صفحه 1:
پم اه رحمن الرحیم
راهكارهاي کاهش تنش براي کارکنان نوبتکار
صفحه 2:
(» چکیده
ا ا ا ا ا ار ار
ری 0
وضعيت كاركنان نوبتكار اهميت بالايي بيدا مي كند. در ايران نيز
een ee ا Bee
بيمارستانهاء فرودكاه و نيروي انتظامي در بخش خدمات أزاآين
سيستم ها استفاده مي كنند. از سوي دیگر مشكلاتي مانند تنش شغلي»
۱
دارد. نوشتار حاضر ضمن معرفي اجمالي سيستم هاي نوبتكاري و
عوامل تتش زا و کاهنده رضایت شغلي ناشي از چنین شرايطي به
بیان راهكارهاي بهبود شرایط كاري و رضايتمندي کارکنان نوبتکار
ere eer eee ۱
صفحه 3:
سيستم نوبتكاري
ال
روز افراد به کار مشغول هستنده يعني 0 ساعت شیفت صبح؛ 6 ساعت شیفت
عصر و 6 ساعت شیفت شب ویا دو شیفت 9]) ساعت Le
در جاهايي كه نظام توليدي ييوسته استء مانند يالايشكاههاء صنايع
شیمي» کارخانه هاي سيمان و... و در بخش خدمات مانند بيمارستاتهاء
نيروي انتظاميء فرودكآهها"ق... به كاز مي رود(6).
كشورهاي آمریکا و کانادا حدود 60 درصد افراد توبتکار از
een se تفاده مي كنند(2)). طبيعي است در نوبتكاري ثابت عده أي
اا 0
أورد. محدوديتها و اقتضائات خاص نوبتكاري باعنث شده نا هر كمي در آين
تم ها دوام نیاورد و مدیران را بر آن داشته تا درمورد بهبود وضعیت و
DEO DTC REE ie <Penh pee Pais ال
توسط هارينكتون انجام شده نشان مي دهد فقط (161) درصد افراد از نوبتكاري
۱
ندارند(0).
صفحه 4:
( در اين سيستم هاء خستكيء واماندكيء كسالتء انزواء
ا ا رز
مسائل ديكر شايغ و رايج است. مطالعات انجام شده در
صنايع يتروشيمي نيز نشان مي دهد رضايت شغلي
Ene ee a Tene ee eae CIES
کمتر است و اختلاف آنها معني دار است.
صفحه 5:
هرچند سیستم نوبتكاري به استفاده هرچه بیشتر و بهتر از ماشین آلات و تولید بیشینه مي انجامد»
ever err Po CORD org Re ra) و
سررت زیر برتردر
١ ره همانكونة كه در بالا اشاره شدء در اينكونه
موارد عده اي دائما نوبتکار شبانه خواهند بود و كارهاي شبانه»
ساعت بیولوژيك بدذن»رل که زمان خواب» زمان غذا خوردن و
زمان استراحت را تعيين مي كندء به هم مي زند و اين وضعيت
عوارض بسياري دارد. ازطرف دیگر علاوه بر اختلال در سیستم
enkpemn| or rene ۳ اقوام و آشنایان نیز
مختل مي شود, کم خوابي؛ کم اشتهايي و بيماريهاي قلبي و حالت
ee See eI S*) از ديكر علاتم مشاهديرشده در اس 0105
است (6).
صفحه 6:
:ب) شيفت هاي tra زر
دو نوع شيفت جرخشي داريم: شيفت جرخشي جلوكرد
RONOMOG CW1CT) ا كا
به صورت شيفت صبح شيفت
ep SS شينت برتقي حتب
کرد ۱۱۱۱۱۹۹ ۹۱2۹۱۹۱۹۹۱۹۹۱
)و (( كه عكس حالت اول"انجام مي كيرد.
مطالعات نشان مي دهد رضايت شغلي و راحتي كاركنان در
PERE ENG CCP ا ا 1 0 ا
صفحه 7:
ee ero he Sly رح
مشکلات سهیم مي شوند و تبعات منفي enna رد ار
Pip OLD oe Or ae one eo ener pp RE
شبانه روزي» تنش» عوارض بهداشتي - ايمني و کم خوايي را
نیز به همراه دارد(0).به هرحال در هر نوع از نوبتكاري
Se eee Se te ee to ee peers
اهداف يكي را برگزیند.
جداي از اين مباحث. پاره اي از مشکلات به ساختار سازماني و
noe es ۱
مدير مي تواند به راحتي آنها را با اتخاذ تدابيري مرتفع كردائد:
اين بيشنهادات درقالب توصيه هايي خواهدامد.
صفحه 8:
عوامل به وجود آورنده فشار عصبي و تنش درکار
هو( وجود دارد.
Sp tee) ا ا ا ل ار ا كم
ئیست. اگر این عوامل خارج از کنترل کارکتان باشند به
رز ره
ENC ese ار
را شناخته و آنها را رفع یا کنترل کنند. عوامل به وجود
آورنده تنش به دو دسته فيزيكي و سازماني تقسيم مي شوند:
صفحه 9:
5 عوامل تنش زاي جسمي و فيزيكي: شامل صدا و دماي بيش از حد بالا يا
بیش از حد پایین» لرزشهاي شدید و يا حتي سیستم شيفتي چرخشي و متغیر
Ry
عوامل تنش زاي سازماني: شامل مواردي جون خستكيء يكنواختي و عدم
pcen 1 ا 0
انزواء ميزان ريسك و"خطر شَغلٌ اسك We)
به نظر مي رسد در صنايع نوبتكار امكان وقوع هر دو رح راک رد
ا pnp sey jargon ene
a رت دار سس ارس ر قسات پوداتتر, - ینت
ناشي از بروز و دوام raed ۱
مي ثوان : بيماريهاي قلبي» فشارخون بالا» امراض گوارشي» جوشهاي
ا عدم تعادل در برقراري
ie et cer ae بي؛ اعتياد به
0 زر رن اسر ات تشر کار رن
بسياري موارد دیگر نمونه هايي هستند که مانع از تحقق اهمسدافت
سازمان و افراد مي شرت (2)
صفحه 10:
رابطه با استرس كاري چند نکته قابل توجه است
Pee a A حل تعر بك iS plush 59 (Wall
1 ce
eae
Beye qn neha ed
۰
ب) در شناخت و تشخیص تنش شغلي به شاخصهايي چون میزان بيماري؛ مرخصي هاي
eee ea (Se PA pea ae erate ery
Nae
0 Ce eee Sete es ea
ضروریست و بدون هريك از این دو» مشكل كماكان برجاي خود باقى خواهدماند.
ED I ey uC CE ey ل tp ات
ايشان به عمل آيد.
حال سوال اینجاست که باتوجه به عوامل تنش زا در سازمانها» چه راهکارها و
Bly Gh سر از DN دررایطه با برطرف کردن با گاهش تتش
ere eee ااا 1۳ شرايط شغلي ارقا
و بهبود یابد. بلکه رضایت شغلي کارکنان بخش عماياتي و نوبتكاري بالا رود.
صفحه 11:
از لينحيئما به بيانمشكلاتسيستم هاونوبتكاروبردلخته و رله حلهايورا نيز ييشنهاد مي
.كليم
aetenea> Leeda Yee. fere ae" iS CDF ا ل 0
بت ند oem
- خستگي: دز 06 درخد شركتهاي نوبتکار آمریکا و کاناد؛ خستگي و اشسردگی
٠» et جزء مشكل ذكر شده است. رت rite
آري بودن کار» نیاز به دقت زیاد» تنش زا بودن کار است در سیستم هاي نوبتكاري
Pyare
سل سس سل سح 7 رل لا
نوبتكاريهاي جرخشي نيز ديده مي شود عبارتند
بيماريهاي
pars gel) 3 مانند کم اشتهایی زخم معده و.
به سیگار» موادمخدر و مشروبات الکلي؛
PAA IS aera
يذيري 000 مشكلات جسمي و روحيٍ
AS) >. SP ESPs Cs CAE PD Semen eres OD ero)
صفحه 12:
پیشنهادات براي مدیریت سیستم نوبتكاري
رفع مشکلات و موانع پیش گفته
. اري مي پر
ere ee Sra ce eer ae و شرلیط
کر
Rp ere ner Per ie per arene a Ones Coenen
باشد؛
- تقسیم روز هاي مرخصي و تعطيلي بین شیفتهاء يعني از جمع كردن روز هاي مرخصي
Np en 7
EEN eee etree lee es iy any mee
- کارکنان را در ابتداي آمر نسبت به عوارض احتمالي نوبتكاري مطلع سازید
و مورد سيك زندگي خاص نوبتكاري را اعم از وعده هاي غدايي» شیوه خواب» ورزش
و... به ایشان آموزش دهید؛
- اضولاركونومي ادر مقيط عار برا الرف ل را
صیه ها و نکات بهداشتي را به صورت پوستر در اطراف سازمان بچسبانید و هم در
ياكتهاي حقوق و دستمزدء براي كاركنان بفرستيد
۹ ۱
rees Urn ere Corry ge marrr ee Cs ا ا
و تفريح را مي دهند Ha)
صفحه 13:
۷ ا CO TS PS ee pe
فعالیت و نرمش و ورزش بب
ersten ce Wegener را
ي از کارکنان به عمل آورید؛"
ي چرخشي در a
ی
را بیشتر کنید؛
(
وههاي ايمني هيد كه مسائل شَيفتهاي nee ار و
سر نس کر نتب یرت سرد رنیرت کید
- مواد آموزشي نوبتكاران را افزايش دهيد؛
ا ا ل
درکنار قهوه و چاي؛ تغذیه شكلاتهاي مقوي در برنامه قرار دهید؛ - از اضافه كاريهاي
a eh oe)
tb ee Sic) Wn sre sree be Nop nD cea رك
Sheree مثلا آنها رابه استخر شنا
بدهيد؟
- به افرادي كه يك فصل را بدون غيبت در كار شركت كرده اند 3
افرادي كه از شيفت روز به شيفت شت درول بانائن خوب اعطا كنيد؛
Fy اي راحت و محبط ساکت آماده Enna Semen re
Fee gine Se rs Cera een p Porte e
كاركنان را در تصميم كيريها دخالت دهيد؛ -
ا ل Bese Beas ee
را Eg et ee
صفحه 14:
[. - از سري برنامه هاي كمك به کارکنان براي سازگار کردن افراد با عولمل تنش زا
ie pe نویتکاران براي افزایش تنوع» کارايي و رضایت شغلی استفاده
1D 39) =
البته کارکنان هم باید توصیه هاي زیر را جدي گرفته و اجرا کنند تا وضعیت کاري و
روحي أنها بهيود يابد
Set bbl al Sige by wee feel oa oe
ee eres 5
Ee ee Tene < -S Er er ae Beebe erie ee
ايجاد وت به هم زننده آرامش را از اطراف خود حذف نمایید
1 سور رم رادو
بيّادهِ روي» جرخيدن در اطرّاف»
ني روزانه توجه
با دوستان را از
ایید شده اي را تنظیم کرده و براساس آن جلو بروید. سعي کنید
ره
eds 1 اهي قدم بزنید. گاهي به دستشوبي رفته و
eee ee an Ie ERS
اش رفته و كمبود لرتباطات را جبران
ات
cane ا ا 0
5
- بعداز شیفت شیانه بلافاصله به ر رائندكي نيردازيد.
- كمتر از قرصهاي خواب آور استفاده دب سوت ار م۰
- تاحد امکان از اضافه كاري بلافاصله بعد از شیفت بپرهیزید (3)
صفحه 15:
نتیجه گيري
وا ew را اد لا
نوبتکار به طور موفت یا دائمي بهره مي برند. مشکلات
مرتبط با منابع انساني نوبتکاران بویژه در زمینه
Sie) eee e B) ا ا ا ل ا
در دنيا جهت ارتقا بهره وري و رضايتمنديء» همه بر
استفاده از جنين راهكارهايي كه برخي از مهمترين انها در
این مقاله موردبررسي قرارگرفته» دلالت مي کند
Fa Ig re ee ا 0 KP CAT COUSINS