صفحه 1:
و نش رز
اداره آموزش و پررورش شهرستان ...
مدرسه نمونه دولتی ۰..
درس مطالعات اجتماعی
one
میراث فرهنگی ایران در عصر سلجوقی
زمستان +۱۳۹
پایان
۵ اه ۵ ۵ ۵ ۵0 ۵ ۵ هه وه
صفحه 2:
ا
a
2
2
2
2
a
a
2
۷ میراث فرهنگی 9 sist G07
% مدارس نظامیه
توسعه زبان و ادییات فارسی
صفحه 3:
؛سلاطین
.از ميان سه سلسلة ترک تبار که بر ايران حکومت کردند. سلجوقیان اهمیت بیشتری داشتند
.در رأس حكومت سلجوقى. سلطان قرار داشت
.خليفه عباسى بيشتر رياست معنوى و دينى داشت
.قدرت سياسى و نظامى در اختيار سلاطين بود
ا
a
2
?2
2
2
a
a
2
سلاطین سعی می کردند برای مشروعیت بخشیدن به حکومت خود و
جلب نظر مردم. خود را مطیع و پشتیبان دستگاه خلافت نشان دهند.
اگرچه شاهان در امور مختلف با وزرا مشورت می کردند اما رأی و
نظر آنها مافوق همه بود.
۳ سردیس شاهزادة سلجوقی
قبطا 6
صفحه 4:
از مهمترین مقام های عهد سلجوقی مقام وزارت بود.
.حکومت سلجوقی قدرت و عظمت خود را با سیاست و کفایت وزیران ایرانی به دست آورده بود
سلجوقیان, مردملنی گله دار و بیبان گرد بودند که با زور
اختیار گرفتند.
براى dubs! قلمرو پهنلور خود ناگزیر شدند از وزیران
ایرانی استفلده
«عمیدالملک گندری» وزیر سلطان طفرل نقشی موّثر در
موفقیت های این سلطان داشت.
«خواجه نظام الملک؛ وزیر آلب ارسلان و ملکشاه نیز چنان
تندیس خواجه نقام الماک
هه هه هه ۵ هن ۵۵۵۵۵
صفحه 5:
a.
وزیران نقش مهمی در اداره حکومت سلجوقی داشتند و در نتیجه
تدییر و مدیریت آنهاء اوضاع اقتصادی و فرهنگی بهتر شد و
کشاورزی, بازرگانی, صنعت. هنر و معماری رشد زیادی کرد.
یکی از وظایف مهم وزیران. تنظیم رابطه سلطان با خلیفه و دیگر
فرمانرویانبود.
#دیوان ها
آمور کشوری یعنی کارهای ادارى؛ مللى. فرهنگی و مذهبی در تشکیلاتی
که آنها را دیوان می
.در هر دیوان iene افراد زیر نظر رئیس دیوان. کار می کردند
تمامی دیوان ها و کارکنان آنها تحت ریاست و نظارت وزیر قرار
داشتند.
هه هه 0۵۵
صفحه 6:
دیوان های عصر سلجوقی عبارت بودند از
.١ ديوان استيفا
به امور مللی حکومت رسیدگی می کرد و مسئولیت محاسبه و
دریافت مالیلت ها را به عهده داشت.
۲. دیوان رسایل یا طُغرا
که وظیفه آتن دریافت. ارسال و ثبت نامه ها و فرمان های
حکومتی بود.
۳ دیوان اشراف
مسئولیت بازرسی و نظارت بر عملکرد وزیران, حاکمان ولایات.
فرماندهان سپاه و کارکنان دیوان ها را عهده دار بود.
۴ دیوان عَرْض
به وضع نظامیان رسیدگی می کرد و مسئولیت تهیه و ت
داشت. آمار نظامیان در اين دیوان ثبت می شد.
هه اه هه هه هن ۵ ۵۵۵۵
صفحه 7:
.دیوان های دوره سلجوقی را به موارد مشابه امروز مربوط کنید
سازمان آمور اقتصادی و مالیاتی
وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح
وزارت کشور
سازمان بازرسی کل کشور
صفحه 8:
:میراث فرهنگی و تمدن
به طور کلی دورةٌ سلجوقیان از نظر گسترش دانش و هنر و ادب از دوره های برجستة و
تاریخ ایران محسوب می شود. 2
7
از slp! نخست در مساجد تش شد.
مداریس پس از ورود اسلام به ایران. کلاس های درس نخست در مساجد تشکیل می شد. ور
xe رفته رفته در برخی از شهرها مدرسه هایی ایجاد شد.
نظا : nee موم از شهر: 2 ایی ای
در دوران فرمانروايى سلجوقيان مدارس زيادى در ايران به وجود آمد.
خواجه نظام الملى مدارسى در شهرهاى مختلف بنيلن كذاشت كه همكى آنها نظاميه خوانده
ميشدند.
ل
مهمترين آنها نظاميه هلى نیشابور. اصفهان و بغداد بودند.
او اموال و املاک زیادی را وقف این مدارس کرد.
صفحه 9:
:مدارس نظامیه
خویژگی های مدارس نظامیه
2 به مدرسان, مدیران و کار کنان نظامیه هاء حقوق پرداخت می شد.
۶ این مدارس. مقررات خاصی داشتند.
استادان و شاگردان با دقت خاصی گزینش می شدند.
هه هه 0۵۵
© رقابت شدید برای رسیدن به مقام استادی در این مدارس.
صفحه 10:
:مدارس نظامیه
امام محمدغزالی,عالم بزرگ ایرانی از استادان نظامیه بود.
همچنین سعدی. شاعر معروف نیز از دانش آموختگلن مدارس نظامیه بود.
سایر وزیران و دیگر شخصیت های سیاسی و مذهبی نیز اقدام به تأسیس مدرسه کردند. به گونه ای
که بیشتر شهرهای ایران دارای مدرسه شدند.
در آن زمان در شهرهای خراسان بیش از سایر مناطق ایران مدرسه وجود داشت.
در آستانه هجوم مغول هاء خراسان بزرگ ترین مرکز علمی؛ ادبی و مذهبی ایران بود.
ا
a
2
2
2
2
a
a
2
صفحه 11:
توجه و حمایت از زبان و ادب فارسی در دوران غزنویان. سلجوقیان و خوارزمشاهیان
لشکر کشی های محمود غزنوی و جانشینانش به هندوستان, موجب رواج زبان فارسی در آن دیار شد. چم
با توسعه قلمرو خود به سمت غرب. زبان فارسی را در آسیای صفیر رواج دادند. le
در ابتداى دورة سلجوقی, نامه ها و فرمان های حکومتی و دفترهای دیونی از عربی به فارسی تغيير وي
در قرن های پنجم و ششم هجری, زبان ترکی که
زبان فرملنروایان بود. نیز در ایران رواج پیدا کرد
و برخی از واژه های آن به زبان فارسی راه یا
صفحه 12:
رها و معماری
در دورة سلجوقی به سیب آرامش و رونق بازرگانی, شهر و شهرنشینی گسترش یافت.
ری نیشابور و اصفهان که پایتخت های سلجوقیان بودند از شهرهای مهم و آباد آن دوره
محسوب می شدند.
معماران ایرانی در دور سلجوقیان. بناهای زیبایی در ایران ساخ
خود رسید.
در ساختن مساجد ایرانی. ابتکار خاصی به کار
رفت و حیاط و چهار ایوان اطراف آن معمول
گردید.
صفحه 13:
خن
نق ه توسعة شب ها ? at ww”
روتق و بوسعة سره و دی : 3
در ساختن انواع كنبدهاء برج ها و مناره هاء کاروانسراها و مدارس نیز الگوهای جدیدی در معماری چم
به کار گرفته شد. 2
a
۱
۰
9
۰
©
a
©
۰
2
2
صفحه 14:
ان
ترس و
رونق و توسعة شهرها و معماری :
کاروانسرای شرف
درنزدیکی سرخس (استان خراسان رضوی)
۰
و
2
2
با
1
۰
۰
۰
و
ie
2
a
۰
1
a
صفحه 15:
ا
a
2
2
2
2
°_
2
۰
2
2
a
©
©
2
a
صفحه 16:
کاشی کاری دوره سلجوقی:
کاشی کاری از ابتکارات مهم معماران ایرانی برای
تزیین بناها بود.
در دوره سلجوقیان تولید کاشی توسعه خیره کننده ای
یافت. مرکز اصلی تولید شهر کاشان بود.
تکنیک استفاده از لعاب تک رنگ ادامه سنت های
پیشین بود اما در دوران حکومت سلجوقیان بر گسترده
لعاب های رنگ شده رنگ 5
کي هل وی به هل اهب صلب بودد و
بهترین نمونه آنها را می توان در گنبدخانه حرم امام
رضا(ع) در شهر مشهد تماشا کرد.
ا
a
>
2
2
2
a
۰
۰
2
2
a
©
9
2
a
صفحه 17:
ظروف سفالی:
ساختن ظروف سفالین لعاب دار و بدون لعاب و ظروف زرین فام یا طلایی که با نقش و نگارهای
مختلف تزیین شده. از جلوه های مهم هنر دوره ی سلجوقی بود.
ابریق (نگ) سفالی
این ابریق که به صورت دوجداره ساخته شده . ساخت
ped گرگان است و اکنون در "انستیتو هنر دیترویت"
امریکا نگهداری می شود.
دهانه ی این ظرف به شکل سر خروس ساخته شده و
پوسته مشبک آن با لعاب فیروزه ای و نقوش ابوالهول و
ا
©
>
2
2
2
°_
2
۰
هه
22
a
©
9
2
a
صفحه 18:
:آبخوری
در این ظرف آبخوری . هنرمند از نقوش درباریان برای
تزئین ظرف بهره گرفته است.
نوع پوشش و البسه و آرایش مو در ن زمان را می توان
با دقت در جزئیات این ظرف حدس زد.
تکنیک استفاده شده برای نقاشی روی این ظرف. نقاشی
رولعایی به شیوه مینلیی امنت.
آبخوری حاضر اکنون در گللری "فریر ساکلر " واشنگتن
در امریکل نگهداری می شود.
غ ۵ ۵ ۵ ۵ ۵ ۵ ۵ ۵ ۵ ۵ ۵ ۵ ۵ 0 ۵
صفحه 19:
14+
فلزکاری
.در این دوره فلز کاری نیز رونق داشت
شاهان سلاجقه روم (آثاتولی) است که اکنون در
موزه "لوور "پاریس در فرانسه نگهداری می شود.
19 12 ابتدا
ابريق» هنر فلزكارى دوره سلجوقی. از هرات
۰ - ۱۲۱۰ م. ساخته شده از رنج با
حکاکی برجسته و منبت کاری شده با نقره.
۰
a
2
2
2
2
_°
a
2
صفحه 20:
ان
دس و
خوشنویسی:
همچنین خوشنویسی. HON OS aT ia Oe هس
۰
a
2
2?
2
هه
?=
2
>
4ه
a
>
ه32
۰
2
a
صفحه 21:
۰
a
5
2
2
ها |
4
۰
©
©
©
a
©
ه32
a
= =
صفحه 22:
صفحه 23: