صفحه 1:
صفحه 2:
در شرایط یکسان کدام یک حجم بیشتری دارد؟ (8.220175 »N=\¥ , Ne=v- , He=¥ و تیگ
)١ دو مول كاز اكسيزن ۲ ۷۰ گرم گاز نیتروژن
0 2 7720/< اتم نئون) ۳ ۴ ase
1 mol = 6/02 255° ;
مجموع جرم مولی لی اتم های سازنده مولکول < جرم مولی یک مولکول
5 رايط wy لیتر از یک گاز ۴
mol
لالط جرمى پویر با ۳۰ گرم كارف اين كاز Fadl Aas
(H=\ , N=\¥,, C=\y , O=)¢ , S=ry g-mol") ۴
17 16 80 و44
NH CH. SO. 7 000
1 7
18/4 L أ[ 1 morx
30g _
1 01375 mol 2077
صفحه 3:
صفحه 4:
یادآوری استوکیومتری فرمولی
مول به گرم با گرم به مول براى يك ماده:
0 كرم كاز 11,5 (كازفاضلاب) معادل جند مول ازآن است؟('-8.52201 )٩-۳۲ , 11-1١
جرم یک مول از ماده
یل مول به لیتر یا لیتر به مول : از قانون آووگادروو استفاده می کنیم : که یک مول از
ارد یار ae (STP برابر22/4 لیتر دارند ۱
صفحه 5:
4 اير
حجم هر کدام از گازهای زیر را در شرایط(01) حساب کنید:
))11۱۶ , 02۳۲ , امصع 0020۴۴ , ۲ , ۲۰حبللن (
2(۴۸ g CH, » bargo, , 0۳9۰ 80: , = d)\- gH,
6(۱۳۲ 800 + f)irrg CH,
دن كم ]لاع = ,۴ 017 ۱11۵1
= ۵ ۰ ۰ 6۲ 0 ۱۶
mol 0, ۲۲/۴۲ \
۳۲ 0 Oy \mol ۲
\ mol C,H, ۲۳۳/۳۲
حت نت 5
۲۰ ۷۶ ۱1 0
a) ۴۸۵ »ا
b) Ag O, نس
ع seg Cen, x
صفحه 6:
به بخشی از دانش شیمی كه به ارتباط كمّى ميان مواد شركت كننده در هر واکنش می پردازد
استوكيومترى واكنش مى كويند. كه تبديلات زير را شامل مى شود.
) مولی -مولی ۲ جرمی -مولی .۰ ۲) جرمی -جرمی
؟) حجمی -مولی . حجمی - جرمی __ ۵ حجمی - حجمی
صفحه 7:
تبديل داده مسئله براى يك ماده ( جرم؛ حجم يا تعداد ذرات) به خواسته مسئله براى يك ماده
دیگر بر اساس یک معادله شیمیایی موازنه شده پس ممکن است:
1) مول يك ماده را به مول ماده ديكر تبديل كنيم
Pere ec RES ا ا od
1 Nee SUS ee Sm Cc)
2037 ee en een ee!
صفحه 8:
۱) مولی- مولی : در اين مسائل تعداد مول یک ماده را میدهند و تعداد مول ماده ی دیگر را می خواهند.
2mol sos
2mol soz
— ۶مول :50 چند مول 560 تولید می کند؟ 6mol soz =
< و50 01 ۶
-> 8 مول 5007 چند مول :0 تولید می کند؟
02 171101
Qml SO. 50; < 401 02
8mol soz x
صفحه 9:
ارى ذارة به طورى كه هر يك از فرايندهاى
Saag © از اين
واکنشها؛ تببيل كاز توكرهندين اجسید به گو کرد بر ی اکسید است.
Ox(g) > F898) + 50/۵
وتات با این توصیف میتوان
تولید شده ۱ به ۲ است؛ به دیگر
لل زیر برقرار است:
\molO, YmolSO,
YmolSO,
\molO,
صفحه 10:
کچ ۳
شمار مولهای هر مادهٌ شرکت کننده در واکنش را از شمار مولهای دیگری به دست آورد.
نمونهٌ حل شده
بای کزلید سول گا زگ گرد تری کسید یه چندمول #اواافسيون نياواالسقة
پاسخ:
مجع سر با نت۳
YmolSO ۲ ۲ 5 یود
| _ _ « « _« «ِ.ص__«-«(أ(( ۳۳
فراوردهها) در هر واکنش میپردازد» استو کیومتری! واکنش میگویند. دانشی که کمک
bull pe شیم فانها ومهندسان :هر آزمایشگاه وصنعت با بهرهگیری آ sits seed قسن
ima aa عد
aa بک فراور
صفحه 11:
برای تبدیل تعداد مول مادهی ۸ به تعداد مول مادهی 8 در
یک واکنش موازنهشده
است ۰ ما استه شٌ
ان للع عرس کت بر تدداد مول مادهمی دادهشته
ضریب استوکیومتری مادهی دادهشده
تعداد مول 8
نسح
از واکنش ۰/۶ مول_,(0)011) با مقدار کافی ,0 esl lle HPO 0ع + ,(,0,)00 جب Ca(OH), + YH,PO,
فسفات (,(,۸۳)۳0)) تولید میشود؟
چند مول کلسیم فسفات (,(۵۳)۲06)) تولید میشود؟ os «/ymol Ca(OH), 1
برای سوختن کامل ۵ مول بوتان (.,6/:11) به چند مول اکسیژن نیاز است و چند مول آب به دست مىآيد؟
0 ۵ و ۷۸ 5 ۵ ۲ ۳ و۱۵ ۴ Fe
+1%O, > ACO, +1+H,O =e لاب ۲
13
صفحه 12:
شکل زير واکنش گازهای هیدروژن 14۲ و اکسیژن 0۲ که منجر به تولید آب می شود را نشان می دهد.
آ) معادله نمادی واکنش را به صورت موازنه شده بنویسید.
- ددا 9
= )==
9 ۹
ب) مطابق شکل اگر ۰/۸ مول گاز هیدروژن با اکسیژن كافى واكنش دهند. جند مول بخار آب 1۲0] توليد مى شود؟
واکنش موازنه شده زیر: معادله نمادی تهیه یکی از کودهای فسفردار را نشان می دهد.
2Ca,(PO,), F +7H SO, —+3Ca(H ,PO,), + 7CaSO, + 2HF
اگر در این واکنش 10/5 مول سولفوریک اسید به طور کامل مصرف شود. چند مول کلسیم
دی هیدروژن فسفات تولید می شود؟
به ازای مصرف ۰/۲ مول گاز نیتروژن چند مول آمونیاک تولید و چند مول از هیدروژن مصرف میشود؟
Ni(g)+YHr(g) —YNHr(g)
صفحه 13:
۲) مولی- جرمی : دراین مسائل تعداد مول یک ماده را می دهند و جرم ماده ی دیگر را می خواهند.
-١ 7 ضريب تبديل mol ———> gr
خواسته
2مول ۶02 با چند گرم اکسیژن تولید گاز 50 می کند؟
و250 ب و0 + ۲5۵
gr? ۳0
خواسته دادم
= 32gr Oz
صفحه 14:
تعداد مول 13 ضريب استوكيومترى 83 بر تعدلد مول يق x 9
(mol) ضریب استوکیومتری ۸ (mol) 8
] واکنش شیمیایی رو به رو را در نظر بگیرید: 3NO, + H,O—>2HNO, +NO
الف ) 4/5 گاز NO, را با آب کافی واکنش داده. چند مول نیتریک اسید تولید می شود؟
ل وودررا۳۵ ۲ جویجامهه ۱
وویریرام ۱/۰1۶ ۱ 0 ور
۱
| ب) براى تهيه 30 كرم 7/0 به جند مول NO, نیاز است؟
دارا لد 1
«جویر9 °/£
صفحه 15:
برای تهیه۶/۸ گرم آمونیاک به چندمول گازهیدروژن نیازاست؟( ۱۷۵۰10601 111۳
Ny
/
با توجه به واكنش : (و) . ,1,0 ب و7250 ري +1 به موارد خواسته شده ياسخ دهيد. (\mol P.O, = YA¥ g)
الف) در ازاء مصرف ٠/" مول فسفرء جند كرم فرآورده توليد مى شود؟
ب) در اين واكنش براى توليد م1/47 فرآورده؛ جند مول كاز ,0 مصرف مى شود؟
ad > DE
با توجه به واکنش زير پاسخ دهید. C3Hgt°O29°CO2+£H20
برای تهیه ۸۸ گرم کربن دی اکسید به چند مول اکسیژن نیاز داریم ؟ 002-46
صفحه 16:
: جرمی - oe ye (TF
و250 + و0 + 250
7 خواسته ۳ داده
50, - 2 3(16) = 80-2
۲ 3 = 32 + 3(16) = moD
1mol 0, 2mol SO; 80097 و0
x Xx = 50gr SO
32gr 0, 1mol 0, 1mol $0; ° 2 >?
