صفحه 1:
بسم اللّه الرحمن الرحیم
20 دستورالعمل رسيدكى
eS he BOLO TS hada tal
يزد_ارديبهشت 1389
دكتر كاظم زنده دل
دبیر کمیته كشوري اخلاق در پژوهشهاي علوم پزشکی
معاونت تحقیقات و فن آوري. وزارت بهداشت. درمان و آموزش پزشکي
ethics@hbi.ir
صفحه 2:
پ1ا1ا1ا1ا a
6ق 590109 ۷ كم ينابم
RII
Onttry oP hedk, van bbhed report (1908), wik perwesia)
ab ai aWe ap aur aMs ap ale ap
صفحه 3:
a
مصادیق تخلفات پژوهشي
* تعریف: تقلب عمدی در ارائه نتایج پژوهشی و تخلف از استانداردهاي
پژوهشی توسط کسی که حقیقت را می داند ۱
داده سازي
تحریف
* عدم رعایت كدهاي اخلاقي در تحقیقات علوم پزشکي
عدم ذکر تعارض منافع (شرکت هاي دارويي)
* نویسنده پنهان (خرید و فروش پایان نامه. حذف نام همکاران, انجام
تحقیقات توسط شرکت ها بجاي محققین و )
* نویسنده مهمان (کسب امتيازهاي پژوهشي بدون هیچ فعالیت پژوهشي)
صفحه 4:
80%
60%|
40%
20%
0%
تخلفا يد پژوهشي شامل سرقت معنوي, داده سازي و تحریف مطالب نادر است و
عمده تخلفات خيلي شديد نيستند و با فرهنك سازيء آموزش و برنامه هاي نظارتي اوليه
اصلاح خواهد شد.موارد شديد تخلفات هر جند نارد هستند بايد با جديت ييكيري شوند.
در غير اينصورت
صفحه 5:
a
* تخلفات پژوهشي در تمام کشورها وجود دارد
* برخي افراد سالها مبادرت انجام تخلفات پژوهشي جدي و
فريبكاري مي نمایند و پس مشخص شدن اولین تخلف مشخص
مي شود که بیشتر کارهایشان به این صورت بوده است.
9 فراضورتت عدم وجود ساختار مناسب افراد متخلف و سودجو
Sole کرده و از شرايط سوء استفاد مي كنند.
صفحه 6:
Se
* آمارها معمولا کامل نیستند. چون در موارد متعدد تخلفات گزارش نشده و مشخص
نمي شوند
* اداره رسیدگی به تخلفات پژوهشی آمریکا
* گزارش 1000 اتهام تخلف پژوهشی از 1993 الی 1997
* 150 مورد منجر به انجام تحقیقات و رسيدگي شد. 5
* 76 مورد تخلف پژوهشي تایید شد
* در سال 2001
* 61 مورد تخف پژوهشي جدید تایید شد
۴ 10 مورد تحریف ۲
* 3 مورد سرفت معنوي همراه با تحریف یا دده سازي
* | مورد فقط سرقت معنوي
صفحه 7:
Sh
علل احتمالي بروز تخلفات در کشور
ر ما هم به دلیل اصراري که به انتشار مقالات و رشد علم وجود
* اعضاي هیات علمي براي ارتقاء نار به قاله دارند.
*_دانشجویان براي رشد و ادامه تحصیل نیاز به مقالات بیشتر دارند.
براي برخي افراد یا شرکت ها محل خدمات پوهشی در آمدزا مي باشد.
افراد سودجو سعي مي کنند نابرده eet ec پابند.
*_دانشجویان و اعضاي هیات علمي بدون آشنايي کامل با اصول علمي و استانداردهاي
اقدام به پژوهش مي 7 ۱
*_راهنمايي فرهنگ سازي كافي صورت نگرفته است
*_ ساختار نظارتي در کشور وجود ندارد (کمیته هاي اخلاق فقط در دانشگاههاي علوم پزشکي
فعالیت دارند)"
صفحه 8:
ااا يي
نتيجه رواج بديده تخلفات بزوهشي
* ديواركج
در صورت عدم انجام صحيح يؤوؤفش: تحقيقات غير ضروري و اشتباه ادامه خواهد يافت و امكان
بهره كيري از نتيجه تخقيقات ميسر نخواهد شد.
به شهرت و جايكاه افراد و سازمانها ضربه مي زند
© در صورت تخلف يكي از افراد تمام نويسندكاه استتب مي بينتد (مورد خانم دكتر ابتكان.
* در موسساتي كه تخلف يكي از اقراد آنها متخلف شناخته مي شود. تمام موسسه و دانشكاة اسيب مي خورد
* سوء ظن موسسات و سازمانهای بودجه دهنده
* در تخصیص بودجه هاي پژوهشی و توسعه کشور تردید ایجاد خواهد شد
مجلات در پذیرش مقالات تردید خواهند کرد.
* برخي مجلات امروزه در پذیرش مقالات از کشورهايي که ساختار نظارتي مناسب ندلرند
سرباز خواهند زد.
۰ انك :
جایگاه دانش و دانشمند
مردم ضربه خواهد دید
دانشگاهي و محقق بودن دیگر افتخار نخواهد بود.
به سلامت مردم اسیب وارد خخواهد شد.
صفحه 9:
با SS
Oko?
ی رولمورا ۰
* ke wore reseuch, the wore risk ادص وه
* Ovstly voor in the st oP وی نمی
* Grocucte studects,
۱09 ساك"
۰ مسقم عمس )] سا ييه سات موی
٠ Could be مه(
* doko Darser
٠ 08 فصان" ايخاعيصد جمر
٠ Gpedt 5 م یی بسا مطلمها ها موسر OG
جاص مسجت Geverd ©
صفحه 10:
Identifier, year Type of case ی را نب
(retracted)
Fabricated and
Jan Hendrik
Schén, 2003 falsified research 25 (28)
findings
‘Amitov Hajra, 6 (3) plus bogus nucleotide
1996 Fraudulent data | equences in GenBank
Stephen E. Fraud: reported رن ود
Breuning, 1987 | studies never done
55 questionable; 13
Robert Slutsky, | Fraud: fabricated | considered fraudulent; 18
1985 data retracted; reports vary on
these numbers
At least eight journal
articles and many abstracts
were fraudulent
‘Schatz, a Ph.D. student,
was co-discoverer of
Waksmans- Waksman did not | streptomycin. Waksman
Schatz 1940's _| Sharécoredithip: Part 1] atniewinsWobelPrizest kb.
2005 Jan;589(1):17-30 5
due to lack of mention of
John Darsee, Fraud: fabricated
1982 data
صفحه 11:
صفحه 12:
8
سابقه رسيدگي به تخلفات در دنیا
* معمولا پس از اتفاق یک تخلف جدي پژوهشي و صدمه به
جایگاه علمی یک کشور. سیاستگزاران واکنش نشان داده و
اقدامات لازم براي ایجاد ساختار مناسب براي رسيدگي را ایجاد
کرده اند.
صفحه 13:
ااا يي
روند تشكيل كميته ملي براي رسيدكي به تخلفات بزوهشي
وه سنج بان ۶ ومن ©0666 +
وا مج بان 060 4699 ۰
Deane @ehoory rand va Reseach Chee © ام ۵60 ۰
Orawak ©) Octowd Ovwxiter va Grieaihic Oshousy 992( ۰
Dickow) kt ام خن مره و ون تم« سوه 690 ۰
اه لاسرا
hice امه هون ۶ ۳۹
وین نیاق ملس ?90( +
سوج وج تاه 1060010« بو 1999 *
تست ها مت ون 0 سم 1999 *
Por Research “tery tr hedhoory ord سوه نع 0006 ٠١
سوه ملس 006 0009 ۰
كشورهاي دنیا هنوز بصورت ملي وارد این موضوع نشده و
ساختار آن را ایجاد نکرده اند.
صفحه 14:
Se
به نظر شما وضعيت تخلفات يزوهشي
دركشور ما جكونه است؟
كم؟ زياد؟
چه تخلف هابي بيشتر رخ مي دهد؟
صفحه 15:
سوت
مه
Iranian paper sparks sense of déja vu
shortcomings and mistakes, il ake more
Eaves wating my ates and preparing
وم وکا امه Vi,
he sid went "oor condemning people
ی ave
chance respon
Tan Maca. ataiclogit at King Colege
beret vhs eewedan cats pper ied
by Deja VininBotkack work
ad extensively copied in hee
547-56 2006), Do Vass tha abot 5%
‘the text comes rom five papers by other
سل hth han rng rem 5%
هه ها
Theses ofthe pews Eee wh
served at spokeswoman Pr the mitts
senshi 2 Americans hostage inthe US
Eras obra daring 1979-41. She we
‘onto become vice peidentin
[WoT undereformt pasion “Thearticleis a
MohanadKhwamiandwar veritable patchwork موس اه و
تسد رت ما دام of other people's _-titklelea erable patchwork,
of ether peoples work, word
Bbtckar wos unavailable for WF; Word for word.” Feed grammer ot
ganmatcleroe nes
‘Monemmad Eslamt, editor-in-chief of
‘he Janta Journal of Alergy Asthma and
مومسم hat the artic il
heretracetand thatthe ral il فاضم
sectoral r-emphasrng 5 للضم the
shplication of published mate 0
comment and didnot respon to =a que
es rom Nate But seated in averiten
texpante odo Yo, now posted on her
Fart Language bog, thet some paragraphs
hd been taker “witoat dereference tthe
Authors which va clese mistake” She bles
hisona stdet whom she ay helped her
‘rth the menus ود موه
‘renew peper by موس isk, the
former ie pretdent of ran andan inn
rnologit at Tatbat Mares University in
“Tehran, it to be retracted from an Iranian
Journal flowing allegations thats was
Amos اه میج موم سا رل نج
lens papers
The per care toh after Nature News
ice abot the Deas Va web database a
ie Uniseraty of Texts Southwestern Me
tal Centra Dalla, which state with
potential مها مداه ودام Nature 455,715,
4008). Among the resulting spe in hits
Harold Gamers eum, which ran he dats
tase noced many came rom Fars language
Serums and Blogs nian (oe beef
ی
‘What triggered Iranian’ interest war an
entry abouta paper on cytokines and alt
polltion,publtied in 200 nthe Ina
Tour! of ergy Asta and barology
0 am Ary Aton amu
صفحه 16:
Effects of extended-release metoprolal succinate in patients undergoing non-cardiac surgery
ratlon: condinator andthe principal investgs tox of he
centre that had the ده problem mere
responsible
This indvidvol was eeked to provide dato tht woul
support bis clan. The foformation this individ
Irwarded dif not demoastate any inconsistencas with
the cage repo forms sated om the hospitals, and
rong che eae tne tae Inia aatonal coordinator
subraited 2 report ofthe audit chat site had oneanised
‘This report incised that te audit had at foun any
sigalficant dis epancies hemveen che submited data and
ts oudit ndings Becaaos of tae change of frandulent
aciviy the POISE operations coxraitee deci that
Dr Devereaux along with 2 paysician dang in Canada
‘who could rad and speak Peisiaa would go lranat the
{2nd of Octsber, 2006, and undertake an ane
‘ha suit ia Ian dicated the felling proeas. We
که واه مه سوه وه ها تسه موه
‘woponin values did uot belong to the patients for whom
‘they were subunited, Common dhe date oft te nae
‘corsced xp and another cate was reponeé. We also
‘sublshed that thelaboratcry computer bad det the
‘woponin rests thet were mere than 5 arent old and
Te aaee Gl ecaniin iene wektoer tid oa
(POISE tral): a randomised controlled trial
Wiebappendic1: Quality control procedures
‘itl monhoring in POTSE was based on e-nval data
consistngy cheeks. For ample, we monitered hospital
Tansomisation and drag shipments © ملعمل
opie requested ae sappy of tidy daug before our
system ncicared their supply was used and odeermite
| randomieation ae & hoepitale
study du supply should have been consumed. We also
‘developed sttmnted date checks to esose all sxbauted
ata identi any ipocesistencies م) ife pata was
reported a2 >90 yeas of age their dat of birth had t be
consisenn, We reqiesed clarification of all data
Tm May, 2006, an individual in Tam atempted 10
sancomise a patient after theic hooptars stucy drug
suppl should hare becn consumed. Azesearh assistant
at this boop inca thst toy stl had tase wae
study Gnug Ets, bur our ceaval consistency check
Indie ata of thee stay cru bshad aleady been
cated to patens. We lis, FID, SC, 16 informed the
‘tioaalcootlinater of ln thatthe Jnana hooptale
couldnt zndomise any more parints unt we seesved
fn aqlanation fortis nconetsoncy and they spo med
‘thelr oustanding data
Th ا ا coal oui: Heed Wc ses isa Gea
Articles
سم
صفحه 17:
eee
صفحه 18:
ای ۲
مثالهاي تخلفات
سرقت معنوي
چند دانشجو مقاله مربوط به یک استاد را که در مجله 62100 به چاپ رسیده بود عینا در یک مجله
خارجي دیگر به نام خود چاپ کرده اند .
یک استاد با کپي اطلاعات یک سایت آنرا بعنوان تألیف خود بچاپ رسانیده است
یک مقاله به چاپ میرسد سپس دانشجویان با حفظ نام اساتید طرح و حذف تعدادي از لفراد نویسنده
و اضافه كردن نام خود با جعل امضاي محققین در یک مجله فارسي زبان به چاپ مي رساند .
یک دانشجو مطالعه یک استاد را به عنوان پایان نامه ارائه داده اند
یک کتاب روانشناسی کودک که سالها پیش ترجمه شده بوده سال پیش عینا(با همان ترجمه )بعنوان
الیف به چاپ رسیده است
صفحه 19:
SS — 1
مثالهاي تخلفات پژوهشي
داده سازي
ين مطالعه از اين محقق علي رغم نتايج يكسان بين مقالات و
زارش طرح و يايان نامه تعداد نمونه ها و روش انجام مطالعه متفائت
بوده است .
يکي از محققین یک مقاله ادعا کرده که اسم ایشان بدون اطلاع ایشان
در اين مقا
آورده شده و آزمايش هابي كه در اين مطالعه ذكر شده
هركز در آن آزمايشكاه انجام نشده است
صفحه 20:
SS 0000007 7 1
مثالهاي تخلفات پژوهشي
عدم رعايت كدهاي اخلاقي
كزارشي مبني بر وجود مطالعاتي كه ضرورتي نداشته و در آنها به انسان
و حيوانات آسيب رسيده دريافت شده و در حال بررسی و مکاتبه |
بدون اخذ مجوز کمیته اخلاق وارد فاز انساني کارآزمايي باليني شده اند .
اين محقق بدون وجود دلایل قانع کننده اي از یک دستگاه تعریف شده
و ادعای دروغ بوده است .
صفحه 21:
a 1 يا
مثالهاي تخلفات پژوهشي
انتشار مجده
* يك مقاله در دو مچله فارسی با محتوا یکسان ولی عتاوین متقاوت منتشرشده بود: مقاله
ها در طي مرور متون يكي از محققین یافت شدند.
* یک .مقاله از یک پایان نامه به چاپ مي رسن با وجود اینکه استاذ مشاور از چاپ قباي
اطلاع داشته اند مجددا آنرا در یک مجله فارسي زبان دیگر به چاپ رسانیده اند. . -
* در يكي از دانشگاهها يكي از اساتید یک مقاله را بر بهزبان فارسي چاپ کرده و یک
allie را علي رغم چاپ به زبان فارسي و انگليسي بار دیگر با حذف نام سایر محققین و
اضافه کردن نام همسر خود بار دیگر به زبان فارسی به چاپ رسانیده است.
صفحه 22:
SS با
چه باید کرد؟
صفحه 23:
Nag eO@ Ein mtg
ce خدعات ببدائتي 9 oy le papel oy
رک کی هی pth ae li aa nl en
بای ری سکیا هش دراب ری وی زا ee ce
مرب یف مرك سحا و د حو سيا وف ور متمره مرا فيل ود طن هلق
تیار al Rony ay ل موف سل
يز توصي فد ومسي ب ين باص جود وق يات و مويه وود ل ايد جراد مو سف
ار يعد ماس تقل اج ید
a pay aca Com nore) شاخاشت (rose pou
اشن ge ام من را nh Bs و ی
فلت و سل نت اس ما فشر وك تيع الى سيت باه ساب بسك
له شا سل شک مستولیت اد ات بر بت وتا هی کنر ره وس
مات نله یمود یرای دا رتیل لب ابر دی
تانق هش انش مات نب که برس وه فد عیام سای
علي میات مه دش می اش هیاس ادف هد ال ی ود شب رز من هو
رطع وا تن زد ام یات رو رد شور سب
صفحه 24:
eee
پيشگيري با درمان؟
* بنا به نظر آگاهان كليدي علت اصلي وجود تخلفات در کشور عدم اگاهي
محققین و دانشجویان از مصادیق و تعاریف تخلفات است
* بايد به پيشگيري بیشتر توجه کرد
* وجود دستورالعمل و رهنماهاي واضج
* برنامه هاي آموزشي
* نقش کمیته هاي اخلاق
* ثبت کارآزمايي باليني
هرچند پیشگیری ضروری است
در اکثر تخلفات جدی فریبکاری عمدی وجود داشته و نمی تواند
.به علت غفلت باشد
صفحه 25:
وجود دستورالعمل ملی ضروری است
دستورالعمل
* تعاریف مشخص و دقیق
* مرجع رسيدگي
* نحوه رسيدگي
رسيدگي به تخلفات جدي در اولویت است
وجود دستورالعمل از سوء برخورد جلوگيري مي کند
تخلفات با خطا هاي غيرعمدي در تحقیقات متفاوت است
حتي غفلت و تخلفات فریبکارانه با هم تفاوت دارند
منافع و عدالت با وجود دستورالعمل کشوري
حدا اقل رسيدگي و برخورد یکسان در سراسر کشور
البته دانشگاهها مي توانند برنامه هاي بيشتري داشته باشند
صفحه 26:
Sh
روش تدوین دستورالعمل
* تشكيل كروه كاري
*؟ بررسي تطبيقي دستورالعمل هاي موجود دنيا
* آمریکاء انگلستان: دانمارکه نروق سيد تحص
* مشاوره با آگاهان كليدي
محقفین برجسته
* مسئولین پژوهشي
* حقوقدانان
* برگزاري کارگاه
* تدو نویس نهايي
* اطلاع رساني عمومي و بررسي نظرات عموم دانشمندان و صاحبنظران کشور
* دستورالسمل نهابي
صفحه 27:
رسیدگی به تخلفات پژوهشی
استاندارد های ملی و بومی یا استانداردهای سایر کشورها
صفحه 28:
تعاریف و مصادیق
هر كونه نقض يا تخلف از راهنماها و دستورالعملها و كدهاي اخلاق تخلف يرُوهث اب مي شود. تخلفات يزو
مشمول رسيدكي اين دستورالعمل شامل موارد زير مي باشند:
1 نقض يا تخلف از مفاد كدهاي اخلاقي در بزوهش هاي علوم بزشكي شامل آسيب مادي,جسمي و يا معنوي به
آزمودني ها كه به عمد يا به علت كوتاهي رخ دهد. عدم اخذ مجوز از كميته اخلاق, عدم اخذ رضايت آكاهانه از
آزمودني هاء نقض محرمانگي و افشاي اسرار شركت كنندكان.
2 جعل شامل ساخت. ثبت و انتشار داده یا نتایج یک تحقیق به صورتي که داده یا نتایج مذکور اصلا وجود نداشته
است. 5
3 تحریف شامل تغییر یا حذف عمدي داده هاء مراحل و روش مطالعه. تجهیزات و مواد مورد استفاده در مطالعه و
يافته هاي تحقيق به صورتي که با داده با افتههاي واقعي متفاوت باشد.
4 سرقت ادبي نوشته و يا اعتبار شخص دیگر شامل كپي کردن کامل یا بخشي از نوشته. قاله و يا پروپوزال یک
فرد دیگر بدون استناد و ارجاع مناسب به صاحب آن.
5 نویسنده پنهان شامل حذف نام فرد یا افراد حائز شرایط نويسندگي, از فهرست اسامي نویسندگان در يك نوشته
علمي در هنگام انتشار و یا انجام و انتشار نتایج براي دیگران بدون ذکر مشخصات مشارکت کنندگان در نوشته و
یا مقاله.
6 عدم اظهار یا اظهار کذب تعارض منافع شامل عدم اظهار اطلاعات مربوط به بودجه. افراد و یا موسسات حمایت
کننده و مرتبط با پژوهش و یا اظهارات غیر واقعي در اين ارتباط.
7 سایر موارد؟؟؟
صفحه 29:
ال ۰
اصول اصلی
* حفاظت از شاكي, متهم و اعضاي رسيدگي کننده
رازداري
۶ صداقت و امانت
۴ انصاف (قسط)
اقدام فوري در مواقع ضروري
صفحه 30:
i
1
۲
a
;
لإا ا
۷
as
{3
11
صفحه 31:
هيات علمي, كارمندان و دانشجويان كه 3 an أشفامي تا ار دانشگاه و یا
موسسه و انفصال دائم از خدمات دولتي
علاو بر موارد فوق هیات رسيدگي مي تواند جریمه هاي زیر به ساسب موضوع از
مراجع ذیربط در دانشگاهاموسسه تقاضا نماید
خارج کردن مقاله و مقالاتي که از تحقيقاتي بر اساس تخلف صورت گرفته است
* توقف فرد متخلف ازلدامه همكاري در پروژه هاي تحقيقاتي با مدت معلوم
*_نظارت بر فعاليتهاي تحقيقاتي بعدي متخلف با مدت معین
*_جبران خسارت وارد شده به بیمران, حمایت کننده مالي و امکانات دولتي مطابق قوانین موجود
* كم كردن نمر این نامه و ا تکار اان نمهب موضوع جدید
* اعلام عمومي تخلف صورت گرفته توسط فرد در دانشكاه. موسسه و يا مركز تحقيقاتي
صفحه 32:
SSS ۲۲
جریمه ها
جریمه موسسه و مرکز؟؟
* نمره منفي در ارزشيابي سالانه
جبران مالي براي خسارت انجام شده
اعلام عمومي
تعویض مسئولین مرکز اموٌسسه
* نظارت بر فعاليتهاي بعدي
محدوديتهاي مالي براي مدت معين
صفحه 33: