار خود
وی را همیاهی کنند و قافله سالار را در همه عرصه ها و به خصوص در
آنجا که سختیها بروز می کنند. تنها نگذارند.
در حقیقت. در نظام و حکومت اسلامی, مشارکت و همراهی مردم پایه و
اساس پیشرفت است و بدون حضور و مشارکت آنان حکومت اسلامی
دستاوردی نخواهد داشت
با توجه به نکات فوق, مردم نیز مسئولیت هایی نسبت به رهبر دارند که
بیخی از آنها عبارت اند از :
صفحه 18:
صفحه 19:
2777
2
21212216222222۵۸
ADAG
۴- مشارکت در نظارت همگانی؛ براساس فرمان خداوند. همه افراد جامعه اسلامی نسبت به
یکدیگر مسئولاند و مانند سوارشدگان در یک کشتی اند. اگر گناهانی در جامعه رواج پیدا
کند. فقط گناهکاران عذاب نمیشوند. بلکه همه کسانی که در برابر انجام گناه در جامعه
سکوت کرده اند نیز باید پاسخگو باشند. بنابراین. همه ما باید ناظر بر فعالیتهای اجتماعی
باشیم و در صورت مشاهده گناه توسط هرکس, وظیفه امر به معروف و نهی از منکر را با
روش درست انجام دهیم. اين مشارکت سبب می شود رهبر. همه افراد جامعه را پشتیبا
خود بداند و هدایت جامعه به سمت وقایف اسلامی برای رهبر جامعه آسان تر شود.
۵- اولویت دادن به اهداف اجتماعی ؛ در برخی موارد که اهداف و آرمانهای اجتماعی در برابر
منافع فردی قرار می گیرند. باید بتوانیم از منافع فردی خود بگذریم و برای اهداف اجتماعی
تلاش مثلا خرید کالای ایرانی سبب می شود که کارخانه های داخلی به تولید خود ادامه دمند.
و مانع بیکاری صدها هزار کارگر شوند. این عمل, به طور
شده و کمک خوبی به حکومت و رهبری است که بتوانند در
صفحه 20:
کارگزاران» همان مدیران و مسئولان جامعه اند که امروزه امور
سه قوه مقننه. مجریه و قضائیه را برعهده دارند. در ela
کارگزاران باران و کمک کنندگان به رهبرند. اگر کارگزاران
جامعه. وظیفه خود را به درستی بشناسند و هم به درستی
اجرا کنند. اعتماد مردم به حکومت. روز به روز افزایش می
یابد. همچنین عملکرد غلط کارگزاران» سبب افزایش و انباشته
شدن مشکلات و ناکارآمدی حکومت خواهد شد.
صفحه 21:
امیرالممنین علی ع در «مهدنامه مالک اشتر» حکیمانه و عالمانه مسئولیت کارگزاران را بیان
کرده است و هرکس, آن را مطالعه کند. به عظمت فکر و درایت آن حضرت در کشورداری پی می
برد. ایشان در اين نامه وقتی مسئولیتی را بیان می کند. علت آن را هم برای مالک اشتر توضیح
دهد .
بعش هل از مهددس مالک که دراب آسده سب را سقلس کید و سپس مسنولیت ما و مات
آنها را مشخص کنید.
-١ دل خويش را نسبت به مردم؛ مهربان كن و با همه دوست و مهربان باش؛ چرا که مردم دو
دسته اند : دستهاى برادر دينى تو و دستهاى ديكر در آفرینش همانند تو هستند.
۲- در به دست آوردن رضایت عموم مردم سعی و تلاش کن نه در جلب رضایت خواص؛ که با
وجود رضایت عمومی, خشم خواص به تو آسیبی نمی رساند و با خشم عموم مردم؛ رضایت خواص
سودی نمی بخشد.
۳- کسانی را که از دیگران عیب جویی می کنند. از خود دور کن؛ زیرا در نهایت مردم عیب هایی
دارند و مدیر جامعه باید بیش از همه در پنهان کردن آنها بکوشد.
۴- عده ای افراد مورد اطمینان را انتخاب کن تا درباره وضع طبقات محروم تحقیق کنند و به تو
گزارش دهند. سپس براى رفع مشكلات آنها عمل كن ..- زيرا اين كروه افراد محروم بیش از
ديكران به عدالت نيازمندند .
۵- اگر با دشمن پیمان بستی از ييمان شكنى دشمن غافل نباش» كه دشمن كاهى از اين راه تو
راغافل كير مى كند.
صفحه 22:
۰+ و
9