10gr 0, x
صفحه 17:
جرم مادهی
خواستهشده
تعداد مولهای مادهی
خواستهشده
صفحه 18:
معادلهی موازنه شدهی واکنش تولید آمونیاک به صورت زیر است:
No (g) + 3H2 (g) > 2NH3 (g) (N=14, H=1 gr/mol)
cle تهیهی ۲,۵ كرم آمونياك به چند گرم گاز هیدروژن نیاز است؟
از حرارتدادن و تجزیهی کامل ۴/۲ گرم سدیم هیدروژن کربنات. مطابق معادلهی موا
چند گرم جسم جامد باقی میماند؟ ( ۶۳0 :۱۶۱6۱۲۱1-۱ ۲۳۱۵ - «()
ی زیر. در انتهای واکنش
(©) ,0 +() ۱۱۳۵ +(۵) ۱۵60۵ جشفت ()۵۱۱60
صفحه 19:
از تجزهی کمل ۱۰ گرم کلسیمکرنات جند كرم ماددى جامد يرجلى مىمانة؟ (00,)8 + (020)5 + (5) +0000(
¢.mol- ۰۰,0۵0<0۶ 0000۱
ز حرارت دادن ۱۳۶ گرم سدیم هیدروژن کربنات(۱0۵60) چند .۰ (ع)11,0
as ۳2 ae و ۱۱0 1 ۵۱0-۲
فسفر نتاكلريد يا آبواکنش ميده: بای وید ۲۴۵ گرم 0ب بهچند گرم آب نی
نت (He ۱ Ce Fria, ۳-۲۱, O-vemt
Y NaHCO,(s) > Na,CO,(s) + COx(g) +
۱۳01, + ۴۲۱۵ > H,PO, + 6 HCL
گازهای حاصل تجزیه ۴ مول (KCIO,) elfen و ۳ مول 08 + 016 + ۱۲00/۵
| سدیمنیترات(:۵(۷0() چند گرم تفاوت جرم دارند؟ ("001,ع0-۱۶)
YNaNO,(s) > YNaNO,(s) + O,(g) ۲۲۴ ۶۴۲ ۲۲۲
J ۳ د سح
ee
صفحه 20:
حجم خواسته شده( 1:6 يا +ناد) م 5777ب مول داده شده(01 دم )>
و250 ب و0 + 250
lit?
‘mol
و50 22/4112 . و50 2mol
505 1772671 0
2mol O2 x = 89/6 lit و50
گاز 86 22/4 < گاز 177-01
سد -
lit یب حرو
2502 جح وه + و2
lit? و ۰ ۱داده
1700102 2mol SO; 22/4lit SOs
x - 14 0
329۳ و0 1901 " و0 " 1mol SO; و
10861۲ O, x
صفحه 21:
۵) حجمی- حجمی |
هر گاه همه ی مواد شركت کننده در واکنش گاز باشند آنگاه بر اساس قانون آووگاارو می توان محاسبه
56 183 ی 6 ی مین ۶
رأ ساده كرذ (لبق اين قانون رر رما وقشار ثابت تعرار مول هاى برابر از لازهاى لوثالون هيم يلسان اشفال مى لنثر)
سپس حجم كازها با ضرايب استوكيومترى آنها در معادله برابر است.
,250 > ,0 + ,250
نا اناه
1011: 0 - 10114 0 |
2
صفحه 22:
ا ۲
YNyHigytNrOig) —> YNi@t!HrO@
۳ معادله ی موازنه شده ی زیر را در نظر بگیرید ؟
با توجه به جدول زیر سیر موارد را حساب کنید:
۳ 5
۱ mol 6 0 ۵۲ mol Ny mol H,O
۱ ۲ 1 3 4 |
10 = Suu, 2 ۵ |
< (ضریب2/5) 2 We
۳ ۱
۷/۵
1 (ضریبه)< 8
صفحه 23:
سائل مولی - جرمی 7
بر اساس واکنش زیر چند مول پتاسیم کلرید از تجزبه ۲۴۵ گرم پتاسیم کلرات تولید می شود؟
(جرم مولى © ,01) , >1 به ترتيب 18. ه/ه؟. 19 87/1201 است) حتجرم مولى بتاسيم كلرات
۰ +1401 ته ,116010
245 010103-١١ کا =
یش ان یت sain
۴۳ از واکنش ۱۰ مول +0 با مقدار کاقی آب چند گرم سولفوریک آسید تولید می شود؟ ۲ |
)32 -ى ,0-16 (H=1,
SO ng)+H Ow ASO وم
صفحه 24:
مسائل جرمى جرمى 7
)١ مقدار 4١ كرم كلوكز براى سوختن كامل طبق واكنش زير به جند كرم اكسيزن نياز دارد؟
(C=), H=) , O=)" gr/mol)
جرم مولی گلوکز- = oS) oe م۱۲۱۵ +۱0۵۷ جب CH Os(aqy+ VOr(g)
90
۲ از واکنش ۲ گرم نیترو گلیسیرین در مجموع چند گرم فرآورده ی گازی تولید می شود؟
(واکنش موازنه نیست )
0 خن جرو11:0 جري0© ه 11010ب
۴۳ بر اساس واکنش زیر چند گرم ۱۱۱10۳ برای تولید ۱۱ كرم دى نيتروزن مونوكسيد مصرف مى شود
Zn + HNO; + 700100: +۱۷0 0۵
0۵-۱4 , 02۱۰
صفحه 25:
سائل مولی - حجمى ؛ جرمی - حجمی ؛ ۱
براساس وکنش زیر به ی وید نم مول بتاسيم كلريد جندميلى ليتر كاز اكسيؤن در شرايطا
J گاز-22/4لیتر
ist. \P آزدمی شوذ؟ (موازنه نیست ).
A
100 5 KCl + 0
۲) بر اساس واکنش زیر برای تولید ۲/۷ لیتر گاز کرین مونوکسید در ٩.3.۳ جند كرم آهن ||| اكسيد
لازم است ۱/۱001(۲ع ٩ ۱عم,؟ ۵عع۳)
"Cy |) 11+ 00 ۱ +۱۵
7
صفحه 26:
سائل حجمى - حجمى /
|) فرایندتهیه سولفوریک اسيد در صنعت شامل جندين واكنش كازى است. يكى از ابن واكنشها تبديل
كاز كوكرد دى اكسيد به كوكرد ترى اكسيد است (والنش موازنه (caus
50, + 07 3 503
الف) به ازاى مصرف شدن ۰ لبتر گاز :90 چند لیتر اکسیژن مصرف می شود؟
lol تیه
صفحه 27:
خلاصه آنچه گفته شد:
آگر در مسائل استو کیومتری ۸ فرمول شیمیایی ماده معلوم ( داده مسئله) و 2 ضریب استوکیومتری آن است 2 فرمول شیمیایی ماده مجهول(
خواسته مسئله) و دا هم ضریب استوکیومتری آن است
ation yg معلوم مسئله
چ aA
bB
صفحه 28:
با هم بیند یشیم )
معاد له وا کنش اکسایش گلو کز برای تولید انرژی در بدن یه صورت زیر است :
اترژی + )۶1۲0 + بصع جح CHyOnaq) + Oe)
بدن اتسان در هر شیاته روز به طور میاتگین ۲/۵ مول گلو کز مصرق می کند. یرای مصرف
ااین مقدار گلو کر به چند مول اکسیژن تباز است*
glade cal Ce اعکسیون سيو الود باتك لوص او اعسیوی حور اطط 8 انست!
و اهنمایی: برای حل میتوات یکی از عاملهای تبدیل زیر را یه کار برد
\mol Oy VER EOE
۲۲/۲ * ام
Coe این مقدار اکسیژن هم ار با چند گرم اکسیون است؟
راهتمایی: یرای حل میتوان یکی از عاملهای تیدیل ژیر را یه کار یرد:
۲۰ و \molOy
YY gO, \ymol Oy
ت» دانشآموژی یرای یافتن جرم آب تولید شده از اکسایش ۲/۵ مول گلوکز از عاملهای
أتيديل در روتى زیر استفاده کرده است. هر یک از جاهای خالی را یا کمیت مناسب پر کنید.
-H,O دن ۰ 2
\molH,O
ت» گاز حاصل از اکسایش کامل این مقدار STP 55 5551S چند. لیتر حجم دارد؟
بطق نت
پا ۲۷ -
صفحه 29:
277
) فلز روی با هیدروکلریک اسید به صورت زیر واکنش می دهد .
و13 +وم :2061 روم 136 جن 7۳
الف) از واکنش ۰/۳ مول فلز روی با هیدرو کلریک اسید چند مول گاز هیدروژن تولید می شود ؟
ب) برای تولید ۰/۳ مول روی کلرید چند مول هیدروکلریک اسید نیازاست ؟
۲ از واکنش ۱۷/۰ گرم نقره نیترات با مقدار کافی محلول سدیم کلرید چند گرم نقره کلرید به دست می
آید؟
م0۲( + بیش ح AgNOr(aq + NaClag
صفحه 30:
۴ از واکنش ۱۰/۱ گرم از باریم کلرید با مقدار اضافی از سدیم سولفات . چند گرم باریم سولفات رسوب
می دهد ؟ مهو 0۱5 , 5۲۲ , ۲۳عهل , 12۳9/۵ , ۱۳۷ ع«ظ)
BaCl, > *NaCl + BaSO, + ۵۹0
۴) در شرایط استاندارد چند لیتر گاز !| از واکنش ۴/۸۰ گرم منیزیم با مقدار اضافی هیدروکلریک اسید
تولید می شود؟
Mge +¥HChag) > MgCly) + Hr
سدیم هیدروژن کربنات مطابق واکنش زیر در اثر گرما تجزیه می شود.
NaHCO; + 1:۵ + «۱00۲+ 0۵
از گرم کردن ۱/۵ گرم سدیم هیدروژن کربنات چند میلی لیتر گاز :0 آزاد می شود ؟
(در دمای واکنش چگالی گاز 00۰ برابر 2 1١/١ است).
صفحه 31: