دیرینه شناسی مهره داران

دیرینه شناسی مهره داران

اسلاید 1: بسم الله الرحمن الرحیمعنوان : آثار رد پای مهره داران میوسن در سازند سرخ بالایی، برش چینه شناسی مشمپا دانشجو :استاد :درس :دیرینه شناسی مهره داران

اسلاید 2: مقدمهبخشي از مطالعات پالئوايكنولوژي مربوط به مطالعه اثر ردپاي مهره داران بر روي رسوب است . اين آثار که در اصطلاح مويكنيا يا رپيكنيا ناميده مي شوند ، حاصل اثر حرکت و جابه جايي مهره داران چهارپا (پستانداران و ...) يا دو پا (دايناسورهاي دو پا، پرندگان و ...) بر روي رسوب است. از يك سو نيروي حاصل از اندام هاي حرکتي و وزن مهره داران و رطوبت و شكل پذير بودن رسوب ها از سوي ديگر ، منجر به باقي ماندن اثر کف پا و ديگر اندام هايي مي شود که با رسوب در تماس هستند . چنين آثاري ويژگي محيط رسوبي قارهاي، کم ژرفا و رخساره ايكنولوژي اسكوينيا است . نوع و کيفيت حفظ شدگي آثار ردپا به عوامل متعددي بستگي دارد که بخشي از اين عوامل مربوط به محيط فيزيكي و بخشي ديگر مربوط به عوامل زيستي است . ميزان رطوبت ، نوع دانه بندي و جنس ذرات ، ميزان شكل پذيري رسوب ، ميزان شيب توپوگرافي در هنگام ثبت ردپا ، نوع رسوب پوشاننده اثر و وضعيت لايه بندي نهشته ها از جمله عوامل فيزيكي هستند. از عوامل زيستي مي توان به سرعت و نوع حرکت جانور مانند قدم زدن آهسته، يورتمه رفتن و دويدن، پنجهرو بودن يا کف رو بودن، ريخت شناسي کف پا، داشتن يا نداشتن چنگال، وزن جانوران اثرساز و ميزان لگدمال شدن ردپاها توسط ديگر مهره داران اشاره کرد .2

اسلاید 3: موقعيت جغرافياييآثار ردپاي بسيار فراوان و متنوعي از پرندگان ، و به طور کمياب ردپاي پستانداران ، در رخنموني از سازند سرخ بالايي در سه کيلومتري باختر روستاي مشمپا يافت شده است. براي دسترسي به اين رخنمون، ابتدا پس از طي حدود 80 کيلومتر از زنجان به سمت تبريز، در حومه روستاي سرچم، به سه راهي روستاي قيطول رسيده و از اين محل 20 کيلومتر به سمت جنوب تا روستاي مشمپا ادامه مسير داده مي شود. برش چينه شناسي مورد نظر، در شمال پل مجاور روستاي مشمپا و در کرانه باختري رودخانه قزلاوزن واقع است .3

اسلاید 4: موقعيت چينه شناسیمطالعات سنگ شناسی نشان مي دهد که نمونه هاي ماسه سنگي، بر اساس رده بندي، ليتارنايت و آرنايت گريوکي هستند و با سيمان کلسيتي ، جورشدگي ضعيفي دارند. در اين برش چينه شناسي، توالي رسوبي زير برداشت شد .1 -تناوب ماسه سنگ ، سيلتستون با ستبراي لايه ها ميانگين 0/3 متر که داراي لايه هاي نازك گلسنگ هستند. رنگ بيشتر لايه ها سرخ مايل به قهوه اي است. ساخت هاي رسوبي شامل قالب شياري، موج نقش و قالب موج سينوسي، قالب وزني قالب ترك گلي و قالب شكافي مي باشند. بر اساس برخي از ساخت هاي رسوبي مانند قالب شياري و موج نقش، جهت جريان ديرينه، به سمت خاور و جنوب خاوري است . همچنين اين لايه ها داراي اثر ردپاي پرندگان هستند که همگي به صورت قالب برجسته، در سطح زيرين لايه بندي حفظ شده اند و عمدتاً از نوع آثار ردپاي پا اردکي هستند. جهت حرکت پرندگان بيشتر به سوي شمال بوده است. ستبراي اين توالي، 26 متر اندازه گيري شد. 4

اسلاید 5: 2-شيل ها و مارن هاي رنگارنگ با ميان لايه هاي نازك سيلتستون سبز و خاکستري و گچ که داراي ساخت هاي رسوبي موج نقش و بار وزني هستند، در بخش هاي زيرين آثار ردپاي پرندگان پا اردکي به فراواني يافت مي شوند که با ردپاهاي پرندگان سه انگشتي پنجه رو همراه اند. اين لايه ها 56 متر ستبرا دارند. 3 -توالي ماسه سنگ متوسط تا درشت دانه ، ستبر لايه، سيلتستون و مارن با ساخت هاي رسوبي موج نقش و قالب موج ، قالب شكافي ، قالب وزني و ريل مارك ؛ آثار مبهمي از ردپاي پرندگان در لايه هاي زيرين وجود دارد. در سطوح لايه بندي برخي از لايه ها، خرده هاي فسيل گياهي يافت مي شود. ستبراي اين توالي 29 متر است. 4-تناوب ماسه سنگ و سيلتستون نازك لايه و مارن ستبر لايه؛ رنگ اين لايه ها سبز- قهوه اي است. لايه هاي تخريبي اين تناوب، از نظر داشتن آثار ردپاي پرندگان قابل توجه هستند، به گونه اي که در بخش هاي مياني اين توالي آثار ردپاي پرندگان چهار انگشتي به فراواني يافت مي شوند. 46 متر ستبراي اين لايه هاست. مارن سرخ رنگ به ستبراي 46 متر که در بخش هاي مياني آن يك لايه ژيپس رسي- سيلتي سرخ رنگ و به ستبراي 5 متر وجود دارد. 5

اسلاید 6: 6