صفحه 1:
صفحه 2:
صفحه 3:
تاریخچه کشت سویا
* از سال ۱۳۶۳ اولین کشت سویا در ایران
* از سال ۱۳6۷ اولین کشت سویا در استان گلستان(نيم قرن)
* میانگین سطح کشت استان: 0۰۰۰۰ هکتار
* بيشترين سطح كشت استان: 71778 هكتار
* ميانكين عملكرد در هكتار: ۰ كيل وكرم
* بيشترين عملكرد در هكتار: 51٠٠١ كيلوكرم (ارقام ويليامزو
us
»ن وكشت : كشت أوا ۱۰ د صد کشت دهم ٩۰ د. صد
صفحه 4:
سویا با نام علمی 2/6723 (.1) Glycine max گیاهی است دو ساله از تیره
نخود که به صورت بوته ای استوار و پرشاخه رشد می کند. میانگین ارتفاع بوته در
بسیاری از ارقام و شرایط تولید از 1۰ تا ۱۳۵ سانتی متر متغیر است.
صفحه 5:
نیاز اکولوژیکی سویا
* سویا یک گیاه زراعی بهاره است .
سویا گیاه خاص مناطق گرم است.
۰ مقاومت آن در مقابل شوری کم است.
نیمه حساس به آبیاری است.
* در طیف وسیعی از خاک ها رشد می نمایدو بافت خاک متوسط را ترجیح می دهد.
صفحه 6:
*_دمای مطلوب برای فتوسنتز ۲۵-۳۰ درجه است.
« با افزايش كرما به 4۰ درجه؛ فتوسنتز سویا ۲۰ درصد از حالت نرمال کمتر و در گرمای . بیش از 4۰ درجه فتوسنتز متوقف می شود.
با افزايش كرما به بيش از 5 درجه ریز:
صفحه 7:
سویا تقریبا در همه نوع خاک به جز خاکهای خیلی شنی به خوبی می روید. بطو رکلی خاک
مناسب زراعت ذرت و پنبه برای سویا نیز مناسب است.به هرصورت سویا خاکهای خیلی
شور»خیلی اسیدی » نامناسب از نظرتهویه ویا خاکهایی با طبقه غیرقابل نفوذ در لایه های
زیرین را نمی پسنددو حاصلخیزی خاک از نظرمقدار مواد غذایی برای اين گیاه به مراتب
بیشتراز سایر حبوبات حائز اهمیت است.
صفحه 8:
بهترین نتیجه از زراعت سويا در خاکهای لومی ؛ لوم شنی یا لوم رسی نسبتأعمیق و غنی از
مواد آلی و معدنی با واکنش خنثی ۷ - ۵/5 -0۳1] و مناسب از نظر تهویه بدست می آید.
باکتریهای مولد گره روی ريشه های سویا در خاکهایی با واکنش حدود خنثی فعالیت
مطلوبی برای جذب ازت دارند.
تثبیت نیتروژن هوا توسط باکتری ریزوبیوم ژاپونیکوم می تواند تا حدود ۸۰ درصد از
نیاز سویا را به نیتروژن جهت حصول عملکردهای بالا تامين نماید. در خاکهای ایران
اين باکتری به طور طبیعی یافت نمی گردد و لازم است بذر سویا را قبل از کاشت
این بااکتری الوده ساخت. اختلاط باکتری با بذر باید در مدت کوتاهی قبل از کاشت
انجام گیرد.
صفحه 9:
باکتری ریزوبیوم» کربوهیدراتها و سایر مواد غذایی را از آوند آبکشی ريشه گیاه
میزبان گرفته و انرژٍی دریافتی را صرف تبدیل نیتروژن هوا به یون آمونیوم ودرنهایت
اسیدهای آمینه می نماید.
اسیدهای آمینه تولیدی به مصرف رشد و تکثیر باکتری ها می رسد اما مقدار نیتروژن
تثبیت شده توسط ریزوبیوم ها بیش از نیاز خودشان می باشد و مازاد تولید می تواند به
مصرف گیاه میزبان برسد.
کودهای فسفر و پتاسیم نیزبه صورت پیش کاشت در خاک قرار داده می شوند و قرار
دادن نواری کود بر اختلاط کود با خاک ارجح می باشد.
صفحه 10:
تقویم کود دهی سویا بر اساس مراحل فنولوژیکی كياه
مقادیر توصیه شده در یک هکتار
نیتروژن ۵۰ کیلوگرم
| فسفره | ۷۵-۰ کیلو گرم |
| کوکرد [ ۲۰۰ کیلوکرم |
ty ۷۵-۱۰۰ کیلوگرم |
سولفات روی | | ٠ كيلوكرم |
le | تلفیح ویژه سوبا(باکتری) . نی لیتر ۱
سس كك | || | als a
کودهای ما کر پتاس بالا | | mY [ar
اسید هیومیک | | ۵ لیتر 8 ليتو
کودهای ماکرو فسفر بالا ۴ لبتر
صفحه 11:
مقدار رشد رویشی و طول دوره رشد سویا به رقم» طول روز» دماى محيط و تاريخ
کاشت بستگی زیادی دارد» ولی بسیاری از ارقام مورد کاشت ایران سیکل حیاتی
خود را طی ٩۰ تا ۱8۵ روز به اتمام می رسانند.
ارقام سویا در استان گلستان
* کتول
* سامان
* ساری
* امير
صفحه 12:
oat وسيدكى
عبانگین ار تقاع بوته (سانتیعتر).
میانگین تعداه شاخه فرعی
میانگین ارتقاع لاف پندی از سطح خاک
oa)
وزن هزار دنه (کرم)
درصد روغن
هوصه پروتلین
معلکره دائه (تن هر هکتار)
a ee. gs ae pe ee oe ee
۱۳۵۲
تامحدود
۳ دیررس
ak
تک شاخه
vo
1-۱۸۰
.۲
۳
ovr
wry
محدود
۵ دیر وس
۵/۲-۳
rar
۱۳۲
محدود.
۵ زودرس
با کوتاه
جتد شاخه
۱۲۰-۰
n
ry
۵/۲-۳
کتول
rey
تيمه محدود
eed
با بلند
چند شاخه
vr
۲۰-۲۰
۲۰
1۹۰-۰
۳.
محدود
۵ دیررس
متوسط
چند شاخه
1۱۵۰-۳۰
صفحه 13:
تاریخ کاشت سویا : سویا را به دو صورت بهاره و تابستانه می توان کشت نمود :
تاریخ کاشت بهاره سویا از اوایل اردیبهشت لغایت اوایل خرداد
- تاریخ کاشت تابستانه سویا از اواسط خرداد لغايت دهه آخر تير
خاکورزی حفاظتی
صفحه 14:
طرز کشت
۱- کشت ردیفی
بهترین شیوه کشت سویا می باشد و مزایای کشت ردیفی عبارتند از:
[] بذر در عمق مناسب و در مجاورت رطوبت قرا ر می گیرد
لآ سبز یکنواخت بوته ها در مزرعه صورت می گیرد
[] عملیات زراعی )وجین و سله شکنی و ... ( بسهولت انجام می گیرد
لأ مقدار بذر مصرفی کاهش می يابد
۲- کشت دستپاش: بجز در شرایط خاص توصیه نمی شود.
كشت دو رديفه
* در صورت وجود امكانات مى توان اقدام به كشت دورديفه
سویا در کشت های po و برای ارقام تک شاخه کرد.
* در این سیستم می توان آبیاری و علف های هرز را بهتر کنترل کرد.
صفحه 15:
:مرحله کاشت سویا
- آماده سازی زمین : سویا گیاهی تابستانه است که با توجه به نوع رقم و شرایط اقلیمی منطقه
از نیمه بهار تا اولیل تابستان کشت می شود. چنانچه به عنوان کشت دوم درنظر گرفته شود
شخم اولیه بلافاصله يس از برداشت محصول زده می شود و اگر کشت اول باشد شخم اولیه
ابتدای پاییز و شخم انویه و تسطیح قبل از کاشت انجام می شود . هدف نهایی و آماده سازی
زمین برای کشت عبارت از تهیه یک بستر مناسب برای استقرار و رشد بذر است. یک بستر
مطلوب عبارت است از خاک نرم و مسطح که ماشین آلات بتوانند بذر را در یک عمق مناسب
و به طور یکدست کشت کنند و تماس بین بذر و خاک برقرار شود . از انجام عملیات اضافی
باید پرهیز نمود ؛ زیرا ممکن است باعث فرسایش و تخریب خاک شود . بعد از شخم نیز باید
از حداقل عملیات استفاده کرد تا از فشردگی زیاد خاک جلوگیری شود.
صفحه 16:
در استان گلستان از اواسط اردیبهشت می توان اقدام به کشت سویا نمود وتاریخ کاشت در
استان بستگی به زراعت قبلسی و امکانات کشاورز دارد.
برای رسیدن به پتانسیل عملکرد بهتر است سویا تا آخر خرداد کاشته شود زیرا تاخیر در کشت
سبب کاهش عملکرد دانه و برخورد زمان گلدهی با روزهای بسیا رگرم خواهد شد.
صفحه 17:
تاریخ کاشت
حداقل دمای خاک برای سرعت جوانه زنی و سبز شدن قابل قبول سویا حدود ۱۵ درجه سانتی گراد می باشد. دمای مطلوب برای
رشد سسویا حدود a>» Yo ساتى گراد اسست.
تاریخ کاشت سویا را بایستی بر اساس وقوع رشد رویشی کافی قبل از شروع گلدهی و نیز گریز از سرمای آخر فصل انتخاب نمود.
تاريخ کشت سویا در شرايط ديم ساحل خزر و در بهار هنگامی است که میانگین شبانه روزی دما به حدود ۱۵ درجه سانتی گراد
رسیده و رطوبت خاک برای ورود به زمین مناسب باشد. تاخیر در کاشت سیب برخورد دوران گلدهی و نیام بندی به خشکی خاک
و نیز برخورد دوران رسیدگی دانه با بارانهای پاییزی می شود.
صفحه 18:
le: های هرز
علفها ی هرز از موانع مهم تولید در نظا مهای زراعی هستند که علاوه بركاهش عملكرد و
افزایش هزینه های تولید» به علت استعمال بی رویه علف کشها و افزایش مقاومت علفها ی هرز
نگرانی های زیست محیطی را نیز به دنبال دارد. علفها ی هرز بر سر رطوبت» عناصر غذایی؛
نور و فضا به رقابت با گياها ن زراعی می پردازند. افزایش تولید و سهولت برداشت سویا به
نحو چشمگیری تحت تأثیر علفها ی هرز قرار میگیرد.
در شرایط آلودگی شدید علف های هرز خسارت محصول سویا فراتر از۸۰ درصد نیز گزارش
شده است.
صفحه 19:
gle ile هرز مزارع سویا
علفها ی هرز مزارع سویا اکثرا تابستانه و بسته به منطقه کم و بیش متفاوتند. علفهای هرز تیره
گندمیان شایع در سطح مزارع سویا کشورشامل سوروف» ارزنی و قیاق هستند.
-Setaria sp .93))
صفحه 20:
قیاق 216۵6056 Sorghum سوروف
صفحه 21:
علفهای هرز پهن برگ غالب مزارع سویا در مازندران و گلستان شامل
گاوپنبه» توق» تاجریزی و تاج خروسهای مختلف است
تاج خروس وحشی Amaranthus retroflexu
صفحه 22:
توق
صفحه 23:
صفحه 24:
Abutilon theophrasti «3 )5
صفحه 25:
Hibiscus کنف وحشی
trionum
صفحه 26:
Datura 5۲319۵۳/۵۱ تاتوره
صفحه 27:
پیچک صحرایی 2۳۷۵55 Convolvulus
صفحه 28:
Chenopodium album سلمه تره
صفحه 29:
تاجریزی ۲/0۲۷ 50120
صفحه 30:
Tribulus terrestris خارسك
صفحه 31:
علف هفت بند 900۷زا
aviculare
صفحه 32:
Cynodon dactylon پنجه مرغی
صفحه 33:
Cucumis melo subsp.agrestis یشحو خربزه
صفحه 34:
مصرف علفکش قبل از کاشت سویا :
در منطقه » اکثر علفهای هرز سویا تابستانه هستند. علفهای هرز از طریق تداخل در رشد و
نمو سویا موجب کاهش عملکرد شده و در امر برداشت ایجاد مزاحمت مینمایند. علاوه بر آن
ممکن است بدلیل اختلاط بذور علفهای هرز با محصول کیفیت دلنه آن به شدت کاهش یابد.
بسته به تراکم و گونه علف هرزرقیب؛ میزان کاهش محصول متفاوت است.
علفهای هرز مزارع سویا در سه گروه پهن برگ باریک برگ و جگنها قرار میگیرند.
مهمترین علف های هرزپهن برگ عبارتند از گاوپنبه» تاج خروس, تاجریزی» توق » خربزه
وحشی؛پیچک صحرایی و فرفیون و از مهمترین علفهای هرز باریک برگ قیاق» سوروف» و
مرخ میباشند. از گروه جگنها نیز میتوان به اویارسلام اشاره نمود.
صفحه 35:
سموم استفاده شده در مزارع سویا قبل از کشت ترفلان »سنکور و پرسوییت بوده است . قبل از کشت
بذر» علفکش های توصیه شده برای مصرف شامل سونالان به میزان ۳ لیتر در هکتار و یا ترفلان ۲۰ لیتر
در هکتار می باشد ۰ که بایستی با استفاده از سمپاش های توصیه شده و با حجم آب ۳۵۰ تا ٩۰۰ لیتر در
هکتار پس از آماده سازی خوب زمین مصرف و در مدت کمتر از ۲ تا ساعت با خاک در عمق ۰
سانتیمتری مخلوط شود.
صفحه 36:
حشره کامل Spodoptera exigua لارو برگخوار رنه مرو
کرم ب رگخوار سویا
صفحه 37:
این آفت شب پره ای است از خانواده 100111026 که نام عمومی آن کرم بر گخوار چفندر
قند می باشد. آفتی است چند خوار با پراکنش زیاد که می تولند از گیاهان گوناگون تغذیه
نماید و سبب بروز خسارت شود. گیاه سویا یکی از میزبان های ترجیهی این آفت محسوب
می شود. دگردیسی اين آفت از نوع کامل است و مراحل زیستی آن شامل تخم لاروه شفیره
و حشرهی کامل می باشند. این آفت در مناطق سردسیر زمستان رابه صورت شفیره در درون
خاک سپری می کند ولی در مناطقی که شرایط یخبندان وجود نداشته باشند» می تواند به
اشکال مختلف زمستان گذرانی کند. حشرات کامل از اوایل فروردین ظاهر میشوند و پس از
مختصری تغذیه» جفت گیری می کنند. تخم گذاری ۲ تا ۷ روز به طول مى انجامد. طول
عمر حشرات کامل کوتاه است و معمولا ٩ تا ۱۰ روز پس از ظاهر شدن میمیرند. تخم ها به
صورت دستجات ۰۰ تا ۱۵۰ عددی در زیر برگ ها و یا در نزدیکی گل ها و سرشاخه ها
قابل رویت هستند .
صفحه 38:
همان طور که در بالا ذکر شد» لاروها پس از تکمیل تغذیه و نشوونمای خود» در داخل
محفظهای گلی در درون خاک یا زیر کلوخ ها به شفیره تبدیل می شوند و پس از مدت زمان
کوتاهی (بسته به شرایط ب و هوایی) به حشرهی کامل تبدیل می شوند. اين افت در مناطق
گرم تا " نسل و در مناطق سرد ۲ تا 4 نسل در سال دارد.
لاروها از برگ ها تغذیه می کنند و ممکن است ساقهها و غلافها را مورد حمله قرار دهند.
تغذیهی آن ها باعث ایجاد حالت مشبک در برگ ها می شود. تغذیه در سنین بالاتر سبب
سوراخ شدن برگ ها می گردد. لاروهای اين آفت ممکن است در جمعیت های بالا ظاهر
شوند که در این شرایط» کنترل سریع ان ها ضروری می باشد. بهتر است مبارزه علیه سنین
لاروی پایین صورت گیرد. زمانی که ۱۰ تا ۲۰ عدد لارو بر روی حدود ۱۰۰ بوته مشاهده
شوند» می توان اقدام به مبارزه نمود. استفاده از سمومی مانند آوانت زیر نظر کارشناسان گیاه
پزشکی» به همراه اقدامات زراعی مانند کشت به موقع» شخم عمیق پس از برداشت و مبارزه
با علف های هرز مزرعه می تواند به کنترل جمعیت آفات کمک نماید.
صفحه 39:
کرم غلاف خوار سویا (کرم خوزهی پنبم) 2717030613 1161160۷7۳02
این آفت شب پره ای است از خانوادمی 001086 که به پنبه» گوجه فرنگی و ذرت
خسارت وارد می سازد. دگردیسی اين آفت از نوع کامل است و مراحل زیستی آن شامل تخم»
لارو» شفیره و حشرهی کامل می باشند.
صفحه 40:
در بهار با گرم شدن هواء حشرات کامل ظاهر میشوند و تخم های خود را به صورت
انفرادی بر روی گیاهان میزبان به ویئه گیاهان گلدار قرار می دهند. تخم گذاری ممکن است
در نزدیکی گل و یا بر روی سطح برگ انجام گیرد. شبپرهی ماده برای تخمگذاری سطوح
کرک دار را به سطوح صاف و گیاهان بلند را به گیاهان کوتاه ترجیح می دهد. با توجه به
همپوشانی نسلهای اين آفت» تشخیص پایان یک نسل سخت میباشد ولی به طور معمول در
مناطق نیمه گرمسیر و معتدل ۳ تا ه نسل در سال دارد. لاروها پس از کامل شدن تغذیه گیاه را
ترک میکنند و در خاک به شفیره تبدیل می شوند. زمستان گذرانی این آفت به صورت شفیره
در درون خاک می باشد. لاروها مرحله زیستی خسارت زای کرم غلاف خوار سویا می باشند
که از گلها و غلافهای سویا تغذیه میکنند و ممکن است برگها را نیز مورد تغذیه قرار
دهند. در اثر تغذیه» سوراخ هایی در اين نواحی ایجاد می شوند.
اقدامات زراعی مانند شخم پس از برداشت و استفاده از ارقام مقاوم» از مواردی هستتد که باید
به آنها توجه داشت.
صفحه 41:
تریپس پیاز (تریپس توتون) . Thrips tabaci
تریپس ها از آفات چندخوار محصولات کشاورزی محسوب می شوند که به دلیل توانایی
تكثير بالا و خسارات مستقیم و غیر مستقیمی که ایجاد می کنند» مورد توجه می باشند
تریپس ها ممکن است به صورت حشره ی کامل یا لارو بر روی گیاهان؛ و یا به صورت
شفیره در خاک زمستان گذرانی کنند.
صفحه 42:
اولین نسل آن ها در اولیل بهار ظاهر میشود و حشرات کامل زمستان گذران در اواخر خرداد
به گیاهچه ها حمله می کنند. طول هر نسل این آفت بسیار کوتاه است و در شرایط مناسب می
تولند هر دو هفته چرخه ی زندگی خود را کامل کند. خسارت این افت معمولا در شش هفته
ی اول رشد گیاه رخ می دهد. تریپس ها در سطح زیرین برگها فعالیت و با قطعات دهانی
منحصر یه فرد خود از شیرهی گیاهی تیه می کنند که سیب تغیبر شکل و نقرهای شدن انم
های مورد تغذیه می شود. تغذیهی آن ها بیشتر در امتداد رگبرگ اصلی اتفاق می افتد.
اين آفت كياهجه هاى جوان را ترجيح مى دهده چون می تولند قطعات دهلنی خود را راحت
تر به داخل بافت ميزبان فرو ببرد و از شيره ى أن تغذيه نمايد. لاروها جون معمولا به تعداد
بسیار زیاد وجود دارند» خسارت بيشترى را وارد مىآورند. تخمكذارى و تغذيه سبب وارد
آمدن خسارت مستقيم به كياه مىشوند ولى اين آفت به دليل انتقال ويروسهاى كياهى سبب
ايجاد خسارت غير مستقيم نيز مى كردد. سموم ذكر شده در مورد افت عسلك ينبه زير
نظ رکارشناسان می توانند استفاده شوند.
صفحه 43:
Aphis glyCinesty pu ante
صفحه 44:
شته سويا قادر است در جمعیت های بالا خسارت قابل توجهی را وارد نماید. شتهها دارای
دگردیسی تدریجی هستند و مراحل زندگی آن ها شامل تخم» پوره و حشرمی کامل می
باشد. شته ها به دو فرم جنسی و غیرجنسی تولید مثل می کنند. این شته ها قادرند در بهار و
تابستان بدون حضور افراد نر تولید مثل کنند و با تولید افراد ماده ی بیبال» به سرعت جمعیت
خود را افزایش دهند. در اواخر تابستان شته های مهاجر (شته های بالدار) پدیدار میشونده
به سمت میزبان زمستان گذران خود پرواز می کنند و در آن جا به صورت جنسی تولید مثل
مى نمايند. شته ها داراى قطعات دهانى زننده مكنده مى باشند. در نتیجه با سوراخ كردن
بافتهاى كياهى مى توانند از شيره كياه تغذيه نمايند. شتدى سويا اغلب از بركهاء ساقهها و
غلاف ها تغذيه مى كند واز مرحله سه بركجه اى بر روى كياه قابل رويت است. تغذيه ى
اين آفت در تراكمهاى بالا مى تولند سبب جروكيدكى و زردى بركهاء عقيم شدن بذرها و
كاهمش بيش از ۰ درصدی عملکرد محصول گردد.
صفحه 45:
کمبود پتاسیم و افزايش غلظت نیتروژن که به دلیل استفادهی بی رویه از کود های ازته ایجاد
می شود با ترد کردن بافتهای گیاه سبب بروز خسارت های شدیدتری می شود. از
خسارتهای غیر مستقیم آفت می توان به انتقال ویروس های گیاهی اشاره کرد. لازم به ذكر
است تولید عسلک توسط شته ها سبب رشد قارچ های دوده ای میشود که این امر سبب
کاهش تتفس و در نتیجه نتیجه رشد گیاه میگردد. هنگامی که تعداد شته ها از ۲۰۰ عدد در هر
بوته تجاوز کرد» بايد اقدام به مبارزه نمود.
صفحه 46:
کنهی تارتن دولکهای 6۵6 Tetranychus
این آفت چند خوار است و از طیف وسیعی از محصولات مانند سویا؛ پنبه» گوجه فرنگی و
غیره تغذیه می کند. مراحل زیستی آنها شامل تحخم» لارو» پوره و کنه ی کامل می باشد. به
صورت ماده بالغ بر روی گیاهان هميشه سبز و علف های هرز و نیز در زیر کلوخ ها
زمستان گذرلنی می کند. کنه ماده در طول زندگی ۳۰ روزه ی خود می توانند حدود ۱۰۰
تخم بگذارد.
صفحه 47:
این آفت با استفاده از قطعات دهانی زننده مکندمی خود از شیره ی گیاهی تغذیه میکند و
سبب از بين رفتن کلروفیل برگها میگردد. اين امر سیب بروز نقاط زرد رنگ و برنزه شدن
بافتهای آسیبدیده ميشود. کنه ی دولکهای در قسمتهای زیرین برگها دیده میشود و در
این مکانها تغذیه مینماید.
صفحه 48:
7 gs
اين آفت با نام عمومی عسلک پنبه یا سفیدبالک پنبه» بیشتر در مناطق گرم و معتدل فعالیت
دارد. از نظر دامنه ی میزبانی» اين حشره بر روی حدود 1۰۰ گونه ی گیاهی مشاهده شده
و به راحتی می تولند خود را با میزبان های گیاهی جدید وفق دهد. مراحل زیستی این آفت
شامل تخم» پوره» شفیره و حشره ی کامل می باشند. طول عمر حشرات کامل ماده معمولا
تا ۲۶ روز است که در این مدت می توانند "1 تا ۳۰۰ عدد تخم بگذارند. تعداد ۰
تخمهای گذاشته شده به گیاه میزبان و دمای محیط #ستککین دارد.
صفحه 49:
این آفت پنج سن پورگی دارد. پوره های سن اول حرکت محدودی دارند. پوره های سنین
دوم» سوم و چهارم بی حرکت هستند و از غدد واقع در حاشیهی بدن خود مواد مومی را
ترشح می کنند که سبب پایداری بیشتر آن ها بر روی برگها ميشود. تخم گذاری به
صورت انفرادی یا گروهی و معمولا در زیر برگ ها صورت می گیرد. با توجه به شرایط
آب و هوایی» این حشره در سال دارای ٩ تا ۱۰ نسل میباشد. عسلک به کمک قطعات
دهانی زننده مکندمی خود از شیره ی گیاهی تغذیه میکند و در جمعیتهای بالا می-تواند
موجب مرگ گیاهچهها و همچنین کاهش عملکرد گیاهان میزبان گردد. اين حشرات در
هنگام تغذیه ماده قندی چسبناکی به نام عسلک ترشح می کنند که سبب رشد قارچهای
دوده ای و در نتیجه کاهش میزان تتفس گیاهان ميشود. این آفت اقل برخی از ویروس
های گیاهی نیز می باشد. استفاده از سمومی مانند متاسیست و کس و کنفیدور در کنار سایر
روشهای زراعی و بیولوژیک می تواند مفید باشد.
صفحه 50:
سفیدک داخلی سویا
قارج بيما ركر 111231151111110 76701205072 عامل این بیماری است که در رطوبت بالا و دمای ۲۰-۲۲ درجه
سانتی گراد شدت می یابد. بطور معمول در گیاهان جوان و در سطح فوقانی برگ هاء لکه های سبز کمرنگ تا زرد
روشن ظاهر می شود. لکه ها بتدریج به رنگ قهوه ای مایل به خاکستری تا قهوه ای تیره با حاشیه سبز متمایل به زرد
درمی آیند. قسمت داخلی غلاف و پوسته بذر ممکن است با توده سفید رنگ میسیلیوم و اووسپورها پوشانده شود. این
بذرها به رنگ سفید مات درآمده و ترک هایی در پرست دیده می شود. روش های مدیریت بیماری شامل استفاده از ارقاع
مقاوم» ضد عفونی بذر با قارچکش» از بین بردن بقایای گیاهی و تناوب زراعی با كياهان غير حساس.
صفحه 51:
مدیریت تلفیقی بیماری سفیدک کرکی سویا:
۱استفاده از بذر سالم و عاری از بیماری» ضدعفونی بذر.
۲ شخم بقایاه استفاده از ارقام مقاوم و تتاوب.
۳.فزایش فاصله کشت بوته ها در مزاع آبی.
pet کشت مخلوط سویا با ذرت و آفتابگردان.
صفحه 52:
بیماری سوختگی ساقه و غلاف وپوسیدگی بذر سویا
قارچ های ©5026 :1721 112560[0110111م 6غزه ج115 و 10119160112 111011107515دو كونه
عامل اين بيمارى هستند. اين بيمارى در زمان رسيدكى و تاخير در برداشت شدت مى يابد و باعث
پوسیدگی بذر همراه با سوختگی ساقه و غلاف می شود که قابلیت جوانه زنی بذر را کاهش می دهد.
نشانه مشخص سوختگی ساقه و غلاف شامل ردیف های خطی از لکه های سیاه روی ساقه بالغ سویا می
باشد. این اندام های باردهی فلاسکی شکل به عنوان پیکنید شناخته میشوند و می تولند در طول فصل
روی دمبرگ یا ساقه مرده دیده شوند. در زمان رسیدگی غلاف بذر آلوده شدهءترک خورده و چر وکیده
شده و اغلب با کپک سفید پوشیده می شود. با کاشت بذر آلوده» پوسیدگی بذر یا سوختگی گیاهچه
اتفاق ی افتد.
روش های مدیریت این بیماری شامل استفاده از ارقام مقاوم خودداری از کشت بذور آلوده؛ تاوت زیاعی
با گیاهان غیر میزبان مانند ذرت» برداشت به موقع ارقام زودرسء استفاده از قارج ‘
برای جلوگیری از آلودگی بذر» ضد عفونی بذر با قارج کش های مناسب.
صفحه 53:
بیماری پوسیدگی زغالی سويا
پوسیدگی زغالى سويا با عامل 211256011112 713207010111112 یک بیماری مهم است که در
شرایط آب و هوایی گرم و خشک باعث کاهش شدید عملکرد می شود. عامل بیماری در خاک و یا
بقایای سویا به صورت ریزسختینه زنده می ماند. نشانه های پوسیدگی زغالی پس از گلدهی ظاهر
ميشود. بركها يس از يؤمردكى كياه متصل به گیاه باقی می مانند. بعد از گلدهی بافت های اپیدرمی در
قسمت ريشه اصلی و طوقه به رنگ خاکستری روشن یا نقره ای در می آید.علاوه بر اين» قارچ تولید
میکرواسکلروت (ریزسختینه) می کند که در سراسر مغز ساقه و در سطح
و ساقه های پایین تر پرااکنده اند. این میکرواسکلروت ها به بافت گیاه
ظاهری شبیه زغال می دهند. قارچ عامل بیماری باعث تغییر رنگ بافت
آوندى ريشه اصلی و ساقه و مغز چوب می شود.
صفحه 54:
روش های مدیریت بیماری عبارتد از اتفاده از رقم مقاوم» تاوب زراعی با لات ماد گندم و جوه
خاکورزی کم برای کاهش دما و حفظ رطوبت خاک» خود داری از کشت زیاد از حد بذر برای کاهش
رقابت بوته ها برای جذب رطوبت خاک» آبیاری مزرعه یا غرقاب کردن مزرعه ۳ تا ء هفته قبل از
کاشت.
صفحه 55:
(Rhizictonia Root Rot) ly yu 43 yb 9 بیماری پوسیدگی ريشه
21
اين بيماركر باعث مرگ گیاهچه» قبل و بعد از ظهور» پوسیدگی ريشه و ساقه و سوختگی (برگ و جوانه
ها) میشود. مشخص ترین علامت بیماری» ایجاد لکه های قرمز مایل به قهوه ای در قسمت ريشه و در
بالای طوقه است. در این بیماری؛ برگهای آلوده ریزش کرده و به غلاف و ساقه های زیرین میچسبد و به
عنوان منبع آلودگی غلافها و بذرها عمل میکند
صفحه 56:
بقا به صورت اسکلرت و یا میسیلیوم در خاک میباشد(در خاکهای سنگین بیماری شایعتر است). بیش
ترين جمعیت بیمارگر در عمق ٠١ سانتي انتیمتری از سطح خاک بوده که در عمق ۵۰ سانتی تیمتری از سطح
خاک جمعيت أن كاهش مييابد (شخم عميق و استفاده از زيرشكن به منظور رشد بيشتر ريشه مفيد
است). بيمارى در مزرعه به صورت لكهاى ديده ميشود( خصوصيت بيماريهاى خاكزاد)
مديريت بيمارى يوسيدكى ريشه و طوقه سويا:
۱.ضد عفونی بذر توسط قارچکشهای سیستمیک مانند تیابندازول (تکتو).
۲ استفاده متعادل از عناصر غذایی» زیرا بیماری در خاکهای که کمبود مواد غذایی دارند بیشتر است.
۳.ایجاد زهکشی مناسب در مزرعه.
£ محلولپاشی اندامهای آلوده هوایی توسط قارچکشهای سیستمیک.
صفحه 57:
پوسیدگی ريشه و ساقهفیتوفتورایی
پوسیدگی ريشه وساقه فیتوفتورایی با عامل50/26 1171001101072 بیشتر در نقاط کم ارتفاع و
يست مزرعه كه زهكشى ضعيف دارند» شديدتر است . الودكى از طريق ريشه رخ داده و بيما ركر ريشه
ها و ساقه هارا آلوده مى كند. نشانه هاى بيمارى در اوايل فصل رشد شامل يوسيدكى بذر و مرگ
گیاهچه قبل و بعد از خروج از خاک می باشد. ساقه گیاهچه آلوده آب سوخته برك ها زرد و كياهجه
ها پژمرده و میمیرند. دو گیاهان مسن تر» بين رگبرگ ها زرد و گیاهان پژمرده و می میرند. در
پوسیدگی ريشه؛ لکه قهوه ای تیره در پایین ساقه ایجاد که از ريشه گیاه به طرف بالا گسترش می یابد.
روش های مدیریت بیماری عبارتند از کاشت ارقام مقاوم دایای ژن های مقاومت اختصاصی نژاد
بیما رگر» تناوب زراعی با گیاهان غير ميزبان» خاک ورزی حفاظتی مناسب؛ تیمار بذر با قارج کش ها.
صفحه 58:
نکاتی در مورد بیماری پوسیدگی فیتوفترایی سویا
۱ .اين بیماری ممکن است در هر مرحله ی از نمو سویا دیده شود. پوسیدگی بذر و مرگ گیاهچه» قبل
از ظاهر شدن می تولند در خاک های غرقاب شده رخ دهد که اغلب با خسارت ناشی از» ازدیاد آب
اشتباه گرفته می شود.
۲. مرگ گیاهچه پس از ظاهر شدن و پوسیدگی ريشه و ساقه ی گیاهچه موجب پژمردگی و مرگ بوته
ها می شود.
۳.در گیاهچه های پیرتر علائم در رقم های کم تحمل و حساس باعث ایجاد لکه ها و پژمردگی در
برگ ها می شود و در رقم های تقریبا مقاوم ممکن است خسارت تنها منحصر به ريشه ها شود و
گیاهچه ها رشد کمتری کنند.
6 در این بیماری برگ های پژمرده معمولا متصل به گیاه باقی می ماند و ریزش نمی کنند.
صفحه 59:
۱.در مزرعه جهت تفکیک این بیماری از عارضه ی رایزو کتونیا باید توجه داشت که در رایزو کتونیا
برگ ها ويزش کرده و کل برگ هابه صورت آبسوخته می شود و بیماری در مزرعه به صورت تک بوته
و نامنظم دیده می شود که روی ريشه؛ طوقه و کمی بالاتر از طوقه. لکه های قرمز و قهوه ای رنگی
دیده شده همراه با شانکر در حالیکه در فیتوفترا برگ ها ریزش نمی کند و تنها در ابتدا بين رگبرگ ها
زرد و در انتها کل برگ ها پزمرده می شوند(نه آبسوخته»» الگوی پراکنش بیماری در مزرعه به صورت
گروهی و در یک ردیف دیده می شود. شانگر در این بیماری دیده نمی شود و از ريشه تا بلندی ۲۰
گره» قهوه ای رنگ می شود.
صفحه 60:
بیماری لکه ارغولنی سویا بیشتر در مناطق مرطوب» شیوع دارد. زمستانگذرانی به صورت میسیلیوم و
کنیدیوم در بقایای گیاهی میباشد. روی ساقه دمبرگ و غلافهاه لکههای قرمز تا قهومای رنگی دیده مر
شود. بذرهای آلوده بنفش رنگ هستند. در حین فصل رشد اگر هوا مرطوب و گرم باشد» رویش مخملی
سفید تا خاکستری رنگی از کنیدیوفورها و کنیدیومها» روی قسمتهای آلوده دیده میشود.
صفحه 61:
مهمترین منبع آلودگی اولیه» میسیلیوم و اسپورهای موجود در بقایای گیاهی میباشد. بیماری پلیسیکل و
منبع این وکلوم ثانویه کنیدیومهای میباشند که توسط واپاشی قطرات آب پراکنده ميشوند. گیاهچه ممکن
است از طریق پوسته بذر آلوده در حین خروح» آلوده شود. زمانی که بذر آلوده کاشته شود قارچ از
پوسته بذر به داخل لپه ها رشد میکند و به تدریج به سمت ريشه جه و ريشه هاى فرعى گسترش مییابد.
بايد توجه داشت که اگر پوسته بذر به مقدار کمی آلوده شده باشد ممکن است قبل از جوانه زدن بذر و
سبز شدن آن کنده شود و گیامچه از آلودگی در امان بمانند. قارچ میتواند بدون ایجاد هیچگونه علائم
گسترش و رشد نماید.
مدیریت تلفیقی بیماری لکه ارغوانی سویا:
۱ استفاده از بذر سالم. ضدعفونی بذر جهت جلوگیری آلودگی گیاهچه.
۲تاوب با گیاهانی غیر از لگومها.
۳.از بین بردن بقایا توسط شخم
6 محلول پاشی توسط بنزیمیدازول و زینب هنگامی که 1۰ از غلافها پر شدهاند.
۵ استفاده از ارقام مقاوم و پرمحصول
صفحه 62:
صفحه 63: