صفحه 1:
صفحه 2:
مورد نظر » بدست آورد. میکروستوب تا ۰ ۳۳۰۰
است كه ممكن است هر كدام تركيبى از جند عدسى باشدء ولى ة
عدسی همگرا عمل میکند. یکی عدسی شینی یا ابژکتیو و دیکری ۶
چشمی یا اکولر نام دارد.
لیونهاک یکی از اولین مخترعین میکروسکوپ در قرن هفده ميلادي بود 7 =
ی
Te Si cE SS ie ere ۰
نگاهداری می شود که احتمالا بوسیله اين دانشمند ساخته شده است
صفحه 3:
جزایك میکروسکوپ _ 7 mn]
Path of light
0
Body tube —
Objective
lenses
Specimen —_
Condenser.
lenses
(®) The path of light (bottom to top)
صفحه 4:
٠ ae eae eee الكتروني ante
Inverted). 49.415 <2 ادن ودره
SO es tT te Oe a eee eee
اعمال ظريف جراحى (جراحى كوش و جشم و ...) استفاده مى كذند.
از ميكروسكوب در آزمايشكاهها درباره موضوعات كوناكون از كياد
گرفته تا فازشناسی برای مطالعه استفاده می گردد
صفحه 5:
صفحه 6:
صفحه 7:
نتایج آزمایش هاي که واکنش آنها از نوع ]001۳ ۴۲۱0 هستند!
ا ا
يك محلول را اندازه كيري مينمايد بيشترين كاربرد آن لا
ا اد
000 ا EDS IS CISN
Ae ا NEE Le NBEO BUTE SS
بير-لامبرت (-8631 31011 1) ميزان جذب نور (01](0)) متناسبةبا غلظت
است. oS Be ماده حل شده
6 نور منتشر شده بر روي ماده مورد نظر تك
1
صفحه 8:
دا
صفحه 9:
قسمت هاي مختلف يك اسپکتروفتومتر شامل:
منبع نور(500۲66 19۳۲)
ع تك رنق ساز(:2030ه2 داءه 00 1/1)
ا ا ل ره ور
(Device
“6 کووت یا محل قرار دادن نمونه (060۷6)
ج دتکتور یا آشکار ساز (6۲6610)
(Display device) Sti 402-9
صفحه 10:
Spectrophotometer
1 02-2
ا AS ee ee sameie
سیر موی یرو سم
و وی یت ود woe?
pecs hone Tone absorption) of green light
5: 52222
Wavetonath Very littio groom le
]
Stucnane
صفحه 11:
معمولا"از لامپهاي تنگستني که تولید نور با طول موج 700
ا ا ل ا 01
فرابنفش غالبا" از از لامپ هاي هيدروژني با دوتریومي (ي1 2
موج 000-6260 2نانومتر) استفاده مي شود لامب هاي AER
معمولا“ بايدارترند وطول عمر بيشتري دارند.
صفحه 12:
Focusing Device) #57088 JS ae) se CSS
صفحه 13:
صفحه 14:
ny
دتكتور يا آشكار ساز (Detector) _
3
اد
)- فتوالكتريکي 2. فتوشيميايي - 2 حزارتی <<
VPS PI Cs err Pe و
فتوسل و فتوتیوب از جمله انهاست
صفحه 15:
3 ور cer ces ree cere gn)
دا Re er ra بازخواني مانند يك گالوانومتر
۶ انواع مختلف نمایشگر در اشکال عقربه اي دبجیتا,
كامپيوتري در. اسپکتروفتومترها وجود دارد
صفحه 16:
Sample Holder Wavelength Knob
© 100% T knob
صفحه 17:
K
۳ CCMT Pe Tm nF)
<استانداردآزمایش و نمونه به ترتیب به
rear.) rein ner ...۱
© بايك محاسبه غلظت نمونه بدست مي 59 ۳
ی
5 ۸۶0۵0۵:0۵
صفحه 18:
ره رواد ۳
۱0
بيشتري کاربرد اين دستگاه نیز در بخش بيوشيمي
صفحه 19:
طول موجهاي محدودي را عبور مي دهند pias پیشرفته در حدود
6 فیلتر رنگي دارند که معمولا" شامل طول موج هاي
299 6 ۰ است که
بسته به نوع آزمایش فیلتر مورد نظر را انتخاب مي کنند
صفحه 20:
“ay سس
بسياري از هر ون جديد
تكيرنك كاملا“,استان
erro مي باشقد
رود و سور همچنین آن
انكوباتوم7© درجه مي باشند. لذا براي آزمايش هاي آنزيمي
خوانش متوالي در زمانهاي معين و 72© درجه دارند(ع811
rete ey oe ا CS SB eee
چاپگر نیز دارند.
eee eee nee ot eee Ee ne rE)
و عدد يهناي باند طيف ها(لال81 5) آنها توجه شود
صفحه 21:
صفحه 22:
صفحه 23:
لیم فتومتر را و یا قومتر
ا SES
rere ero) عم ا eS
Sere SS SB Or ep etree ete eer rs be)
حاليكه فليم فتومتر نور حاصل ان سوختن فلز را مستقيما“ انذازه
كيري مي كند.
صفحه 24:
از ار اریتیال vr خود خارج شوند cee
COLES Tee EE erie sro wee)
مي نمايند كه مختص آن فلز است بعبارت
هر فلز منحصر بفرد است.
صفحه 25:
بطوزگ ۳۳ گاز اشتعا
3 تن ۳ re
1۳ بس از عبور از 7 By eet wet
ل زر را
oj SNS Pee ee SOEs r keene)
SSIES SEES SIEGE retry Sp SP ts ear eon
است . اساس انداز گيري 3 بوده و عدد خوانده شده در مقیلسن
کارا
استاندارد با غلظت معين» است.
صفحه 26:
منبع نور (شعله) و نبولایزنب شامل بخش مکنده است که
نمونه مورد آزمایش بوسیله آن وارد شعله مي شود
هفیلتر و عدسیها
دتکتور( فتوسل)
© نمايشكر و جايكر
© کمپرسور هوا =
2 منبع گاز
صفحه 27:
*نمونه باید همگن و غلیظ نباشد
* كارايي دستگاه باید با کالیبراتور و سرم کنترل چك شود کالیبراتورها و
سرم ها را بايد با يك رقيق کننده رقیق نمود
*مخزن گاز باید روزانه بازدید گردد
*تنظیم هواي کمپرسور باید براساس دستور کارخانه انجام گیرد
»بعد از كار روزانه بايد لوله و نبولایزر با آب مقطر شستشو شود
*مخزن مواد زاید باید روزانه تخلیه شود
مشعل و فيلتر ها بايد با يك محلول تمييز كننده ومتانول تميبز كرد
براي كسب نتايج بهتر شعله بايد تنظيم و يايدار باشد
صفحه 28:
صفحه 29:
صفحه 30:
صفحه 31:
و هیدر ولیک بدو:
للع م
0
Tey) ا ا ا ا ا Serie
ween one ta Ce Lalit: Meroe ۱
156151110 ؛ رقيق سازي نمونه يا 121110181110 »مخلوط كردن
e es م را ل 0 ل ۱
8
صفحه 32:
Se es Bie eve ce eredar رل ار
وظایف زير را به عهده دارد.
a اندازهگيري و پردازیش ار راس
eee nc) انتقال نتایج به چاپگر با هر خروجي دلخواه دز سیستم
رسیم گراف پارامترهاي اصلي
“6.كنترل زمان اندازه كيري و توالي تست
6.اجراي برنامه :20.60 و كاليبراسيون سيستم
qa (Save and Load) .ذخيره و بازيابي ©
صفحه 33:
اصول شمارش هاي خوني
0 ۱
انتوان است بداين ترتيب است كم هر سل ۱
ل سوام Casas خی تلور
کر ده رن Eee ایا(
Cer ie ernie ree eed |=] ere Be wee tee
yes eepe ey re را
ا ree ee Werte ee ee
مقدارمقاومت الكتريكي بین آنها تغییر ایجاد مي شود که هرتغییر به منژله يك
پالس و یک شمارش محسوب مي شود
صفحه 34:
۱
ا من از
A et) stu
كنات IED)
۱۳۷ 1S تعدادی از دستگاههای سل کانتر براساس اندازه سلول نو *
۱ oy eke
(Ed ES) ا Coyne i
5 3 همانند اسیکتر و فتومتردارند که در داحل دستگاه قرار داز
# مقدار 1119 را در طول موج 520 ناونومتر اندازه کر
ابد
صفحه 35:
را از غیرنرمال افتراق مي دهند =
* این دستگاه ها با استفاده از رنگ آميزي گرانولهاي داخل لواي 2۰
ا ل ل ا 00
*مقدار سلولهاي نارس يا بلاست (813518) را نشان مي دهذد که براي
تشخیص لوسمي ها و لنفوم ها وکم خوني ها بسیار حائز اهمیت مي باشد
Biri is re e'L ل er esti y Ne ECR Der re
foe
صفحه 36:
10-20-2001 10: 52
410 0*1 21
1 100 ght
۳
ns}_Rec | Print) Mi
صفحه 37:
صفحه 38:
صفحه 39:
صفحه 40:
كاري زيائر ene load) زرم نز در رساز
بدون نیاز به افزایش پرسئل ساخت. ازج CA
اتو آنالايزر هاي بيوشيمي مي باشند.
اتوآنالایزر بيوشيمي دستگاهي است که جهت انداز» کیر ۶ ۳
ا رت ار
jen ile 650 Serer
باادقت و صحت زياد بكارمي رود
صفحه 41:
اساس کار این دستگاه همانند بسياري از تجهیزات آزمايشگاهي
مبتني بر میزان جذب نوري مواد آزمایش شده استوار است البته اين
دستگاهها داراي برنامه هاي کامل جهت انجام تمام مراحل آزمایش
بصورت اتوماتيك مي باشد. حتي برخي از آنها داراي یخجال براي
نگهداري محلول ها و کیت هاي آزمایش مي باشند.
۳۳
صفحه 42:
صفحه 43:
صفحه 44:
صفحه 45:
0 نیم عمر طولاتي فعالیت آنزیم ها
رو ار ات اد
Vall Gules J lage ide g (lal ig jl soled €P
بديهي است هر روشي از OE ree ee
See ee ee ee eee eee ens
نگهداري کیت ها مي باشد.
صفحه 46:
صفحه 47:
صفحه 48:
4 E 1:۳۳ 7۳7۳ ۰ سرد
زمینه تحقیق و تشخیص بکار مي رود. 5 رو
ا ا
merc a) ل ا ار
پروتئین هاي خون, جداکردن اسيدهاي نوكلئيك , جداکردن ۰
ایمنوگلوبولین هاي سرم, جداکردن ایزواتزيم هاي یل از
4 ۱
صفحه 49:
EL I aa pia a am a ae ae ce
| a
پ ۱ 3 ۳
نرم 55 exe براي خوانش أسلايدهاي الكلتروفورز و رام
هیستوگرام آنها وجود دارد که نتایج را بصورت RINGS
صفحه 50:
صفحه 51:
خوش آمديد
ميكروسكوپ ()Microscope
میکروسکوپ به معنی کپی یا ثبت ذره كوچك است و ریشه در زبان التین
دارد میکروسکوپ دستگاهی است که برای دیدن اجسام خیلی کوچک بکار
میرود و میتوان تصویری بسیار بزرگتر و با جزئیات بیشتر از جسم
مورد نظر ،بدست آورد .میکروسکوپ شامل دو دستگاه عدسی همگرا
است که ممکن است هر کدام ترکیبی از چند عدسی باشد ،ولی مانند یک
عدسی همگرا عمل میکند ،یکی عدسی شیئی یا ابژکتیو و دیگری عدسی
چشمی یا اکولر نام دارد.
لیونهاک یکی از اولین مخترعین ميكروسكوپ در قرن هفده ميالدي بود او
مشاهدات خود را در زیر میکروسکوپ خود ثبت و یادداشتهای دقیقی تهیه
نمود .در موزه میلدبرگ در هلند یکی از میکروسکوپ های اولیه
نگاهداری می شود که احتماال بوسیله این دانشمند ساخته شده است
اجزا يك ميكروسكوپ
-1بدنه
-2منبع نور
-3كندانسور
-4صفحه نمونه
-5ماكرومتر و
ميكرومتر
-6عدسي شيي
-7عسي چشمي
موارد استفاده از میکروسکوپ
امروزه وجود ميكروسكپ در هر آزمايشگاه آموزشي و درماني ضروري است
.در آزمايشگاه تشخيص طبي ميكروسكوپ جهت بررسي انواع ميكروب ها و
انگل ها در مايعات بدن ،انواع سلولهاي خوني و غيره استفاده مي شود .
همچنين دربرخي از آزمايشهاي تخصصي و تحقيقاتي نياز به ميكروسكپ هاي
تخصصي مانند ميكروسپ فلوروسنت (،)Fluorescent Microscope
ميكروسكپ الكتروني ( ، )Electron Microscopyميكروسكپ زمينه
ميكروسكپ اينورت (Inverted
سياه ()Dark field
)Microscopeو… است حتی جراحها از میکروسکوپ ویژه ای برای
اعمال ظریف جراحی (جراحی گوش و چشم و )...استفاده می کنند.
از میکروسکوپ در آزمایشگاهها درباره موضوعات گوناگون از گیاه شناسی
گرفته تا فلزشناسی برای مطالعه استفاده می گردد.
بزرگنمايي ميكروسكوپ = بزرگنمايي عدسي شيي * بزرگنمايي عدسي چشمي
اسپكتروفتومتر ()Spectrophotometer
اسپكتروفتومتر يا طيف سنج يك دستگاه آزمايشگاهي اوليه است كه جهت خواندن
نتايج آزمايش هاي كه واكنش آنها از نوع End pointهستند بكارمي رود اين
دستگاه ميزان جذب يا عبور طول موجهاي مشخصي از انرژي تابشي (نور) از
يك محلول را اندازه گيري مينمايد بيشترين كاربرد آن در آزمايشگاه در بخش
بيوشيمي است.
اساس كار اسپكتروفتومتر همانند بسيار از دستگاههاي آزمايشگاهي ،براندازه
گيري ميزان نور جذب شده توسط يك محلول رنگي است كي طبق قانون
بير-المبرت ( )Lambert Bear-ميزان جذب نور( )ODمتناسب با غلظت
ماده حل شده در محلول است.
قانون بير-المبرت زماني صادق است كه:
-1نور منتشر شده بر روي ماده مورد نظر تك رنگ باشد
-2غلظت ماده حل شده بايد در محدوده خطي باشد
اسپكتروفتومترهاي مرئي و فرابنفش رايجترين ،نوع آنها در مراكز
تشخيصي و آزمايشگاهي است اسپكتروفتومترها بر اساس تعداد
پرتوهاي نوري كه به آشكارساز دستگاه مي رسد به دو نوع تك
پرتويي و دوپرتويي تقسيم ميشوند.در نوع تك پرتويي يك جايگاه
براي محلول و بالنگ وجود دارد در دستگاههاي دو پرتويي دو
جايگاه منظور شده است .پرتوتابش شده بطور خودكار مجزا شده و
ازمحلول بالنك و نمونه همزمان عبور مي كند اين دستگاهها بسيار
حساس مي باشند.
قسمت هاي مختلف يك اسپكتروفتومتر شامل:
1ـ منبع نور()Light Source
2ـ تك رنگ ساز()Monochromator
3ـ شكاف عبور يا متمركز كننده پرتو(Focusing
)Device
4ـ كووت يا محل قرار دادن نمونه ()Cuvet
5ـ دتكتور يا آشكار ساز ()Detector
6ـ صفحه نمايشگر ()Display device
منبع نور()Light Source
معموال“از المپهاي تنگستني كه توليد نور با طول موج-990
300نانومتر مينمايند استفاده مي شود براي توليد پرتوهاي
فرابنفش غالبا“ از از المپ هاي هيدروژني يا دوتريومي (با طول
موج 200-450نانومتر) استفاده مي شود المپ هاي دوتريومي
معموال“ پايدارترند وطول عمر بيشتري دارند.
تك رنگ ساز()Monochromator
اين قسمت دستگاه ،نور مخلوط را به پرتوهاي تك رنگ تجزيه مي كند اين عمل در
اسكپتوفتومتر معموال“ توسط منشور يا سيستم گريتينگ( )Gratingانجام مي گيرد
شكاف عبور يا متمركز كننده پرتو()Focusing Device
تركيبي از عدسي ها،آئينه هاي كوچك مي باشد كه فقط به طيف رنگي با طول
موج مورد نظر اجازه عبور مي دهند هر قدر عرض شكاف نور كمتر باشد
كيفيت پرتوها بهتر خواهد بود .ميزان منوكروماتيك بودن نور تابيده شده به
كووت بسيار مهم مي باشد كه با ()Spectral Band Width
SBWپهناي باند طيف برحسب نانومتر مشخص مي شود هرچقدر عدد
SBWكوچكتر باشد كيفيت دستگاه بهتر خواهد بود كه بستگي به نوع
گريتينگ و پهناي شكاف عبور نور دارد .بهترين SBWبراي اسپكتروفتومتر
هاي آزمايشگاهي 8نانومتر و براي دستگاههاي تحقيقاتي 8/1-4نانومتر مي
كووت يا محل قرار دادن نمونه ()Cuvet
كووتها محفظه هاي شفافي هستند كه محلول موردآزمايش در
آن ريخته شده و در جايگاه خاص خود كه در مسير نور
تكرنگ تعبيه شده است قرار مي گيرد .كووتها با توجه به نوع
مصرف جنس ،شكل و حجم متفاوتي دارند .براي محلولهاي
اسيدي و قليايي از كووتهاي مخصوص شيشه اي و براي طول
موجهاي زير 320نانومتر از لوله كوارتز يا پالستيك استفاده
مي شود
دتكتور يا آشكار ساز ()Detector
دتكتور يا آشكار ساز انرژي نوراني (عبور كرده از محلول را) به
انرژي الكتريكي تبديل و آن را تقويت مي كند.
آشكار سازها معموال“ به سه گروه تقسيم مي شوند.
-1فتوالكتريكي -2فتوشيميايي
-3حرارتي
در اسكتروفتومتر از آشكار سازهاي فتوالكتريكي استفاده مي شود .
فتوسل و فتوتيوب از جمله انهاست
صفحه نمايشگر ()Display device
داده هاي بدست آمده از يك آشكار ساز بوسيله يك دستگاه
بازخواني مانند يك گالوانومتر يا اسلوسكپ نشان داده مي شود
انواع مختلف نمايشگر در اشكال عقربه اي ،ديجيتالي و
كامپيوتري در اسپكتروفتومترها وجود دارد
كار با اسپكتروفتومتر
-1پس اتصال به برق دستگاه را روشن مي كنيم حدود 10دقيقه صبر
مي كنيم تا به اصطالح دستگاه گرم شود
-2طول موج مورد نظر را انتخاب مي
كنيم
-3با استفاده بالنك دستگاه را صفر ميكنيم
-4استانداردآزمايش و نمونه به ترتيب به
كووت منتقل نموده و ODآن را مي خوانيم
-5با يك محاسبه غلظت نمونه بدست مي
آوريم
A=ODt/ODs X S
فتومتر ()Photometer
با توجه به اينكه اسپكتروفتومتر معموال“ جهت خواندن جذب نوري در
واكنش هاي End pointكاربرد دارد لذا امروز با توجه به افزايش
تنوع تستها كاربرد آنها كم شده است و جاي خود را به فتومترها داده اند.
بيشتري كاربرد اين دستگاه نيز در بخش بيوشيمي آزمايشگاه است.
اساس كار فتومتر
اساس كار فتومترهمانند اسپكتروفتومتر است در فتومتر منوكروماتور،
فيلترها ي شيشه اي رنگي هستند كه بخش اعظم نور را جذب كرده و فقط
طول موجهاي محدودي را عبور مي دهند فتومترهاي پيشرفته در حدود
8فيلتر رنگي دارند كه معموال“ شامل طول موج هاي
340،405،492،520،546،578،623است كه
بسته به نوع آزمايش فيلتر مورد نظر را انتخاب مي كنند
منوكروماتور فتومترها فيلترهاي تك رنگ كامال“ استاندارد بوده و از طرفي
بسياري از فتومترهاي نسل جديد تقريبا“ نيمه اتوماتيك مي باشند لذا قسمتي از
واكنش در داخل دستگاه انجام ميگيرد و قابل برنامه ريزي جهت خوانش
جذب نوري در زمانهاي برنامه ريزي شده مي باشند همچنين آنها داراي
انكوباتو 37درجه مي باشند .لذا براي آزمايش هاي آنزيمي كه نياز به
خوانش متوالي در زمانهاي معين و 37درجه دارند( )Kineticبسيار
ضروري مي باشند .بسياري از فتومترها عالوه بر نمايشگرهاي ديجيتالي ،
چاپگر نيز دارند.
موقع خريد اسپكتروفتومتر و فتومتر بايستي به دامنه طول موج
و عدد پهناي باند طيف ها( )SBWآنها توجه شود
انواع فتومتر
Rally 5010
فتومتر نشر شعله اي يا فيلم فتومتر Flame photometer
دستگاهي است كه جهت اندازه گيري الكتروليت هاي مهم بدن از
جمله كلسيم ،سديم ،پتاسيم ،ليتيم و باريوم بكار مي رود.
فليم فتومتر شبيه اسپكتروفتومتر و يا فتومتر ساده است با اين فرق كه
در فتومتر ،المپ الكتريكي و در فيلم فتومتر نور حاصل از شعله
بعنوان منبع نور محسوب مي شود همچنين فتومتر يا اسپكتروفتومتر
ميزان نور جذب شده توسط محلول را اندازه گيري مي نمايد در
حاليكه فليم فتومتر نور حاصل از سوختن فلز را مستقيما“ اندازه
گيري مي كند.
اساس كار :
هنگامي كه نمك هاي فلزي( )metallic saltsدر
داخل شعله گداخته مي شود انرژي گرمايي كه جذب اتم
فلزمي شود سبب مي گردد تا يك يا تعداد بيشتري الكترون
از اربتيال هاي خود خارج شوند زمانيكه الكترونهاي مذكور
به سطح الكتروني خود برمي گردند نوري از خود ساطع
مي نمايند كه مختص آن فلز است بعبارت ديگر طيف نشري
هر فلز منحصر بفرد است.
• در يك فليم فتومتر بطوركلي يك گاز اشتعال پذير ( گاز طبيعي مايع)
با يك عامل اكسيد كننده (هواي فشرده) مشتعل گرديده و توليد شعله مي
نمايند نمونه رقيق شده از طريق هواي فشرده از انتهاي لوله موئينه
بصورت پودري وارد شعله شده و گداخته مي شود نور حاصل از
احتراق پس از عبور از فيلتر مخصوص خود به صورت يک تک
رنگ از عدسي عبور کرده و به سلول فتوتيوب برخورد ميکند .سلول
فتوتيوب نور را دريافت کرده و ولتاژي متناسب با شدت آن ايجاد مي
كند كه اين ولتاژ توسط يک سيستم آنالوگ ديجيتال قابل اندازهگيري
است .اساس اندازهگيري مقايسهاي بوده و عدد خوانده شده در مقياس
با يک نمونه Blankکه مشخص کننده صفر است و يک نمونه
استاندارد با غلظت معين ،است.
اجزاء دستگاه
-1منبع نور (شعله) و نبواليزر ،شامل بخش مكنده است كه
نمونه مورد آزمايش بوسيله آن وارد شعله مي شود
-2فيلتر و عدسيها
-3دتكتور( فتوسل)
-4نمايشگر و چاپگر
-5كمپرسور هوا
-6منبع گاز
كاربري و نگهدار ي
•نمونه بايد همگن و غليظ نباشد
•كارايي دستگاه بايد با كاليبراتور و سرم كنترل چك شود كاليبراتورها و
سرم ها را بايد با يك رقيق كننده رقيق نمود
•مخزن گاز بايد روزانه بازديد گردد
•تنظيم هواي كمپرسور بايد براساس دستور كارخانه انجام گيرد
•بعد از كار روزانه بايد لوله و نبواليزر با آب مقطر شستشو شود
•مخزن مواد زايد بايد روزانه تخليه شود
•مشعل و فيلتر ها بايد با يك محلول تمييز كننده ومتانول تمييز گردد
براي كسب نتايج بهتر شعله بايد تنظيم و پايدار باشد
Bar
C
a
K
Na
Li
سل كانتر يا دستگاه شمارنده سلول ()Cell Counter
• آنااليزرهاي هماتولوژي يا سل كانترها:دستگاههاي تمام اتوماتيكي هستند كه براي
اندازه گيري كمي پارامترهاي خون در آزمايشگاههاي پزشكي مورد استفاده قرار
مي گيرند .به عبارت ديگر اين دستگاهها ،تعداد سلولهاي خوني را در حجم
مشخصي از خون مي شمارند.
•اجزاي اصلي سل كانتر
•سل كانتر معموال از سه بخش اصلي هيدروليك ،پنوماتيك و
الكترونيكي تشكيل مي شود.
وظايف سيستم هيدروليك:
وظايف سيستم هيدروليك شامل برداشت محلول هاي مورد نياز دستگاه و نمونه
خون يا ، Aspiratingتخليه محلول ها يا خون برداشت شده يا
، Dispensingرقيق سازي نمونه يا ، Dilutingمخلوط كردن
نمونه و محلولها يا Mixingو افزودن محلول ليز كننده به نمونه يا
Lysingاست.
وظايفت سيستم پنوماتيك:
وظيفه اصلي سيستم پنوماتيك توليد خالء يا فشار ثابت جهت كنترل دريچه
ها و همچنين كنترل حركت محلول ها و نمونه در داخل سيستم هيدروليك
است.
وظايف سيستم الكترونيكي:
اين سيستم توسط يك ريز پردازنده (ميكروپروسسور) كنترل مي شود و
وظايف زير را به عهده دارد.
.1اندازه گيري و پردازيش سيگنال هاي حاصل از تغيير امپدانس
.2محاسبه و انتقال نتايج به چاپگر با هر خروجي دلخواه در سيستم
.3ترسيم گراف پارامترهاي اصلي
.4كنترل زمان اندازه گيري و توالي تست ها
.5اجراي برنامه Q.Cو كاليبراسيون سيستم
.6ذخيره و بازيابي ( )Save and Loadنتايج
اصول شمارش سلول هاي خوني
•شمارش سلول در سل كانترهاي معمولي كه اساس آنها بر سايز سلولي
استوار است به اين ترتيب است كه هر سل كانتر داراي دو روزنه يا دريچه
()Apertureبنام روزنه هاي RBCو WBCبراي عبور سلولهاي
خوني است روزنه RBCبراي عبور RBCو Pltروزنه WBC
براي عبور و شمارش WBCتعبيه شده است .نمونه رقيق شده توسط يك
فشار منفي به داخل رونه RBCو WBCمكش مي شود .در دو طرف اين
روزنه ها دو الكترود وجود دارد كه موقع عبور گلبول از آن ،در
مقدارمقاومت الكتريكي بين آنها تغيير ايجاد مي شود كه هرتغيير به منزله يك
پالس و يك شمارش محسوب مي شود
•سل كانترهاي معمولي در حالت كلي تعداد Hb- MCV-
Plt- RBC - WBCرا مستقيما اندازه گيري نموده
و براي آنها هيستوگرام رسم مي نماي د و ساير اندكس گلبولي را از
روي آنها محاسبه مي نمايند
• تعدادي از دستگاههاي سل كانتر براساس اندازه سلول ،نوع گلبولهاي
سفيد نرمال را بصورت تقريبي افتراق( )Diffمي نمايند.
•همه اين دستگاهها براي سنجش مقدار Hbيك سيستم نوري
همانند اسپكتروفتومتردارند كه در داخل دستگاه قرار دارد و
مقدار Hbرا در طول موج 520ناونومتر اندازه گيري مي
نمايد
در سل كانترهاي پيشرفته مثل Sysmex 2000, 1800 ,
H3, H1گلبولهاي خون را براساس روش فلوسيتومتر
شمارش مي شوند كه روش بسيار حساس ودقيق مي باشد
ساير مزاياي اين دستگاهها
•اين دستگاهها با رنگ آميزي پراكسيداز گلبولهاي سفيد ،گلبول هاي نرمال
را از غيرنرمال افتراق مي دهند
• اين دستگاه ها با استفاده از رنگ آميزي گرانولهاي داخل سلولي نوع
گلبولهاي سفيد را دقيقا افتراق( )Diffنموده و درصد آنها را بيان مي نمايند
•مقدار سلولهاي نارس يا بالست ( )Blastرا نشان مي دهند كه براي
تشخيص لوسمي ها و لنفوم ها وكم خوني ها بسيار حائز اهميت مي باشد
•برخي از آنها رتيكولوسيت را نيز مي شمارند كه در مانيتورينگ كم خوني
مهم است.
انواع سل كانتر
اتوآنااليزر ()Auto analyzer
• اتوماسيون آزمايشگاهي از سال 1950با افزايش تقاضاي تستهاي
متنوع آزمايشگاهي شروع شد و آزمايشگاهها را قادر به انجام حجم
كاري زيادتر ( )Work loadو متنوع تر در زمان كوتاهتر و
بدون نياز به افزايش پرسنل ساخت .از جمله اين تجهيزات
اتوآنااليزرهاي بيوشيمي مي باشند.
• اتوآنااليزر بيوشيمي دستگاهي است كه جهت اندازه گيري غلظت
متابوليت ها ،الكتروليت ،پروتئين ها و داروهاي موجود در
سرم،پالسما ،ادرار ،مايع مغزي نخاعي ( )CSFو ساير مايعات بدن
با دقت و صحت زياد بكارمي رود
اينكه:
كاربرد اين دستگاه مزاياي آزمايشگاه دارد از جمله
1ـ افزايش سرعت كار آزمايشگاه
2ـ كاهش خطاهاي انساني
3ـ افزايش دقت و صحت نتايج
4ـ صرفه جويي در مصرف نمونه و مواد مصرفي
5ـ كاهش هزينه هاي پرسنلي
اساس كار اين دستگاه همانند بسياري از تجهيزات آزمايشگاهي
مبتني بر ميزان جذب نوري مواد آزمايش شده استوار است البته اين
دستگاهها داراي برنامه هاي كامل جهت انجام تمام مراحل آزمايش
بصورت اتوماتيك مي باشد .حتي برخي از آنها داراي يخجال براي
نگهداري محلول ها و كيت هاي آزمايش مي باشند.
سيستم هاي اتوآناليزور همانند دستگاههاي مثل فتومتر و كمي
لوميسناس در دو حالت وجود دارد:
1ـ سيستم هاي open
2ـ سيستم هاي closed
در سيستم openاپراتور قادر است پارامترهاي تست را تغيير داده
و از كيت هاي متنوع موجود در بازار استفاده نمايد .در حاليكه در
سيستم هاي closedپارامترهاي آزمايش توسط كارخانه سازنده
براي كيت هاي خاصي برنامه ريزي شده و قابل تغيير نمي باشند لذا
بايستي فقط از كيت هاي مورد نظر شركت سازنده دستگاه استفاده
شود.
با توجه به اينكه اكثر دستگاهها و كيت هاي آزمايشگاهي در كشورما،
وارداتي هستند لذا بهتر است هنگام خريد از دستگاههاي با سيستم باز
خريداري شود.
اليزا ريدر
ELISA Reader
• دستگاهي است كه براي اندازه گيري ميزان جذب نوري در آزمايش هاي ايمنولوژيكي
كه به روش ELISAانجام مي گيرد بكار مي رود اليزا يك روش آزمايشي است كه ما
ده نشاندار در آن يك آنزيم متصل شونده مي باشد از آزمايشهاي كه به روش اليزا انجام
ميگرد مي توان آزمايشهاي مربوط به سنجش آنتي باديهاي TORCH Listeria-
، ,Ab, ANA, Anti- DNA, HIV-Abتستهاي هورموني از قبيل LA, FSH,
BHCGپروالكتين ,TSH, T4,T3 ،
• آنتي بادي و آنتي ژنهاي هپاتيتي مانند HBc –Ab, HCV Ab, HAV Ab: Hbe-
Ab, Hbe-Ag, HBs-Ab, HBs-Ag
داليل متعددي سبب گرديد تا آنزيمها بعنوان ماده نشاندادر آزمايش هاي ايمني
جاي مواد راديواكتيو را بگيرند كه از جمله مي توان به موارد زير اشاره كرد:
1ـ عدم خطر راديواكتيوي آنزيم ها
2ـ نيم عمر طوالني فعاليت آنزيم ها
3ـ ارزان بودن تجهيزات دستگاههاي اليزا نسبت به RIA
4ـ آماده سازي آسان و حذف ضايعات آزمايش اليزا
بديهي است هر روشي از نقاط ضعف و قوت خاص خود برخوردار است و
ايرادهايي به سيستم آنزيمي وارد است كه مهمترين آنها مربوط به شرايط
نگهداري كيت ها مي باشد.
دو نوع دستگاه اليزا ريدر
الكتروفورز ()Electrophoresis
• الكتروفورز از روشهايي آزمايشگاهي است كه به طور گسترده در
زمينه تحقيق و تشخيص بكار مي رود .اين روش معموال برا ي
جداكردن مولكولهاي باردار در يك ميدان الكتريكي به منظور تجزيه و
تحليل آنها بكار مي رود .از جمله كاربرد اين روش جداسازي پروتئين
هاي خون ،جداكردن اسيدهاي نوكلئيك ،جداكردن ايمنوگلوبولين هاي
سرم ،جداكردن ايزوآنزيم هاي يك آنزيم مثل ،CPKجداكردن
هموگلوبين هاي خون
مثال در مورد پروتئن هاي خون كه مولكوهاي چند يوني هستند كه بسته به PH
محيط مي توانند بار مثبت ،منفي يا خنثي داشته باشند وقتي اينها در يك محيط
با phمعين قرار داده شوند و ميدان الكتريكي برقرار مي شود مواد براساس
بارالكتريكي و جرم مولكولي در ميدان اكلتريكي به طرف يكي از قطب هاي آند
يا كاتد حركت مي نمايند كه پس از رنگ آميزي قابل تشخيص مي شود امروز
نرم افزارهاي كامپيوتري براي خوانش اساليدهاي الكلتروفورز و رسم
هيستوگرام آنها وجود دارد كه نتايج را بصورت درصد و كامال واضع بيان
مي نمايند.